ҚР Еңбек құқығының түсінігі, пәні

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 143 бет
Таңдаулыға:

1. ЌР Ењбек ќ±ќыѓыныњ т‰сінігі, пєні.

А/Ењбектіњ ќоѓам µміріндегі ролі

Б/Ењбек ќ±ќыѓыныњ т‰сінігі.

В/ Ењбек ќ±ќыѓыныњ пєні.

Г/Ењбек ќызметі мен ењбек ќатынастары.

Д/ ЌР-да ењбек ќатынастарын реформалау концепциясы.

Еңбек құқығының рөлі, міндеттері ж. не қызметі өзара тығыз байланысты болады. Олар қызметкердің, жұмыс берушінің, өндірістің, қоғамның ж. не мемлекеттің мүдделерін білдіреді. Қызметкер мен жұмыс беруші еңбек шартын жасасқан жағдайда еңбек қатынастарына түседі, бұл ретте олардың . рқайсысы өз мақсаттарын көздейді. Сондықтан, еңбек құқығының негізгі рөлі - реттеушілік рөл.

Еңбек құқығының пәні. Еңбек құқығын оқу п. ні ж. не құқық саласы ретінде қарастырмастан бұрын, «еңбек» ж. не «құқық» сөздерінің түп-төркініне көз жүгірткен жөн болар. Жалпы алғанда, құқық адамдардың . р түрлі қоғамдық

қатынастардағы жүріс-тұрыстарын реттейді, яғни, т. ртіптейді, қалыпқа келтіреді, нормаларға с. йкестендіреді. Ал еңбек дегеніміз не? Еңбек адамның табиғи қажеттігі болып табылады.

Еңбек адамның өмір сүруінің маңызды жағдайы болып табылады, себебі, ол адамның материалдық ж. не рухани қажеттіліктерін, басқаша айтқанда, тамақтануға, баспана иеленуге, киінуге, адамдармен араласуға, білімге, қағазға, оқуға, өнерге ж. не т. б. қатысты қажеттіліктерін қанағаттандырады. Кең мағынада еңбек тек адамның ғана емес, сонымен қатар қоғамның да табиғи қажеттігі болып табылады, себебі, еңбек қоғамның материалдық негіздерін қалыптастырады.

Еңбек - бұл еңбек өнімін алу үшін адамның дене, ақыл-ой, рухани қабілеттерін жұмсау арқылы жүзеге асатын мақсатты қызмет. Еңбек дене, ақыл-ой ж. не рухани қабілеттіктерден туындайды да, бұлардың н. тижесінде материалдық, рухани ж. не санаткерлік құндылықтар жасалады.

Сонымен, еңбек құқығының п. ні болып тек еңбек емес, сонымен қатар еңбек үрдісіндегі еңбек қатынастары ж. не олардан туындайтын, еңбекке қатысы бар қатынастар да табылады .

2. Ењбек ќ±ќыѓыныњ єдісі, ќызметі, ж‰йесі.

А/Ењбек ќ±ќыѓыныњ єдістері олардыњ белгілері.

Б/ењбек ќ±ќыѓыныњ ќызметі, басќа ќ±ќыќ салаларымен араќатынасы.

Д/Ќ±ќыќ саласы ретінде ењбек ќ±ќыѓыныњ ж‰йесі.

Е/ Ењбек ќ±ќыѓыныњ ж±йесі мен ењбекзањнамасыныњ ж‰йесі.

Еңбек құқығының қызметі - бұл еңбек құқығы нормаларының күшінің негізгі бағыттары. Оларға жоғарыда аталған реттеуші ж. не қорғаушы функциялар жатады. Еңбек құқығының ерекше функцияларының қатарынан . леуметтік, қорғаушы, шаруашылық-өндірістік, т. рбиелеу ж. не өндірістік демократияны дамыту функцияларын атауға болады. . леуметтік функция халықты жұмыспен қамтуды қамтамасыз етеді, еңбекке, еңбектің қауіпсіз жағдайларына ж. не еңбекті қорғауға қатысты құқыққа кепілдіктерді жүзеге асырады. Қорғау функциясы еңбек жағдайының жоғары деңгейін, еңбек заңдарының нормаларын орындауға бақылау жүргізуді қамтамасыз етуге, еңбек заңдарының бұзылған ережелерін қалпына келтіруге, еңбек дауларын шешуге бағытталған.

