Малдың улануын болдырмау және уланудың алдын алу
I Кіріспе бөлімі
II Негізгі бөлім
2.1 Афлатоксиндер (қысқ.Aspergillus flavus toxin)
2.2 Афлотаксикоз қоздырғышы және шығy тегі
2.3 Токсикологиясы
2.4 Клиникалық белгілері.
2. 5 Диагностикасы.
2.6 Микотоксикоздарды ажыратып балау.
2.7. Курациясы.
III. Ұсыныс
IV Қорытынды бөлім.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
II Негізгі бөлім
2.1 Афлатоксиндер (қысқ.Aspergillus flavus toxin)
2.2 Афлотаксикоз қоздырғышы және шығy тегі
2.3 Токсикологиясы
2.4 Клиникалық белгілері.
2. 5 Диагностикасы.
2.6 Микотоксикоздарды ажыратып балау.
2.7. Курациясы.
III. Ұсыныс
IV Қорытынды бөлім.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Елбасымыз белгілеп бергендей , қазіргі кезде мал шаруашылығына жіті көңіл бөлінуде. Мал шаруашылығын ел қатарлы дамытып, жоғарғы дәрежеге көтеру үшін мал шаруашылығының қыр-сырын меңгеріп, әр түрлі аурулармен күресе білу қажет. Жұқпалы індеттері былай тұрсын, жұқпалы емес аурулар да шаруашылыққа айтарлықтай зиян келтіреді. Бұндай індеттер қатарына улануларды да жатқызамыз. Микотоксикоздар біздің елімізде де жиі кездесіп тұрады. Әрине, егер бұнымен күресуді қолға алмаса, зор шығынға батуымыз мүмкін. Сондықтанда алдымен алдын алу шараларына баса назар аударған жөн. Себебі дұрыс орындалған профилактикалық шаралар қашанда оң нәтиже бермек. Афлатоксикоздардың алдын алу ретінде , алдымен малды азықтандыру жүйесін ережеге сай орындау керек. Яғни, бұнда басты мәселе – ауру азық арқылы келетіндіктен де саңырауқұлақпен ластанған азықтарды талдай білу қажет.Микотоксиндер азыққа (сүрлем, астық тұқымдас азықтар, пішен және т.б) бөлінгеннен кейін онда ұзақ сақталады. Сол себепті де микотоксикоздармен күресу қиынға соғады. Мал азықтандыруда, мұқият азықтың саңырауқұлақпен ластанбағандығына көз жеткізген дұрыс. Кейде саңырауқұлақтар токсин бөлгеннен кейін шіріп, азықтан табылмауыда мүмкін, әрине мүндайда анықтау қиынға соғады. Микотоксиндермен мал улана қалған жағдайда мынадай іс-шаралар атқарған дүрыс: дереу күмәнді азықты немесе рационды толығымен алып тастау керек, мал дәрігерін шақырып, ол келгенше науқас малға алғашқы ветеринариялық көмек көрсету керек. Ал індетке нақ көз жеткізу үшін, мал уланды деп күдіктенген азықты химиялық- токсикологиялық талдауға беруге болады. Міне осындай емдеу және алдын алу шараларын дұрыс орындасақ, төрт түлігіміз сай болмақ.
1) «Ветеринарная токсикология» Г.А.Хмельницкий В.Н. Локтионов,Д.Д.Полоз Москва,»Агрпромиздат» 1987 238-260-300б
2)А.М.Вильнер «кормовые отравления с/х животных»,Ленинград 1966 413-415 б
3)С.В.Баженов «вет токсикология» 1964,106-119, 204-205 б
4) «Жаршы» 1999ж 200-202 б
5) «Ветеринария» журналы 2002ж,13-15б
6) «Мал дәрігерінің анықтамалығы» Г.С.Кузнезов, А.И.Протасов 1971
7) «Малдың азықтан уланулары» К.Н.Қожанов ,С.О.Балтыбеков 200ж
8)В.Н.Жуленко,М.И.Рабинович,Г.А.Таланов «ветеринарная токсикология» М.»колос» 2004г.145-149 бет
9)интернет материалдары
10) «Внутренние незаразные болезни КРС» под редакцией п.С.Ионова М.Агропромиздат 1967г
11) «Внутренние незаразные болезни КРС» под редакцией п.С.Ионова М.Агрпромиздат 1985г
2)А.М.Вильнер «кормовые отравления с/х животных»,Ленинград 1966 413-415 б
3)С.В.Баженов «вет токсикология» 1964,106-119, 204-205 б
4) «Жаршы» 1999ж 200-202 б
5) «Ветеринария» журналы 2002ж,13-15б
6) «Мал дәрігерінің анықтамалығы» Г.С.Кузнезов, А.И.Протасов 1971
7) «Малдың азықтан уланулары» К.Н.Қожанов ,С.О.Балтыбеков 200ж
8)В.Н.Жуленко,М.И.Рабинович,Г.А.Таланов «ветеринарная токсикология» М.»колос» 2004г.145-149 бет
9)интернет материалдары
10) «Внутренние незаразные болезни КРС» под редакцией п.С.Ионова М.Агропромиздат 1967г
11) «Внутренние незаразные болезни КРС» под редакцией п.С.Ионова М.Агрпромиздат 1985г
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ.
" ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ МЕДИЦИНА КАФЕДРАСЫ"
Курстық жұмыс
Пән: Ветеринариялық фармакология және токсикология (2).
Тақырыбы: ___________________________________ _________
Орындаған: Меллат. Қ.Д. Тексерген: Тойкина.Г.Н.
Топтың студенті: ВМ - 301
Қолы: _______ Қолы:_______
Тапсырған күні: ________ Бағасы:________
Күні:______________
Семей қаласы, 2016 жыл.
Жоспар:
I Кіріспе бөлімі
II Негізгі бөлім
2.1 Афлатоксиндер (қысқ.Aspergillus flavus toxin)
2.2 Афлотаксикоз қоздырғышы және шығy тегі
2.3 Токсикологиясы
2.4 Клиникалық белгілері.
2. 5 Диагностикасы.
2.6 Микотоксикоздарды ажыратып балау.
2.7. Курациясы.
III. Ұсыныс
IV Қорытынды бөлім.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
I Кіріспе бөлімі .
Елбасымыз белгілеп бергендей , қазіргі кезде мал шаруашылығына жіті көңіл бөлінуде. Мал шаруашылығын ел қатарлы дамытып, жоғарғы дәрежеге көтеру үшін мал шаруашылығының қыр-сырын меңгеріп, әр түрлі аурулармен күресе білу қажет. Жұқпалы індеттері былай тұрсын, жұқпалы емес аурулар да шаруашылыққа айтарлықтай зиян келтіреді. Бұндай індеттер қатарына улануларды да жатқызамыз. Микотоксикоздар біздің елімізде де жиі кездесіп тұрады. Әрине, егер бұнымен күресуді қолға алмаса, зор шығынға батуымыз мүмкін. Сондықтанда алдымен алдын алу шараларына баса назар аударған жөн. Себебі дұрыс орындалған профилактикалық шаралар қашанда оң нәтиже бермек. Афлатоксикоздардың алдын алу ретінде , алдымен малды азықтандыру жүйесін ережеге сай орындау керек. Яғни, бұнда басты мәселе - ауру азық арқылы келетіндіктен де саңырауқұлақпен ластанған азықтарды талдай білу қажет.Микотоксиндер азыққа (сүрлем, астық тұқымдас азықтар, пішен және т.б) бөлінгеннен кейін онда ұзақ сақталады. Сол себепті де микотоксикоздармен күресу қиынға соғады. Мал азықтандыруда, мұқият азықтың саңырауқұлақпен ластанбағандығына көз жеткізген дұрыс. Кейде саңырауқұлақтар токсин бөлгеннен кейін шіріп, азықтан табылмауыда мүмкін, әрине мүндайда анықтау қиынға соғады. Микотоксиндермен мал улана қалған жағдайда мынадай іс-шаралар атқарған дүрыс: дереу күмәнді азықты немесе рационды толығымен алып тастау керек, мал дәрігерін шақырып, ол келгенше науқас малға алғашқы ветеринариялық көмек көрсету керек. Ал індетке нақ көз жеткізу үшін, мал уланды деп күдіктенген азықты химиялық- токсикологиялық талдауға беруге болады. Міне осындай емдеу және алдын алу шараларын дұрыс орындасақ, төрт түлігіміз сай болмақ.
