Көлік экспедициясы
Жоспар:
1. Көлік экспедициясы шартының түсінігі.
2. Көлік экспедициясы шартының мазмұны.
1. Көлік экспедициясы шартының түсінігі.
2. Көлік экспедициясы шартының мазмұны.
Көлік экспедиция шарты өз алдына жеке және тек қана көліктік көмекші шарт болып табылады. Осыдан оның латын сөзінен туындайтын – expeditio- жөнелту деген атауы шығады. Әрекет етуші Азаматтық кодексте көлік экспедициясы шартының аталған рөлі ескерілген және оны реттеуге жеке Көлік экспедициясы шарты тасмалдау қатынастарының ерекше аясындағы делдалдық қызмет арқылы қамтамасыз етпеу.Сондықтан көлік заңнамасы нормаларын ескермей тараптардың құқықтары мен міндеттерінің мазмұнын толық көлемде анықтау мүмкін емес.
Бұл шарт мәнісі жағынан өтелмелі қызмет көрсету туралы шарт болып табылады. Оның пәні болып табылатын қызметтер көлік экспедиция шартының мазмұнды бөлімінде нақты анықталады. Көлік экспедициясы қызметтерін көрсетудің құқықтық нысаны тапсырыс не комисия шартының элементтерін пайдалану арқылы белгіленуі мүмкін.
Қазіргі жағдайларда көлік экспедиторларының қызметтерін кез келген субьектілер, соның ішінде кәсіпкерлік қызмет үшін көзделмеген жүктерді немесе теңдеме жүкті тасмалдаудың бір жолғышарттарын бекітетін тұлғаларда пайдалануы мүмкін. Ол шаруашылық жүргізудің социалистік жүйесі жағдайларында жоспарлы экономиканың ажырамас «бұрандасы» есептелетін және бекітілетін тасмалдау шарттарын байланыстыратын. Сонымен бұл шарттың құқықтық табиғаты азаматтық құқықтық заңнамада тиісті түрде ескерілмеген болатын. Соның салдарынан экспедиция тасмалдау шартына құқықтар мен міндеттердің бір «толықтырушысы» ретінде бағалануы мүмкін еді.
Көлік экспедициясы шарты қайсыбір тұлғаның атына жөнелтілетін немесе келіп жатқан жүктердің саны едәуір мөлшерге жеткенде тасмалдауды рәсімдеумен байланысты операцияларды өз беттінше орындау жүк жөнелтуші (жүк алушы) үшін қиындық келтіретін және экономикалық тұрғыдан ақталмайтын бола бастағанда ең қолайлы деп есептеледі.
Бұл шарт мәнісі жағынан өтелмелі қызмет көрсету туралы шарт болып табылады. Оның пәні болып табылатын қызметтер көлік экспедиция шартының мазмұнды бөлімінде нақты анықталады. Көлік экспедициясы қызметтерін көрсетудің құқықтық нысаны тапсырыс не комисия шартының элементтерін пайдалану арқылы белгіленуі мүмкін.
Қазіргі жағдайларда көлік экспедиторларының қызметтерін кез келген субьектілер, соның ішінде кәсіпкерлік қызмет үшін көзделмеген жүктерді немесе теңдеме жүкті тасмалдаудың бір жолғышарттарын бекітетін тұлғаларда пайдалануы мүмкін. Ол шаруашылық жүргізудің социалистік жүйесі жағдайларында жоспарлы экономиканың ажырамас «бұрандасы» есептелетін және бекітілетін тасмалдау шарттарын байланыстыратын. Сонымен бұл шарттың құқықтық табиғаты азаматтық құқықтық заңнамада тиісті түрде ескерілмеген болатын. Соның салдарынан экспедиция тасмалдау шартына құқықтар мен міндеттердің бір «толықтырушысы» ретінде бағалануы мүмкін еді.
Көлік экспедициясы шарты қайсыбір тұлғаның атына жөнелтілетін немесе келіп жатқан жүктердің саны едәуір мөлшерге жеткенде тасмалдауды рәсімдеумен байланысты операцияларды өз беттінше орындау жүк жөнелтуші (жүк алушы) үшін қиындық келтіретін және экономикалық тұрғыдан ақталмайтын бола бастағанда ең қолайлы деп есептеледі.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Қ.Р. Азаматтық кодексі (Жалпы және Ерекше бөлімдер). Алматы. 2009.
2. Гражданский кодекс РК (Особенная часть). Комментарий (постатейный). В
двух книгах. Отв. ред: М.К. Сулейменов, Ю.Г. Басин. Алматы, 2006
3. Жайлин Ғ.А. Қазақстан Республикасының Азаматтық құқығы. Оқулық.
Ерекше бөлім. 2-том. Алматы. 2004ж.
4. Адельшин Н.С. Договорные отношения по автоперевозке грузов и их
правовое регулирование в условиях современной экономики. Автореф. канд.
дис. Алматы. 1999.
5. Гражданское право. Учебник. Часть 2. Под ред. А.П.Сергеева.,
Ю.К.Толстого. М., 1997г.
1. Қ.Р. Азаматтық кодексі (Жалпы және Ерекше бөлімдер). Алматы. 2009.
2. Гражданский кодекс РК (Особенная часть). Комментарий (постатейный). В
двух книгах. Отв. ред: М.К. Сулейменов, Ю.Г. Басин. Алматы, 2006
3. Жайлин Ғ.А. Қазақстан Республикасының Азаматтық құқығы. Оқулық.
Ерекше бөлім. 2-том. Алматы. 2004ж.
4. Адельшин Н.С. Договорные отношения по автоперевозке грузов и их
правовое регулирование в условиях современной экономики. Автореф. канд.
дис. Алматы. 1999.
5. Гражданское право. Учебник. Часть 2. Под ред. А.П.Сергеева.,
Ю.К.Толстого. М., 1997г.
Көлік экспедициясы.
Жоспар:
1. Көлік экспедициясы шартының түсінігі.
2. Көлік экспедициясы шартының мазмұны.
1. Көлік экспедициясы шартының түсінігі.
Көлік экспедиция шарты өз алдына жеке және тек қана көліктік көмекші
шарт болып табылады. Осыдан оның латын сөзінен туындайтын – expeditio-
жөнелту деген атауы шығады. Әрекет етуші Азаматтық кодексте көлік
экспедициясы шартының аталған рөлі ескерілген және оны реттеуге жеке Көлік
экспедициясы шарты тасмалдау қатынастарының ерекше аясындағы делдалдық
қызмет арқылы қамтамасыз етпеу.Сондықтан көлік заңнамасы нормаларын
ескермей тараптардың құқықтары мен міндеттерінің мазмұнын толық көлемде
анықтау мүмкін емес.
Бұл шарт мәнісі жағынан өтелмелі қызмет көрсету туралы шарт болып
табылады. Оның пәні болып табылатын қызметтер көлік экспедиция шартының
мазмұнды бөлімінде нақты анықталады. Көлік экспедициясы қызметтерін
көрсетудің құқықтық нысаны тапсырыс не комисия шартының элементтерін
пайдалану арқылы белгіленуі мүмкін.
Қазіргі жағдайларда көлік экспедиторларының қызметтерін кез келген
субьектілер, соның ішінде кәсіпкерлік қызмет үшін көзделмеген жүктерді
немесе теңдеме жүкті тасмалдаудың бір жолғышарттарын бекітетін тұлғаларда
пайдалануы мүмкін. Ол шаруашылық жүргізудің социалистік жүйесі
жағдайларында жоспарлы экономиканың ажырамас бұрандасы есептелетін және
бекітілетін тасмалдау шарттарын байланыстыратын. Сонымен бұл шарттың
құқықтық табиғаты азаматтық құқықтық заңнамада тиісті түрде ескерілмеген
болатын. Соның салдарынан экспедиция тасмалдау шартына құқықтар мен
міндеттердің бір толықтырушысы ретінде бағалануы мүмкін еді.
Көлік экспедициясы шарты қайсыбір тұлғаның атына жөнелтілетін немесе
келіп жатқан жүктердің саны едәуір мөлшерге жеткенде тасмалдауды
рәсімдеумен байланысты операцияларды өз беттінше орындау жүк жөнелтуші (жүк
алушы) үшін қиындық келтіретін және экономикалық тұрғыдан ақталмайтын бола
бастағанда ең қолайлы деп есептеледі.
Көлік экспедициясы туралы нормалар мамандандырылған делдал-экспедитор
клиент үшін орындауға міндеттенетін әрекеттердің сипаты мен көлемін кеңінен
түрлендіруге мүмкіндік беретіндігін байқаған жөн. Көлік экспедициясы шарты
оны (клиентті) тасмалдаушымен және сонымен байланысты мәселелерге тікелей
қатынасу қажеттілігін толығымен босата алады.
Көлік экспедициясы шарты бойыншы бір тарап (экспедитор) сыйақы үшін
басқа тарптың (клиенттің жүк жөнелтушінің немесе алушының) есебінен жүкті
тасмлдауға байланысты экспедисия шартында белгіленген қызмет көрсетулерді
орындауға немесе ұйымдастыруға, оның ішінде клиенттің атынын немесе өз
атынан жүкті тасмалдау шартын (шарттарын) жасауға міндеттенеді.
2. Көлік экспедициясы шартының мазмұны.
Бұл шарт жазбаша нысанда бекітілуі тиіс.Заңнамада көлік экспедициясы
шарттында, құжаттағыдай болуы тиіс,міндетті реквизттерге талаптар қою
көзделмеген. Талап етілетін жазбаша нысанда сақтамау салдары да арнайы
көрсеттілмеген.Осыдан көлік- экспедициялық қызмет көрсетуге, кейбір
жағдайларда, жазбаша шарттар бекітілмеуі де мүмкін деген қортынды жасауға
болады. Бұл ҚР АК-ң 709- бабының 2-тармағына сәйкес жүк жөнелтуші (алушы)
қажет болған жағдайларда экспедиторға сенімхат берумен байланысты. Содан
белгілі бір субьектілер арасында шарттық қатынастардың болу фактісі
туындайды, бірақ, әрине, сенімхат толығымен шарттың жазбаша мәтінін
алмастыра алмайды.
Екінші жағынан алғанда тәжірбиеде көліктік-экспедициялық ұйымдардың
өзі тараптардың құқықтары мен міндеттерін нақты реттеуге мүдделі болады.Бұл
олардың кәсіпкерлік қызметтің субьектісі ретіндегі іскерлік атағын
нығайтуға мүмкіндік туғызады.Осыған сүйене отырып,кейбір жағдайларда көлік
экспедициясы шартын қосылу шарты сияқты, жазбаша нысанда бекітуге белгілі
бір алғы шарттар бар екендігін атап өтуге болады.
Көлік экспедициясы шарты-консенсуалды, екі жақты және ақылы шарт.Көлік
экспедициясы шартының субьектілері (қатысушылары) болып бір жағынан-
экспедитор және екінші жағынан-клиент табылады.
Орын алып тұрған шарттық қатынастар еркіндігі заңды және жеке
тұлғаларға шарттың екі тарабынан да көрінуге мүмкіндік береді.Бірақ
клиенттер үшін көлік экспедициясы қатыныстарына іс жүзінде қатысу
мүмкіндігі оларда қайсыбір тасмалдау шартын бекітуге құзыреттіліктің
болуына тәуелді болады. Ол кейбір жағдайларда болмауы мүмкін. Мысалы
тауарларды алмастыруға (меншік құқығын беру,мүлікке деген басқада
құқықтарда беру) бағытталған сатып алу –сату немесе өзге шарттың
шарттарымен борышқор (сатушы, лизинг беруші т.б.), тауардың қымбаттауына
алып келуі мүмкін көлік экспедициясының қызметтерінсіз,тасмалдауды
пайдаланумен жүкті жеткізуге тиіс екендігі көзделуі мүмкін.Егер мұндай
жағдайларда борышқор көлік экспедициясы шартын бекітіп қойса, онда ол шарт
бойынша өзінің бастапқы контрагенті алдында құқық бұзушы реттнде
танылады.Көлік экспедициясы шарты бойынша тұлғаның клиент болу мүмкіндігін
(қабілеттілігін) шектеудің басқа бір ықтимал жолы оның азаматтық құқықтық
қатынастардың субьектісі ретіндегі ерекше жағдайына негізделетін болады.
Мысалы бұл жерге көлік экспедицясының қызметтерін пайдалану мүмкіндігінің
тасмалдау шарттарын бекітуге белгілі бір сметалық қаражаттар бөлінуі мүмкін
болатын мемлекеттік мекемелер туралы сөз болып отыр.Көлік экспедициясы
шартын клиент ретінде бекітуге басқа да обьективті жағдайлардың кедергі
келтіруі мүмкін екендігі жоққа шығарылмайды.
Шартқа экспедиторлар ретінде қатысу туралы айтқанда, оларға
кәсіпкерлік қызмет субьектілерінің қатысатындығын есте ұстаймыз. Қазақстан
Республикасының қызметтерді жүзеге асырған кезде тасмалдаушы лицензия алуға
міндетті. Аталған заңда көліктік экспедициялық қызметті лицензиялау туралы
нақты тұжырымның жеткіліксіз екндігі туралы айта кетткен жөн.
Өйткені ол тек тасмалдаушылармен ғана емес, сонымен қатар басқада
мамандандырылған субьектілермен жүзеге асырылуы мүмкін емеспе. Аталған
мүкіндікті жою үшін көліктік экспедициялық қызметті лицензиялау туралы
жекелеген ережелерді жасап шығарып заңнамаға еңгізу қажет деп ойлаймыз.Заң
шығарушының қазіргі ұстанымы тасмалдау қатынастар мен көліктік-
экспедициялық қатынастардың өзара тығыз байланыстылығын тағыда бір рет
айқын көрсететіні сөзсіз. Заңнамада тек қана тасмалдаушымен қатар
экспедитордың да көлік қатынастарының бір қатысушысы болып
табылатындығын көрсеткен жөн.
Экспедитор қызмет көрсетуге жекелеген мамандандырылған ұйымдарда
(мамандарды) қатыстыру мүмкін. Бірақ одан олар көліктік-экспедициялық
қатынастардың қатсушылары бола қоймайды, шарт бойынша міндеттемелер
экспедитордың өзіне жүктеледі. Қатыстырылған тұлғалар экспедитормен
бекітетін өз алдына дербес шарттардың қатысушылары болып табылады.
Көлік экспедициясы шартының пәні болып тасмалдауларды ұйымдастыруға
(қамтамасыз етуге) қатысты қызметтер табылады. Бұл қызметтер, бір уақытта,
іс жүзіндегі және заңдық сипатқа ие болады.
ҚР АК-ң 708-бабынан байқайтынымыз экспедитордың қызметтері жүкті
тасмалдауға құқықтық алғы шарттар қалыптастыру үшін клиенттің пайдасына
бірқатар әрекеттер жүзеге асыруымен сипатталады. Осы айтылғанға сүйене
отырып,экспедитор қабілетті ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспар:
1. Көлік экспедициясы шартының түсінігі.
2. Көлік экспедициясы шартының мазмұны.
1. Көлік экспедициясы шартының түсінігі.
Көлік экспедиция шарты өз алдына жеке және тек қана көліктік көмекші
шарт болып табылады. Осыдан оның латын сөзінен туындайтын – expeditio-
жөнелту деген атауы шығады. Әрекет етуші Азаматтық кодексте көлік
экспедициясы шартының аталған рөлі ескерілген және оны реттеуге жеке Көлік
экспедициясы шарты тасмалдау қатынастарының ерекше аясындағы делдалдық
қызмет арқылы қамтамасыз етпеу.Сондықтан көлік заңнамасы нормаларын
ескермей тараптардың құқықтары мен міндеттерінің мазмұнын толық көлемде
анықтау мүмкін емес.
Бұл шарт мәнісі жағынан өтелмелі қызмет көрсету туралы шарт болып
табылады. Оның пәні болып табылатын қызметтер көлік экспедиция шартының
мазмұнды бөлімінде нақты анықталады. Көлік экспедициясы қызметтерін
көрсетудің құқықтық нысаны тапсырыс не комисия шартының элементтерін
пайдалану арқылы белгіленуі мүмкін.
Қазіргі жағдайларда көлік экспедиторларының қызметтерін кез келген
субьектілер, соның ішінде кәсіпкерлік қызмет үшін көзделмеген жүктерді
немесе теңдеме жүкті тасмалдаудың бір жолғышарттарын бекітетін тұлғаларда
пайдалануы мүмкін. Ол шаруашылық жүргізудің социалистік жүйесі
жағдайларында жоспарлы экономиканың ажырамас бұрандасы есептелетін және
бекітілетін тасмалдау шарттарын байланыстыратын. Сонымен бұл шарттың
құқықтық табиғаты азаматтық құқықтық заңнамада тиісті түрде ескерілмеген
болатын. Соның салдарынан экспедиция тасмалдау шартына құқықтар мен
міндеттердің бір толықтырушысы ретінде бағалануы мүмкін еді.
Көлік экспедициясы шарты қайсыбір тұлғаның атына жөнелтілетін немесе
келіп жатқан жүктердің саны едәуір мөлшерге жеткенде тасмалдауды
рәсімдеумен байланысты операцияларды өз беттінше орындау жүк жөнелтуші (жүк
алушы) үшін қиындық келтіретін және экономикалық тұрғыдан ақталмайтын бола
бастағанда ең қолайлы деп есептеледі.
Көлік экспедициясы туралы нормалар мамандандырылған делдал-экспедитор
клиент үшін орындауға міндеттенетін әрекеттердің сипаты мен көлемін кеңінен
түрлендіруге мүмкіндік беретіндігін байқаған жөн. Көлік экспедициясы шарты
оны (клиентті) тасмалдаушымен және сонымен байланысты мәселелерге тікелей
қатынасу қажеттілігін толығымен босата алады.
Көлік экспедициясы шарты бойыншы бір тарап (экспедитор) сыйақы үшін
басқа тарптың (клиенттің жүк жөнелтушінің немесе алушының) есебінен жүкті
тасмлдауға байланысты экспедисия шартында белгіленген қызмет көрсетулерді
орындауға немесе ұйымдастыруға, оның ішінде клиенттің атынын немесе өз
атынан жүкті тасмалдау шартын (шарттарын) жасауға міндеттенеді.
2. Көлік экспедициясы шартының мазмұны.
Бұл шарт жазбаша нысанда бекітілуі тиіс.Заңнамада көлік экспедициясы
шарттында, құжаттағыдай болуы тиіс,міндетті реквизттерге талаптар қою
көзделмеген. Талап етілетін жазбаша нысанда сақтамау салдары да арнайы
көрсеттілмеген.Осыдан көлік- экспедициялық қызмет көрсетуге, кейбір
жағдайларда, жазбаша шарттар бекітілмеуі де мүмкін деген қортынды жасауға
болады. Бұл ҚР АК-ң 709- бабының 2-тармағына сәйкес жүк жөнелтуші (алушы)
қажет болған жағдайларда экспедиторға сенімхат берумен байланысты. Содан
белгілі бір субьектілер арасында шарттық қатынастардың болу фактісі
туындайды, бірақ, әрине, сенімхат толығымен шарттың жазбаша мәтінін
алмастыра алмайды.
Екінші жағынан алғанда тәжірбиеде көліктік-экспедициялық ұйымдардың
өзі тараптардың құқықтары мен міндеттерін нақты реттеуге мүдделі болады.Бұл
олардың кәсіпкерлік қызметтің субьектісі ретіндегі іскерлік атағын
нығайтуға мүмкіндік туғызады.Осыған сүйене отырып,кейбір жағдайларда көлік
экспедициясы шартын қосылу шарты сияқты, жазбаша нысанда бекітуге белгілі
бір алғы шарттар бар екендігін атап өтуге болады.
Көлік экспедициясы шарты-консенсуалды, екі жақты және ақылы шарт.Көлік
экспедициясы шартының субьектілері (қатысушылары) болып бір жағынан-
экспедитор және екінші жағынан-клиент табылады.
Орын алып тұрған шарттық қатынастар еркіндігі заңды және жеке
тұлғаларға шарттың екі тарабынан да көрінуге мүмкіндік береді.Бірақ
клиенттер үшін көлік экспедициясы қатыныстарына іс жүзінде қатысу
мүмкіндігі оларда қайсыбір тасмалдау шартын бекітуге құзыреттіліктің
болуына тәуелді болады. Ол кейбір жағдайларда болмауы мүмкін. Мысалы
тауарларды алмастыруға (меншік құқығын беру,мүлікке деген басқада
құқықтарда беру) бағытталған сатып алу –сату немесе өзге шарттың
шарттарымен борышқор (сатушы, лизинг беруші т.б.), тауардың қымбаттауына
алып келуі мүмкін көлік экспедициясының қызметтерінсіз,тасмалдауды
пайдаланумен жүкті жеткізуге тиіс екендігі көзделуі мүмкін.Егер мұндай
жағдайларда борышқор көлік экспедициясы шартын бекітіп қойса, онда ол шарт
бойынша өзінің бастапқы контрагенті алдында құқық бұзушы реттнде
танылады.Көлік экспедициясы шарты бойынша тұлғаның клиент болу мүмкіндігін
(қабілеттілігін) шектеудің басқа бір ықтимал жолы оның азаматтық құқықтық
қатынастардың субьектісі ретіндегі ерекше жағдайына негізделетін болады.
Мысалы бұл жерге көлік экспедицясының қызметтерін пайдалану мүмкіндігінің
тасмалдау шарттарын бекітуге белгілі бір сметалық қаражаттар бөлінуі мүмкін
болатын мемлекеттік мекемелер туралы сөз болып отыр.Көлік экспедициясы
шартын клиент ретінде бекітуге басқа да обьективті жағдайлардың кедергі
келтіруі мүмкін екендігі жоққа шығарылмайды.
Шартқа экспедиторлар ретінде қатысу туралы айтқанда, оларға
кәсіпкерлік қызмет субьектілерінің қатысатындығын есте ұстаймыз. Қазақстан
Республикасының қызметтерді жүзеге асырған кезде тасмалдаушы лицензия алуға
міндетті. Аталған заңда көліктік экспедициялық қызметті лицензиялау туралы
нақты тұжырымның жеткіліксіз екндігі туралы айта кетткен жөн.
Өйткені ол тек тасмалдаушылармен ғана емес, сонымен қатар басқада
мамандандырылған субьектілермен жүзеге асырылуы мүмкін емеспе. Аталған
мүкіндікті жою үшін көліктік экспедициялық қызметті лицензиялау туралы
жекелеген ережелерді жасап шығарып заңнамаға еңгізу қажет деп ойлаймыз.Заң
шығарушының қазіргі ұстанымы тасмалдау қатынастар мен көліктік-
экспедициялық қатынастардың өзара тығыз байланыстылығын тағыда бір рет
айқын көрсететіні сөзсіз. Заңнамада тек қана тасмалдаушымен қатар
экспедитордың да көлік қатынастарының бір қатысушысы болып
табылатындығын көрсеткен жөн.
Экспедитор қызмет көрсетуге жекелеген мамандандырылған ұйымдарда
(мамандарды) қатыстыру мүмкін. Бірақ одан олар көліктік-экспедициялық
қатынастардың қатсушылары бола қоймайды, шарт бойынша міндеттемелер
экспедитордың өзіне жүктеледі. Қатыстырылған тұлғалар экспедитормен
бекітетін өз алдына дербес шарттардың қатысушылары болып табылады.
Көлік экспедициясы шартының пәні болып тасмалдауларды ұйымдастыруға
(қамтамасыз етуге) қатысты қызметтер табылады. Бұл қызметтер, бір уақытта,
іс жүзіндегі және заңдық сипатқа ие болады.
ҚР АК-ң 708-бабынан байқайтынымыз экспедитордың қызметтері жүкті
тасмалдауға құқықтық алғы шарттар қалыптастыру үшін клиенттің пайдасына
бірқатар әрекеттер жүзеге асыруымен сипатталады. Осы айтылғанға сүйене
отырып,экспедитор қабілетті ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz