Жедел іздестіру қызметінің тарихи құрылуы мен дамуы
1. КІРІСПЕ
2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1. Жедел іздестіру қызметінің тарихи құрылуы мен дамуы
2.2. "Сюртэ" ("Қауіпсіздік") жедел іздестіру қызметіннің бір бағыты ретінде
2.3. Тыңшылық бөлімді құрудың негізі
2.4. Бүкіл Ресейлік төтенше қомессия (ВЧК) негізгі қызметтер мен бағыттары
2.5. Жедел іздестіру қызметінің қалыптасуы мен даму қезеңдері
3. ҚОРЫТЫНДЫ
4. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1. Жедел іздестіру қызметінің тарихи құрылуы мен дамуы
2.2. "Сюртэ" ("Қауіпсіздік") жедел іздестіру қызметіннің бір бағыты ретінде
2.3. Тыңшылық бөлімді құрудың негізі
2.4. Бүкіл Ресейлік төтенше қомессия (ВЧК) негізгі қызметтер мен бағыттары
2.5. Жедел іздестіру қызметінің қалыптасуы мен даму қезеңдері
3. ҚОРЫТЫНДЫ
4. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Жедел-іздестіру қызметінің шеңберінде қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізілетін іс-шараларды қоспағанда, судьялардың тұрғын, қызметтік үй-жайларын, олардың пайдалануындағы жеке және қызметтік көлік құралдарын, олардың хат-хабарларын, банкілік шоттарын, багажын және өзге де мүлкін тінту, құжаттар мен заттарды алу, мүлкін және почта-телеграф жөнелтілімдеріне тыйым салу, хабарламаларды ұстап алу, сөйлесулерін тыңдау және жазып алу Қазақстан Республикасы Бас прокуроры қозғаған қылмыстық іс шеңберінде ғана жүргізілуі мүмкін.
Алу жүргізілмей, қылмыстық істі қозғау туралы шешімді қабылдау мүмкін болмаған жағдайда, ҚІЖК-нің 232-бабының талаптарын сақтай отырып, оны қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізуге болады.
«Жедел-іздестіру қызметі туралы» Заңның 11-бабының 3-бөлігінде көрсетілген арнайы жедел-іздестіру шаралары облыс (қала) прокурорының және жоғары тұрған прокурорлардың санкциясымен ғана жүргізілуі мүмкін. «Жедел-іздестіру қызметі туралы» Заңның 12-бабының 7-тармағының арнайы жедел-іздестіру шараларының прокурордың санкциясынсыз жүргізілуі мүмкін екендігі туралы ережесін судьяларға қатысты қолдануға жол берілмейді.
Жедел-іздестіру қызметі - қылмыспен күресудің мемлекеттік-құқықтық түрі. Мемлекеттің негізгі мақсаттарының бірі ол қоғамдық қауіпсіздікті, құқықтық тәртіпті сақтау және қылмыстылықпен күресу болып табылады. Бұл мақсаттарға жетуде құқық қорғау органдары өз құзіреті шегінде әр түрлі деңгейдегі міндеттерді шешеді.
Заңдармен және басқа да нормотивтік-құқықтық актілермен құқық қорғау органдарына қылмыстық-құқықтық, әкішілік-құқықтық, қылмыстық іс жүргізу, жедел-іздестіру және бақа да функциялары анықталған.
Құқық қорғау огандарында жедел-іздестіру қызметі ерекше орынға ие.
Ерекшеліктері:
1. Жедел-іздестіру қызметінің өзіне ғана тән міндетері мен мақсаттары;
2.Мақсаттарына жету үшін қолданылатын жасырын күштері, құралдары және әдістері.
Қылмыспен күресудің мемлекеттік-құқықтық түрі ретінде жедел-іздестіру қызметі мемлекеттің атынан және мемлекеттің мәселелерін шешу үшін, арнайы құзірет берілген субъектілерімен өткізіледі.
Жедел-іздестіру қызметі деген түсінік біздің мемлекетте Кеңес одағы кезінде 1958 жылы, жаңа «Қылмыстық іс жүргізу кодекс» қабылдануымен енді.
Бұған дейін нормативтік актілерде және арнайы әдебиеттерде бұл қызмет келесі терминдермен белгіленіп отырды: жария емес тергеу, қылмыстық-іздестіру жұмысы, қылмыстық іздеу (уголовный сыск), жедел жұмысы. Бұлардың барлығы қылмыспен күресу мақсатында жария және жасырын жедел шараларын өткізетін арнайы бір қызметтің мағынасын білдірді.
Алу жүргізілмей, қылмыстық істі қозғау туралы шешімді қабылдау мүмкін болмаған жағдайда, ҚІЖК-нің 232-бабының талаптарын сақтай отырып, оны қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізуге болады.
«Жедел-іздестіру қызметі туралы» Заңның 11-бабының 3-бөлігінде көрсетілген арнайы жедел-іздестіру шаралары облыс (қала) прокурорының және жоғары тұрған прокурорлардың санкциясымен ғана жүргізілуі мүмкін. «Жедел-іздестіру қызметі туралы» Заңның 12-бабының 7-тармағының арнайы жедел-іздестіру шараларының прокурордың санкциясынсыз жүргізілуі мүмкін екендігі туралы ережесін судьяларға қатысты қолдануға жол берілмейді.
Жедел-іздестіру қызметі - қылмыспен күресудің мемлекеттік-құқықтық түрі. Мемлекеттің негізгі мақсаттарының бірі ол қоғамдық қауіпсіздікті, құқықтық тәртіпті сақтау және қылмыстылықпен күресу болып табылады. Бұл мақсаттарға жетуде құқық қорғау органдары өз құзіреті шегінде әр түрлі деңгейдегі міндеттерді шешеді.
Заңдармен және басқа да нормотивтік-құқықтық актілермен құқық қорғау органдарына қылмыстық-құқықтық, әкішілік-құқықтық, қылмыстық іс жүргізу, жедел-іздестіру және бақа да функциялары анықталған.
Құқық қорғау огандарында жедел-іздестіру қызметі ерекше орынға ие.
Ерекшеліктері:
1. Жедел-іздестіру қызметінің өзіне ғана тән міндетері мен мақсаттары;
2.Мақсаттарына жету үшін қолданылатын жасырын күштері, құралдары және әдістері.
Қылмыспен күресудің мемлекеттік-құқықтық түрі ретінде жедел-іздестіру қызметі мемлекеттің атынан және мемлекеттің мәселелерін шешу үшін, арнайы құзірет берілген субъектілерімен өткізіледі.
Жедел-іздестіру қызметі деген түсінік біздің мемлекетте Кеңес одағы кезінде 1958 жылы, жаңа «Қылмыстық іс жүргізу кодекс» қабылдануымен енді.
Бұған дейін нормативтік актілерде және арнайы әдебиеттерде бұл қызмет келесі терминдермен белгіленіп отырды: жария емес тергеу, қылмыстық-іздестіру жұмысы, қылмыстық іздеу (уголовный сыск), жедел жұмысы. Бұлардың барлығы қылмыспен күресу мақсатында жария және жасырын жедел шараларын өткізетін арнайы бір қызметтің мағынасын білдірді.