II.Негізгі бөлім
2.1 Афлатоксиндер (қысқ.Aspergillus flavus toxin) өмірге өте қауыпты, поликетидтер тобына жататын микотоксиндер. Микотоксиндер деп саңырау құлақтардың тіршілік барысында өндіретін, басқа тіршілік иелері үшін улы химиялық қосылыстар. Бұл қосылыстарды өндіру себектері әр түрлі болады мысалы: өзін өзі сақтау үшін, немесе өмір сүру барысында бөлінетін зат ретінде. Деген мен бұл қосылыстар өздігінше басқа жануарлардың, егер ол қосылыстар оның ағзасына қандай да бір жолмен еніп қанға сіңірілетін болса, ағзаның қалыпты жағдайын бұзып, сол ағзаның өмір сүру үшін қажетті биохимиялық процесстерін бұзып, ең алғаш жасушалардың өмірі мен жұмысын тоқтатып, одан әрі сол жасушалардан тұратын тін тоқымаларын бұзып, кейін, уақытында көмек көрсетілмесе немесе сол жануардың биологиялық таксиндерден қорғайтын жүйелері олар - (жоғары жануарларда) бауыр, бүйрек, лимфа түйіндері, өз жұмысын атқара алмаса, толықтай ағза жүйелері істен шығып жануарды тікелей биологиялық өлімге әкеп соғады. Афлатоксин - гепатома, өкпе аденомасы және бауыр мен бүйректің қатерлі ісігін тудырады. Микотоксиндер табиғаты жағынан экзотоксиндерге жатады, себебі олар саңырауқұлақ өсіп тұрған субстратқа бөлінеді. Яғни саңырауқұлақ өз өнімін (токсинін) субстратқа (өсімдіктер, астық тұқымдастары) бөліп шығарады. Артынан осындай саңырауқұлақтармен ластанған азықпен азықтанған мал улануға шалдығады. Сондай-ақ микотоксиндер өздерін түзген саңырауқұлақтар жойылғаннан кейінде азықтың құрамында біраз уақыт сақталып қалуы мүмкін. Сондықтан да азықтың сыртқы көрінісі оның микотоксинмен абсолютті зақымдалмағанының дәлелі емес.
Микотоксиндер төменгі молекулалық қосылыстар болып келеді.Олар жоғарғы температурағы өте төзімді, ыстық бумен әсер еткенде бұзылмайды, және ұзақ уақыт сақтағанда, қышқылмен және сілтімен әсер еткенде өзгеріссіз қалады.
Макроорганизмдерде микотоксиндерге қарсы антидене құрылмайды, сол себепті де адам мен жануар микотоксиндерге өмір бойы сезімтал болып қала бермек.
Ағзаға түскен микотоксиндер сонымен қатар концерогенді қасиет көрсетеді, олар мыналар:
:: Афлатоксин - гепатома, өкпе аденомасы және бауыр мен бүйректің қатерлі ісігін тудырады; .
:: Лютеоскрин - гепатоманы;
:: Циклохлоратин - гепатоманы және ретикулоэндотелиоманы туғызады;
:: Патулин - саркоманы;
:: Пеницильді қышқыл - саркоманы;
:: Стеригматоцистин - аденоманы, өкпе карциномасын, гепатоманы және тері папиломасын тудырады.
II. Ауыл шаруашылығы малдарының микотоксикоздары:
1) Аспергиллотоксикоз,
2) Стахиботриотоксикоз,
3) Фузариотоксикоз,
4) Дендродохиотоксикоз,
5) Миротециотоксикоз,
6) Клавицепстоксикоз,
7) Пенициллотоксикоз,
8) Ризопусотоксикоз.
2.2 Афлотаксикоз қоздырғышы және шығy тегі
Ең қауіпті және жақсы зерттелген. Негізінен aspergillus flavus және А.parasiticus. Алғаш рет афлотоксиндер арахис ұнынан 1961 жылы бөлініп алынған. Ол ұн aspergillus flavus пен ластанған болғандықтан бұл бөлінген таксин Афлотоксин аталды. АТ-ге 20-дан артық қосылыс жатады, олардың негізгілері: В1т, В2, G1t, G2. Қалғандары - олардың туындылары немесе олардың метаболиттері. Ең улысы және кеңғ таралғаны АТ-В^.Тағам өнімдерінің ластануында қызығушылық танытпайтыны АТ Мв, ол АТ Вt-ның метаболиті болып табылады және жануарларда ластанған азықты қолданғаннан кейін сүттен бөлінеді.Саңырауқұлақтардың дамуы мен АТ өнуі арахис пен арахис ұнында байқалады, дәнді дақыл өнімдерінде (бидай, сұлы, жүгері, тары және олардың ұнында), бұршақ тұқымдастарда, сүтте, етте, жұмыртқада және т.б. сирек кездеседі. Саңырауқұлақтың өсуі мен дамуында оптималды жағдай: t 20-30°С, ылғалдылық 85-90%. АТ-дер саңырауқұлақтары төмен температура мен ылғалдылықта белсенділігі төмендейді.АТ-дер токсикалық әсердің кең спектрімен сипатталады.ЛД50 (ең аз мөлшері зерттелген жануарлардың 50% өлімін тудырады) АТ В^ - адам үшін 2 мг жуығы дене салмағының 1 кг-ын құрайды. АТ-дер тудыратын ауру афлатоксикоз д.а.АТ-нің токсикалық әсер ету механизмінің ннегізгі қызметі - клеткаішілік құрылымның мембраналық өткізгіштігінің бұзылуы және ДНҚ мен РНҚ-ның синтезінің төмендеуі жатады. Соңғысы митохондриялық ақуыздар мен липидтердің, басқа да алмасу процессінің синтезінің бұзылуына әкеледі, бұл клиникалық аурулардың қатарында кездеседлі. Жалпы токсикалық әсерлермен қатар, АТ-дер канцерогенді, мутагенді, тератогенді, гонадотоксикалық және эмбриотоксикалық белсенділігі көрінеді, бұл алиментарлы афлотоксиндердің алдын алу мәсеклелерін белсенді етеді.Рационның сапалық және сандық құрамы АТ-ның токсикалық әсеріне көп әсер етеді. Бұл әсер алмастырылмайтын май қышқылының, ретинолдың және ақуыздың жетіспеуінде күшейеді. Сонымен қатар ақуыз артық болғанда канцерогендік әсердің ккүшеюі байқалады, бұл АТ мен олардың метаболиттердің детоксикациясына жауапты ферменттер - эпоксидигидролаза мен глутатионтрансферазаның белсенділігінің төмендеуімен түсіндіріледі. ВОЗ мәліметтеріне сәйкес, жақсы гигиеналық жағдайдағы адам тәуліктік рационмен 0,19 мкг дейін АТ қолданылады, бұл организмге кері әсер тигізбейді. Бірақ та АТ-ның тәуліктік дозасы жоғарылаған сайын бауыр ісігінің ауруы әсер байқалады.Патулин- пеницилл және аспергиллалармен бөлініп алынады, бұл зеңденген жеміс-жидектерден алынған өнімдерде кездеседі. Жемістер мен көкеністердің шырынында, езбелердегі патулиннің ересектер үшін ПДК көрсеткіші 50 мкгкг құрайды, ал балалар үшін 20 мкгкг.
Қоздырғышы Deuteromycetes класына, Aspergillus туысына жататын жетілмеген саңырауқұлақ. Бұл саңырауқұлақтар көптеген жануарлардың организмінде тіршілік етеді. Аспергиллез малдардың күтуі мен азықтандыруы нашарлағанда, организмнің резистенттілігі төмендегенде өршитін үй және жабайы құстардың, сирек жағдайда сүт қоректілердің (ірі қара мал, қой, шошқа, ешкі, жылқы, бал арасы) жұқпалы емес ауруы. Бұл ауруға шалдыққан жануарлар тыныс мүшелерінің (әсіресе өкпе) гранулематозды қабынуы байқалады. Афлотоксиндер - Индия, Бразилия, Тайланд, Филиппин сияқты ылғалды климатты тропикалық елдерде кең тараған. Дүниежүзілік сауданың дамуына және Ресейден шикізат өнімдерін импорттауға байланысты афлотоксиндер мәселелері біздің елімізде де үлкен маңызға ие. Химиялық құрылымы бойынша афлотоксиндер фурокумариндер класына жатады. Афлотоксиндер тобы жұқа қабатты хроматография әдісімен сағырауқұлақ-продуцент метоболизм өнімдері бөлінгеннен кейін ультракүлгін сәулелерде жасыл жасыл және көгілдір жарқырауына байланысты аталған В1 және G1 деген екі қосындыдан тұрады. Саңырауқұлақтардың В1 және G1 метоболиттерінен басқа субстратта гидрофильденген B2 және G2 болуы мүмкін. Дегенмен В1 афлотоксинінің санитарлық- токсикологиялық мәні жоғары. Сауын малдарға шөп арқылы В1 афлотоксині түскенде, малдың сүтінде М1 деп аталатын В1 афлотоксинінің метоболиті кездесуі мүмкін. Aspergillus flavus және Aspergillus parasiticus негізгі афлотоксиндерді өндіруші улы штаммдар болып табылады. A. flavus сапрофит саңырауқұлақ, Ресейдің барлық ауылшаруашылық аймақтарында кең тараған. Украина, солт. Қазақстан, Омск обылыстарында алынған дәнді дақылдардың сынамаларын зерттегенде алынған сынаманың 85,8%- нан A. Flavus табылған. Бұлардың ішіндегі зертханалық зерттеулер нәтижесінде 5,9% - ы токсин түзу қабілеті бар саңырауқұлақтар екені анықталған. Алайда Ресей Федерациясының бұл аймақтарында ауа температурасының және субстраттың төмен болуына сәйкес бұл саңырауқұлақтар токсин түзу қабілеттерін іске асыра алмайды. Афлотоксиндердің түзілуі үшін оптимальді жағдай ретінде субстрат температурасы 28 - 32* С , ылғалдылығы 17 - 18,5 % және ауа ылғалдылығы 80 - 90% болуы керек.
