Ксенофонттық көзқарастары және трактаттары

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Ксенофонттық көзқарастары және трактаттары.

Жоспар

Ксенофонтқа шартты көзқарас
Ксенофонттық өмірі жайлы деректер.
Ксенофонттың антидемократиялық көзқарастары

Ежелгі Грецияда өмір сүрген әйгілі жазушы және тарихшы тұлғалардың бірі бұл Ксенофонт. Ксенофонт ежелгі Греция мәдениетінің жазушыларынан басты айырмашылығы әрбір болған тарихи құбылысты ерекше бағалаған жан. Ксенофонт ерекше жоғары дәрежеге ие болған адам. Герадот, Фукидидтер секілді ұлы тарихшылардың, Платонмен, Антисфен секілді философтардың қатарына кірді.

Ксенофонттық тілі антикалық прозаның образы болып саналды. Оның жазу тілін тәтті балға теңестіреді («Антикалық ара» деп аталған) .

Жаңа заманның неміс әдебиетшілері Ксенофонттын жазған әдебиеттерін сынға алған. Соның ішінде филолог-классиктерінің бірі критикалық тұрғыдан сынаған. Ксенофонттын трактаттары «отставкідегі майордың» еңбегі деп бағалап, жазушы тән емес деп танылды (У. Вилолювиц-Мелендорф)

Бірақ басқада пікірлерге қарасақ, Ксенофонттың таланты әскери мамандықты шебер меңгерген жоқ емес, сонымен қатар одан жақсы бір публист, журналист шығаты оның деп қарастырды.

Ксенофонт зерттелген басқада тарихи зерттеушілердің пікірінше Ксенофонттық творчествалық еңбегіне дұрыс баға берілмеген. Ежелгі Греция қоғамында жаңаша бай формада өзінің жазу стилін қалыптастырған Ксенофонты ескеру қажет деп танып, оған тағылған сыни көзқарастарды тек қана қоғамдың сентенция болып қалмауы керек деп санады.

Келе-келе жаңаша және әділетті ойлар мен көзқарастар қалыптасты. Енді Ксенофонтың Фукидид секілді, тарихшы Платон секілді философ емес, оның өзіне тән өзгеше талапты анықталды. Ксенофонт тек өзіне тән тәбиғи дарындылықпен сол заманнын бақылаушы тұлғасы ретінде бағаланды. Әскери тиктиканын маманы, әскери офицер, экономист және моруалісі, өз еңбектерінде ең басты мақсаты теория мен пронтикаға көбірек көңіл бөле отырып саяси тұрғыдан еңбегін жазып қалдырып, Ксенофонт секілді жазушы, ойшыл әрқашан жоғары көзқарасты, дарынды тұлға ретінде қала беретіні рассыз.

Ксенофонт (Xenophon) (б. ғ. б. 430 жылдары шамасында Афины -335 не 354 коринф) - ежелгі грек жазушысы тарихшы. Ақсүйектер ортасынан шықты. Ксенофонттын әкесі Грилл өте бай адам болған (соның ішінде жердің иесі) Ксенофонт Сакрот мектебінің шәкірттерінің бірі б. ғ. б. 401 жылы парсы тағына таласушы Кіші кирдің Артексеркс ІІ-ге қарсы жорығына қатысты. Сосын ұзаққа созылған грек жерлерінің шешуші соғысында өзін көрсете білді. Ксенофонт жаңа бір әскери қолбасшы ретінде таңдап алынып, талантты ұйымдастырушының қабілеті мен қолбасшы ретінде грек әскерін басқарды.

Өзінің жағдайын қолдана отырып, басты серіктес тобын 2 рет понте қалдырып, жаңа қаланы ашуға ат салысты. Жаңа қаланы басқару үшін Ксенофонт мемлекеттің басқару жағдайына баса назар аударды.

Кир қаза болғаннан кейін 10 мың грек әскерлерінің Вавилон түбінен Трапезундқа қарай шегінуіне басшылық етті (кейіннен мұны « » деген тарихи шығармасынды жазды)

Ксенофонт 2 немесе 3 жыл өткеннен кейін Спарта әскерлерімен бірігіп, Кіші Азияға қарсы соғысты б. ғ. д. 396 ж. Спарталық патша Агесинай (б. ғ. д. 444-360жж. ) мен бірікті.

Б. ғ. д. 394 ж. Ксенофонт Спарталықтардың атынан коренедегі шайқасты Афинаға қарсы шықты. Сол уақыттан бастап өмір бақилық құғынға ұшырап, елден алыстатылып тәркіленді.

Сол уақыттан кейін Ксенофонт Спартаға келіп Олимптен шалғай жерды Скип пункттен жер алды. Ксенофонт сол жерде өмір сүріп, барлық әскери мемлекеттік басқару ісінен бас тартты, барлық уақыттан өзінің шығармашылығының жолына арнады. Эридтік Спартадан бөлінгеннен кейін, Левтрок тусында Спартадан б. ғ. б. 371 жылы көшуге мәжбур болды. Енді Ксенофонт өз өмірін Коринфте жалғастырды. Енді Ксенофонт Спартадан дәмеленуін тоқтатып, Фивалықтарға қатты ызаланды. Афина сол уақытта антифивалық коалиция құрып, Спартаға қарсы шықты. Ксенофонт үшін бұл маңызды оқиға болды. Дәл осы кезеңде Ксенофонттың отанына қайта оралуына мүмкіндік туды. Ксенофонтты құғындау заңы алынып тасталды. Алайда Ксенофонт өз еліне қайта оралу заңы болғанмен Каринфте өмірінің соңына дейін тұруды қалады.

Өзіндік өмірлік тәжірбесінің, теоретикалық білімінің, Спарта мектебінен алған ілімннің арқасында, жеке әскери тәжірбиесінің арқасында, Ксенофонттың әскери саясатқа қызығушылығы арта түсті. Тек қана ең бірінші болып, әскери іс жөнінен трактат жазған, тек техникалық көзқараспен емес, армия үшін социалды организатор басқару ісін ұйымдастырушылық қабілеті болуы керек деп танылды. Басқаша қарайтын болсақ өзінің әскери, саяси көзқарасынан қарасақ ол алдына басқару ісін мақсат етіп қойды.

Негізінен Ксенофонттың негізгі еңбектері социалды саяси бағытқа қарай бұрмаланған. Соның ішінде саяси трактаттары (4 түрі) «Ана босис», «Киро педия», «Грек тарихы» және «Атесилай» атты 4 шығармаларды жазып шығарды. Тарихи жанрдағы «Экономик» және «Глерон» философия жанрында тағыда екі диалог «Гиппократтың міндеттері», «О всадническом искусстве» сонымен қатар «Ракедемонскал политика» және «о доходах» саяси формадағы тарктаттарын жарыққа шығарды. Жазылған шығармаларының басты көпшілігі саясатқа көңіл бөлінген шығарма ретінде жазылған. Тек тарихи шығармасы «Грек тарихы» атты еңбегі. Автор «(. ғ. д. 411-362 жж. ) Спартаны басқарған Агесилай потинаның өмірімен Спарта туралы жазған еңбек. Ксенофонт-еңбектері өзінің антидемократиялық бағытта болуына қарамастан, аса бағалы тарихи деректер.

Б. ғ. д. V ғасырда Афина мемлекетінің өркендеу кезеңі болып есептелсе, б. ғ. д. 404 жылдары Афина үшін құлдырау кезең болып есептелді. Пелопоннес соғысы (б. ғ. д. 431-404 жж. ) мемлекетке үлкен соққы болды. Сонымен қатар байырғы беделіненде айрылды. (Афинаның теңіз одағының талқандалуы және де Спарталықтарға бағынуға тура келді) Пелопоннес соғысының әсері тек Афина мемлекетінің құлауына емес, түгелдей Греция өркениетіне өз әсерін тигізді. Дағдарыстың әсері мемлекет ішіндегі тап елдеріне (дін жолындағы гректер үшін де) үлкен әсерін тигізді.

Енді антикалық өркениет үшін жаңа кезең (б. ғ. д. Vғ. Аяғы мен Ivғ. басы) туды. Осы тұста ежелгі әйгілі тұлғалардың щығуы мен танылды. Мысалыға, Платон, Сократ, Аристотель, әрқайсысы өзіндік саналы ой пікірімен қоғамда өз үлесін қосты. Сократ грек қоғамының ішіндегі адамгершілікпен, өнегелік деген сұраққа жауап іздеді. Платон мен Аристотель болса мемлекеттің идеологиясына көр көңіл бөлді. Ал Ксенофонт және Исократтар монархия мен әлемдік доктринаға қарсы тұрды.

Ксенофонт мемлекетті басқару үшін елде конституция емес, идеалды ел басқарушысы қажет, сонда ғана ол мемлекеттің гүлденуіне әсерін тигізеді деп тұжырымдады. Соның ішінде бұқара халықпен санасатын, олардың салт-дәстүрін жақсы танитын, басқарушыларды тағайындай білу керек деп ойлады. Сонымен қатар елді немесе мемлекетті билеуші адам саясатшыл бағасы келсе, саясатын институтын жақсы білу, соның ішінде Сократтың философия-этика ғылымын өте жетік біліу қажет деп танылды.

Ксенофонттың мемлекет ісін басқару туралы жазылған тарктаттарын «Кирепедии» және «Герерона» атты еңбектерінен оқуға болады. Бұл шығармаларын Ксенофонт тарихи фактілерді келтіре отырып баяндады.

Кейбір зерттеушілердің пікірінше аталмыш еңбектерді Ксенофонттың қиялынан тұған шығармалар деп бағалауда. Себебі мазмұны жағынан ойдан құрастырылғанға ұқсайды.

Біздің білуімізше иранияға деген көзқарас туылғаннан қақтығысыз аяқталмайтыны белгілі нәрсе, мысалыға, ол бір әулиет үшін тіпті дәстүр сияқты құбылыс.

Сол секілді Ксенофонттың «Гиерон» еңбегінде бақытсыздыққа ұшырыған тиранияға арналған. Көптеген зерттеуші ғалымдар «Ксенофонттың Гиероны» мен Сократтың «Мемлекет» еңбегін салыстыра отырып, зерттеп, алалмыш 2 шығарманың