Кеңес одағының ыдырауы

1. Ұлтаралық қатынастардың шиеленісуі.
2. Республикалардың егемендік үшін күресі.
3. КСРО.ның толық ыдырауы.

Кеңес қоғамында қалыптасқан ақуал-қоғамдық жүйенің күйреуінің,Кеңес Одағының ыдырауы салдары нәтежиесінде іске асты.Кеңес Одағын ыдыратпай тұрып-ақоның қай кзеңнен қалыптасқан тарихына тоқтала кетейік.
1917 жылы патшалы империяны құлатып, оның орнына әскери төңкеріспен большевиктік Ленин үкіметі орнады. Бұл мемлекеттік монастырдың алғашқы белгілері еді.
Бұл өкіметтің ең бірінші мақсаты қарапайым шаруаға жер үлестіріп, жекеменшіктің мүддесін қорғай отырып мемлекет құруға талпынған еді. 1922 жылы 30 желтоқсанда Кеңестік сьезде РСФСР-дің делегация өкілдері Украйна, Белорусия және РСФСР бірігіп Кеңестік Социалистік Республикалар Одағын (КСРО) құрды. Оның құрамына Орталық Азия,Закавказье сонымен бірге бірнеше мемлекеттерден құрылған одақ құрылды. Сол уақыттан бастап Ресей мемлекетінің тарриториясынан өзге де ұлттардың құрамы өсе түсті.бүкіл мемлекет аралық транспорт жүйесі, почта-телеграфия қызметі, бүкілресейлік базар, дұрыс қалыптасқан мәдениетпен тілдік жүйе қалыптасты. Елде қатаң тәртіпті режим қалыптасты.
Кеңес Одағына кірген мемлекеттердің егемендік құқығы жоқ болды. Интернацианалистік кеңестендіру, орыстандыру бағытында жүзеге асырылып отырды.

1. И.Иванов «Занимательное политология»
2. «Историки спорят» «Тринадцать бесед» Изд. Политиздат
3. «Пособие по истории СССР» Изд. Москва 1987
4. Н. Верт «История Советского Государства»
5. Ш.Мунчаев «Политическая история Росии»
6. «Страницы истории советского обшества» 1991

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Кеңес одағының ыдырауы.

Жоспар:
1. Ұлтаралық қатынастардың шиеленісуі.
2. Республикалардың егемендік үшін күресі.
3. КСРО-ның толық ыдырауы.
Кеңес қоғамында қалыптасқан ақуал-қоғамдық жүйенің күйреуінің,Кеңес
Одағының ыдырауы салдары нәтежиесінде іске асты.Кеңес Одағын ыдыратпай
тұрып-ақоның қай кзеңнен қалыптасқан тарихына тоқтала кетейік.
1917 жылы патшалы империяны құлатып, оның орнына әскери төңкеріспен
большевиктік Ленин үкіметі орнады. Бұл мемлекеттік монастырдың алғашқы
белгілері еді.
Бұл өкіметтің ең бірінші мақсаты қарапайым шаруаға жер үлестіріп,
жекеменшіктің мүддесін қорғай отырып мемлекет құруға талпынған еді. 1922
жылы 30 желтоқсанда Кеңестік сьезде РСФСР-дің делегация өкілдері Украйна,
Белорусия және РСФСР бірігіп Кеңестік Социалистік Республикалар Одағын
(КСРО) құрды. Оның құрамына Орталық Азия,Закавказье сонымен бірге бірнеше
мемлекеттерден құрылған одақ құрылды. Сол уақыттан бастап Ресей
мемлекетінің тарриториясынан өзге де ұлттардың құрамы өсе түсті.бүкіл
мемлекет аралық транспорт жүйесі, почта-телеграфия қызметі, бүкілресейлік
базар, дұрыс қалыптасқан мәдениетпен тілдік жүйе қалыптасты. Елде қатаң
тәртіпті режим қалыптасты.
Кеңес Одағына кірген мемлекеттердің егемендік құқығы жоқ болды.
Интернацианалистік кеңестендіру, орыстандыру бағытында жүзеге асырылып
отырды.
Ең алдымен КСРО-ның ыдырауына тоқталмас бұрын оның мүмкін немесе
мүмкін емес себебін қарап көрейік.
1991жылы сәуір-мамыр айларында Ново-Огарева (Мәскеу маңындағы КСРО
президентінің резиденциясы)М.С.Горбачевтің басшылығымен құрылған 9 одақтас
республикалардан құрылған жаңа одақтық жүйені қалыптастыру міндеті тұрды.
Бұл жобаны қарап, талқылау мерзімі 1991жылдың 20 тамызына дейін белгіленген
болатын.
1991 жылдың 19 тамызға қараған түні КСРО президенті М.С.Гарбочев билік
басынан аластатылды.Мемлекеттік басқару тобы М.С.Гарбочевтің денсаулығына
байланысты президенттік постын басқара алмайтындығы жайлы хабарлады.(ГКЧП)
Мемлекеттік комитетін төтенше жағдайға байланысты ұйымы құрылды. Оның
құрамына вице-президент Г.И.Янаев, премьер-министр В.С.Павлов, КГБ төрағасы
В.А.Крючков, Қорғаныс министрі Д.Г.Язов және т.б төрағалар билік басына
келді.
22 тамыз күні (ГКЧП) Мемлекеттік комитеттің төтенше жағдайға
байланысты құрылған ұйымның мүшелері тұтұындалды. 23 тамызда түбегейлі
мемлекеттік билікті басқару ісі тоқтатылды.
КСРО-ның құлауының басты себептерінің бірі ондағы орын алған экономикалық
күрделі мәселелер, экономикалық дамуда артта қалушылық. Атап Айтқанда, Одақ
экономикасының технологиялық жағынан артта қалуы, сондай-ақ оның өндірісі
шығарған тауарлардың бүкіл әлемде бәсекеге түсуге қабілетінің әлсіздігі
еді.Оның үстіне Ұлы Отан соғысынан кейін Кеңестер Одағы халықшаруашылығын
аяғына дейін қалпына келтірмей жатып, өзінен экономикалық потенциалы
(мүмкіндіктері) екі есе және одан да артық Америка Құрама Штаттарымен
әскери, әскери-техникалық стратегиялық бағытта тайталасқа түскенін айту
қажет. Осының нәтежиесінде Одақ ішінде жалпы өнім, ұлттық табыс, еңбек
өнімділігі артпады, оның көрсеткіштері бойынша КСРО АҚШ-тан жыл өткен сайын
артта қалып отырды. 1950 жылмен 1990 жылдың арасындағы қырық жылда, әскери
шығын 20 триллион долларға жеткен.Ал сексенінші жылдардың аяғында соғыс
өнеркәсібі мен әскери- өндірістік комплекспен байланысты өндірісте
планетаның 60-80 млн тұрғыны жұмыс жасап, шикізаттың негігізгі түрлерінің 5
пайызы соғыс мақсатына жұмсалған.Әрине мұндай зор шығындар экономиканы да
орасан зор зардаптарға ұшыратты.
Бұрынғы Кеңестік экономикалық құрылым тым күйкі тартып,негізінен шикізат
өндірушілікпен әскери өнеркәсіп кешеніне қызмет етуге бағытталды.Кеңестер
Одағында әскери-өнеркәсіп кешеніне тоғыз министрлік қызмет етті.Олардың
қажеттілгі кедергісіз қанағаттандырылып отырды.Бұлар ұлттық жалпы өнімнің
едәуір бөлігін шығарды.Ол статистикалық есепте халық шаруашылығы өніміне
қосылғанымен шын мәнінде, халық шаруашылығының мойнына асылған масылдық
еді.Осыған қарамастан Кеңестер Одағының әскері техникасы бәсекелес елдермен
слыстырғанда әлде қайда артта қалды. Мұндай артта қалушылық зардабы Таяу
Шығыстағы Африка елдеріндегі, Ауғанстандағы майдан далаларында әлденеше рет
тойтарыс алып, соққы тигеніне айқын көрінген еді.
КСРО –ның экономикасының артта қалуы 1970 жалдан басталған тоқырау
кезеңінде, халық шаруашылығы жоспарларының орындалмауынан, өз көрінісін
тапты. Экономикалық артта қалуы, әсіресе, ауыл шаруашылығы саласында өріс
алды. 1965 жылдан кейін ауыл шаруашылығына 1 триллион сомға жуық қаржы
жұмсалды, бірақ бұл ақша тиімсіз пайдаланылды, нәтижесінде соңғы (1990 ж.
дейін) 25 жылда КСРО-да тек ауыл шаруашылығында қордың қайырмасы (АҚШ-пен
салыстырғанда) үш есе төмендеді. Бір Американдық фермер бес бес колхозшының
өндірген өнімін өндірді, ауыл шаруашылығында 80 пайыздан астам адам қол
еңбегімен айналысты.
Жалпы бүкіл Одақ бойынша 1970 – 1985 жылдары тоқырау кезеңінде
экономиканың басты көрсеткіштері өспеді, қайта төмендеп кетті. Егер Ұлттық
табыстың өсі қарқыны сегізінші бесжылдықта - 41 пайыз, тоғызыншы
бесжылдықта - 28 пайыз, ал оныншы бесжылдықта – 21 пайыз, он бірінші
бесжылдықта - 17 пайыз болып кеміді. Ал еңбек өнімділігінің артуы
сегізінші бесжылдықта – 37 пайыз, тоғызыншы бесжылдықта - 25 пайызға,
оныншы бесжылдықта – 17 пайызға азайды. Сөйтіп, жыл өткен сайын төмендеп
отырды. Жалпы КСРО-ның өмір сүрген соңғы 18 жыл ішінде 1972-1990 жж.
жоспарлар 13 рет орындалмаған.
80 жылдың басында Кеңес қоғамының барлық қатпары тәуелділіктен
күйзенді. Интелегенция өкілдері нағыз демократия мен жекеше тәуелсіздікті
қалады.
Сондықтан 80 жылдарда кеңестік тоталитарлық система өз күшін қоғамдық
басқару жүйесінде әлсірей түсті. (Елдегі Басшылардың ауысуы)
Ең нағыз шешім 1988 ж. 29 қараша мен 1 желтоқсанда жасалған жалпы
халықтың саяси реформа болды. Бұл жасалған келісімде одақтас
республикалардың басқару структурасын өзгерту. Сонымен қатар жоғарғы орган
өкілдерінің мемлекеттік басқару саласында өзгерістер енгізу керектігін
мәлімдеді. Бұл съезде жалпы халықтың сайлау жүйесі өзгертілді.
1989 жал радикалды тұрғыдан өзгеріске толы жыл болды. Соның ішінде
саяси қоғами структурада. 1989 жылы (наурыз-мамыр) депутаттық сайлау
жүргізілді (2250 депутаттық орынға 9505 кандидат тіркелді). 1989 ж. 26
наурызда болған сайлауда 1500 – дей ұлттық-территориялық округ бойынша 89
адам сайлауға қатысты.
Бірінші съезд халық депутаттары (КСРО) ең үлкен саяси оқиға болды.
Бұл елде бұрын тарихта болмаған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.