Қазақстандағы инфрақұрылым түрлерінің қазіргі даму жағдайы



1 ҚР ұлттық инновациялық жүйесінің элементтері
2 Инновациялық инфрақұрылымның ақпараттық блогы
3 Шағын инновациялық және өндірістік кәсіпорындар
Әлемдік экономиканы жаһандандыру аясында Қазақстан келелі мәселелерге, яғни экономиканың шикiзаттық бағыттылығы, әлемдiк экономикамен байланыстағы ықпалдастық, өндiрiстiк және әлеуметтік инфрақұрылымның даму деңгейінің төмендігі, өндірістік кәсiпорындардың заманауи технологияның жетілдірілмеуі, ғылыми-зерттеулерге және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстарға бюджеттен бөлінетін қаржы көлемінің төмендігі және т.б. Аталған мәселелерді шешу үшін Қазақстан қоғамдық әл-ауқатының iргелі болу мақсатындағы ғылыми – техникалық негiздегі бәсекеге қабiлетті экономиканы құру қажеттілігі туындады немесе ұлттық инновация жүйесі аясындағы тұжырымдаманы пайдалануға міндеттеді.
Демек, ұлттық инновациялық жүйенің (ҰИЖ) тұжырымдамасы алғаш рет жапондық технологияның жетілдіру жолдарын түсіндіру мақсатында, 20-ғасырдың соңында К.Фриман, Р.Нэльсон, Н.Розенберг, Б.Лундвалл және т.б. ғалымдардың зерттеулері негізінде қалыптасты.
К.Фриман ұлттық инновациялық жүйені экономиканың мемлекеттік және меншік секторлары арасындағы байланысқан институтционалдық құрылым желісі десе, Б.Лундвалл фирмалардың технологиялық байланысы арқылы қалыптасқан институтционалдық құрылым желісі деп тұжырымдаған.
Қазіргі таңда әлемдік экономиканың көшбасшыларына айналып, жоғары технологиялар саласы мен инновациялық жүйені дамытудың озық үлгісін көрсете білген АҚШ, Жапония, ЕО ұйымындағы мүше - елдер бар. Бұл елдер шикізатты алу мен оны алғашқы өңдеу үрдісін қамититын индустриалдануға дейінгі, сондай-ақ шикізатты толық өңдей отырып, одан дайын өнім жасауға дейінгі үрдістерді қамтитын индустриалды кезеңдерден өтіп, енді жоғары технологиялар мен инновацияларға негізделген постиндустриалды экономиканы жасақтаумен, оның басым бағыттарын жетілдірумен айналысуда. Басқаша айтқанда, олар қосылған құн көлемін толық қалыптастырып, ғылыми сыйымды, әрі инновациялық сипаты бар өнімдер мен қызметтерді нарыққа ұсынып келеді
1. 2012 ж. 14 желтоқсанындағы ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан-2050 Стратегиясы: Қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» Қазақстан халқына жолдауы. www.akorda.kz.
2. http://reftrend.ru/778548.html
3. Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2015 жылға арналған Қазақстан халқына жолдауы. www.akorda.kz.
4. Сағындық Сатыпалдин э.ғ.д. профессор, ҰҒА академигі: Стратегияны жүзеге асыратын құрал // Айқын №200. 31.10.2013.
5. Қазақстан Республикасында инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу жөніндегі 2010-2014 жылдарға арналған бағдарлама.
6. Инновациялық Қазақстан – 2020 форумына қатысып, ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаев инновацияны дамыту жөнінде кеңес өткізді. 13 мамыр 2014 ж. Алматы.
7. Сейтжағыпарова Шынар Жәнібекқызы «Экономиканың тұрақты даму кезеңінде ұлттық инновациялық инфрақұрылымды дамыту жолдары» атты магистрлік диссертация. Қызылорда 2013 ж.
8. «Инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау туралы» 2006 жылғы 23 наурыздағы ҚР заңыwww.akorda.kz.
9. Т.В. Зеленская, Е.Л. Соколова Инновационная инфраструктура: функции, уровни и формы. Вестник Сибирского аэроэкономического университета имени академика М.Ф. Решетнева. Красноярск-2012 г. 162-164 с.
10. 2014 ж. 17 қаңтардағы «Қазақстандық жол – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы. www.akorda.kz.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:   
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министірлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті

СӨЖ

Тақырыбы: Қазақстандағы инфрақұрылым түрлерінің қазіргі даму жағдайы

Тобы: ПХ - 521
Орындаған: Аязбаева А.А
Тексерген: Готман Л.А

Семей, 2016 жыл
Әлемдік экономиканы жаһандандыру аясында Қазақстан келелі мәселелерге, яғни экономиканың шикiзаттық бағыттылығы, әлемдiк экономикамен байланыстағы ықпалдастық, өндiрiстiк және әлеуметтік инфрақұрылымның даму деңгейінің төмендігі, өндірістік кәсiпорындардың заманауи технологияның жетілдірілмеуі, ғылыми-зерттеулерге және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстарға бюджеттен бөлінетін қаржы көлемінің төмендігі және т.б. Аталған мәселелерді шешу үшін Қазақстан қоғамдық әл-ауқатының iргелі болу мақсатындағы ғылыми - техникалық негiздегі бәсекеге қабiлетті экономиканы құру қажеттілігі туындады немесе ұлттық инновация жүйесі аясындағы тұжырымдаманы пайдалануға міндеттеді.
Демек, ұлттық инновациялық жүйенің (ҰИЖ) тұжырымдамасы алғаш рет жапондық технологияның жетілдіру жолдарын түсіндіру мақсатында, 20-ғасырдың соңында К.Фриман, Р.Нэльсон, Н.Розенберг, Б.Лундвалл және т.б. ғалымдардың зерттеулері негізінде қалыптасты.
К.Фриман ұлттық инновациялық жүйені экономиканың мемлекеттік және меншік секторлары арасындағы байланысқан институтционалдық құрылым желісі десе, Б.Лундвалл фирмалардың технологиялық байланысы арқылы қалыптасқан институтционалдық құрылым желісі деп тұжырымдаған.
Қазіргі таңда әлемдік экономиканың көшбасшыларына айналып, жоғары технологиялар саласы мен инновациялық жүйені дамытудың озық үлгісін көрсете білген АҚШ, Жапония, ЕО ұйымындағы мүше - елдер бар. Бұл елдер шикізатты алу мен оны алғашқы өңдеу үрдісін қамититын индустриалдануға дейінгі, сондай-ақ шикізатты толық өңдей отырып, одан дайын өнім жасауға дейінгі үрдістерді қамтитын индустриалды кезеңдерден өтіп, енді жоғары технологиялар мен инновацияларға негізделген постиндустриалды экономиканы жасақтаумен, оның басым бағыттарын жетілдірумен айналысуда. Басқаша айтқанда, олар қосылған құн көлемін толық қалыптастырып, ғылыми сыйымды, әрі инновациялық сипаты бар өнімдер мен қызметтерді нарыққа ұсынып келеді
1997 жылдан бастап экономикалық ынтымақтастық пен даму Ұйымының қолдауымен ұлттық инновациялық жүйе ретінде үкіметтің инновациялық саясатын қалыптастыру мен жүзеге асыру үшін негізді құрайтын жаңа технологиялардың дамуы мен таралуын жеке және өзара бірлесу негізінде, мемлекеттік және жеке секторларға қатысты институттар жиынтығы топтастырылды. ҰИЖ институттары ретінде университеттер, үкімет ұйымдары, инфрақұрылым элементтері, сонымен қатар мемлекеттік саясат құралдары, қоғамдық мінез-құлық заңдылықтары, заңды нормалар және т.б. шығарыла бастады.
Бүгінде ҚР ұлттық инновациялық жүйесінің элементтері болып:
* инновациялық инфрақұрылым;
* қаржылық инфрақұрылым;
* ғылыми әлеует табылады. Осыған сәйкес, ұлттық инновациялық жүйе ұлттық қызмет субъектілерінің жиынтығын, сонымен қатар білімді пайдалану, таралуы мен жандандыру үрдісін қамтамасыз ететін қатынастар жүйесін сипаттайды.
Ұлттық инновациялық жүйенің маңызды қосалқы жүйесі болып инновациялық инфрақұрылым табылады. Оны құру үрдісі жауапты саты болып табылады және ұзақ мерзімді қамтиды, мысалы жетекші елдерде (АҚШ, Германия, Жапония, Швеция) ол 10 -15 жылға созылған. Инновациялық инфрақұрылым технопарктердің, технополистердің, бизнес - инкубаторларының, инновациялық және венчурлық қорлардың, инновациялық орталықтардың және т.б. таралған желісін құрай отырып, басты мақсаты ғылыми жаңалықтар мен нарықты байланыстыру, жаңалықтарды қолдануды коммерциализациялауда, инновациялық кәсіпкерлер үшін қолайлы жағдайларды құруда.
Әлемдік экономиканың алдыңғы қатарлы озық тәжірибелерін игеруге және оны ұтымды пайдалана білуге талпынған мемлекеттер үшін бүгінгі уақыттағы басты мәселе индустриалды-инновациялық экономиканы қалыптастыру болып отыр. Индустриалды-инновациялық экономиканың басты ерекшелігі - ғылыми сыйымды, технологиялық өнделу деңгейі жоғары өнімдерді шығаруға икемді өндірістік және инновациялық инфрақұрылымның болуы.
Осы тұрғыдан алғанда Қазақстан Республикасында аталған бағыттарда көптеген жұмыстар атқарылып келеді. Атап көрсетер болсақ, 2003 жылы елдің инновациялық-индустриялық дамуын қалыптастыру және экономиканың нақты, дайын өнім өндіру секторын өркендету әрі әртараптандыру мақсатында Қазақстан Республикасының Индустриялық-инноваңиялық дамуының 2003-2015 жылдарға арналған стратегиясы, 2005 жылы Қазақстан Республикасының Ұлттық инновациялық жүйесінің қалыптасуы мен дамуының 2005-2015 жылдарға арналған бағдарламасы, ел экономикасының инновациялық белсенділігін көтеру мақсатында 2006 жылы ҚР Инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау туралы Заңы қабылданды.
Осы шаралар негізінде 2003 жылдан бастап отандық инновациялық әзірлемелерді қолдау мен оны өндіріске ендіруге, сонымен бірге Қазақстан Республикасын болашағы зор шетелдік технологияларды трансферттеу алаңы ретінде дамытуға бағытталган инфрақұрылым жүйесін құру үрдісі басталған.
Индустриялық-инновациялық дамуды қалыптастыру аясында мемлекет тарапынан жүргізіліп жатқан саясаттың алғашқы нәтижелері де оң көрініс берген. Мәселен, еліміздің индустриялық-инноваңиялық стратегиясының алғашқы кезеңі аяқталып (2003-2007 ж.ж.), нәтижесінде даму институттары және инновациялық инфрақұрылым элементтері, яғни, инновациялық қызметті жүзеге асыруға қажетті алғышарттар қалыптасты.
Дегенмен, елімізде қазіргі қалыптасқан инновациялық инфрақұрылым оның субъектілерінің өзара байланысқан түрде үйлесімді жұмыс жасауына және ғылыми-зерттеу жұмыстары мен айналысушылардың кешенді қызмет көрсететін ұйымы ретінде қалыптасуына жеткілікті деңгейде ықпал етуі төмен. Оның негізгі себептері ретінде мыналарды көрсетуге болады:
* инновациялық инфрақұрылым элементтерінің жұмысындағы тәжірибенің аздығы;
* инновациялық әлеуеті бар аймақтардың географиялық алшақтығы мен еліміздегі өңірлер мен өнеркәсіп салаларының біркелкі дамымауы;
* жеке сипаттағы инновациялық белсенділіктің төмендігі және өнім өндіру салаларына қарағанда қызмет көрсету салаларында табыс көзінің жоғары болуы;
* жеке кәсіпкерлердің ғылыми-техникалық зерттеулермен байланысты жұмыстарды жүргізуге құлқынсыздығы;
* инновацияға бейімді салалар туралы ақпараттың аздығы;
* отандық инновациялық нарықтың қалыптаспауы, ғылыми-зерттеу жэне тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға бөлінетін қаражаттың мардымсыздығы.
Қазақстанда инновациялық инфрақұрылым 2003 жылдан бері құрылып келеді. Оның мақсаты - отандық инновациялық жасап шығаруларды қолдау және енгізу, сонымен қатар болашақта ҚР шетелдік технологиялар трансферті үшін алаңға айналу мақсатында Қазақстанның ұлттық инновациялық жүйесі 2005-2015 жылдарға Үкіметпен бекітілген арнайы бағдарлама негізінде қалыптаса отырып келесідей сатыларды қамтиды:
* 2005-2007 жж. - мемлекеттің белсенді қатысуымен ҰИЖ қалыптастыру;
* 2008-2010 жж. - ҰИЖ элементтерінің өзара әрекеттесуі мен қызмет етуі механизмдерін жетілдіру;
* 2011-2015 жж. - мемлекеттік шығындар үлесін азайту мен жеке инвестициялар үлесін өсіре отырып ҰИЖ тұрақты дамыту.
2005-2015 жж. арналған ҚР ұлттық инновациялық жүйесін қалыптастыру мен дамыту бағдарламасына сәйкес инфрақұрылым 7 аймақтық парктен, ірі технологиялық университеттер мен технопарктер жанындағы 12 технологиялық бизнес-инкубаторлардан және технопарктер жанындағы 8 оқу орталықтарынан тұруы қажет.
Инновациялық инфрақұрылымның ақпараттық блогы ғылыми-техникалың ақпаратқа қол жеткізуді қамтамасыз ететін ұйымдар желісін сипаттайды. Мұнда аймақтық ақпараттық желілер мен интернет жатқызылуы мүмкін. Осы мәселенің өзектілігімен байланысты Қазақстанда 2006 жылдың 15 қыркүйегінде ресми ашылуына Президент Н.Ә.Назарбаев қатысуымен Ақпараттық технологиялар паркі жаңа арнайы экономикалық аймағы ашылған. Қаржылық инфрақұрылым инновациялық кәсіпорындардың қаржы ресурстарымен қамтамасыз етеді. Алайда, статистикаға сәйкес бүгінгі күні шағын және орта бизнесті қаржыландырудың негізгі көзі болып бұрынғыша олардың өз қаражаттары табылады, ал банктік несие қол жетімсіз болып қалуда.
Дегенмен, инновациялық инфрақұрылым қасиетіне тоқталатын болсақ, ол инновациялық үрдістің аяқталуына барлық қажетті элементтерінің ықпалдасқан жиынтығын құрайды. Элементтер құрамы белгілі бір инновациялық үрдіске және барлық кезеңде қолдау көрсететін болуы тиіс. Бүгінгі жағдайда инновациялық инфрақұрылым бір ғана ұйыммен қамтамасыз етілуі күрделі болуының себебі элементтердің әртүрлі деңгейде орналасуы: халықаралық, ұлттық, аймақтық, аудандық және ұйымдық.
Бүгінде инфрақұрылымның ықпалдасу қызметінің басты мақсаты - инновациялық үрдіске қатысушылардың инновациялық желілерді қалыптастыру мен дамыту мәселелерін шешу.
Елбасымыздың Нұрлы жол - болашаққа бастар жол халыққа жолдауында жаңа экономикалық саясаттың басты мақсаты - инфрақұрылымдарды, энергетикалық, әлеуметтік тұрғын үй коммуналдық шаруашылығы, сонымен бірге тұрғын үй инфрақұрылымдарын, көлік инфрақұрылымдарын жаңарту, жаңғыртуға ұлттық қордан 500 млрд. теңге бөлу қарастырылған. Ұлттық қордан бөлінген бұл қаражат жалпы шағын және орта бизнесті дамытуға, банк секторларындағы проблемалық несиелерді азайтуды, сонымен қатар арнайы экономикалық аймақтардың инфрақұрылымын дамытуға жұмсалатын болады. Сонымен қатар ЭКСПО-2017 кешені құрылысын жалғастыруды қаржыландырады.
ҚР Президентінің Қазақстан - 2050 стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты атты Қазақстан халқына Жолдауында республикамыздың 2050 жылға қарай әлемнің ең дамыған 30 мемлекетінің қатарына кіру жөнінде жаңа стратегиялық мақсат қойылған. Бұл стратегиялық бағдарлама. Яғни алдағы 37 жылдың жұмыс жоспары мен сол жұмыстарды атқарғанда қол жеткізілетін түпкі мақсатымыз стратегияда айқындалған. Ұлттық инновация жүйесін дамту мақсатында бірқатар іс-шаралар атқарылған:
2014 жылғы 13 мамырда мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Инновациялық Қазақстан-2020 форумына қатысып инновацияны дамыту жөнінде кеңес берді. Форум Алматы қаласындағы Алатау ақпараттық технологиялар паркі арнайы экономикалық аймағының аумағында өтті. Алатау паркі Назарбаев Университімен бірге инновацияны дамыту женіндегі негізгі кластер болып табылады.
Премьер-Министрдің орынбасары - Индустрия және жаңа технологиялар министрі Әсет Исекешев Мемлекет басшысына Инновациялық Қазақстан-2020 форумының тұжырымдамасын ұсынды, соның аясында инновациялық әзірлемелер мен жоғары технологиялық инвестициялық жобалар көрмесі ұйымдастырылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстанның көлік инфрақұрылымының қазіргі жағдай
Қазақстанның сыртқы экономикалық байланысы
Саланың бәсекеге қабілеттілігі
КӘСІПКЕРЛІКТІ МЕМЛЕКЕТТІК ҚОЛДАУ ЖӘНЕ ОНЫҢ ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫ
Экономикалық қатынастар жүйесіндегі инфрақұрылымның даму мәселелері
Қазақстан Республикасы темір жол көлігнің экономикалық жағдайын бағалау
Ішкі туризм саласының Қазақстанның жетекші саласы болуындағы сенімділігін арттыру
Қазақстан Республикасындағы инновациялық үрдістер
Бағалы қағаздар нарығының мәні, қағидалары және оған әсер етуші факторлар
Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9-сыныптарына арналған География пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы
Пәндер