Афлотоксин В1 өте улы токсиндердің бірі. Ол анық байқалатын гепатоксикалық , мутогенді, канцерогенді және эмбриотоксикалық әсерге ие. Бұл микотоксиннің ЛД50- дозасы тышқандар үшін 5,5 мгкг; теңіз шошқасына 1,6 мгкг; қояндарға 0,3 мгкг; үйректерге 0,36 мгкг; шошқаларға 2,0 мгкг ; иттерге 1,0 мгкг ; тауыққа 6 мгкг; қойларға және ірі қараға 2,0 - 3,0 мгкг. В1 афлотоксиніне көбінесе жас малдар сезімтал келеді. Организмге қайталама түсетін болса В1 токсинінің улылыға арта түседі. В1 афлотоксиніне қарағанда басқа афлотоксиндердің улылыға едәуір төмен.
1960 ж Англияда афлотоксиннен уланып 100 мыңнан астам үндік өлген болатын, бұл індет ол кезде Х ауру ретінде танылды.
1965 ж В1 афлотоксинін ірі қара малының жас төліне 5,5 ай бойы азығымен бірге азықтың 0, 100, 300, 700 және 1000 мгкг - дозасында беріп тәжірибе жасалған. Алғашында азықтың 100 және 300мгкг дозасында микотоксинді бергенде жануар организмінде айтарлықтай өзгеріс байқалмаған. Ал ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
" ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ МЕДИЦИНА КАФЕДРАСЫ"
Курстық жұмыс
Пән: Ветеринариялық фармакология және токсикология (2).
Тақырыбы: ___________________________________ _________
Орындаған: Меллат. Қ.Д. Тексерген: Тойкина.Г.Н.
Топтың студенті: ВМ - 301
Қолы: _______ Қолы:_______
Тапсырған күні: ________ Бағасы:________
Күні:______________
Семей қаласы, 2016 жыл.
Жоспар:
I Кіріспе бөлімі
II Негізгі бөлім
2.1 Афлатоксиндер (қысқ.Aspergillus flavus toxin)
2.2 Афлотаксикоз қоздырғышы және шығy тегі
2.3 Токсикологиясы
2.4 Клиникалық белгілері.
2. 5 Диагностикасы.
2.6 Микотоксикоздарды ажыратып балау.
2.7. Курациясы.
III. Ұсыныс
IV Қорытынды бөлім.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
I Кіріспе бөлімі .
