Радиоқабылдағыштың бiр бөлiгi радиожиiлiкті алдын ала есептеуiнiң әдiстемесi

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Радиоқабылдағыштың бiр бөлiгi радиожиiлiкті алдын ала есептеуiнiң әдiстемесi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1.1 УРЧ енгізудің қажеттілігін тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.2 Төменгі диапозондардың санын анықтау және кіретін тізбектердің схемасын таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
1.3 Детектордың схемасын таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
1.4 Детектордан қабылдағыштың кіруіне дейінгі қажетті күшеюін анықтау
2. УПЧ каскадтар санын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.1 ФСС схемасын таңдау және берілген жиілік талғамдылығын қамтамасыз ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2.2 Радиоқабылдағыштың каскадтары бойынша жиілік және сызықты емес бұрмалауды бөлу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
2.3 Күшейтудің автоматты реттеуін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
2.4 УЗЧ құрылымдық схемасын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
2.4.1 Динамикалық бастардың санын және түрін таңдау ... ... ... ... ... .19
2.4.2 УЗЧ шеткі каскадын алдын ала есептеу
2.4.3 Алдын ала каскадтардың саны мен алдын ала күшейткіштің нығаюін анықтау
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21

Курстық жобалау дәрісханада (оқытушының кеңес беруі негізінде) да, өз бетімен де жүргізіледі.
Жоба стандартты көлемі (297*210 мм) 25-30 беттен тұратын түсініктемеден және 24 (841*594 мм.) немесе 22 (420*594мм.) форматты беттерде орындалған графикалық бөлімнен тұрады.
Курстық жобалаудың міндеті - есептеу жұмыстарын жүргізген кезде жаттығу дағдыларын дамыту, мемлекеттік стандарттардың талаптары мен ЕСКД бойынша білімін қолдану, бұрын алған теоретикалық білімді нақтылау.
Жобамен жұмыс аяқталған кезде студент оны тексеріске жібереді. Курстық жобаларды қорғау белгіленген кезеңде өтеді.
Методикалық нұсқауларда тек амплитудалық-модульденген сигналдардың радиоқабылдағыштарын есептейді.
Курстық жобаның кіріспесінде төмендегілерді бейнелеу керек:
Есептелетін радиоқабылдағыштың мәліметтеріне талдау жасау. ГОСТ-5651-82 (ҚОСЫМША 1) талаптарына сәйкес бөлек параметрлері мен толығымен қабылдағыштар қандай топтың күрделілігіне жататынын анықтау. Талдауда тапсырмадағы параметрлердің жай аударуы рұқсат етілмейді. Анықтама бойынша қоректенудің берілген кернеуі кезінде радиоқабылдағыштың орташа шығу қуатын анықтау қажет. Егер берілген шығу қуаты орташадан көп болса, онда қосымша схема техникалық шешімдерді қолдану қажет. Антенна түрі мен параметрлердің жиынтығы бойынша бұл қабылдағыштың (стационарлы немесе қозғалмалы) қандай түрге жататынын анықтау. Сыртқы антеннасы бар радиоқабылдағыш тек стационарлы бола алады. Магнитті және бұдырлы антеннасымен стационарлы да, қозғалмалы да бола алады. Автомобильді антеннасымен- автомобильді, яғни 13,2 В қоректену кернеуі бар автомобильде жұмыс жасау үшін керек.
Кіріспенің соңында радиоқабылдағыш түрінің болашақта жобалау кезінде негізге алынатын схемасын көрсетуге болады.

1. Буга Н.Н., Фалько А.И. Радиоприёмные устройства: Учебник для вузов - М.: Радио и связь, 1996.
2. Курстық жұмыстың орындалуына методикалық нұсқау
3. Справочник по учебному проектированию приемно-усилительных устройств / М.К. Белкин, В.Т. Белинский и др. - 2-е изд. - В. ш., 1988.
4. Калихман С.Г., Левин Я.М. Радиоприёмники на полупроводниковых приборах. Теория и расчёт. - М.: Связь, 1979.

