Мультивибраторлар

Жоспар.

Кіріспе

I. Негізгі бөлім
1.1.Мультивибраторлар туралы жалпы түсінік
1.2.Мультивибраторлардың атқаратын қызметі
1.3. Логикалық элеметтерін есептеу
1.4.Мультивибраторлардың құрылымдық сұлбалары

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Мультивибраторлар аналогты-импульсты құрылғыларға жатады және импульстардың тактілі синхрондалуын жүзеге асырады. Негізінен мультивибратрлардың екі типі ажыратылады: автотербелмелі және күткіш мультивибраторлар болып. Курстық жұмыс барысында осы мультивибраторлардың типтеріне толық түсініктеме беріліп, сипатталған..
Қазіргі кезде өнеркәсіптік электроникада негізінен жартылай өткізгіштен жасалған аспаптар мен құрылғылар қолданылады. Мұның себебі вакуумдық құрылғыларға қарағанда жартылай өткізгіштен жасалған аспатардың габариті әлдеқайда кіші, сенімділігі жоғары, энергияны аз жұмсайды және арзан. Сондықтан бұл тарауда жартылай өткізгіштен жасалған аспаптар мен қарапайым құрылғылар ғана қолданылады.
Электрондық аппараттарға қойылатын талаптар қарапайым радиоқабылдағыштан ең жаңа электронды есептеуіш машинаға дейін кез- келген элетрондық аппарат жеке элементтерден құралып, оларды активті және пассивті болып бөлінеді.
Электрониканың дамуы мен аппаратураның күрделенуі, әсіресе электронды- есептеуіш машиналардың қанат жаюы мен оларды техника мен өмірдің барлық салаларына ендіру арқылы оларға миниатюрлеу, сенімділігін арттыру, тұтынатын қуатын азайту және аппаратура элементтерін арзандату сияқты қатаң талаптар қоюға саяды. Осы талаптарды орындаудағы алғашқы жартылай өткізгіш приборлар шыққанға дейін аппаратуралардың габаритін кішірейтуге, монтаж тығыздығын арттыруға әкеледі. 40-50 жылдағы шамдар мөлшері диаметрі мен биіктігі бойынша 3-4 есе кішірейтілді. Әйтсе де, осындай аппаратураның құны өте жоғары болды, мысалы ауыр самолеттерде электрондық аппаратура оның жарты құгыга тең, ал жады қазіргі тәуір микрокалькулятордың жадына тең мөлшері одан 30000 есе үлкен алғашқы үлкен ЭВМ 10000 есе қымбат болып, микрокалькулятор орындайтын операцияларды жиырма есе баяу орындады, әрі тұтынатын энергиясы сол кездегі паровоздыкімен бірдей болды. 1947-1948 жылдары жартылай өткізгіш транзисторды ойлап табуына, биполярлық транзистор мен қатар басқа жартылай өткізгіштердің болашағы кең ашылды. Осы элементтер туынданатын кернеу мен қуат та көп есе төмендейді . Міне осының салдарынан барлығы монтажды тығыздауға, жалғастырғыш сымдарды баспа схемасымен ауыстыруға мүмкіндік береді. Осындай схемалардың салмағы, габариті азайып, сенімділігі арта түсті. Мұның барлығы жартылай өткізгіш техника дамуының алғашқы қадамдары еді. Басқалық монтаж конструкциялаудың жаңа сипатына- модульдік түріне әкелді. Модуль схеманың аяқталған учаскесінің айталық, генератордың көлемдік не жазық монтажы гетинакс, пластмасса, керамикадан жасалған жазық модульдің платасына байланыстың байланыстың схемасы мен пленкалық технология көмегімен бірқатар пассивті элементтері түсірілді: активті элементтер орнатылды, ал олардың ұщтары схемаға сәйкес дәнекерленді.

Пайдаланылған әдебиеттер.

1. Г.А. Иванов. Жартылай өткізгіштер; Алматы, Мектеп, 1989
2. М.И. Мұхити; Электротехника; Алматы, 2005 ж
3. К. Исмаилов; Жартылай өткізгіштер; Тараз, 2008 ж
4. А.С Енохович; Справочник по полупроводниковым материалам, Москва, Высшая школа, 1976
5. Автоматизация; И.Ю. Пивоваров; Автоматизация, Высшая школа, 1998
6. Савелев И.В. Жалпы физика курсы 2-том, 1977
7. Калашников; Электричество; Москва, Просвещение,1980
8. Электротехнический справочник / Под. ред В.Г. Герасимова
9. Құсайнов А.Қ, Энергетика, Высшая школа, 2003