Гидропоника әдісі туралы

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Гидропоника әдісі туралы түсінік;
2. Гидропониканың артықшылығы
3. Өсімдіктерді гидропоникаға қалай қайта отырғызуға болады?
4. Ауыл шаруашылықтағы гидропоника
5. Ресейдегі гидропоника
6. Жасанды қоректендіргіш ортада өсіру
7. Гидропонды жүйелерінің түрлері;
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Орталық Америкадағы ацтектердің жүзбелі бақтары – бұл гидропоника технологиясын пайдаланудың тағы бір сәтті үлгісі. Теночитлан (Мексика) көл жағалауларындағыкөшпенді үндіс тайпалары жауынгер жауларымен өзінің құнарлы жерлерінен ығыстырып шығарылды. Сонда ацтектер ұзын қамыс сабақтарынан көлдің түбінен лай төселген салдар ойлап тапты. Бұл салдарларды олар "Чампас"деген ат қойды. Осылай мол көкөніс пен жеміс-жидектер өсірілді, өйткені ағаштардың өзі жақсы өсіп жеміс берген . Тамырлар суға қарай жарып өтіп өсімдікке ылғал берді.
Гидропоника –бұл өсімдіктерді топырақсыз өсіру, ол кезде өсімдік ерітіндіден қажетті мөлшерде, дәл пропорцияда барлық қоректік заттарды алады( топырақта өсіру кезінде жүзеге асыруына мүмкіндігі аз). Гидропоника термині гректің (су және жұмыс ) сөздерінен шыққан, нәтижесінде «жұмыс ерітіндісі» дегенді аламыз.
Гидропоника жаңалық емес.Оның тарихы бұрынғы заманнан бастау алады. Мысалы Аспалы бақтарды алтын болсақ, ол туралы бізге әлемнің жеті кереметінің бірі болып табылатын Ежелгі Вавилонның археологиялық қазбалары айтады. Бәлкім бұл жасанды топырақта өсімдіктерді өсірудің алғашқы әрекеттерінің бірі болып табылады.
Гидропоника (гр. һуdor — су, ponos — жұмыс) —
1) өсімдіктерді (көкөніс, мал азығындық шөптер, т.б.) топырақсыз физиологиялық ерітінділерде — малтатас, кұм немесе жабық ауа кеңістігінде — әлсін-әлсін қоректік ерітінділерді бүрку арқылы өсіру;
2) өсімдіктерді топырақсыз, жасанды ортада — қоректік заттардың судағы ерітіндісінде өсіру. Өсімдікті топырақсыз өсірудің бірнеше тәсілі бар. Бұлар ашық және жабық грунттарда гүл, қияр, бұрыш, қызанақ, жүзім, жидек және т.б. өсіруде қолданылады. Гидропоникада қолданылатын ерітінділердің құрамы өсімдіктердің биологиялық қасиетіне қарай әр түрлі болады, көп тарағаны — кноп және гельригель ерітінділері. Өсімдік тамыры ерітіндіде ауытқымай тұру үшін әр түрлі қиыршықтас, құм, қож және т.б. пайдаланылады. Өсімдікке қажетті ауа желдеткіш арқылы беріліп тұрады.

1. Қ.Ж Сейтпаев, Б.Т Әбдібеков “Қорғаулы топырақ құрылыстарында көкөніс дақылдарын өсіру технологиясы”
2. Г.С. Құсайынова “Көкөніс шаруашылығы”
3. Интернет желісі