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1. Радиоқабылдағыштың бiр бөлiгi радиожиiлiкті алдын ала есептеуiнiң
әдiстемесi ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1.1 УРЧ енгізудің қажеттілігін
тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.2 Төменгі диапозондардың санын анықтау және кіретін тізбектердің схемасын

таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..7
1.3 Детектордың схемасын
таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
1.4 Детектордан қабылдағыштың кіруіне дейінгі қажетті күшеюін анықтау
2. УПЧ каскадтар санын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.1 ФСС схемасын таңдау және берілген жиілік талғамдылығын қамтамасыз
ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2.2 Радиоқабылдағыштың каскадтары бойынша жиілік және сызықты емес
бұрмалауды бөлу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
2.3 Күшейтудің автоматты реттеуін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
2.4 УЗЧ құрылымдық схемасын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
2.4.1 Динамикалық бастардың санын және түрін таңдау ... ... ... ... ... .19
2.4.2 УЗЧ шеткі каскадын алдын ала есептеу
2.4.3 Алдын ала каскадтардың саны мен алдын ала күшейткіштің нығаюін
анықтау
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21

Кіріспе

Курстық жобалау дәрісханада (оқытушының кеңес беруі негізінде) да, өз
бетімен де жүргізіледі.
Жоба стандартты көлемі (297*210 мм) 25-30 беттен тұратын түсініктемеден
және 24 (841*594 мм.) немесе 22 (420*594мм.) форматты беттерде
орындалған графикалық бөлімнен тұрады.
Курстық жобалаудың міндеті - есептеу жұмыстарын жүргізген кезде
жаттығу дағдыларын дамыту, мемлекеттік стандарттардың талаптары мен ЕСКД
бойынша білімін қолдану, бұрын алған теоретикалық білімді нақтылау.
Жобамен жұмыс аяқталған кезде студент оны тексеріске жібереді.
Курстық жобаларды қорғау белгіленген кезеңде өтеді.
Методикалық нұсқауларда тек амплитудалық-модульденген сигналдардың
радиоқабылдағыштарын есептейді.
Курстық жобаның кіріспесінде төмендегілерді бейнелеу керек:
Есептелетін радиоқабылдағыштың мәліметтеріне талдау жасау. ГОСТ-5651-
82 (ҚОСЫМША 1) талаптарына сәйкес бөлек параметрлері мен толығымен
қабылдағыштар қандай топтың күрделілігіне жататынын анықтау. Талдауда
тапсырмадағы параметрлердің жай аударуы рұқсат етілмейді. Анықтама бойынша
қоректенудің берілген кернеуі кезінде радиоқабылдағыштың орташа шығу қуатын
анықтау қажет. Егер берілген шығу қуаты орташадан көп болса, онда қосымша
схема техникалық шешімдерді қолдану қажет. Антенна түрі мен параметрлердің
жиынтығы бойынша бұл қабылдағыштың (стационарлы немесе қозғалмалы) қандай
түрге жататынын анықтау. Сыртқы антеннасы бар радиоқабылдағыш тек
стационарлы бола алады. Магнитті және бұдырлы антеннасымен стационарлы да,
қозғалмалы да бола алады. Автомобильді антеннасымен- автомобильді, яғни
13,2 В қоректену кернеуі бар автомобильде жұмыс жасау үшін керек.
Кіріспенің соңында радиоқабылдағыш түрінің болашақта жобалау кезінде
негізге алынатын схемасын көрсетуге болады.

