Қазақстан ауыл шаруашылығы үлкен мақсаттарға құлаш ұруда

Жерінің кеңдігі жөнінен әлем елдерінің арасында 9-шы орынды алатын, ал халқының саны жөнінен 57-ші орындағы Қазақстан ірі аграрлық-индустриялық мемлекеттердің қатарына кіреді. Жерінің жалпы аумағы 2,7 миллион шаршы шақырым, оның басым бөлігі ауыл шаруашылығына жарамды жерлер.
Еліміз өзінің тәуелсіздігіне ие болған кезде үлкен ауыртпалықтарды бастан өткерген салалардың бірі осы ауыл шаруашылығы болатын. Тоқсаныншы жылдардың орта­сына таман бұрынғы шаруашылық жүйесінің бұзылуына және жаңа құрылымдардың толық қалыптасып үлгермеуіне, шаруашылық аралық байланыстардың үзілуіне, басқа да көптеген факторларға байланысты мал саны бірнеше есе азайып, егіс көлемі бұрынғыға қарағанда едәуір қысқарып кетті. Ауылды жаппай жұмыссыздық басып, ауыл тұрғындары қалалы жерлерге қарай қоныс аудара бастады. Яғни, ауыл шаруашылығы санаулы жылдардың ішінде-ақ бұрынғы қол жеткізген әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерінің көбінен көз жазып, тұралаған күйге түсті.
Дегенмен, содан бергі 7-8 жылдың ішінде салада үлкен өзгерістер болды. Ең әуелі жаңа заңдар мен нормативтік құжаттар қабылданып, саланың бірте-бірте нарықтық қа­тынастарға қарай ойысуына үлкен ықпал жасады. Сол заңдардың ішінен Жер, Су, Орман кодекстерін және 2003-2005 жылдарға арналған аграрлық азық-түлік бағдар­ламасын, 2004-2010 жылдарға арналған ауылдық аумақтарды дамытудың мемлекеттік бағдарламасын, астық, мақта туралы заңдарды айтуға болады.
Мәселен, Жер кодексі кеңес өкіметінің тұсындағы адамдардың 70 жыл бойы қалыптасқан жерге деген көз қарасын түбірінен өзгертті. Өйткені, жер телімдеріне жылжымайтын мүлік мәртебесі беріліп, ол нарық айналымына қосылды. Мұның өзі оның бағасын айқындауға мүмкіндік берді. Осының нәтижесінде бұрын бағаланбай елеусіз қалып келген ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер телімдерінің адамзатты асыраушы тіршілік көзі ретіндегі қасиеті қайтадан артып, ол ауыл шаруашылығына инвестиция тартушы негізгі нысандардың біріне айналды. Жерді күтіп-баптау мәселесі жақсара түсті.
Оның үстіне Елбасының 2003-2005 жылдарды Ауыл жылдары деп жариялауы ауылдың жаңа жағдайда дамуына жол ашқаны белгілі. Мемлекеттің ауыл шаруашылығына және ауылдың әлеуметтік саласына жасайтын қолдауы мен қамқорлығы бұрынғыға қарағанда әлдеқайда арта түсті. Және ол қолдау бұрынғыдай жаппай емес, болашағы бар, тиімді шаруашылық жүргізу үшін қолайлы орналасқан ауылдар мен өңірлерге бірінші кезекте жасалатын болды. Соның нәтижесінде бұрын құмға сіңген судай босқа кетіп жатқан мемлекеттік қаржы мен несиелер енді өз қайтарымын бере бастады.

1. АБДУКАМАЛОВ О.А., ЧЕЛЕКПАЕВ Я.Д. Новые формы хозяйствонания в АПК и факторы их развития в условиях рынка.Изд. КазНИИНТИ, 1991 год.
2. АРХИПОВ А. Разгосударствление в аграрной сфере: необходимость, методы, последствия. Вопросы экономики. 1991, №6,с.81-91.
3. АРЫНОВ Е.М. О стратегии экономических реформ в Казахстане: Приоритеты и неотложные шаги. Алматы: КИСИ, 1993.
4. АУБАКИРОВ Я.А. Социально-экономические преобразования в сельском хозяйстве Казахстана. Алматы: „Казахстан" 1984 год.
5. АУТОВ Р.Р. Острые грани перестройки АПК. Изд.,Кайнар",1990 год.