Қант зауытын электрмен жабдықтау



Кіріспе 8
1 Қант зауытын электрмен жабдықтау 10
1.1 Зауыттағы технологиялық үдеріс 10
1.2 Жобалауға берілген мәліметтер 12
2 Зауыт бойынша электр жүктемелерін есептеу 13
2.1 Жарықтану жүктемесін есептеу 13
2.2 Зауыт бойынша 0,4 кВ электр жүктемелерін есептеу 13
2.3 Цех трансформаторлар санын таңдау және 0,4 кВ кернеуіндегі
реактив қуатын компенсациялау 14
2.4 Зауыт бойынша электр жүктемелерінің нақтыланып есептелуі ... . 22
3 Сыртқы электрмен жабдықтау сұлбаларын таңдау 27
3.1 I нұсқа үшін технико.экономикалық есептеулер 27
3.2 II нұсқа үшін технико.экономикалық есептеулер 30
4 U>1кВ үшін жабдықтың таңдауы және қысқа тұйықталу тогын
есептеу 34
4.1 СҚ .дан тұтынуын ескере отырып Iкз (U=10 кВ) қысқа тұйықталу
тогын есептеу

34
4.2 Cөндіргіштерді таңдау 36
4.3 Жүктеме сөндіргіш таңдау 38
4.4 Күштік кабельдерін таңдау 39
4.5 СҚ таңдалынған кабель 43
4.6 Ток трансформаторын таңдау 44
4.7 Кернеу трансформаторын таңдау 52
4.8 Турбогенератор шиналарын таңдау 53
4.9 Өндірістің жүктеме картаграммасын есептеу 55
5 Электр жабдықтаудың сенімділігі 62
5.1 Электр жабдықтау сенімділігін есептеу 63
6 Өмір тіршілік қауіпсіздігі бөлімі 68
6.1 Зауытта еңбек қорғау бойынша ұйымдастыру және техникалық
шараларға талдау жасау 68
6.2 Жөндеу.механикалық цехындағы ауа алмасуына және оның
еселігіне есеп жүргізу 70
6.3 Цехта пайда болатын шу және дірілді азайту бойынша шаралар
қолдану 74
7 Экономикалық бөлім 77
7.1 Бизнес.жоспардың мақсаты 77
7.2 Өнеркәсіп сипаттамасы 77
7.3 Кәсіпорынның шығаратын өнімдері және оның сипаттамасы 77
7.4 Өткізу рыногын талдау 78
7.5 Жарнама бірлестігі 78
7.6 Маркетинг жоспары 79
7.7 Инвестициялық жоспар 79
7.8 Электр энергияны сатып алудағы лицензияны алу мақсаты оның 82
энерго саудадағы саудалық жүйенің қайта сатуы
7.9 Финансты.экономикалық тиімділіктің инвестициялық 83
көрсеткіштері
Қорытынды 85
Қысқартулар мен белгіленулер тізімі 86
Әдебиеттер тізімі 87
Қосымша А (Зауыттың жарықтық жүктемесі)
Қосымша Б (Зауыттың жарықтық және күштік жүктемесі)
Қосымша В (Зауыт бойынша электр жүктемесінің есептелуі)
Электроэнергетика-Қазақстан экономикасының негізгі басты саласы болып табылады. Саланың сенімді және тиімді жұмыс істеуі, электр энергиямен тұтынушыларды тұрақты жабдықтау еліміздің экономикасы дамуының негізі және халықтың өркениетті өмір жағдайын қамтамасыз ету ажыратылмайтын ықпал.
Электроэнергетиканың өзге энергия түрлерімен салыстырғандағы артықшылықтары: үлкен қашықтыққа салыстырмалы беріліс жеңілдігі, тұтынушылар арасында тарату, сонымен қатар басқа энергия түрлеріне түрлендіру(механикалық, жылу, химиялық және т.б.). Электр тоғының желі бойымен жарық жылдамдығына жақын жылдамдықпен таралауы және оны
өндіруі мен тұтынуының тәжірибелік біріңғайлылығы электр энергиясының
айқын сипаты болып саналады.
Қазақстанның бiрыңғай электрэнергетикалық жүйесi Ресейдiң БЭЭЖ- мен және Орталық Азияның бiрiккен энергетикалық жүйесiмен (БЭЖ) қосарлас жұмыс iстейдi.
Қазақстан Республикасының бiрыңғай электр энергетикасы жүйесi республика тұтынушыларын сенiмдi де сапалы энергиямен қамтамасыз ететiн электр станцияларының, электр беру желiлерiнiң және қосалқы
станцияларының жиынтығын бiлдiредi.
Қазақстан Республикасының электр энергетикасы мына секторларды қамтиды: электр энергиясын өндiру; электр энергиясын беру; электр энергиясымен жабдықтау; электр энергиясын тұтыну; электр энергетикасы саласындағы өзге де қызмет.
Электр энергиясы негізгі тұтынушыларына мыналар жатады: өнеркәсіп орындары, ауыл шаруашылығы, көліктер, қала мен ауылдардың комуналдық
шарушылығы. Осыған қарамастан электр энергиясының сексен проценттен
астамын өнеркәсіп объектілері тұтынады.
Электр энергияны қолдану қажетті жылдамдықты және өндірістік кешенді механиздерді қамтамасыздандырады. Сондықтан, электродинация автоматизациямен қатар еңбек өндірісінің дамытуына, адам еңбегін жеңілдетуіне, өнімділіктің артуына ықпал етеді. Электр энергияны үлкен
қуатты электр станцияларда өндіріп, кәсіпорындар мен басқа да тұтынушыларды орталықтандырылған жүйеден электр энергиямен
жабдықтауға болады.
Күштік процестер үшін электр жетегі көптеген артықшылықтарға ие, мысалы, қозғалысқа келеттін машинаның құрылысы қарапайым, сенімді, ыңғайлы және автоматты түрде басқаруға мүмкіндік бар.
1. “Справочник по проектированию электрических сетей и электрооборудования” под редакцией Ю.Г.Барыбина и др. – М. Энергоатомиздат, 1991 г, 464 с.
2. С.С. Рокотян, И.М.Шапиро. Справочник по проектированию электроэнергетических систем. – М.: Энергоатомиздат, 1985. -352с.
3. Хакімжанов Т.Е. “Еңбек қорғау” – Алматы: «ЭВЕРО», 2008 –
240б.



4. Методические указания по структуре и требованиям к
содержанию и оформлению дипломных работ для студентов специальности бакалавриата 050718 «Электроэнергетика» составлены в соответствии с ГОСО РК 3.08.345-2011
5. А.А. Федоров, Э.М. Ристхейн. Электроснабжение промышленных предприятий: Учебник для ВУЗов. – М.: Энергия, 1981. – 360с.
6. Л.Л.Коновалова, Л.Д.Рожкова. Электроснабжение промышленных предприятии и установок. – М.: Энергоатомиздат, 1989. -528с
7. А.А. Федоров. Справочник по проектированию промышленных
предприятий. – М.: Энергия, 1991. – 370с.
8. Г.Н. Ополева - Схемы и подстанции электроснабжения. Справочник. Москва ФОРУМ-ИНФРА-М 2006 г.
9. Голубина А.Ю. Экономика отрасли. Методические указания к выполнению экономической части выпускной работы дя тудентов
специальности 5В0718 – Электроэнергетика. - Алматы: АИЭС,2010.-15с.
10. Положение об аттестации производственных объектов организации по условиям труда.
11. Свенчанский А.Д., Трейзон З.Л., Мнухин Л.А. “Электроснабжение
и автоматизация электротермических установок” – М.: Энергия, 1980. – 320 с.
12. П. А. Долин. Основы техники безопасности в электроустановках Энергоатомиздат 2000 г.
13. Правила устройства электроустановок (ПУЭ): Шестое издание.
www.colan.ru/support/pue/tabl1329.htm
14. www.vsoyuz.com/producija/cb/cb110kv/vrs110.htm
15. www.electro.com.kz/catalog/detail/265
16. www.vsoyuz.com/producija/cb/vakuumne-vyklyuchateli-35- kv/vr35ns.htm
17. www.electro.com.kz/catalog/detail/264
18. www.vsoyuz.com/producija/cb/vakuumne-vyklyuchateli-10- kv/vr0.htm
19. www.xple.com.ua/silovyiekabeli-avvgavvgng.html
20. www.elektro-portal.com/series/show/vykljuchatel-nagruzki-vnr

Аннотация

Дипломная работа посвящена разработке системы электроснабжения сахарного завода. Произведен расчет силовых нагрузок по всему заводу, выбрана наиболее рациональная схема внешнего электроснабжения (сравнение двух вариантов), рассчитаны токи короткого замыкания на шинах
110 кВ и 6 кВ, по результатам которых осуществлен выбор
электрооборудования. В специальной части были проведены расчеты по надежности электроснабжения. Также в дипломной работе были расмотрены разделы по безопасности жизнедеятельности и экономическая часть.

Аңдатпа

Дипломдық жұмыс қант зауытын электрмен жабдықтау жүйесін жобалауға арналған. Жұмыста бүкіл зауыт бойынша күштік жүктемеге есептеу жүргізілген, сыртқы электр жабдықтау сұлбалардың ең тиімдісі таңдалған (екі нұсқада салыстыру арқылы), 110 кВ және 6 кВ шиналарындағы қысқа тұйықталу тоқтары есептелініп, олардың нәтижелері бойынша электр жабдықтары таңдалынды. Арнайы бөлімде электр жабдықтау сұлбасының сенімділігі қарастырылды. Сонымен қатар дипломдық жұмыста өміртіршілік қауіпсіздігі мен экономикалық бөлім қарастырылды.

Annotation

A diploma work is sanctified to development of the system of power supply of sugar plant. The calculation of the power loading is produced on all plant, the most rational chart of external power supply (comparison of two variants) is chosen, the currents of short circuit are expected on tires 110 kV and 6 kV, on results that the choice of electrical equipment is carried out. In the special part of the calculations were carried out on the reliability of electricity. Also divisions on safety of vital functions and economic part were considered in a diploma work.
Кіріспе
8
1
Қант зауытын электрмен жабдықтау
10
1.1
Зауыттағы технологиялық үдеріс
10
1.2
Жобалауға берілген мәліметтер
12
2
Зауыт бойынша электр жүктемелерін есептеу
13
2.1
Жарықтану жүктемесін есептеу
13
2.2
Зауыт бойынша 0,4 кВ электр жүктемелерін есептеу
13
2.3
Цех трансформаторлар санын таңдау және 0,4 кВ кернеуіндегі
реактив қуатын компенсациялау
14
2.4
Зауыт бойынша электр жүктемелерінің нақтыланып есептелуі ... .
22
3
Сыртқы электрмен жабдықтау сұлбаларын таңдау
27
3.1
I нұсқа үшін технико-экономикалық есептеулер
27
3.2
II нұсқа үшін технико-экономикалық есептеулер
30
4
U1кВ үшін жабдықтың таңдауы және қысқа тұйықталу тогын
есептеу
34
4.1
СҚ - дан тұтынуын ескере отырып Iкз (U=10 кВ) қысқа тұйықталу
тогын есептеу

34
4.2
Cөндіргіштерді таңдау
36
4.3
Жүктеме сөндіргіш таңдау
38
4.4
Күштік кабельдерін таңдау
39
4.5
СҚ таңдалынған кабель
43
4.6
Ток трансформаторын таңдау
44
4.7
Кернеу трансформаторын таңдау
52
4.8
Турбогенератор шиналарын таңдау
53
4.9
Өндірістің жүктеме картаграммасын есептеу
55
5
Электр жабдықтаудың сенімділігі
62
5.1
Электр жабдықтау сенімділігін есептеу
63
6
Өмір тіршілік қауіпсіздігі бөлімі
68
6.1
Зауытта еңбек қорғау бойынша ұйымдастыру және техникалық
шараларға талдау жасау
68
6.2
Жөндеу-механикалық цехындағы ауа алмасуына және оның
еселігіне есеп жүргізу
70
6.3
Цехта пайда болатын шу және дірілді азайту бойынша шаралар
қолдану
74
7
Экономикалық бөлім
77
7.1
Бизнес-жоспардың мақсаты
77
7.2
Өнеркәсіп сипаттамасы
77
7.3
Кәсіпорынның шығаратын өнімдері және оның сипаттамасы
77
7.4
Өткізу рыногын талдау
78
7.5
Жарнама бірлестігі
78
7.6
Маркетинг жоспары
79
7.7
Инвестициялық жоспар
79

Мазмұны
7.8
Электр энергияны сатып алудағы лицензияны алу мақсаты оның
82
энерго саудадағы саудалық жүйенің қайта сатуы
7.9
Финансты-экономикалық тиімділіктің инвестициялық
83
көрсеткіштері
Қорытынды
85
Қысқартулар мен белгіленулер тізімі
86
Әдебиеттер тізімі
87
Қосымша А (Зауыттың жарықтық жүктемесі)
Қосымша Б (Зауыттың жарықтық және күштік жүктемесі)
Қосымша В (Зауыт бойынша электр жүктемесінің есептелуі)

Кіріспе

Электроэнергетика-Қазақстан экономикасының негізгі басты саласы болып табылады. Саланың сенімді және тиімді жұмыс істеуі, электр энергиямен тұтынушыларды тұрақты жабдықтау еліміздің экономикасы дамуының негізі және халықтың өркениетті өмір жағдайын қамтамасыз ету ажыратылмайтын ықпал.
Электроэнергетиканың өзге энергия түрлерімен салыстырғандағы артықшылықтары: үлкен қашықтыққа салыстырмалы беріліс жеңілдігі, тұтынушылар арасында тарату, сонымен қатар басқа энергия түрлеріне түрлендіру(механикалық, жылу, химиялық және т.б.). Электр тоғының желі бойымен жарық жылдамдығына жақын жылдамдықпен таралауы және оны
өндіруі мен тұтынуының тәжірибелік біріңғайлылығы электр энергиясының
айқын сипаты болып саналады.
Қазақстанның бiрыңғай электрэнергетикалық жүйесi Ресейдiң БЭЭЖ- мен және Орталық Азияның бiрiккен энергетикалық жүйесiмен (БЭЖ) қосарлас жұмыс iстейдi.
Қазақстан Республикасының бiрыңғай электр энергетикасы жүйесi республика тұтынушыларын сенiмдi де сапалы энергиямен қамтамасыз ететiн электр станцияларының, электр беру желiлерiнiң және қосалқы
станцияларының жиынтығын бiлдiредi.
Қазақстан Республикасының электр энергетикасы мына секторларды қамтиды: электр энергиясын өндiру; электр энергиясын беру; электр энергиясымен жабдықтау; электр энергиясын тұтыну; электр энергетикасы саласындағы өзге де қызмет.
Электр энергиясы негізгі тұтынушыларына мыналар жатады: өнеркәсіп орындары, ауыл шаруашылығы, көліктер, қала мен ауылдардың комуналдық
шарушылығы. Осыған қарамастан электр энергиясының сексен проценттен
астамын өнеркәсіп объектілері тұтынады.
Электр энергияны қолдану қажетті жылдамдықты және өндірістік кешенді механиздерді қамтамасыздандырады. Сондықтан, электродинация автоматизациямен қатар еңбек өндірісінің дамытуына, адам еңбегін жеңілдетуіне, өнімділіктің артуына ықпал етеді. Электр энергияны үлкен
қуатты электр станцияларда өндіріп, кәсіпорындар мен басқа да тұтынушыларды орталықтандырылған жүйеден электр энергиямен
жабдықтауға болады.
Күштік процестер үшін электр жетегі көптеген артықшылықтарға ие, мысалы, қозғалысқа келеттін машинаның құрылысы қарапайым, сенімді, ыңғайлы және автоматты түрде басқаруға мүмкіндік бар.
Электрэнергияны қолдану өндірісте жаңартылған технологиялық процестерді қолдануға мүмкіндік береді және көптеген жаңа өндірістердің дамуына жол ашты. Алюминий, магний, арнайы құйындылар өндірісі, таза метал өндірісі, химия өндірісінің жаңа салаларының дамуы және металды өңдеудің жаңа үнемді әдістерін пайдалану - электротехнологиямен
байланысты өндірістер. Көлік өнеркәсібіне электродинация үлкен экономикалық әсер тигізеді. Мысалы, поездердің массасы мен жылдамдығын арттырады, оттықты тазалағандағы құрылысының қарапайымдылығы, қызмет көрсету персоналдың еңбек ету жағдайы жақсарады, толық шығындалғын энергияның ПЭК-і артады.
Қазіргі таңда Қазақстанда әр түрлі меншік нысаны болып табылатын 63 электр станциясы электр энергияны өндіруді жүзеге асырады. Қазақстанның
электр станциясының жалпы белгіленген қуаты 18993 МВТ, қолдағы қуаты
14560 МВТ құрайды.
Энергожүйеден өндіріс объектілеріне, қондырғыға, жабдық пен механизмдерге қажетті мөлшер мен сапаға сай электр энергиясын беруді қамтамасыз ету үшін кернеуі 1000В-қа дейін және жоғары желіден тұратын
өндіріс мекемелерінің электр жабдықтау жүйелері, трансформаторлық,
түрлендіргіш және бөліп тұратын қосалқы станциялар қызмет етеді.
Электр жабдықтау нысандарын жобалаудың басты мәселесі - олардың сенімділігі мен үнемділігінің жоғарғы сатысын қамтамасыз ету. Өнеркәсіптердің электр жабдықтауын жобалау ғылым мен техниканың ең жаңа жетістіктерін қолдануды есепке ала отырып жүргізіледі. Салынатын электр қондырғылар эксплуатациясының қауіпсіздігін, сенімділік пен үнемділікті қамтамасыз ету керек.
Бұл дипломдық жұмыс қант зауытын электрмен жабдықтауға арналған. Зауыт қорек көзін кернеуі 110кВ транзиттік желіден немесе өзіндік ЖЭО арқылы ала алады. ЭБЖ желісіне коммутациялық аппараттар таңдап, әуе
желісінің маркасы таңдалады. Зауыттың сыртқы электр жабдықтау жүйесі және ішкі электр жабдықтау жүйесі есептеліп, құрылғылар таңдау керек.
Өмір тіршілігі бөлімінде, зауыттағы еңбек қорғау бойынша
ұйымдастыру мен техникалық шараларға талдау жасалады. Зауыт бойынша цехтағы ауа алмасу мен оның еселігіне және пайда болатын шу мен дірілді азайту бойынша шаралар қолдану қарастырылады.
Экономикалық бөлімде бизнес жоспар құрылады. Инвестициялық және қаржы жоспарын құрып, таза пайданы анықтайды. Сыртқы электр жабдықтау жүйесінің ақталу мерзімін анықтау қажет.
1 Қант зауытын электрмен жабдықтау

1.1 Өндірістің технологиялық үдерісі

Қант өндіру - үлкен деңгейдегі автоматизацияланған негізгі үдерістермен қатысты үздіксіз механикаландырылған өндіріс. Қызылшаны бірнеше айтарлықтай қашықтыққа тасымалдау экономикалық тұрғыдан тиімді емес, сондықтан қант зауытының аумақтық орналасуының ерекшелігі ретінде олардың қант қызылшасының егістік алқаптарына байлаулылығы болып табылады. Көп жағдайда мекеме қасында тікелей орналасқан, қант зауыттарының өзіндік егіс алқаптары бар.

1.1 сурет - Қант өндіру үдерісі

Егінді жинап болғаннан кейін қант зауытындағы қызылша қоймасына тасымалдайды. Қызылшаны жинау барысы мен тасымалдау кезінде, қызылшаға жабысқан шөптен басқа, ол ұсақ және ауыр қоспалармен қосылып кетеді. Зертхана қант қызылшасын зауытқа қабылдар кезінде алынатын қызылшаға саралау жүргізеді. Қызылша топтамасы алдымен қаралады, дәрежеге бөлінеді, кейін көлікпен бірге өлшенеді. Басында жалпы қаншалықты ластанғаны жайлы, содан кейін қанттылығы жайында анықтау жүргізіледі. Ол жақтан көкөністерді тас пен құмнан іріктейтін қызылша жуу және кесу цехына тасымалдайды. Қантты бөліп шығару үшін қызылшаны жоңқа болғанға дейін жіңішке сызықша тәрізді уақтап кеседі. Қызылшадан қантты ажыратып алу үшін жоңқа 70°C температураға дейін қыздырылған
судан өтеді. Қантты ажыратып алғаннан кейін қалатын сірнесі малға жем және басқа өнім даярлау үшін қолданады. Жылы қант шәрбаты шамамен 15% қантты және де жоюылуы керек 1-2% қоспаны құрайды. Олардың жоюылуы кальций оксиді (күйдірілген ізбес) көмегімен жүзеге асады.
Тазартылған шырын деп бұл кезеңде қою консистенциялы өзіндік бозғылт-сары сұйықтық болатын қант шырынын атайды. Бұл шырын, нәтижесінде одан бетер қою шырын болу үшін суды жою мақсатында
термиялық булану қондырғысына орналасады.

1.2 сурет - Булану қондырғысы

Қою шырын аталатын соңғы сұйықтық шамамен 70% қантты құрайды. Қою шырын кішкентай қант криссталдарын қалыптастыратын үлкен қайнату- криссталдандыру станциясына қысым астында беріледі. Бұл кезеңде утфель деп аталатын қою қоңыршаң түсті шырын ақ қантты қоңыршаң түсті шәрбаттан ажырату үшін центрифугада айналады. Бүкіл қант шикізаттан ажырап бөлінбейінше шәрбат қайнату-криссталдандыру станциясына қайталамалы қайнатуға қайтарылады. Соңында қантты кептіреді және сақтау қоймаларына орналастырады. Қант қызылшасын өндіру маусымының аяқталуына жақын сақтау қоймасы толықтай толтырылады, бірақ жыл бойына қанттың дүкендерге, өндіріс мекемелеріне немесе экспортқа шығару мақсаты өтімділігіне қарай олар босатылып тұрады.

1.2 Жобалауға берілген мәліметтер

1. Зауыттың басты жоспар сұлбасы.
2. Зауыттың цехтары бойынша электр жүктемесі туралы мәліметтер.
3. Қорек көзін кернеуі 110кВ транзиттік желіден немесе өзіндік ЖЭО
арқылы ала алады. ЖЭО-да кернеуі 6,3кВ, cosφ=0,89, әрқайсысының қуаты
10МВА болатын 2 турбогенератор АРН-мен орнатылған. Генераторлар параллель жұмыс істейді.
4. 110кв-тік транзиттік желіден зауытқа дейінгі ара қашықтық - 12км,
Х сис 0,2
о.е.
5. Зауыт 6 ай уақыт бойына үш ауысыммен жұмыс істейді.

1.1 кесте - Зауыт бойынша берілген электрлік жүктемелері
Атауы
ЭҚ
саны,n
Орнатылған қуат,кВт
Бір ЭҚ-ң,Рн
ΣРн
1
Басты өндірістік ғимарат
100
1-50
4800
2
Қызылша қоймасы
30
1-20
540

3
Қызылша жуу және кесу
цехы

20

1-30

340
4
Қант қоймасы
40
1-40
850
5
Глюкоза цехы
45
1-40
900
6
Сірнелер цехы
40
1-40
800
7
ЖЭО (өзіндік мұқтаж)
30
1-150
1000
8
Сірнелер багінің сорғысы
10
1-50
140
9
Сумен жабдықтау сорғысы:
-
a) 0,4 кВ
10
1-30
250
-
б) СҚ 6 кВ
4
500
2000
10
Құрылыстық цех
30
1-20
180
11
Цементтік цех
30
1-20
180

12
Зауыт басқармасы,
зертхана

20

1-15

120
13
Жөндеу-механикалық цех
33
7-50
250

2 Зауыт бойынша электр жүктемелерін есептеу

2.1 Жарықтану жүктемесін есептеу

Өндірістің жүктемесін анықтағанда, жарықтану жүктемесінің есептелуін сұраныс коэффициенті және өндіріс ауданының шаршы метрге жарықтану жүктемесінің меншікті тығыздығының жеңілдетілген әдісімен шығарамыз.
Бұл әдіс бойынша, есептелетін жарықтандыру жүктемесі, ең жүктелген ауысымдағы жарықтанудың орташа қуатына тең деп қабылданады және келесі формулалар бойынша есептеледі:

Рpo=Кco Руо , кВт; (2.1) Qpo=tg Рро , квар, (2.2)
мұнда Кco - жарықтану жүктемесінің активті қуаты бойынша сұраныс коэффициенті;
tg - реактивті қуат коэффициенті, cos бойынша анықталады; Руо - цех бойынша жарықтану қабылдағыштарының белгіленген
қуаты, белгілі өндіріс ауданының 1м2 еден бетіне меншікті жарықтану
жүктемесімен анықталады:

Руо F, кВт; (2.3)

мұнда F - зауыттың бас жоспары бойынша анықталатын өндіріс ғимаратының ауданы, в м2;
меншікті есептік қуат, 1м2-қа кВт.
Барлық есептеулер 2.1-ші Жарықтану жүктемесін есептеу кестесіне
енгізіледі.
Зауыттың ауданы -277081 м2;
Цех аудандарының қосындысы -59562 м2;
Территорияны жарықтандыру-217519м2;

2.2 Зауыт бойынша электр жүктемелерін есептеу

Зауыт цехтары бойынша кернеуі 1кВ-қа дейінгі электр жүктемелерді есептеу реттелген диаграммалар әдісі бойынша жүргізіледі. Цехтар бойынша күштік және жарықтану жүктемелерді есептеудің нәтижелері 2.2-ші Кернеуі
0,4 кВ зауыт цехтары бойынша күштік жүктемелерді есептеу кестесіне
енгізілген.
Электр қабылдағыштар топтары үшін ең жүктелген ауысымдағы орташа активті және реактивті жүктеме есептеледі:
Рсм=Ки·ΣРн; (2.4)

Qсм=Рсм·tg (2.5)

Мұндағы Ки - қолданыс коэффициенті. [ 7, прил. 1]
tg реактивті қуаттың қуат коэффициенті
Электрқабылдағыштардың эффективті саны:

2 Р n
n э P
н.мах

(2.6)

Электр қабылдағыштардың есептік активті және реактивті қуаттары:

Рр=Км·Рсм; (2.7)
nэ10; Qр=Qсм;
nэ=10; Qр=1,1∙Qсм;
m=3; nэ=n;

Мұндағы Км - максимум коэффициенті. Км=f(Ки,nэ), [6, кесте 3];

2.3 Трансформаторлар санын анықтау барысында 0,4 кВ
шинасындағы реактивті қуатты компенсациялау

Цех трансформаторларының саны мен қуатын технико-экономикалық есептеулер жолымен ғана анықтау мүмкін, келесі факторларды ескеріп: тұтынушыларды электрмен қамдау сенімділігнің категориясын; 1кВ-қа дейінгі реактивті жүктемені компенсациялауын; қалыпты (нормалы) және авариялы режимдерде трансформатордың аса жүктемелу қабілетін; стандартты қуаттар қадамы; жүктеме графигі бойынша трансформаторлардың тиімді жұмыс режимдерін.
Есептеуге берілгендер: Рp0,4= 6236,62 кВт;
Qp0,4= 5560,49 кВар;
Sp0,4= 8355,51 кВА
Трансформатордың номиналды қуаты жүктеменің меншікті
тығыздалғанына байланысты таңдалады.

S Р 0, 4
Sуд=
F
ц ехта р а уданы

(2.9)

кВтм2
2.1кесте - Жарықтандыру жүктемені есептеу

Цехтардың аты

Цех өлшемдері

Цех ауданы F, м2
Меншікті
жарықтандыру жүктемесі, ро

Сұраныс коэффициенті,Кc о

Жарық танудың орнатылған
қуаты, Руо кВт
Жарықта ндыру
жүктемесінің есептік қуаты

Сosφоtgφо

Шам түрі

Ұзындығы, м

Ені, м

Рро,В
т

Qро,кВ
т
1
Басты өндірістік ғимарат
75x41,6+58,3x20,8+83x29,2+
75x37,5+91,6x16,6+62,5x20,8
2413,5
0,02
1,0
248,27
48,27
119,17
0,90,48
РЛ
2
Қызылша қоймасы
200x16,67
334
0,01
0,6
33,34
0
9,6
0,90,48
Л
3
Қызылша жуу және кесу цехы
200x16,67
334
0,016
0,95
53,34
0,68
24,32
0,90,48
РЛ
4
Қант қоймасы
241,6x41,6+96x20
12066,5
0,01
0,6
120,67
2,4
34,75
0,90,48
Л
5
Глюкоза цехы
137,5x41,7
5729,5
0,014
0,95
80,21
6,2
36,58
0,90,48
РЛ
6
Сірнелер цехы
79,2x29,2+91,6x21
218,8
0,015
0,95
63,28
60,12
28,86
0,90,48
РЛ
7

ЖЭО (өзіндік мұқтаж)
145,8x58,3
506,4
0,015
1,0
127,59
27,59
61,25
0,90,48
РЛ
8
Сірнелер багінің сорғысы
33,3x21
94,3
0,014
0,95
9,72
9,23
4,43
0,90,48
РЛ
9
Сумен жабдықтау сорғысы
33,3x33,3
111
0,013
0,95
14,44
3,72
6,59
0,90,48
РЛ
10
Құрылыстық цех
50x29,17
458,5
0,014
0,95
20,42
9,4
9,31
0,90,48
РЛ
11

Цементтік цех
50x25
250
0,014
0,95
17,5
6,63
7,98
0,90,48
РЛ
12
Зауыт басқармасы, зертхана
145,83x29,17
253,8
0,018
0,9
76,57
8,91
33,08
0,90,48
Л
13
Жөндеу-механикалық цех
47,67*25
1191,7
0,012
1,0
14,3
14,3
6,86
0,90,48
ДРЛ
Территорияны жарықтандыру
17519
0,009
1,0
1957,67
957,67
939,68
0,90,48
РЛ

2.2 кесте - Кернеуі 0,4 кВ зауыт цехтары бойынша күштік жүктемелерді есептеу

Цехтардың аты

ЭП
саны,N
Тұрақталған
қуат, кВт

m

K

cos tg

Орта жүктеме

n

K

Есептік жүктеме
Р
Рн max



Pсм, кВт
Qсм,
квар

Pp, кВт

Qp, квар

Sp, кВА
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
1
Басты өндірістік ғимарат

а) күштік
100
1-50
800
3
0,4
0,71,02
1920
1958,4
100
0,7
1344
1958,4

2375,22
б) жарықтық
248,27
119,17
275,39
Барлығы
1592,27
2077,57
2617,56
2
Қызылша қоймасы
а) күштік
30
1-20
540
3
0,3
0,61,33
162
215,46
30
0,75
121,5
215,46

247,36
б) жарықтық
20
9,6
22,18
Барлығы
141,5
225,06
265,85
3
Қызылша жуу және кесу цехы

а) күштік
20
-30
340
3
0,5
0,750,88
170
149,6
20
0,85
144,5
149,6
208
б) жарықтық
50,68
24,32
56,21
Барлығы
195,18
173,92
261,43
4
Қант қоймасы

а) күштік
40
1-40
850
3
0,3
0,80,75
255
191,25
40
0,75
191,25
191,25

270,46
б) жарықтық
72,4
34,75
80,3
Барлығы
263,65
226
347,26
5
Глюкоза цехы

а) күштік
45
1-40
900
3
0,4
0,71,02
360
367,2
45
0,75
270
367,2

455,78
б) жарықтық
76,2
36,58
84,53
Барлығы
346,2
403,78
531,87

и э р нmin

2.2 кестенің жалгасы
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
6
Сірнелер цехы

а) күштік
40
1-40
800
3
0,4
0,71,02
320
326,4
40
0,75
240
326,4
405,14
б) жарықтық
60,12
28,86
66,69
Барлығы
300,12
355,26
465,06
7
ЖЭО (өзіндік мұқтаж)

а) күштік
30
1-150
1000
3
0,7
0,80,75
700
525
13
0,9
630
525

820,07
б) жарықтық
127,59
61,25
141,53
Барлығы
757,59
528,25
957,93
8
Сірнелер багінің сорғысы

а) күштік
10
1-50
140
3
0,75
0,80,75
105
78,75
6
0,91
95,55
86,625

128,97
б) жарықтық
9,23
4,43
10,24
Барлығы
104,78
91,06
138,82
9
Сумен жабдықтау сорғысы

а) күштік
10
1-30
250
3
0,8
0,850,62
200
124
10
0,9
180
136,4

225,84
б) жарықтық
13,72
6,59
15,22
Барлығы
193,72
143
240,77
10
Құрылыстық цех

а) күштік
30
1-20
180
3
0,6
0,80,75
108
81
18
0,9
97,2
81

126,53
б) жарықтық
19,4
9,31
21,52
Барлығы
116,6
90,31
147,48

2.2 кестенің соңы
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15

1
Цементтік цех

а) күштік
30
1-20
180

3

0,5
0,71,02
90
91,8
18
0,85
76,5
91,8
119,49
б) жарықтық
16,63
7,98
18,44
Барлығы
93,13
99,78
136,49

2
Зауыт басқармасы, зертхана

а) күштік
20
1-15
120

3

0,5
0,750,88
60
52,8
16
0,85
51
52,8
73,4
б) жарықтық
68,91
33,08
76,44
Барлығы
119,91
85,88
147,49

3
Жөндеу-механикалық цех

а) күштік
33
7-50
250

3

0,2
0,71,02
50
51
10
0,8
40
56,1
68,9
б) жарықтық
14,3
6,86
15,86
Барлығы
54,3
62,96
83,14

4

Территорияны жарықтандыру

1957,67

939,68

-
Заводтағы барлығы: 0,4 кВ
6236,62
5560,49
8355,51

Sуд=
8355,51
59562

0,14 0,2

Осы шарт бойынша мен Sнтр=1000 кВА тең трансформаторларды қабылдауым керек. Тип трансформатора ТМ-10006.
Қант зауыты кәсіпорыны 2 категориялы тұтынушыларға жатады, зауыт
үш ауысыммен жұмыс істейді; сондықтан трансформатордың жүктелу коэффициенті Кзтр=0,78.
Ең көп есептік активті жүктемені қамдау үшін қажетті қуаттары бірдей цех трансформаторлардың минималды саны:

NTmin
Pp0,4

ΔN ; (2.10)
K 3 SHT

мұнда Рр 0,4 - жинақты есептік активті жүктеме;
кз - трансформатордың жүктелу коэффициенті;
Sнт - трансформатордың келісілген номиналды қуаты;
N - жақын бүтін санға дейін қосылғыш.

N T min
Р
= р 0,4 + N
Кз S НТ

(2.11)

6236,62

0 01 8
N T min= 0,78 1000 + , =

Трансформаторлардың таңдалған саны бойынша кернеуі 1 кВ-қа дейінгі желіге трансформаторлар арқылы берілетін ең көп реактивті қуатты анықтайды:

Q 6

Q
0

Pp0,4;

Q

2.1 сурет - Реактивті қуат балансы

Q = 1,1
1

N т.э

k з
2

Sн.тр

Р р0,42

(2.12)

Q = (1,1 8 0,78 1000) 2 6236,622=2866,89квар .
1

0,4 кВ шиналарында реактивті қуаттар балансы шартынан Qнбк шамасын анықтаймыз:
Qнбк +Q1=Qр 0,4 квар (2.13)

бұдан,

Qнбк1= Qр 0,4- Q1=5560,49 - 2866,89 = 2693,6 квар
Qнбк1 =2693,6 квар

Әр трансформаторға келісетін бір конденсаторлар батареясының қуатын анықтаймыз:

Qнбк тп=
Qнбк
N

, квар; (2.14)

Qнбк тп= 2693,6 =358,36 квар
8

Анықтама әдебиеттен келесідей конденсаторлар батареясын таңдаймыз: УКМ58-0,4-400-50 У1,
Есептеулер нәтижесі бойынша 2.3-кесте "Төменвольтті жүктемелерді ТҚС бойынша орналастыру" құрылады. Бұл кестеде цехтар ТП-на төменвольтті жүктемелерді орналастыру көрсетілген.

2.3 кесте -Төменвольтті жүктемелерді ТҚС бойынша орналастыру
№ ТП, Sн тп, Qнбк тп
Цех №
Рр0,4 , кВт
Qр0,4 , квар
Sр0,4 , кВА
Кз'
1
2
3
4
5
ТП1ТП3 (5х1000)Qнбк= 5х400=2000 квар
12
13
6
5
9
11
10
7
8
Терр. жарық.
119,91
54,3
300,12
346,2
193,72
93,13
116,6
757,59
104,78
1957,67
85,88
62,96
355,26
403,78
143
99,78
90,31
586,25
91,06
939,68
Qнбк
-2000
Барлығы
4044,02
857,35
4155,79
0,83

2.3 кесте соңы
ТП4ТП5
(3х1000)
Qнбк= 3х400=1200 квар
4
1
3
2
263,65
1592,27
195,18
141,5
226
2077,57
173,92
255,06
Qнбк
-1200
Барлығы
2192,6
1532,55
2675,11
0,87

Qнбк - ларды қуаттарына пропорционал ТҚС-ларға орнатамыз.

Берілгендері ТП1ТП3:

Qр 0,4(ТП1ТП3)= 2857,35 квар.

Q Q
Q
р нбк
нбк р0, 4 тп
Qр 0,4
(2.15)

Q
р нбк
2693,6 2857,35 1384,44 квар
5560,49

сонымен, нақты реактивті қуат: Qф ТП1ТП3=5·400 =2000 кВар,ал компенсация-ланбаған қуат:

Qнеск= Qр ТП1ТП3 - Qф ТП1ТП3=2857,95 - 2000 =857,35 квар. Берілгендері ТП4ТП5 :
Qр0,4 (ТП4ТП5)=2732,55 квар.

Qр нбк
2693,6 2732,55
5560,49

1323,69 квар

сонымен, нақты реактивті қуат: Qф ТП4ТП5 =3·400=1200, кВар, ал компенсация-ланбаған қуат:

Qнеск= Qр (ТП4ТП5 ) - Qф ТП4ТП5 = 2732,55-1200=1532,55 кВар.

ТП бойынша Q НБК - ны нақты таратудың есептік және бастапқы берілгендерді 2.4-кестеге еңгізілген.

№ТП

Qр0,4 ТП,квар

QрНБК ТП,квар

QФ.НБК по ТП,квар

QНЕСК.,квар

ТП1ТП3

2857,95

1384,44

5*400

2000

857,35

ТП4ТП5

2732,55

1323,69

3*400

1200

1532,55

2.4 кесте - ТҚС бойынша Q НБК - ны реактивті жүктемеге пропорционал тарату

2.4 Қант зауытының нақтыланған жүктемесінің есептелуі

2.4.1 ТҚС-ғы қуат шығындарын анықтау
Трансформатордағы активті қуаттың анықталуы:

Рт= Рхх+ Ркз. Кз2 ; (2.16)

Трансформатордағы реактивті қуаттың анықталуы:

Qт= Qхх+ Qкз. Кз2=
Iхх .
100

Sнт+
Uкз .
100

К
з
Sнт. 2

(2.17)

ТМ-1000-60,4 трансформаторын таңдаймыз [2, кесте 2.110] Паспорттық берілгендері:
Sнт=1000 кВА, Iхх=1,15%, Uкз=5,5%, Рхх=1,9 кВт, Ркз=10,5 кВт
1-ші магистраль үшін,яғни ТП1ТП3: Кз=0,8; трансформатор саны N=5;

Рт=5·(1,9+10,5. 0,82)=43,1 кВт

Qт=5·( 1,15 . 1000+
100
5,5 .
100

1000.

0,82)=233,5квар

2-ші магистраль үшін,яғни ТП4ТП5 үшін: Кз=0,84; трансформатор саны N=3

Рт=3·(1,9+10,5. 0,842)=27,93 кВт

Qт=3·( 1,15 . 1000+
100
5,5 .
100

1000.

0,842)=150,92 квар

Барлық қуат шығындары:
5
Ртр = Р ТП1ТП3+ Р ТП4ТП5 (2.18)
1
5
Ртр =43,1+27,93=71,03 кВт
1
5
Qтр = Q ТП1ТП3+ Q ТП4ТП5 (2.19)
1
5
Q тр =233,5+150,92=384,42 квар
1

2.4.2 Синхронды қозғалтқыштардың есептік қуаттарын анықтау

Синхронды қозғалтқыш үшін есептік активті және реактивті қуаттарды анықтаймыз:

Р р СҚ = Р н СҚ NСҚ к з, кВт (2.20) Q р СҚ = Р н СҚ tgφ NСҚ к з, квар (2.21)
СҚ үшін есептік қуатын анықтау.
СҚ: Рн СҚ =500 кВт; cos = 0,88; NСҚ = 4; к з = = 0,87; tg =0,54.

Р р СҚ = 500·4·0,87 = 1740 кВт ;

Q р СҚ = 500·0,54·4·0,87 =939,6 квар

Анықтама әдебиеттен келесідей синхронды қозғалтқыш таңдаймыз:
СДН-2-15-36-12; Рн СҚ =500кВт; Uн=6 кВ; айналу жылдамдығы =
500 айнмин; Хd''=20%; Хl' =20,1 % [ 2, кесте 2.48]

2.4.3 ВБК қуатын анықтау

Резервтегі қуат:

Qрез=(0,10,15)∙ΣQрасч =0,15∙ (Qр0,4 +ΔQтТП∑+ Qр.СД), квар (2.22)

Qрез =0,15· (1935,12+384,42+939,6)=488,87 квар.

ГПП 6 кВ шинасындағы реактивті қуат компенсациялау. Орынбасу сұлбасын салайық:

2.2 сурет - Орынбасу сұлбасы

Энергожүйеден келетін қуат:

Qэ=(0,230,25)∙ΣPр зав=0,25∙ (Pр0,4+ΔPтТП∑+PрСД), квар (2.23)

Qэ =0,25· (6104,42+71,03+1740)=1978,86 квар. ВБК қуатын реактивті қуат баланстар шартынан анықтаймыз:
QВБК =Qр0,4+ΔQтТП∑+ Qрез+ Qр.СД∑-Qэ, квар (2.24) QВБК=1935,12+384,42+488,87+939,6-19 78,86=1769,15 квар
Анықтама әдебиеттен келесідей конденсаторлар батареясын таңдаймыз:
2УКРЛ(П)56-6,3-900-300УЗ [2 кесте 2.192.]

2.5 кесте - Зауыт бойынша электр жүктемесінің дәл есептелуі

№ ТП, Sнт, QНБК

Цех №

n

Pn min -Pn max



Ки
Орташа қуат




Есептік қуат



Рсм, кВт
Qcм,
квар

Рр, кВт
Qр,
квар
Sp,
кВА
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
ТП1ТП3
(5х1000)
12
13
8
6
5
9
11
10
7
20
33
10
40
45
10
30
30
30
1-15
7-50
1-50
1-40
1-40
1-30
1-20
1-20
1-150
120
250
140
800
900
250
180
180
1000
60
50
105
320
360
200
90
108
700
52,8
51
78,75
326,4
367,2
124
91,8
81
525
а) күштік
-
248
1-150
3820
0,52
1993
1697,95
51
0,8
1594,4
1697,95
б) жарықтық
406,1
194,94
Тер. жар
1957,67
939,68
Qнбк: 5х400квар
-2000
Барлығы
3958,17
832,57
4044,78
0,8
ТП4ТП5
(3х1000)
4
1
3
2
40
100
20
30
1-40
1-50
1-30
1-20
850
4800
340
540
255
1920
170
162
191,25
1958,4
149,6
215,46
а) күштік
-
190
1-50
6530
0,38
2507
2514,71
190
0,7
1754,9
2514,71
б) жарықтық
391,35
187,84
Qнбк:3х400квар
-1200
Барлығы
2146,25
1502,55
2619,93
0,84

2.5 кесте соңы

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
0,4кВ шинадағы барлығы
6104,42
1935,12
Трансф-ы шығын
71,03
384,42
6кВ шинаға кел-н жүктеме
1740
939,6
СД 10 кВ
4
500
2000
-
-
-
-
QВБК: 2х1350
-1800
Заводтағы барлығы
7915,45
1459,14

3 Сыртқы электрмен жабдықтау схемаларын таңдау

Өнеркәсіпті электрмен жабдықтау кезінде бірнеше топтарды салыстыру қажеттілігі туады. Өнеркәсіптік энергетика есептерінің көп топтарының бар болуы техника экономикалық есептеулер жүргізуді қажет етеді. Ол есептеулердің мақсаты - сұлбаның оптималды (тиімді) тобын анықтау, электр жүйесінің және оның элементтерінің параметрлерін анықтау.
Зауыт қорек көзін өзіндік ЖЭО арқылы ала алады. ЖЭО-да кернеуі
6,3кВ, cosφ=0,89, әрқайсысының қуаты 10МВА болатын 2 турбогенератор АРН-мен орнатылған. Генераторлар параллель жұмыс істейді. Зауыт 6 ай уақыт бойына үш ауысыммен жұмыс істейді.
Технико - экономикалық салыстыру үшін электрмен жабдықтаудың 2
нұсқасын қарастырамыз:
I нұсқа - кернеуі 110 кВ транзиттік желі; II нұсқа - өзіндік ЖЭО.

3.1 I нұсқа үшін технико-экономикалық есептеу

3.1 суретте 110кВ-тік транзиттік желінің сұлбасы корсетілген.

3.1 сурет - 110кВ-тік транзиттік желінің сұлбасы

3.1.1. I нұсқа. 110кВ үшін ГПП трансформаторын таңдау:

Sтр .гпп
Р р .зау ыт2

Qэ2

,кВА (3.1)

Sтр .гпп

7519,682 1978,862

7784,17 кВА

P K
p o
P
p.зауыт
0,95 7915,45 7519,68кВт
Q p Ko Q p.зауыт 0,95 1459,14 1386,18кВт

мұндағы Ко - бір уақыттылық коэффициенті. [6,кесте 3] Қуаттары 6300 кВА екі трансформаторларды қарастырамыз. Жүктелу коэффициенті:
Sр .гпп
Kз (3.2)
2 Sн.тр
Kз 7784,17 0,62
2 6300

ТМН - 6300-1106,3 трансформаторды қабылдаймыз. [2, кесте 2.108.] Трансформатордын паспорттық берілулері: Sн=6300 кВА; Uвн=110 кВ;
Uнн=6,6 кВ; ΔPхх=10 кВт; ΔPкз=44 кВт; Uкз=10,5 %; Iхх=1 %.
ГПП трансформаторларындағы қуат шығындары мен
электрэнергияларынын шығындарын анықтаймыз: Активті куат шығындары:

ΔР тр.гпп

2 ( P
хх

ΔРкз
К 2 )
з

, кВт (3.3)

ΔРтр.гпп
2 (10 44 0,622 ) 53,83 кВт

Реактивті куат шығындары:

ΔQ
тр.гпп
2 ( I хх
100

Sн.тр
U кз
100

Sн.тр
К 2 )
з

, квар (3.4)
ΔQ 2 ( 1 6300 10,5 6300 0,622 ) 634,56

квар
тр.гпп
100
100

Трансформаторлардағы энергия шығындары: үш ауысыммен жұмыс істеу кезде Твкл=6000сағ; Тм=4500сағ [2 кесте 2.25]

(0.124 Т м ) 2 8760 , сағ (3.5)
10000
(0.124 4500 )2 8760 2886,2
10000

сағ

Трансформатордағы энергия шығындарын анықтаймыз:

ΔWтр.гпп=2·(ΔPхх∙Tвкл+ΔPкз∙ τ ∙Kз2) , кВт∙сағ; (3.6) ΔWтр.гпп=2·(10∙6000+44∙2886,2∙0,622 )=217632,4 кВт∙сағ.

3.1.2 Транзиттік желі 110кВ бойынша өтетін қуатты анықтаймыз:

S Р

Р
2 2

, кВА (3.7)
лэп
р.зауыт
тр.г пп Qэ

S лэп

(7519,68 53,83) 2

1978,862

7836,18кВА

Бір желіден өтетін есептеу тоғы:

I рЛЭП

S
лэп .А (3.8)

I рЛЭП
2
7836,18
3 Uн

20,58 А
2 3 110

Апаттық режимдегі тоқ:

I ав 2 I рЛЭП А (3.9)
I ав 2 20,58 41,16 A

Тоқтың экономикалық тығыздығы бойынша қимасын анықтаймыз:

F IрЛЭП ,мм2 (3.10)
Э j
э
F 20,58 18,71мм2
Э 1,1

мұнда j=1,1 Амм2 , Тм=4500 сағ [ 8, кесте 1.2].
ЭБЖ 110-ға АС - 70, Iдоп=265А;
қабылдаймыз [1, кесте 7.1].
r0 0,428
Ом км , х0 0,444
Ом км
сымды
Таңдалған қиманы тексереміз, жұмыс тоғының қызу шарты бойынша:

Iдоп=265 АIр=20,58 А Апаттық режимде:
Iдоп ав=1,3∙Iдоп (3.12) Iдоп ав=1,3∙265=344,5 AIав=41,16 A

ЭБЖ-ғы электр энергия шығындарын анықтаймыз:

ΔWЛЭП
2 3 Ip2 R τ
, кВт∙сағ (3.13)
ΔWЛЭП
2 3 20,582 5,136 10-3 2886,2 37669,94 кВт∙сағ
R=r0∙L (3.14)
R =0,428∙12=5,136 Ом

3.2. II нұсқа өзіндік ЖЭО үшін технико-экономикалық есептеулер

3.2 сурет - Электржабдықтау сұлбасының IІ нұсқасы

3.2.1 ЭБЖ 6 кВ бойынша өтетін қуатты анықтаймыз:

S лэп
Р р..зауыт2
Q 2
э
, кВА

S лэп

7519,682

1978,862

7784,17кВА

Бір желіден өтетін есептеу тоғы:

I р ЛЭП
S
лэп А
2 3 Uн

I рЛЭП
7784,17

374,96 А
2 3 6

Апаттық режимдегі тоқ:

I ав 2 I рЛЭП ,А
Iав 2 374,96 750 A

3.2.2. І нұсқа. 110кВ үшін қысқа тұйықталу тоғын анықтау

Аппараттарды таңдау алдында алмастыру схемасын құрамыз және қысқа тұйықталу токтарын Iкз есептейміз.

3.3 сурет - Орынбасу сұлбасы

Енді базистік өлшемдерді таңдаймыз: Sб=1000 МВА;Uб=115 кВ.

S
Ι б
б 3 Uб

(3.15)
Ι 1000 5,03 кА;
б 3 115

Жүйенің кедергісі берілген
Х сис 0,2
о.е.
Желінің кедергісін келесідей табамыз:

Х лэп

Х0
L Sб
Uб2

(3.16)

Хлэп

0,44 12
1000
1152

0,39 o.e.

К-1 нүктесіндегі қысқа тұйықталу тоғын есептейміз:

Ι Iб , кА (3.17)
к1
Х
сист 5,03 103
Ι
к1 0,2
25,15кА;

К-1 нүктесіндегі соққы тоғы:

i
уд К1

2 К уд Iк1

, кА
i
уд К1
2 1,92 25,15 68,08кА;

Мұндағы Ку=1,92 - соққы коэффициенті [2, кесте 2.45] К-2 нүктесіндегі қысқа тұйықталу тоғын есептейміз:

I к2
I б Х лэп Х сист
5,03 103
, кА (3.18)
I к2

0,39 0,2
8,52кА;

К-2 нүктесіндегі соққы тоғы:

i
уд К2

2 К уд I к2

, кА

i
уд К2
2 1,92 8,52 103 23,06кА;

мұндағы Ку=1,92 - соққы коэффициенті. [2, кесте 2.45]

3.2.3. ІІ нұсқа. Өзіндік ЖЭО үшін қысқа тұйықталу тоғын анықтау

Екінші нұсқада ОТП өзіндік ЖЭО-ның ішінде орналасқандықтан Хлэп
болмайды және қысқа тұйықталу 6,3кв шинада ғана болады.
Қысқа тұйықталу токтарын Iкз есептейміз. Sб=1000 МВА және
Uб=6,3кВ, сонда базистік тоқ:
S
Ι б , кА
б 3 Uб

(3.19)
Ι 1000 91,75 кА;
б 3 6,3

3.1 кесте - Т-8-2УЗ турбогенераторының паспорттық берілгені:

Sн, МВА

P, кВт



n, обмин

КПД, %
Х d" ,%
10
8000
6,3
3000
97.6
14.3

Генератордың кедергісін анықтайық:

X
ген

Х d "
S
б
Sн ом

(3.20)

X 14.3 1000 14.3о.е.
ген
100 10

Генератордың кедергісін есептегенде СҚ қатысты формуланы қолдандық. К-1 нүктесіндегі қысқа түйықталу тоғын есептейміз:

Ι Iб
к1 Х ген
91,75 103
Ι
к1 14,3

, кА (3.21)

6,42кА;

К-1 нүктесіндегі соққы тоғы:

i
уд К1

2 К уд Iк1

,кА

i
уд К1
2 1,72 6,42 103 15,61кА;

мұндағы, Ку=1,72 - соққы коэффициенті [2, кесте 2.45]
Ары қарай есептеуді ІІ нұсқа өзіндік ЖЭО-ны таңдай отырып жүзеге
асырамыз, өйткені онда І -ші нұсқамен салыстырғанда қуат шығыны аз болады, себебі ЖЭО зауыт ішінде орналасқан.

4 U1кВ үшін жабдықтың таңдауы және қысқа тұйықталу тоғын есептеу
4.1. СҚ - дан тұтынуын ескере отырып Iкз (U=6 кВ) қысқа тұйықталу тоқтарды есептеу

4.1 сурет - Орынбасу сұлбасы

Орынбасу сұлбасының параметрлерін анықтаймыз: Sб=1000 МВА;
Uб=6,3 кВ; Х ген= 14,3.
Ι 1000 91,75
б 3 6,3

кА;

Қысқа тұйықталу тоғы:

I I Б

, кА (4.1)
КЗК 1
X ген

I КЗК 1
91,75
14,3

6,42

кА.

d
4.1.2 Синхронды қозғалтқыштарға дейінгі кабельдер кедергісін табайық. №9 цехта төрт синхронды қозғалтқышы орналасқан. Техникалық
мінездемелері:
PН 500кВт;U Н
6кВ; cos 0,88; Кз 0,87; x''
0,2

P
S нСД

, (4.2)

SнСД
нСД

500
0,88
cos

568,18

кВА.

I нСД
S К
нСД З
3 U H

, А (4.3)

I нСД
568,18 0,87 47,62 А.
3 6

Тоқтың экономикалық тығыздығы бойынша СҚ-қа кабель таңдаймыз:

Fэ =
I нСД


, мм2 (4.4)

Fэ =
47,62 34,01
1,4

мм2 .

2
Fmin α IКЗК-1
t nрри
, мм
(4.5)

Fmin 12 6,42

0,4 48,53мм2

ААШВ-6-(3 50), I ДОП
146
А ;X0=0,641Омкм кабельді таңдаймыз.[15]
СҚ қоректендіретін кабель кедергісі:

х

Хкаб.сд
0 l Sб
U 2
б

(4.6)

Хкаб.сд
0,641 0,18 1000 1,45o.e.
6,32 2

СҚ параметрлерін анықтаймыз:

Хсд Хd б
II S
N S.н.сд
0,2 1000

176

(4.7)
Хсд

2 568,18

СҚ-тан қысқа тұйықталу тоғы:

Е Н

Е Н
1 (ХdII)2 2ХdIIсоs

1 0.22 2 0.2 0.87 1.17

(4.8)
Е Е I U H

о.е. (4.9)
СД н
U
Б

ЕСД
1,17 6 1,11 о.е.
6,3

Синхронды қозғалтқыштың қысқа тұйықталу тоғы:

X 'rd
X коб.сд X СД
(4.10)
X 'rd
1,45 176 177,45
Е I
I СД Б
КСД X

,кА (4.11)

I К .СД
экв
1,11 91,75
177,45

0,57

кА,
Iкзк-3=Iкзк-3+IкСД (4.12) Iкзк-3= 6,42 +0,57=7 кА
Iудкз=√2·куд · Iкзк-3 (4.13)
Iудкз =1,41∙1,72∙7=16,97 кА

4.2. Сөндіргіштерді таңдау

В1-В2 кірістегі сөндіргіштерін таңдау. Жұмыс тоғы:

Iр=
Sр.гп п
2 3 Uн

(4.14)
Iр= 7784,17 374,96 А
2 3 6

Апаттық тоғы:

Iав=2∙Iр (4.15) Iав=2∙374.96 =750 А.

В1-В2 сөндіргіштерін таңдау шарттары:
нс
Uн U ,кВ, 6кВ=6кВ
Iн Iав.,А, 800А=750 А Iоткл I кзк 3 ,кА, 10кА=7кA Iдин i удк 3 ,кА 25кА=16,97кA
ВBTEL-6-10-800 типті сөндіргіштерді таңдаймыз[16].

В3 секционды сөндіргішті таңдау шарттары:
U U
н ,кВ, 6кВ=6кВ
нс
Iн I р.,А, 800А=374,96 А Iоткл I кзк 3 ,кА, 10кА=7 кA Iдин i удк 3 ,кА 25кА=16,97 кA
ВBTEL-6-10-800 типті сөндіргіштерді таңдаймыз[16].
4.2.1. Шығатын желілердің ажыратқыштарын таңдау:

ТП1-ТП3 магистралі:

S p.т. 1 тп5

2
(Р р.тп1 тп3 Р р.тп1 тп3 )

2
(Q р.тп1 тп3 Q р.тп1 тп3 )

, кВА

S p.тп1 тп5
(3958,17 43,1) 2 (832,57 233,5) 2

4140,85kBA;

Есептелген тоқ:

I

Sртп1- тп3- тп5 , А

(4.16)
ртп1-тп3
2 3 Uн
I 4140,85
199 А
ртп1-тп3
2 3 6

Авариялық тоқ:

Iавтп1-тп3=2∙Iртп1-тп3 (4.17) Iавтп1-тп3=2∙199=398А

Таңдау шарттары
нс
Uн U ,кВ, 6кВ=6кВ
Iн Iав.тп1 тп3 тп5 ,А, 800А=398А Iоткл I кзк 3 ,кА, 10кА=7кA Iдин i удк 3 ,кА 25кА=16,97кA ВBTEL-6-10-800 таңдаймыз [16].

ТП4-ТП5 магистралі:

S p.тп4 тп5

2
(Р р.тп4 тп5 Р р.тп4 тп5 )

2
(Q р.тп4 тп5 Q р.тп4 тп5 )

, кВА

S p.тп4 тп5
(2146,25 27,93) 2 (1502,55 150,92) 2

2731,48kBA;

Есептелген тоқ:

I

Sрт2- тп4 , А

(4.18)
ртп4 -тп5
2 3 Uн
I 2731,48
131,57 А
ртп4 -тп5
2 3 6

Авариялық тоқ:

Iавтп4-тп5=2∙Iртп4-тп5 (4.19) Iавтп4-тп5=2∙131.57=263.14 A
Таңдау шарттары:
нс
Uн U ,кВ, 6кВ=6кВ
I н I ав.тп4 тп5 ,А, 800А=263.14А Iоткл I кзк 3 ,кА, 10кА=7кA Iдин i удк 3 ,кА 25кА=16,97кA ВBTEL-6-10-800 таңдаймыз[16].

4.2.2 СҚ-ға сөндіргіш таңдаймыз. Таңдау шарттары:
нс
Uн U ,кВ, 6кВ=6кВ
I н I р.сд ,А, 800А=47,62А Iоткл I кзк 3 ,кА, 10кА=7кA Iдин i удк 3 ,кА 25кА=16,97кА ВBTEL-6-10-800 таңдаймыз[16]

4.2.3. Конденсатор батареясы үшін сөндіргіш:

I р


Q
р.вбк
3 Uн
1350
130 А.
3 6

(4.20)

Таңдау шарттары:
нс
Uн U ,кВ, 6кВ=6кВ
Iн I р.вбк ,А, 800А=130А Iоткл I кзк 3 ,кА, 10кА=7кA Iдин i удк 3 ,кА 25кА=16,97кА ВBTEL-6-10-800 таңдаймыз. [16].

4.3. Цех трансформаторларына сөндіргіш жүктемесі

Барлық цехтық трансформаторлар үшін :
Sном тт
I (4.21)
р 3 Uн


1000

3 6

96,34 А.
Iав
Iр асч 2
(4.22)
Iав
96,34 2 192,68 А.

Таңдау шарттары:
нс
Uн U ,кВ, 6кВ=6кВ
Iн Iав ,А, 400А=192,68А
Iскв iуд ,А, 80кА=16,97кА ВН-11У3(Т3) типін таңдаймыз.

4.4. Кабельдерді таңдау келесі шарттар бойынша орындалады:
I р
а) экономиклық тоқ тығыздығы бойынша:

э
, мм2
б) минималды қима бойынша: Fmin = Iкз tп, мм2
в) жұмыс тоғының қызу шарты бойынша: Iдоп каб IрКпопр;
г) апаттық режим бойынша: Iдоп ав Iав;

ОТП-ТП1 (ТП2-ТП3) дейін кабель:

Sр тп1- 3
I р.тп1

(4.23)
2 3 Uн

I р.тп1

.
4140,85
20,76

199,4 А
I ав.тп1 I р.тп1 2
I ав.тп1 199,4 2 398,8А
(4.24)

а) токтың экономикалық тығыздығы бойынша:

F Iр.тп1

(4.25)
Э
j
э F 199,4 124,62 мм2
Э 1,6

мұнда jэ=1,6 алюминий жиласы бар кабельдік желі үшін б) минималды қимасы бойынша:

Fmin.кi
2
α Iкз t п
2

(4.26)
Fmin.кi
12 7
0,4 53,13мм

в) бір траншеяда жатқан кабель санына қарай түзету коэф. ескере отырып, жұмыс режиміне тексереміз Кп=0,75(траншеяда 6 кабель) [16].

Iр.тп1 192,72 256,96 A, (256,96 А 308 А);
Kпопр
0,75

г) апаттық тоқ бойынша тексеру:

Iдоп ав =1,3∙308=400,4 А Iав =385,44 А

Шарттар орындалады, АВВГ-(3х185), Iдоп=308 А кабелін таңдаймыз;
ТП1-ТП2 (ТП3) дейін кабель:

I 3
Sр тп1- 5

(4.27)
р.тп2
5 2
3 Uн
I 3 4140,85 119,67 А.
р.тп2 5
20,76
I ав .тп 2 2 I р .тп 2
I ав .тп 2 2 119,67 239,3A;
(4.28)

а) токтың экономикалық тығыздығы бойынша:

F Iр.тп3

(4.29)
Э
j
э F 119,67 74,8мм2
Э 1,6

б) минималды қимасы бойынша:

Fmin.кi
2
α Iкз t п
2

(4.30)
Fmin.кi
12 7
0,4 53,13мм

в) бір траншеяда жатқан кабель санына қарай түзету коэф. ескере отырып, жұмыс режиміне тексереміз Кп=0,9 (траншеяда 2 кабель) [16].

Iр.тп 2 119,67 132,96 A, (132,96 А 212 А);
Kпопр
0,9
г) апаттық тоқ бойынша тексеру:

Iдоп ав =1,3∙212=275,6 А Iав =239,3 А

Шарттар орындалады, АВВГ-(3х95) , Iдоп=212 А кабелін таңдаймыз.
ТП2-ТП3 дейін кабель:

I р тп

1
Sр тп1- 5

(4.31)
. 3 5
3 U н
I 1 4140,85 79,7 А.
р.тп3 5
10,38
I ав .тп5 2 I р .тп5
I ав .тп5 2 79,7 159,4 A;
(4.32)

а) токтың экономикалық тығыздығы бойынша:

F Iр.тп5
Э jэ
F 79,7 49,81мм2
Э 1,6

(4.33)

б) минималды қимасы бойынша:

F
min.кi
α
Iкз t п
(4.34)

F
min.кi

12 7
0,4 53,13мм2

в) бір траншеяда жатқан кабель санына қарай түзету коэффициентін ескере отырып, жұмыс режиміне тексереміз Кп=1 (траншеяда 1 кабель)[16].

Iр.тп3 79,7 79,7 A, (79.7 А 147 А);
K попр 1

Шарттар орындалады, АВВГ-(3х50) , Iдоп=147 А кабелін таңдаймыз.
ОТП-ТП4 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Кен байыту зауытын электрмен жабдықтау
Электртермиялық жабдықтар зауытын электрмен жабдықтау
Трансформатор зауытының электрмен жабдықтау және электр желісінде кернеуді реттеу жүйесін жобалау
Авто-жөндеу зауытының электрмен жабдықтау
Зауыт бойынша электр жүктемелерін есептеу
Цементтік зауытын электрмен жабдықтау жүйесін жобалау
Құрал - сайман зауытының электрмен жабдықтау
Қатты қалдықтарды жағуға арналған қондырғылар
Құю - механикалық зауытын электрмен жабдықтау
Құрылысиндустрия зауытын электрмен жабдықтау жүйесін жобалау
Пәндер