MS - DOS ТУРАЛЫ НЕГІЗГІ МӘЛІМЕТ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ..3
1 Негізгі бөлім... MS DOS командалық файлы ... ... .4
Тапсырма(А)... MS DOS.та каталогтармен жұмыс. ...10
Тапсырма(В)...MSDOS.та дискілермен жұмыс ... ... 11
Тапсырма(С)... Norton Commanderде: каталогтармен , файлдармен және дискілермен жұмыс ... ... ... ... ... ... ...13 2 .Қортынды бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
3. Пайдалынған әдибеттер ... ... ... ... ... ... ... ...16

Өзіміздің РС қолданылатын DOS – супервизорлар, басқарушы программалар немесе ЖО ретінді бізге танымал компьютелік программалар классының ішіндегі тек бір мысалы бола алады. DOS сияқты ОЖ-лер машиналарға құрылған барлық программалар ішіндегі ең күрделі және қиын компьютерлік программалар болып табылады. Компьютерлер тек есепті шығаруға емес сонымен бірге өзінің жұмысын қамтамасыз ететін операцияларды өзі бақылап отырады. Компьютер – бұл адамзаттың осы уақытта құрған ең күрделі құралы болып табылады. Бұл машиналардың күрделілігі оларды тікелей қолдану қиындығы. Компьютерді басқару үшін біз ОЖ-ді қолданамыз. Біз өзіміздің компьютерімізге өте күрделі тапсырманы өзі орындап шықсын деп тапсырма береміз. Кез-келген компьютердің физикалық бөлімі белгілі бір басқаруды, ал кейбіреулері өте күрделі басқаруды талап етеді. Мысалы: уақытты қадағалау үшін қолданылатын компьютер сағаты 18 с/рет үзілістің өңделуін талап етеді. Пернетақтаның әрбір пернесін басып, жіберу кезінде де үзілістер өңделеді.
Мысалы: «клавиатура» сөзін жазу үшін компьютер 20 рет үзіліс жасайды. Компьютердің ішінде болып жатқан барлық операциялар ОЖ орындалады. DOS ОЖ-сі үш негізгі операцияны орындайды: құрылғыларды басқарады, программаларды басқарады және командаларды орындайды. DOS-тың құрылғыларды басқару қызметі – принтерді, дисктерді, дисплейді, пернетақтаны және т.б – компьютердің осы компоненттерінің дұрыс қызмет атқаруы үшін барлығын іске қосады. Тар мағынада бұл қызметі құрылғыларға команда береді және олардың берген кез-келген қате хабарламасын жөндейді.
Ал, кең мағынады кез-келген ОЖ ROM-BIOS-ты негізгі кілттік компоненттердің бірі ретінде қолданады. Жоғарғы деңгейде ОЖ компьютер құрылғысын басқару қызметін атқарады. DOS екінші кең көлемде атқартын қызметі – бұл программаларды басқару. Ол дискіден программаны жүктейді және оның орындалуын қосады, сонымен бірге бұл программаларға арнайы функциялар бөліп береді.

1. А. Архангельский. Программирование в Delphi7. М.Изд «Бином
2. Пресс».2006.
3. А. Хомоненко, В. Гофман. Самоучитель. Delphi. Санкт-Петербург, 2005.
4. В. Фаронов. Delphi 6. Изд. «Номирис» 2001.
5. В. Шупрута. Delphi 2006 на примерах. Изд. «БХВ – Петербург», 2006.
6. М. Фленов. Библия Delphi – 2 изд.перераб.и доп. СПб: БХВ- Петербург,
7. 2008.
8. Н. Культин. Основы программирования в Delphi для Windows.
9. Самоучитель. СПб: БХВ-Петербург, 2006.
10. М.Сухарев. «Delphi. Полное руководство». СПб.: Наука и техника, 2008.
11. 8.Б.Д.Сыдықов Алгоритмдеужэнепрограммалаунегіздеріноқыту.
9.С/С++ программалаутілі —2009 жылы Алматы қаласы «Қазақ-Британтехникалықуниверситеті» баспасында басылыпшыққанкітап.
12. Кітап авторы/құрастырушысы — А. К. Сатпаева, редакторы — А. К. Далабаева. Беттер саны — 94.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1 Негізгі бөлім... MS DOS командалық файлы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .4
Тапсырма(А)... MS DOS-та каталогтармен жұмыс. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
Тапсырма(В)...MSDOS-та дискілермен жұмыс ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... 11
Тапсырма(С)... Norton Commanderде: каталогтармен , файлдармен және дискілермен жұмыс ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13 2 .Қортынды бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
3. Пайдалынған әдибеттер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16

Кіріспе

MS - DOS ТУРАЛЫ НЕГІЗГІ МӘЛІМЕТ
Өзіміздің РС қолданылатын DOS - супервизорлар, басқарушы программалар немесе ЖО ретінді бізге танымал компьютелік программалар классының ішіндегі тек бір мысалы бола алады. DOS сияқты ОЖ-лер машиналарға құрылған барлық программалар ішіндегі ең күрделі және қиын компьютерлік программалар болып табылады. Компьютерлер тек есепті шығаруға емес сонымен бірге өзінің жұмысын қамтамасыз ететін операцияларды өзі бақылап отырады. Компьютер - бұл адамзаттың осы уақытта құрған ең күрделі құралы болып табылады. Бұл машиналардың күрделілігі оларды тікелей қолдану қиындығы. Компьютерді басқару үшін біз ОЖ-ді қолданамыз. Біз өзіміздің компьютерімізге өте күрделі тапсырманы өзі орындап шықсын деп тапсырма береміз. Кез-келген компьютердің физикалық бөлімі белгілі бір басқаруды, ал кейбіреулері өте күрделі басқаруды талап етеді. Мысалы: уақытты қадағалау үшін қолданылатын компьютер сағаты 18 срет үзілістің өңделуін талап етеді. Пернетақтаның әрбір пернесін басып, жіберу кезінде де үзілістер өңделеді.
Мысалы: клавиатура сөзін жазу үшін компьютер 20 рет үзіліс жасайды. Компьютердің ішінде болып жатқан барлық операциялар ОЖ орындалады. DOS ОЖ-сі үш негізгі операцияны орындайды: құрылғыларды басқарады, программаларды басқарады және командаларды орындайды. DOS-тың құрылғыларды басқару қызметі - принтерді, дисктерді, дисплейді, пернетақтаны және т.б - компьютердің осы компоненттерінің дұрыс қызмет атқаруы үшін барлығын іске қосады. Тар мағынада бұл қызметі құрылғыларға команда береді және олардың берген кез-келген қате хабарламасын жөндейді.
Ал, кең мағынады кез-келген ОЖ ROM-BIOS-ты негізгі кілттік компоненттердің бірі ретінде қолданады. Жоғарғы деңгейде ОЖ компьютер құрылғысын басқару қызметін атқарады. DOS екінші кең көлемде атқартын қызметі - бұл программаларды басқару. Ол дискіден программаны жүктейді және оның орындалуын қосады, сонымен бірге бұл программаларға арнайы функциялар бөліп береді. DOS үшінші негізгі қызметі - бұл командаларды орындау, яғни DOS-тың бізбен, компьютер қолданушыларымен тікелей қарым-қатынасқа түсуі. Әр кез біз мәтін терген кезде енгізуді шақыру үшін DOS процессорының командаларымен жұмыс істейміз. Біздің ОЖ-ге беретін командамыз негізінен программалардың орындалуына нұсқау беру болып табылады. Кейбір күрделі ОЖ-де біздің командамыз сонымен бірге ОЖ-нің жұмысын басқарады. ОЖ орындалатын команданың қандай түрі болмасын оның негізгі қызметі - қолданушы командасын қабылдау және орындау.

