Қазақстанда тоталитарлық жүйенің ілімі
1 ҚАЗАҚСТАНДА ТОТАЛИТАРЛЫҚ ЖҮЙЕНІҢ ІЛІМІ МЕН ТӘЖІРБИЕСІ
2 ҚАЗАҚСТАНДА "ҚАЙТА ҚҰРУ" ЖАРИЯЛЫҚ ПЕН ДЕМОКРАТИЯ БОЛМЫСЫ
2 ҚАЗАҚСТАНДА "ҚАЙТА ҚҰРУ" ЖАРИЯЛЫҚ ПЕН ДЕМОКРАТИЯ БОЛМЫСЫ
Тоталитарлық жүйенің орнауы. 1930-1950 жылдары кеңестік қоғамда орнаған саяси режім кезінде мемлекеттің жеке адам үстінен абсолюттік билігі орнады. Қазақстанда да барлық одактағы сияқты, мемлекеттік билік бір партияның қолына жинақталды. Тоталитарлық режімнің өзіне тән белгісі экономикада мемлекеттік-партиялық билік белең алды. Меншіктің мемлекеттік формасы Коммунистік партияға республиканың экономикалық, өмірін алдымен одақ мүддесіне сай құруға мүмкіндік әперді. Өнерқәсіпті құру және ауыл шаруашылығындағы ұжымшар-кеңшар жүйесі халық шаруашылығы жоспарының есебі бойынша жүргізілді. Тоталитарлық мемлекеттік жүйеге тән рухани сала күндылықтарын қалыптастыру Үшін Кеңес өкіметі алғашқы күндерден бастап мәдени революция міндеттерін шешумен айналысты. Халықтың санасезімін Коммунистік партия белгілеген идеологиялық ұстанымдармен сәйкестендіру әрекеті үздіксіз жүргізілді. қазақстандағы білім беру жүйесі, ғылым және мәдениет мекемелері мемлекет пен партия тарапынан қатаң бақылауға алынды. Тоталитарлық жуйе халықтың қоғамдық, экономикалық және саяси өтрін уысындастады. Қазақстанда коғамдық құрылыстың тоталитарлық моделін бекіте түсу 20-30-жылдары үзіліссіз жүргізілген саяси қуғын-сүргін шараларына ұласты. Еңбекпен түзету лагерьлері мен колониялары Бас басқармасы (ГУЛАГ) сол кездегі мемлекеттік жүйенің ажырағысыз бөлігіне айналды.[1]
Қазақстандағы лагерьлер жүйесі 1930 ж. 25 сәуірде лагерьлерді басқаратын ОГПУ құрылып, бір жылдан кейін ГУЛАГ ОГПУ деп атала бастады. Қазақстанда 30-жылдардың басынан лагерьлер жүйесі құрылды.
Қазақстандағы лагерьлер жүйесі 1930 ж. 25 сәуірде лагерьлерді басқаратын ОГПУ құрылып, бір жылдан кейін ГУЛАГ ОГПУ деп атала бастады. Қазақстанда 30-жылдардың басынан лагерьлер жүйесі құрылды.
ҚАЗАҚСТАНДА ТОТАЛИТАРЛЫҚ ЖҮЙЕНІҢ ІЛІМІ МЕН ТӘЖІРБИЕСІ
Тоталитарлық жүйенің орнауы. 1930-1950 жылдары кеңестік қоғамда орнаған саяси режім кезінде мемлекеттің жеке адам үстінен абсолюттік билігі орнады. Қазақстанда да барлық одактағы сияқты, мемлекеттік билік бір партияның қолына жинақталды. Тоталитарлық режімнің өзіне тән белгісі экономикада мемлекеттік-партиялық билік белең алды. Меншіктің мемлекеттік формасы Коммунистік партияға республиканың экономикалық, өмірін алдымен одақ мүддесіне сай құруға мүмкіндік әперді. Өнерқәсіпті құру және ауыл шаруашылығындағы ұжымшар-кеңшар жүйесі халық шаруашылығы жоспарының есебі бойынша жүргізілді. Тоталитарлық мемлекеттік жүйеге тән рухани сала күндылықтарын қалыптастыру Үшін Кеңес өкіметі алғашқы күндерден бастап мәдени революция міндеттерін шешумен айналысты. Халықтың санасезімін Коммунистік партия белгілеген идеологиялық ұстанымдармен сәйкестендіру әрекеті үздіксіз жүргізілді. қазақстандағы білім беру жүйесі, ғылым және мәдениет мекемелері мемлекет пен партия тарапынан қатаң бақылауға алынды. Тоталитарлық жуйе халықтың қоғамдық, экономикалық және саяси өтрін уысындастады. Қазақстанда коғамдық құрылыстың тоталитарлық моделін бекіте түсу 20-30-жылдары үзіліссіз жүргізілген саяси қуғын-сүргін шараларына ұласты. Еңбекпен түзету лагерьлері мен колониялары Бас басқармасы (ГУЛАГ) сол кездегі мемлекеттік жүйенің ажырағысыз бөлігіне айналды.[[1]]
Қазақстандағы лагерьлер жүйесі 1930 ж. 25 сәуірде лагерьлерді басқаратын ОГПУ құрылып, бір жылдан кейін ГУЛАГ ОГПУ деп атала бастады. Қазақстанда 30-жылдардың басынан лагерьлер жүйесі құрылды.