Елбасымыз белгілеп бергендей , қазіргі кезде мал шаруашылығына жіті көңіл бөлінуде. Мал шаруашылығын ел қатарлы дамытып, жоғарғы дәрежеге көтеру үшін мал шаруашылығының қыр-сырын меңгеріп, әр түрлі аурулармен күресе білу қажет. Жұқпалы індеттері былай тұрсын, жұқпалы емес аурулар да шаруашылыққа айтарлықтай зиян келтіреді. Бұндай індеттер қатарына улануларды да жатқызамыз. Микотоксикоздар біздің елімізде де жиі кездесіп тұрады. Әрине, егер бұнымен күресуді қолға алмаса, зор шығынға батуымыз мүмкін. Сондықтанда алдымен алдын алу шараларына баса назар аударған жөн. Себебі дұрыс орындалған профилактикалық шаралар қашанда оң нәтиже бермек. Афлатоксикоздардың алдын алу ретінде , алдымен малды азықтандыру жүйесін ережеге сай орындау керек. Яғни, бұнда басты мәселе - ауру азық арқылы келетіндіктен де саңырауқұлақпен ластанған азықтарды талдай білу қажет.Микотоксиндер азыққа (сүрлем, астық тұқымдас азықтар, пішен және т.б) бөлінгеннен кейін онда ұзақ сақталады. Сол себепті де микотоксикоздармен күресу қиынға соғады. Мал азықтандыруда, мұқият азықтың саңырауқұлақпен ластанбағандығына көз жеткізген дұрыс. Кейде саңырауқұлақтар токсин бөлгеннен кейін шіріп, азықтан табылмауыда мүмкін, әрине мүндайда анықтау қиынға соғады. Микотоксиндермен мал улана қалған жағдайда мынадай іс-шаралар атқарған дүрыс: дереу күмәнді азықты немесе рационды толығымен алып тастау керек, мал дәрігерін шақырып, ол келгенше науқас малға алғашқы ветеринариялық көмек көрсету керек. Ал індетке нақ көз жеткізу үшін, мал уланды деп күдіктенген азықты химиялық- токсикологиялық талдауға беруге болады. Міне осындай емдеу және алдын алу шараларын дұрыс орындасақ, төрт түлігіміз сай болмақ.
II.Негізгі бөлім
2.1 Афлатоксиндер (қысқ.Aspergillus flavus toxin) өмірге өте қауыпты, поликетидтер тобына жататын микотоксиндер. Микотоксиндер деп саңырау құлақтардың тіршілік барысында өндіретін, басқа тіршілік иелері үшін улы химиялық қосылыстар. Бұл қосылыстарды өндіру себектері әр түрлі болады мысалы: өзін өзі сақтау үшін, немесе өмір сүру барысында бөлінетін зат ретінде. Деген мен бұл қосылыстар өздігінше басқа жануарлардың, егер ол қосылыстар оның ағзасына қандай да бір жолмен еніп қанға сіңірілетін болса, ағзаның қалыпты жағдайын бұзып, сол ағзаның өмір сүру үшін қажетті биохимиялық процесстерін бұзып, ең алғаш жасушалардың өмірі мен жұмысын тоқтатып, одан әрі сол жасушалардан тұратын тін тоқымаларын бұзып, кейін, уақытында көмек көрсетілмесе немесе сол жануардың биологиялық таксиндерден қорғайтын жүйелері олар - (жоғары жануарларда) бауыр, бүйрек, лимфа түйіндері, өз жұмысын атқара алмаса, толықтай ағза жүйелері істен шығып жануарды тікелей биологиялық өлімге әкеп соғады. Афлатоксин - гепатома, өкпе аденомасы және бауыр мен бүйректің қатерлі ісігін тудырады. Микотоксиндер табиғаты жағынан экзотоксиндерге жатады, себебі олар саңырауқұлақ өсіп тұрған субстратқа бөлінеді. Яғни саңырауқұлақ өз өнімін (токсинін) субстратқа (өсімдіктер, астық тұқымдастары) бөліп шығарады. Артынан осындай саңырауқұлақтармен ластанған азықпен азықтанған мал улануға шалдығады. Сондай-ақ микотоксиндер өздерін түзген саңырауқұлақтар жойылғаннан кейінде азықтың құрамында біраз уақыт сақталып қалуы мүмкін. Сондықтан да азықтың сыртқы көрінісі оның микотоксинмен абсолютті зақымдалмағанының дәлелі емес.
Микотоксиндер төменгі молекулалық қосылыстар болып келеді.Олар жоғарғы температурағы өте төзімді, ыстық бумен әсер еткенде бұзылмайды, және ұзақ уақыт сақтағанда, қышқылмен және сілтімен әсер еткенде өзгеріссіз қалады.
Макроорганизмдерде микотоксиндерге қарсы антидене құрылмайды, сол себепті де адам мен жануар микотоксиндерге өмір бойы сезімтал болып қала бермек.
Ағзаға түскен микотоксиндер сонымен қатар концерогенді қасиет көрсетеді, олар мыналар:
:: Афлатоксин - гепатома, өкпе аденомасы және бауыр мен бүйректің қатерлі ісігін тудырады; .
