«Қазақстан халқы Ассамблеясы (ҚХА) – теңдесіз ұлтаралық және конференция аралық келісім институты»

Жоспар
Кіріспе

1 Қазақстан халқы Ассамблеясы (ҚХА)
2 Қазақстан халқы Ассамблеясы . қоғамдық келісімнің маңызды тетігі
3 Бірінші кезең . 1995.2002 жылдар аралығы.
4

Қазақстан халқы Ассамблеясы (ҚХА) — Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы кеңесші орган. Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан халықтары Ассамблеясын құру туралы» Жарлығымен елдегі қоғамдық тұрақтылық пен ұлтаралық келісімді нығайту мақсатында 1995 ж. наурыздың 1 құрылған. Қазақстан Халықтары Ассамблеясы(ҚХА) – Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы кеңесші орган. ҚР Президентінің “Қазақстан халықтары Ассамблеясын құру туралы” Жарлығымен елдегі қоғамдық тұрақтылық пен ұлтаралық келісімді нығайту мақсатында 1995 жылы 1 наурызда құрылған. ҚХА-ның мақсаты – республикалық оқиғаларға баға беру және саяси жағдайларға болжам жасау негізінде қоғамдағы ынтымақты қамтамасыз ететін іс-тәжірибелік ұсыныстарды ойластыру, ҚР Президентінің республика азаматтарының құқықтары мен бостандықтарын қорғау кепілі ретіндегі қызметіне атсалысу. Ассамблея: мәдени-ағартушылық тілдер мен ұлттық мәдениеттерді, салт-дәстүрлерді қайта жаңғырту және насихаттау; тәрбиелік – қазақстандық және ұлттық отан сүйгіштікті қалыптастыру; ұлтаралық қатынастарды қадағалау негізінде ұлтаралық татулық пен келісімді нығайту; Қазақстанды мекен еткен ұлт өкілдері арасында достық қарым-қатынастардың дамуына негіз болатын мемлекеттік саясат жүргізу жөнінде ұсыныстар дайындау ісімен айналысады.

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан халқы Ассамблеясы (ҚХА) – теңдесіз ұлтаралық және конфессия
аралық келісім институты

Қазақстан халқы Ассамблеясы (ҚХА) — Қазақстан Республикасы
Президенті жанындағы кеңесші орган. Қазақстан Республикасы Президентінің
Қазақстан халықтары Ассамблеясын құру туралы Жарлығымен елдегі қоғамдық
тұрақтылық пен ұлтаралық келісімді нығайту мақсатында 1995 ж. наурыздың
1 құрылған. Қазақстан Халықтары Ассамблеясы(ҚХА) – Қазақстан Республикасы
Президенті жанындағы кеңесші орган. ҚР Президентінің “Қазақстан халықтары
Ассамблеясын құру туралы” Жарлығымен елдегі қоғамдық тұрақтылық пен
ұлтаралық келісімді нығайту мақсатында 1995 жылы 1 наурызда құрылған. ҚХА-
ның мақсаты – республикалық оқиғаларға баға беру және саяси жағдайларға
болжам жасау негізінде қоғамдағы ынтымақты қамтамасыз ететін іс-тәжірибелік
ұсыныстарды ойластыру, ҚР Президентінің республика азаматтарының құқықтары
мен бостандықтарын қорғау кепілі ретіндегі қызметіне атсалысу.
Ассамблея: мәдени-ағартушылық тілде р мен ұлттық мәдениеттерді, салт-
дәстүрлерді қайта жаңғырту және насихаттау; тәрбиелік – қазақстандық және
ұлттық отан сүйгіштікті қалыптастыру; ұлтаралық қатынастарды қадағалау
негізінде ұлтаралық татулық пен келісімді нығайту; Қазақстанды мекен
еткен ұлт өкілдері арасында достық қарым-қатынастардың дамуына негіз
болатын мемлекеттік саясат жүргізу жөнінде ұсыныстар дайындау ісімен
айналысады.
Ассамблеяның 350-ге жуық мүшесі бар. ҚХА-на мүшелікке кандидаттарды
тең арақатынас қағидасы бойынша жергілікті жерлердегі
Қазақстан халықтарының кіші Ассамблеясы, респ. және аймақтық ұлттық-мәдени
бірлестіктер, Ассамблея Кеңесінің мүшелері ұсынады. ҚХА-ның төрағасы – ҚР
Президенті. Ол Ассамблея мүшелерінің ұсынысы бойынша төрағаның екі
орынбасарын тағайындайды. Ассамблея мәжілістері арасындағы жұмысты ҚР
Президентінің шешімімен Ассамблея кеңесі жүргізеді. ҚХА кеңесі ұлттық-
мәдени орталықтар, ардагерлер кеңесі өкілдерінен, кіші Ассамблея
жетекшілерінен, сондай-ақ, Ассамблеяға мүше басқа тұлғалардан құралады. ҚХА-
н құру идеясын алғаш рет ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаев 1992 жылы
тәуелсіздіктің бір жылдығына арналған Қазақстан халықтарының 1-форумында
ұсынды. ҚХА 2003 жылға дейін қызметі барысында 9 сессия өткізілді. ҚХА
Қазақстанда өмір сүріп жатқан барлық халықтардың мәдениетін, тілін дамытуға
қолайлы жағдай жасау бағытында Қазақстан халықтарының фестивальдерін,
тілдер фестивальдерін, жексенбілік мектеп оқушыларының мемл. тіл мен ана
тілін білу дәрежесін анықтайтын байқауларын, тіл саясаты мәселелері бойынша

