Үш құрлықтың түйіскен жері

Кипрдiң солтүстiгiндегi Түрiк Республикасының Шығыс Жерорта теңiз университетiнде оқымас бұрын мен де осы Кипр мәселесiне өзгелер сияқты салқын қараушы едiм. Аралда тұрып, оқи жүрiп ондағы адамдардың мейiрбандығы мен қонақжайлығы, табиғаттың сұлулығы , бiлiм саласының сапалы және жоғарғы деңгейде екендiгiн көрiп, көз жеткен соң осы елдiң тағдырына, проблемаларына көз жұмып отыра алмайтын болдым, сондықтан да ол жайлы жазуды жөн көрдiм. Бiрақ осы елге қатысты мәселенi түсiну үшiн оның тарихи мән-жайын толық бiлу қажет.
Географиялық орны Кипрдiң солтүстiгiндегi Түрiк Республикасы (КСТР) Сицилия мен Сардиниядан кейiнгi Жерорта теңiзiндегi үлкендiгi жағынан үшiншi орындағы Кипр аралының солтүстiгiнде орналасқан. Кипрден Түркия жағалауына дейiнгi ең қысқа қашықтық - 64 км, ол Сирияға (97 км) және Грекияға (402 км) дейiнгi қашықтықтан әлдеқайда жақын болып келедi. Осы жағдай аралдың жаңа тарихының дамуына әсерiн тигiздi.
Кипрдiң солтүстiк жағында аралдың шығыс және оңтүстiк бөлiктерiне қарағанда таулы аймақтар аз. Солтүстiк жағалауларының бойымен биiк емес Кипарисовуно тауы, бiрақ ұзыннан созылған (160 км) Кирения әктi жотасы орналасқан. Мұнда Карпас түбегiнiң ең шетiнде Андреас мүйiсi жатыр, ол - адам аяғы баспаған, кiршiксiз таза табиғат бөлiгi.
Онда құстар (350 түрi) мен жабайы гүлдерге толы (1600 түрi) қорық жартастары бар көркем жағалаулар сәулет өнерiнiң ескерткiштерiмен үйлеседi. КСТР территориясында аралдың iрi Месаория жазығының шығыс, ең өнiмдi жағы орналасқан.
Жер көлемi - 3,35 мың км2 немесе аралдың территориясының 36%-ын құрайды.
Халқының саны - 198 мың адам (1997).
Этникалық құрамы (1993): түрiктер - 98,6%, басқалары - 1,4%.
Астанасы - Лефкоса (39 973 тұрғын, 1997 ж.). Басқа iрi қалалары: Газимагуса (Фамагуста) (27742 тұрғын, 1997 ж.), Гирне (Кирения) (7107 тұрғын, 1987 ж).
Ресми тiл - түрiк тiлi. Ағылшын тiлi кең тараған.