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Гидропоника әдісі туралы түсінік;
2. Гидропониканың артықшылығы
3. Өсімдіктерді гидропоникаға қалай қайта отырғызуға болады?
4. Ауыл шаруашылықтағы гидропоника
5. Ресейдегі гидропоника
6. Жасанды қоректендіргіш ортада өсіру
7. Гидропонды жүйелерінің түрлері;
I. Қорытынды
II. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Гидропоника (гр. һуdor -- су, ponos -- жұмыс) --
1) өсімдіктерді (көкөніс, мал азығындық шөптер, т.б.) топырақсыз физиологиялық ерітінділерде -- малтатас, кұм немесе жабық ауа кеңістігінде -- әлсін-әлсін қоректік ерітінділерді бүрку арқылы өсіру;
2) өсімдіктерді топырақсыз, жасанды ортада -- қоректік заттардың судағы ерітіндісінде өсіру. Өсімдікті топырақсыз өсірудің бірнеше тәсілі бар. Бұлар ашық және жабық грунттарда гүл, қияр, бұрыш, қызанақ, жүзім, жидек және т.б. өсіруде қолданылады. Гидропоникада қолданылатын ерітінділердің құрамы өсімдіктердің биологиялық қасиетіне қарай әр түрлі болады, көп тарағаны -- кноп және гельригель ерітінділері. Өсімдік тамыры ерітіндіде ауытқымай тұру үшін әр түрлі қиыршықтас, құм, қож және т.б. пайдаланылады. Өсімдікке қажетті ауа желдеткіш арқылы беріліп тұрады.

Гидропоника - бұл өсімдіктерді топырақсыз өсіру, ол кезде өсімдік ерітіндіден қажетті мөлшерде, дәл пропорцияда барлық қоректік заттарды алады( топырақта өсіру кезінде жүзеге асыруына мүмкіндігі аз). Гидропоника термині гректің (су және жұмыс ) сөздерінен шыққан, нәтижесінде жұмыс ерітіндісі дегенді аламыз.
Гидропоника жаңалық емес.Оның тарихы бұрынғы заманнан бастау алады. Мысалы Аспалы бақтарды алтын болсақ, ол туралы бізге әлемнің жеті кереметінің бірі болып табылатын Ежелгі Вавилонның археологиялық қазбалары айтады. Бәлкім бұл жасанды топырақта өсімдіктерді өсірудің алғашқы әрекеттерінің бірі болып табылады.

Орталық Америкадағы ацтектердің жүзбелі бақтары - бұл гидропоника технологиясын пайдаланудың тағы бір сәтті үлгісі. Теночитлан (Мексика) көл жағалауларындағыкөшпенді үндіс тайпалары жауынгер жауларымен өзінің құнарлы жерлерінен ығыстырып шығарылды. Сонда ацтектер ұзын қамыс сабақтарынан көлдің түбінен лай төселген салдар ойлап тапты. Бұл салдарларды олар "Чампас"деген ат қойды. Осылай мол көкөніс пен жеміс-жидектер өсірілді, өйткені ағаштардың өзі жақсы өсіп жеміс берген . Тамырлар суға қарай жарып өтіп өсімдікке ылғал берді.

Гидропоника әдісі
Гидропоника әдісі өсімдіктің тамыр жүйесін зерттеуге, ал нақтырақ айтқанда өсімдіктердің қоректенуіненегізделген. Ғалымдар тамырдың топырақтан не алатынын түсінуіне ондаған жылдарды арнаған. Бұны өсімдіктердің судағы өсірілуі тәжірибелерінің арқасында анықталды. Дистильді суда белгілі қоректік элементтерді ерітті (минералды тұздар).
Өсімдікті осы ерітіндіде кәдімгі шыны банкада өсірді. Тәжірибелер өсімдік ерітіндіде калий, күкірт, темір, магний, кальций, азот мен фосфор калий болса жақсы дамитынын көрсетті. Ғалымдар егер ерітіндіден калий сияқты элементтерді алып тастаған жағдайда өсімдіктердің өсуі баяулайтынын анықтады. Кальцийсіз тамыр жүйесі дамый алмайды екен.

Темір мен магний элементтері өсімдіктің хлорофилліне қажет .протоплазма мен ядроның дамуына қажетті ақуыздар , күкірт пен фосфорсыз дами алмайды.
Көптеген жылдар бойы ғалымдар бұл элементтер өсімдіктердің қалыпты дамуына қажет деп ойлады.
Бірақ кейін ғалымдар өсімдікке сонымен қатар өте аз мөлшерде басқа да элементтер керек екенін анықтады. Сондықтан оларды микроэлементтер деп атады.
19 ғасырда шамамен бір мезгілде ресейдің ғалымы К.А.Тимирязев, ал Германиядағы Ф. Кноп өсімдіктердің су ерітінділеріндегі өсу әдістерін әзірледі.

1936ж АҚШтағы Герикке көкөністерді ерітіндіде өсіруді сынап көрді, ол осы әдіске гидропоник әдісі деген атау берді. Біздің елімізде гидропоник әдісімен көкөністерді өсірудің сәтті тәжірибелері 1938-1939ж жүргізілді. Әуелі гидропониктегі өсімдіктер тек қана субстраты жоқ суда өсірілді. Бірақ судағы өсіру кезінде тамырды оттекпен жабдықтау төмен болып шықты, ерітіндінің реакциясы тұрақсыз, сондықтан жекелеген тамырлар мен өсімдіктер құрыды.
Сондықтан өсімдіктерді суда өсіру өз қолдануын таппай гидропониканың басқа әдістері ойлап табылды. Өсімдіктердің тамырларын қажетті қоректік заттары ерітіндісі бар инертті субстратта орналастырды.
Субстраттың қайсысы пайдаланылатынына байланысты гидропониктің түрлі әдістері пайда болды:
Агрегатопоника - тамырлар қатты инертті, органикалық емес субстраттарда - керамзите, щебне, песке, гравии және т.б. орналасса
Хемопоника - субстрат ретінде мүк, үгінділер, жоғарғы торф және басқа да қол жетіңкіремейтінөсімдіктің қоректенуіне қажетті органикалық материалдар
Аэропоника - қатты субстрат жоқ , тамырлар көлеңкелі камерада ілінген.
Гидропондық әдісімен өсіру кезінде өсімдіктердің тамырлары топырақта емес, ал топырақты алмастыратын қоректік маңызы жоқ субстратта , былайша айтқанда, субстрат тек тамырлы жүйенің дамуына тірек болады.

Соныменқатаргидропониктегіқоректік заттарды сіңіру үдерісі тез жүреді, ал қосымша оттегі тамыр жүйесінің дамуын неғұрлым тез ынталандырады . Өйткені өсімдікке қоректік заттарды іздеуге энергия жұмсау қажет емес , олар қолжетімді формада өсімдіктің тамырына беріледі. Сондықтан өсімдік дамуы мен өсуіне қажетті үнемді энергияны пайдаланады. Сонымен қатар гидропоникта өсіруде су аз қолданылады. Әсіресе бұл ауылшаруашылық дақылдарын өсіруде қажет. Әсіресе тұщы су тапшы елдерге. Нәтижесінде гидропоника өсімдіктердің өсірілу шарттарын реттеуіне- тамыр жүйесінің қоректену жүйесін құруға мүмкіндік береді.Гидропоника технологиясын жабық үй- жайларда пайдалана отырып біз фотосинтезге қолайлы ауадағы көмірқышқыл газынын концентрациясын, ауаның ылғалдылығын, температурасын, сонымен қатар жарықтандырудың ұзақтығы мен қарқындылығын реттей аламыз.
Өсімдіктердің өсуіне қолайлы жағдайларды жасау, олардан қысқа уақыт іішінде максималды өнім алуына, жақсы сапасына мүмкіндік береді.