халықаралық және республикалық ғылыми практикалық конференциялар мен
семинарлар, т.б. өткізеді. Ассамблея Кеңесінің мүшелері жетекшілік ететін
респ., аймақтық және қ-лық Ұлттық мәдени орталықтар жұмыс істейді.
Әзербайжан, ассирия, грек, ингуш, неміс, шешен, поляк, т.б. халықтардың
ұлттық мәдени орталықтарының жексенбілік мектептері бар.
ҚХА Еуропадағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық ұйымының құрылымдарымен
тығыз іскерлік байланыстар орнатқан. Осы ұйымның қолдауымен Ассамблея
ұлтаралық қатынастар мәселелерін зерттейтін талдау орталығын құрды.
ҚХА-ның мақсаты — республикадағы оқиғаларға баға беру және саяси
жағдайларға болжам жасау негізінде қоғамдағы ынтымақты қамтамасыз ететін іс-
тәжірибелік ұсыныстарды ойластыру, ҚР Президентінің республика
азаматтарының құқықтары мен бостандықтарын қорғау кепілі ретіндегі
қызметіне атсалысу.
Ассамблея:
мәдени-ағартушылық — тілдер мен ұлттық мәдениеттерді, салт-дәстүрлерді
қайта жаңғырту және насихаттау;
тәрбиелік — қазақстандық және ұлттық отан сүйгіштікті қалыптастыру;
ұлтаралық қатынастарды қадағалау негізінде ұлтаралық татулық пен келісімді
нығайту;
Қазақстанды мекен еткен ұлт өкілдері арасында достық қарым-қатынастардың
дамуына негіз болатын мемлекеттік саясат жүргізу жөнінде ұсыныстар дайындау
ісімен айналысады.
Ассамблеяның 350-ге жуық мүшесі бар. ҚХА-на мүшелікке кандидаттарды
тең арақатынас қағидасы бойынша жергілікті жерлердегі Қазақстан халықының
кіші Ассамблеясы, республикалық және аймақтық ұлттық-мәдени бірлестіктер,
Ассамблея Кеңесінің мүшелері ұсынады. ҚХА-ның төрағасы — ҚР Президенті. Ол
Ассамблея мүшелерінің ұсынысы бойынша төрағаның екі орынбасарын
тағайындайды. Ассамблея мәжілістері арасындағы жұмысты ҚР Президентінің
шешімімен Ассамблея кеңесі жүргізеді. ҚХА кеңесі ұлттық-мәдени орталықтар,
ардагерлер кеңесі өкілдерінен, кіші Ассамблея жетекшілерінен, сондай-ақ,
Ассамблеяға мүше басқа тұлғалардан құралады.
ҚХА-н құру идеясын алғаш рет ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаев 1992 ж.
тәуелсіздіктің бір жылдығына арналған Қазақстан халықтарының 1-форумында
ұсынды.
ҚХА 2003 ж. дейін қызметі барысында 9 сессия өткізілді.
ҚХА Қазақстанда өмір сүріп жатқан барлық халықтардың мәдениетін, тілін
дамытуға қолайлы жағдай жасау бағытында Қазақстан халықтарының
фестивальдерін, тілдер фестивальдерін, жексенбілік мектеп окушыларының
мемлекеттік тіл мен ана тілін білу дәрежесін анықтайтын байқауларын, тіл
саясаты мәселелері бойынша халықаралық және республикалық ғылыми-
практикалық конференциялар мен семинарлар, т.б. өткізеді.
Ассамблея Кеңесінің мүшелері жетекшілік ететін республикалық, аймақтық және
қалалық Ұлттық мәдени орталықтар жұмыс істейді. Әзірбайжан, айсор,
юнан, ингуш, неміс, шешен, поляк, т.б. халықтардың ұлттық мәдени
орталықтарының жексенбілік мектептері бар. ҚХА Еуропадағы қауіпсіздік пен
ынтымақтастық ұйымының құрылымдарымен тығыз іскерлік байланыстар орнатқан.
Қазақстан халқы Ассамблеясы – қоғамдық келісімнің маңызды тетігі

Қазақстан Республикасының азаматтары үшін 1 мамыр – Қазақстан халқының
бірлігі күні мәні ерекше мереке болып табылады. Бұл мерекенің атауының өзі
– адамзаттың ең игі істерінің негізі болып табылатын – бірлік сияқты
ауқымды түсінікті насихаттайды.
Бүгінгі таңда аталған мереке халқымыздың бейбітшілік пен келісімнің
қазақстандық үлгісін әлемге танытушы айрықша дәстүрге айналды. Әрбір
қазақстандық азамат үшін ұрпақтар сабақтастығы арқылы тарихи қалыптасқан
татулық, сенім мен тең құқықтылық ең маңызды қасиеттер екенін дәріптейді.
Еліміздегі барлық этностар арасындағы шынайы келісім мен бірлікте
тұрмыс кешуі, ең алдымен, қазақ халқының ата-дәстүрі мен табиғи
кеңпейілдігі, ұлттық ділінің кеңдігі арқасында екендігіне дау жоқ.
Дегенмен Қазақстан тәуелсіздік алған кезеңде, ел басшылығы алдында халықтың
келісімін сақтап қалу, қоғамның барлық күш-әлеуетін бір мақсатқа жұмылдыру
басты назарда ұсталды. Себебі 100-ден астам этнос өкілдерінің басын
біріктірмесе, бас-басына би болып, әрқайсысы көрпені өзіне тарту
басталар еді. Сонымен қатар саяси күштер бұл жағдайды өзіне қарай бұрып,
қолдана бастар қаупі бар еді.
Қазақстандағы барлық этнос өкілдерінің мүддесін қамтамасыз етуші ұйым
құру туралы идеяны алғаш рет Елбасы Н.Ә. Назарбаев 1992 жылдың
желтоқсанында өткізілген Қазақстан халқының бірінші форумында айтты.
Аталған форумда Мемлекет басшысы баяндама жасап, Қазақстан дамыған елдер
қатарына қосылу үшін, ел тұрғындары бай, әл-ауқаты жоғары өмір сүру
деңгейіне жету үшін халықтың ынтымағы, бірлігі мен татулығының негізгі рөл
атқаратынын ерекше атады. 1995 жылғы наурыз айында Қазақстан
Республикасының Президенті жанынан консультативті-кеңестік орган ретінде
Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылды.
Қазіргі таңда Ассамблея этносаралық және конфессияаралық қатынастар
саласындағы мемлекеттік саясатты жүзеге асырушы маңызды құралға айналып,
елімізде тұрмыс кешіп отырған барлық этностардың өзара тең құқықты
қатынасын қамтамасыз етуші алаң рөлін атқаруда. Он төрт жылдың ішінде
аталған құрылым қоғамдағы тұрақтылықты сақтаушы құралға айналғанын уақыттың
өзі дәлелдеп отыр.
Ассамблеяның негізгі бағыты барлық этностық топтарды ортақ мақсатқа
жұмылдыру болып табылады.
Ассамблеяның өміршеңдігінің ең басты ерекшелігі – ол этностық
топтардың қызметін бақылаумен айналысатын қарапайым ұйымға ғана айналып
қоймай, сонымен қатар еліміздегі барлық ұлт пен ұлыстың мүдделерін бір
арнаға тоғыстырушы, барлық азаматтардың этностық, діни ерекшеліктеріне
қарамастан құқығы мен бостандығын сақтаушы толыққанды саяси институтқа
айналуында.
Кеңес Одағының сүлдесінен шыққан егемен Қазақ еліне көптеген беделді
сарапшылар ядролық қаруға сүйене отырып, қатал державалық саясат жүргізеді
деп баға беріп, қауіп күткені белгілі. Алайда қоғамда демократиялық
құндылықтар орнату және азаматтық қоғам құру бағытында батыл іс-қимылға
көшкен Қазақстанның Семей ядролық полигонын жабуы, әлемде төртінші орында
деп ресми бағаланған ядролық арсеналынан бас тартуы ғаламдық саясаттағы
қайталанбас оқиға ретінде мойындалды. Қазақстанның өзінің алдына қойған
негізігі мақсаты бейбіт өмір, келісімді қоғам, ынтымақтастық пен бірігу
екенін дәлелдеді.
Қазақстанның жүргізіп отырған ТМД шеңберіндегі бірігу, ЕурАзЭК,
АӨСШК, Әлемдік діндер съезі сияқты тың бағыттары еліміздің халықаралық
қауымдастықта танымал елге айналып, посткеңестік кеңістіктегі экономикалық,
саяси тұрғыда ең қарқынды дамушы мемлекет ретінде бағалануына өз оң ықпалын
тигізді.
Алып мемлекет ыдырап, оның аумағынан жас, егемен елдер пайда болған
мезетте ел басшылығы алдында жүзеге асуы өте қиын маңызды міндеттер тұрды:
орталықтанған жүйеден шыққан, мешел күйге түскен шаруашылықты аяғына
тұрғызу; бодандық сана-сезімнен, тоталитарлық жүйенің бойды әбден меңдеген
енжарлық, масылдық қамытынан шыққан қоғамға демократиялық тетіктерді
енгізу; нарықтық өтпелі кезеңде әлеуметтік ауыр жағдайдың негізінде
туындауы мүмкін ішкі этностық қатығыстарға жол бермеу, т.б.
Жұрттың бәрі байыбына бара алмаған, шексіз бостандықтар берілген
тәуелсіздіктің алғашқы жылдары мемлекетаралық егестерге, ұлтшылдық сезімнің
өріс алмауына, қоғамдағы бір топтың келесі топқа қысым жасауына жол бермеу
қажеттілігі күн тәртібіне шықты. Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың басты мақсаты
қоғамдағы барлық этностардың толықтай құқығы мен бостандығын сақтай отырып,
жергілікті, байырғы ұлтқа негізделген жоғары әлеуетті қоғам құру болды.
Тоқсаныншы жылдарың алғашқы жартысында елдегі жаппай орын алған
әлеуметтік-экономикалық дағдарыс саяси дағдарысқа ұласты. Қазақстанда елдің
болашақ даму жолын, мемлекеттің саяси бағдарын таңдау жөнінде пікірлер сан-
салаға жарылып, түрлі саяси партиялар мен қоғамдық ұйымдар сан алуан
жолдарды жүзеге асыруды талап етті. Партияаралық күрес белең алып, әр тарап
аталған үдеріске тұрғындарды өз жағына тарту мақсатында іс-әрекет жасады.
Қазіргі уақытқа дейін кейбір проблемалары шешілмей келе жатқан мемлекеттік
тіл, мемлекеттік сәйкестілік, жерге деген жеке меншік құқық мәселелері
туралы қоғамда тұтас пікір қалыптаспай, түрлі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.