1. ҚР қылмыстық іс жүргізу кодексі 2007 ж Баспа
2. ҚР “Жедел іздестіру қызметі туралы” Заңы 1994 ж ( өзгертулер мен толықтырулар енгізілген 2004-2007 ж)
3. ҚР “ Қылмыстық іс жүргізуге қатысушы тұлғаларды мемлекеттік қорғау туралы” Заңы 2000 ж.
4.Материалы к изучению курса уголовное право: Особенная часть:Сб.постановлений Пленума Верховного Суда РК:Учеб.пособие/ сост.Саматова Г.Б.Алматы, 1999.
2. ҚР “Жедел іздестіру қызметі туралы” Заңы 1994 ж ( өзгертулер мен толықтырулар енгізілген 2004-2007 ж)
3. ҚР “ Қылмыстық іс жүргізуге қатысушы тұлғаларды мемлекеттік қорғау туралы” Заңы 2000 ж.
4.Материалы к изучению курса уголовное право: Особенная часть:Сб.постановлений Пленума Верховного Суда РК:Учеб.пособие/ сост.Саматова Г.Б.Алматы, 1999.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Реферат
Тақырыбы: Жедел іздестіру қызметінің тарихи құрылуы мен дамуы
Орындаған: Иргебекова Ф.Б.-сырттай бөлім,2-курс
Тексерген: Даубасова С.Ш.
Алматы 2017ж.
ЖОСПАРЫ:
1. КІРІСПЕ
2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1. Жедел іздестіру қызметінің тарихи құрылуы мен дамуы
2.2. "Сюртэ" ("Қауіпсіздік") жедел іздестіру қызметіннің бір бағыты ретінде
2.3. Тыңшылық бөлімді құрудың негізі
2.4. Бүкіл Ресейлік төтенше қомессия (ВЧК) негізгі қызметтер мен бағыттары
2.5. Жедел іздестіру қызметінің қалыптасуы мен даму қезеңдері
3. ҚОРЫТЫНДЫ
4. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Жедел-іздестіру қызметінің шеңберінде қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізілетін іс-шараларды қоспағанда, судьялардың тұрғын, қызметтік үй-жайларын, олардың пайдалануындағы жеке және қызметтік көлік құралдарын, олардың хат-хабарларын, банкілік шоттарын, багажын және өзге де мүлкін тінту, құжаттар мен заттарды алу, мүлкін және почта-телеграф жөнелтілімдеріне тыйым салу, хабарламаларды ұстап алу, сөйлесулерін тыңдау және жазып алу Қазақстан Республикасы Бас прокуроры қозғаған қылмыстық іс шеңберінде ғана жүргізілуі мүмкін.
Алу жүргізілмей, қылмыстық істі қозғау туралы шешімді қабылдау мүмкін болмаған жағдайда, ҚІЖК-нің 232-бабының талаптарын сақтай отырып, оны қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізуге болады.
Жедел-іздестіру қызметі туралы Заңның 11-бабының 3-бөлігінде көрсетілген арнайы жедел-іздестіру шаралары облыс (қала) прокурорының және жоғары тұрған прокурорлардың санкциясымен ғана жүргізілуі мүмкін. Жедел-іздестіру қызметі туралы Заңның 12-бабының 7-тармағының арнайы жедел-іздестіру шараларының прокурордың санкциясынсыз жүргізілуі мүмкін екендігі туралы ережесін судьяларға қатысты қолдануға жол берілмейді.
Жедел-іздестіру қызметі - қылмыспен күресудің мемлекеттік-құқықтық түрі. Мемлекеттің негізгі мақсаттарының бірі ол қоғамдық қауіпсіздікті, құқықтық тәртіпті сақтау және қылмыстылықпен күресу болып табылады. Бұл мақсаттарға жетуде құқық қорғау органдары өз құзіреті шегінде әр түрлі деңгейдегі міндеттерді шешеді.
Заңдармен және басқа да нормотивтік-құқықтық актілермен құқық қорғау органдарына қылмыстық-құқықтық, әкішілік-құқықтық, қылмыстық іс жүргізу, жедел-іздестіру және бақа да функциялары анықталған.
Құқық қорғау огандарында жедел-іздестіру қызметі ерекше орынға ие.
Ерекшеліктері:
1. Жедел-іздестіру қызметінің өзіне ғана тән міндетері мен мақсаттары;
2.Мақсаттарына жету үшін қолданылатын жасырын күштері, құралдары және әдістері.
Қылмыспен күресудің мемлекеттік-құқықтық түрі ретінде жедел-іздестіру қызметі мемлекеттің атынан және мемлекеттің мәселелерін шешу үшін, арнайы құзірет берілген субъектілерімен өткізіледі.
Жедел-іздестіру қызметі деген түсінік біздің мемлекетте Кеңес одағы кезінде 1958 жылы, жаңа Қылмыстық іс жүргізу кодекс қабылдануымен енді.
Бұған дейін нормативтік актілерде және арнайы әдебиеттерде бұл қызмет келесі терминдермен белгіленіп отырды: жария емес тергеу, қылмыстық-іздестіру жұмысы, қылмыстық іздеу (уголовный сыск), жедел жұмысы. Бұлардың барлығы қылмыспен күресу мақсатында жария және жасырын жедел шараларын өткізетін арнайы бір қызметтің мағынасын білдірді.
1958 жылы қабылданған Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 114-бабында, қылмыстың белгілерін және қылмыс жасаған адамдарды табу мақсатында анықтау органдарымен жедел-іздестіру шараларын өткізу қажеттілігі көрсетілді.
2.1. Жедел іздестіру қызметінің тарихи құрылуы мен дамуы
Жедел-іздестіру қызметін зерттеу алғашқыда криминалистика ғылымының шеңберінде пайда болып осы ғылымдар жиынтығымен бірге дамыды. Жедел-іздестіру қызметінде криминалистиканың әдістері мен құралдары қолдана басталды (сот фотографиясы, сөздік портрет, дактилоскопия, қарау, тінту тергеу әрекеттерінің тактикалары және т.б.).
Жедел-іздестіру қызметінің теориясы криминалистикадан басқа келесі құқық ғылымдарымен тығыз байланысты: қылмыстық құқық, қылмыстық іс жүргізу, азаматтық құқық, азматтық іс жүргізу құқығы, әкімшілік құқығы, конституциялық құқық, заңгерлік психология, сот медицинасы, сот психиатриясы және т.б.
Жедел-іздестіру қызметі теориясының негіздерінің дамуына әсерін тигізген 1917 жылғы революциядан кейінгі шыққан нормативтік актілердің ішінен:
1 Спекуляция мен күресу туралы нұсқаулары;
2 Қылмыстық іздеу органдарын ұйымдастыру туралы нұсқау.