1. Радиоқабылдағыштың радиожиіліктік бөлігін алдын-ала есептеу әдісі
Алдын-ала есептеуге арналған ақпарат:
1. қабылданатын жиілік диапазоны fmin - fmax , [7,01-7,36] МГц;
2. қабылдағыштың сезімталдығы Еа=75, мкв,мВм;
3. көршілес канал бойынша талғаулық Sеск=29, дБ;
4. айна (қарама-қарсы) канал бойынша талғаулық Sезк=30, дБ;
5. УЗЧ–нің шығысындағы дыбыстық жиіліктің диапазоны Fн – Fв,
95-3000 Гц;
6. Сигналдың жиіліктік бұрмалануы, М=16, дБ;
7. Сигналдың сызықтық емес бұрмалануы Кг=7, %;
8. Күшейткіштің автоматты реттеу көрсеткіштері;
- кірістегі сигналдың өзгеруі В=42, дБ;
- детектор шығысындағы сигналдың өзгеруі Д=8, дБ;
9. УЗЧ –нің шығысындағы қуат Рвых=0.5, Вт;
10. ток көзінің кернеуі Еи=9, В;
11. антенна түрі - ША;
12. элементтік база - ТМС;
Жұмыс барысында радиожиіліктік күшейткіштің каскады, талғаулық
жүйелердің саны мен түрі таңдалып, транзистордың немесе микросхеманың түрі,
аралық жиіліктің күшейткіш УПЧ каскадының саны, детектор түрі, АРУ кернеуі
берілетін УПЧ каскадының санын анықтайтын диод түрі, қабылданатын
сигналдардың жиіліктік және сызықтық емес суммарлы бұрмалануы анықталып,
жеке каскадтардың сұлбаларының түрі алдын-ала есептеу нәтижесінде
анықталады.
Алдын-ала есептеу нәтижесінде радиоқабылдағыштың РЧ-бөлігінің құрылымдық
электрлік сұлбасы және оның негізінде принциптік сұлба құрастырылады.
Радиоқабылдағыштың алдын-ала есебі берілген ретпен жасалынады.

1. УРЧ каскадының кіріс қажеттілігін тексеру

Преселектор контурдың қажетті минимал беріктілігі айна (қарама-қарсы)
канал бойынша берілген талғаулыққа тәуелді анықталады. Біріншіден,
қабылданатын сигнал жиілігіне бапталған контурдың ең минимал санына
негізделеміз, контур саны бірге тең (УРЧ-сіз, тек бірге тең). Екіншіден,
айна (қарама-қарсы) канал көмегімен талғаулықты қамтамасыз ететін контурдың
минимум эквиваленттік беріктілігін анықтаймыз, формула бойынша:

Qэк.зк = ((Sе.зк(fзкfmax))1nc) [fзк fmax - fmax fзк] = 26
(2.1)

мұндағы Qэкзк – контурдың эквиваленттік беріктілігі;
nс=2(тек кіріс тізбек, УРЧ-сыз) сигнал жиілігіне бапталған, контур саны;
Sезк – айна (қарама-қарсы) канал бойынша салыстырмалы бірлік шамасында
берілген талғаулық;
fmax= 7,36 МГц қабылданатын сигналдардың максимум жиілігі
fзк – айна (қарама-қарсы) каналының жиілігі, кГц.
Айна (қарама-қарсы) каналының жиілігін мына формула бойынша есептеледі:
fзк = fmax + 2 fпр = 8290 кГц,
(2.2)
мұндағы fпр – аралық жиілік (465 кГц), кГц.
Формула бойынша шарт орындалатындай, 2.1 кестеден контурдың құрылымдық
беріктілігінің жуық мәнін аламыз
Qэкзк (0,5 – 0,7) Qкон,
(2.3)
26 (0,5 – 0,7) Qкон
мұндағы Qкон – контурдың құрылымдық беріктілігі.

2.1 кесте Контурдың құрылымдық беріктілігінің мәні
Толқын диапазоны Qэкв Ферриттік өзекшесі бар Qкон
контурдың құрылымдық беріктілігі
КВ 60-120 140-190

Егер (2.1) немесе (2.2) формуламен анықталған Qэкзк мәндері 2.1
кестедегі мәліметтерден аз болса, онда осы берілген диапазон үшін, келесі
есептеулерде Qэкзк мәнін Qэкв минимал мәніне тең деп ескеру керек. Егер
(2.2) шарты орындалмаса, онда құрылымдық беріктіліктің мәндерін 2.1
кестедегі мәндер шегінен аспайтындай қарастыру қажет. Егер де, бұл да оң
нәтиже бермесе, онда екіге тең, nс сигнал жиілігіне бапталған контур санына
назар аудару керек (бір УРЧ каскадын енгізу керек) және (2.1) формула
бойынша есептеулерді қайталап, (2.3) шартын тексеру қажет.
Енді формула бойынша қабылдағыштың өткізу жолағын есептейміз:

П = 2Fв +dfc + dfr = 23,2 кГц,
(2.4)
Мұндағы П – радиоқабылдағыштың өткізу жолағы, кГц;
Fв – жоғарыдағы қайта жаңғыртылатын жиілік, кГц;
dfc – контурдың дәл емес түйіндесі, [10-15] кГц;
dfr – гетеродиннің дәл емес жиілігі, кГц.
dfc – нің түйіндесін КВ диапазон үшін 10-15 кГц тең деп қабылдауға
болады.
Гетеродиннің тұрақты емес жиілігін осы формуламен анықтауға болады:
dfr = (0,5 -1,0) 0,001 fmax = 5.152 кГц,
(2.5)
мұндағы fmax - жұмыс диапазонының максимал жиілігі, кГц.
Берілген өткізу жолағын қамтамасыз ететін эквивалентті контур
беріктілігін табамыз:
Qэкп = (fmin (√Mn2 – 1))П = 1389
(2.6)
= 7,16 МГц диапазонның минималды жиілігі
Мп - өткізу жолағының шетінде сигналдың преселектормен жиіліктік
бұрмаланулар.
П - (2.4) формула бойынша есептелген мән
Мп сигнал үшін жиіліктік келесі бұрмалануларды алуға болады. ҚТ – 0дБ (1
рет). Осындай шарт орындалу керек:
,
(2.7)

- (2.3) шартынан алынған эквивалентті біріктіліктің мәні.
1389 26
Егер (2.7) шарты орындалғандықтан, онда есептелген мән болады, сондықтан
УРЧ қолданбаймыз.

1.2 Поддиапазон санын анықтау және кіріс тізбегінің схемесын таңдау

Жиіліктік диапазонының максималды және минималды мәнін анықтау үшін ГОСТ
– 5651-82 (2 қосымша) қолдану қажет.

2.2 кесте Айнымалы сыйымдылықты конденсатордың параметрлері
блок типі секция саны секция сыйымдылғы, пФ
Cmin Cmax
Ауа диэлектрикпен
1.КПЕ 2 12 495
2.КПЕ 2 10 365
3.КПЕ 2 9 260
4.КПЕ 3 10 430
қатты диэлектрикпен
5.КПЕ-3 2 7 180
6.КПЕ-3 2 7 240
7.КПТМ 2 4 220
8.КПЕ 3 9,5 518

КПЕ – ні таңдағанда, КПЕ №1 және КПЕ № 8 үлкен габаритті өлшемдерге ие
екенін және олар тек стационарлы радиоқабылғыштарда қолдануын ескеру.
Осы шартты қанағаттандыратын 2.2 кестеден айнымалы сыйымдылықты
конденсатордың мәнін таңдаймыз:
,
(2.10)
- айнымалы сыйымдылықты конденсатордың диапазонность коэффициенті
- жиіліктің жұмыс диапазонның жауып қою коэффициенті
Жиіліктің жұмыс диапазонының жауып қою коэффициентін осы формула бойынша
шығады:

(2.11)
Айнымалы сыйымдылықты конденсатордың диапазонность коэффициенті мына
өрнек арқылы шығады:
=4,07 (2.12)
Cmax, Сmin - 2.2 кестеден алынған максимум және минимум
сыйымдылықтары, пФ
- схеманың суммарлы немесе жалпы сыйымдылықтары, ол өзінің катушка
индуктивтілігінің сыйымдылығын, подстроечный конденсатордың сыйымдылығы
және монтаж сыйымдылығынан тұрады, пФ.
мәндерін беруге болады: ҚТ үшін =15-20пФ. Подстроечный
конденсатор көбінесе 5-30 пФ сыйымдылықпен жұмыс істейді.

4,071,07
(2.10) шарты орындалдалды, сондықтан қабылдауыш бір поддиапазонға ие
болады.

1.3. Детектор мен диод типінің схемасын таңдау

Амплитудалық модуляцияланған сигналды детектрлеу үшін диодтық
детектордың тізбектей де, параллель де схемасын пайдалануға болады.
Тізбектей жалғау схемасы өзінің жоғары кіріс кедергісі үшін кең қолданыста.
Детекторда сызықты емес элемент ретінде Д9, КД521 типті диодтары
қолданылады. Диодтың жұмыс істеу режимі сызықты немесе квадрат болуы
мүмкін. Сызықты режим сигналдың аралық жиілігінің кернеу берілісін аз
дегенде 0.3 В қамтамасыз етеді, ал квадрат режимде 0.1- 0.2 В. Квадрат
жұмыс режимі өзінің аз кіріс кедергісімен сипатталады, сондықтан бұл
режимді тек детектор кірісінде сигнал жеткілікті түрде қамтамасыз етілмеген
кезде, мысалы радиоқабылдағыштың жоғары сезгіштігі жағдайында қолданады.
2.3-кесте Диодтық детекторлардың жұмыс көрсеткіштері
Детектор түрі, жұмыс Кірісіндегі сигнал Кернеу берілісі коэф.,
істеу режимі амплитудасы, В рет
Сызықты диод 0.3-0.4 0.4-0.6
Квадраттық диод
0.1-0.2 0.2-0.3

Детектор шығысындағы кернеуді табамыз:

Uвыхдет=Кдет m Uвхдет = 0,06, В
(2.14)
мұнда, Uвыхдет – детектордың шығыс кернеуі, В;
Кдет - 2.3-кестесіндегі детектордың беріліс коэффициентінің мәні;
m- модуляция коэффициенті, 0.3;
Uвхдет - детектордың кіріс кернеуі, В.
Детектордың шығыс кернеуі ультрадыбыстық жиілік үшін кіріс кернеуі
қызметін атқарады, ол кернеу үшін күшейткіш есептелінген.

1.4. Қабылдағыш кірісінен детекторға дейінгі қажетті күшейту
коэффициентін анықтау

Жиілікті түрлендіргіш схемасын қосылған не бөлек гетеродинмен таңдап
аламыз. Егер қабылдағыш диапазоны ұзын және орташа толқындарды қабылдайтын
станцияларға есептелсе, онда қосылған гетеродині бар схеманы, ал егер қысқа
толқынды диапазонда жұмыс істесе, бөлегін қолданамыз. Егер қабылдағыш
диапазоны ұзын және орташа, қысқа толқындарды диапазонда жұмыс істесе бөлек
схеманы қолданған жөн, өйткені ол қысқа толқынды диапазонда тұрақты жұмыс
істейді.
Сыртқы антенна жұмыс істегендегі қажетті күшейту коэффициенті табылады:
Кн= Uвхдет1000000Ea = 5,3*109,
(2.15)
мұндағы Ea = 75 қабылдағыштың реалды сезімталдығы, мына қатынаспен
анықталады сигналшу, мкВ,
Кн - күшейту коэффициенті.

Kн1 = (1,5-2) Kн = 10,6*109
(2.22)
мұнда, Kн1 алдынғы есептеулерде қолданылатын күшейту коэффициенті.

2. УПЧ каскад санын анықтау

УПЧ каскад санын анықтау үшін, кіріс тізбегінің тарату коэффициентін
УРЧ (егер бар болса), жиілік қалыптастырғыш, УПЧ-ның бір каскадын білу
керек.
Kобщ = Kвц Kурч Kпч Kупчп
(2.23)
мұнда, Kвц - кіріс тізбегінің тарату коэффициенті;
Kурч - УРЧ-ның күшейту коэффициенті;
Kпч - жиілік қалыптастырғыштың күшейту коэффициенті;
Kупч - УПЧ-ның бір каскадының күшею коэффициенті;

n – УПЧ каскад саны.

Кіріс тізбегінің тарату коэффициентін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.