Кетоз ауруы

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Кетоз ауруы
2. Сиыр кетозы. Себептері, потологиялық.анатомиялық өзгерістері.
3. Буаз саулықтар кетозы
4. Шошқа кетозы, себептері мен симптомдары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Зат алмасу-жер бетіндегі тіршілік негізі, өйткені кез келген организмнің тіршілік әрекетінің негізгі зат алмасу болып саналады.
Малда зат алмасу бір-бірімен тығыз байланысты екі процестен ассимиляция және диссимиляция процестерінен тұрады.
Ассимиляция - организмге сыртқы ортадан келген қоректік заттардың сіңу процесі. Организмге түскен қоректік заттардың , оның құрамына айналады. Олар клеткалардың , ұлпалар мен органдарың қалыптасуын жетілуін, гормондар мен ферменттердің синтезделуін қамтамасыз етеді. Қоректік заттар ассимиляцияланып, сол организмнің белогына, майына және көмірсуларына , әрі оның құрылым материалдары мен энергетикалық қорына айналады.
Диссимиляция - күрделі органикалық заттардың ыдырап , көп мөлшерде энергия бөлу процесі.
Зат алмасу энергия алмасумен тығыз байланысты,өйткені олар бірыңғай биологиялық процесс көрінісі болып саналады.Мал организміндегі зат алмасу мен энергия алмасу бүкіл физиологиялық процестің интегралдық көрсеткіші болып саналады. Ауыл шаруашылық малдарының әр түрінің өзіндік зат алмасу типі болады, мұның өзі көптеген факторларға : климатқа азықтандыруға, күтіп бағу жағдайына , жасына, жынысына, тұқым қуалау ерекшелігіне т.б. байланысты.
Малда зат алмасу үш кезеңнен тұрады. Оның бастапқы кезеңі - ас қорыту. Ас қорыту жолдарында механикалық, биологиялық және химиялық өңдеуден өтеді.
Екінші кезең қоректік заттардың қан мен лимфаға сорылуынан басталып, органикалық заттарың синтезделу мен ыдырау процестері өтеді. Осы кезде алмасудың көптеген аралық әне ақырғы өнімдері пайда болады. Бұл кезеңді аралық алмасу деп атап, белоқтық, көмірсулық, липидтік, минералдық және сулық деп бөледі. Энергия алмасуға барлық сыртқы факторлардың ішінде көбірек әсер ететіні жемшөп. Бұл процесс мал организмінде зат алмасуға орта есепппен 30 проценттей әсер етеді. Жемшөптің мұндай күшті ықпалын арнайы динамикалық әсер етеді.

1. М.А. Молдағулов, А.Н. Ермаханов, Ө.К. Есқожаев, А.З. Дюсембаева т.б. Жануарлар ауруларының клиникалық диагностика. оқу құрал – Алматы, 2007
2. К.Н. Қожанов Малдың ішкі жұқпалы емес аурулары /қосымша оқу құралы/, Семей, 2005 ж.
3. К.Н. Қожанов, А.З. Дюсембаева, С.О. Балтыбеков, А.К. Омашев. Малдың ішкі жұқпалы емес ауруларының практикумы.- Семей , 2000 ж.

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Кетоз ауруы
2. Сиыр кетозы. Себептері, потологиялық-анатомиялық өзгерістері.
3. Буаз саулықтар кетозы
4. Шошқа кетозы, себептері мен симптомдары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Зат алмасу-жер бетіндегі тіршілік негізі, өйткені кез келген организмнің тіршілік әрекетінің негізгі зат алмасу болып саналады.
Малда зат алмасу бір-бірімен тығыз байланысты екі процестен ассимиляция және диссимиляция процестерінен тұрады.
Ассимиляция - организмге сыртқы ортадан келген қоректік заттардың сіңу процесі. Организмге түскен қоректік заттардың , оның құрамына айналады. Олар клеткалардың , ұлпалар мен органдарың қалыптасуын жетілуін, гормондар мен ферменттердің синтезделуін қамтамасыз етеді. Қоректік заттар ассимиляцияланып, сол организмнің белогына, майына және көмірсуларына , әрі оның құрылым материалдары мен энергетикалық қорына айналады.
Диссимиляция - күрделі органикалық заттардың ыдырап , көп мөлшерде энергия бөлу процесі.
Зат алмасу энергия алмасумен тығыз байланысты,өйткені олар бірыңғай биологиялық процесс көрінісі болып саналады.Мал организміндегі зат алмасу мен энергия алмасу бүкіл физиологиялық процестің интегралдық көрсеткіші болып саналады. Ауыл шаруашылық малдарының әр түрінің өзіндік зат алмасу типі болады, мұның өзі көптеген факторларға : климатқа азықтандыруға, күтіп бағу жағдайына , жасына, жынысына, тұқым қуалау ерекшелігіне т.б. байланысты.
Малда зат алмасу үш кезеңнен тұрады. Оның бастапқы кезеңі - ас қорыту. Ас қорыту жолдарында механикалық, биологиялық және химиялық өңдеуден өтеді.
Екінші кезең қоректік заттардың қан мен лимфаға сорылуынан басталып, органикалық заттарың синтезделу мен ыдырау процестері өтеді. Осы кезде алмасудың көптеген аралық әне ақырғы өнімдері пайда болады. Бұл кезеңді аралық алмасу деп атап, белоқтық, көмірсулық, липидтік, минералдық және сулық деп бөледі. Энергия алмасуға барлық сыртқы факторлардың ішінде көбірек әсер ететіні жемшөп. Бұл процесс мал организмінде зат алмасуға орта есепппен 30 проценттей әсер етеді. Жемшөптің мұндай күшті ықпалын арнайы динамикалық әсер етеді.
Заттардың бұзылуынан болатын ауруларды олардың себептері мен басымырақ клиникалық өзгерістеріне зер қоя отырып 3 топқа жіктеуге болады:
1.Организмдегі негізгі заттардың алмасуларыны бұзылуының басымырақ болуы (майлану, алиментарлы дистрофия, кетоз, гипогликемия)
2.Минералды заттардың алмасуының бұзылуының басымырақ болуы
3.Микроэлементтердің жеткіліксіздігінен немесе олардың организмге қалыптан тыс артық түсуінен болатын аурулар.
Заттардың алмасуының бұзылуынан болатын аурулардың жартысына жуығы ішкі жұқпалы емес аурулардың салдарынан болады. Кез келген зат алмасуының бұзылуы жеке аурц бола бермейді, көбінесе қосалқы ауру ретінде кездеседі. Барлық жағдайларда аурудың белгілері жақсы біліне бермейді және аурудың басталуы мен оның клиникалық белгілерінің білінуіне дейінгі аралығы ұзаққа созылуы мүмкін, бірақ та ауру малдардың өнімділігі төмендейді, тұқымдануы нашарлайды, әлсіз жетілмеген төл алынады, организмнің резистенттік қабілеті нашарлайды.
Аурудың себептері: рационда организмге қажетті заттардың толық болмауы, нерв жүйесінің реттеушілік қызметінің бұзылуы, ішкі бездердің сеекреттерінің дұрыс бөлінбеуі, сиырлардың сүтті ең көп беретін кезінде организмде энергияның жетіспеушілігі, бірыңғай жеммен азықтандыру, сиырлардың кенеттен майлануы, құрамында амин қышқылы көп тұрып қалуы, ультракүлгін сәулесінің жеткіліксіздігі.

1.Кетоз ауруы - организмде кетон денешіктерінің шектен тыс жиналуымен, гипофизорлы - бүйрек үсті безі жүйелері, қалқанша бездердің, бауыр, жүректің, бүйректің және басқа да органдардың зақымдалуымен сипатталатын ауру. Кетоз сауын сиырларда, көп төл беретін саулықтарда, басқа да күйіс малдарында кездеседі.
Ауыл шаруашылық жануарларының кетоз ауруы (ketosis) ас қорыту жүйесі және зат алмасу жүйесімен сипатталатын, гипогликемияның пайда болуымен, гиперкетомия, кетонурия, бауырдың дистрофиялық өзгерісі, бүйрек үсті безі мен гипофиздің бұзылуымен сипатталатын ауру.
Кетоз - қанда ацетон қосындыларының шектен тыс көп болуы, олардың мал денесінен несеп, сүт, іштен шыққан ауа арқылы тым көп мөлшерде сыртқа шығарылып отыруы. Алғашқы кетоз көбінесе 5-8 жастағы мол өнімді сиырлардың ауруы, ол бұзылғаннан кейінгі алғашқы апталарда, кейде жайылымға, серуенге шығармай қолда баққан жағдайда бұзаулар қарсанында біліне бастайды. Екінші қайтара кетоздар жеке дара ауру саналмайды, олар жатыр кілегей қабаттары қабынғанда, желінсау кезінде, алдыңғы қарындар сазы кемігенде, ретикулоперитонитте, жем-шөппен уланғанда, т.б жағдайларда байқалып отырады.
2. Сиыр кетозы. Ертеректе әртүрлі аттармен жазылған: сауын сиырлардың ацетомиясы, токсемиясы. Бүгінде бұл ауруды кетоз деп атайды. Кетозды ацетомия деп атауға болмайды, себебі қанда кетон денешіктері көбею және олардың көп мөлшерденесепте пайда болуы бұл кетоздың белгілерінің бірі, ал ол аурудың бастапқы кезінде айқын білінеді.
Кетомия қант диабетінің ауыр түрінде организмде қабыну процесі, ашығуда, кейбір туындаған ауруларда болады, бірақ кетон денешіктерінің қан мен несепте көбеюі кетозға қарағанда өзгешелеу. Кетозбен басымырақ 400 кг жоғары сүт беретін сиырлар ауырады. Ал бірақ кетоз өнімділігі төмен малдарда да кездеседі, сүтті ірі қара мал шаруашылықтарында кеңінен өріс алған.
Себептері. Пайда болуына негізгі ролі қарқынды лактация кезінде энергия жетіспеуі, белокпен шектен тыс азықтандыру, құрамында май қышқылы көп азық беру. Сүтті сиырларда кетоз полиэтиологиялық табиғи ауру. Аурудың басты себебі ретінде рационда глюкозаның жетіспеуі, клетчаткалар, крахмал немесе концентрацияланған азықтың көлемінің аз болуымен саналады. Бұдан өзге этиологиялық фактор ретінде кетозды толық құнды азықтанбау және азықтың бір түрін ғана беріп отыру, рациондағы азық көлемінің аздығы, қышқылдың жеткіліксіздігі, рационда қант протеин алмасуларының бұзылуы, сүрлеммен ғана азықтандыру, май қышқылы мен сірке қышқылының 3 пайыздан асуы, тамыр түйнекті азықтың мөлшерден тыс болуынан болады. Аурудың қайталануы кезінде белсенді қимылдың өзгеруі байқалады.
Симптомдары. Кетозға күрделі симптомдық кешен тән, жүрек-қантамыр, асқорыту, жүйке, эндокринді, бауыр және басқа да ағзалардың бұзылуымен, қан, несеп, сүт, мес қарын жыны көрсеткіштерінің өзгеруімен байқалады.
Клиникалық байқалуы организмге кетогендік факторлардың әсерінің күші мен ұзақтығына, кетогенездің сатысына, бейімделуші мүмкіндіктеріне және малдың жеке ерекшеліктеріне байланысты болады. Жаңадан туған сиырларда ауру жіті өткенде алғашқыда жүйкелік, гастроэнтералды және гепатотоксикалық симптомдар басым болады. Мал ауық-ауық қозады, жөнсіз тітіркенеді, терінің сезімталдығы артады. Келешекте қозу күйзелумен ауысады, мал әлсіз, ұйқы басады, көбінесе жатады. Мес қарынның қимылы бәсең, әлсіз, іш тоқтайды немесе ұзақ іші жүреді.
Гепатоксикалық ауру белгісі тәбеттің артуы және болмауымен, жүрек қан тамыр жүйесінің бұзылуымен сипатталады. Бауырдың көлемінің ұлғаюы байқалады, паренхиматозды сарғаю белгілері байқалады және ауырады.
Гастроэнтеральды ауру белгісі асқазан ішек жолының өзгеруімен сипатталады. Тәбеттің жоғарылауы, күйіс қайыру ритмінің бұзылуы, кекірудің төмендеуі, үстіңгі қарынның гипотониясы

Жүйкелік синдром бұл белгі көбіне сиырларда туғаннан екі күннен кейін білінеді. Қызуы артады, мойын аумағы терісінің гиперестезиясы, кеуде аймағы, бел аумағы гиперестезиясы, содан соң сопорозды және коматозды жағдайға түсуі мүмкін. Жүйкелік синдром сонымен қатар мына белгілермен де сипатталады: құрсақ бұлшық етінің сіресіп, дірілдеуі.
Кетоз кезінде сауылатын сүттің мөлшері кеміп, малдың қоңы төмендеп кетеді, жүннің өңі бұзылады, маңдай жүн түседі, тері қабынады, терінің серпімділігі кемиді, мал кейде көп терлейді. Кілегей қабықтары бозарып, сарғыттанып кетеді. Тәбеті азайып бұзылады немесе тартпайды, күйіс қайыруы бұзылады, кекіре береді, алдыңғы қарындарының сазы төмендеп әлсірей береді, іш өтуі іш қатумен ауысады. Бауыры ауырып, ұлғаяды. Дене температурасы көбіне нормадан төмендеп кетеді, тамыр соғуы, тыныс алуы жиілеп түседі. Аурудың әбден асқынған сатысында терінің сезгіштігі күшейеді, қозу соңынан самарқау тартуымен ұласады, жүргізіп көргенде жүріс тұрысының бұзылғаны, бөксе жағының шойырыла бастағаны байқалады. Сүттен, несептен және сыртқа шыққан деммен ацетон иісі шығады. Қандағы кетон денешіктерінің мөлшері 100 мл қанға 1-160 мг шамасына дейін артады (нормасы- 100 мл 2-6 мг), қанттың мөлшері 100мл қанға 15 мл шамасына дейін кемиді (нормасы-100мл 40-60 мг), сілті қорының мөлшері 30 % СО2 шамасына дейін азаяды (нормасы-50-60% СО2), несептегі кетон денешіктерінің мөлшері 100мл қанға 960 мг шамасына дейін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.