Кабелдік байланыс жолдары

Жоспар
Кіріспе

І. НЕГІЗГІ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.1. Байланыс кабелдерінің жалпы құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
1.2. Симметриялы және коаксалды кабельдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
1.3. Суасты кабелдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
1.4. Коаксиалды кабелдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
1.5.Оптикалық кабелдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
1.6. Коаксиалды кабельдердің құрлысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
1.7. Коаксиалдық кабельдер үшін оқшауландырғыш
материалдардың электрлік қасиеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14

ІІ. ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18
2.1.Коаксиалдық кабельдердің параметрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
2.2.Коаксиалдық жұптар арасындағы өзара әсері ... ... ... ... ... ... ... ... ...21

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

І. Негізгі бөлім

1.1. Байланыс кабелдерінің жалпы құрылымы

Байланыс кабелі әртүрлі ақпараттарды жеткізіп беру үшін арналған.
Кабелдердің пайдалану мақсатына байланысты қала аралық (ҚАТС), аймақтық,
обылыс аралық (ОАТС) қалалық (ҚТС) және ауылдық (АТС) Коаксиалды кабелдер,
кабелдер жеке топтарға бөлінген орталық қаламен республикалық, аймақтық
және облыс орталығын байланыстыратын. Кабелдерді төсеу жағдайына және
пайдалануына қарай жерастылық, аспалы және суасты болып бөлінеді, ал
берілетін жиілік спектрі бойынша – төменгі жиілікті— (10 кГц дейін) және
жоғары жиілікті (10 кГц дейін және жоғары). Тоқ өткізуші
өткізгіштің(сым,тіндер) орналасуына қарай кабелдер симмитриялды және
коаксалды болып бөлінеді. Симметриалды тізбек екі конструкциясы бірдей бір
біріне есілген оқшауландырылған тін тін жұбы немесе қарапайым тін теп
аталатындардан тұрады. Есудің әдісіне қарай тін симметриялқ кабелдер
тобында жұпқа бөлінеді, қай кезде әрбір екі тін бірге есілген кезде, жұп
құрып және төртік, төртеуі біріккенде. Мұндай кезде тіндерді есу жалпы
байламға (сердечник) аттаспауы мүмкін, ал тінің жұбы саламен орналасқанда
аттаспау бағытын өзгертіп әрбір келесі қабаттың орамның, мұндайда алдымен
жеке дара жұптар сонан соң топталғаны оралып, бірлік орамға және бұдан соң
өзекшеге есіледі. Коаксиалды тізбек өзімен бірге өзекпен біріктірілген екі
целендірлік өткізгіш ұсынады олардың концентрациялық ішінде бір тұтас басқа
өтізгіштің төсеніші орналасқан. Қорғағыш қабаттың түріне қарай кабелдер:
металдық, пластмасалық жәнеи металлопластикалық қорағыш қабатымен болып
бөлінеді, олар жалаңаш немесе әртүрлі бондық қорғаныш қабатымен болуы
мүмкін (болат таспа, сымнан, арнайы талшықтан). Кабелдердің тоқ өткізетін
тіндері өртелген 0,8; 0,9; 1,0; 1,1; 1,2; 1,3 және 1,4 мм диаметрлік мыс
сымдардан дайындалады ЖТС үшін және 0,32; 0,4; 0,5 және 0,7 мм ҚТС үшін.
Жәнеде жаңадан алюминдік тіндерден және оның құймасының диаметрі 1,15 —
1,8 мм. ендіріле бстауда. Тқ өткізгіш тінді оқшауландыру үшін кабелдік
телефондық қағаз қолданылады, полиэтилен және полистирол (стирофлекс) тінге
жатқызғанда таспа түрінде болады, тұтас массамен және корделді
пайдаланумен. Соңғы жағдайда тінге алдымен ашық спирал бойынша қағаз немесе
пластмасса жіп оралады (кордель), ал оның таспасының бетінен тап сол
материал (2-сурет).

1.2. Симмитриялы және коаксалды кабельдер

Кабель электротехникалық бұйым деп аталады (Сурет 1), есіліп
оқшауланған өткізгіштерден тұратын, герметикалық қабықпен оралған.

Сурет 1
Симметриялы (а) және коаксиалды (б) байлнаыс кабелдері және
симметриялы кабелдердің тінін есу (в):
1 — қорғасынды (пластмасадан) қабық,
2 —белдік орама,
3 — оқшауландырылған тіндер,
4 —экран,
5 — сыртқы өткізгіш,
6 — оқшаулағыш (тұтас, шайбалық және басқа),
7 — ішкі өткізгіш;
Н — есу қадамы;
— IV — тоқ өткізуші тіндер

Сурет 2
Симметриялық кабелдің тінін оқшаулау:
а — ауалық-қағаздан,
б — тұтастай,
в — корделді,
г — баллонды-корделдік,
д — баллонды

Симметриалық кабелде тіндер топқа есіліп оқшауландырылады,
элэлементпен деп аталатын. Еспе тізбектің екі тініндеде бірдей жағдаймен
қамтамасыз етеді, бұдан өзара әсер төмендейді және сыртқы әсерден қорғану
мүмкіндігі артады. (тосқауыл). Сонымен қатар тіндердің кабель майысқан
кезде және оның домалық кейпін тұрақты сақтап тұруға және өзара орын
ауыструды шектеуге мүмкіндік береді. Ең көп тарағаны жұптық және төртік
етіп ескен тіндер, ал сонымен қатар екі жұптан және екілік төртік (
жұлдызша) есулер, мұндай кезде тін, сүйлесу жұбын құратын, өз ара оралады,
ал екі жұп төрттікке есіледі, (екілік жұптық) немесе төрт жұпқа
құндақталады, сегіздік құрап, (екі жұлдызша). Кабелдің дұрыс монтаждалуын
қамтамасыз ету үшін кабел тіндерінің түстері әртүрлі түске бойялған. Төр
тіндікте көбіне қызыл, ақ (сары), көк және жасыл түсті болады, ал жұпта —
табиғи және қызыл немесе сия көк немесе әртүрлі түсті сақина (жолақ).
Әрбір есілген топ түсті мақтақағаз немесе синтетикалық тоқылғанмен оралады.
Есілгендер берілген элементтер (топтар) саны бойынша оқшауландырылған
тін кабел өзегін құрайды. Өзекше орамасы қарапайым және біртектес болуы
мүмкін, тін алдын ала топқа есілмеген кезде және олардың барлығы бірыңғай
және күрделі және бертекті емес, егер оған алдын ала есілген жұп және
әртүрлі топтар (тінің диаметрлері әртүрлі, жұбы және төртік). Жұптар саны
немесе төртік кабелде оның сыйымдылығы деп атау қабылданған: 1X2, 100X2,
1X4, 37X4 және т.б. (бір жұп, 100 жұп, бір төрттік, 37 төрттік). Қала
аралық кабелдердің ішінде ең көп тарағаны повивті есілген, мұндай кезде
әрбір келесі повив кезінде алтын топқа артық орналасады, алдынғыға
қарағанда. ҚТС кабелдерінде повивті және бауланып есілгендер қолданылады.
Солай, мысалға, сыйымдылығы 100X2 кабелде повиндік есу кезінде алты
қабатты болады (повивтар), олардың ішінде орталық қабатта 2X2 (екі жұптар)
ие болады, бірінші қабетта — 8X2, екіншісінде — 14X2, үшіншіде — 20X2,
төртіншіде — 26X2 және бесіншіде — 31X2 (біреуі қорда). Байлымен есу
кезінде кабелде сыйымдылық 100X2 дейін әр бау 10 жұптан тұрады (10X2)
немесе бесінші төрттік (5X4), ал кабелде үлкен сыйымдылық —50X2 (25X4)
немесе 100X2 (50X4). Мысалы, кабелде 100X2 (50X4) есу жүйесі (3 + 7) X
(10Х2) немесе сәйкесінше — (3 + 7) X (5X4). Алғашқы сандар (3 + 7)
білдіреді, мұнда элементарлық баулар басты екі повивпен орналасады:
ортадағы повивте үш бау және аралықта – жеті бау. Тіннің оқшаулағышын
қорғау үшін және кабель өзекшесінің жұмыр қалпын сақтауға оған, белдік
оқшауландырғыш телефондық немесе кабелдік қағаз немесе пластмасалық және
синтетикалық материалдармен қабатталады. Пластмасалық немесе болат қабықты
кабелдің белдік оқшауландырғыштың бетіне, тізбек өзекшесін сыртқы
электромагниттік әсерден қорғайтын таспалық алюминиевый экранмен
қабатталады. Экран есебінде қалыңдығы 0,1 — 0,2 мм алюминдік фольга
пайдаланады. Экранды бойлай өзекшесінде қалайыланған мыс сым 0,4 — 0,5 мм
диаметрмен орналасады. Ылғалдан және басқада механикалық , ал сонымен қатар
жимиялық және электрлік сыртқы әсерден қорғау үшін өзекшеге метал немесе
пластмасса қабықпен қабаттайды, өзімен бірге барлық кабелдің ұзына бойымен
үздіксіз герметикалық түтік ұсынатын. Метал қабық қорғасын, алюминин
және болат қабықтан, ал пластмассадане — полиэтиленнен, поливинилхлоридті
немесе алюмополиэтилендік болуы мүмкін және завод жағдайында оларға
жасалған технологиялық жағдай, солай және құрлыс-пайдалану жұмыс
процестерінде кезінде қорғасын қабық айтарлықтай ұзақ төзімді болып
келеді. Кабелдің сыйымдылығына байланысты қоғасын қабықтың қалыңдығы 1 — 3
мм шамасында болып табылады. Дегенмен қоғасын айтарлықтай қартар және оның
жердегі қоры аз. Сол себептен соңғы уақытта кабелдің қабығын дайындау үшін
басқа материалдрдың түрі жедел іздеструде. Кабелдің алюминии қабығы таза
қалыңдығы 1,1 — 1,7 мм алюминиден (99,5% дейінгі) дайндалады. Алюмини өте
көп тараған, қардар емес, арзан, төзімді және қорғасыннан 4есеге жеңіл.
Дегенмен қорғасын қабықпен салыстырғанда үлкен қаттылыққа жағдайнадболады,
тоттануға қарсылығы әлсіз және кабелді монтаждау жұмысы кезінде
технологиялық дәрежесі төмен. Болат қабық 0,4 — 0,5 мм қалыңдықта
дайындалады, тұтас гофрирленген түтік түрінде. Болат аса қардар зат емес
және мықты, алюминиге қарағанда кең тараған, ал механикалық мықтылығы
ондаған есеге көп, дегенмен кабелдің болат қабығының майысқақтығы төмен,
тотығуға шыдамдылық дәрежесі үлкен және нашар экрандаушы қасиетке ие болады
сыртқы электромагниттік әсерден. Осының себебінен кабелдің өзекшесіне
алюмини экран қабатталады, ал қабығы гофрированды етіп жасалады.
Коррозиядан қашырту үшін алюмендік және болат гофрирленген қабықа
полиэтелденген қалыңдығы 2,0 — 3,0 мм щлангы желімдеуіш қабатымен
кигізіледі. Барлық метал қабықтар абсолютті герметикалы болып келеді,
мұнда кабелдік техникада өте маңызды. Пластмассадан қабықтар абсолютті
герметикалыққа ие емес. Ылғалдың буы сол немесе басқада жылдамдықта қанша
айтқанмен пласмасса қабықтан кабел өзекшесіне өтеді, мұнда алдымен онда
пайдаланған материалға байланысты және қошаған ортаның ылғалдануына
байланысты. Кабелдің полиэтилендік қабықтары кеңінен тарап, сұранысқа ие
болуда, мұның ылғал өткізгіштігі айтарлықтай төмен. Олар изготовляются
толщиной 1,7 — 4,2 мм қалыңдықта дайындалады, жәнеде сонымен қатар кабелдің
(диаметріне)сыйымдылығынада қарай. Полиэтилен аса қартар зат емес және
салмағы қоғасынға қарағанда 12,5 есеге жеңіл. Дегенмен полиэтилен
айтарлықтай қатты болып келеді (майысқақтығы), мұнысы кабелді құдықта
жәнеде басқа жерлерде жатқызуға қиындық туғызады, ол сыртқы
электромагниттік әсерден кабел өзекшесінде экрандалмайды, жанатын және күн
сәулесінің әсеріне төзімсіз. Жарыққа төзімділігін арттыру үшін
политэтилинге 2% дейін сажы қосу керек болады. Поливи-нилхлоридтік
қабықтардың ылғал өткізгіштігі 10 — 100 еседен жоғары жоғары
полиэтилендікпен салыстырғанда. Сондықтан олар қолданудан шектеу алды және
текқана сыйымдылығы 100X2 дейінгі кабелдерді қосқанда дайындау үшін
пайдаланады. Олардың артықшылығы жануға икемділігінің қаралмағандылығы. По-
ливинилхлорид сыртқы жағынан полиэтиленмен жалпы ұқсас, бірақ оларды
ажырату өте жеңіл, сонымен қатар поливинилхлоридтің тілімі суға батады, ал
полиэтиленнің бір тілімі (кусочек) суда қалқып жүреді. Кабелдің
алюмополиэтилендік қабықтары өзімен бірге полиэтиленмен алюминидің тұтас
құймасының қосылысын ұсынады, мұнда герметикалық жағдайды қамтамасыз
етеді және сыртқы электромагниттік әсерден қорғайды. Алюмини таспа
дайындау кезінде бір жағынан жұқа полиэтилин пленкасымен қапталады,
кабелдің ішкі жағына қаратылған. Таспаға 220 — 240° С температура кезінде
полиэтилендік қабық жатқызылады, мұнда олардың тұтас құймасын қамтамасыз
етеді.
Кабелді тікелей жер қыртысына тастау кезінде немесе кездесетін су
кедергілерінен өткенде механикалық бұлінуден және тоттанудан қорғау үшін
қабықтың сыртынан қорғағыш жабқышпен қаптайды. Топыраққа жатқызылатын
кабелдер, қалыңдығы әрқайсысы 0,3; 0,5 немесе 0,8 мм (рис. 3) болатын екі
болат таспадан брондык қабаты болады.

Сурет 3 Брондалған кабель контрукцияларының мүмкін түрлері
1- полиэтилен шлангісі;
2- поливинилхлоридті лента;
3- битумдық құрамы;
4- бронепроволокасы;
5- тоқылғаны;
6- екі қорғағаш таспа;
7- жастық;
8- клейлі қабат;
9- алюмини қаптама;
10- белдік оқшаулағыш;
11- төртік;
12- таспа;
13- кордель;
14- тін;
15- толтырғыш.
Таспа спиралдық үлгіде саңылауымен (таспа арасында кейбір аралықта),
бірақ былай, жоғарғы лентаның жолағы төменгі лента саңылауын басып
отыратындай болуы керек. Таспа, бірнен соң бірі ретімен битум және жұмсақ
заттардың (майланған кабелдік қағаз немесе тоқылған) қатрарларынан тұратын
көпшікке жатқызылады. Кебелді орау және майыстру немесе барабанға орау
кезінде және топыраққа тастау кезінде болат таспалардан(броннан) көпшік
кабель қабығының зақымтануынан қорғайды. Болат таспаның үстінен тотығудан
қорғау үшін сыртқы қабат жатқызылады, полиэтилендік шлангіден немесе
битумға қанықтырылған волокн талшықты материалмен қапталады. Алғащқы
жағдайда сонымен қатар сабын ертіндісі пайдаланыланады барабанда жабысқанда
кабель тіндерін қорғау үшін. Метрополитен тунелінде және басқада осындай
орындарда төсеу үшін арналған кабелде сыртқы қабат жасалмайды, ал болат
таспаны алдын ала тотығуға қарсы цинк қабатымен қаптайды.

Сурет 4
Оптикалық кабелдер
а — көптіндік,
б — сегізталшықтық фигуралы өзекшесімен,
в — сегізталшықытық отандық өндірістен,
1 — талшық,
2 — арии ровка,
3, 4, 6 — пористая, полиэтилендік және
алюминдік қабықшасы,
5 — пластмассалық өзекше,
7 — орталық күштік элемент

1.3. Суасты кабелдері

Суасты кабелдері түтас жұмыр немесе жалпақ болат сымнан брондық
жамылғымен қапталады. Төселу жағдайына қарай мұндай кабелдр өзендік және
теңіздік болып бөлінеді. Өзендік кабелдер конструкциясымен алғанда жерасты
кабелінен аса айырмашылығы болмайды, бірақ қорғасын қабығымен брондық жұмыр
болт сымның қалыңдығы қалыңдау болады. Теңіз кабелдері жағалық, жағалаулық
және терең суға болып бөлінеді, бұлар бір-бірінен конструкциясының басты
айырмашылығы олардың қорғаныс қабатының күрделілігі. Жағалық кабелдер,
толқын соққысына арналған, жартасты түпте ауыструға, түпкі мұздың әсерін,
әдетте екі қабатты сымдық бронмен сым диаметрі 4 — 6 мм қорғайды.
Жағалаулық кабелдер жағалықтан текқана бір қабат жұмыр брондық диаметрі 6
мм болат сыммен ерекшеленеді. Терең сулық теңіз кабелдері менімше,
тереңдікте су қысымынан қорғасын қабықты қорғайтын, брон жұмыр болат сымнан
басқа қосымша тіреулік болат таспағада. Соңғы уақытта сонымен қатар
бронсыз, өзі көтеретін кабелдер ойлап табылған, оның мықтылығы коаксалды
кабелдердің ішкі өткізгіш жұбын қысқартуғада жетеді. Аспалы желі жүргізу
үшін өзін-өзі көтеретін, жалпы тұтас пластмасса қабықтан диаметрі 3 — 4
мм көтеріп тұратын болат тросты, бірнеше есілген сымнан (әдетте жетеу)
тұратын кабелдер қолданылады. Мұндай кабелдер көлденең қимасы үлгісі
сегіздік болады және сыйымдылығы 100X2 дейін дайындайды.
1.4. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.