Эозинофилдердің патологиялық үрдістегі рөлі
1 Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
2 Негізгі бөлім
2.1 Жасушалық иммунитет туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2.2 Гранулоциттер және олардың қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.3 Эозинофилдердің организмдегі рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
3 Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
4 Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
2 Негізгі бөлім
2.1 Жасушалық иммунитет туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2.2 Гранулоциттер және олардың қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.3 Эозинофилдердің организмдегі рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
3 Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
4 Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
Қан жасушалары — адам мен жануарлар организмдерінің тіршілігіне тым қажет қызметтер атқаратын қанның құрамындағы жасушалар. Қан жасушаларына: эритроциттер (қанның қызыл жасушалары), лейкоциттер (қанның ақ жасушалары) және қан табақшалары (құстар мен төменгі омыртқалы жануарларда — тромбоциттер) жатады. Сүтқоректі жануарлар эритроциттерінде ядро және көптеген органеллалар болмайды. Эритроцит цитоплазмасы құрамында қанға қызыл түс беретін, тотығу-тотықсыздану реакцияларына қатысып, организмдегі газ алмасу процесін іс жүзіне асыратын күрделі белок — гемоглобин болады. Гемоглобиннің құрамына темір (Ғе) кіреді. Ал құстар мен төменгі омыртқалы жануарлар эритроциттерінде ядро болады. Лейкоциттер гранулоциттер (дәншелі, түйіршікті) және агранулоциттер (дәншесіз, түйіршіксіз) болып екі топқа бөлінеді. Гранулоциттерге эозинофилдер (жасуша цитоплазмасында ірі қызыл түйіршіктер болады), базофилдер (клетка цитоплазмасында көкшіл түсті түйіршіктер болады) және нейтрофилдер (жасуша цитоплазмасында қызғылт майда түйіршіктер болады) жатады. Гранулоциттердің ядролары бірнеше бөліктерден (сегменттерден) тұрады. Сондықтан, бұларды "сегментті ядролы лейкоциттер" деп атайды. Гранулоциттер фагоцитоз процесіне қатысып, қорғаныс қызметін атқарады.
1. Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі / — Алматы: «Сөздік-Словарь», 2009 жыл.
2. http://kazmedic.kz/archives/2613
3. Ө. Ығылманұлы, «Ветеринариялық патологиялық анатомия», Алматы 2010 ж.
2. http://kazmedic.kz/archives/2613
3. Ө. Ығылманұлы, «Ветеринариялық патологиялық анатомия», Алматы 2010 ж.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Қазақ Ұлттық Аграрлық университеті
Биологиялық қауіпсіздік кафедрасы
Реферат
Тақырып: Эозинофилдердің патологиялық үрдістегі рөлі
Қабылдаған: __________________
Орындаған: __________________
Алматы, 2016 ж.
Жоспар
1 Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
2 Негізгі бөлім
2.1 Жасушалық иммунитет туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2.2 Гранулоциттер және олардың қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.3 Эозинофилдердің организмдегі рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
3 Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
4 Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
1 Кіріспе
Қан жасушалары -- адам мен жануарлар организмдерінің тіршілігіне тым қажет қызметтер атқаратын қанның құрамындағы жасушалар. Қан жасушаларына: эритроциттер (қанның қызыл жасушалары), лейкоциттер (қанның ақ жасушалары) және қан табақшалары (құстар мен төменгі омыртқалы жануарларда -- тромбоциттер) жатады. Сүтқоректі жануарлар эритроциттерінде ядро және көптеген органеллалар болмайды. Эритроцит цитоплазмасы құрамында қанға қызыл түс беретін, тотығу-тотықсыздану реакцияларына қатысып, организмдегі газ алмасу процесін іс жүзіне асыратын күрделі белок -- гемоглобин болады. Гемоглобиннің құрамына темір (Ғе) кіреді. Ал құстар мен төменгі омыртқалы жануарлар эритроциттерінде ядро болады. Лейкоциттер гранулоциттер (дәншелі, түйіршікті) және агранулоциттер (дәншесіз, түйіршіксіз) болып екі топқа бөлінеді. Гранулоциттерге эозинофилдер (жасуша цитоплазмасында ірі қызыл түйіршіктер болады), базофилдер (клетка цитоплазмасында көкшіл түсті түйіршіктер болады) және нейтрофилдер (жасуша цитоплазмасында қызғылт майда түйіршіктер болады) жатады. Гранулоциттердің ядролары бірнеше бөліктерден (сегменттерден) тұрады. Сондықтан, бұларды "сегментті ядролы лейкоциттер" деп атайды. Гранулоциттер фагоцитоз процесіне қатысып, қорғаныс қызметін атқарады.
2 Негізгі бөлім
2.1 Жасушалық иммунитет туралы түсінік
Жасушалық иммунитет жүйесіне (Т-жүйесіне) ізашар Т-лимфоциттердің негізгі дамитын орны - тимус, иммундық жүйенің шеткі мүшелерінде басымырақ түрде Т-лимфоциттер орналасатын аймақтар (Т-тәуелді ай-лимфоциттердің әртүрлі функционалды субпопуляциялары (Т-хелперлер, киллерлер, мақтар), Тсупрессорлар), сонымен қатар осы жасушалармен өндірілетін цитокиндер (лимфокиндер) кіреді. Тимуста Т-лимфоциттердің негізгі субпопуляцияларының клондары түзіледі. Шеткі мүшелерде Т-лимфоциттер антигендермен кездеседі және басқа иммунды хабарлы жасушалармен кооперация кезінде иммунды жауаптың қалыптасуына, реттелуіне және оның жүзеге асуына қатысады. Т-лимфоциттер рециркуляция үрдісінде белсене қатысады, осы үрдістің арқасында иммунды бақылау қызметі нәтижесінде иммундық жүйесінің біртұтас қызметі жүзеге асады. Иммунитеттің Т-жүйесінің қызметтері: Жасушалық түрдегі иммунды жауаппен қамтамасыз ету Т-жүйесінің негізгі қызметі: Т-лимфоциттер генетикалық бөгде жасушаларға (мутантты және ісік жасушалары, вируспен зақымдалған жасушалар, бөгде трансплантат жасушасы және т.б.) цитотоксикалық әсер етеді. Одан басқа Т-лимфоциттер кейбір антигендерге қарсы фагоцитарлық түрдегі жауапты қалыптастырады. Иммунитеттің Т-жүйесі табиғатта кездесетін көпшілік антигендерді тануға және жасушалық, гуморалды иммунды жауаптың қалыптасуында басты қызмет атқарады. Т-жүйесі иммунды жауапы реттеуде маңызды рөл атқарады. Бұл үрдіске, ең алдымен, әртүрлі түрдегі иммунологиялық серпілістерді ынталандыратын және тежейтін Т-хелперлер мен Т-супрессорлар өздері өндіретін лимфокидерінің көмегімен қатысады. Т-жүйесі иммунологиялық төзімділіктің қалыптасуына және оның сақталып тұруына қатысады. Иммунологиялық төзімділік дегеніміз организмнің меншікті антигендеріне қарсы арнайы иммунологиялық ареактивтілік. Жетілген эффекторлы Т-лимфоциттер иммунологиялық зерде қызметін, яғни организм антигемен қайталап әрекеттескен жағдайда иммунды жауаптың жылдам қалыптасуы. Т-лимфоциттердің дифференцировкасы Т-лимфоциттердің дифференцировкка үрдісінде екі негізгі кезең бар: антигентәуелсіз және антигентәуелді дифференцировка. Т-лимфоциттердің антигентәуелсіз дифференцировкасы тимуста өтеді, оған ізашар Т-лимфоциттердің (іТ) тимусқа өтуі, тимоциттердің пролиферациясы, антигентанушы рецепторлардың түзілуі, Т-лимфоциттердің клондарының оң және теріс сұрыпталуы (MHC антигендері бойынша рестрикцияланған клондардың сақталуы және организмнің өзінің анигендерімен әсерлесуге қабілеті бар клондарының жойылуы), бір-бірінен қызметі және беткей CD-маркерлері бойынша ажыратылатын Т-лимфоциттердің әртүрлі субпопуляцияларының қалыптасуы жатады.
Антигентәуелді дифференцирровка үрдісі кезінде тимустан шыққан жетілмеген лимфциттер сәйкес келетін антигендер клондарымен кездеседі және оларды антигентаныстырушы жасушалармен бірге анықтау салдарынан бірқатар керекті стимулдарды алады. Нәтижесінде Т-лимфоциттер көбейеді және жетілген эффекторлы Т-лимфоциттерге дифференцияланады (хелперлер, киллерлер, супрессорлар). Олар сол антигенмен қайта кездескен жағдайда он өз бетімен анықтайды және иммунологиялық жауапты қалыптастырады. Т-лимфоциттердің антигентәуелсіз дифференцировкасы. Сүйек кемігінде түзілген іТ-лимфоциттер қан ағысымен тимустың қыртысты аймағына келіп орналасады. Бұл үрдісте тимустың эпителиалды жасушалары түзетін хемокиндер маңызды қызмет атқарады (хемокинндер іТ-лимфоциттерді тимусқа тартады). іТ-лимфоциттер тимусқа өту үшін гематотимикалық тосқауылдан өтуі тиіс. Бұл тосқауылдан өту іТ-лимфоциттердің мембранды молекулалары (протеогликан CD44, гиалурон қышқылының қалдықтары, β-интегрин және басқа ) мен жасушааралық матрикс молекулаларының (фибронектин, тосқауыл жасушаларының мембраналық молекулалары) өзара әсерлесуіне негізделген. Тимустың субкапсулярлы аймағында Т-лимфоциттерден жетілмеген Т-лимфоциттер түзіледі, олар иммунды хабарлы болып тимустан шығу үшін дифференцировканың бірнеше сатысынан өтеді. Бұл құбылыстың биологиялық мәні жақында ғана белгілі болды. Ол меншікті гистосәйкестік антигендерімен әрекеттесуге қабілеті бар Т-лимфоциттер клондардың сұрыпталуына негізделген. іТ-лимфоциттерден жартылай жетілген Т-лимфоциттердің тимус ішіндегі түзілуі үрдісі фенотиптік Т-жасушалық маркерлер экспрессиясының өзгеруімен сипатталады. Олардың негізінде беткей CD-антигендер (дифференциялаушы антигендер) жатады. Әртүрлі CD-антигендер дифференцировканың белгілі кезеңіне, сондай-ақ функционалды әртүрлі Т-лимфоциттердің субпопуляцияларына тән.
CD-антигендер - күрделі нәруыздардың, гликопротеидтердің молекулалары, олар лимфоциттердің плазмалық мембранасында орналасқан. Т-хелперлер үшін фенотиптік маркер CD4 антиген болса, Т-киллерсупрессор үшін - CD8. Аталған екі нәруыз корецептор қызметін атқарады және антигенді тану үрдісіне қатысады. Кортикалды лимфоциттердің ең алғашқы даму сатыларында CD2 нәруызы пайда болады және Т-лимфоциттер үшін жалпы маркер болып есептеледі, сонымен қатар, ол қой эритроциттеріне рецептор қызметін атқарады. Аталған рецепторды анықтау үшін қой эритроциттерімен қойылатын спонтанды розетка түзу әдісі қолданады (Е-РОК). Бұл әдістің көмегімен Т-лимфоциттердің жалпы санын анықтауға болады. Басқа жалпы Т-лимфоцитарлы маркер болып CD3 нәруызы табылады, ол Т-лимфоциттердің антигентанушы рецептор мен антиген детерминантасының әсерлесуі кезінде Т-лимфоциттердің цитоплазмасына белгі беруде маңызды қызмет атқарады. Т-лимфоциттердің дифференцировка үрдісі кезінде жаңа CD-антигендердің пайда болуымен қатар кейбір ескі антигендер жойылуы мүмкін. Сондықтан, CD-антигендер кезеңерекшелік антигендердің мысалы бола алады. Яғни, CD-маркерлер бойынша Т-лимфоциттердің жалпы саны мен олардың субпопуляцияларының санын және жасушалардың жетілуі дәрежесін анықтауға болады. Антигентанушы рецептор (ТЖР - Т-жасушалық рецептор) Т-лимфоциттер үшін басқа негізгі маркер болып табылады, ол да тимустың қыртысты қабатынды, тимоциттер дифференцировкасының алғашқы кезеңдерінде пайда болады. Бірқатар стимулдар әсерінен жасуша ішіндегі дифференцияланған өзгерістердің болуы, дифференцировка үрдісі кезінде Т-лимфоциттердің беткей маркерлерінің фенотиптік өзгеруін көрсетеді, яғни белгілі бір гендердің қайта құрылуы мен ынталануын, жасушадағы синтетикалық үрдістердің және жасушаның белгілі бір функционалды қасиеттерге ие болуын көрсетеді. Т-лимфоциттердің дифференцировкасын шақыратын стимулдарға, ең алдымен, тимоциттердің тимустың эпителиалды жасушалармен, макрофагтармен, дендритті жасушалармен жасушааралық әсерлесуі және тимоциттердің адгезия молекулаларымен әрекеттесуі, сонымен қатар адгезия молекулаларының өздері жатады. Бұл үрдісте гуморалды әсерлер де маңызды рөл атқарады. Олар: тимус гормондары мен бірқатар цитокиндер: ИЛ-3, ИЛ-1, ИЛ-7 және т.б. Сүйек кемігінен тимусқа келген іТ-лимфоциттер лимфобласт болып табылады, олардың бетінде беткей молекулалардың белгілі жинағы бар, атап айтқанда CD44. Бірақ дифференцировка маркерлері CD4 пен СD8 жоқ. Олар тимустың қыртысты қабатының жоғарғы бөлігі - субкапсулярлы аймаққа орналасады. іТ-лимфоциттер мен субкапсулярлы аймақтың стромасының әсерлесуі Т-жасушалардың алғашқы арнайы маркері - СD2 нәруызының пайда болуына әкеледі. Аталған маркері бар (CD2+) тимоциттер мен эпителиалды тәрбиеші жасушалар (nurse cells) тығыз байланыста болу салдарынан белсенді түрде көбейе түседі және жаңа нәруыздарды экспрессиялай бастайды. Олар: CD3, CD4, CD8 және ТЖР-дың β-тізбегі. Олардың фенотипі келесідей жазылады: CD2+CD3+CD4+-CD8+-βТЖР+-. Енді осы жасушалар тимустың қыртысты қабатына тереңірек кіре бастайды. Бұл үрдісте маңызды қызметті тимопоэтин және ИЛ-3 пен ИЛ-7 цитокиндері атқарады. Қыртысты қабатта ТЖР қадағалайтын гендердің қайта құрылуы мен ынталануы нәтижесінде ТЖР-дің екі тізбегі де (α және β тізбектері) пайда болады. Бұған қоса CD4 пен CD8 нәруыздарының экспрессиясы толығымен реттеле бастайды. Қыртысты қабаттағы тимоциттер цитоплазмалық өсінділері тармақталған кортикалды эпителиалды жасушалармен тікелей байланыста болады. Аталған эпителиалды жасушаларда І және ІІ класс MHC молекулалары жақсы экспрессияланған. Осы жасушааралық әсерлесу тимустың қыртысты қабатында өтетін негізгі сұрыпталу үрдістерін шақырады. Кортикалды тимоцитердің бетінде ТЖР-дың толық экспрессиялануы ерекшелігі бойынша әртүрлі CD4+CD8+ТЖР+ Т-лимфоциттер клондарының дамуына әкеледі. Рецепторлары ... жалғасы
Қазақ Ұлттық Аграрлық университеті
Биологиялық қауіпсіздік кафедрасы
Реферат
Тақырып: Эозинофилдердің патологиялық үрдістегі рөлі
Қабылдаған: __________________
Орындаған: __________________
Алматы, 2016 ж.
Жоспар
1 Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
2 Негізгі бөлім
2.1 Жасушалық иммунитет туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2.2 Гранулоциттер және олардың қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.3 Эозинофилдердің организмдегі рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
3 Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
4 Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
1 Кіріспе
Қан жасушалары -- адам мен жануарлар организмдерінің тіршілігіне тым қажет қызметтер атқаратын қанның құрамындағы жасушалар. Қан жасушаларына: эритроциттер (қанның қызыл жасушалары), лейкоциттер (қанның ақ жасушалары) және қан табақшалары (құстар мен төменгі омыртқалы жануарларда -- тромбоциттер) жатады. Сүтқоректі жануарлар эритроциттерінде ядро және көптеген органеллалар болмайды. Эритроцит цитоплазмасы құрамында қанға қызыл түс беретін, тотығу-тотықсыздану реакцияларына қатысып, организмдегі газ алмасу процесін іс жүзіне асыратын күрделі белок -- гемоглобин болады. Гемоглобиннің құрамына темір (Ғе) кіреді. Ал құстар мен төменгі омыртқалы жануарлар эритроциттерінде ядро болады. Лейкоциттер гранулоциттер (дәншелі, түйіршікті) және агранулоциттер (дәншесіз, түйіршіксіз) болып екі топқа бөлінеді. Гранулоциттерге эозинофилдер (жасуша цитоплазмасында ірі қызыл түйіршіктер болады), базофилдер (клетка цитоплазмасында көкшіл түсті түйіршіктер болады) және нейтрофилдер (жасуша цитоплазмасында қызғылт майда түйіршіктер болады) жатады. Гранулоциттердің ядролары бірнеше бөліктерден (сегменттерден) тұрады. Сондықтан, бұларды "сегментті ядролы лейкоциттер" деп атайды. Гранулоциттер фагоцитоз процесіне қатысып, қорғаныс қызметін атқарады.
2 Негізгі бөлім
2.1 Жасушалық иммунитет туралы түсінік
Жасушалық иммунитет жүйесіне (Т-жүйесіне) ізашар Т-лимфоциттердің негізгі дамитын орны - тимус, иммундық жүйенің шеткі мүшелерінде басымырақ түрде Т-лимфоциттер орналасатын аймақтар (Т-тәуелді ай-лимфоциттердің әртүрлі функционалды субпопуляциялары (Т-хелперлер, киллерлер, мақтар), Тсупрессорлар), сонымен қатар осы жасушалармен өндірілетін цитокиндер (лимфокиндер) кіреді. Тимуста Т-лимфоциттердің негізгі субпопуляцияларының клондары түзіледі. Шеткі мүшелерде Т-лимфоциттер антигендермен кездеседі және басқа иммунды хабарлы жасушалармен кооперация кезінде иммунды жауаптың қалыптасуына, реттелуіне және оның жүзеге асуына қатысады. Т-лимфоциттер рециркуляция үрдісінде белсене қатысады, осы үрдістің арқасында иммунды бақылау қызметі нәтижесінде иммундық жүйесінің біртұтас қызметі жүзеге асады. Иммунитеттің Т-жүйесінің қызметтері: Жасушалық түрдегі иммунды жауаппен қамтамасыз ету Т-жүйесінің негізгі қызметі: Т-лимфоциттер генетикалық бөгде жасушаларға (мутантты және ісік жасушалары, вируспен зақымдалған жасушалар, бөгде трансплантат жасушасы және т.б.) цитотоксикалық әсер етеді. Одан басқа Т-лимфоциттер кейбір антигендерге қарсы фагоцитарлық түрдегі жауапты қалыптастырады. Иммунитеттің Т-жүйесі табиғатта кездесетін көпшілік антигендерді тануға және жасушалық, гуморалды иммунды жауаптың қалыптасуында басты қызмет атқарады. Т-жүйесі иммунды жауапы реттеуде маңызды рөл атқарады. Бұл үрдіске, ең алдымен, әртүрлі түрдегі иммунологиялық серпілістерді ынталандыратын және тежейтін Т-хелперлер мен Т-супрессорлар өздері өндіретін лимфокидерінің көмегімен қатысады. Т-жүйесі иммунологиялық төзімділіктің қалыптасуына және оның сақталып тұруына қатысады. Иммунологиялық төзімділік дегеніміз организмнің меншікті антигендеріне қарсы арнайы иммунологиялық ареактивтілік. Жетілген эффекторлы Т-лимфоциттер иммунологиялық зерде қызметін, яғни организм антигемен қайталап әрекеттескен жағдайда иммунды жауаптың жылдам қалыптасуы. Т-лимфоциттердің дифференцировкасы Т-лимфоциттердің дифференцировкка үрдісінде екі негізгі кезең бар: антигентәуелсіз және антигентәуелді дифференцировка. Т-лимфоциттердің антигентәуелсіз дифференцировкасы тимуста өтеді, оған ізашар Т-лимфоциттердің (іТ) тимусқа өтуі, тимоциттердің пролиферациясы, антигентанушы рецепторлардың түзілуі, Т-лимфоциттердің клондарының оң және теріс сұрыпталуы (MHC антигендері бойынша рестрикцияланған клондардың сақталуы және организмнің өзінің анигендерімен әсерлесуге қабілеті бар клондарының жойылуы), бір-бірінен қызметі және беткей CD-маркерлері бойынша ажыратылатын Т-лимфоциттердің әртүрлі субпопуляцияларының қалыптасуы жатады.
Антигентәуелді дифференцирровка үрдісі кезінде тимустан шыққан жетілмеген лимфциттер сәйкес келетін антигендер клондарымен кездеседі және оларды антигентаныстырушы жасушалармен бірге анықтау салдарынан бірқатар керекті стимулдарды алады. Нәтижесінде Т-лимфоциттер көбейеді және жетілген эффекторлы Т-лимфоциттерге дифференцияланады (хелперлер, киллерлер, супрессорлар). Олар сол антигенмен қайта кездескен жағдайда он өз бетімен анықтайды және иммунологиялық жауапты қалыптастырады. Т-лимфоциттердің антигентәуелсіз дифференцировкасы. Сүйек кемігінде түзілген іТ-лимфоциттер қан ағысымен тимустың қыртысты аймағына келіп орналасады. Бұл үрдісте тимустың эпителиалды жасушалары түзетін хемокиндер маңызды қызмет атқарады (хемокинндер іТ-лимфоциттерді тимусқа тартады). іТ-лимфоциттер тимусқа өту үшін гематотимикалық тосқауылдан өтуі тиіс. Бұл тосқауылдан өту іТ-лимфоциттердің мембранды молекулалары (протеогликан CD44, гиалурон қышқылының қалдықтары, β-интегрин және басқа ) мен жасушааралық матрикс молекулаларының (фибронектин, тосқауыл жасушаларының мембраналық молекулалары) өзара әсерлесуіне негізделген. Тимустың субкапсулярлы аймағында Т-лимфоциттерден жетілмеген Т-лимфоциттер түзіледі, олар иммунды хабарлы болып тимустан шығу үшін дифференцировканың бірнеше сатысынан өтеді. Бұл құбылыстың биологиялық мәні жақында ғана белгілі болды. Ол меншікті гистосәйкестік антигендерімен әрекеттесуге қабілеті бар Т-лимфоциттер клондардың сұрыпталуына негізделген. іТ-лимфоциттерден жартылай жетілген Т-лимфоциттердің тимус ішіндегі түзілуі үрдісі фенотиптік Т-жасушалық маркерлер экспрессиясының өзгеруімен сипатталады. Олардың негізінде беткей CD-антигендер (дифференциялаушы антигендер) жатады. Әртүрлі CD-антигендер дифференцировканың белгілі кезеңіне, сондай-ақ функционалды әртүрлі Т-лимфоциттердің субпопуляцияларына тән.
CD-антигендер - күрделі нәруыздардың, гликопротеидтердің молекулалары, олар лимфоциттердің плазмалық мембранасында орналасқан. Т-хелперлер үшін фенотиптік маркер CD4 антиген болса, Т-киллерсупрессор үшін - CD8. Аталған екі нәруыз корецептор қызметін атқарады және антигенді тану үрдісіне қатысады. Кортикалды лимфоциттердің ең алғашқы даму сатыларында CD2 нәруызы пайда болады және Т-лимфоциттер үшін жалпы маркер болып есептеледі, сонымен қатар, ол қой эритроциттеріне рецептор қызметін атқарады. Аталған рецепторды анықтау үшін қой эритроциттерімен қойылатын спонтанды розетка түзу әдісі қолданады (Е-РОК). Бұл әдістің көмегімен Т-лимфоциттердің жалпы санын анықтауға болады. Басқа жалпы Т-лимфоцитарлы маркер болып CD3 нәруызы табылады, ол Т-лимфоциттердің антигентанушы рецептор мен антиген детерминантасының әсерлесуі кезінде Т-лимфоциттердің цитоплазмасына белгі беруде маңызды қызмет атқарады. Т-лимфоциттердің дифференцировка үрдісі кезінде жаңа CD-антигендердің пайда болуымен қатар кейбір ескі антигендер жойылуы мүмкін. Сондықтан, CD-антигендер кезеңерекшелік антигендердің мысалы бола алады. Яғни, CD-маркерлер бойынша Т-лимфоциттердің жалпы саны мен олардың субпопуляцияларының санын және жасушалардың жетілуі дәрежесін анықтауға болады. Антигентанушы рецептор (ТЖР - Т-жасушалық рецептор) Т-лимфоциттер үшін басқа негізгі маркер болып табылады, ол да тимустың қыртысты қабатынды, тимоциттер дифференцировкасының алғашқы кезеңдерінде пайда болады. Бірқатар стимулдар әсерінен жасуша ішіндегі дифференцияланған өзгерістердің болуы, дифференцировка үрдісі кезінде Т-лимфоциттердің беткей маркерлерінің фенотиптік өзгеруін көрсетеді, яғни белгілі бір гендердің қайта құрылуы мен ынталануын, жасушадағы синтетикалық үрдістердің және жасушаның белгілі бір функционалды қасиеттерге ие болуын көрсетеді. Т-лимфоциттердің дифференцировкасын шақыратын стимулдарға, ең алдымен, тимоциттердің тимустың эпителиалды жасушалармен, макрофагтармен, дендритті жасушалармен жасушааралық әсерлесуі және тимоциттердің адгезия молекулаларымен әрекеттесуі, сонымен қатар адгезия молекулаларының өздері жатады. Бұл үрдісте гуморалды әсерлер де маңызды рөл атқарады. Олар: тимус гормондары мен бірқатар цитокиндер: ИЛ-3, ИЛ-1, ИЛ-7 және т.б. Сүйек кемігінен тимусқа келген іТ-лимфоциттер лимфобласт болып табылады, олардың бетінде беткей молекулалардың белгілі жинағы бар, атап айтқанда CD44. Бірақ дифференцировка маркерлері CD4 пен СD8 жоқ. Олар тимустың қыртысты қабатының жоғарғы бөлігі - субкапсулярлы аймаққа орналасады. іТ-лимфоциттер мен субкапсулярлы аймақтың стромасының әсерлесуі Т-жасушалардың алғашқы арнайы маркері - СD2 нәруызының пайда болуына әкеледі. Аталған маркері бар (CD2+) тимоциттер мен эпителиалды тәрбиеші жасушалар (nurse cells) тығыз байланыста болу салдарынан белсенді түрде көбейе түседі және жаңа нәруыздарды экспрессиялай бастайды. Олар: CD3, CD4, CD8 және ТЖР-дың β-тізбегі. Олардың фенотипі келесідей жазылады: CD2+CD3+CD4+-CD8+-βТЖР+-. Енді осы жасушалар тимустың қыртысты қабатына тереңірек кіре бастайды. Бұл үрдісте маңызды қызметті тимопоэтин және ИЛ-3 пен ИЛ-7 цитокиндері атқарады. Қыртысты қабатта ТЖР қадағалайтын гендердің қайта құрылуы мен ынталануы нәтижесінде ТЖР-дің екі тізбегі де (α және β тізбектері) пайда болады. Бұған қоса CD4 пен CD8 нәруыздарының экспрессиясы толығымен реттеле бастайды. Қыртысты қабаттағы тимоциттер цитоплазмалық өсінділері тармақталған кортикалды эпителиалды жасушалармен тікелей байланыста болады. Аталған эпителиалды жасушаларда І және ІІ класс MHC молекулалары жақсы экспрессияланған. Осы жасушааралық әсерлесу тимустың қыртысты қабатында өтетін негізгі сұрыпталу үрдістерін шақырады. Кортикалды тимоцитердің бетінде ТЖР-дың толық экспрессиялануы ерекшелігі бойынша әртүрлі CD4+CD8+ТЖР+ Т-лимфоциттер клондарының дамуына әкеледі. Рецепторлары ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz