Компьютер құрылымы

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 44 бет
Таңдаулыға:

CD - ROM

1994 - 1995 жылдардан бастап 5. 25 дюймдік дискілердің орнына CD - ROM (Compact Disc Read Only Memory) компакт - дискідегі тұрақты еске сақтау құралы қолданыла бастады. ДЭЕМ көптеген көлемді бағдарламалар CD - ROM компакт дискілеріне жазылады.

CD-ROM дискілерінің мәлімет оқу жылдамдықтары әр түрлі болады, мысалы жәй жылдамдықты, екі еселенген, төрт еселенген т. с. с жылдамдықта бола береді. Соңғы кездегі шыққан компакт дискілер қатты магниті дискімен бірдей жылдамдықта жұмыс атқарады.

Қарапайым компакт дискінің көлемі 650 Мб, бұдан тек мәлімет оқуға болады, ал жазуға болмайды.

Қазіргі кезде компакт дискілерде өте сапалы фотосуреттер, фильмдер мен бейнеклиптер жазылып таратылады. Әр түрлі дыбыстық эффектілер, музыкамен безендірілген ойындар, компьютердің энциклопедиясын үйренуге арналған әртүрлі бағдарламалардың барлығы CD - дискілерінде болады. Бұл құралдың жұмыс істеу принципі - диск бетінен лазерлік сәулелер көмегімен сан түрлі деректерді оқуға негізделген. Компакт - дискіге сандық деректерді жазу, магниттік дискіге жазудан жоғары жиілігі мен сыйымдылығының үлкендігі арқылы ерекшеленеді. Стандартты CD - ROM дискісінде 650 Мб ақпарат сақталады. Мультимедиялық деректердің (графика, музыка, бейне) көлемдері өте үлкен болатындықтан CD-ROM мультимедиялық аппараттар қатарына жатады. Лазерлік дискідегі бағдарламалық жабдықтар - мультимедиялық шығарылымдар деп аталады. Қазіргі кезде CD - ROM-да кітаптар, альбомдар энциклопедиялар және электрондық журналдар шығарылады. CD-ROM-ның жазу мүмкіндігі жоқ. Ол үшін жазу құралы CD - R (Compact Disk Recorder) және көп қайталап жазу құралы CD-RW қолданылады.

CD-ROM дискіқозғағышының негізгі параметрі деректерді оқу жылдамдығы болып табылады. Ол алғашқыларында 150 Кб/с, екі еселенген 300 Кб/с төрт еселенген - 600 Кб/с. Қазіргі кезде өнімділігі 32 х - 50 х CD-ROM-дар шығарылуда. Жазу құралдарына бір реткі жазу үшін 4х-8х көп қайталап жазу үшін 4 х өнімділіктегі CD қолданылады.

Контроллер мен диск арасындағы мәліметтер алмасуды диск контроллерінің интерфейсі немесе диск интерфейсі деп атайды.

Қазіргі кезде IDE, SCSI интерфейстері қолданылады. IDE интерфейсінің көптеген түрлері: кәдімгі IDE, EIDE, ATA -3, UetraDMA -33 UetraDMA- 66 IDE интерфейсін АТА деп те атайды. Онда диск тікелей жүйелік тақшадағы ұяшыққа жалғастырылады.

Қазіргі винчестерлердің жұмысы жүйелік чипсеттердегі интерфейстерге және артқы шиналардың өткізгіштік қабілетіне байланысты.

50-жылдамдықтағы CD-ROM дискінің айналу жылдамдығы 104000 айналым /мин-ге, ал деректерді беру 1200 Кб/с жетеді. Жоғары жылдамдықта оқу қажеттілігі пайда болғандықтан CD- ROM дискіқозғағыштарында автоматты түрде жылдамдықты азайту мүмкіндігі қолданылады.

CD-R дискіқозғағыштары . Қазіргі кезде компакт дискілерге жазуға арналған арнайы дискіқозғағыштары шығарылады. Оны компьютерге қосу CD-ROM дискіқозғағышына сәйкес орындалады. Ақпарат жазу үшін арнайы таза компакт - диск қолданылады, оны СD- R деп атайды. Дискіге жазу арнайы бағдарламалар көмегімен орындалады. CD-R дискісіне деректер жазу лазер сәулесінің көмегімен орындалады. CD-R диск қозғағыштарындағы компакт дискіде ақпарат жазуда үш режимді ескеру керек: бір сеанысты, көпсеансты және инкреметтік бір сеансты режимде бір-ақ рет орындалады; ал көпсеанстыда жазу бірнеше сеанста орындалып, ақпарат жеке томдар түрінде жазылады. Инкреметтік режимде деректердің бір бөлігін жазып тоқтатуға, онан соң оны жалғастыруға болады. CD- R дискілерін кез-келген CD-ROM-дарда оқуға болады. CD- R дискісінде ақпаратты бір-ақ рет жазып сақтауға болады, оны қайтадан өшіруге және жазуға болмайды.

CD-RW дискіқозғағыштары. CD-RW дискіқозғағыштары CD-RW компакт дискілеріне ақпараттарды жазуға мүмкіндік береді. Олар CD - E ( CD -Erasable - өшірілетін CD ) және CD- RW( CD - Rewritable қайта жазуға болатын CD) болып бөлінеді де, көп рет жазуға және қайтадан өшіруге мүмкіндік береді. CD-RW дискінің сыйымдылығы 650 Мбайт. Дискіқозғағыштары IDE/ATAPI және SCCI интерфейстеріне арналып жасалынады. Олар деректерді 2Х жылдамдықпен жазып, 4Х- 6Х жылдамдықтарда оқи алады. CD-RW дискілері жаңа әмбебап CD- ROM-дарда ғана қолданылады.

Информация жинақтауыштар .

Иілгіш диск (дискет) - табақша пішінді, бетінде қабыршық түрінде магниттік қоспа жағылған иілгіш диск. Дискеттің пластмассадан жасалған қапшығында оған мәлімет жаздырмауға болатын кішкене тік төртбұрышты ойық бар және мәлімет жазу - оқу кезінде дискінің бетімен байланыс жасайтын магниттік бас тиектің жылжитын орны пластмасса қабықша ашық болады. Мәлімет жазу не оқу үшін дискет жүйелік блоктағы дискіқозғағыштың ұяшығына орналасады. ДЭЕМ бір немесе екі дискеттер ұяшығы болуы мүмкін. Дискеттер алмалы салмалы құрал болғандықтан, олар әрі мәліметтер сақтау үшін, әрі компьютерлерден мәліметтер алмастыру үшін қажет.

3, 5 дюймдық дискеттерде ойықтың үстінде жылжымалы ілгек бар. Оны жоғары төмен қозғай отырып мәлімет жазуға немесе жаздырмауға болады.

Дискетті форматтау (белгі салу) . Дискетті алғашқы рет пайдалану алдында оны арнайы тәсілмен форматтайды, яғни беттеріне белгі салады. Форматтау операциялық жүйе командасымен жүргізіледі.

Винчестер. Негізінен ол бір оське орналасқан дискілер тобынан тұрады, магниттік қабатпен жабылып, жоғары жылдамдықпен айналым жасайды. Сондықтан оның құрамы 2п беттен тұрады. Мұндағы п - топқа кіретін дискілер саны.

Әрбір бетте дискідегі информацияны оқуға арналған құрал болады. Дискілердің 90 об/с жылдамдықпен айналым жасау кезінде информация оқитын құрал мен диск бетінің аймағында аэродинамикалық жастық пайда (подушка) болады да, оқитын құрал дискі бетінен миллиметрдің бірнеше мыңдық бөліктеріне тең биіктікте орналасады. Оқитын құралдай өтетін ток күшінің өзгерісіне байланысты аэродинамикалық жастықтағы динамикалық магнит өрісінің шамасы өзгеріске ұшырайды да, магниттік дискідегі ферромагниттік бөлшектердің өзгерісін тудырады. Оның нәтижесінде деректерді магниттік дискіге жазу процесі іске асады.

Дискідегі информацияны оқу кері процесс негізінде іске асады. Қабаттағы магниттелген бөлшектер оқитын құрал айналасында өздік индукция электро қозғаушы күшін (Э, Қ, К) тудырады. Бұл жағдайда пайда болатын электр сигналдары күшейтіліп, өңдеуге беріледі.

CD-ROM.

Бұл құралдың жұмыс істеу принципі - диск бетінен лазерлік сәулелер көмегімен сан түріндегі деректерді оқуға негізделген. Компакт - дискіге сандық деректерді жазу, магниттік дискіге жазудан жоғары жиілігі мен сыйиымдылығының үлкендігі арқылы ерекшеленеді. Стандартты CD - ROM дискісінде 650 Мб информация сақталады. Мультимедиялық деректердің ( графика, музыка, видео) көлемдері өте үлкен болатындықтан CD - ROM мультимедиялық аппараттар қатарына жатады. Лазерлік дискідегі бағдарламалық жабдықтар - мультимедиялық шығарылымдар деп аталады. Қазіргі кезде CD - ROM - да кітаптар, альбомдар энциклопедиялар және электрондық журналдар шығарылады. CD-ROM кемшілігі оның жазу мүмкіндігінің болмауы. Ол үшін бір рет жазу құралы - CD - R (Compact Disk Recorder) және көп қайталап жазу құралы CD - RW қолданылады.

CD - ROM дискіқозғағышының негізгі параметрі деректерді оқу жылдамдығы болып табылады. Ол алғашқыларында 150 Кб /с, екі еселенген 300 Кб /с төрт еселенген - 600 Кб /с. Қазіргі кезде өнімділігі 32 х - 48 х CD - ROM -дар шығарылуда. Жазу құралдарына бір реткі жазу үшін 4 х - 8 х көп қайталап жазу үшін 4 х өнімділіктегі CD қолданылады.

Контроллер мен дискі арасындағы мәліметтер алмасуды дискі контроллерінің интерфейсі немесе дискі интерфейсі деп атайды. CD-ROM-ды компьютерге қосу үшін интерфейстің 4 түрі:

1. SCSI/ASPI (Small Computer System Interface/Advanced SCSI Programming Interface) ;

2. IDE/ATAPI (Integrated Device Electronics/AT Attachment Packet Interface) ;

3. параллель порт;

4. USB порты қолданылады.

Қазіргі кезде IDE, SCSI интерфейстері қолданылады. IDE интерфейсінің көптенген түрлері: кәдімгі IDE, EIDE, ATA -3, UeltraDMA -33 UltraDMA- 66 IDE интерфейсін АТА деп те атайды. Онда дискі тікелей аналық тақшадағы ұяшыққа жалғастырлады. AТA стандартта бір каналға ( Small Computer System Interface - кіші өлшемді компьютерлер жүйесінің интерфейсі ) - кез келген құралдар тобы үшін әмбебап интерфейс. SCSI - контроллерлері құрылғылар мен компьютер арасындағы деректер алмасуы н Bus Mastering ( шиналық басқару) немесе DMA режимдері арқылы орындайды. Bus Mastering - бұл сыртқы құрылғының процессордың қатысынсыз деректерді жадқа жіберу қабілеті, бұл кезде процессор басқа есептеулерді орындауы мүмкін.

Қазіргі винчестерлердің жұмысы жүйелік чипсеттердегі интефейстерге және жалғастырушы шиналардың өткізгіштік қабілетіне байланысты.

50- жылдамдықтағы CD- ROM дискінің айналу жылдамдығы 104000 оборот / мин- ге ал деректерді беру 1200 Кб/с жетеді. Жоғары жылдамдықта оқу қажеттілігі пайда болғандықтан CD- ROM дискі қозғпғыштары автоматты түрде жылдамдықты азайту мүмкіндігін қолданады.

CD- R дискі қозғағыштары .

Қазіргі кезде компакті дискілерге жазуға арналған арнайы диск қозғағыштары шығарылады. Оны компьютерге қосу CD - ROM диск қозғағышына сәйкес орындалады. Информация жазу үшін арнайы таза компакт - диск қолданылады, оны СD- R деп айтады. Дискіге жазу арнайы бағдарламалар көмегімен орындалады. CD -R дискісіне деректер жазу лазер сәулесінің көмегімен іске асады. CD- R диск қозғағыштарындағы компакт дискіге информация жазуда үш режимді ескеру керек: бір сеансты, көпсеансты және инкреметтік. Бір сеансты режимде бүкіл дискіге бірақ рет орындалады; ал көпсеанста жазу бірнеше сеанста орындалып информация жеке томдар түрінде жазылады. Инкреметтік режимде деректердің бір бөлігін жазып тоқтауға, онан соң оны жалғастыруға болады. CD- R дискілерін кез -келген CD- ROM - дарда оқуға болады. CD- R дискісіне информацияны бірақ рет жазып сақтауға, ал оған қайтадан өшіруге және қайта жазуға болмайды.

CD- RW диск қозғағыштары .

CD-RW дискіқозғағыштары CD- RW компакті дискілеріне информацияларды жазуға мүмкіндік береді. Олар CD - E ( CD -Erasable - өшірілетін CD ) және CD- RW( CD - Rewritable қайта жазуға болатын CD) болып бөлінеді де онда көптеген рет жазуға және қайтадан өшіруге болады. CD- RW дискісінің сыйымдылығы 650 Мбайт. Диск қозғағыштары IDE / ATAPI және SCCI интерфейстеріне арналып жасалынады. Олар деректерді 2Х жылдамдықпен жазып, 4Х- 6Х жылдамдықтарда оқи алады. CD- RW дискілері жаңа әмбебап CD- ROM - дарда ғана қолданылады.

ИІЛГІШ ДИСК

Иілгіш диск (дискет ) - табақша пішінді, бетінде қабыршық түрінде магниттік қоспа жағылған иілгіш диск. Дискеттің пластмассадан жасалған қапшығында оған мәлімет жаздырмауға болатын кішкене тік төртбұрышты ойық бар және мәлімет жазу - оқу кезінде дискінің бетімен байланыс жасайтын магниттік бас тиектің жылжитын орны пластмасса қабықша ашық болады. Дискеттің негізгі параметрі - оның диаметрі, қазіргі шығарылатын дискеттер үшін бір ғана стандарт бар - ол диаметрі 3, 5 дюймдік дискеттер, яғни дискеттің диаметрі 89 мм болады.

Иілгіш дискідегі (дискеттегі) жинақтауыштар бір компьютерден екінші компьютерге мәлімет алмастыру үшін, қазір жұмысқа қажет емес ақпаратты сақтап қою үшін қатты дискідегі мәліметтердің архивтік (тығыздалған) көшірмесін алу үшін керек.

Жұмыс процесінде әр адам өзінің мәліметтері мен бағдарламаларының дискіде алатын көлемін білуі тиіс және дискідегі қанша бос орын қалғанын қадағалап, дискінің көлемін тиімді пайдалануға тырысу қажет.

Мәлімет жазу не оқу үшін дискет жүйелі блоктағы дискіқозғағыштың ұяшығына орналасады. ДЭЕМ бір немесе екі дискеттер ұясы болуы мүмкін. Дискеттер алмалы-салмалы құрал болғандықтан, олар әрі мәліметтер жасақтау үшін, әрі компьютерде мәлімет алмастыру үшін қажет.

3, 5 дискетте 1, 44 Мб көлемде мәліметтер жазылады. Мәлімет жазылатын дискеттің оң жақ шетінде кішкене төртбұрышты қосымша ойық болады. Дискеттер қатты пластмас қорапта орналасады, сол себепті олар әрі ұзақ, әрі сыйымдығы сенімді қызмет атқарады. Соңғы шығып жатқан дискіқозғағыштарда 3, 5 дюймдық дискеттер ғана қолданылады.

3, 5 дюймдық дискеттерде ойықтың үстінде жылжымалы ілгек бар. Оны жоғары-төмен қозғай отырып мәлімет жазуға немесе жаздырмауға болады.

Дискетті форматтау (белгі салу) . Дискетті алғашқы рет пайдалану алдында оны әртүрлі тәсілмен тармақтайды, яғни беттеріне белгі салады. Форматтау операциялық жүйе командасымен жүргізіледі.

ҚАТТЫ ДИСК

ҚАТТЫ ДИСК - (винчестер) деректер мен бағдарламаларды ұзақ уақыт сақтау үшін қолданылады. Негізінен ол бір оське орналасқан дискілер тобынан тұрады, магниттік қабатпен жабылып, жоғары жылдамдықпен айналым жасайды. Сондықтан оның құрамы 2 п беттен тұрады. Мұндағы п - топқа кіретін дискілер саны.

Қатты дискідегі мәлімет жинақтаушылар (винчестер) ақпаратты тұрақта сақтауға арналған. PC- де қатқыл дискінің мәлімет сыйымдылығы 20-40Гбайт, Pentium -10-80 Гб дейін болады.

Қатты диск орнынан алынбайды, корпуста жүйелік блокта орналасады. Ол екі жағына да мәлімет жазылатын бір дискіге біріктірілген бірнеше дискілерден тұрады, иілгіш алмалы-салмалы дискетке қарағанда винчестерге өте көп мәлімет көлемі сияды, сондықтан да оны пайдалану өте ыңғайлы.

Әрбір бетте дискідегі ақпаратты оқуға арналған құрал болады. Дискілердің 90 об/с жылдамдықпен айналым жасау кезінде ақпарат оқитын құрал мен диск бетінің аймағында аэродинамикалық жастық пайда (подушка) болады да, оқитын құрал диск бетінен миллиметрдің бірнеше мыңдық бөліктеріне тең биіктікте орналасады. Оқитын құралдан өтетін тоқ күшінің өзгерісіне байланысты аэродинамикалық жастықтағы динамикалық магнит өрісінің шамасы өзгеріске ұшырайды да, магниттік дискідегі ферромагниттік бөлшектердің өзгерісін тудырады. Оның нәтижесінде деректерді магниттік дискіге жазу процесі іске асады.

Дискідегі ақпаратты оқу кері процесс негізінде іске асады. Қабаттағы магниттелген бөлшектер оқитын құрал айналасында өздік индукция электро қозғаушы күшін (Э, Қ, К) тудырады. Бұл жағдайда пайда болатын электр сигналдары күшейтіліп, өңдеуге беріледі.

Қатты дискінің жұмысын арнайы логикалық-аппараттық құрылғы - қатты дискі контроллері (бақылаушысы) басқарып отырады. Алғашқы компьютерлерде ол жеке плата ретінде қолданылады, ал қазіргі кезде runcem - микропроцессор комплексіне кіретін микросхема орындайды.

Қатты дискілердің негізгі қасиетіне - олардың сиымдылығы мен өнімділігі жатады. Дискілердің сиымдылығы оларды жасау технологиясына байланысты. Қазіргі кезде қатты диск жасаушылар ІВМ фирмасы жасаған Гиганттық магниторезистивтік эффект әдісін қолданады. (GMR - Giant Magnetic Resistance) . Бұл әдіспен жасалған дискілердің әрбір қабаты теориялық жағынан 20 Г байтқа дейін барады. Ал, практика жүзінде ол 80 Гбайтқа жеткізілді. Қатты дискілердің өнімділігі тек оның жасау технологиясына ғана тәуелді емес. Қазіргі дискілер деректерді жеткізу мүмкіндігі жағынан (30-60 мб/с) жоғары көрсеткішке жетіп жүр. Ол негізінен жүйелік плата мен байланыс орнататын интерфейс сипаттамасына тәуелді. Интерфейске байланысты ақпарат жеткізу мүмкіндігі:

13 - 16 Мб /с - EIDE

80 Мб /с - ке дейін - SCSI

50 Мб /с - жоғары ІЕЕЕ 1394.

Диск өнімділігі ондағы ақпаратты табу уақытына да байланысты. Ол дәрежелерді табу және дискінің айналу жылдамдығына тәуелді 5400 об /мин. Жылдамдықпен айналатын дискілер үшін табу уақыты 9-10 мкс, 7200 об /мин. Дискілер үшін 7- 8 мин. Жоғары сапалы жасалған дискілердегі ақпаратты табу уақыты 5 - 6 мкс.

БЕЙНЕАДАПТЕРЛЕР

Көбінесе символдық режимде дисплей экранына 80 таңбадан тұратын 25 жол мәлімет, ал графикалық режимдегі экранның бейнелеу қабілеті адаптер тақшасын жүйелік блокпен байланыстыру құрылғысының мүмкіндіктеріне сәйкес болады. Экрандағы кесін көрінісінің сапасы графикалық адаптердің типіне қарай өзгеріп отырады.

Кең тараған адаптерлерге мыналар жатады: EGA, VGA және SVGA. Қазіргі кезде VGA және SVGA (Super VGA) кеңінен қолданылады., SVGA-ның көрсету қабілеті өте жоғары. Адаптерлер бейнелерді айқындап көрсету қабілетімен ерекшеленеді.

Адаптердің бейнелеу қабілеті оның графикалық режимде экранда көрсетіле алатын бір жолдағы нүктелер (пиксельдер) санына байланысты. Мысалы, 720х348 мүмкіндікті немесе оданда жоғары монитор вертикаль (тік) бағытта 348 жол - нүктені көрсете алады, ал оның әр жолында 720 нүкте бар. Баспахана жүйелерінде 800х600 және1024х768 мүмкіндікті немесе одан да жоғары мониторлар қолданылып жүр. Экран бетінің мөлшері диоганаль стандарты (14 дюйм-1 дюйм = 2, 54cм. ) бойынша жасалады, үлкейтілген (15дюйм) және теледидар (17, 20 және 21 дюйм -диагоналы бойынша 54см -ге дейін) тәрізді болып та жасалғандары кездеседі, олар түрлі түсті (16 млн-нан бірнеше ондаған млн түстерге дейін) немесе ақ-қара (монохромды) болып та шығарыла береді .

Адаптерлер стандартты түрлі-түсті монитордағы түстер палитрасын (жиынын) анықтайды: CGA (ескі модель) стандартты режимде 4 түспен, EGA 64-түспен, VGA- 256 түске дейін, ал SVGA - миллионнан аса түстермен жұмыс істей алады. Бірақ символдық режимде көрсетілген стандарттағы экрандардың барлығы да 16 түсті ғана қолданылады.

VGA (SVGA) мониторлары 15 контактілі портқа қосылады.

Бейнедаптерлер мониторды басқару сигналдарын шығарады. PS/2 компьютерлерінің пайда болуына байланысты 1987 жылы IBM компаниясы видеожүйеге жаңа стандарттар енгізді.

Қазіргі кезде VGA, SVGA және XGA адаптерлері ғана қолданылады. VGA мониторлары аналогтық сигналдарды қолданады. VGA адаптерлерін IBM фирмасы шығарады. VGA адаптерлерін - BIOS VGA бағдарламасы басқарады. Оның графикалық мәтіндік әртүрлі функциялары бар. Ол адаптердің жұмыс істеу мүмкіндігін кеңейтеді. Қазіргі кезде 16 - түсті, айқындылығы 640х480 VGA адаптері негізгі деп саналады.

SVGA адаптері. Бұл адаптердің VGA адаптерлерінен мүмкіндігі жоғары. Оның стандартын 1989 жылы қазан айында VESA ассоциациясы жасады. Ол VESA BIOS Extension деп аталды. Бұл стандарт кез келген SVGA адаптерлерін қолдана беруге мүмкіндік береді. VESA стандартындағы SVGA тақшалары бейненің барлық форматтарында, 1280х1024 пиксел айқындылықта жұмыс істеуді қамтамасыз етеді.

Бейнежүйенің негізгі компоненттері:

Бейнеадаптер жұмыс істеу үшін оның төмендегі компоненттері болуы керек:

- BIOS (Ендіру - шығарудың базалық жүйесі) ;
- Графикалық процессор;
- Бейнежад;
- Цифрлық- аналогтық түрлендіргіш, DAC - Digital to Analog Converter;
- Ұяшықтар
- Бейнедрайвер

Кең таралған адаптерлердің арнайы мақсатта қолданылатын қосымша модульдері болады. Мысалы: үш өлшемді кеңістіктегі объектілер қозғалысын жылдамдату.

Бейнеадаптерлердің түрлері.

Бейнекарта (бейнеадаптер) . Монитормен біріге отырып бейнекарта компьютердің ақпаратты бейнелеу жүйесін құрайды. Дербес компьютерлердің дамуына байланысты, оның оперативтік жадының бір бөлігінде жадының экрандық бөлігі бөліп алынды, оған процессор бейне туралы деректерді ендіріп отырады.

Экранның арнайы контроллері арқылы жадтың экрандық бөлігінен экранның әрбір нүктесінің жарықтануы туралы мәлімет алып монитордағы электрондық токтарды басқарып отырады.

Ақ - қара түсті монитордан түрлі - түсті мониторға көшуге байланысты айқындылығын арттыруға бейнежад аймағы графикалық деректерді сақтауға жеткіліксіз болды, процессор ондағы бейнені басқаруды іске асыра алмады. Осы кемшіліктерді жою мақсатында бейнеадаптер жасалды. Бейнеадаптер физикалық жағынан жеке тақша түрінде жасалған, оны аналық тақшаның слотына орналастырады да бейнекарта деп атайды. Бейнекарта - бейнеконтроллердің, бейнепроцессордың және бейнеожадтың қызметін толық атқарады.

Компьютерлерде бьейнеадаптерлердің бірнеше стандарттары қолданылады:

МДА (монохромды) ; CGA (4 түсті) ; EGA (16 түсті) ; VGA (256 түсті) . SVGA бейнеадаптері 16, 7 миллион түсте және 640 х 480, 800 х 600, 1024 х 768, 1152 х 864, 1280 х 1024 айқындылықта жұмыс істей алады.

Бейнежүйенің негізгі параметрі - экран айқындылығы болып табылады. Ол неғұрлым көбейген сайын бейнені беру қабілеті, әрбір нүктені дәл анықтауы арта түседі.

Символдық режимде дисплей экранында бір бетте 2000 таңба яғни 2000 байт информация орналасады.

Графикалық режимде экранда көрсетілетін нүктелерді- пиксель деп атайды. Экран бетінің өлшемі дюйммен көрсетіледі. Олар стандартты 14, 15, 1. 7, 21 дюймдік болады. ( графиктік режимдегі - ең үлкен айқындылықпен шығарылатын түс мөлшері - бейнекарта жадының сыйымдылығына байланысты, яғни әрбір пиксельге келіп түсетін информация (бит) санына тәуелді. Жадта бір пиксельді бейнелеу үшін 1 бит орын бөлінеді.

Әр түрлі фирмалар шығарған аппараттар мен бағдарламалық стандарттау мақсатында VESA фирмасының VESA, SVGA - стандартты бейнеинтерфейсі қолданылады. Қазіргі бейнеадаптерлер графикалық акселератор (үдеткіш) технологиясымен немесе графикалық сопроцессормен дайындалады.