1918-20 жылдары жедел-іздестіру қызметіне қызметкерлер дайындайтын алғашқы курстар мен мектептер ашыла бастады. Мысалы: Оренбург милиция басшылар құрамына арналған мектеп кейінгі уақытта осындай мектептер Алматыда, Қарағандыда, Шымкентте ашылды. Осы мектептерде жедел-іздестіру қызметіне арнайы кафедралары құрылды. Кәзіргі уақытта жедел-іздестіру қызметінің циклы немесе кафедралары Республиканың ішкі істер министрлігінің барлық арнайы оқу мекемелерінде бар.
Бұрыннан қалыптасып келе жатқан, жедел-іздестіру қызметінің қызметкерінің қаруы қулық, ақша және лайықты жағдай деген көз қарастың уақыты өтті. Жедел-іздестіру қызметкерінің қаруы оның ойлау қабілеті, адамадармен тіл табыса білу және арнайы білімінің болу қажет. Кәзіргі уақытта жедел-іздестіру қызметкері өзінің күшіне сенуі қажет.
1920 жылдыры жедел-іздестіру қызметінің теориясы мен практикасында заңдылықты бұзумен байланысты күрделі қателіктер мен деформациялар жіберілді. Ғалымдарға жедел-іздестіру қызметінің проблемаларын шешу қиындыққа соқты, себебі осы теорияны зерттеуде көтермелер көрсеткен құпиялығы болды. Отан соғысынан кейін жедел-іздестіру қызметін зерттеу жаңадан жаңартылды.
Қазақстан Республикасының жедел-іздестіру қызметін реттеу мақсатында 1994 жылы 15 қыркүйекте Жедел-іздестіру қызметі туралы заңы, Қазақстан Республикасы Президентінің қолы қойылып, Қазақстан Республикасы Жоғары Кеңесінің Қаулысымен осы күннен бастап, күшіне енді. Бұл заң Қазақстан Республикасының тиісті құқық қорғау органдарының жедел-іздестіру қызметін реттейтін тұңғыш ресми жарияланған нормативті-құқықтық акті болып табылады. Бұл заң қабылданғанға дейін жедел-іздестіру қызметі тек ведомстволық, жарияланбайтын (құпия) нормотивтік актілерімен реттелетін.
Заңның қабылдануына негізгі себептердің бірі ол, Қазақстан Республикасының Конституциясында Қазақстан Республикасы өзін... құқықтық, демократиялық мемлекет деп бекітуі. Осы конституциялық принципке лайықты болу үшін және құқықтық мемлекет құру үшін Жедел-іздестіру қызметі туралы заңды қабылдау туралы мәселелері туындады.
Казіргі уақытта жедел-іздестіру қызметі ғылымында келесі мәселелер шешімін табуда: жедел-іздестіру қызметі ғылымының пәні анықталды; жедел-іздестіру қызметінің негізгі түсініктері, терминдері белгіленді; жедел-іздестіру қызметінде қолданылатын күштер, құралдар және әдістер анықталған; басқа білімдердің жетістіктерін жедел-іздестіру қызметінің мақсаттарына жету үшін қолдану.
Қазақстан Республикасының Жедел-іздестіру қызметі туралы заңы Қазақстан Республикасы аумағында жүзеге асырылатын жедел-іздестіру қызметінің мазмұнын айқындайды және оны жүргізу кезінде заңды құқықтық кепілдіктер жүйесін баянды етеді.
Петр 1 1711 жылы ұрлықпен күрес жүргізетін Фисскалколлегияны құрып, оның
мүшелеріне құпия ақпаратты жинауға мүмкіндік береді. 19 ғасырда Батыс Европа мен
АҚШ-та кең таралған қылмыстылықпен күрес жүргізуде полицияның арнайы мекемелері
құрыла бастады. (Франция -"Сюртэ", Англияда - "Скотланд - ярд" АҚШ-та "Пинкертон агенттігі ") олар қылмыскерлер жайында құпия мағлұматты алып, оның негізінде өз қызыметтері жүзеге асырып отырады. Жалпы қылмыстылықтың күшейіп, таптық күрестің шиеленісу нәтижесінде 19 ғасырдың 2-жартысында мемлекеттік кәсіптік деңгейде өз жұмысын саяси және қылмыстық іздеу жүйесі басталды. Ішкі істер органдарында қылмыстылықпен күресті жүргізетін ең алғашқы орган 1917 жылдың желтоқсан айынан 1918 жылдың маусымында РСФСР - дің бүкіл губернияларында өз қызметін жүзеге асыра бастады.
1918 жылдың 5-қазанында жүұмысшы шаруа милицияның бас "
басқармасының аясында екі бөлімнен түратын қылмыстық іздестірудің
"Центророзыск" Орталық басқармасы жұмыс істей бастады. Оның бір белсенді бөлігі анықтаумен айналысты, ал екінші бөлігі экономикалық құпия саласындағы қылмыстылықпен күрес жүргізумен айналысты.
Құқық қорғау органдарының жедел іздестіру қызметінің тарихы өткен кезеңде де, қазіргі уақытта да қылмыстылықтың ерекшеліктері мен қоғамға қауіптілігі бейнеленіп көрсетіледі. Қылмыстылық сипатының өзгеруімен осы қызметтің бағыты да өзгеріп отырады.
Көптеген қылмыстардың анализі аса ауыр қылмыстардың алдын ала
дайындалып құпия түрде, ал қылмыскерлер өздерінің қылмыстық тәртібін
жасырып жүретінін көрсетеді. Соңғы жылдары құқық қорғау
органдарының қызметкерлері қылмыстық топты анықтау үшін қазіргі жаңа
техникалық құралдарды және бақылау құралдарын пайдалануда. Рецедивті
қылмыстылықтың саны өсуде. Жалпы ауыр қылмыстардың мәнді өсуімен қылмыс өте жоғары дәрежеде сақталуда. Міне, осы қылмыспен күресу жариясыз күштерді, әдістер мен құралдарды қолдану қажеттігін негіздейді.
Сонымен жоғарыда келтірілген тарихты шолу арқылы келесі қорытындыларға келуге болады: қылмыстың болуы бұл қоғамға қарсы күрес жүргізуге арналған мемлекеттік органдарды құру қажеттігін туғызады.
Қылмыспен күресу жасырын тәсілдер мен жедел аппараттардың тәрбиелік кызметінің қалыптасқан нысаны болып саналады. Олар қылмыстың өзінің ерекшелігіне байланысты құқық қорғау тәжірибесіне енгізілді.
Нақ іздестіру (тыңшылық) функциясы атам заманнан қылмыстарды ашылуын, кінәлілерді анықтап, іздестіру және сонан соң оларды сот билігінің қолына тапсырылуын қамтамасыз етті. Тыңшылық қызметік римдік прсторлардың жарлықтарында, ортағасырлық трибуналдардың инквизициялық процестерінде, ресейлік тыңшы бұйрығының тәжірибесінде өз көрінісін тапқанын деректср дәлелдейді.