Өсімдіктерді өсірудегі гидропонды әдістің артықшылығы.
Осы тәсілді қолдану кезінде жеміс өсімдіктерінің өнімділігі барынша артады. сәндік өсімдіктердің қарқынды гүлденуі, олардың өсуіне гидропониканың оң әсері дәлел бола алады. Бұл әдіс өсімдікті барлық қажетті қоректік заттармен жабдықтауға көмектеседі. Ол топырақта өсуге қарағанда берік және де әлдеқайда тезірек болып өседі.
Өсімдік топырақтың құрамындағы зиянды және адам ағзасына кері әсер ететін элементтерді жинақтамайды. Әдетте, бұл улы органикалық қосылыстар, артық нитраттар, радионуклидтер, ауыр металдар және басқалар. Әсіресе бұл жемісті өсімдіктер үшін. Өйткені гиропоника әдісін пайдалану кезінде өсімдіктер тек қана пайдалы заттарды сіңіріп алады.
Өсімдіктер күнделікті суаруды қажет етпейді. Және де су шығынын бақылау тіпті оңай. Әрбір өсімдік жеке дара күтімді қажет етеді. Өсіру жүйесі мен сыйымдылық көлеміне байланысты суды жүйелі түрде құйып отыру керек- бір өсімдікке 3 тәулікте 1 рет, келесіге айына 1 рет.
Өсімдіктерді топырақта өсіру кезінде өсімдіктер көбіне кеуіп кетіден және оттегінің жетіспеушілігінен зардап шегеді. Гидропоника әдісін пайдалану кезінде бұндай жағдайлар болмайды.
Гидропоника технологиясы көпжылдық өсімдіктерді қайта отырғызу процедурасы айтарлықтай жеңілдетіледі. Өйткені оларды топыраққа отырғызған кезде тамырлары кез келген жағдайда белгілі бір дәрежеде зақымдалады.
Ал гидропониканың арқасында осындай мәселелердін топырақта өсетін өсімдіктерде кездесетін зиянкестер, түрлі саңырауқұлақтар мен аурулардың алдын алуға болады. Улы химикаттарды , жаңартылған топырақты пайдалану мәселесі өз- өзімен жоқ болады.
Практикалық жағынан қарағанда мұндай өсімдіктерді күту жеңіл түседі, топырақтан балшық , жағымсыз иістер, зиянкестер болмайды
Гидропоника технологиясын қолданудың минустары.
Ең алдымен бұл топыраққа қарағанда едәуір көп қаражатты қажет етеді.
Бұл жүйені құрастыруда көп еңбек, уақыт пен күшті қажет етеді. Ал егерде дайын жүйені алу үшін, белгілі қаражат керек. Ал жағымды жағы оған жұмсалған барлық уақытың мен ақшаның шығынының есесі қайтады, өйткені өсімдік бірнеше есе тезірек өседі және күтімді ондай қажет етпейді. Стереотиптер мен қоғамдық пікірлер өздерінікін береді. Адамдардың көбі бұл әдісті химиялық тыңайтқыштарды пайдаланатын жасанды әдісімен , яғни денсаулыққа зиян келтіретін улы химикаттармен ассоциацияландырады. Бірақ бұндай пікірлер білмегендіктен пайда болады.
Өсімдікті топырақтан гидропоника жүйесіне отырғызу үдерісі.
Өсімдік тамырын топырақ кесегімен бірге шелекке салыңыз және бөлме температурасына бірнеше сағатқа сулап қою керек.
Ол уақыт өткен кезде судың астынан топырақты бөліп алу керек және бөлме температурасындағы судың жеңіл ағынының көмегімен абайлап тамырларын жуып алу керек. Тазалаудан кейін тамырларын түзетіп субстратпен көму қажет. Өсімдік тамыры су қабатына жету шарт емес.
Ерітінді субстраттың каппилярлары бойынша жоғары көтеріледі де тамырларға жетеді. Бірнеше уақыттан кейін өсімдіктер белгілі бір тереңдікке өздері өседі.
Субстратты жоғарыдан күнделікті сумен суару керек. Одан соң ыдысқа қажетті деңгейге дейін суды құйып қойып, шамамен бір апта мерзімге бейімделу мақсатымен қоя саламыз.
Тек қана осы мерзім аяқаталғаннан кейін суға тыңайтқыштар қосуға болады.

