Жалпы және жергілікті жансыздандыру

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Қазақ ұлттық аграрлық университеті

« Акушерлік, хирургия және жануарлардың өсіп-өну биотехнологиясы » кафедрасы.

РЕФЕРАТ

Жалпы және жергілікті жансыздандыру

Орындаған: Әблезқұл Т. ВМ-304

Қабылдаған: Омарбекова Г

Алматы 2015

Жоспар

І. Кіріспе

1. 1 Жалпы жансыздандыру

ІІ. Негізгі бөлім

2. 1 . Наркоздың түрлері

2. 2 . Ингаляциялық наркоздың түрлері

2. 3 . Ингаляциялық емес наркоздың түрлері

2. 4 . Наркоздың сатылары

ІІІ. Қорытынды

ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Жалпы жансыздандыру

Хирургиялық операция кезінде ауыру сезімін жоюға бағытталған шаралардың жинағын жансыздандыру деп атаймыз.

Ауыру сезімін жою жолдарын зерттейтін медицина ғылым саласын анестезиология (гректің «а» - жоқ, aestesis - сезім, logus - сөз, ілім) дейміз. Анестезия терминін 1846 жылы Мортон енгізді. Анестезияға келесі талаптар қойылады: барынша ауыру сезімін жою, науқасқа қауыпсыз болу, хирургке мол ыңғайлы жағдай тудыру.

$C:\Users\Администратор\Desktop\2 рубеж тоха\images (10).jpg$ $C:\Users\Администратор\Desktop\2 рубеж тоха\i_086.png$

Қазіргі кездегі анестезиология жетістігінің арқасында жақ-бет аймағындағы барлық операцияларды толық жасауға мүмкіндік болып отыр.

Анестезия жалпы, жергілікті, аралас, болып бөлінеді.

Жалпы жансыздандыру немесе наркоз - жануарларға есірткі препараттарды енгізу арқылы орталық жүйке жүйесінің қайтымды тежелуі.

Есінің, сезімталдықтың, бұлшықет тонусының және кейбір рефлекстердің жоғалуы байқалады, бірақ сопақша мида орналасқан тыныс алу, 18тамырқозғағыш және тегіс бұлшық еттердің өмірлік маңызы зор орталықтардың жұмыс қабілеті сақталады.

Наркоздың түрлері

Наркотикалық заттарды енгізу жолдарына қарай, наркоздың мынадай

түрлерін ажыратады:

- ингаляциялық наркоз-наркотикалық затты тыныс жолдары арқылы

енгізеді;

(бу тәрізді наркотикалық препараттарға эфир, хлорэтил, хлороформ,

флюотан және т. б. немесе газ тәрізді препараттарға азот тотығын,

циклопропан, этилен және т. б. )

- ингаляциялық емес наркоз-наркотикалық затты басқа жолдармен

енгізеді: веналық-есірткі зат венаға енгізіледі, ректальді - есіртікі затты әртүрлі майлардың немесе қайнатпалардың көмегімен тік ішекке, пероральді-азық немесе зонд арқылы ауызға, перитониальді-құрсақ қуысына, бұлшықетке және тері астына есірткі затты енгізеді.

Қолданылатын заттардың саны бойынша:

- мононаркоз-бір зат қолданылады;

- аралас наркоз-бір мезгілде екі немесе одан да көп заттар қолданылады; 19

- қосарланған (комбинирлеген) наркоз-операциялардың әр кезеңінде

әртүрлі наркотикалық заттарды қолдану немесе оларды басқа затпен қосып енгізу (миорелаксанттар, анальгетиктер және т. б. )

Наркоздың мынадай түрлерін ажыратады:

- енгізу наркозы - аз уақыт әсер етеді, әсері тез басталады, қозу

сатысы болмайды;

-негізгі наркоз - операция жасау барысында қолданылады;

-базисті наркоз немесе беткейлі наркоз-негізгі наркозбен бірге немесе оның алдында анестетикалық зат енгізіледі, ол негізгі наркотикалық заттың мөлшерін төмендету үшін жасалады.

Ингаляциялық наркоздың түрлері

Есірткелік қоспаларды енгізу тәсіліне қарай - маскалық, эндотрахеалді және эндобронх иальді болып бөлінеді.

Ингаляцилық наркоздың негізгі түріне эндотрахеальді (интубациялық) наркоз жатады. Бұл кезде есірткелік қоспа тікелеі кеңірдекке жіберіледі. Ол үшін кеңірдектің интубациясы жасалады. Интубация дегеніміз-кеңірдекке ауа өткізетін түтікшені енгізу. $C:\Users\Администратор\Desktop\2 рубеж тоха\Газовый-наркоз.jpg$

Ашық әдіс немесе маскалық -анестетикті атмосферлық ауамен қосып тыныс алады және оны қоршаған ортаға тынысмен шығарады. Жартылай ашық әдіс. Оттегімен қосып, аспап арқылы есіртік затты тыныс алады және оны қоршаған ортаға тынысмен шығарады. Жартылай жабық әдіс. Аспап арқылы есірткі қоспаны тыныс алады жәе оны жартылай аспапқа, жартылай қоршаған ортаға тынысымен шығарады. Аспапқа қайтадан түскен қоспа адсорбер арқылы өтіп, ондағы көмірқышқыл газынан босап, аспатың тыныс алу жүйесінде түседі де, есірткелік қоспамен араласып, қайтадан ауру малдың тыныс алу жолдарына енеді. Бұл әдісте анестетиктің мөлшері едәуір аз жұмсалады.

Жабық әдіс. Тыныс алу және тыныс шығару аспапқа жүзеге асырылады. Бұл әдісте есірткі қоспа толығымен қоршаған ортадан шектелген.

- маскалық наркоздың кемшілігі:

- басқарып отыру қиын;

- дозасын анықтау қиын;

- есірткі зат көп мөлшерде жұмсалады;

- аспирациялық асқынулардың даму қауіпі бар;

- наркоздың тереңдеуінің салдарынан науқасқа токсикалық әсер етеді;

$C:\Users\Администратор\Desktop\2 рубеж тоха\intubation-laryngeal-visualization.jpg$ - операцияға қатысатын оташыға әсер етеді.

Веналық жансыздандыру - вена тамырына $C:\Users\Администратор\Desktop\2 рубеж тоха\images (8).jpg$ $C:\Users\Администратор\Desktop\2 рубеж тоха\images (18).jpg$ ауырсыздандыратын заттарды енгізу арқылы жүргізілетін жансыздандырудың түрі болып табылады. Негізгі артықшылығы -техникалық қарапайымдылық және

сенімділік болып табылады. Веналық наркозды жүргізу үшін, қолданылатын заттар қысқа уақыт әсер ететін барбитур қышқылының туындылары -гексенал және тиопентал натрий; өте қысқа уақыт әсер ететін барбитур қышқылының туындыларына жатпайтын анестетик - пропанидид;

гормональді белсенділігі жоқ стероидты анестетик - виадрил; мидың

метаболитінің аналогы - гаммааминомайқышқылы - натрий оксибутираты.

Сонымен қатар, кетамин (калипсол, кеталар) және диприван анестетиктерін де пайдаланады.

Жансыздандыруға алдын-ала дайындық (премедикация) және наркоздың өту сатылары.

Қазіргі уақытта наркоздың ең маңызды кезеңі фармакологиялық дайындық - премидикация. Ол наркоздың жасау техникасын жеңілдетеді, есірткінің жағымсыз әсерін жояды, қауіпті азайтады немесе жояды.

Премедикация қолданатын препараттардың есіртке заттарынан айырмашылығы жүйке жүйесінің арнайы бөлімдеріне әсер етеді. Олардың әсерінен наркозға қолданылатын есірткелік препараттардың дозалары кемітіледі.

Премидикациялық препараттыр келесі топтарға бөлінеді:

$C:\Users\Администратор\Desktop\2 рубеж тоха\скачанные файлы (7).jpg$ 1. Седативтік препараттар немесе нейролептиктер (транквилизаторлар; лат. tranquillare - тыныштандыру) . Олорға фенотиазин қатарының препараттары - аминазин, трифтазин, пропазин, феназепам, амизил, мепротан, дроперидол, комбелен және т. б. жатады.

2. Миореласканттар. Анестезиологияның негізгі жетістігі кураретәрізді заттарды бұлшықеттердің босаңсуы үшін қолдану болып табылады. Диплацин, диоксоний, ардуан, дитилин және т. б. препараттар операция кезінде кең қолданылады.

3. Холиналитикалық препараттар. Бұл топтың басты өкілі - атропин, скополамин, платфилин. Олар бездердің секрециясын тежейді, ларинго- және бронхоспазмды төмендетеді. Коллапс, жүрек және тыныс алудың тоқтауын алдын алады.

4. Анальгетикалық препараттар. Олар екі топқа бөлінеді: есірткелік (морфин, промедол, кодеин, фентацил) және есірткелік емес (анальгин, антипирин, амдопирин) . Осы препараттар аурсынуды есті бұзбай төмендетеді. Бұл препараттардың мөлшерден тыс берілуі жалпы қозуды шақырады, ал өз мөлшерден аспаса тыныс алудың тежелуі байқалады.

5. Ұйқы келтіретін препараттар. Ингаляциялық наркоз алдында барбитураттар (барбитал, фенобарбитал, барбамил) немесе ниртазепам, метаквалон, хлоралгидрат, бромизолвал және т. б. препараттар қолданылады.

6. Антигистаминді препараттар. Операция барысында және ұлпаларға зақым келгенде көп мөлшерде гистаминнің бөлінуі байқалады. Егерде гистамин қанға түссе, наркоздың өтуі және операцияны жүргізу қиындайды (қан қысымы төмендейді, қан тамырының өткізгіштігі жоғарылайды) . Белсенді антигистаминді препарат димедрол болып табылады.

НАРКОЗДЫҢ САТЫЛАРЫ

Наркоздың клиникалық ағымы 4 сатыдан өтеді:

I сатысы-анальгезия. Наркоздың басталуынан 3-5 минут өткеннен кейін басталады. Есі жоғалады, бірақ терісінің түсі өзгермеген, гемодинамика мен тыныс алуы өзгеріссіз болады. Рефлекстері жоғарылаған. Ауыру сезімі үдемелі түрде тежеліп, толық анальгезия дамиды. Оны қысқа уақыт жасалатын операция кезінде қолданылады.

II сатысы-қозу. Есі толық жоғалғаннан кейін пайда болады. Бұл кезде ауру мал қозушаң болады, тынысы жиілеген, тахикардия, көздің қарашықтары кеңейген, жарыққа жауап бермейді. Ауру мал құсуы мүмкін.

III сатысы - хирургиялық ұйқы - жансыздандырудың міндеті болып табылады.

Бұл сатыда хирургиялық операция жасалады.

Хирургиялық ұйқы сатысы 4 деңгейге бөлінеді.

Олар бір - бірінен тыныс алу жағдайына, жүрек -қан тамыр жүйесінің қызметіне, бұлшықеттердің босаңсуы мен рефлекстердің жойылуына қарап ажыратылады. Хирургиялық ұйқы сатысының деңгейін көздің рефлекстері арқылы анықтау ыңғайлы, өйткені олар сопақша мидың көзді қозғаушы орталығымен тығыз байланыста болады және тыныс алу мен қан айналым орталықтарына жақын орналасады.

Сондықтан, қарашықтардың реакциясына қарап, тыныс алу мен жүрек қызметінің жағдайын анықтауға болады.

1 деңгей - көз алмаларының қозғалу деңгейі. Осы деңгейдің аяғында

көз алмаларының еріксіз қозғалысы тоқтап, олар орталық қалыпқа келеді.

2 деңгей - қасаң қабық рефлексі. Бұл деңгейдің аяқталуы қасаң қабық

рефлексінің жоғалуымен сипатталады.

3 деңгей - қарашықтардың кеңею деңгейі.

4 деңгей - диафрагмальді тыныстың қатты тежелуі байқалады.

Наркоздың ары - қарай тереңдетсе, тыныс алу және тамыр қозғалтқыш орталықтардың салдануы дамып, өлімге алып келуі мүмкін.

IV сатысы - ояну. Наркоздың сатылары осы тәртіппен кері қарай

жүреді, бірақ ояну уақыты ұзағырақ болады.

Жергілікті жансыздандырудың жіктелуі

Жергілікті жансыздандыру - жануарлар денесінің белгілі бір

аумағының ауырсыну сезімін уақытша жоғалтуы.

Сезімтал жүйке талшықтары арқылы импульстердің өткізілуін немесе рецепторларды тежеу арқылы іске асырылады.

Анафилаксиялы шоктың немесе аллергиялық реакцияның алдын алу үшін жергілікті жансыздандыруды жүргізбестен бұрын жануардың қолданылатын анестетиктерге сезімталдығын тексерген дұрыс.

Егер малдың осы анестетикке сезімталдығы жоғары болса, онда оны анестетиктің басқа түрімен ауыстыру қажет, немесе жалпы жансыздандыруды қолдану керек.

$C:\Users\Администратор\Desktop\2 рубеж тоха\images (12).jpg$ Тек ауырсыну сезгіштіктің жоғалуы аналгезия, ал сезгіштіктің барлық

түрлерінің жоғалуы - анестезия деп аталады.

Жергілікті жансыздандырудың келесі түрлері бар:

1. Терминальді.

2. Инфильтрациялық.

3. Регионарлық немесе аумақтық:

- паравертебральді;

- қабырға аралық; $C:\Users\Администратор\Desktop\2 рубеж тоха\images (7).jpg$

- бағандық;

- сакральді;

- бас аумағының анестезиясы.

4. Жұлындық (субарахноидалді) .

5. Перидуралді (эпидуралді) .

6. Сүйек ішілік - сүйек каналына.

7. Вена тамырлары арқылы аумақтық жансыздандыру. $C:\Users\Администратор\Desktop\2 рубеж тоха\images (14).jpg$

8. Көлденең кесінді бойымен жансыздандыру.

Жергілікті жансыздандырғыштардың әсер ету мерзімін ұзарту және

артериальдік қан ағыс қысымын азайту үшін анестетик ерітіндісіне

адреналинді (инфильтрациялық жансыздандыру үшін адреналиннің 0, 1% 24ерітіндісінің 2-5 тамшысын анестетик ерітіндісінің 100 мл, ал терминальді жансыздандыру үшін новокаин немесе тримекаин ерітінділерінің 1 мл 1 тамшыдан қосу керек.

Адреналиннің орнына эфедринді қолдануға болады 5% ерітіндісінің 1

тамшысын анестетиктің 5 мл қосып терминалді жансыздандыру үшін қолдануға болады.

Адреналинді және эфедринді тек анестетикті қолданудың алдында ғана

қолдануға болады.

Терминальді жансыздандыру - «беткейлік жансыздандыру немесе

ауырсынуды басу»

Ағза ұлпаларының жансыздандырғыш ерітінділермен тікелей әсерлесуі

арқылы іске асырылады. .

Хлорэтилді тері бетіне бүрку өңделген аумақтың салқындауына және ауырсынуды сезу қабілетінің төмендеуіне әкеледі, осы әдіс майда абсцестерді, гематомаларды кесіп өңдеуге мүмкіндік береді.

Осы жансыздандыруды қолдану арқылы күрделі хирургиялық операцияларды жүргізе алмаймыз.

Терминальная анестезия негізінен офтальмологияда, стоматологияда және урологияда кең тараған.

Терминалді анестезияның тәсілдері: кілегейлі қабаттарға жағу немесе тамызу арқылы іске асырылады.

$C:\Users\Администратор\Desktop\2 рубеж тоха\transparent-face-mask.jpg$ Терминалді анестезияны қолданбастан бұрын седативтік препараттарды қолдану қажет.

Осы тәсілді іске асыру үшін: 1-3% кокаин ерітіндісі, 0, 25-2%

дикаин, лидокаиннің және ксилокаиннің, және тримекаина 1-5% ерітіндісі қолданылады.

Инфильтрациялық жансыздандыру - күрделі операцияларды жүргізуге мүмкіндік береді, ол ұлпалардың әр қабатына жергілікті анестетикті жіберу арқылы іске асырылады.

Құрсақ немесе кеуде қуысы ағзаларына операция жасағанда 0, 25% новокаинді алдымен тері ішіне, кейін тері астына, шандырлар немесе бұлшықет апоневроздарына егіледі .

Бүйрекке операция жасағанда новокаин бүйректің қос шандырларын арасына егіледі

Осы тәсіл қауіпсіз болғандықтан кәрі, әлсіз жануарларға қолдануға болады, бірақ алдын ала седативтік премедикацияны жүргізу қажет.

Аумақтық немесе регионарлық анестезия

Регионарлық анестезия - анестетиктерді тиікелей ірі жүйкелер бойына немесе жүйке шоғырларына, жұлынның түбіршектері аумағына жіберу арқылы іске асырылады.

Бұл осы тежелетін жүйкелер немесе жүйке шоғыры жүйкелендіретін аумақты толығымен жансыздандыруға және ауырсынуды басуға мүмкіндік береді.

Малдарда негізінен бас аумағы және аяқтарының жүйкелері тежеледі.

Аяқ жүйкелерін тежеу диагностикалық мақсаттарда да жүргізіледі.

Паравертебралді тежеу -люмбаго, радикулитов, омыртқалардың соғылулары мен сынуында қолданылады.

Инені омырқаның өсіндісінің 1-1, 5 см шетке, теріге перпендикуляр етіп сүйекке тигенше енгізеді. Осыдан кейін инені артқа қарай тартып 5-10 мл 0, 5-2% новокаина ерітіндісін салады.

Радикулиттерді емдеу үшін 100-250 мкг В12витаминін және 10-15 мг преднизолонды қосып салады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.