:: Лютеоскрин - гепатоманы;
:: Циклохлоратин - гепатоманы және ретикулоэндотелиоманы туғызады;
:: Патулин - саркоманы;
:: Пеницильді қышқыл - саркоманы;
:: Стеригматоцистин - аденоманы, өкпе карциномасын, гепатоманы және тері папиломасын тудырады.
II. Ауыл шаруашылығы малдарының микотоксикоздары:
1) Аспергиллотоксикоз,
2) Стахиботриотоксикоз,
3) Фузариотоксикоз,
4) Дендродохиотоксикоз,
5) Миротециотоксикоз,
6) Клавицепстоксикоз,
7) Пенициллотоксикоз,
8) Ризопусотоксикоз.
2.2 Афлотаксикоз қоздырғышы және шығy тегі
Ең қауіпті және жақсы зерттелген. Негізінен aspergillus flavus және А.parasiticus. Алғаш рет афлотоксиндер арахис ұнынан 1961 жылы бөлініп алынған. Ол ұн aspergillus flavus пен ластанған болғандықтан бұл бөлінген таксин Афлотоксин аталды. АТ-ге 20-дан артық қосылыс жатады, олардың негізгілері: В1т, В2, G1t, G2. Қалғандары - олардың туындылары немесе олардың метаболиттері. Ең улысы және кеңғ таралғаны АТ-В^.Тағам өнімдерінің ластануында қызығушылық танытпайтыны АТ Мв, ол АТ Вt-ның метаболиті болып табылады және жануарларда ластанған азықты қолданғаннан кейін сүттен бөлінеді.Саңырауқұлақтардың дамуы мен АТ өнуі арахис пен арахис ұнында байқалады, дәнді дақыл өнімдерінде (бидай, сұлы, жүгері, тары және олардың ұнында), бұршақ тұқымдастарда, сүтте, етте, жұмыртқада және т.б. сирек кездеседі. Саңырауқұлақтың өсуі мен дамуында оптималды жағдай: t 20-30°С, ылғалдылық 85-90%. АТ-дер саңырауқұлақтары төмен температура мен ылғалдылықта белсенділігі төмендейді.АТ-дер токсикалық әсердің кең спектрімен сипатталады.ЛД50 (ең аз мөлшері зерттелген жануарлардың 50% өлімін тудырады) АТ В^ - адам үшін 2 мг жуығы дене салмағының 1 кг-ын құрайды. АТ-дер тудыратын ауру афлатоксикоз д.а.АТ-нің токсикалық әсер ету механизмінің ннегізгі қызметі - клеткаішілік құрылымның мембраналық өткізгіштігінің бұзылуы және ДНҚ мен РНҚ-ның синтезінің төмендеуі жатады. Соңғысы митохондриялық ақуыздар мен липидтердің, басқа да алмасу процессінің синтезінің бұзылуына әкеледі, бұл клиникалық аурулардың қатарында кездеседлі. Жалпы токсикалық әсерлермен қатар, АТ-дер канцерогенді, мутагенді, тератогенді, гонадотоксикалық және эмбриотоксикалық белсенділігі көрінеді, бұл алиментарлы афлотоксиндердің алдын алу мәсеклелерін белсенді етеді.Рационның сапалық және сандық құрамы АТ-ның токсикалық әсеріне көп әсер етеді. Бұл әсер алмастырылмайтын май қышқылының, ретинолдың және ақуыздың жетіспеуінде күшейеді. Сонымен қатар ақуыз артық болғанда канцерогендік әсердің ккүшеюі байқалады, бұл АТ мен олардың метаболиттердің детоксикациясына жауапты ферменттер - эпоксидигидролаза мен глутатионтрансферазаның белсенділігінің төмендеуімен түсіндіріледі. ВОЗ мәліметтеріне сәйкес, жақсы гигиеналық жағдайдағы адам тәуліктік рационмен 0,19 мкг дейін АТ қолданылады, бұл организмге кері әсер тигізбейді. Бірақ та АТ-ның тәуліктік дозасы жоғарылаған сайын бауыр ісігінің ауруы әсер байқалады.Патулин- пеницилл және аспергиллалармен бөлініп алынады, бұл зеңденген жеміс-жидектерден алынған өнімдерде кездеседі. Жемістер мен көкеністердің шырынында, езбелердегі патулиннің ересектер үшін ПДК көрсеткіші 50 мкгкг құрайды, ал балалар үшін 20 мкгкг.