Әскери коммунизм саясаты азамат соғысы кезiнде армияның қажеттiлiгiн қамтамасыз ету мақсатын шешкенiмен өнiм өндiрушiлердiң экономикалық ынтықтығын жойып жiбердi. Сондықтан Кеңес үкiметi бұл саясатты азамат соғысы аяқталар аяқталмастан жаңа экономикалық саясатпен алмастырды. Жаңа экономикалық саясат бойынша азық-түлiк салғыртын азық-түлiк салығымен алмастырды. Еңбек ету әркiмнiң өз қалауына берiлдi. Көлiк мiндеттiлiгi өзгердi, ендi әркiм өз еркiмен пайда табу үшiн жүк таситын болды. Еркiн сауда енгiзiлдi, өнiм өндiрушi өндiрген өнiмнiң өз қажетiнен артылғанын базарға шығарып сатып пайда табуға мүмкiндiк алды. Аталмыш шаралар өнiм өндiрушiнiң экономикалық ынтықтығын арттырды. Бұл өнiмнiң молаюына әсер еттi. Әрбiр өнiм өндiрушiнiң ынтықтығы артып өнiмнiң молаюы бүкiл елдiң экономикасын жандандырды.
Экономикалық ынтықтықтың артуы каптиалистiк қатынастарды тудырды. Сауда, алыпсатарлық, базар дамыды, нарықтық қатнас қалыптаса бастады. Бұл Кеңес Одағына, социализмге қауiптi көрiнiс едi. Сондықтан Кеңес үкiметi ұзамай жаңа экономикалық саясаттың арығарай өрiстеуiне тыйым салып экономиканы бiр орталықтан жоспарлы түрде басқаратын қатал жүйенi енгiздi.
20 - шы жылдары жаңа экономикалық саясат ұзақ уақытқа бағытталған саяси стратегия есебінде қабылданды. Елді индустрияландыру, шаруаларды кооперацияландыру, халықтың материалдық әл-ауқаты мен мәдени дәрежесін көтеру сияқты үлкен проблемалар осы саясат шеңберінде шешіледі деп саналды
1921-1922 жж. Жер-су реформасы:
Жер-су мәселесiн түпкiлiктi шешу үшiн 1921 ж. Жетiсу, Сырдария облыстарында жер су реформасы жүрiлдi. Оңтүстiкте суармалы егiстiк болғандықтан жер мен судың маңызы бiрдей едi. Сондықтан реформа бойынша жердi ғана емес, суды да баяу қажет болды. Бұл реформаны ұйымдастыру Сұлтанбек Қожановқа жүктелдi.
Реформаны жүргiзу үшiн жергiлiктi жерлерде ²қосшы² одағы құрылды. Осы одақтың көмегiне сүйенген қазақтар өздерiнiң бұрынғы жайылым, егiстiк жерлерiн қайтарып алды. Жер су реформасы 1922 жылы аяқталып тек Жетiсуда қазақтар 460 мың десятина жер алды.
Жер-су реформасын ұйымдастырған С.Қожанов жер мәселесiн шешу үшiн орыс шаруаларын, кулактарды керi қоныстандыруды ұсынды. Бұл үлкен дау туғызды. Москвадан арнайы комиссия келiп орыс кулактарының талабын қолдады. С.Қожановқа кейiн Қожановшыл деген айып тағылды.
Дегенмен жер су реформасы қазақ халқына өз нәтижесiн бердi. Патша үкiметiнiң тұсында жерлерiнен айырылған қазақтар оның бiразын болса да қайтарып алды.
Түркiстан автономиялық республикасының Орталық Атқару Комитетiнiң төрағасы Т.Рысқұлов 1920 жылы Орта Азия мен Ресейдi мекендеген түрiк тектес халықтардың басын бiрiктiрiп түрiк республикасын құру, осы халықтардың өкiлдерi мүшесi болатын түрiк коммунистiк партиясын құру туралы идея көтередi. Оның мақсаты түрiк халықтарының басын бiрiктiрiп оны осы халықтар тұрғысында шовинистiк саясат ұстанып отырған Кеңес үкiметiне қарсы қою едi. Түрiк тектес халықтардың басының бiрiгуi Кеңес үкiметiне қауыпты едi.
1928 жылы Қазақ АССР Орталық Атқару Комитетi байлар мен кулактар шаруашылығын тәркiлеу туралы декрет қабылдады. Байлар деп мал шаруашылығымен, кулактар деп егiншiлiкпен шұғылданғандарды айтып отыр. Барлық малды iрi қараға шаққанда көшпелi аудандарда 400, жартылай көшпендi аудандарда 300, отырықшы мал шаруашылығымен шұғылданған аудандарда 150 iрi қара малы барлар байлар деп тәркiлендi. Сонымен бiрге бұрынғы сұлтандар, болыстар тәркiлендi. Тәркiленген байларды басқа аудандарға жер аударуға тиiс болды. Қазақстанда 696 iрi байлар тәркiлендi, олардан 145 мың iрi қара алынды. Тәркiленген малдарды құрылып ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Тоталитарлық жүйенің орнауы. 1930-1950 жылдары кеңестік қоғамда орнаған саяси режім кезінде мемлекеттің жеке адам үстінен абсолюттік билігі орнады. Қазақстанда да барлық одактағы сияқты, мемлекеттік билік бір партияның қолына жинақталды. Тоталитарлық режімнің өзіне тән белгісі экономикада мемлекеттік-партиялық билік белең алды. Меншіктің мемлекеттік формасы Коммунистік партияға республиканың экономикалық, өмірін алдымен одақ мүддесіне сай құруға мүмкіндік әперді. Өнерқәсіпті құру және ауыл шаруашылығындағы ұжымшар-кеңшар жүйесі халық шаруашылығы жоспарының есебі бойынша жүргізілді. Тоталитарлық мемлекеттік жүйеге тән рухани сала күндылықтарын қалыптастыру Үшін Кеңес өкіметі алғашқы күндерден бастап мәдени революция міндеттерін шешумен айналысты. Халықтың санасезімін Коммунистік партия белгілеген идеологиялық ұстанымдармен сәйкестендіру әрекеті үздіксіз жүргізілді. қазақстандағы білім беру жүйесі, ғылым және мәдениет мекемелері мемлекет пен партия тарапынан қатаң бақылауға алынды. Тоталитарлық жуйе халықтың қоғамдық, экономикалық және саяси өтрін уысындастады. Қазақстанда коғамдық құрылыстың тоталитарлық моделін бекіте түсу 20-30-жылдары үзіліссіз жүргізілген саяси қуғын-сүргін шараларына ұласты. Еңбекпен түзету лагерьлері мен колониялары Бас басқармасы (ГУЛАГ) сол кездегі мемлекеттік жүйенің ажырағысыз бөлігіне айналды.[[1]]
Қазақстандағы лагерьлер жүйесі 1930 ж. 25 сәуірде лагерьлерді басқаратын ОГПУ құрылып, бір жылдан кейін ГУЛАГ ОГПУ деп атала бастады. Қазақстанда 30-жылдардың басынан лагерьлер жүйесі құрылды.
Әскери коммунизм саясаты азамат соғысы кезiнде армияның қажеттiлiгiн қамтамасыз ету мақсатын шешкенiмен өнiм өндiрушiлердiң экономикалық ынтықтығын жойып жiбердi. Сондықтан Кеңес үкiметi бұл саясатты азамат соғысы аяқталар аяқталмастан жаңа экономикалық саясатпен алмастырды. Жаңа экономикалық саясат бойынша азық-түлiк салғыртын азық-түлiк салығымен алмастырды. Еңбек ету әркiмнiң өз қалауына берiлдi. Көлiк мiндеттiлiгi өзгердi, ендi әркiм өз еркiмен пайда табу үшiн жүк таситын болды. Еркiн сауда енгiзiлдi, өнiм өндiрушi өндiрген өнiмнiң өз қажетiнен артылғанын базарға шығарып сатып пайда табуға мүмкiндiк алды. Аталмыш шаралар өнiм өндiрушiнiң экономикалық ынтықтығын арттырды. Бұл өнiмнiң молаюына әсер еттi. Әрбiр өнiм өндiрушiнiң ынтықтығы артып өнiмнiң молаюы бүкiл елдiң экономикасын жандандырды.
Экономикалық ынтықтықтың артуы каптиалистiк қатынастарды тудырды. Сауда, алыпсатарлық, базар дамыды, нарықтық қатнас қалыптаса бастады. Бұл Кеңес Одағына, социализмге қауiптi көрiнiс едi. Сондықтан Кеңес үкiметi ұзамай жаңа экономикалық саясаттың арығарай өрiстеуiне тыйым салып экономиканы бiр орталықтан жоспарлы түрде басқаратын қатал жүйенi енгiздi.
20 - шы жылдары жаңа экономикалық саясат ұзақ уақытқа бағытталған саяси стратегия есебінде қабылданды. Елді индустрияландыру, шаруаларды кооперацияландыру, халықтың материалдық әл-ауқаты мен мәдени дәрежесін көтеру сияқты үлкен проблемалар осы саясат шеңберінде шешіледі деп саналды
1921-1922 жж. Жер-су реформасы:
Жер-су мәселесiн түпкiлiктi шешу үшiн 1921 ж. Жетiсу, Сырдария облыстарында жер су реформасы жүрiлдi. Оңтүстiкте суармалы егiстiк болғандықтан жер мен судың маңызы бiрдей едi. Сондықтан реформа бойынша жердi ғана емес, суды да баяу қажет болды. Бұл реформаны ұйымдастыру Сұлтанбек Қожановқа жүктелдi.
Реформаны жүргiзу үшiн жергiлiктi жерлерде ²қосшы² одағы құрылды. Осы одақтың көмегiне сүйенген қазақтар өздерiнiң бұрынғы жайылым, егiстiк жерлерiн қайтарып алды. Жер су реформасы 1922 жылы аяқталып тек Жетiсуда қазақтар 460 мың десятина жер алды.
Жер-су реформасын ұйымдастырған С.Қожанов жер мәселесiн шешу үшiн орыс шаруаларын, кулактарды керi қоныстандыруды ұсынды. Бұл үлкен дау туғызды. Москвадан арнайы комиссия келiп орыс кулактарының талабын қолдады. С.Қожановқа кейiн Қожановшыл деген айып тағылды.
Дегенмен жер су реформасы қазақ халқына өз нәтижесiн бердi. Патша үкiметiнiң тұсында жерлерiнен айырылған қазақтар оның бiразын болса да қайтарып алды.
Түркiстан автономиялық республикасының Орталық Атқару Комитетiнiң төрағасы Т.Рысқұлов 1920 жылы Орта Азия мен Ресейдi мекендеген түрiк тектес халықтардың басын бiрiктiрiп түрiк республикасын құру, осы халықтардың өкiлдерi мүшесi болатын түрiк коммунистiк партиясын құру туралы идея көтередi. Оның мақсаты түрiк халықтарының басын бiрiктiрiп оны осы халықтар тұрғысында шовинистiк саясат ұстанып отырған Кеңес үкiметiне қарсы қою едi. Түрiк тектес халықтардың басының бiрiгуi Кеңес үкiметiне қауыпты едi.
1928 жылы Қазақ АССР Орталық Атқару Комитетi байлар мен кулактар шаруашылығын тәркiлеу туралы декрет қабылдады. Байлар деп мал шаруашылығымен, кулактар деп егiншiлiкпен шұғылданғандарды айтып отыр. Барлық малды iрi қараға шаққанда көшпелi аудандарда 400, жартылай көшпендi аудандарда 300, отырықшы мал шаруашылығымен шұғылданған аудандарда 150 iрi қара малы барлар байлар деп тәркiлендi. Сонымен бiрге бұрынғы сұлтандар, болыстар тәркiлендi. Тәркiленген байларды басқа аудандарға жер аударуға тиiс болды. Қазақстанда 696 iрi байлар тәркiлендi, олардан 145 мың iрi қара алынды. Тәркiленген малдарды құрылып ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz