Кәмелетке толмаған қылмыскер тұлғасы және жаза тағайындау ерекшелігі

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 53 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Ғылым және Білім министрлігі

Қ. А. Иассауи атындағы Халықаралық Қазақ-Т‰рік универсиеті

Зањ факультеті

“Мемлекет және қ±қық теориясы мен тарихы” кафедрасы

МАГИСТРЛІК ДИССЕРТАЦИЯ

Тақырыбы: КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАН ҚЫЛМЫСКЕР

ТұЛҒАСЫ ЖӘНЕ ЖАЗА ТАҒАЙЫНДАУ ЕРЕКШЕЛІГІ

Орындаған: Назарова А. Н.

Ғылыми жетекші: з. ғ. к. Сеитова Р. М.

Қорғауға жіберілді 2005ж.

Мемлекет және қ±қық теориясы

мен тарихы кафедрасыныњ

мењгерушісі, з. ғ. к. Отаров К. А.

МАЗМұНЫ

КІРІСПЕ

Тарау І КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАНДАРДЫЊ ҚЫЛМЫСТЫҚ

ЖАУАПТЫЛЫҒЫНЫЊ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ

1. 1. Кәмелетке толмаған қылмыскер т±лғасыныњ жас және психологиялық ерекшеліктері және олардыњ жаза тағайындаудағы орны.

1. 2. Кәмелетке толмағандардыњ қылмыстық мотивациясыныњ ерекшеліктері.

2. КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАНДАРҒА ТАҒАЙЫНДАЛАТЫН ЖАЗА Т‡РЛЕРІ МЕН ШЕКТЕРІ

2. 1. Кәмелетке толмағандардыњ психикалық жағдайы мен жас ерекшеліктеріне байланысты оларға тағайындалған жаза т‰рлері

2. 2. Кәмелетке толмағандарды қылмыстық жауаптылықтан және жазадан босату.

2. 3. Қылмыстық жауаптылықты жењілдететін жағдайлар.

2. 4. Қылмыстық жауаптылықты ауырлататын жағдайлар.

3. КӘМЕЛЕТКЕ ЖАСЫ ТОЛМАҒАНДАРҒА БАСҚА ДА ҚЫЛМЫСТЫҚ-ҚұҚЫҚТЫҚ ЫҚПАЛ ЕТУ ШАРАЛАРЫН ТАҒАЙЫНДАУДЫЊ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

3. 1. Кәмелетке толмағандарға тағайындалатын тәрбиелік әсері бар мәжб‰рлеу шаралары.

3. 2. Кәмелетке толмағандарға тағайындалатын медициналық сипаттағы мәжб‰рлері шараларыныњ т‰рлері.

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

РЕФЕРАТ

Зерттеу объектісі - кәмелетке толмағандардыњ қылмыстылығына туындайтын қоғамдық қатынастар.

Магистрлік ж±мыстыњ мақсаты - б±л зерттеу ењбегініњ мақсаты кәмелетке толмағандар қылмыстылығыныњ теориялық мәселелеріне талдау жасап, б±л бағыттағы барлық барлық нормативтік актілерді ғылыми т±рғыдан зерттеп, олардыњ тиімділігін арттырудыњ негіздерін ашу, жетілдіру, зерттеу болып табылады.

Зерттеу әдістері - ж±мыстыњ зерттеу әдістерін кәмелетке толмағандардыњ қылмыстарыныњ алдын алуға, оны болдырмауға байланысты шараларды ары қарай дамыту с±рақтары бойынша ғалымдардыњ теориялық қорытындылары мен ±сыныстары қ±райды.

Зерттеу базасын Қазақстан Республикасыныњ нормативтік актілері, зањгер-ғалымдардыњ, қ±қық теоретиктерініњ ењбектері, ондағы т±жырымдар назарға алынды.

Алынған нәтижелер. Магистрлік диссертацияға қ±қықтық зерттеу нәтижесінде кәмелетке толмаған қылмыскерлердіњ қылмысыныњ алдын алу мақсатында олардыњ µздеріне және ата-аналарына психолого-педагогикалық тәрбие, кењестер, тест ж‰ргізу туралы ±сыныстар енгізілді.