1.Негізгі бөлім
Тақырыбы: MS DOS командалық файлы. Тапсырма А. MS DOS-та каталогтармен жұмыс.
Дискiдегi файлдар саны көп болған жағдайда олармен жұмысты жеңiлдету үшiн ерекшелiктерiне қарай топтарға бiрiктiруге болады. Әрбiр топтың өз аты болады және ол каталог деп аталады. Мысалы:
Каталогтың қосымша бөлiгi болмайды. Каталогтың iшiндегi файлдың жазылуы: Basic \ kin 1. Bas
Басқа каталогтың iшiнде орналасқан каталог iшкi каталог деп аталады.
MS DOS операциялық жүйесiнда каталогтармен жұмыс істеу командалары:
1.MD (Make Directory - каталог құру) - жаңа каталог ашу командасы. Мысалы,
1)MDVSTUD - STUD атты жаңа каталог ашу.
2)Md XXX - ХХХ ішкі каталогын ағымдағы каталогта құру;
3)md A:\ Tekst - A: дискісінің негізгі каталогында Tekst ішкі каталогын құру.
2.CD (Change directory - каталогты өзгерту) - каталогтың iшiне кiру командасы. CD.. - түрінде берілсе ағымдағы каталогтан шығу командасы.
Мысалы:
1)CDVSTUD - STUD атты каталогтың iшiне кiру;
2)CD \ -- ағымдағы дискінің негізгі каталогына көшу.
3.RD (Remove directory - каталогты жою) - каталогтi жадыдан өшiру командасы.
Мысалы, RDV STUD - STUD атты каталогты жадыдан өшiру.
4.DIR - каталогтың мазмұнын экранға шығару командасы.
Мысалы:
1)dir - ағымдағы каталогтың тарауларын көрсету;
2)dir *.exe -- кеңейтілмесі .EXE болатын ағымдағы каталогтағы файлдар туралы мәліметтер беру;
3)dir a: -- ағымдағы A: дисководындағы каталог тарауларын көрсету ;
4)dir P - ағымдағы каталог туралы мәліметтерді экранның толуына байланысты үзіліспен беру;
5)dir W - ағымдағы каталогтағы мәліметтерді кең форматта беру;
6)dir o p - ағымдағы каталогтың мәліметтерін сорттау арқылы беру (ең алдымен ішкі каталогтар, сонан соң файл аттары және кеңейтілмесі).
MS DOS операциялық жүйесін 1981 ж. Microsoft фирмасы IBM PC компьютерлері үшін IBM фирмасының тапсырысымен дүниеге әкелді. DOS - дискiлiк операциялық жүйе.
MS DOS операциялық жүйесi пайдаланушылармен компьютер арасындағы байланысты орнатуға, компьютердiң құрылғысынан өнiмдi пайдалануға жағдай жасайды. MS DOS операциялық жүйесi келесі бөлiмдерден тұрады:
1.Енгiзiп шығарудың базалық жүйесi (BIOS) - енгiзiп-шығару құрылғыларының жұмысын тексеретiн программаларды қамтиды. Бұл программалар компьютердiң тұрақты жадында сақталады.
2.Жүйелiк файлдар (ВIO.SYS, IO.SYS, MSDOS.SYS) - BIOS жүйесінің жұмысын толықтырушы бөлім. Ол сыртқы құрылғылар мен информацияны алмастырудың барлық операцияларын да орындайды.
3.COMMAND.COM - қолданушының программалары мен берілгендерді жадқа енгізу және оларды өңдеу.
4. CONFIG.SYS - үйлестіруші программа. Оның қызметі - жаңадан қосылатын сыртқы құрылғылардың драйверлерін MS DOS-қа қосу, орыс, қазақ әріптерін пайдалану, пернетақтаның функционалды пернелерімен және виртуалды жадпен жұмыс істеуін ұйымдастыру.
5.AUTOEXEC.BAT - шақыру символын экранға шығару, қажетті программаны каталогтан іздеу, ағымдық ай, күн және уақытты көрсету.
Анықтама: Дискiнiң информациялар жазылған бөлiгi файл деп аталады.
Әрбiр файлдың өз аты болады. Ол негiзгi және қосымша бөлiктерден құралады.

Мысалы, COMMAND.COM
Файлдардың қосымша бөлiгi оның түрiн (типін) анықтайды.

Мысалы:
.exe, .com - бiрден орындалатын файлдар;
.Вак - файлдың көшiрмесi;
.Bat - командалық файл;
. sys - жүйелiк файл;
.рas - Паскаль тiлiнде жазылған файл;
.вas - Бейсик тiлiнде жазылған файл;
.txt -- текстік редакторда жазылған файл;
.arj - архивтiк файл.
Файл аты мен кеңейтілмесі нүкте арқылы ажыратылады.

Тапсырма B. MSDOS-та дискілермен жұмыс.
Файлды немесе буманы дискетке көшiру үшiн, ол алдын ала ақпарат жазуға дайындалған, яғни форматталған болуы керек. Пайдаланып жүрген дискеттi қайта форматтау кезiнде онда бұрын сақталған ақпараттар жойылып кететiнiн есте ұстаған жөн.
Дискжетекке дискеттi орналастырамыз да, мына командалардың бiрiн орындаймыз:
1.Format a: -- A: -- дискісін форматтау.
2. Format a: s - А: дискісін форматтап, жүйелі дискета жасау.
Жүйелiк дискет жасау үшiн: жүйелiк файлдарды дискiге көшiру қатарын белгiлеу қажет. Жүйелiк дискет - операциялық жүйе жүктелетiн, жүйелiк файлдар жазылған дискет. Жүйелік файлдар құрамына -- COMMAND.COM, IO.SYS, MSDOS.SYS, AUTOEXEC.BAT және CONFIG.SYS файлдары кіреді.
Дискетті көшіру үшін MS DOS ОЖ-де DISKCOPY командасы қолданылады. Команда форматы:
diskcopy (дискжетекJ (дискжетекJ (V) (M)
Командадағы бірінші параметрде көшірілетін дискжетек көрсетіледі. Екінші параметрде материал көшірілетін дискжетек көрсетіледі.
Көшірілу режимдері:
V - көшірілудің дұрыстығын көрсетеді;
M - қатты дисктің көшірілу кезінде қолданылмауын қадағалайды.
Мысалы:
diskcopy a: b: v - A: дискжетегін B: дискжетегіне көшірілудің дұрыстығын тексере отырып көшіреді;