Еңбек құқығының сабақтас құқық салаларынан айырмашылығы. Қазақстан Республикасындағы еңбек құқығына қатысты сабақтас құқықтар болып азаматтық құқық, аграрлық ж. не жер құқықтары, . кімшілік құқық ж. не . леуметтік қамтамасыз ету құқықтары табылады.

Еңбекті қолдануға, оның жағдайларына ж. не ұйымдастырылуына қатысты дау туған жағдайда осы даудың еңбек құқығының п. ніне жататындығын немесе даудың өзге құқық салаларының нормаларымен қарастырылатынын анықтау үшін еңбек қатынасының белгілерін талдау қажет. Бұның маңызы өте зор, себебі, осындай талдаудың н. тижесінде тиісті құқықтық салдар туындайды.

Еңбек заңдары азаматтық заңдармен өте тығыз байланысты. Азаматтық заңдар қатысушылардың теңдігіне негізделген тауар-ақшалық ж. не өзге де қатынастарды, еңбекпен ж. не оның н. тижелерімен байланысты мүліктік қатынастарды реттейді. Яғни, азаматтық құқықтың п. ніне белгілі бір жұмысты орындаумен немесе қызмет көрсетумен (тұрмыстық мердігерлік шарты, тапсырма, . деби тапсырыс ж. не т. б. ) байланысты қатынастар кіреді. Бұл қатынастар еңбек қатынастарына өте жақын ж. не оларға ортақ сипаттар т. н: олар еңбекпен байланысты, еңбек шартына (келісіміне) негізделеді, ақылы сипатқа ие. Жеке меншіктің туындауына ж. не өсуіне байланысты жұмыс істейтін тұлғалар еңбек қатынастарына жалданбалы қызметкер ретінде де, өндірістің меншік иесі ретінде де қатысуы мүмкін.

Еңбек құқығы саласының жүйесі . . рбір құқық саласының, соның ішінде, еңбек құқығының да өз жүйесі бар. Еңбек құқығы саласының жүйесі - бұл оның нормаларының құрылымы ж. не орналасу т. ртібі. Бұл кезектілік еңбек құқығы қатынастарының туындау, даму ж. не тоқтатылу барысына қарай құрылады.

Еңбек құқығы қатынастары - бұл еңбек құқығының нормаларымен реттелген еңбек қатынастары, бұл қызметкер мен жұмыс берушінің арасындағы қызметкердің еңбегін пайдалану жағдайлары жөніндегі заңды байланыс: қызметкер адал еңбек етуге міндетті, ал жұмыс беруші - тұрақты түрде жалақыны төлеп отыруға ж. не еңбек заңдары мен еңбек шартын сақтауға міндетті. Еңбек құқығы саласының жүйесі екі бөлімнен тұрады: жалпы

ж. не ерекше бөлімдер. Жалпы бөлімге еңбекті қоғамдық ұйымдастыру элементтеріне жататын, қызметкерлердің жұмыс істейтін ұйымдарының аудандық ж. не салалық тиістілігіне қарамастан, олардың (қызметкерлердің)

еңбегін пайдалану ж. не ұйымдастырудың жалпы м. селелерін реттейтін нормалар жатады. Еңбек құқығы саласының ерекше бөлімі институттарға, яғни, еңбек құқығы қатынастарының туындау ж. не жүзеге асырылу деңгейіне қарай кезектілікпен орналасатын бірыңғай нормалардың топтарына с. йкес құрылады. Ерекше бөлім халықты жұмыспен қамтумен ж. не жұмысқа орналастырумен басталады, одан кейін орталық институт - жеке еңбек шарты, оның туындауы, өзгеруі ж. не тоқтатылуы, содан соң - жұмыс уақыты ж. не демалыс уақыты институты, жалақы институты, кепілдік ж. не өтемақылық

төлемдер институты, еңбек т. ртібі институты ж. не еңбекті қорғау институты орналасқан.

3. ЌР ењбек ќ±ќыѓыныњ ќаѓидалары.

А/Ењбек ќ±ќыѓыныњ ќаѓидаларыныњ т‰сінігі мен мањызы.

Б/ Ењбек ќ±ќыѓыныњ ќаѓидаларын класификациялау.

В/Ењбек ќ±ќыѓыныњ нормалары мен ќаѓидалары, олардыњ араќатынасы.

Г/ Ењбек ќ±ќыѓыныњ конститутциялыќ ќаѓидалары.

Д/ Ењбек ќ±ќыѓыныњ салалыќ жєне саларалыќ ќаѓидалары.

Еңбек құқығының негізгі қағидаларының түсінігі және мәні. «Қағида» сөзінің өзі латын тіліндегі «principium» cөзінен туындаған ж. не оның аудармасы «негіз, бастама» дегенді білдіреді. Осылай, «қағида» түсінігі басшылыққа алынатын идеяны, негізгі ережені, бастаманы білдіреді. Құқықтық түсініктер жүйесінде қағида басты түсінік болып табылады, себебі, ол бүкіл құқықтық

жүйенің негізін құрайды ж. не осы құқықтық жүйенің барлық қасиеттерін өзіне сіңіреді. Басқаша айтар болсақ, еңбек құқығының қағидалары - бұл еңбек құқығы нормаларының негізгі бастамасы.

Еңбекті құқықтық реттеудің негізгі қағидалары - бұл қолданыстағы еңбек заңнамасының м. нін қысқаша көрсететін басты ережелер. Олар осы құқық саласының даму негізін құрайды

ж. не дамуды бағыттайды. Еңбек құқығының қағидалары ретінде еңбек құқығы

нормаларының м. нін ж. не мемлекеттің еңбек қатынастарын құқықтық реттеу саласындағы саясатының басты бағыттарын көрсететін, қолданыстағы заңнамада бекітілген негіздемелік бастамаларын (идеяларды) түсінуге болады.

Еңбек құқығының қазіргі кездегі қағидалары еңбекті ұйымдастыру саласындағы қоғамдық қатынастардың қалыптасқан жүйесінен көрініс береді

Еңбек құқығының негізгі қағидаларының мәні мынада:

1) олар біріккен түрде еңбек құқығының барлық нормаларының

басты мазмұнын көрсетеді, сол арқылы еңбек заңанамасының

м. нін ж. не оның экономикамен, саясатпен, қоғамдық моральмен

байланысын түсінуге көмек береді;

2) еңбек заңнамасының одан . рі дамуына, жетілуіне бағыт

береді;

3) еңбек құқығының нормаларын қолдануға көмек береді,

себебі, қандай да бір күм. н туған жағдайда тиісті негізгі қағиданы

басшылыққа алуға болады;

4) жекелеген нормаларды еңбек құқығының жүйесіне

біріктіруге, оларды осы құқық саласының жекелеген институттары

бойынша топтастыруға мүмкіндік береді;

5) еңбек құқығы субъетілерінің жағдайын, құқықтық м. ртебесін

анықтайды, олардың еңбекке қатысты негізгі құқықтары мен

міндеттерін ж. не олардың кепілдіктерін көрсетеді.

. рекет ету саласы бойынша барлық құқықтық қағидаларды үш

түрге бөлуге болады:

· барлық құқық салаларына, соның ішінде, еңбек құқығына да

т. н жалпы құқықтық қағидалар (заңдылық, теңдік, демократизм

қағидалары ж. не т. б. ) ;

· құқық саласының нормаларының ерекшеліктерін, олардың

бағыттылығын көрсететін салалық қағидалар;

· тек белгілі бір құқық саласына т. н сала ішіндегі қағидалар

(мысалы, халықты жұмыспен қамту, еңбек дауларын қарастыру

қағидалары ж. не т. б. ) .

Кейбір салалық қағидалар өзінің сипаты бойынша салааралық та, яғни, екі немесе одан да көп құқық салаларына т. н қағида болуы мүмкін. Мысалы, еңбекті қорғауды, еңбектің қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз ету қағидалары тек еңбек құқығына ғана емес, сонымен қатар, жер, азаматтық, қылмыстық атқару құқықтарына да т. н, себебі, аталған құқық салалары да еңбекті қолдануды (фермерлік қызмет, мердігерлік шарттары бойынша жұмыс жасау, жазаны өтеу мекемелеріндегі жұмыс ж. не т. б. ) реттейді. Жалпы (салааралық) қағидалар еңбекті құқықтық реттеуде басты рөлге ие. Олар Қазақстан Республикасының Конституциясында бекітілген ж. не бұл жайт олардың жалпылық сипатын д. лелдейді. Мұндай қағидалардың қатарынан мыналарды

атауға болады: заңдылық қағидасы; азаматтардың құқықтары, бостандықтары мен заңды мүдделерінің мемлекеттің мүдделерінен үстемдігі қағидасы; мемлекеттік қызметке кірудегі тең құқық; қоғамдық көзқарасты ескеру ж. не жариялық; ұлтаралық одақтастық қағидасы. Заңдылық қағидасы мемлекеттік органдардың, қоғамдық бірлестіктердің ж. не азаматтардың ҚР Конституциясын ж. не заңдарын сақтау, басқа адамдардың құқықтарын, бостандықтарын, абыройы мен ар-намысын құрметтеу міндетінен көрініс табады. ҚР Конституциясында заң мен сот алдында жұрттың б. рінің тең екендігі, тегіне, . леуметтік, лауазымдық ж. не мүліктік жағдайына, жынысына, н. сіліне, ұлтына, тіліне, дінге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне байланысты немесе кез келген өзге жағдаяттар бойынша ешкімді ешқандай кемсітуге болмайтыны көзделген. Алайда, . леуметтік немесе құқықтық қорғауды қажет ететін тұлғаларды жұмысқа алу кезіндегі ерекшеліктер, таңдау мен шектеулер кемсіту деп саналмайды. Мысалы, . йел адамдарға, к. мелетке толмаған қызметкерлерге,

мүгедектерге ж. не қорғауды қажет ететін өзге де тұлғаларға қызметіне қатысты жеңілдіктер беру.

4. Ењбек ќ±ќыѓыныњ ќайнар кµздері.

А/Ењбек ќ±ќыѓыныњ ќайнар кµздерініњ т‰сінігі оларды саралау.

Б/Негізгі жєне µндірістік нормативтік ќ±ќыќтыќ актілер.

В/Ењбек туралы зањдардыњ кењістікте, уаќытпен, т±лѓалардыњ ортасына ќарай ќолданылуы.

Д/Локальді нормативтік атілердіњ т‰сінігі мен т‰рлері.

Е/ЌР -ныњ ќолданыстаѓы нормативтк актілерініњ нормативтік ќ±ќыќтыќ актілермен араќатынасы.

Ж/Халыќаралыќ ењбек стандарттарыныњ т‰сінігі.

Еңбек құқығының қайнар көздері - бұл қай органның қандай м. селелерге қатысты қабылдағанына байланысты ерекшеленетін еңбек заңнамасының нормативтік құқықтық актілері. В. Н. Уваров атап өткендей, еңбек құқығы қайнар көзінің түсінігі тура мағынада

еңбек құқығының нормаларына бастама беретін, еңбек туралы нормаларды туындататын ж. не олардың мазмұны анықталатын қасиеттен тұрады, сондықтан еңбек құқығының қайнар көздерін 2 құрамдас бөліктің: еңбек туралы құқықтық нормалардың материалдық мазмұнының ж. не нысанының біртұтастығы ретінде сипаттауға болады. Еңбек құқығы қайнар көздерінің материалдық мазмұны еңбек қатынастарымен байланысты. Еңбек қатынастары барысында бірлескен еңбек жүзеге асырылған кезде қызметкер мен жұмыс берушінің экономикалық, саяси ж. не . леуметтік қажеттіліктері, олардың мүдделері қарама-

қайшы болуы мүмкін. Мұндай жағдайда оларды реттеудің, еңбек қатынастары жүйесіндегі белгілі бір құқықтық нормаларды, жүріс-тұрыс ережелерін анықтаудың қажеттігі туады.

Еңбек қатынастары жүйесіндегі бұл нормаларды, жүріс-тұрыс ережелерін мемлекеттің арнайы органдары анықтайды. Яғни, еңбек құқығы қайнар көздерінің түсінігі мемлекеттік органдардың құқықты қалыптастыру, оған заңдар, жарлықтар, қаулылар ж. не өзге нормативтік құқықтық актілер нысанын беру жөніндегі тікелей қызметімен байланысты. Бұл жерде біз еңбек құқығының қайнар көздері түсінігінің формальды немесе заңды мағынасын

байқаймыз. Сонымен, еңбек құқығының қайнар көздері ретінде мемлекеттің құзыретті органдарының еңбек ж. не өзге де қоғамдық қатынастарды реттеу саласындағы құқық

шығарушы қызметінің н. тижелерін тануға болады. Басқаша айтар болсақ, еңбек құқығының қайнар көздері - бұл жалданбалы қызметкерлердің еңбегін пайдалану ж. не

ұйымдастыру жөніндегі қатынастарды, еңбек нарығын реттейтін нормативтік құқықтық актілер. Еңбек құқығының қайнар көздері осы саланың нормаларынан

тұрады ж. не оларды осы нормаларды қолдану актісімен шатастыруға болмайды. Мысалы, ҚР «Еңбек туралы» заңы еңбек құқығының жұмыстан босату туралы нормалардан тұратын қайнар көзі, ал ұйым басшысының жұмыстан босату (немесе қызметке қабылдау, ауыстыру, т. ртіптік жаза тағайындау) туралы бұйрығы құқыққолдану актісі болып табылады. Жалпы алғанда еңбек құқығының барлық қайнар көздері қайнар көздер жүйесін құрайды, мұнда олар өз м. ні, бағыңыстылығы бойынша ҚР Конституциясынан, еңбек туралы халықаралық-

құқықтық актілерден (Халықаралық еңбек ұйымының конвенциялары ж. не ұсынысатыр, БҰҰ-ның актілері ж. не өзге де халықаралық шарттар) ж. не республиканың басқа да

міндеттемелерінен, сонымен қатар ҚР Конс титуциялық Кеңесінің ж. не Жоғарғы Сотының нормативтік қаулыларынан, ҚР «Еңбек туралы» заңынан ж. не өзге де заңға с. йкес актілерден (ҚР Президентінің жарлықтары, ҚР Үкіметінің қаулылары, Еңбек ж. не халықты . леуметтік қорғау министрлігінің қаулылары, өзге де министрліктер мен ведомстволардың нормативтік бұйрықтарынан бастап, тіпті, локальдық нормалардан (белгілі бір ұйым қызметкерлеріне арналған) тұратын ұжымдық шарттардың нормативтік бөліктеріне, сонымен қатар, . леуметтік-. ріптестік келісімдерге дейін белгілі бір кезектілікті құрайды.

Еңбек құқығы қайнар көздерінің түрлері.

. Туынды актілер негізгі нормативтік құқықтық актілердің негізінде қабылданады ж. не олармен бірге біртұтас жүйені құрайды. ҚР 1998 жылғы 24 наурыздағы № 213 «Нормативтік құқықтық актілер туралы» заңының 4-бабына с. йкес, Конституцияны

қоспағанда, өзге нормативтік-құкықтық актілердің заң күшінің арақатынасы мынадай төмендей беретін деңгейлерге с. йкес болады: Қазақстандық құқықтың, соның ішінде, еңбек құқығының қайнар көздерінің арасында ерекше орынды Қазақстан Республикасының Конституциясы иеленген. Конституцияның ең жоғары заңдық күші бар ж. не Республиканың бүкіл аумағында ол тікелей қолданылады. Қазақстан Республикасында қабылданатын

заңдар мен өзге де құқықтық актілер ҚР Конституциясына қайшы

келмеуі тиіс.

Конституцияның жоғары заңды күші мынадан көрініс табады.

1) Конституция заңдар мен заңға с. йкес актілерге қарағанда

артықшылық рөлге ие;

2) Конституция тиісті мемлекеттік органдардың заңдар мен

заңға с. йкес актілерді қабылдау т. ртібін белгілейді.

Басқаша айтар болсақ, конституциялық нормалар заңдар мен өзге де нормативтік құқықтық актілерді қабылдау үшін қайнар көз болып табылады. Қазақстан Республикасының 1995 жылғы Конституциясы ағымдағы заңнама үшін негізгі база, құқықтың басты қайнар көзі

болып табылады. Ол жалпы құқық, соның ішінде, еңбек құқығының қайнар көздеріне қатысты бірқатар жаңа ережелер бекітті. ҚР Конституциясы адам ж. не азаматтың құқықтарын, бостандықтарын ж. не міндеттерін, заң мен сот алдында жұрттың б. рінің теңдігін заңнамалық тұрғыда бекітті. Тегіне, . леуметтік, лауазымдық ж. не мүліктік жағдайына, жынысына, н. сіліне, ұлтына, тіліне, дінге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне

байланысты немесе кез келген өзге жағдаяттар бойынша ешкімді ешқандай кемсітуге болмайды. Конституция . ркімнің еңбек ету бостандығын, қызмет пен к. сіп түрін еркін таңдау құқығын; еріксіз еңбекке тыйымды ж. не қауіпсіздік пен тазалық талаптарына сай

еңбек ету құқығын; еңбегі үшін нендей бір кемсітусіз сыйақы алуына, сондай-ақ жұмыссыздықтан . леуметтік қорғалуға құқығын жариялады. Конституция қызметкерлердің заңмен белгіленген т. сілдерді пайдалана отырып, жеке ж. не ұжымдық еңбек дауларын

шешу құқығын мойындады. . ркімнің тынығу құқығы бар. Еңбек шарты бойынша жұмыс істейтіндерге заңмен белгіленген жұмыс уақытының ұзақтығына, демалыс ж. не мереке күндеріне, жыл сайынға ақылы демалысқа кепілдік беріледі. Конституциялық нормалардың мазмұны еңбек туралы заңдарда ж. не заңға с. йкес актілерде сипатталады. Еңбек туралы заңдар жүйесінде заң шығарушы актілердің маңызы ерекше. ҚР 1998 жылғы 24 наурыздағы «Нормативтік құқықтық актілер туралы» заңына с. йкес заң шығарушы актілерге

мыналар жатады: · Конституцияға өзгертулер мен толықтырулар енгізетін заңдар; · констиуциялық заңдар; ҚР Президентінің конституциялық заң күшіне ие жарлықтары;

· Қазақстан Республикасының кодекстері; заңдар; ҚР Президентінің заң күшіне ие жарлықтары;

· Қазақстан Республикасы Президентінің нормативтік

жарлықтары;

· ҚР Парламентінің нормативтік қаулылары;

· министрлердің нормативтік бұйрықтары; мемлекеттік

комитеттердің нормативтік қаулылары; орталық мемлекеттік

органдардың нормативтік бұйрықтары ж. не қаулылары;

· м. слихаттар мен . кімдердің нормативтік шешімдері.

Төменгі деңгейде тұрған нормативтік актілердің ешбірі жоғары деңгейдегі нормативтік құқықтық актілерге қайшы болмауы тиіс. ҚР Конституциялық Кеңесінің, ҚР Жоғарғы Сотының ж. не ҚРОрталық сайлау комиссиясының нормативтік қаулыларыжоғарыдағы иерархиядан тыс тұрады. Заңның өзге заңға с. йкес актілерге қарағанда жоғары күшіболады. Бұл заңдылық қағидасының м. нінен де байқалады. Заңдареңбекті пайдалану саласындағы барлық маңызды қоғамдыққатынастарды реттейді, жұмыс берушілер мен азаматтардың еңбек

қабілеттігі м. селелері жөніндегі негізгі қағидалар мен нормалардыбекітеді, еңбек жағдайы, . леуметтік қорғау, еңбекті қорғау сияқтымаңызды м. селелерді анықтайды. Бұдан өзге қатынастардыңбарлығы заңға с. йкес актілермен реттеледі. Еңбек құқығының маңызды қайнар көздері болып заңдары табылады. ҚР Конституциясына ж. не ҚР 1998 жылғы 24 наурыздағы«Нормативтік құқықтық актілер туралы» заңына с. йкес заңдардыңкелесі түрлерін атап өтуге болады:

1) ҚР Конституциясына өзгертулер мен толықтырулар енгізетін

заңдар. Олар ҚР Конституциясында (62-б. 3-т. ) белгіленген

т. ртіппен қабылданады. Мысалы: мемлекеттік қызметшілердің

жасына қойылатын талапты жойған ҚР 1998 жылғы 7 қазандағы «ҚР

Конституциясына өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы» заңы

(33-б. 4-т. ) ;

2) ҚР конституциялық заңдары. Конституциялық заң ретінде ҚР

Конституциясында осылай танылған ж. не Конституцияда

белгіленген т. ртіпте қабылданған заң танылады. Мысалы, ҚР 1991

жылғы 16 қазандағы «ҚР мемлекеттік т. уелсіздігі туралы»

конституциялық заңы;

3) жай заңдар. Мысалы, ҚР 1999 жылғы 10 желтоқсандағы «ҚР

еңбек туралы» заңы, ҚР 1998 жылғы 30 желтоқсандағы «ҚР халқын

жұмыспен қамту туралы» заңы ж. не т. б.

Сонымен қатар, еңбек құқығының қайнар көздері ретінде еңбекқатынастары саласындағы заңға с. йкес актілер де танылады. Заңға с. йкес актілерге заң шығарушы болып табылмайтын өзгеде нормативтік құқықтық актілер жатады. Бұл - ҚР жарлықтары, ҚР Парламентінің ж. не Үкіметініңнормативтік қаулылары, министрлердің нормативтік бұйрықтары, м. слихаттар мен . кімдердің нормативтік шешімдері. Заңға с. йкес нормативтік актілер 2 белгімен сипатталады:1) заңға с. йкес нормативтік актілер заңдарға қайшы келмеуіж. не шегінен шықпауы тиіс;

2) олар заңдарды орындауды ұйымдастыруға бағытталған.

ҚР Конституциясының 62-бабына с. йкес, бүкіл аумағында міндетті күші бар заңдары, Парламенттің қаулылары, Сенат пен

М. жілістің қаулылары түрінде заң актілерін қабылдайды. Республиканың заңдары Республика Президенті қол қойғаннанкейін күшіне енеді. Республиканың заңдары, Парламент пен оның

Палаталарының қаулылары Конституцияға қайшы келмеуге тиіс. Парламент пен оның Палаталарының қаулылары заңдарға қайшыкелмеуі тиіс. Заңға с. йкес актілердің қатарынан ҚР жарлықтары жоғары заңды күшке ие. Олар ҚР

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.