Қазіргі ауыл шаруашылығында,ы гидропоника әдісінің маңызы
Ондаған жылдардан кейін ауылдарда халық мүлдем қалмайтынын ешкім ойламайды.Зерттеулер нәтижесінде 50 жылдардан кейін дүниежүзіндегі барлық халықтар қалада тұратын болады деген болжап көрсетті. Дақылдарды кім өсіретін болады? Сонымен қатар, бүгінгі күнгі топырақтың үлкен бөлігі өнім беру қаблеттілігі бар. Оның Бір бөлігі агрономдардың әдістерінен қатты зақымдалған. Болашақ ұрпақ ертеңгі күні не істейтін болады?
Бұл мәселені шешуді бүгінгі күнде бастау керек. Оның бір ғана шешімі бар- ауыл шаруашылықты қалаға көшіру. Негізгі мақсаты- кішігірім ауданнан көп өнім алу. Дүниежүзілік алғашқы архитектордың ойында қалалық тік ферма небоскребтарды құрастыру қазіргі кезде де бой бермейді.
Осы саладағы жаңа технологиялар мен ғылымның арқасында соңғы жылдары гидропоника әдісі керемет жылдамдықпен дамып келе жатыр.
Заманауи гидропонды жүйелерде тек қана пластмассалар қолданып келе жатыр. Тіпті Насостардың өздері эпоксидті шайырдан жасалынады.Бұл материалдардың Ұзақ уақытқа шыдамдылығы мен зияндығының болмауы арқасында - жоғарғы жетістіктерге апарар жол. Пластмассты қолдану қымбат және қолайсыз металлдық конструкцияларынның эксплуатациясынан арылттты.
Гидропоник облысындағы едәуір жетістіктерінің бірі өсімдіктердің үйлестірілген қоректенуі болып табылады. Бұның өзі біршама дамымаса да, бірақ бұл сферадағы жұмыстар өңделіп зерттелуде.
Гидропоника технологиясындамыту процесінде әлемнің түрлі елдері қатысады. Осы жүйедегі өз қызығушылықтарын Австралия, Жаңа Зеландия, Оңтүстік Африка, Италия және Испания, Израиль және скандинавия елдері танытады. Еуропадағы көптеген гидропоника жүйесі бойынша өсіріледі. Мысалы, құлпынай тез өседі және жеміс жинау айтарлықтай жеңілдетіледі. заманауи қоректік ерітінділерді пайдалану дақылдар өнімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Қатарынан гидропоника жүйесі бүгінгі күні барған сайын мәні арта түседі. сұранысты ұлғайту және бұқаралық нарықтың артуы есебінен гидропониканың өзіндік құныдылығ төмендейді. Бұл жүйелердегі жобалау жұмыстары өсімдіктерді компактілі өсірудің ғана емес, сонымен қатар бұл үдеріске қажетті жұмыс аланың едәуір арттыра отырып дайын өнімінің шығуын жоғарылата түседі.
Өсімдіктерді өсірудегі гидропоника әдісінің пайдалану кезіндегі еңбек сыйымдылығының төмендеуі бірнеше салмақты факторларға байланысты. өсіру процесінен "құнарлы топырақ" ұғымы мүлдем жоққа шығарылу керек.Өйткені гидропониктегі топырақ көшеттік отырғызуда ғана пайдаланылады. Өсімдіктердің көшеттік отырғызылуы дәстүрлі әдістерімен жүзеге асырылатынын айта кету керек, одан кейін оны ылғалөткізгіш субстраты бар қыш құмыраға орналастырады.Мысалға, реплитті ірі құммен, ұсақталған керамзитпен, ұсақ гравий және т.б. Субстраттың негізгі мақсаты- өсімдіктің тамырлы жүйесін ұстап тұру. Ал барлық қоректік заттар арнайы ерітіндіден сіңіріп алады. Бұл жағдайда Суару үдерісі жүргізілмейді.
Өсімдік топырақтың құрамындағы зиянды және адам ағзасына кері әсер ететін элементтерді жинақтамайды. Әдетте, бұл улы органикалық қосылыстар, артық нитраттар, радионуклидтер, ауыр металдар және басқалар. Әсіресе бұл жемісті өсімдіктер үшін. Өйткені гиропоника әдісін пайдалану кезінде өсімдіктер тек қана пайдалы заттарды сіңіріп алады.
Гидропоника технологиясында Өсімдіктердің арам шөбін жұлу, күлтелеу, қопсыту және т.б. топырақты өңдеу жұмыстары жүргізілмейді. Бұл автоматты түрде жүреді. Және гидропонды құрылымды бақылап, ерітіндісін құйып отыру керек.
Нәтижесінде өсімдіктерге дақылдарға күтім жасау жағымды іске айналады.

Ресейдегі гидропоника
Бұрынғы КСРОда гидропондық жүйелерге басшылық көп көңілін бөлген. Ең алғаш болып Мәскеу мен Киевте бұл технологияда пайдаланылатын жылулық комбинаттары салынған.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.