Тапсырма C. Norton Commanderде: каталогтармен , файлдармен және дискілермен жұмыс.
F7 - жаңа каталогты құру командасы. Құрылған каталогтың ішінде ішкі каталог құру үшін де F7 функционалдық пернесін басу қажет. NC-те Create the directory (Каталогты құру) деген сұхбаттық терезе шығады. Каталог атын жазып Enter-ді басу қажет. Егер каталогты құру мүмкін болмаса NC- те Cant create directory (Каталогты құру мүмкін емес) деген хабарлама шығады. Каталаогты құру мүмкін емес жағдайлары:
1.Каталог атының дұрыс берілмеуі;
2.Дәл осы атпен файл немесе каталогтың болуы;
3.Ағымдағы дискіде орынның болмауы.
Сондай-ақ каталогтардың атын ауыстыруға, өшіруге, орнын ауыстыруға болады. Мұның барлығы да файлдарда орындалған сияқты іске асады.
NC-те каталогтарды тармақталған түрде көруге болады. Ол үшін қажет дискіні таңдайсыз, яғни F9+L+T - оң панель үшін, F9+R+T - сол панель үшін. Шыққан сұхбаттық терезеден Дерево папок (CTRL+T) деген команданы таңдайсыз да Enter-ді басасыз. Командадан шығып кету үшін сол жақ панель үшін ALT+F1- ді, оң жақ панель үшін ALT+F2- ді, содан соң Enter-ді басасыз.
NC-те каталогтарды тез арада іздестіруге болады. Ол үшін Alt пернесін басып тұрып өзіңізге қажетті каталог атының бастапқы әрпін тересіз. Бұл режимнен шығып кету үшін Esc пернесін басамыз.
NC-те мәтіндік файлды құру үшін: Shift+F4 пернелер комбинациясы басылады.
NC-те файлдар тобын көшіруге, өшіруге, жылжытуға және т.б. болады. Файлдар тобын белгілеу үшін INS пернесі пайдаланылады. Каталогтағы файлдардың барлығын белгілеу үшін сандық пернетақтадағы "+" (сұр түсті) пернесі басылады. Сол кезде экранға шыққан "*.*" шаблонын мақұлдау үшін ENTER пернесін басамыз. Қос жұлдызшаны файлдың аты және типі бойынша өзгерте отырып, файлдар тобын қажетімізше таңдауымызға болады. Таңдап алынған файлдар тобын бастапқы қалпына келтіру үшін сандық пернетақтадағы "-" (сұр түсті) және ENTER пернелерін басамыз.
Экрандағы каталогтан қажетті файлды жылдам табу үшін ALT пернесі басылып тұрған сәтте пернетақтадан айрықшаланатын алғашқы әріптер тізбегі енгізілген болса, NC керекті файлды курсормен белгілеп, экранға шығарады.
Қажетті файлды дискінің басқа каталогтарынан жылдам іздеу үшін ALT+F7 пернелер комбинациясы басылады. Шыққан сұхбаттық терезеде ізделінді файл атауы енгізіліп ENTER пернесі басылады. Ізделінді файл атауында * және ? символдарын пайдалануға болады. Бұл жағдайда NC программасы көрсетілген белгілердің орнына әртүрлі таңбалар қойылған бірнеше файлдарды экранға шығарып береді.
SHIFT+F3
аты енгізілген файлды оқу;
SHIFT+F4
аты енгізілген файлды редакциялау;
SHIFT+F5
аты енгізілген файлды көшіру;
SHIFT+F6
файлдың атын өзгерту немесе көшіру;
SHIFT+F9
соңғы енгізілген командаларды сақтау;
Alt+F1
қажеттi дискiнi сол жақтағы панельде ағымдық етуге арналған;
Alt+F2
қажеттi дискiнi оң жақтағы панельде ағымдық етуге арналған;
Alt+F3
аты енгiзiлетiн файлды көру
Alt+F4
аты енгiзiлетiн файлды өзгерту
Alt+F5
аты енгiзiлетiн файлды көшiру
ALT+F7
аты енгізілген файлды дискіден жылдам іздеу
ALT+F8
бұрын орындалған командаларды қайта орындау
ALT+F9
25 жолдық экраннан 43 жолдық экранға (және керісінше) көшу
ALT+F10
басқа каталогқа жылдам көшу
CTRL+O
панельдерді экраннан алып тастау және қайта қалпына келтіру
CTRL+P
келесі панельді экраннан алып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.