Қоздырғышы Deuteromycetes класына, Aspergillus туысына жататын жетілмеген саңырауқұлақ. Бұл саңырауқұлақтар көптеген жануарлардың организмінде тіршілік етеді. Аспергиллез малдардың күтуі мен азықтандыруы нашарлағанда, организмнің резистенттілігі төмендегенде өршитін үй және жабайы құстардың, сирек жағдайда сүт қоректілердің (ірі қара мал, қой, шошқа, ешкі, жылқы, бал арасы) жұқпалы емес ауруы. Бұл ауруға шалдыққан жануарлар тыныс мүшелерінің (әсіресе өкпе) гранулематозды қабынуы байқалады. Афлотоксиндер - Индия, Бразилия, Тайланд, Филиппин сияқты ылғалды климатты тропикалық елдерде кең тараған. Дүниежүзілік сауданың дамуына және Ресейден шикізат өнімдерін импорттауға байланысты афлотоксиндер мәселелері біздің елімізде де үлкен маңызға ие. Химиялық құрылымы бойынша афлотоксиндер фурокумариндер класына жатады. Афлотоксиндер тобы жұқа қабатты хроматография әдісімен сағырауқұлақ-продуцент метоболизм өнімдері бөлінгеннен кейін ультракүлгін сәулелерде жасыл жасыл және көгілдір жарқырауына байланысты аталған В1 және G1 деген екі қосындыдан тұрады. Саңырауқұлақтардың В1 және G1 метоболиттерінен басқа субстратта гидрофильденген B2 және G2 болуы мүмкін. Дегенмен В1 афлотоксинінің санитарлық- токсикологиялық мәні жоғары. Сауын малдарға шөп арқылы В1 афлотоксині түскенде, малдың сүтінде М1 деп аталатын В1 афлотоксинінің метоболиті кездесуі мүмкін. Aspergillus flavus және Aspergillus parasiticus негізгі афлотоксиндерді өндіруші улы штаммдар болып табылады. A. flavus сапрофит саңырауқұлақ, Ресейдің барлық ауылшаруашылық аймақтарында кең тараған. Украина, солт. Қазақстан, Омск обылыстарында алынған дәнді дақылдардың сынамаларын зерттегенде алынған сынаманың 85,8%- нан A. Flavus табылған. Бұлардың ішіндегі зертханалық зерттеулер нәтижесінде 5,9% - ы токсин түзу қабілеті бар саңырауқұлақтар екені анықталған. Алайда Ресей Федерациясының бұл аймақтарында ауа температурасының және субстраттың төмен болуына сәйкес бұл саңырауқұлақтар токсин түзу қабілеттерін іске асыра алмайды. Афлотоксиндердің түзілуі үшін оптимальді жағдай ретінде субстрат температурасы 28 - 32* С , ылғалдылығы 17 - 18,5 % және ауа ылғалдылығы 80 - 90% болуы керек.
Афлотоксин В1 өте улы токсиндердің бірі. Ол анық байқалатын гепатоксикалық , мутогенді, канцерогенді және эмбриотоксикалық әсерге ие. Бұл микотоксиннің ЛД50- дозасы тышқандар үшін 5,5 мгкг; теңіз шошқасына 1,6 мгкг; қояндарға 0,3 мгкг; үйректерге 0,36 мгкг; шошқаларға 2,0 мгкг ; иттерге 1,0 мгкг ; тауыққа 6 мгкг; қойларға және ірі қараға 2,0 - 3,0 мгкг. В1 афлотоксиніне көбінесе жас малдар сезімтал келеді. Организмге қайталама түсетін болса В1 токсинінің улылыға арта түседі. В1 афлотоксиніне қарағанда басқа афлотоксиндердің улылыға едәуір төмен.
1960 ж Англияда афлотоксиннен уланып 100 мыңнан астам үндік өлген болатын, бұл індет ол кезде Х ауру ретінде танылды.
1965 ж В1 афлотоксинін ірі қара малының жас төліне 5,5 ай бойы азығымен бірге азықтың 0, 100, 300, 700 және 1000 мгкг - дозасында беріп тәжірибе жасалған. Алғашында азықтың 100 және 300мгкг дозасында микотоксинді бергенде жануар организмінде айтарлықтай өзгеріс байқалмаған. Ал ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz