Крипторхизм-генетикалық аномалия

І. Кіріспе
Крипторхизм.генетикалық аномалия
ІІ.Негізгі бөлім
1) Крипторхизм жіктелуі
2) Крипторх.құлынды пішу
3) Күйіс қайыратын крипторх малдарды пішу
4) Крипторх қабанды пішу
5) Крипторх итті пішу
ІІІ. Қорытынды
ІҮ. Пайдаланылғаан әдебиеттер

Крипторхизм – ауытқу, еннің бірі немесе екеуі де төл туған құрсақ қуыстарында немесе шаптық каналда кідіріп, жалпы қынаптық қабыққа түспей қалуы. Бұл патология құлында, қабанда, қойда және басқа да жануарларда кездеседі.
Этиологиясы және патогенезі.
Қазіргі уақытта крипторхизмнің негізгі себебі – генетикалық, аутосомды рецессивті тұқым қуалаудан деп есептейді. Оның ішінде рецессивті белгі әкесі немесе шешесінде ғана болса ұрпағына беріледі. Крипторхизмнің дамуы онтогенездің бастапқы кезеңінде дамиды. Еннің жетілмеуі гистологиялық зерттеулер жүргізгенде, еннің және оның жасушалық бірлігінің дұрыс толықтай жетілмеуі, жыныстық органның құрылымдық терең дистрофиялық өзгерістерге ұшырауы байқалады. Крипторхизм экзокринді және эндокринді қызметтердің бұзылуынан болады. Экзогенді қызметтің бұзылуы спермогенездің төмендеуінен болады. Гормональды бұзылу андроген, оның ішінде тестостерон гормоны синтезінің төмендеуінен болады. Аталық жыныс гормоны тестостерон спермийдің өсіп-жетілуі және екіншілік жыныстық белгілердің білінуінде үлкен рөл атқарады. Гонадотропты гормондар - филлитропин (ФСГ) и лютропин (ЛГ) тестостерон гормоны бөлінуін үдетеді, стимулдеп тұрады. Бұл гормондардың жеткіліксіздігінен гипогонадизм дамиды.
Крипторхизмнің себептері шаптық каналдың тарлығы, ұманың жетілмеуі және басқа да механикалық факторлар болады. Крипторх малда, әсіресе екі жақты крипторх малда еннің репродуктивті қызметі төмендейді, себебі ұмада орналасқан ен репродуктивті қызметті атқарады.
Қалыпты жағдайда сперматогенез ұмада, құрсақ қуысынан 3-4 градус төмен температурада жақсы іске асады, сол себепті ұмадан тыс, құрсақ қуысында қалып қойған енде спермотоидтардың жетілуі болмайды, қызметін дұрыс атқара алмайды. Крипторхизм еннің негізгі қызметінің-сперматогенез процесі төмендеуіне немесе толық тоқтауына әкеліп соқтырады.

1) К.Қ.Мүрәлінов «Оперативтік хирургия», 235-236-бет, Алматы, 2015ж.
2) Ш.Қ.Қалтаев, Б.Д.Жукин, М.Н.Жоланов,Қ.У.Қойбағаров. «Ветеринариялық акушерлік, гинекология және көбею биотехникасы» 21-бет, Алматы, 2011 ж.
3) В.Соболев, В.Созинов. «Хирургические операции у собак и кошек», 167-168 стр. Москва Аквариум 2009г.
4) К.А. Петраков «Оперативная хирургия с топографической анатомией животных» 281-290 стр. Москва, Колосс,2004 г.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:
І. Кіріспе
Крипторхизм-генетикалық аномалия
ІІ.Негізгі бөлім
1) Крипторхизм жіктелуі
2) Крипторх-құлынды пішу
3) Күйіс қайыратын крипторх малдарды пішу
4) Крипторх қабанды пішу
5) Крипторх итті пішу
ІІІ. Қорытынды
ІҮ. Пайдаланылғаан әдебиеттер

І.Кіріспе
Крипторхизм - ауытқу, еннің бірі немесе екеуі де төл туған құрсақ қуыстарында немесе шаптық каналда кідіріп, жалпы қынаптық қабыққа түспей қалуы. Бұл патология құлында, қабанда, қойда және басқа да жануарларда кездеседі.
Этиологиясы және патогенезі.
Қазіргі уақытта крипторхизмнің негізгі себебі - генетикалық, аутосомды рецессивті тұқым қуалаудан деп есептейді. Оның ішінде рецессивті белгі әкесі немесе шешесінде ғана болса ұрпағына беріледі. Крипторхизмнің дамуы онтогенездің бастапқы кезеңінде дамиды. Еннің жетілмеуі гистологиялық зерттеулер жүргізгенде, еннің және оның жасушалық бірлігінің дұрыс толықтай жетілмеуі, жыныстық органның құрылымдық терең дистрофиялық өзгерістерге ұшырауы байқалады. Крипторхизм экзокринді және эндокринді қызметтердің бұзылуынан болады. Экзогенді қызметтің бұзылуы спермогенездің төмендеуінен болады. Гормональды бұзылу андроген, оның ішінде тестостерон гормоны синтезінің төмендеуінен болады. Аталық жыныс гормоны тестостерон спермийдің өсіп-жетілуі және екіншілік жыныстық белгілердің білінуінде үлкен рөл атқарады. Гонадотропты гормондар - филлитропин (ФСГ) и лютропин (ЛГ) тестостерон гормоны бөлінуін үдетеді, стимулдеп тұрады. Бұл гормондардың жеткіліксіздігінен гипогонадизм дамиды.
Крипторхизмнің себептері шаптық каналдың тарлығы, ұманың жетілмеуі және басқа да механикалық факторлар болады. Крипторх малда, әсіресе екі жақты крипторх малда еннің репродуктивті қызметі төмендейді, себебі ұмада орналасқан ен репродуктивті қызметті атқарады.
Қалыпты жағдайда сперматогенез ұмада, құрсақ қуысынан 3-4 градус төмен температурада жақсы іске асады, сол себепті ұмадан тыс, құрсақ қуысында қалып қойған енде спермотоидтардың жетілуі болмайды, қызметін дұрыс атқара алмайды. Крипторхизм еннің негізгі қызметінің-сперматогенез процесі төмендеуіне немесе толық тоқтауына әкеліп соқтырады.

ІІ.Негізгі бөлім
Крипторхизм жіктелуі
Крипторх малда ұманың жетілмеуі, пальпациялағанда еннің білінбеуі байқалады. Біржақты крипторх малдың қалыпты жағдайдағы ені гипертрофияға ұшыраған. У односторонних крипторхов заметно гипертрофирован нормальный семенник. Құлындарда еннің құрсақ қуысында екендігін тік ішек арқылы тексереді. Ауру малдарда эякулят мөлшері ұлғайып, ондағы спермийлер сапасы төмендейді. Крипторхизммен бірге туа біткен ақаулар: тері жабынының қысқалығы, созылмалы экземаларда, тірек-қимыл жүйесінің диспропорциясымен байланысты. Эмбрионалдық даму кезінде құрсақ қуысында, беломыртқа тұсында болады да, кейіннен барып ұма ішіне түседі. Ен ұма ішіне түспей құрсақ қуысында қалып қойса ондай еркек малды крипторхид деп атайды.
Жаңа туған төлдерде ен құрсақ қуысына терең еніп жатады, олардың миграциясы физиологиялық және гормональдық - екі фактор әсерінен болады.
Физиологиялық фактор төлдің өсіп жетілу кезінде байқалады. Төл жатырда дамыған уақытта еннің көлемі үлкен, көп орында алып жатса, организм өскен сайын, құрсақ қуысының көлемі үлкейеді, ен өзгеріссіз сол қалпында қалып қояды.
Екінші фактор - гипофиз гормоны мен тестостерон гормондары секрециясы бұзылуынан болады. Ен уақыт өте келе ұма ішіне түседі, мысықтарда бұл процесс 8 аптадан 12 апталығына дейін жалғасады. Егер де гормон жеткіліксіз болса, мысықта крипторхизм дамиды.
Патологиялық түрлері:
Крипторхизм 2 түрде болады: құрсақтық және шаптық. Және де біржақты немесе екіжақты патология, бір немесе екі еннің ұма ішіне түспей қалуы. Біржақты крипторхизм кезінде мал ұрықтандыруға қабілетті болады, сперма түзілу процесі бір енде ғана жүреді, бірақ мұндай малдарды ұрықтандырушы мал ретінде жібермейді, себебі крипторхизм- гентикалық аномалия, ұрпағына берілуі мүмкін.
Екіжақты крипторхизм кезінде жыныстық рефлекстер сақталады, бірақ ұрғашы малды ұрықтандыра алмайды. Себебі шәуеттің сапасы өте төмен немесе аталық торшалар жоқ болуы да мүмкін.

Крипторх малды пішу
Құстарда және кейбір сүтқоректі жануарларда еннің құрсақ қуысында болуы- қалыпты жағдай, қояндарда еннің құрсақ қуысынан ұмаға жылжып, ауысып отыруы қалыпты жағдай боп табылады.
Крипторх-айғырларда құрсақ крипторхизмы болуы: сол жақта - 49%, оң жақта - 17%, екі жақты - 9,5%; шаптық крипторхизм: сол жақта - 6%, оі жақта - 7%, екі жақты - 4,5%; құрсақ және шаптық крипторхизм - 7% (А. 10. Тарасевич)'.
Басқа жануарларда құрсақ крипторхизмі жиі, шаптық крипторхизм - өте сирек кездеседі. Айғырларда құрсақ крипторхизмі кезінде ен ішкі шап сақинасына жақын орналасады, шаптық аймақтан тысқары жатады, басқа жануарларда көбінесе бел аумағынан жоғары, бүйректің артқы жағында орналасады.
Тік ішек арқылы зерттеу
Шаптық крипторхизмді анықтау үшін хирург тік ішекке қолын салып, ішкі шап сақинасын бақылайды, сол сәтте ұманы қозғап, тартса, ен каналы жылжығаны қолға білінеді, крипторх малда ішкі шап сақинасында ен каналы қозғалмайды. Біржақты шаптық крипторхизмде (2 жасқа дейін құлында) бірінші ұма ішіндегі енді пішсе, шаптық каналдағы еннің ұмаға түсуі мүмкін, және біріншідегідей пішуге болады. Егер ен 6 ай немесе 1 жыл ішінде ұма ішіне орнына түспесе, хирургиялық операция жасайды.
Құлынның құрсақтық крипторхизмінде 1-2 жаста піше береді, үлкен жастағы айғырларды жұмысқа пайдалана алмағанда ғана пішеді.
Басқа крипторх малдарды бұқа, қой, ешкіні 6-12 айлығында, шошқаны 4-6 айлығында пішеді.
Крипторх-құлынды пішу
Малды операцияға дайындау. Семіз жылқыларға операцияға дейін құрсақ қуысында пішуге қиындық тудырмас үшін рационын азайтады. Операцияға дейін барлық малға 8-10 сағат азықтандырмайды.
Жансыздандыру. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.