Нәтижеден алынған жањалығы. Меніњ ойымша, жасµспірімдердіњ тәрбиесі, оныњ жақсы не жаман әдеттері ењ алдымен отбасында басталады. Б±л ењбегімде тапқан жањалығым - олардыњ қылмысын анықтауда қылмыстыњ себептеріне, қылмыскердіњ т±лғалық ерекшеліктеріне, әлеуметтік-психологиялық мінездемесіне, демографиялық кµрсеткішіне, жаза қолдану ерекшеліктері аса мән бере отырып қылмыстыњ алдын алу шаралары ±сынылды.

Ж±мыстыњ қ±рылымы мен кµлемі. Ж±мыс қ±рылымы негізгі мақсатқа, зерттеу пәніне сай келеді және кіріспеден, сегіз параграфты қамтитын ‰ш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған арнайы материалдар мен нормативтік актілер тізімінен т±рады.

Диссертация кµлемі 70 беттен, қ±рылымы кіріспе, ‰ш тарау, 8 параграфтан, қорытындыдан, қолданылған қайнар кµздер тізімімен т±рады.

КІРІСПЕ

Тақырыптыњ µзектілігі. Соњғы жылдары кәмелетке толмағандар арасында қылмыстыњ µсуі, оныњ ішінде ауыр қылмыс жасаушылар саныныњ µсіп отырғандығы белгілі. Б±л қ±былыстар қоғамдағы µмір жағдайын жалпы т‰рде айқындап, жасµспірімді оқытуда, тәрбиелеуде, олардыњ арасында тәртіп б±зушылықтыњ алдын алу, сақтандыру ж±мыстарында µзіндік µзгешеліктер саны аймағына орай болатынын кµрсетеді.

Жасµспірім тәртібініњ ауытқуына тіпті қылмыстық жағымпаз әрекеттеріне де, сол сияқты жағымды әрекеттеріне де қоршаған орта арқылы немесе жағдай жасаушы қоғамдағы экономикалық әлеуметтік-мәдени жағдайлар себепті.

Жастарды, қоғамда µмір с‰ру қ±қығы бар м‰шесі қалыптастыру қоршаған орта әсерініњ мањызы б±л мәселені мемлекет мәселесі ретінде қарап, қоғамдағы барлық биліктердіњ бақылауында болуына және м±ндай жауапкершілік тәрбие ж±мысына қатысты барлық адам міндетті болуына талап етеді.

Жастарды тәрбиелеу деген сµз кењ мағынада, тәртіп б±зушылықтан сақтанудағы тәрбие ж±мысыныњ тиімділігін қамтамасыз ететін сан т‰рлі шаралардыњ жиынтығы. Жасµспірімдердіњ тәртіп б±зушылығы фактілерініњ себептері мен басқа да жағдайларды қарағанда әрт‰рлі әлеуметтік топтағы, әр т‰рлі дењгейдегі балалардыњ шағын орталарыныњ бір-біріне жағымсыз ықпал әсерлеріне топтағы, әрт‰рлі дењгейдегі балалардыњ шағын орталарыныњ бір-біріне жағымсыз ықпал әсерлеріне детальді т‰рде талдау жасауды талап етеді. Жасµспірімніњ бойына адамгершілік қасиеттерді қалыптастыру алдыњғы орында жан±я т±рады.

Балаларды тәрбиелеудегі к‰рделі әр ±заққа созылатын қ±былыстар оларды әлеуметтік бақылауға алуға қиындықтар мен олардыњ бойындағы кертартпалық, мойындамаушылық тіптен қылмыстық тәртіп б±зушылыққа осы ортада дағды алады. Жасµспірімдер арасында тәртіп б±зушылыққа ж‰ргізілген талдауда бір анасы ғана бар толық емес жан±ядан шығып тәртіпсіздік жасаған балалардыњ ‰лесі әлдеқайда кµп болып отыр.

Қазақ мемлекетініњ тарихында т±њғыш рет 1991 жылы желтоқсанныњ 16 ж±лдызында “Қазақстан Республикасыныњ мемлекеттік тәуелсіздігі туралы ” мањызды зањ қабылданғаны белгілі. Б±л қ±жатта: “Қазақстан Республикасыныњ Жоғарғы Кењесі қазақстан халқыныњ еркін білдіру отырып, адам қ±қықтарыныњ жалпыға бірдей” декларациясында халықаралық қ±қықтық жалпы ж±рт таныған µзге де нормаларында баянды етілген жеке адамныњ қ±қықтары мен бостандықтарыныњ ‰стемдігін мойындай отырып, қазақ ±лтыныњ µзін-µзі билей қ±қық растай отырып, азаматтық қоғам және қ±қықтық мемлекет қ±руға бел байлағандығын басшылыққа ала отырып, бейбітшілік с‰йгіш сыртқы саясат ж‰ргізе отырып, ядролық қаруды таратпау принципімен қарусыздану процесіне адалдығын мәлімдей отырып, Қазақстан Республикасыныњ мемлекеттік тәуелсіздігін салтанатты т‰рде жариялайды” - делінген.

Осыған сәйкес 1995 жылғы тамыздыњ 30 ж±лдызында референдум жолымен қабылданған Қазақстан Республикасыныњғ Конституциясы қоғам, мемлекет және адам тіршілігіндегі орын алатын негізгі қағидаларды бекітіп берді. Оныњ 1 -бабында айтылғандай: “Қазақстан Республикасы µзін демократиялық, зайырлы, қ±қықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады және оныњ ењ қымбат қазынасы - адам және адамныњ µмірі, қ±қықтары мен бостандықтарын қ±рметтеп қорғайды”. Осы негізгі қағидаларды іске асыра бастау арқасында біз Біріккен ұлттар ±йымыныњ толық м‰шесі болып, басқа да ертеден белгілі µркениетті халықтар қатарындағы терезесі тењ ел есебінде танылдық.

Мемлекет тарихында әлі де болса, этатизм мен қ±қықтық мемлекет идеялары ±зақ уақыттар бойы бір-бірімен арпалыста µтуі әбден м‰мкін.

Әрине, егемендік пен тәуелсіздікті іс ж‰зінде толық та тиянақты орнату процесі оњайлыққа т‰спей отыр.

Социалистік µмір мен қағидалардан дереу бас трату, б‰кіл қоғамдық формацияны к‰рт µзгерту, сонымен бірге жања қоғамдық қатынастарға кµшу және осыған байланысты туындаған к‰рделі µзгерістер қарапайым халықтыњ µмірініњ нарықтық қатынастыњ қатал қыспағына т‰суіне және ‰немі ауысып жатқан саяси µзгерістерге тәуелді болуларына әкеп соқтыруда.

Осыныњ салдарынан тек идеология саласында ғана емес, сонымен бірге ењ мањызды экономика саласында да дағдарыс туды.

Экономикалық қ±лдырауымыздыњ салдарынан азаматтардыњ кµпшілігініњ табысы мен µмір с‰ру дењгейі нашарлап кетті. Ж±мыссыздық, жалақы мен зейнетақыны уақытылы тµлемеу сияқты келењсіз жағдайлар етек алды. Казір кµршіліктіњ кµзі жеткендей, елімізде қоғамдық және қ±қықтық тәртіптіњ дењгейі едәуір тµмен т‰сті. Қатарынан қабылданып жатқан қ±қықтық немесе ±йымдастыру шараларына қарамастан еліміздегі зањ тәртәбән б±зушылық, әсіресе қылмыстық ахуал к±рделі к‰йінде қалып отыр.

Шындыққа кµз ж±мбай тікесін айтатын болсақ, республикамызда қауіпті мµлшерде µсіп келе жатқан қылмыстыњ ауқымы, сонымен қатар қылмысқа қарсы к‰рес ж‰ргізу тиімділігініњ тµмен т‰суі қоғамда мемлекеттік биліктіњ азаматтардыњ жеке басы қауіпсіздігін қамтамасыз ету, олардыњ конституциялық қ±қыларын қорғау қабілетіне к‰мән туғыза бастады. Сµзімді растайтын мына кµрсеткіштерге кµњіл аударуларыњызды µтінемін:

Кәмелетке толмағандардыњ қылмыстық қ±қық б±зушылықтарын жалпы т±рғыдан алып қарасақ, 2004 жылы 8018, 2003 жылы 6810; ал Оњт‰стік Қазақстан облысы бойынша 2004 жылы 297, 2005 жылы 320.

Кәмелетке толмағандардыњ қылмысы казіргі тањда облыста 11 ай есепке алынғаны, яғни кµрсеткіш 277 қ±қық б±зушылықтан 243 -ке азайды. Дегенмен, кісі µлімі кµп. ұрлық қылмысы - 141-ден 108 -ге азайды, тонау қылмысы - 17-ден 27- ге µсіп отыр. Қазақстан Республикасыныњ Қылмыстық кодексініњ 10 бабына сәйкес, ауыр қылмыс, орташа қылмыс, кәмелеттік жасқа толмағандардыњ арасында кµбейіп отыр.

Жалпы қылмыстылықтыњ µсіп келе жатқаны жастарға аса қауіпті әсерін тигізетіні ақиқат.

Республика бойынша жалпы алғанда кәмелетке жасы толмағандардыњ қылмыстарыныњ ‰лес салмағы 1961 - 1981 жылдар аралығында, яғни 20 жылда шамамен 9 процентті қ±раған болса, ол кµрсеткіш соњғы 11 жыл ішінде / 1988 - 1998/ 14 процентке жақындап отыр. Жасы 18-ге толмағандар саны еліміздегі жалпы адам саныныњ 33 процентін қ±райтын болса, аталған кµрсеткіш дењгейініњ қаншалықты зор екенін байқау киын емес.

Кәмелетке жасы толмағандар арасындағы қылмыстылықтыњ ењ бір қауіпті де айқын ерекшілігі оныњ ±йымдасқан немесе топтасқан жағдайларда жасалынуында. Тағы бір баса назар аударар жай - әсіресе соњғы кезењде етек ала бастаған ересек қылмыскерлердіњ ықпалымен қылмыс жасап ±сталатын жасы кәмелетке толмағандар жиі кездеседі.

¤те қажетті мәселеніњ бірі - кәмелетке жасы толмағандардыњ қылмысы бойынша жаза тағайындаудыњ кµп жағдайларда зањға сәйкес ж‰ргізілмеуі және осы проблема жµнінде Қазақстанда қылмыстық қ±қық тарихында монография дењгейінде арнайы зерттеудіњ ж‰ргізілмегенін айту керек. Осыған байланысты мањызды мына ‰ш жағдайды біз ескере кету, ол артық болмас деп ойлаймын.

Біріншіден, жањадан к‰шіне енген /1998 жылғы қантардыњ 1 ж±дызында/ Қазақстан Республикасыныњ Қылмыстық кодексінде қылмыстық жазаныњ т‰рлеріне едәуір µзгерістер енгізілген.

Екіншіден, жања зањдағы қарастырылған қылмыстық жазаныњ әрбір т‰рлерініњ жасы кәмелетке толмаған қылмыскерлерге тағайындауда едәуір ерекшеліктері бар.

‡шіншіден, сот тәжірибесінде жасы кәмелетке толмағандардыњ қылмыстық ісі бойынша жаза тағайындау кезінде жіберілетін қателіктер мен олқылықтар әлі де аз кездеспейді.

Ал жастар арасындағы қылмыстылықпен к‰ресуде жасалған қылмысты зањға сәйкес дәрежелеу ғана емес, соған сәйкес қылмыскерге жазаны әділ т‰рде тағайындаудыњ мањызы зор. ¤йткені қылмыскер µз жазасыныњ д±рыс тағайындалғанына кµзі жетіп, соны ±ғынса, оны әділ деп тапса, жазаныњ ойдағыдай µтелуіне ғана емес, сонымен қатар қылмыскердіњ қайталап қылмыс жасаумауына ‰лкен әсер етеді.

Біздіњ қоғамымыздыњ соњғы кездерде кезіккен проблемаларыныњ бірі жастардыњ қ±қықтық санасы дәрежесініњ тµмендігі болып отыр. Қ±қық б±зушылықтыњ айтарлықтай жасарып келе жатқаны µкінішті - ақ. Б±ныњ бәрі алањдаушылық тудырмай қоймайды. Осыған қарағанда жастарға, бәрінен б±рын оқушыларға қ±қықтық білім берудіњ мањызы ерекше екендігі кµрінеді. Осы орайда ел Президентініњ “Қазақстан - 2030 . Барлық қазақстандықтардыњ µсіп-µркендеуі, қауіпсіздігі және әл - ауқатыныњ артуы атты республика халқына Жолдауындағы Жас шамасына қарай ж‰ргізілетін саясатта біз жастар мен жеткіншек ±рпаққа кµњіл бµлуді к‰шейтуге тиіспіз” деген сµзін басшылыққа алуымыз керек.

Қоғамымыздыњ қылмыс жайлап, мемлекетімізді қ±рдымға жетелеймін десек, болашақ жас ±рпаққа сапалы да саналы тәрбие беруде ±лттық дәст‰рге баулу, олардыњ бойына ізгі сезімдер мен отанға деген с‰йіспеншілік

сияқты асыл қасиетттерді дарыту қажет.

Мемлекет ±л-қыздарына қол ±шын б‰гін берсе, ертењ олар оны ±мсытпай, болашақта мемлекеттіњ кµркеюіне ‰лес қосуға тырысары сµзсіз.

Кез келген адам µз бетінше әрекет етуге, µзін -µзі реттеуге, тәрбиелеуге қабілетті, µзін-µзі ±йымдастырушы ж‰йе ретінде таныла отырып, тәрбиелеудіњ тек объектісі ғана емес, сонымен бірге субъектісі болып танылады. Сондықтан, кәмелетке толмаған баланы жай оқытып және тәрбиелеп қана қою аз. Сондай-ақ оны µзін-µзі тәрбиелеумен саналы т‰рде айналысуға ‰йрету қажет.

Б±л т±рғыда қылмыспен к‰ресу ‰шін, ењ алдымен отбасы, оқу орындары, ењбек ±жымы жасµспірімдердіњ уақытты тиімді пайдалануына бақылауды барынша к‰шейту керек. Сол сияқты жасµспірімдер жµніндегі инспекцияныњ қызметін жандандырып, олардыњ штатын ±лғайтып, арнаулы тәрбиелік функцияларды іске асыруына жағдай туғызу керек. Клубтарда спорт, демалыс оқу орындарында, лагерьлерде жасµспірімдерді адамгершілікке тәрбиелейтін әрекеттерді нығайту қажет. Жасµспірімдер арасындағы қ±қықтық білім беру, қ±қықтық тәрбиені к‰шейту қажет, жасµспірімдер зањ негіздерін оқып-‰йрену, қандай іс-әрекеттердіњ қ±қық б±зушылыққа жататынын жете т‰сіну керек. Ол ‰шін қ±қықтық білім беруді, қ±қықтық тәрбиені бастауыш мектептен бастап оқу пәні ретінде енгізу орындары болар еді. Бақылаусыз қалған, жетім қалған жасµспірімдерді қылмысқа ±рындырмау ‰шін оларға арналған арнайы мектеп, . Интернат, тәрбие мекемелерін µркениетті елдердегіше қайта қ±ру қажет.

Жасµспірімдерді қылмысқа тартатын, итермелейтін ересектердіњ іс-әрекеті ‰шін қылмыстық жауаптылықты к‰шейту қажет. Оқу-тәрбие мекемелерініњ б±л істегі жауапкершілігі мен міндетін µмір талабына сай қайта қарап, оларға ерекше мән беру керек.

Тәуелсіз еліміз іргесініњ берік болуы - білімді мамандардыњ ғана емес, алдымен отаншыл, ±лтжанды, рухани д‰ниесі кемел азаматтардыњ қолында. Осы т±рғыда ±лы ±стаз Әл-Фараби: “Адамға ењ бірінші білім емес, тәрбие керек. Тәрбиесіз берілген білім адамзаттыњ қас жауы” - деген болатын. Ел боламыз десек, осыны естен шығармауымыз керек.

Мемлекетіміздіњ алға қарай қарышты қадам басуын қамтамасыз ету ‰шін Елбасыныњ “Қазақстан-2030” стратегиясын белгілегені баршаға аян. Б±л стратегияда кµрсетілген мақсаттарға қол жеткізу мәселесі жас ±рпақтыњ екіншісіне ж‰ктеліп отыр. Демек, жастар мен жасµспірімдердіњ міндеті мемлекетті дамытып, г‰лдендіру, ел мәртебесін арттыру және тәуелсіздік қазақ елініњ қауіпсіздігі мен т±рақтылығын қамтамасыз ету.

Сондықтан мемлекеттіњ ерекше қамқорлық кµрсету объектісі - жас жеткіншектер болып табылады. Ал олар µмір с‰оріп отырған ортаны жақсартып, жастардыњ маск‰немдік, нашақорлық, жезµкшелік сияқты теріс қ±былыстарға бой алдырмауы ‰шін жан-жақты тәрбие ж±мысын ‰здіксіз ж‰ргізіп отыру қажет. Десек те, жастар мен жасµспірімдердіњ µнегелік, қ±қықтық және дене тәрбиесіне жеткілікті дењгейде кµњіл бµлінбей отыр. Б±ған дәлел - жастар мен жасµспірімдер арасында қылмыс сияқты кері қ±былыстыњ етек алуы.

Жасы кәмелетке толмағандардыњ қылмысына жасы 14-пен 18-діњ арасындағы адамдардыњ жасаған қоғамға қауіпті іс-әрекеттері жатады. Жасµспірімдер қылмысы жылдан-жылға µсе т‰суде. Еліміз бойынша орта есеппен әрбір он екінші қылмысты жасµспірімдер жасайды, оныњ ішінде 14-15 жастағы жастардыњ қылмыстық кµрсеткіші 16-17 жастағы жасµспірімдердіњ іс-әрекетіне қарағанда едәуір белсенділікті байқатады. Жасы кәмелетке толмағандар жасайтын қылмсытыњ жекелеген т‰ріне келсек, олардыњ орта есеппен 60 пайызы ±рлық, 8-9 пайызы тонау, 7 пайызы б±зақылық іс-әрекеттер. Ал қасақана кісі µлтіру, адамныњ денесіне ауыр зақым келтіру, зорлау сияқты µте ауыр қылмыстардыњ кµрсеткіші 1 пайыздан аспайды. Жасы кәмелетке толмағандардыњ қылмыскерлердіњ адамдарды кепілге алу, қару-жарақ, нашақорлық заттармен алыпсатарлық жасау, ақша, бағалы қағаздарға байланысты алаяқтық, компьютерлік қылмыс және жасаған жасµспірімдердіњ әрбір бесіншісі б±рын қылмыс жасап сотталғандар, осы т±рғыдағы қылмыскерлер қылмысты кµбінесе топ болып ж‰зеге асырады /65 пайыз/ некен-саяқ болса да ±йымдасқан қылмыстық топқа біріккендер де кезедеседі.

Жасы кәмелетке толмағандар ересектердіњ қылмыстық іс-әрекеттерініњ қылмыстық әрекеттерге тарту фактілері де жылма-жыл µсе т‰суде. Б±рынырақта жасы кәмелетке толмағандар қылмысы негізінен “кµшелерде”

жасаған іс-әрекеттер болса, соњғы кездегі олардыњ қылмыстық іс-әрекеттер болса, соњғы кездегі олардыњ қылмыстық іс-әрекеттері қоғамдық орындарды, кµлікте, бµтеннніњ ‰йінде, оқу орындарында, жатақханаларда ж‰зеге асырыла бастады.

Тақырыптыњ зерттелу жағдайы . Диссертация кәмелетке толмаған қылмыскер т±лғасы және жаза тағайындау ерекшеліктеріне зањгер ғалымдардыњ кµптеген ењбектерініњ кµзқарастары қаралды. Зањгер ғалымдар б±л т±рғыда біраз зерттеулер жасап, жарыққа шыққан біраз ењбектері бар. Алайда, қазіргі тањдағы кәмелетке толмағандардыњ қылмыстылығына тосқауыл болатындай біраз ±сыныстарды зањдастыруды қажет етеді. Ж±мыс барысында кµптеген ғалымдардыњ ењбектері қолданылды.

Нормативтік негізі: Қазақстан Республикасыныњ Конституциясы, Қазақстан Республикасыныњ Қылмыстық Кодексі, Балалар қ±қықтарыныњ Конвенциясы, Қазақстан Республикасыныњ мемлекеттік тәуелсіздігі туралы зањы, Қазақстан - 2030 ҚРО Президентініњ жолдауы, ҚР Қылмыстық қ±қығы, жалпы бµлімі, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумыныњ Қылмыстық жаза тағайындаған кезде соттардыњ зањдылықты сақтауы туралы қаулысы қолданылды.

Магистрлік зерттеудіњ мақсаты мен міндеттері. Б±л зерттеу ењбегініњ мақсаты кәмелетке толмағандар қылмыстылығыныњ теориялық мәселелеріне талдау жасап, б±л бағыттағы барлық нормативтік актілерді ғылыми т±рғыдан зерттеп, олардыњ тиімділігін б±зушылықты жою, оныњ алдын алу негіздері мен шараларын, ол туралы жәйттерді зерттеу болып табылады. Б±л мақсатқа жету ‰шін зерттеу мақсаттарына мыналар кіреді:

-кәмелетке толмаған қылмыскер т±лғасыныњ жас және психологиялық ерекшеліктері және олардыњ жаза тағайындаудағы орнын;

-қылмыстық мотивациясыныњ ерекшеліктері; психикалық жағдайлары мен жас ерекшеліктеріне байланысты оларға тағайындалатын жаза т‰рлері;

-жасы кәмелетке толмаған қылмыскерлердіњ жеке т±лғасы мен психикалық ерекшелігін, белгілерініњ тобын қ±рау;

-кәмелетке толмаған қылмыскерге және оныњ ата-ангасына педагогикалық психологиялық кењестер, сараптама, тест ж‰ргізіп отыру;

-тәрбиелік және медициналық сипаттағы мәжб‰рлеу шараларыныњ қылмыстық жазамен ±қсастығы, ерекшелігі.

Зерттеудіњ ғылыми жањалығы. Жасµспірімніњ тәрбиесі, оныњ жақсы не жаман әдеттері отбасында басталады. Б±л ењбегімде тапқан жањалығым - олардыњ қылмысын анықтауда қылмыстыњ себептеріне, қылмыскердіњ т±лғалық ерекшеліктеріне, әлеуметтік-психологиялық мінездемесіне, демографиялық кµрсеткішіне, жаза қолдану ерекшеліктеріне аса мән бере отырып қылмыстыњ алдын алу шаралары ±сынылды.

Ж±мыстыњ тәжірибелік мањызы. Ж±мысты зерттеу нәтижесінде келтірілген ±сыныстар, т±жырымдар соттардыњ кәмелетке толмағандарға қатысты жаза тағайындау кезінде себеп болуы м‰мкін, ‡кімет жастарға арнлаған бағдарламаларды қабылдауына, олардыњ қ±қықтарын қорғайтын зањдарды жетілдіру бойынша шараларды қ±руына септігін тигізуі м‰мкін. Б±л ғылыми ж±мыс қылмыстық қ±қық пәні сабақтарына оқу қ±ралы ретінде дайындалып, қолданылуы м‰мкін.

Қорғауға шығарылатын негізгі жағдайлар.

Алдымен кәмелетке толмағандардыњ қылмыс істеу себептерін анықтап, қылмыскер т±лғасына мынадай мәселелер бойынша мәліметтер енгізуге болады:

1/әлеуметтік;

а/ демографиялық кµрсеткіш, аты-жµні, білімі, ±лты, әлеуметтік жағдайы және т. б.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.