Торайларға арналған қора-жайларға қойылатын ветеринариялық-санитариялық және гигиеналық талаптар

1.Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.1 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Шошқа шаруашылығының маңызды аспектілері және оларды шешу жолдары көрсетілуі керек. Ветеринариялық.санитариялық нысандарға қойылатын негізгі құжаттар (МемСт, СанПиН және т.б.) тізімдері анықталып, санитариялық әдістер мен жұмыстардың жүргізілу тәртіптері көрсетіледі.
. Ғимарат типі, жобалық шешімнің тиімді түрін негіздеу;
. Торайларды күтіп.бағу технологиясы мен бағыты, құрамы және өнімділігі;
. Микроклимат параметрлері, желдету жүйелері, төсеніш, материалдары;
. жобалау тапсырмасында микроклиматты қалыптастыру, торайларды инфекциялық аурулардан сақтау шаралары, гиигеналық жағдайларды сақтау, торайларды ұстау ережелері
2.2 Шошқа шаруашылығындағы торайларды ұстау түрі;
Өндірістік мақсаттағы ғимарат бөліктерін орналастыру;
.Қора.жайдың ұзындығы , ені, биіктігі;
. Фундаменттің құрамы: пайдаланған материалдың түрі, биіктігі;
. Қораның қабырғасына пайдаланаған материалдың түрі, қалыңдығы, гидро. және бу изоляциясы;
.Жабынды: құрама, бөліктер типі, жылытқыш және оның қалыңдығы, қолданылатын материалдардың жылу ұстағыштық қасиеті;
. Төбе: төбе типі, матеиалдар, берілген бөлменінң конструктивтік ерекшеліктері.
. Едендер: бөлменің әр жеріндегі еденді орналастыру ерекшеліктері, құрылыс материалдарын қолдану, эксплуатациялық сапапсы: беріктігі, су өткізгішітігі, жылу өткізгішітігі, төзімділігі.
. Тамбур және қақпалар: саны және орналастыруы; негізгі өлшемдер . тереңдігі, ені, биіктігі, құрылыс матеиаладарын қолдану.
. 1 бас торайға келетін бөлме ауданы (құстар үшін 1 м2 еден ауданына келетін құс саны).
. торайларға арналаған секцияларды, станоктарды, бокстарды, азықтық, қи, көлдененң және ұзынынан өткіш жолдарын орналастыру.
. Торайлар тұратын орнының, станоктардың, бокстардың, торлардың, астаулардың типі, материалы, конструктивтік ерекшеліктері.

2.3 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
. Төсеніштің түрі: көлемі, 1 бас торайға қолдану нормасы, қолдану тәсілі, сақтау орны, қораға жеткізу, берілген төсеніш бойынша қидың шығу көлемі.
. Осы қорадаға барлық торайлардың тәуліктік қи және зәр бөлу көлемін анықтау.
. Қи жинау тәсілі, тәулік бойы жинау жиілігі, тасымалдау. Қиды, саңғырықты сақтау орны.
. қи сақтағыш: көлемі, қорадан арақашықтығы, қи сақтау тәсілі, қи жинау тәсілі, қиды қолдану..
. Өлексені утильдеу тәсілдері.

2.4 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
. Азықтандыру жүйесі, типі, жиілігі.
. қора ішінде азықты тасымалдау.
. ірі, балауса азықтардың, концентраттардың сипаттамасы, қанай талаптарға сай болу керек. Шошқа шарушылығының топырағы қандай биогеохимиялық аймаққа жататынын көрсетіңіз.
. Силостың лабораториялық зерттеулерінің нәтижесі (рН, май, сүт, сірке қышқылдарының болуы).
. Ірі азықтардың лабораториялық зерттеулерінің нәтижесі.
. Сапасыз азықпен азықтандырғанда және азықтандыру жүйесі бұзылғандағы зат алмасу ауруларын атаңыз.

2.5 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
. Сумен қамтамасыз ету көзі, су көзінің ластану мүмкіндігі және санитариялық алдын алу шаралары.
. Судың физикалық, химиялық, биологиялық қасиеті бойынша сапасына қойылатын талаптар.
. Судың физикалық, химиялық, биологиялық қасиеті бойынша қойылатын нормативтерді атаңыз.
. Берілген жобадағы 1 торай басына 1 тәулікке қажет нормативтер.
. жобадағы нысана бойынша 1 торай басқа қажет тәуліктік судың мөлшерін есептеу.
. жобадағы қоарны суарғыш қондырығыларымен қаматамасыз ету: астау типі, саны, орналастыруы.
.Судың санитариялық сапасын арттыру шаралары.

2.6 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
. Қора микроклиматының оптимальды көрсеткіштерін жұмысқа енгізу: темппература, салыстырмалы ылғалдылық, ауаның қозғалуы, жарықтылық, ауаның газдық құрамы.
. Жарықтылық: жасанды және табиғи. Терезелердің жалпы саны және еденнен орналасу биіктігі. Электрмен қамтамасыз ету және жасанды жарықтылық: шамдар саны, олардың қуаттылығы, жарықтылық интенсивтілігі (вват/м2, люкс).
. Желдету жүйесінің құрылғысы және қондырғылары. Жыл мезгіліне байланысты көмірқышқыл газы және ылғалдылық бойынша ауаның желдету көлемін есептеу: лас ауа шығарғыш және таза ауа ендіргіш құбырлардың көлденең қимасының ауданын, санын, 1 сағатта желдету жиілігін, малдың 1 центнер тірілей салмағына ауа алмасу көлемін есептеу.

2.7 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
. Шошқа шаруашылығы нысандарын инфекциялық және инвазиялық ауруларының алдын алу және олардын қорғау ветеринариялық . саниатриялық және гигиеналық шаралары.

2.8 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
. Антропозооноздардың алдын алуға және шошқа шаруашылығы нысандарының жұмысшыларының еңбек жағдайларын жақсартуға бағытталған ветеринариялық . саниатриялық және гигиеналық шаралар.
3.Қорытынды бөлімінде (бет)
4.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Кіріспе

ҚР-да нарықтық экономика қалыптасқан жағдайда еліміздің тәуелсіздігін қамтамасыз етудің басты мәселелерінің бірі- жеткілікті азық-түлік қорын құру болып табылады.Осы аса маңызды бағытқа негізгі күш-жігерді шоғырландыру қазіргі кезеңнің міндеті болып табылады.
Республикада азық-түлік проблемасын шешуде мал шаруашылығының, соның ішінде, шошқа шаруашылығының алатын орны ерекше. Бұл еліміздің ет қорын жедел түрде толықтыруға мүмкіндік беретін мал шаруашылығының айрықша бір саласы.
Қазіргі кезде Қазақстанда өндірілетін барлық еттің 13% шошқа етінің үлесіне тиеді, ал ТМД - да 50%-ға дейін жетеді.
Қазір жер жүзінде практикалық мәні бар шошқа тұқымдарының саны 100-ден асады, ал аз санды және құрып бара жатқандары 400 тартады, ең өнімді тұқымдардан I кезекте ірі ақ және ландрас тұқымдарының бас саны өсіп келеді.
БҰҰ-ның азық - түлік және ауылшаруашылық ұйымының деректері бойынша 2000 жылы дүние жүзінде өндірілген жалпы ет көлемінің 38,7% немесе 55 млн тоннасы шошқа етінің үлесіне тиген.Еуропа елдерінде шошқа етінің үлесі - 55, Солтүстік Америкада - 36% жетеді, ал Шығыс және Африка елдерінде керісінше, олардың ұлттық әдет - ғұрпына - байланысты бұл көрсеткіш 7-18% пайыздан аспайды.
Шошқа еті мен майлы тағамдық құнарлылығы мен дәмдік қасиеттерімен ерекшеленеді. Мәселен 1 кг шошқа етінде 2500 ккал, ал сиыр етінде 1500 ккал энергия бар.Мәселен, барлық асыл тұқымдардың ішінде біздің елімізде ірі ақ шошқа – 85 %, ГФР мен Данияда ландрас 90 %.
Өзінің жоғары өсімталдығы, құрсақта даму кезеңінің қысқа болуы, тез жетілгіштігі, азықты өнімімен өтеу қабілетінің жоғарлылығы мен сойыс өнімдерінің жоғарғы шығымдылығы сияқты құнды биологиялық ерекшеліктері шошқа шаруашылығын дүние жүзінде халықты етпен қамтамасыз ету проблемасын шешуде алдыңғы қатарға шығарды.
Шошқаны сойған кезде, оның майы мен етінен басқа терісі, қылшығы, ішек -қарны, қаны сияқты өнеркәсіпке қажетті көптеген бағалы шикізаттар алынады.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Крупальник В.Л., Попов Н.И., Васенко С.В. «Ветеринарная санитария». Учебное пособие. М., 2005.
2. "Малазығынбағалаужәнемалдыазықтандыру". Алматы 2005.-756Омарқожаұлы Н.,Өкімбеков Б.Р,
3. "Мал шаруашылығы". Астана 2007 - 886
4. "Ауылшаруашылықмалдарыназықтандыру практикумы". Алматы 1994. 1116
5. "Малөсіружәне селекция". Алматы 2006.- 108 Қ.Бегімбеков, А.Төреханов, Ә.Байжұманов.

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Ветеринария факультеті
Ветеринарлық санитариялықсараптаужәне гигиена кафедрасы

Торайларға арналған қора-жайларға қойылатын ветеринариялық-санитариялық және гигиеналық талаптар, малдарды күтіп-бағу жағдайлары және оларды жақсарту шаралары тақырыбында жазылған

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Орындаған:Базарбаева Роза
Тобы:5В120200 - Ветеринариялық санитария
мамандығының 3 курс 311 топ студенті
Тексерген : Құдайбергенова Ж.Н

Алматы 2015жыл
Курстық жұмыстың жоспары:

1.Кіріспе-------------------------- ----------------------------------- -----------------------
2.Негізгі бөлім ----------------------------------- -------------------------------
2.1 ----------------------------------- ----------------------------------------------
Шошқа шаруашылығының маңызды аспектілері және оларды шешу жолдары көрсетілуі керек. Ветеринариялық-санитариялық нысандарға қойылатын негізгі құжаттар (МемСт, СанПиН және т.б.) тізімдері анықталып, санитариялық әдістер мен жұмыстардың жүргізілу тәртіптері көрсетіледі.
- Ғимарат типі, жобалық шешімнің тиімді түрін негіздеу;
- Торайларды күтіп-бағу технологиясы мен бағыты, құрамы және өнімділігі;
- Микроклимат параметрлері, желдету жүйелері, төсеніш, материалдары;
- жобалау тапсырмасында микроклиматты қалыптастыру, торайларды инфекциялық аурулардан сақтау шаралары, гиигеналық жағдайларды сақтау, торайларды ұстау ережелері
2.2 Шошқа шаруашылығындағы торайларды ұстау түрі;
Өндірістік мақсаттағы ғимарат бөліктерін орналастыру;
-Қора-жайдың ұзындығы , ені, биіктігі;
- Фундаменттің құрамы: пайдаланған материалдың түрі, биіктігі;
- Қораның қабырғасына пайдаланаған материалдың түрі, қалыңдығы, гидро- және бу изоляциясы;
-Жабынды: құрама, бөліктер типі, жылытқыш және оның қалыңдығы, қолданылатын материалдардың жылу ұстағыштық қасиеті;
- Төбе: төбе типі, матеиалдар, берілген бөлменінң конструктивтік ерекшеліктері.
- Едендер: бөлменің әр жеріндегі еденді орналастыру ерекшеліктері, құрылыс материалдарын қолдану, эксплуатациялық сапапсы: беріктігі, су өткізгішітігі, жылу өткізгішітігі, төзімділігі.
- Тамбур және қақпалар: саны және орналастыруы; негізгі өлшемдер - тереңдігі, ені, биіктігі, құрылыс матеиаладарын қолдану.
- 1 бас торайға келетін бөлме ауданы (құстар үшін 1 м2 еден ауданына келетін құс саны).
- торайларға арналаған секцияларды, станоктарды, бокстарды, азықтық, қи, көлдененң және ұзынынан өткіш жолдарын орналастыру.
- Торайлар тұратын орнының, станоктардың, бокстардың, торлардың, астаулардың типі, материалы, конструктивтік ерекшеліктері.

2.3----------------------------------- --------------------------------------------------
- Төсеніштің түрі: көлемі, 1 бас торайға қолдану нормасы, қолдану тәсілі, сақтау орны, қораға жеткізу, берілген төсеніш бойынша қидың шығу көлемі.
- Осы қорадаға барлық торайлардың тәуліктік қи және зәр бөлу көлемін анықтау.
- Қи жинау тәсілі, тәулік бойы жинау жиілігі, тасымалдау. Қиды, саңғырықты сақтау орны.
- қи сақтағыш: көлемі, қорадан арақашықтығы, қи сақтау тәсілі, қи жинау тәсілі, қиды қолдану..
- Өлексені утильдеу тәсілдері.

2.4----------------------------------- -----------------------------------------------
- Азықтандыру жүйесі, типі, жиілігі.
- қора ішінде азықты тасымалдау.
- ірі, балауса азықтардың, концентраттардың сипаттамасы, қанай талаптарға сай болу керек. Шошқа шарушылығының топырағы қандай биогеохимиялық аймаққа жататынын көрсетіңіз.
- Силостың лабораториялық зерттеулерінің нәтижесі (рН, май, сүт, сірке қышқылдарының болуы).
- Ірі азықтардың лабораториялық зерттеулерінің нәтижесі.
- Сапасыз азықпен азықтандырғанда және азықтандыру жүйесі бұзылғандағы зат алмасу ауруларын атаңыз.

2.5----------------------------------- --------------------------------------------------
- Сумен қамтамасыз ету көзі, су көзінің ластану мүмкіндігі және санитариялық алдын алу шаралары.
- Судың физикалық, химиялық, биологиялық қасиеті бойынша сапасына қойылатын талаптар.
- Судың физикалық, химиялық, биологиялық қасиеті бойынша қойылатын нормативтерді атаңыз.
- Берілген жобадағы 1 торай басына 1 тәулікке қажет нормативтер.
- жобадағы нысана бойынша 1 торай басқа қажет тәуліктік судың мөлшерін есептеу.
- жобадағы қоарны суарғыш қондырығыларымен қаматамасыз ету: астау типі, саны, орналастыруы.
-Судың санитариялық сапасын арттыру шаралары.

2.6----------------------------------- ----------------------------------------------------
- Қора микроклиматының оптимальды көрсеткіштерін жұмысқа енгізу: темппература, салыстырмалы ылғалдылық, ауаның қозғалуы, жарықтылық, ауаның газдық құрамы.
- Жарықтылық: жасанды және табиғи. Терезелердің жалпы саны және еденнен орналасу биіктігі. Электрмен қамтамасыз ету және жасанды жарықтылық: шамдар саны, олардың қуаттылығы, жарықтылық интенсивтілігі (вватм2, люкс).
- Желдету жүйесінің құрылғысы және қондырғылары. Жыл мезгіліне байланысты көмірқышқыл газы және ылғалдылық бойынша ауаның желдету көлемін есептеу: лас ауа шығарғыш және таза ауа ендіргіш құбырлардың көлденең қимасының ауданын, санын, 1 сағатта желдету жиілігін, малдың 1 центнер тірілей салмағына ауа алмасу көлемін есептеу.

2.7----------------------------------- --------------------------------------------------
- Шошқа шаруашылығы нысандарын инфекциялық және инвазиялық ауруларының алдын алу және олардын қорғау ветеринариялық - саниатриялық және гигиеналық шаралары.

2.8----------------------------------- --------------------------------------------------
- Антропозооноздардың алдын алуға және шошқа шаруашылығы нысандарының жұмысшыларының еңбек жағдайларын жақсартуға бағытталған ветеринариялық - саниатриялық және гигиеналық шаралар.
3.Қорытынды бөлімінде (бет)
4.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Кіріспе

ҚР-да нарықтық экономика қалыптасқан жағдайда еліміздің тәуелсіздігін қамтамасыз етудің басты мәселелерінің бірі- жеткілікті азық-түлік қорын құру болып табылады.Осы аса маңызды бағытқа негізгі күш-жігерді шоғырландыру қазіргі кезеңнің міндеті болып табылады.
Республикада азық-түлік проблемасын шешуде мал шаруашылығының, соның ішінде, шошқа шаруашылығының алатын орны ерекше. Бұл еліміздің ет қорын жедел түрде толықтыруға мүмкіндік беретін мал шаруашылығының айрықша бір саласы.
Қазіргі кезде Қазақстанда өндірілетін барлық еттің 13% шошқа етінің үлесіне тиеді, ал ТМД - да 50%-ға дейін жетеді.
Қазір жер жүзінде практикалық мәні бар шошқа тұқымдарының саны 100-ден асады, ал аз санды және құрып бара жатқандары 400 тартады, ең өнімді тұқымдардан I кезекте ірі ақ және ландрас тұқымдарының бас саны өсіп келеді.
БҰҰ-ның азық - түлік және ауылшаруашылық ұйымының деректері бойынша 2000 жылы дүние жүзінде өндірілген жалпы ет көлемінің 38,7% немесе 55 млн тоннасы шошқа етінің үлесіне тиген.Еуропа елдерінде шошқа етінің үлесі - 55, Солтүстік Америкада - 36% жетеді, ал Шығыс және Африка елдерінде керісінше, олардың ұлттық әдет - ғұрпына - байланысты бұл көрсеткіш 7-18% пайыздан аспайды.
Шошқа еті мен майлы тағамдық құнарлылығы мен дәмдік қасиеттерімен ерекшеленеді. Мәселен 1 кг шошқа етінде 2500 ккал, ал сиыр етінде 1500 ккал энергия бар.Мәселен, барлық асыл тұқымдардың ішінде біздің елімізде ірі ақ шошқа - 85 %, ГФР мен Данияда ландрас 90 %.
Өзінің жоғары өсімталдығы, құрсақта даму кезеңінің қысқа болуы, тез жетілгіштігі, азықты өнімімен өтеу қабілетінің жоғарлылығы мен сойыс өнімдерінің жоғарғы шығымдылығы сияқты құнды биологиялық ерекшеліктері шошқа шаруашылығын дүние жүзінде халықты етпен қамтамасыз ету проблемасын шешуде алдыңғы қатарға шығарды.
Шошқаны сойған кезде, оның майы мен етінен басқа терісі, қылшығы, ішек -қарны, қаны сияқты өнеркәсіпке қажетті көптеген бағалы шикізаттар алынады.

Негізгі бөлім:

Қазіргі шошқа етін өндіру технологиясының негізгі кешендерінде етті тоқтаусыз өндіру болып табылады, ол үшін шошқаларды бір цехтардан екінші бөлімге ауыстырып отырады: оларды қашыру, буаз аналық шошқаларды ұстау, туған аналықтарды күтіп - бағу, торайларды өсіру және бордақылау.Осы технологиялық цикл етті үзбей өндірудің кепілі болып табылады.
Торайдың тууынан бастап етке өткізу уақыты - 222 күнге созылады, олардың 26 күні - емізу кезеңі, өсіріп - бағу - 80 күн, бордақылау - 116 күн.Өсіру және бордақылау өте жоғары өнімділікті талап етеді.Бір айлығында тәуліктік өсу - 230 г, бағып - өсіру кезеңінде - 400 г, ал бордақылау кезеңінде - 600-650 г дейін жетеді.Үлкен кешендерде шошқаны ешқайда шығармай, ал буаз аналық шошқаларды 32 күнгі буаздығына және емізу циклын толық уақытқа дейін ұстайды

1-сурет

2-сурет
Қазіргі уақытта әр жеке шаруашылықтар малға арналған құрылыстарын өз қаржыларымен жүргізеді. Мал қораны жасау ең алдымен тапсырыс берушінің ұсынысымен жоба жасауға арналған тапсырмасын жасаудан басталады. Жобаға ұсыныстар мен тапсырмаларды жасауға шаруашылықтың мамандары мен басшылары қатысады.
Дербес жоба - айрықша сирек обьектілер үшін жасалынады. Ол көбінесе экспериментальдық болып келеді. Оны ғимаратты немесе кешенді құбылыстарды тек 1- ақ рет салу үшін қолданылады. Жобалау жер бетінің жағдайына, орнына, климатына, геологиялық, гидрологиялық және т.б. нақты жағдайларға қарай жүргізіледі.
Экспериментальды жасалады.Оның зерттеу негіздерінде: жануарлардың күтіп бағудың жаңа технологиясы, өндірістік процесстерді механикаландыр мен автоматтандырудың айрықша жүйесі, құрылыстық жаңа шешімдер және т.б.
Қайта қолданылатын жобалар барынша сәтті жасалған дербес жобаларды қайтадан қолдану керек болған кезде пайдаланылады.Типтік жоба - біртекті объектілерді жаппай салуға және қолдануға арналған. Олар өзінің орны мен негізгі параметрлері жағынан көп қолдануға болатын жобалық шешім. Типтік жоба құрылыс-монтаж жұмыстарының құнын төмендету есебінен құрылыс алу құнын күрт қысқартуға мүмкіндік береді.
Жұмысшы жобаны типтік жоба бойынша салынатын кәсіпорын нысандарына жасайды. Оған мыналар қажет: жалпы түсініктемелік жазба, құрылысты ұйымдастыру, сметалық құжат, жұмыс жобасының паспорты, жұмысшы құжаттары.

3- сурет

4-сурет

Шошқаның биологиялық ерекшеліктері (азық талғамауы, көп төлділігі, тез жетілуі, салыстырмалы түрде стреске жоғары сезімталдылығы және т.б.) олардың ауруларына қарсы шаралар белгілеуде негізгі факторлары болып саналады.Шошқа етін өндірудің қазіргі технологиясы өндіріс цехтарынан тұратын конвейердің болуын қажет етеді. Атап айтқанда, онда мына цехтар қарастырылуы керек: торайлау цехы (онда мегежіндер торайлап, торайлары 35-65 күнге дейін өсіріледі); енесінен ажыраған торайлар цехы (бұл цехқа торайлар торайлау цехынан ауыстырылып 4 айлығына дейін өсіріледі); бұдан кейін жас шошқалар өсіру немесе бордақылау цехтарына жіберіледі. Мегежіндер торайларын ажыратқаннан кейін бойдақ мегежіндер цехына, ал ұрықтанғаннан кейін олар буаз мегежіндер цехына ауыстырылады (одан қайтадан торайлау цехына оралады).Шошқа етін өндіру технологиясында өсірудің 1,2 және 3 фазалы әдістері қолданылады.
:: бір фазалы әдісте торайларды олар торайланған станоктарда өсіріп, бордақылайды;
:: екі фазалы әдісте торайларды торайлау цехынан, енесінен ажыраған торайлар цехына ауыстырып, сол жерде бордақылайды;
:: үш фазалы әдісте торайларды үш жерден өткізеді: торайлау, өсіру және бордақылау.
Барлық әдістерде мегежіндерді торайларынан айырған соң ұрықтандыру цехына ауыстырады.Барлық әдістерде мегежіндерді торайларынан айырған соң ұрықтандыру цехынаШошқа шаруашылықтарында оларды ұстаудың екі түрін қолданады: серуенгеУақтылы серуендету жүйесінде шошқаны жекеленген немесе топтық станоктардаСеруендеу алаңының көлемі шошқаның басына байланысты.
Сақтық ветеринариялық-санитариялық бақылау қораларын жобалау және салу барысында мына кезеңдер жүргізіледі:

1. Құрылысты техника-экономикалық тұрғыдан негіздегенде
2. Құрылысқа жер таңдағанда;
3. Жобаларға ветеринариялық-санитариялық тұрғыдан сараптағанда;
4. Құрылыс кезінде ветеринариялық-санитариялық нормалардың сақталуына жүргізгенде;
5. Қораны жобалау негізінде жобалық тапсырмадан басталады.

5-сурет
Ветеринариялық нысандардың негізгі міндеті - аурулардың алдын алу шараларын, ветеринариялық-санитариялық және емдеу жұмыстарын жүргізу, қадағалау әрі диагностикалық зерттеулерді жүргізу болып табылады

Ветеринариялық нысандарға жататындар:
oo ветеринариялық емхана;
oo ветеринариялық пункт;
oo ветеринариялық лаборатория;
oo изолятор;
oo карантиндік орын;
oo көң сақтағыштар;
oo жабық көң сақтағыш;
oo жер бетіндегі көң сақтағышта.
Шошқа өсіретін шаруашылықтар үшін ұсынылатын табын құрылымы,%

Топтағы мал саны
Ұрпақ беретін шаруашылық
Өндірісі аяқталған циклды шаруашылық
Мегежіндер

15,5
8,5
2 айға дейінгі торайлар
40,5
22,5
2-4 айлық торайлар
36,5
20
Төлдейтін мегежін
4,0
2,5
Бордақылайтын мал басы
4,5
47

Торайларды азықтандыру

6-сурет

Торайлар туыла салысымен жоғары өсу энергиясымен ерекшеленеді, яғни жоғары энергетикалық алмасымен.Бірінші 10 күн аралығында олардың таза салмағы 2,5 есе, 1 айлық жаста - 5 есе, ал 2 айлық жаста 11-12 есе артады.Олардың алмасу энергиясы 1 кг таза салмаққа шағып есептегенде 548,5 кДж-ге жетеді, ал ересек шошқаларда ол 71,2 кДж-ден аспайды.Бірақ торайлар өмірінің бірінші 10 күндігінде, олардың анатомиялық және ас қорыту органдары қызметінің толық жетілмегенінен бұл мүмкіндіктер шектеледі.Туылған кезде торайдың асқазан көлемі аз болады.Бірақ бірінші 9 айда ол 50-60 есе үлекйеді.Тік ішек ұзындығы 5 есе, тоқ ішек ұзындығы 6 есе өседі.Өмірлерінің алғашқы күндерінде асқазанның ас қорытуы толық жетілмейді.Сондықтан өмірлерінің алғашқы күндерінде торайлардың жалғыз ызығы тек аналарының сүті болмақ.Шошқа сүтінің торайлармен қорытылуы 98-100%-ды құрайды.10-15 күндік жастан бастап олар қосымша жемді тәбетпен жей бастайды.Егер де, осы кезден бастап оларға ана сүті жетіспесе, сондай-ақ төлдің қалыпты өмір сүруіне өте қажетті шршқа сүтінде, басқа да мал сүтіндегідей көптеген микроэлементтердің, атап айтқанда темір, қалайы, кальций және т.б. жетіспеушілік фактосын ескерсек, осыған байланысты гемоглобин мөлшері қанда азайып, сондай-ақ рахит ауруына алып келетін анемия, қан аздық аурулары дами бастайды.
Бұл қан аздықтың алдын алу үшін, 3-5 күндік жастағы торайларға 1 л суға 2,5 г темірдің күкірт қышқылды тұзынан дайылдалған ерітіндіні тәулігіне әрбір торайға 10 мл мөлшерде беру ұсынылады.Қан түзілу процестеріне тікелей әсер ету мен қан аздықтың алдын алудан бөлек, бұл торайлардың жақсы дамуынан, ас қорытудың бұзылуының көп азаюынан көрінетін зат алмасудың төмендеуіне септігін тигізеді.
Бірақта бұл жағдайда қоректендіруге дайындау әдісінен гөрі, қоректендірудің толық құндылығы маңыздырақ.Протеин қоспаларынан- құрғақ көк сүтті, етті-сүйек ұнын, азықтық гидролизді ашытқыларды, соялық, күнбағыстық және зығырлық күнжараларды қолданады.Протеиндік қоспалар үлесіне жалпы қоректіліктің кем дегенде 20% келуі тиіс.Рационның жалпы қоректілігінен бұршақ дақылдары 10%, бидай кебектері 10-15%-дан артпайтындай етіп қолдануға болады.Шырынды және балауса жемдерді 10-12 күндік жастан бастап береді.Тамыр-жемісті және бақша өсімдіктерін сол күйінде, ал картопты асып және конценттраттар қоспасымен езілген күйінде беру керек.Жазғытұрым шөп немесе жайылымдық, қыста торайлардың өсіп -дамуына әсер ететін құрама жем массасының 2-3% құрайтын жем ұнтағын беру керек.

Торайларды 2 айлығына дейін қосымша азықтандыру:

Жасы,күн
Толық рационды құрама жем
Сүт, көк сүт
Дәнді
азықтар қоспала-ры
Шырын-ды және көк балауса азықтар
1
2
3
4
5
10-15
25
-
25
-
16-20
50
100
50
-
21-25
100
200
75
-
26-30
225
300
150
20
31-35
350
400
250
50
36-40
450
500
350
100
41-45
550
550
450
150
46-50
650
600
600
180
51-55
750
650
700
200
56-60
850
700
800
300
Барлығы 2 ай ішінде
20000
20000
17200
5000
1-кесте
Азықтың санитариялық сапасын жақсарту.

Азықтың санитариялық сапасын жоғары сақтау үшін оларға арнайы өңдеу жүргізіледі. Өңдеудің ең қарапайым түрі жемшөпті дайындау барысында кептіру (консервілеу), яғни қоректік заттарының бұзылып ыдырамай сақталуына бағытталған микробиологиялық өзгерістерге негізделген. Жемшөпті сақтауға негізінен кептіру мен анаэробтық жағдайда қышқыл орта орнатуды қолданады.
Кейбір шаруашылықтарда мал азығының сапасын жоғары сақтау үшін мынандай ерітінділерді қолданады: пропион қышқылын, сірке суын, аскорбин бензол қышқылдарын, геницианвиолит, формальдегид және т.б. ерітінділерді өндірісте жиі қолданып келеді. Әрбір консервантты таңдағанда саңырауқұлақтардың түрінің өсіп-өнуіне жол бермейтін қасиеттерін еске алмайынша және азықтың ылғалдылығын білмейінше консерванттардың ұзақ өз қасиетін тиімді ұстап тұруы мүмкін емес. Сондықтан азықты өңдеу нәтижесі мүлдем аз немесе тиімсіз болуы ықтимал.

Азық дайындайтын құралдарға қойылатын талаптар
Мал азығына арналып дайындалған жемшөпті азықтандыруға, яғни малға жегізуге алдын-ала дайындап, жетілуін жеңілдетіп, қорытылуын арттырады. Ол үшін шаруашылықта мүмкіндігінше арнайы азық дайындайтын цех болғаны дұрыс. Оны арнайы бөлек орынға немесе мал қорасының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.