Дифференциал мен жарты осьтердің түрлері мен құрылысы және жұмыс істеу ұстанымы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1. Дифференциалдың құрылысы, түрлері, кызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1.1. Өздігінен бұғатталатын дифференциалдар(Quaife, Torsen т.б) ... ... ... ... ... .6
1.2. Қолмен бұғатталатын дифференциал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
1.3. Электронды бұғатталынатын дифференциал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2. Жарты ось және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
3. Дифференциал мен жарты осьтардың басты ақаулары ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
1. Дифференциалдың құрылысы, түрлері, кызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1.1. Өздігінен бұғатталатын дифференциалдар(Quaife, Torsen т.б) ... ... ... ... ... .6
1.2. Қолмен бұғатталатын дифференциал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
1.3. Электронды бұғатталынатын дифференциал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2. Жарты ось және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
3. Дифференциал мен жарты осьтардың басты ақаулары ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
Автокөлік шаруашылығы қазіргі таңда сапалы және сандық түрде жақсы дамып келе жатыр. Халық санының және халықтың экономикалық жағдайының артуы автокөлік шаруашылығына оң әсер етуде. Қазіргі таңды әлемдік автокөлік парктер санының өсу қарқыны 10-12 млн. бірлікке жетіп қалды, ал олардың саны 400млн. бірлік. Әлемдегі әрбір бес автокөліктің ішіндегі төртінші автокөлік жеңіл автокөлік болып табылады.Сондықтанда жолаушылардың 60% - ы жеңіл автокөлікпен тасымалданады екен.
Адам өмірінде жеңіл автокөліктің маңызы зор, әрбір уйде жоқ дегенде статистика бойынша бір автокөлік болады екен. Бұл халықтың жұмысын біраз болсын жеңілдетеді. Бірақ та автокөліктендіру автопарктердің өсуімен ғана шектелмейді. Автокөлік шаруашылығының дамуына басқада шешімдер бар, ғылыми тұрғыда дамуы, материалдарға кететін шығындарда жатады.
Бүгінгі таңда автомобильдерді жөндеу мен техникалық күтуді жетілдірудің негізгі бағыттарына төмендегілер жатады: алдыңғы қатарлы технологиялық үрдістерді қолдану, өндірісті жүргізуді ұйымдастыру мен басқаруды жетілдіру, негізгі өндіріс қорларын пайдалану тиімділігін арттыру және саланың еңбексыйымдылығы мен материал сыйымдылығын төмендету, автомобильдерды техникалық күтудің іс жүзіндегі станциаларын қайта жабдықтау немесе технологиялық тұғырдан жетілдіре түсу, қызмет саласының жоғары болуына кепілдік беру және оны қамтамасыз ету үшін материалдық және моральдық тұрғыдан көтеру шараларын жасау және т.б.
Автомобиль трансмиссиясы иінді біліктен алынған айналдыру моментін жетекші дөңгелектерге көбейтіп, бөліп таратып берумен қатар, жұмыс кезінде берілетін моменттің мәнін өзгертіп отырады. Әрі трансмиссияны двигательге баптап қөсу мен ажырату қызметін атқарады.
Басты беріліс берілген бұрылу моментін көбейтіп, оны дифференциал арқылы автомобильдің жартылай осьтеріне жеткізу үшін қолданылады.
Автомобильдің дифференциалы автомобильдің бұрылысы кезінде немесе тегіс емес жолдармен жүрген кезде жетекші дөңгелектердің жартылай осьтерінің арасында айналу күшін бөліп таратуға арналған. Дифференциал дөңгелектерге әр түрлі бұрыштық жылдамдықпен және әр түрлі қашықтықта,қандай да болмасын жолдың жабынына қарамай,сырғанамай қозғалуға мүмкіндік береді. Осы зерттеу жұмысында дифференциал мен жарты осьтердің құрылысы мен істеу принциптері қарастырылады.
Адам өмірінде жеңіл автокөліктің маңызы зор, әрбір уйде жоқ дегенде статистика бойынша бір автокөлік болады екен. Бұл халықтың жұмысын біраз болсын жеңілдетеді. Бірақ та автокөліктендіру автопарктердің өсуімен ғана шектелмейді. Автокөлік шаруашылығының дамуына басқада шешімдер бар, ғылыми тұрғыда дамуы, материалдарға кететін шығындарда жатады.