2.2. "Сюртэ" ("Қауіпсіздік") жедел іздестіру қызметіннің бір бағыты ретінде
Қылмыскерді әшкерелеу және ұстау тек қылмыскердің қолынан келсді деген сенім баяғыдан болған. Сондықтан да Ресей, Франция, Англияның қылмыстық құпиялы тыңшылық кызметінің бастауында авантюристер, қылмыскерлср тұрды. Мәселен, ресейлік қылмыстық тыңшылығының тарихында елсулі із қалдырған тұлға Ванька Каин деген лақап аты бар ұрлықшы-рецидивист Иван Осипов болды. 1741 жылдың желтоқсанында ол өзіне белгілі және өтініш-арызда атап көрсетілгсн 32 қылмыскерді "ізіне түсіп ұстау" үшін оны қызметке алу өтінішімен тыңшылық бұйрыққа арыз берді. Оның өтініші қанағаттандырылып, ол бірнсше жыл бойы шын мәнінде қылмыскерлерді іздеп, "сөз тасушылықпен айналысты. Алайда осымен қатар өзі де Тыңшылық бұйрықпен полиция шенеуніктерімен бірлесе қылмыстар жасады. Оның ісінің әшкерелсуі мен
тсргелуінсн кейін 1755 ж. Ванька Каинга қамшылау мен айдалу жазасына ауыстырлған өлім жазасы шығарылды.
Францияның полицейлік қызметінің тарихы өзініц түп-тамырымен Наполеон
заманына барып тіреледі. Бастапқыда оның басты міндеті кылмыстардың жолын кесу емес, корольдердің саяси қарсыластарымен күресу болды. Кейінірек қылмыстылықпен күресу үшін Париж префектурасының бірінші бөлімі құрылды. Алайда саны аз аппарат
қылмыстылықтың: карақшылықтың, ұрлықтың бетімен кетуі жағдайында жағдайды колға алуға шамасы келмеді.
Тек 1810 жылы, кылмыстылыктың толқыны Парижді басуға дайын болғанда,
Сюрте (кауіпсіздік) француздық қылмыстық полициясының тууының сәті түсті. Оның негізін қалаушы Эжсн Франсуа Видок болды. Осы аңызға айналған адамның тағдырының құбылмалылығын Ю.Торвальд былайша суреттеп жазады. Видок 35 жасқа дейін оқиғаға толы ретсіз өмір кешті: артист, солдат, матрос болды, тұтқынға алынған ксзінде бірнешс рет түрмеден қашты. Қашуға қанша батыл әрсксттср жасағанымен, жолы болмады: әр кезде ұсталынып калатын. Ақыр соңында Видок азапты
жұмыска кесіліп, бұғауға салынды. Түрмеде Видок аса қауіпті қылмыскерлермен жылдар бойы іргелсес өмір сүрді. 1799 жылы ол кезекті сәтті қашкындық жасайды да, саудамен
айналысып, Парижде он жыл заңсыз тұрды. Осы жылдары түрмелердегі бұрынғыкөршілері оның өкімет қолына тапсырумен корқытып, бопсаға салды. Оларды жек көріп,Видок Париждың полицейлік префектурасына аттанады және оның кылмыстық өткен-кетксніне кешірім жасалсын деген шартпен қылмыстық әлем жөніндегі келісімдерінқылмыскерлерді ұстау үшін пайдалануды ұсынды.
1810 жылы Париждік полиция префектурасының Бірінші бөлімінің бастығы менпариждік полицияның префектісі Паське аса ауыр криминогендік жағдайды есепке алаотырып, Видоктың ұсынысымен келісті. Олар Видокке Париждегі қылмыстылықпенкүрссуді тапсырып, ерекше шешім қабылдады. Қазіргі тілмен айтқанда, жедел-тактикалықкомбинация өткізілген болатын. Жасырын әрекет мақсатында Видок қайта тұтқынға
алынып, онан соң қашуды сахналаумен босатылды. Видоктың рсзиденциясы полицейлікпрефектураға жақын орналасты. Ол қылмысты тек кылмыскер ғана жеңе алады дсгсн сенімде болды. Miнe осы принцип бойынша Видок өзінің қызметіне қызметкерлерді іріктеп таңдаған. Көп ұзамай ол құпиялы кордан ақы төлеген және одан темірдей дағды алған бұрында тұтқынға алынған 20 адамды қабылдады. Жұмыстың нәтижесіне қарағанда, Видок батыл және дарынды тыңшы болды. Ол сирек кездесетін көз қаперіне, ішкі
түйсігіне ие болды, шыдамдылықпен және өз рөліне төселумен ерекшелснді, қылмыстықәлемін жақсы білді. Ол өзіне таныс барлық қылмыстар жөніндс мәліметтср жиналғанмұрағат құрды. Тек бір жылда ғана Видок өзінің 12 қызметкерлерімен -- бұрынғы қылмыскерлсрмен 812 кісі өлтірушіні, ұрыларды, қарақшыларды, тонаушылар мен алаяқтыларды тұтқынға алды, оған дейін өкімет қол тигізуге тәуекел етпеген притондарды жойды. Видоктың ұйымы "Сюртэ" ("Қауіпсіздік") деген атқа ие болды. Француздық
криминалдық полиция дәл осыдан бастау алады.
1883 жылы Видок қызмсттсн кетті, өйткені полицияның жаңа префсктісі
криминальдық полицияның бұрынғы қылмысксрлерден кұралуының қарсыласы болды. Видок өмірінің қалған кезеңін кызықты өткізді, жеке меншік тыңшылық бюросын құрды, ауқатты комерсант, жазушы, ұлы жазушы Бальзактың досы болды. Видоктан кейін
"Сюртэ" бастықтары буржуазия өкілдерінсн құралды. Бұрындарда қылмыскср болған қызметксрлср орнын буржуаға бсрді.
Бірақ олардың қызметінде Видоктың принципі сақталды -- көптеген бұрынғы
қылмыскерлер қылмыстық әлем жөнінде ақпар беріп, "Cюртэге" құпия түрінде жүмыс істеді.
"Сюртенің" кейнігі бастықтары Луи Лепин, Гарон қылмысксрлсрді әшксрслсу үшін күрделі жедел-тактикалық комбинацияларын үйымдастырып, өткізуге тамаша қабілсттсріне ие болғанын атап кеткен жөн. "Сюртс" бастығы Гарон аты аңызға айналған тұлғаға айналды. Қылмысксрлерді қудалау оның қүмарлығы болды. Оның тыңшылары
қылмысксрлер олшемімен жүмыс істсп, притондардың ішінс еніп, қылмыстық әлем жайында қажетті қүнды ақпарат беріп отырды. Сотталғандармен біргс олар ортүрлі түрмелерге түсіп, онда маңызды мәлімсттерді барлап біліп отырды. "Өліп", басқа қүжаттармен басқа жерлердс қүпиялы полицейлік қызмстін жалғастырды. Жауап алу кезіндс Горон "қамшылау және арбау" әдісін пайдаланды. Ол шынында да Парижді
террорға алған талай бандыларды жоюға қол жеткізді. Англияда қүпиялы полицияның бастауында Джонатан Вильд (Уайльд) түрды. Ол XIX ғасырдың бірінші он жылдыгында талай таралған еркін, жалған атақты "детективтерді" ең атақты окілі болды. Бүгінде Ю.Товальдтың сол кездегі Англия полициясының әлсіздігінің себептері жөніндегі сөз жолдарының қызығушылықтудырмауы мүмкін емсс. Ағылшындықтардың азаматтық бостандықтар туралы асырып жіберген зиянды түсініктсрі сол кезде ағылшын жұртшылығының полицияның кез келген түріндс осы бостандықтарға қауіпті деп санауына әкелді, ал XIX ғасырдың 30 жылдары
Лондонды қылмыстылық басып, лондондықтар қылмыстылық, зорлау, заңсыздықбатпағында батып жатты.
Қылмыстылықпсн жанжал ерікті детективтерді, қүпиялы тыңшыларды, сөз
тасушыларды тудырды. Олардың көбісі бұған пайда табу немесе қызықты оқиғалар іздсуүшін барды. Қылмысксрдің ұсталуы мен оның сотталуы кезіндс олар ақшалай айыппұл мөлшсрінсн сыйайы немесе сыйлық алып отырды. Джонатан Вильд (Уайльд) ұры және өшедегі қарақшы, Лондонның қылмыстық әлемін ұйымдастырушы болды. Ол өзін құпиялы тыңшы, Ұлы Британия мен Ирландия генералы" деп атады. Лондонда оның кеңсесі мен қызмет көрсетушілердің үлкен ш т а т ы бар вилласы болды. Вильд оған бағынғысы кслмсген жүздеген қылмыскерлерді сотқа беріп, дарға жібсрді.
1725 жылы Вильдтің озі тонаушылық жасағаны үшін дарға асылды. 25 жыл өткен соң Лондондағы Вестминстрдің бұрынғы бітім судьясы, жазушы Генри Филдингтың табанды тілегі бойынша криминалдық полиция құрыла бастады. Алайда оның қызмсткерлсрінің әдістсрі Видоктың әдістерінен айырмашылығы шамалы еді және олар лондондық қылмыстылықпен күресте айтарлықтай табысқа жетті.
Полиция өткендс дс, қазіргі кезде де қылмыстық әлсмнің қызмстінс сүйенді, өйтксні дәл осы ортада қылмыстарды болдырмау және ашу үшін құқық корғау органдарына қажет көлемді және кұнды ақпарат сақталатынына назар аударган жөн. Үлкен әлеуметтікзиян төндіретін қылмыстық құрылымдарды ашу үшін қазіргі жағдайларда мүндай жұмыс
қауіпті әрі қиын. Ол жау тылындағы күрес тактикасымен тумалас және қылмыстардыңкашанға жасалғанына шсйін шарасыз. Және де бұл арам жұмыс деп екіжүзділік көрсетпеу
қажет.
2.3 Тыңшылық бөлімді құрудың негізі
XIX ғасырда әртүрлі елдерде қылмыстық (тыңшылық) полиция пайда болып, дами бастайды. Ресейде тыңшылық полиция 1864 жылғы сот реформасынан кейін көп ұзамай Санкт-Петербургте ISMi жылы, ал одан соң Мәскеудс, Варшавада, Ригада қүрылған болатын. 1908 жылдың 6 шілдесінде "Тыңшылық бөлімді құру туралы" заң қабылданып, ол бойынша 89 губерниялар мен елсулі уездық калаларда полиция қүрылымында тыңшылық бөлімшелер құрылды. Сонымен бірге ІІМ тыңшылық болімшелер бастықтары қызметіне кандидаттарды даярлауға ерекше көңіл болді. Петербургте кылмыстық тіміскілеудің даярлау курстары үйымдастырылған болатып. Курс бағдарламасы тындаушының тіміскілеу тәжірибесін және "сот полициясы мен прокуратура қызмсткерлсрі үшін ксйбір шст елдік университеттсрдс бірнеше жылдар бойы енгізіліп, Австро-Вепгрия мен Гермапияда "криминалистика" және Швейцария, Бельгия, Франция мен Италияда "ғылыми полиция" деген атқа ие ғылым секілді қажетті пәнін" оқуды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Реферат
Тақырыбы: Жедел іздестіру қызметінің тарихи құрылуы мен дамуы
Орындаған: Иргебекова Ф.Б.-сырттай бөлім,2-курс
Тексерген: Даубасова С.Ш.
Алматы 2017ж.
ЖОСПАРЫ:
1. КІРІСПЕ
2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1. Жедел іздестіру қызметінің тарихи құрылуы мен дамуы
2.2. "Сюртэ" ("Қауіпсіздік") жедел іздестіру қызметіннің бір бағыты ретінде
2.3. Тыңшылық бөлімді құрудың негізі
2.4. Бүкіл Ресейлік төтенше қомессия (ВЧК) негізгі қызметтер мен бағыттары
2.5. Жедел іздестіру қызметінің қалыптасуы мен даму қезеңдері
3. ҚОРЫТЫНДЫ
4. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Жедел-іздестіру қызметінің шеңберінде қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізілетін іс-шараларды қоспағанда, судьялардың тұрғын, қызметтік үй-жайларын, олардың пайдалануындағы жеке және қызметтік көлік құралдарын, олардың хат-хабарларын, банкілік шоттарын, багажын және өзге де мүлкін тінту, құжаттар мен заттарды алу, мүлкін және почта-телеграф жөнелтілімдеріне тыйым салу, хабарламаларды ұстап алу, сөйлесулерін тыңдау және жазып алу Қазақстан Республикасы Бас прокуроры қозғаған қылмыстық іс шеңберінде ғана жүргізілуі мүмкін.
Алу жүргізілмей, қылмыстық істі қозғау туралы шешімді қабылдау мүмкін болмаған жағдайда, ҚІЖК-нің 232-бабының талаптарын сақтай отырып, оны қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізуге болады.
Жедел-іздестіру қызметі туралы Заңның 11-бабының 3-бөлігінде көрсетілген арнайы жедел-іздестіру шаралары облыс (қала) прокурорының және жоғары тұрған прокурорлардың санкциясымен ғана жүргізілуі мүмкін. Жедел-іздестіру қызметі туралы Заңның 12-бабының 7-тармағының арнайы жедел-іздестіру шараларының прокурордың санкциясынсыз жүргізілуі мүмкін екендігі туралы ережесін судьяларға қатысты қолдануға жол берілмейді.
Жедел-іздестіру қызметі - қылмыспен күресудің мемлекеттік-құқықтық түрі. Мемлекеттің негізгі мақсаттарының бірі ол қоғамдық қауіпсіздікті, құқықтық тәртіпті сақтау және қылмыстылықпен күресу болып табылады. Бұл мақсаттарға жетуде құқық қорғау органдары өз құзіреті шегінде әр түрлі деңгейдегі міндеттерді шешеді.
Заңдармен және басқа да нормотивтік-құқықтық актілермен құқық қорғау органдарына қылмыстық-құқықтық, әкішілік-құқықтық, қылмыстық іс жүргізу, жедел-іздестіру және бақа да функциялары анықталған.
Құқық қорғау огандарында жедел-іздестіру қызметі ерекше орынға ие.
Ерекшеліктері:
1. Жедел-іздестіру қызметінің өзіне ғана тән міндетері мен мақсаттары;
2.Мақсаттарына жету үшін қолданылатын жасырын күштері, құралдары және әдістері.
Қылмыспен күресудің мемлекеттік-құқықтық түрі ретінде жедел-іздестіру қызметі мемлекеттің атынан және мемлекеттің мәселелерін шешу үшін, арнайы құзірет берілген субъектілерімен өткізіледі.
Жедел-іздестіру қызметі деген түсінік біздің мемлекетте Кеңес одағы кезінде 1958 жылы, жаңа Қылмыстық іс жүргізу кодекс қабылдануымен енді.
Бұған дейін нормативтік актілерде және арнайы әдебиеттерде бұл қызмет келесі терминдермен белгіленіп отырды: жария емес тергеу, қылмыстық-іздестіру жұмысы, қылмыстық іздеу (уголовный сыск), жедел жұмысы. Бұлардың барлығы қылмыспен күресу мақсатында жария және жасырын жедел шараларын өткізетін арнайы бір қызметтің мағынасын білдірді.
1958 жылы қабылданған Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 114-бабында, қылмыстың белгілерін және қылмыс жасаған адамдарды табу мақсатында анықтау органдарымен жедел-іздестіру шараларын өткізу қажеттілігі көрсетілді.
2.1. Жедел іздестіру қызметінің тарихи құрылуы мен дамуы
Жедел-іздестіру қызметін зерттеу алғашқыда криминалистика ғылымының шеңберінде пайда болып осы ғылымдар жиынтығымен бірге дамыды. Жедел-іздестіру қызметінде криминалистиканың әдістері мен құралдары қолдана басталды (сот фотографиясы, сөздік портрет, дактилоскопия, қарау, тінту тергеу әрекеттерінің тактикалары және т.б.).
Жедел-іздестіру қызметінің теориясы криминалистикадан басқа келесі құқық ғылымдарымен тығыз байланысты: қылмыстық құқық, қылмыстық іс жүргізу, азаматтық құқық, азматтық іс жүргізу құқығы, әкімшілік құқығы, конституциялық құқық, заңгерлік психология, сот медицинасы, сот психиатриясы және т.б.
Жедел-іздестіру қызметі теориясының негіздерінің дамуына әсерін тигізген 1917 жылғы революциядан кейінгі шыққан нормативтік актілердің ішінен:
1 Спекуляция мен күресу туралы нұсқаулары;
2 Қылмыстық іздеу органдарын ұйымдастыру туралы нұсқау.
1918-20 жылдары жедел-іздестіру қызметіне қызметкерлер дайындайтын алғашқы курстар мен мектептер ашыла бастады. Мысалы: Оренбург милиция басшылар құрамына арналған мектеп кейінгі уақытта осындай мектептер Алматыда, Қарағандыда, Шымкентте ашылды. Осы мектептерде жедел-іздестіру қызметіне арнайы кафедралары құрылды. Кәзіргі уақытта жедел-іздестіру қызметінің циклы немесе кафедралары Республиканың ішкі істер министрлігінің барлық арнайы оқу мекемелерінде бар.
Бұрыннан қалыптасып келе жатқан, жедел-іздестіру қызметінің қызметкерінің қаруы қулық, ақша және лайықты жағдай деген көз қарастың уақыты өтті. Жедел-іздестіру қызметкерінің қаруы оның ойлау қабілеті, адамадармен тіл табыса білу және арнайы білімінің болу қажет. Кәзіргі уақытта жедел-іздестіру қызметкері өзінің күшіне сенуі қажет.
1920 жылдыры жедел-іздестіру қызметінің теориясы мен практикасында заңдылықты бұзумен байланысты күрделі қателіктер мен деформациялар жіберілді. Ғалымдарға жедел-іздестіру қызметінің проблемаларын шешу қиындыққа соқты, себебі осы теорияны зерттеуде көтермелер көрсеткен құпиялығы болды. Отан соғысынан кейін жедел-іздестіру қызметін зерттеу жаңадан жаңартылды.
Қазақстан Республикасының жедел-іздестіру қызметін реттеу мақсатында 1994 жылы 15 қыркүйекте Жедел-іздестіру қызметі туралы заңы, Қазақстан Республикасы Президентінің қолы қойылып, Қазақстан Республикасы Жоғары Кеңесінің Қаулысымен осы күннен бастап, күшіне енді. Бұл заң Қазақстан Республикасының тиісті құқық қорғау органдарының жедел-іздестіру қызметін реттейтін тұңғыш ресми жарияланған нормативті-құқықтық акті болып табылады. Бұл заң қабылданғанға дейін жедел-іздестіру қызметі тек ведомстволық, жарияланбайтын (құпия) нормотивтік актілерімен реттелетін.
Заңның қабылдануына негізгі себептердің бірі ол, Қазақстан Республикасының Конституциясында Қазақстан Республикасы өзін... құқықтық, демократиялық мемлекет деп бекітуі. Осы конституциялық принципке лайықты болу үшін және құқықтық мемлекет құру үшін Жедел-іздестіру қызметі туралы заңды қабылдау туралы мәселелері туындады.
Казіргі уақытта жедел-іздестіру қызметі ғылымында келесі мәселелер шешімін табуда: жедел-іздестіру қызметі ғылымының пәні анықталды; жедел-іздестіру қызметінің негізгі түсініктері, терминдері белгіленді; жедел-іздестіру қызметінде қолданылатын күштер, құралдар және әдістер анықталған; басқа білімдердің жетістіктерін жедел-іздестіру қызметінің мақсаттарына жету үшін қолдану.
Қазақстан Республикасының Жедел-іздестіру қызметі туралы заңы Қазақстан Республикасы аумағында жүзеге асырылатын жедел-іздестіру қызметінің мазмұнын айқындайды және оны жүргізу кезінде заңды құқықтық кепілдіктер жүйесін баянды етеді.
Петр 1 1711 жылы ұрлықпен күрес жүргізетін Фисскалколлегияны құрып, оның
мүшелеріне құпия ақпаратты жинауға мүмкіндік береді. 19 ғасырда Батыс Европа мен
АҚШ-та кең таралған қылмыстылықпен күрес жүргізуде полицияның арнайы мекемелері
құрыла бастады. (Франция -"Сюртэ", Англияда - "Скотланд - ярд" АҚШ-та "Пинкертон агенттігі ") олар қылмыскерлер жайында құпия мағлұматты алып, оның негізінде өз қызыметтері жүзеге асырып отырады. Жалпы қылмыстылықтың күшейіп, таптық күрестің шиеленісу нәтижесінде 19 ғасырдың 2-жартысында мемлекеттік кәсіптік деңгейде өз жұмысын саяси және қылмыстық іздеу жүйесі басталды. Ішкі істер органдарында қылмыстылықпен күресті жүргізетін ең алғашқы орган 1917 жылдың желтоқсан айынан 1918 жылдың маусымында РСФСР - дің бүкіл губернияларында өз қызметін жүзеге асыра бастады.
1918 жылдың 5-қазанында жүұмысшы шаруа милицияның бас "
басқармасының аясында екі бөлімнен түратын қылмыстық іздестірудің
"Центророзыск" Орталық басқармасы жұмыс істей бастады. Оның бір белсенді бөлігі анықтаумен айналысты, ал екінші бөлігі экономикалық құпия саласындағы қылмыстылықпен күрес жүргізумен айналысты.
Құқық қорғау органдарының жедел іздестіру қызметінің тарихы өткен кезеңде де, қазіргі уақытта да қылмыстылықтың ерекшеліктері мен қоғамға қауіптілігі бейнеленіп көрсетіледі. Қылмыстылық сипатының өзгеруімен осы қызметтің бағыты да өзгеріп отырады.
Көптеген қылмыстардың анализі аса ауыр қылмыстардың алдын ала
дайындалып құпия түрде, ал қылмыскерлер өздерінің қылмыстық тәртібін
жасырып жүретінін көрсетеді. Соңғы жылдары құқық қорғау
органдарының қызметкерлері қылмыстық топты анықтау үшін қазіргі жаңа
техникалық құралдарды және бақылау құралдарын пайдалануда. Рецедивті
қылмыстылықтың саны өсуде. Жалпы ауыр қылмыстардың мәнді өсуімен қылмыс өте жоғары дәрежеде сақталуда. Міне, осы қылмыспен күресу жариясыз күштерді, әдістер мен құралдарды қолдану қажеттігін негіздейді.
Сонымен жоғарыда келтірілген тарихты шолу арқылы келесі қорытындыларға келуге болады: қылмыстың болуы бұл қоғамға қарсы күрес жүргізуге арналған мемлекеттік органдарды құру қажеттігін туғызады.
Қылмыспен күресу жасырын тәсілдер мен жедел аппараттардың тәрбиелік кызметінің қалыптасқан нысаны болып саналады. Олар қылмыстың өзінің ерекшелігіне байланысты құқық қорғау тәжірибесіне енгізілді.
Нақ іздестіру (тыңшылық) функциясы атам заманнан қылмыстарды ашылуын, кінәлілерді анықтап, іздестіру және сонан соң оларды сот билігінің қолына тапсырылуын қамтамасыз етті. Тыңшылық қызметік римдік прсторлардың жарлықтарында, ортағасырлық трибуналдардың инквизициялық процестерінде, ресейлік тыңшы бұйрығының тәжірибесінде өз көрінісін тапқанын деректср дәлелдейді.
2.2. "Сюртэ" ("Қауіпсіздік") жедел іздестіру қызметіннің бір бағыты ретінде
Қылмыскерді әшкерелеу және ұстау тек қылмыскердің қолынан келсді деген сенім баяғыдан болған. Сондықтан да Ресей, Франция, Англияның қылмыстық құпиялы тыңшылық кызметінің бастауында авантюристер, қылмыскерлср тұрды. Мәселен, ресейлік қылмыстық тыңшылығының тарихында елсулі із қалдырған тұлға Ванька Каин деген лақап аты бар ұрлықшы-рецидивист Иван Осипов болды. 1741 жылдың желтоқсанында ол өзіне белгілі және өтініш-арызда атап көрсетілгсн 32 қылмыскерді "ізіне түсіп ұстау" үшін оны қызметке алу өтінішімен тыңшылық бұйрыққа арыз берді. Оның өтініші қанағаттандырылып, ол бірнсше жыл бойы шын мәнінде қылмыскерлерді іздеп, "сөз тасушылықпен айналысты. Алайда осымен қатар өзі де Тыңшылық бұйрықпен полиция шенеуніктерімен бірлесе қылмыстар жасады. Оның ісінің әшкерелсуі мен
тсргелуінсн кейін 1755 ж. Ванька Каинга қамшылау мен айдалу жазасына ауыстырлған өлім жазасы шығарылды.
Францияның полицейлік қызметінің тарихы өзініц түп-тамырымен Наполеон
заманына барып тіреледі. Бастапқыда оның басты міндеті кылмыстардың жолын кесу емес, корольдердің саяси қарсыластарымен күресу болды. Кейінірек қылмыстылықпен күресу үшін Париж префектурасының бірінші бөлімі құрылды. Алайда саны аз аппарат
қылмыстылықтың: карақшылықтың, ұрлықтың бетімен кетуі жағдайында жағдайды колға алуға шамасы келмеді.
Тек 1810 жылы, кылмыстылыктың толқыны Парижді басуға дайын болғанда,
Сюрте (кауіпсіздік) француздық қылмыстық полициясының тууының сәті түсті. Оның негізін қалаушы Эжсн Франсуа Видок болды. Осы аңызға айналған адамның тағдырының құбылмалылығын Ю.Торвальд былайша суреттеп жазады. Видок 35 жасқа дейін оқиғаға толы ретсіз өмір кешті: артист, солдат, матрос болды, тұтқынға алынған ксзінде бірнешс рет түрмеден қашты. Қашуға қанша батыл әрсксттср жасағанымен, жолы болмады: әр кезде ұсталынып калатын. Ақыр соңында Видок азапты
жұмыска кесіліп, бұғауға салынды. Түрмеде Видок аса қауіпті қылмыскерлермен жылдар бойы іргелсес өмір сүрді. 1799 жылы ол кезекті сәтті қашкындық жасайды да, саудамен
айналысып, Парижде он жыл заңсыз тұрды. Осы жылдары түрмелердегі бұрынғыкөршілері оның өкімет қолына тапсырумен корқытып, бопсаға салды. Оларды жек көріп,Видок Париждың полицейлік префектурасына аттанады және оның кылмыстық өткен-кетксніне кешірім жасалсын деген шартпен қылмыстық әлем жөніндегі келісімдерінқылмыскерлерді ұстау үшін пайдалануды ұсынды.
1810 жылы Париждік полиция префектурасының Бірінші бөлімінің бастығы менпариждік полицияның префектісі Паське аса ауыр криминогендік жағдайды есепке алаотырып, Видоктың ұсынысымен келісті. Олар Видокке Париждегі қылмыстылықпенкүрссуді тапсырып, ерекше шешім қабылдады. Қазіргі тілмен айтқанда, жедел-тактикалықкомбинация өткізілген болатын. Жасырын әрекет мақсатында Видок қайта тұтқынға
алынып, онан соң қашуды сахналаумен босатылды. Видоктың рсзиденциясы полицейлікпрефектураға жақын орналасты. Ол қылмысты тек кылмыскер ғана жеңе алады дсгсн сенімде болды. Miнe осы принцип бойынша Видок өзінің қызметіне қызметкерлерді іріктеп таңдаған. Көп ұзамай ол құпиялы кордан ақы төлеген және одан темірдей дағды алған бұрында тұтқынға алынған 20 адамды қабылдады. Жұмыстың нәтижесіне қарағанда, Видок батыл және дарынды тыңшы болды. Ол сирек кездесетін көз қаперіне, ішкі
түйсігіне ие болды, шыдамдылықпен және өз рөліне төселумен ерекшелснді, қылмыстықәлемін жақсы білді. Ол өзіне таныс барлық қылмыстар жөніндс мәліметтср жиналғанмұрағат құрды. Тек бір жылда ғана Видок өзінің 12 қызметкерлерімен -- бұрынғы қылмыскерлсрмен 812 кісі өлтірушіні, ұрыларды, қарақшыларды, тонаушылар мен алаяқтыларды тұтқынға алды, оған дейін өкімет қол тигізуге тәуекел етпеген притондарды жойды. Видоктың ұйымы "Сюртэ" ("Қауіпсіздік") деген атқа ие болды. Француздық
криминалдық полиция дәл осыдан бастау алады.
1883 жылы Видок қызмсттсн кетті, өйткені полицияның жаңа префсктісі
криминальдық полицияның бұрынғы қылмысксрлерден кұралуының қарсыласы болды. Видок өмірінің қалған кезеңін кызықты өткізді, жеке меншік тыңшылық бюросын құрды, ауқатты комерсант, жазушы, ұлы жазушы Бальзактың досы болды. Видоктан кейін
"Сюртэ" бастықтары буржуазия өкілдерінсн құралды. Бұрындарда қылмыскср болған қызметксрлср орнын буржуаға бсрді.
Бірақ олардың қызметінде Видоктың принципі сақталды -- көптеген бұрынғы
қылмыскерлер қылмыстық әлем жөнінде ақпар беріп, "Cюртэге" құпия түрінде жүмыс істеді.
"Сюртенің" кейнігі бастықтары Луи Лепин, Гарон қылмысксрлсрді әшксрслсу үшін күрделі жедел-тактикалық комбинацияларын үйымдастырып, өткізуге тамаша қабілсттсріне ие болғанын атап кеткен жөн. "Сюртс" бастығы Гарон аты аңызға айналған тұлғаға айналды. Қылмысксрлерді қудалау оның қүмарлығы болды. Оның тыңшылары
қылмысксрлер олшемімен жүмыс істсп, притондардың ішінс еніп, қылмыстық әлем жайында қажетті қүнды ақпарат беріп отырды. Сотталғандармен біргс олар ортүрлі түрмелерге түсіп, онда маңызды мәлімсттерді барлап біліп отырды. "Өліп", басқа қүжаттармен басқа жерлердс қүпиялы полицейлік қызмстін жалғастырды. Жауап алу кезіндс Горон "қамшылау және арбау" әдісін пайдаланды. Ол шынында да Парижді
террорға алған талай бандыларды жоюға қол жеткізді. Англияда қүпиялы полицияның бастауында Джонатан Вильд (Уайльд) түрды. Ол XIX ғасырдың бірінші он жылдыгында талай таралған еркін, жалған атақты "детективтерді" ең атақты окілі болды. Бүгінде Ю.Товальдтың сол кездегі Англия полициясының әлсіздігінің себептері жөніндегі сөз жолдарының қызығушылықтудырмауы мүмкін емсс. Ағылшындықтардың азаматтық бостандықтар туралы асырып жіберген зиянды түсініктсрі сол кезде ағылшын жұртшылығының полицияның кез келген түріндс осы бостандықтарға қауіпті деп санауына әкелді, ал XIX ғасырдың 30 жылдары
Лондонды қылмыстылық басып, лондондықтар қылмыстылық, зорлау, заңсыздықбатпағында батып жатты.
Қылмыстылықпсн жанжал ерікті детективтерді, қүпиялы тыңшыларды, сөз
тасушыларды тудырды. Олардың көбісі бұған пайда табу немесе қызықты оқиғалар іздсуүшін барды. Қылмысксрдің ұсталуы мен оның сотталуы кезіндс олар ақшалай айыппұл мөлшсрінсн сыйайы немесе сыйлық алып отырды. Джонатан Вильд (Уайльд) ұры және өшедегі қарақшы, Лондонның қылмыстық әлемін ұйымдастырушы болды. Ол өзін құпиялы тыңшы, Ұлы Британия мен Ирландия генералы" деп атады. Лондонда оның кеңсесі мен қызмет көрсетушілердің үлкен ш т а т ы бар вилласы болды. Вильд оған бағынғысы кслмсген жүздеген қылмыскерлерді сотқа беріп, дарға жібсрді.
1725 жылы Вильдтің озі тонаушылық жасағаны үшін дарға асылды. 25 жыл өткен соң Лондондағы Вестминстрдің бұрынғы бітім судьясы, жазушы Генри Филдингтың табанды тілегі бойынша криминалдық полиция құрыла бастады. Алайда оның қызмсткерлсрінің әдістсрі Видоктың әдістерінен айырмашылығы шамалы еді және олар лондондық қылмыстылықпен күресте айтарлықтай табысқа жетті.
Полиция өткендс дс, қазіргі кезде де қылмыстық әлсмнің қызмстінс сүйенді, өйтксні дәл осы ортада қылмыстарды болдырмау және ашу үшін құқық корғау органдарына қажет көлемді және кұнды ақпарат сақталатынына назар аударган жөн. Үлкен әлеуметтікзиян төндіретін қылмыстық құрылымдарды ашу үшін қазіргі жағдайларда мүндай жұмыс
қауіпті әрі қиын. Ол жау тылындағы күрес тактикасымен тумалас және қылмыстардыңкашанға жасалғанына шсйін шарасыз. Және де бұл арам жұмыс деп екіжүзділік көрсетпеу
қажет.
2.3 Тыңшылық бөлімді құрудың негізі
XIX ғасырда әртүрлі елдерде қылмыстық (тыңшылық) полиция пайда болып, дами бастайды. Ресейде тыңшылық полиция 1864 жылғы сот реформасынан кейін көп ұзамай Санкт-Петербургте ISMi жылы, ал одан соң Мәскеудс, Варшавада, Ригада қүрылған болатын. 1908 жылдың 6 шілдесінде "Тыңшылық бөлімді құру туралы" заң қабылданып, ол бойынша 89 губерниялар мен елсулі уездық калаларда полиция қүрылымында тыңшылық бөлімшелер құрылды. Сонымен бірге ІІМ тыңшылық болімшелер бастықтары қызметіне кандидаттарды даярлауға ерекше көңіл болді. Петербургте кылмыстық тіміскілеудің даярлау курстары үйымдастырылған болатып. Курс бағдарламасы тындаушының тіміскілеу тәжірибесін және "сот полициясы мен прокуратура қызмсткерлсрі үшін ксйбір шст елдік университеттсрдс бірнеше жылдар бойы енгізіліп, Австро-Вепгрия мен Гермапияда "криминалистика" және Швейцария, Бельгия, Франция мен Италияда "ғылыми полиция" деген атқа ие ғылым секілді қажетті пәнін" оқуды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz