Көлік кешені жайында

1 Кіріспе.
2 Көлік кешені
Әдебиеттер.

1. Көлік — экономиканың «Кан жүргізетін» жүйесі. Көліктін негізгі міндеті -елдің ішінде жөне оның аумағынан тыс жерлерде жүк пен жолаушы тасымал-дау. Қазакстан сияқты үлкен елде онын рөлі зор.
Көлік - экономиканың калыпты жұмыс істеуінің негізі. Ол өндіріс процесін қамтамасыз етіп, кәсіпорындарды, салалар мен аймақтарды байланыстырады, сыртқы сауда жүктерін тасымалдап, халыққа қызмет көрсетеді. Көлікті онсыз өмір сүре алмайтын «шаруашылық ағзасының кан тамыр жүйесі» деп те атай-ды. Сондықтан, жоғары дамыған, тұракты жұмыс істейтін келік жүйесін қалыптастыру - елдін өсіп-өркендеуінін негізгі жағдайларынын бірі.
Келік 4 қурамдас бөліктен тұрады. Ол - көлік кұралдары (автомобильдер, кемелер, ұшақтар), жолдар (темір, автомобиль жолдары, кұбырлар, өуе, теңіз), ұйымдар (авиациалдың, теңіздік, темір жол компаниялары) және тиеу-түсіру пункттері (теңіз жөне «әуе» порттары, темір жол стансалары. Сол себепті ол тек экономика саласы ғана емес, күрделі кешен болып есептеледі. Біздің оны кешен деп атауымыз - адамдардын әр түрлі көлік құралдары мен жолдарын (құрлық, су, өуе) пайдалануына байланысты. Осыған байланысты оның жеке салаларға, немесе көлік турлеріне бөлінеді.
Көлік міндетіне карай қалай бөлінеді? Сіэдердің пікірлерікізше, жалпы пайдаланатын және өндіріс көліктерінің арасында қандай айырмашылық бар? Көліктер атқаратын жұмыстарына байланысты қандай болып келеді? Көліктің негізгі түрлерін атаңыздар. Онын жұмысын жақсарту үшін, жасалған катынас жолдарын жақсартып, жаңаларын салу, жүк көтергіштік пен жүктерді жеткізу жылдамдығын арттыру кажет. Бұған контейнерлік тасымалдаудың ықпалы бар. Ол артық тиеу-түсіру жұмыстарын қысқартып, тауар жеткізуді жылдамдатады.
Көлікте өзіндік еңбек бөлінісі калыптаскан. Мысалы, авиация толығымен халыққа, ал құбыр желілері - тұтастай өндіріске жұмыс істейді. Кешеннін өр саласының енбек көрсеткіштерінде де айырмашылық бар.

1.Қазақстан көлік кешені.-Ана тілі,1999.
2.Қазақстан экономикалық географиясы.-Алматы,2004.