Бүгінгі таңда автомобильдерді жөндеу мен техникалық күтуді жетілдірудің негізгі бағыттарына төмендегілер жатады: алдыңғы қатарлы технологиялық үрдістерді қолдану, өндірісті жүргізуді ұйымдастыру мен басқаруды жетілдіру, негізгі өндіріс қорларын пайдалану тиімділігін арттыру және саланың еңбексыйымдылығы мен материал сыйымдылығын төмендету, автомобильдерды техникалық күтудің іс жүзіндегі станциаларын қайта жабдықтау немесе технологиялық тұғырдан жетілдіре түсу, қызмет саласының жоғары болуына кепілдік беру және оны қамтамасыз ету үшін материалдық және моральдық тұрғыдан көтеру шараларын жасау және т.б.
Автомобиль трансмиссиясы иінді біліктен алынған айналдыру моментін жетекші дөңгелектерге көбейтіп, бөліп таратып берумен қатар, жұмыс кезінде берілетін моменттің мәнін өзгертіп отырады. Әрі трансмиссияны двигательге баптап қөсу мен ажырату қызметін атқарады.
Басты беріліс берілген бұрылу моментін көбейтіп, оны дифференциал арқылы автомобильдің жартылай осьтеріне жеткізу үшін қолданылады.
Автомобильдің дифференциалы автомобильдің бұрылысы кезінде немесе тегіс емес жолдармен жүрген кезде жетекші дөңгелектердің жартылай осьтерінің арасында айналу күшін бөліп таратуға арналған. Дифференциал дөңгелектерге әр түрлі бұрыштық жылдамдықпен және әр түрлі қашықтықта,қандай да болмасын жолдың жабынына қарамай,сырғанамай қозғалуға мүмкіндік береді. Осы зерттеу жұмысында дифференциал мен жарты осьтердің құрылысы мен істеу принциптері қарастырылады.
1. П. Жүнісбеков, М. Жетпейісов - Автомобильдерді жөндеу және техникалық қызмет. –Астана: Фолиант, 2007. – 280 б.
2. Алиев Б. Тракторлар мен автомобильдер құрлысы. –Алматы: Наз, 2005.– 425 б.
3. Жүнісбеков П. Ж. Автомобильдің құрлысы және пайдалануы. – Астана: Фолиант, 2007.– 145 б.
4. Родичев В. Тракторлар мен автомобильдер. – Алматы: Мектеп, 1986. – 354 с.
2. Алиев Б. Тракторлар мен автомобильдер құрлысы. –Алматы: Наз, 2005.– 425 б.
3. Жүнісбеков П. Ж. Автомобильдің құрлысы және пайдалануы. – Астана: Фолиант, 2007.– 145 б.
4. Родичев В. Тракторлар мен автомобильдер. – Алматы: Мектеп, 1986. – 354 с.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Кафедра:КТ және ЛЖ
Реферат
Пәні: Автокөлік техникасының жіктелуі мен құрылысы
Тақырыбы: Дифференциал мен жарты осьтердің түрлері мен құрылысы және жұмыс істеу ұстанымы
Қабылдаған:
Орындаған:
______________________ __________________________
(баға)(қолы) (күні)(қолы)
2016 жыл
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. Дифференциалдың құрылысы, түрлері, кызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.1. Өздігінен бұғатталатын дифференциалдар(Quaife, Torsen т.б) ... ... ... ... ... .6
1.2. Қолмен бұғатталатын дифференциал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
1.3. Электронды бұғатталынатын дифференциал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2. Жарты ось және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
3. Дифференциал мен жарты осьтардың басты ақаулары ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
Кіріспе
Автокөлік шаруашылығы қазіргі таңда сапалы және сандық түрде жақсы дамып келе жатыр. Халық санының және халықтың экономикалық жағдайының артуы автокөлік шаруашылығына оң әсер етуде. Қазіргі таңды әлемдік автокөлік парктер санының өсу қарқыны 10-12 млн. бірлікке жетіп қалды, ал олардың саны 400млн. бірлік. Әлемдегі әрбір бес автокөліктің ішіндегі төртінші автокөлік жеңіл автокөлік болып табылады.Сондықтанда жолаушылардың 60% - ы жеңіл автокөлікпен тасымалданады екен.
Адам өмірінде жеңіл автокөліктің маңызы зор, әрбір уйде жоқ дегенде статистика бойынша бір автокөлік болады екен. Бұл халықтың жұмысын біраз болсын жеңілдетеді. Бірақ та автокөліктендіру автопарктердің өсуімен ғана шектелмейді. Автокөлік шаруашылығының дамуына басқада шешімдер бар, ғылыми тұрғыда дамуы, материалдарға кететін шығындарда жатады.
Бүгінгі таңда автомобильдерді жөндеу мен техникалық күтуді жетілдірудің негізгі бағыттарына төмендегілер жатады: алдыңғы қатарлы технологиялық үрдістерді қолдану, өндірісті жүргізуді ұйымдастыру мен басқаруды жетілдіру, негізгі өндіріс қорларын пайдалану тиімділігін арттыру және саланың еңбексыйымдылығы мен материал сыйымдылығын төмендету, автомобильдерды техникалық күтудің іс жүзіндегі станциаларын қайта жабдықтау немесе технологиялық тұғырдан жетілдіре түсу, қызмет саласының жоғары болуына кепілдік беру және оны қамтамасыз ету үшін материалдық және моральдық тұрғыдан көтеру шараларын жасау және т.б.
Автомобиль трансмиссиясы иінді біліктен алынған айналдыру моментін жетекші дөңгелектерге көбейтіп, бөліп таратып берумен қатар, жұмыс кезінде берілетін моменттің мәнін өзгертіп отырады. Әрі трансмиссияны двигательге баптап қөсу мен ажырату қызметін атқарады.
Басты беріліс берілген бұрылу моментін көбейтіп, оны дифференциал арқылы автомобильдің жартылай осьтеріне жеткізу үшін қолданылады.
Автомобильдің дифференциалы автомобильдің бұрылысы кезінде немесе тегіс емес жолдармен жүрген кезде жетекші дөңгелектердің жартылай осьтерінің арасында айналу күшін бөліп таратуға арналған. Дифференциал дөңгелектерге әр түрлі бұрыштық жылдамдықпен және әр түрлі қашықтықта,қандай да болмасын жолдың жабынына қарамай,сырғанамай қозғалуға мүмкіндік береді. Осы зерттеу жұмысында дифференциал мен жарты осьтердің құрылысы мен істеу принциптері қарастырылады.
1. Дифференциалдың құрылысы, түрлері, кызметі
Автомобиль бұрылған кезде,дөңгелектер әр түрлі жылдамдықпен айналу керек.Егер ойыншық машинаны алсақ,олардың артқы дөңгелектері бір бірімен қатты жалғасқан,оны еденмен сүйресек,онда сіздің еденіңіз сызылып қалғанын көресіз.Ойыншық машинаның әрбір бұрылысында екі дөңгелектің біреуі сүйретіліп артынан қара із қалдырады. Кәдімгі шын автомобильдің бұрылыстағы қалдырған ізіне анықтап көз салсақ,ішкі дөңгелекке қарағанда сыртқы дөңгелектен бұрылыстың орталығына дейінгі ара қашықтық едәуір үлкен болады.
Егер әрбір дөңгелек бірдей айналса,онда автомобильдің бұрылуы мүмкін болмас еді.Бұдан түйетініміз,ойыншыққа қарағанда шын автомобильде бұрылу кезінде дөңгелектер асфальтта ешқандай із қалдырмайды.Мұндай механизмді дифференциал деп атайды.
Автомобильдің дифференциалы автомобильдің бұрылысы кезінде немесе тегіс емес жолдармен жүрген кезде жетекші дөңгелектердің жартылай осьтерінің арасында айналу күшін бөліп таратуға арналған . Дифференциал дөңгелектерге әр түрлі бұрыштық жылдамдықпен және әр түрлі қашықтықта,қандай да болмасын жолдың жабынына қарамай,сырғанамай қозғалуға мүмкіндік береді. Дифференциалдың түп нұсқасы (1-суретте) келтірілген.
1-сурет-Дифференциал
Басқаша айтқанда дифференциалға жететін айналу күшінің 100% жетекші дөгелектер арасында 50 х 50, және басқаша қатынаста (мысалы, 60 х 40) бөлініп таратылуы мүмкін. Өкінішке орай,қатынас 100 х 0 болуы да мүмкін.Бұл кезде,бір дөңгелек бір орнында (шұңқырда)тұрады, ал басқасы бұл уақытта тайғанақтайды (дымқыл жерде,балшықта,қарда).Бұл құбылыс автомобильдің тайғанақтамауына, жүргізушіге күн сайын тозған дөңгелектерді ауыстырмауына мүмкіндік береді.
Дифференциал - айналдырушы иінді күшті жетектегі екі білік арасында берілген катынаста бөліп, олардың Әртүрлі бұрыштық жылдамдықпен айналып қозғалуын камтамасыз ететін күштік берілістің механизмі.Автомобиль бұрылғанда ішкі доңғалақтар кіші радиуспен, ал сыртқыcы үлкен радиуспен айналады, сондықтан доңғалақтар сырғанамауы үшін сыртқысының ішкі доңғалаққа қарағанда жылдамдығы артық болуы керек. Олардың бұрылыстарда сырғанауы шиналардың тозуына, автомобильді басқаруды қиындатады, жанармай шығынына да әсер етеді. Доңғалақтарды бұрылыс кезінде әртүрлі жылдамдықпен айналуы үшін, оларды жекеленген жарты осьтарға бекітеді, басты берілістен берілген бұралу моментін жарты осьтарға аралық доңғалақ дифференциал арқылы жеткізіледі.
Дифференциал басты бөлікпен бірге құрастырылған және ол:екі жарты осьтің тісті тегершігінен және сателлиттің екі тісті тегершігінен тұрады (2-сурет).
2-сурет - Дифференциалдың құрылысы
1 - жарты осьтардың тістегершіктері, 2 - басты берілістің жетекті тістегершігі, 3 - басты берілістің жетекші тістегершігі, 4 - сателиттер, 5 - қаңкасы
Дифференциал бұралу моментін жетекші доңғалақтарға таратып, оң және сол жағындағы доңғалақтардың, автомобильдің бұрылыс кезінде әртүрлі айналу жиілігінде қозғалуы үшін қолданылады.
Автомобильдерде доңғалақ аралық конусты симметриялы, доңғалақ аралық конусты, жұдырықшалы дифференциалдар қолданылады.
Конусты симмериялы дифференциал басты беріліске орнатылған тістегерішті механизм.
Басты берілістің жетекші тістегерішінен бұралу моменті жетектегі дөңгелек пен дифференциал қорабына, онымен бірге айналатын шабақ пен тістегеріш - сателлиттерге және жарты осьтар арқылы жетекші дөңгелектерге беріледі.
Ось аралық конусты дифференциал жоғары өткіштегі доңғалақ формуласы 6х4, 6х6 жетекті белдікті, жолдың әртүрлі жағдайында жұмыс істей алатын автомобильдерде қолданылады.
Мұндай дифференциал құрылысына: флянец, картер, қорап, жетекші және жетектегі дөңгелектер, крестовина, сателлиттер, артқы белдік жетегінің тісті дөңгелегі, аралық белдіктің тісті дөңгелегі, жетекші тістегеріш,тісті муфта мен блоктау муфтасы жатады.
1.2 Өздігінен бұғатталатын дифференциалдар.
Бұл термин жалпы өздігінен бұғаттала алатын қандай да бір дифференциалды білдіреді. Біріншіден, олар жетектеулі тістердің бұрыштық жылдамдығын реттеп, оларды түзу беріліске аудару болып табылады. Өздігінен бұғатталатын дифференциалдар ешқандайда сыртқы бақылау жүйелерін қажет етпейді.
Автокөліктерде дөңгелекаралық немесе осьаралық қолданылуы мүмкін. Шынжырлы техникада бұлар мүлдем қолданылмайды. Бұл дифференциалдар группасына Quaife және Torsen деген дифференциалдар кіреді.
Quaife дифференциалы.
Бұл дифференциал бір ғана қарапайым жалпақ тәріздес екі қатарлы планетарлық механизмінен және бірге байланысқан екеулік сателлиттерден тұрады. Бұның тәуелсіз дифференциалдан бір ғана визуалды ерекшелігі бар.
Ол планетарлық механизмнің тістерінде түзусызықтының орнына қисықсызықты біріктірмелерді қолданылуы.
Quaife дифференциалын 1965 жылы Quaife Engineering деген ағылшын фирмасының басқарушысы Родни Квайф бекіткен.
3-сурет - Quaife дифференциалы
Бұл дифференциал көбінесе дөңгелекаралық болып, спорттық жеңіл автокөліктерде қолданылады және де көбінесе алдыңғы жетекті автокөліктерде қолданыста. Жол талғамайтын автокөліктерде қолданылмайды.
Torsen дифференциалы.
Бұл дифференциалды 1958 жылы американдық Вернон Глизман ойлап тапты. Ең басты қасиеттерінің бірі муфтасының тұтқырлығы және жетіспеушілігі жоқ болып табылады. "Torsen" сөзі, яғни "Torsen Sensitive" ағылшын тілінен (айналу моментіне сезімтал) дегенді білідіреді.
Конструкция типіне байланысты түрлері өте көп емес, ең негізгілері 3-еу болып табылады.
Бірінші тип (Т-1)
Червяк жұбы болып алдыңғы жетекті жарты осьтер тістері мен сателлиттер табылады. Әр жарты ось өзінің сателлитары бар, олар қарама-қарсы жарты осьтің сателлиттарымен жұптап байланысады. Айта кететін жайт, сателлит осі жарты оське перпендикуляр. Орташа қозғалыс кезінде және жарты осьтерге берілген айналу моментінің теңдігінде, червяк жұптары не тоқтатылып не айналып тұрады, сол кезде әр жарты осьтердің бұрыштық жылдамдығын ажыратып тұрады.
4-сурет - Audi толық жетекті автомобилінде орналасқан
Torsen дифференциалы.
Екінші тип (Т-2)
Бұл жағдайда сателлит осьтері жарты осьтерге параллель болады. Сателлиттар дифференциалдың чашкаларында орналасқан. Оның өзінде жұпты сателлиттар қисықтісті біріктірілулері бар. Олар бір-бірімен жанасып бұғаттауға әсерін тигізеді. Бұндай құрылғыда өзінің дифференциалы бар. TrueTrack компаниясының EATON дифференциалы. Ресей елінде УАЗ автокөліктерінде орнатылады.
Үшінші тип (Т-3)
Конструкцияның планетарлық құрылымы айналу моментінің қандай да бір оське түсуін қамтамасыз етеді. Жартылай бұғатталу 20-30% өзгешелікпен болады. Дифференциалдың бұндай қарапайымдылығы үлестіруші қорабтың құрастыруын өте жақсы жеңілдетеді.
Басқа конструкцияларға қарағанда айналдыру моментінің датчиктері қандай да болсын жағдайда жұмыс істей береді. Егер әр доңгелек әр түрлі жылдамдықпен қозғалса да.
Бұл дифференциалдар белгілі бір арнайы май отырғызбаларын қажет етпейді, бірақ соның өзінде гипоидтық берілістерге арналған сапасы жақсы майды қолданған жөн.
Дискалық бұғаттаулы дифференциал
Конструкциясына қарай дифференциал конустық шестернясы бар симметриялы планетарлы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кафедра:КТ және ЛЖ
Реферат
Пәні: Автокөлік техникасының жіктелуі мен құрылысы
Тақырыбы: Дифференциал мен жарты осьтердің түрлері мен құрылысы және жұмыс істеу ұстанымы
Қабылдаған:
Орындаған:
______________________ __________________________
(баға)(қолы) (күні)(қолы)
2016 жыл
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. Дифференциалдың құрылысы, түрлері, кызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.1. Өздігінен бұғатталатын дифференциалдар(Quaife, Torsen т.б) ... ... ... ... ... .6
1.2. Қолмен бұғатталатын дифференциал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
1.3. Электронды бұғатталынатын дифференциал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2. Жарты ось және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
3. Дифференциал мен жарты осьтардың басты ақаулары ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
Кіріспе
Автокөлік шаруашылығы қазіргі таңда сапалы және сандық түрде жақсы дамып келе жатыр. Халық санының және халықтың экономикалық жағдайының артуы автокөлік шаруашылығына оң әсер етуде. Қазіргі таңды әлемдік автокөлік парктер санының өсу қарқыны 10-12 млн. бірлікке жетіп қалды, ал олардың саны 400млн. бірлік. Әлемдегі әрбір бес автокөліктің ішіндегі төртінші автокөлік жеңіл автокөлік болып табылады.Сондықтанда жолаушылардың 60% - ы жеңіл автокөлікпен тасымалданады екен.
Адам өмірінде жеңіл автокөліктің маңызы зор, әрбір уйде жоқ дегенде статистика бойынша бір автокөлік болады екен. Бұл халықтың жұмысын біраз болсын жеңілдетеді. Бірақ та автокөліктендіру автопарктердің өсуімен ғана шектелмейді. Автокөлік шаруашылығының дамуына басқада шешімдер бар, ғылыми тұрғыда дамуы, материалдарға кететін шығындарда жатады.
Бүгінгі таңда автомобильдерді жөндеу мен техникалық күтуді жетілдірудің негізгі бағыттарына төмендегілер жатады: алдыңғы қатарлы технологиялық үрдістерді қолдану, өндірісті жүргізуді ұйымдастыру мен басқаруды жетілдіру, негізгі өндіріс қорларын пайдалану тиімділігін арттыру және саланың еңбексыйымдылығы мен материал сыйымдылығын төмендету, автомобильдерды техникалық күтудің іс жүзіндегі станциаларын қайта жабдықтау немесе технологиялық тұғырдан жетілдіре түсу, қызмет саласының жоғары болуына кепілдік беру және оны қамтамасыз ету үшін материалдық және моральдық тұрғыдан көтеру шараларын жасау және т.б.
Автомобиль трансмиссиясы иінді біліктен алынған айналдыру моментін жетекші дөңгелектерге көбейтіп, бөліп таратып берумен қатар, жұмыс кезінде берілетін моменттің мәнін өзгертіп отырады. Әрі трансмиссияны двигательге баптап қөсу мен ажырату қызметін атқарады.
Басты беріліс берілген бұрылу моментін көбейтіп, оны дифференциал арқылы автомобильдің жартылай осьтеріне жеткізу үшін қолданылады.
Автомобильдің дифференциалы автомобильдің бұрылысы кезінде немесе тегіс емес жолдармен жүрген кезде жетекші дөңгелектердің жартылай осьтерінің арасында айналу күшін бөліп таратуға арналған. Дифференциал дөңгелектерге әр түрлі бұрыштық жылдамдықпен және әр түрлі қашықтықта,қандай да болмасын жолдың жабынына қарамай,сырғанамай қозғалуға мүмкіндік береді. Осы зерттеу жұмысында дифференциал мен жарты осьтердің құрылысы мен істеу принциптері қарастырылады.
1. Дифференциалдың құрылысы, түрлері, кызметі
Автомобиль бұрылған кезде,дөңгелектер әр түрлі жылдамдықпен айналу керек.Егер ойыншық машинаны алсақ,олардың артқы дөңгелектері бір бірімен қатты жалғасқан,оны еденмен сүйресек,онда сіздің еденіңіз сызылып қалғанын көресіз.Ойыншық машинаның әрбір бұрылысында екі дөңгелектің біреуі сүйретіліп артынан қара із қалдырады. Кәдімгі шын автомобильдің бұрылыстағы қалдырған ізіне анықтап көз салсақ,ішкі дөңгелекке қарағанда сыртқы дөңгелектен бұрылыстың орталығына дейінгі ара қашықтық едәуір үлкен болады.
Егер әрбір дөңгелек бірдей айналса,онда автомобильдің бұрылуы мүмкін болмас еді.Бұдан түйетініміз,ойыншыққа қарағанда шын автомобильде бұрылу кезінде дөңгелектер асфальтта ешқандай із қалдырмайды.Мұндай механизмді дифференциал деп атайды.
Автомобильдің дифференциалы автомобильдің бұрылысы кезінде немесе тегіс емес жолдармен жүрген кезде жетекші дөңгелектердің жартылай осьтерінің арасында айналу күшін бөліп таратуға арналған . Дифференциал дөңгелектерге әр түрлі бұрыштық жылдамдықпен және әр түрлі қашықтықта,қандай да болмасын жолдың жабынына қарамай,сырғанамай қозғалуға мүмкіндік береді. Дифференциалдың түп нұсқасы (1-суретте) келтірілген.
1-сурет-Дифференциал
Басқаша айтқанда дифференциалға жететін айналу күшінің 100% жетекші дөгелектер арасында 50 х 50, және басқаша қатынаста (мысалы, 60 х 40) бөлініп таратылуы мүмкін. Өкінішке орай,қатынас 100 х 0 болуы да мүмкін.Бұл кезде,бір дөңгелек бір орнында (шұңқырда)тұрады, ал басқасы бұл уақытта тайғанақтайды (дымқыл жерде,балшықта,қарда).Бұл құбылыс автомобильдің тайғанақтамауына, жүргізушіге күн сайын тозған дөңгелектерді ауыстырмауына мүмкіндік береді.
Дифференциал - айналдырушы иінді күшті жетектегі екі білік арасында берілген катынаста бөліп, олардың Әртүрлі бұрыштық жылдамдықпен айналып қозғалуын камтамасыз ететін күштік берілістің механизмі.Автомобиль бұрылғанда ішкі доңғалақтар кіші радиуспен, ал сыртқыcы үлкен радиуспен айналады, сондықтан доңғалақтар сырғанамауы үшін сыртқысының ішкі доңғалаққа қарағанда жылдамдығы артық болуы керек. Олардың бұрылыстарда сырғанауы шиналардың тозуына, автомобильді басқаруды қиындатады, жанармай шығынына да әсер етеді. Доңғалақтарды бұрылыс кезінде әртүрлі жылдамдықпен айналуы үшін, оларды жекеленген жарты осьтарға бекітеді, басты берілістен берілген бұралу моментін жарты осьтарға аралық доңғалақ дифференциал арқылы жеткізіледі.
Дифференциал басты бөлікпен бірге құрастырылған және ол:екі жарты осьтің тісті тегершігінен және сателлиттің екі тісті тегершігінен тұрады (2-сурет).
2-сурет - Дифференциалдың құрылысы
1 - жарты осьтардың тістегершіктері, 2 - басты берілістің жетекті тістегершігі, 3 - басты берілістің жетекші тістегершігі, 4 - сателиттер, 5 - қаңкасы
Дифференциал бұралу моментін жетекші доңғалақтарға таратып, оң және сол жағындағы доңғалақтардың, автомобильдің бұрылыс кезінде әртүрлі айналу жиілігінде қозғалуы үшін қолданылады.
Автомобильдерде доңғалақ аралық конусты симметриялы, доңғалақ аралық конусты, жұдырықшалы дифференциалдар қолданылады.
Конусты симмериялы дифференциал басты беріліске орнатылған тістегерішті механизм.
Басты берілістің жетекші тістегерішінен бұралу моменті жетектегі дөңгелек пен дифференциал қорабына, онымен бірге айналатын шабақ пен тістегеріш - сателлиттерге және жарты осьтар арқылы жетекші дөңгелектерге беріледі.
Ось аралық конусты дифференциал жоғары өткіштегі доңғалақ формуласы 6х4, 6х6 жетекті белдікті, жолдың әртүрлі жағдайында жұмыс істей алатын автомобильдерде қолданылады.
Мұндай дифференциал құрылысына: флянец, картер, қорап, жетекші және жетектегі дөңгелектер, крестовина, сателлиттер, артқы белдік жетегінің тісті дөңгелегі, аралық белдіктің тісті дөңгелегі, жетекші тістегеріш,тісті муфта мен блоктау муфтасы жатады.
1.2 Өздігінен бұғатталатын дифференциалдар.
Бұл термин жалпы өздігінен бұғаттала алатын қандай да бір дифференциалды білдіреді. Біріншіден, олар жетектеулі тістердің бұрыштық жылдамдығын реттеп, оларды түзу беріліске аудару болып табылады. Өздігінен бұғатталатын дифференциалдар ешқандайда сыртқы бақылау жүйелерін қажет етпейді.
Автокөліктерде дөңгелекаралық немесе осьаралық қолданылуы мүмкін. Шынжырлы техникада бұлар мүлдем қолданылмайды. Бұл дифференциалдар группасына Quaife және Torsen деген дифференциалдар кіреді.
Quaife дифференциалы.
Бұл дифференциал бір ғана қарапайым жалпақ тәріздес екі қатарлы планетарлық механизмінен және бірге байланысқан екеулік сателлиттерден тұрады. Бұның тәуелсіз дифференциалдан бір ғана визуалды ерекшелігі бар.
Ол планетарлық механизмнің тістерінде түзусызықтының орнына қисықсызықты біріктірмелерді қолданылуы.
Quaife дифференциалын 1965 жылы Quaife Engineering деген ағылшын фирмасының басқарушысы Родни Квайф бекіткен.
3-сурет - Quaife дифференциалы
Бұл дифференциал көбінесе дөңгелекаралық болып, спорттық жеңіл автокөліктерде қолданылады және де көбінесе алдыңғы жетекті автокөліктерде қолданыста. Жол талғамайтын автокөліктерде қолданылмайды.
Torsen дифференциалы.
Бұл дифференциалды 1958 жылы американдық Вернон Глизман ойлап тапты. Ең басты қасиеттерінің бірі муфтасының тұтқырлығы және жетіспеушілігі жоқ болып табылады. "Torsen" сөзі, яғни "Torsen Sensitive" ағылшын тілінен (айналу моментіне сезімтал) дегенді білідіреді.
Конструкция типіне байланысты түрлері өте көп емес, ең негізгілері 3-еу болып табылады.
Бірінші тип (Т-1)
Червяк жұбы болып алдыңғы жетекті жарты осьтер тістері мен сателлиттер табылады. Әр жарты ось өзінің сателлитары бар, олар қарама-қарсы жарты осьтің сателлиттарымен жұптап байланысады. Айта кететін жайт, сателлит осі жарты оське перпендикуляр. Орташа қозғалыс кезінде және жарты осьтерге берілген айналу моментінің теңдігінде, червяк жұптары не тоқтатылып не айналып тұрады, сол кезде әр жарты осьтердің бұрыштық жылдамдығын ажыратып тұрады.
4-сурет - Audi толық жетекті автомобилінде орналасқан
Torsen дифференциалы.
Екінші тип (Т-2)
Бұл жағдайда сателлит осьтері жарты осьтерге параллель болады. Сателлиттар дифференциалдың чашкаларында орналасқан. Оның өзінде жұпты сателлиттар қисықтісті біріктірілулері бар. Олар бір-бірімен жанасып бұғаттауға әсерін тигізеді. Бұндай құрылғыда өзінің дифференциалы бар. TrueTrack компаниясының EATON дифференциалы. Ресей елінде УАЗ автокөліктерінде орнатылады.
Үшінші тип (Т-3)
Конструкцияның планетарлық құрылымы айналу моментінің қандай да бір оське түсуін қамтамасыз етеді. Жартылай бұғатталу 20-30% өзгешелікпен болады. Дифференциалдың бұндай қарапайымдылығы үлестіруші қорабтың құрастыруын өте жақсы жеңілдетеді.
Басқа конструкцияларға қарағанда айналдыру моментінің датчиктері қандай да болсын жағдайда жұмыс істей береді. Егер әр доңгелек әр түрлі жылдамдықпен қозғалса да.
Бұл дифференциалдар белгілі бір арнайы май отырғызбаларын қажет етпейді, бірақ соның өзінде гипоидтық берілістерге арналған сапасы жақсы майды қолданған жөн.
Дискалық бұғаттаулы дифференциал
Конструкциясына қарай дифференциал конустық шестернясы бар симметриялы планетарлы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz