Сабақта ойын түрлерін қолданудың маңызы
Кіріспе
Басты мақсат білімге құштар тұлға қалыптастыру
Ітарау
1.1. Бастауыш сыныптағы тәрбие тетігінің бірі ойын ... ... ... ..7.10
1.2. Ұлттық ойындар. бастауыш сыныпта ... .11.12
1.3. Ойын технологиясы . білімді берік меңгерту құралы ... ... .13.15
IIтарау
2.1. Дидактикалық ойындар арқылы шығармашылыққа баулу ... ... 16.21
2.2. Қызықты грамматика ... ... ... .22.30
2.3. Білікті ұстаз ұтады ... ... ..31.32
Қорытынды ... ... ... 33.35
Пайдаланған әдебиет ... ...36
Басты мақсат білімге құштар тұлға қалыптастыру
Ітарау
1.1. Бастауыш сыныптағы тәрбие тетігінің бірі ойын ... ... ... ..7.10
1.2. Ұлттық ойындар. бастауыш сыныпта ... .11.12
1.3. Ойын технологиясы . білімді берік меңгерту құралы ... ... .13.15
IIтарау
2.1. Дидактикалық ойындар арқылы шығармашылыққа баулу ... ... 16.21
2.2. Қызықты грамматика ... ... ... .22.30
2.3. Білікті ұстаз ұтады ... ... ..31.32
Қорытынды ... ... ... 33.35
Пайдаланған әдебиет ... ...36
Бастауыш сыныптағы тәрбие тетігінің бірі – Ойын. Ойын - дегеніміз не? Ойын дегеніміз - халықтың баланы әдептілікке, сауаттылыққа баулитын құралдың бірі. Мектептеде тәрбиеленушілердің танымдық іс-әрекетін қалыптастыруда негізгі жұмыс түрі - ойын әрекеті.
Бала саналы, мәдениетті, адамгершілігі мол болып, жан-жақты дамуы үшін және тілін дамытып, сөз байлығын дамыту үшін және айналадағы өмір құбылысын ұғыну үшін пайдаланудың маңызы зор.
Ойын үстінде баланың түрлі қасиеттері, қабілеті мен белсенділігі де көрінетіні туралы аса көрнекті педагог А. С Макаренко былай дейді: «Ойында бала қандай болса, өмірде кәсіби қызмет саласында, көбінесе сондай болады». Сондықтан келешекке адамды тәрбиелеу - бәрінен бұрын ойын арқылы жүзеге асыралады. Ойын - балалар үшін айналадағы танып, білу тәсілі.Ойын әрекеті мазмұнынан әлеуметтік сипаты баланың қоғамдық өмір сүретіндігімен байланысты. Ол алғашқы айлардан бастап - ақ маңайындағылармен қарым-қатынас жасауға ұмытылады, соның арқасында жасау құралы, күш қуаты тілді біртіндеп меңгереді.
Ойын- бала әрекетінің негізгі түрі. Ойын ойнағанда бөлме теңіз де, ұшақ та темір жол вагоны да болуы мүмкін. Балалар ойын кезінде тыныш отыра алмайды. Тіпті жалғыз баланың өзі де де сөйлесіп жүреді.. Сондықтан, ойын барысында тілдесім үлгісі қалыптасады.
Ойындар мазмұнына қарай, өзіне тән ерекшеліктеріне қарай сюжетті-рольді, драматизациялық, дидактикалық құрылыс ойындары, қимылды ойындар, ұлттық ойындар болып бөлінеді.
Бала саналы, мәдениетті, адамгершілігі мол болып, жан-жақты дамуы үшін және тілін дамытып, сөз байлығын дамыту үшін және айналадағы өмір құбылысын ұғыну үшін пайдаланудың маңызы зор.
Ойын үстінде баланың түрлі қасиеттері, қабілеті мен белсенділігі де көрінетіні туралы аса көрнекті педагог А. С Макаренко былай дейді: «Ойында бала қандай болса, өмірде кәсіби қызмет саласында, көбінесе сондай болады». Сондықтан келешекке адамды тәрбиелеу - бәрінен бұрын ойын арқылы жүзеге асыралады. Ойын - балалар үшін айналадағы танып, білу тәсілі.Ойын әрекеті мазмұнынан әлеуметтік сипаты баланың қоғамдық өмір сүретіндігімен байланысты. Ол алғашқы айлардан бастап - ақ маңайындағылармен қарым-қатынас жасауға ұмытылады, соның арқасында жасау құралы, күш қуаты тілді біртіндеп меңгереді.
Ойын- бала әрекетінің негізгі түрі. Ойын ойнағанда бөлме теңіз де, ұшақ та темір жол вагоны да болуы мүмкін. Балалар ойын кезінде тыныш отыра алмайды. Тіпті жалғыз баланың өзі де де сөйлесіп жүреді.. Сондықтан, ойын барысында тілдесім үлгісі қалыптасады.
Ойындар мазмұнына қарай, өзіне тән ерекшеліктеріне қарай сюжетті-рольді, драматизациялық, дидактикалық құрылыс ойындары, қимылды ойындар, ұлттық ойындар болып бөлінеді.
Жаркент гуманитарлық-техникалық колледжі
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:"Сабақта ойын түрлерін қолданудың маңызы"
(қазақ тілі мен оқыту әдістемесі, каллеграфия пәнінен курстық жұмыс)
Мамандығы:0005000 "Бастауыш білім беру"
Біліктілігі: 0105013 "Бастауыш білім беру мұғалімі"
Тобы:412 топ
Орындаған:
Жетекшісі:Құрабалдиева К.Б
Мазмұны
Кіріспе
Басты мақсат білімге құштар тұлға қалыптастыру___________________3-6
Ітарау
0.1. Бастауыш сыныптағы тәрбие тетігінің бірі ойын______________7-10
1.2. Ұлттық ойындар- бастауыш сыныпта_______________________11-12
1.3. Ойын технологиясы - білімді берік меңгерту құралы_________13-15
IIтарау
2.1. Дидактикалық ойындар арқылы шығармашылыққа баулу________16-21
2.2. Қызықты грамматика_________________________ ______________22-30
2.3. Білікті ұстаз ұтады______________________________ ___________31-32
Қорытынды ___________________________________ _______________33-35
Пайдаланған әдебиет____________________________ _______________36
Жаркент гуманитарлық-техникалық
колледжінің 412 - топ студенті
_____________________ қазақ тілін оқыту
әдістемесі пәнінен:"Сабақта ойын түрлерін
қолданудың маңызы" тақырыбы
бойынша жазған курстық жұмысына
Пікір
"Сабақта ойын түрлерін қолданудың маңызы" атты курстық жұмысына өзекті, жүйелі жоспар құрған. Білім алушы ойын жоспарға сай жүйелі баяндаған. Сызба кестелерді орынды пайдаланып, ана тілі сабақтарында ойын элементтерін пайдаланудың әдіс-тәсілдеріне, маңызына жан-жақты тоқталған.
Оқушының тілі жатық,дәлелді. Өзіндік ой-пікірін озық тәжірибені негізге ала отырып, қорытынды жасай білген.
Инновациялық технологияны сабақта ұтымды іріктей отырып, бала санасының білімінің дамуына ойынның әсерінің маңыздылығын дәлелдеп көрсеткен. Ұлттық ойын түрлері оқушының ұллтық рухын көтеретін, халқының салт-дәстүрін қадірлей білуге, тарихын саралап, құрметтуге баулитынын өз пікірімен дәлелдеп көрсетіп, жұмыс стилдік жағынан дұрыс, емле, тыныс белгілері жағынан сауатты орындалған.
Қазақ тілі мен әдебиет пәнінің оқытушысы: Құрабалдиева К.Б
Бағасы:__________________
Аннотация
1.Зерттеу тақырыбының көкейтестілігі:
Қазіргі таңда заман талабына сай білім берудің ізгілендіруге үлкен мән берілуде. Балаға бірден-бір әсер ететін орта-мектеп. Сондықтан жеке тұлғаны қалыптастыру міндетті мектепке жүктеледі. Демек, баланың әлеуметтік және шығармашылық қабілеттерін ашу-мектептің маңызды жұмыстарының бірі.
Әрбір сабақта оқушының тұлғалық қасиетінің дамуына ерекше мән беріледі. Ал сабақтағы ойын элементтері-баланың қызығушылығын, белсенділігін, шығармашылық қабілетін, дамытуға, өзін-өзі тәрбиелеуге, ұжымдық дағды қалыптастастыруға әсер ететін едік. Бастауыш сынып оқушылары-ойын баласы. Ойната отырып, білім беру, бала санасына ой салу, өздігінен іс-әрекет жасауға, бірлесе еңбектеніп, жеңістерге жету, сондықтан сабақта ойын элементтерін пайдаланудың маңызы зор.
2.Зерттеудің мақсаты:
Сабақта ойын әдістерін тиімді пайдаланы отырып, оқушыларға тиянақты білім беру, белсенділігін арттыру.
Зерттеу міндеттері:
a) Сабақта ойын түрлерін тақырыпқа байланысты қолдануға іріктей білу;
b) Ойынның жүргізілу ретін жүйелеу;
c) Сабақтың қай бөлігін де, кезеңдерінде қолдану керектігін ыңғайлау;
d) Ойынға қажетті құрал-жабдықтар, көрнекіліктерді іріктей білу;
e) Ойынның қорытындысының дұрыс шешімі
3.Зерттеу нысанасы:
Ойын элементтерінің сабақ үстінде қолдану, оқушылардың қызығушылығы, белсенділігі, ойынның қорытындысы- бұлардың бәрі оқушы біліміне тигізер әсері, ғвлвмилығы- ең басты зерттеу нысанасы.
4.Зерттеу пәні:
Қазақ тілі мен әдебиетін оқыту әдістемесін негізге ала отырып, мектептегі ана тілі, қазақ тілі, әдебиет пәндері нысанға алынады.
5.Зерттеу болжамы:
a) қазақ тілі мен әдебиет пәндері сабақтарында ойын элементтерін пайдалану. Бастауыш сынып оқушыларын сабаққа қызықтырады, белсенділігін артырады;
ә) оқушыларды өздігінен әрекет етуге, ойлануына жол ашады;
б)ойнай отырып, тиянақты білім алады;
в)шығармашылық белсенділігі артады;
г)ұйымшылдыққа, ұжымдық бірлесе еңбектенуге ұмтылады;
д)жеңіске жетуге, тез ойлап, өз ойын ашық беруге ұмытлады.
0.1 Бастауыш сыныптағы тәрбие тетігінің бірі - Ойын. Ойын - дегеніміз не? Ойын дегеніміз - халықтың баланы әдептілікке, сауаттылыққа баулитын құралдың бірі. Мектептеде тәрбиеленушілердің танымдық іс-әрекетін қалыптастыруда негізгі жұмыс түрі - ойын әрекеті.
Бала саналы, мәдениетті, адамгершілігі мол болып, жан-жақты дамуы үшін және тілін дамытып, сөз байлығын дамыту үшін және айналадағы өмір құбылысын ұғыну үшін пайдаланудың маңызы зор.
Ойын үстінде баланың түрлі қасиеттері, қабілеті мен белсенділігі де көрінетіні туралы аса көрнекті педагог А. С Макаренко былай дейді: Ойында бала қандай болса, өмірде кәсіби қызмет саласында, көбінесе сондай болады. Сондықтан келешекке адамды тәрбиелеу - бәрінен бұрын ойын арқылы жүзеге асыралады. Ойын - балалар үшін айналадағы танып, білу тәсілі.Ойын әрекеті мазмұнынан әлеуметтік сипаты баланың қоғамдық өмір сүретіндігімен байланысты. Ол алғашқы айлардан бастап - ақ маңайындағылармен қарым-қатынас жасауға ұмытылады, соның арқасында жасау құралы, күш қуаты тілді біртіндеп меңгереді.
Ойын- бала әрекетінің негізгі түрі. Ойын ойнағанда бөлме теңіз де, ұшақ та темір жол вагоны да болуы мүмкін. Балалар ойын кезінде тыныш отыра алмайды. Тіпті жалғыз баланың өзі де де сөйлесіп жүреді.. Сондықтан, ойын барысында тілдесім үлгісі қалыптасады.
Ойындар мазмұнына қарай, өзіне тән ерекшеліктеріне қарай сюжетті-рольді, драматизациялық, дидактикалық құрылыс ойындары, қимылды ойындар, ұлттық ойындар болып бөлінеді.
Ойынның түрлері өте көп. Мысалы: рөлдік ойындар, дене шынықтыру ойындары, сюжеттік ойындар, дидактикалық ойын элементерін пайдаланудың маңызы өте зор. Дидактикалық ойындар баланың ақыл - ойын дамытып, сабаққа деген қызығушылықтарын арттырады. Тіпті нашар оқитын балалардың өздері де ойын элеметтері араласқан сабаққа зор ынтамен ,жігерімен араласатыны анық.
Ұлттық қазақ ойындары: Қыз қуу, Орамал тастау, Асықтар, Бәйге ойындары. Бала өмірінің кезеңі ойын арқылы жетіледі. Ойындар әр топта жас ерекшелігіне сай жүргізіледі. Мен өз тәжірибемде ойындарды көп қолданамын. Сабақ барысында да, күннің жартысында да жүргіземін. Мектепте балалар табысты, жақсы оқу үшін баланың тілдік функциялары толық дамыған болуы керек. Баланың тілін жетілдіру үшін оны әңгімеге тарта отырып, баланың сөздік қорын жаңа сөздермен толықтырып, түсінігін молайту қажет. Баланың тілін дамытуда ойын түрлерін жүргізу арқылы, ойын шарттарын айта отырып та байытуға балады. Мысалы: Қуыршаққа қонаққа бару, Мен кіммін, Қуршақты киіндіреміз, Шарбақты құрастыру, Көлемі бойынша қой деген секілді ойын түрлерін қолдануға болады. Мен кез келген ойын түрлерін сабағымен тақырыбына сай таңдап аламын. Әсіресе дидактикалық ойындарды тіл дамыту сабақтарында пайдаланудың тиімділігін тәжірибе көрсетіп отыр. Сабақты бекіту, баланың шығаршашылығын дамыту, тіл байлығын молайту үшін ойындар сабақтың тақырыбына, мазмұнына сай таңдап аламын. Мысалы: Телефон ойынында диалогтық сөйлеудегі әңгіменің мақсаты - бір нәрсе жайында сұралап, баланың оған жауап беруге, белгілі бір әрекетке түрткі болуға үйрету болып табылады.
Қимыл ойындары - балаға дене тәрбиесін беру құрылды. Балалардың жүгіру, секіру өрмелеу, лақтыру, қағып алу қабілеттерін жетілдіруге, дамытуға мүмкіндік береді. Қимыл ойындары баланың жүйке қалыптасуына зор ықпал етеді. Қимыл ойынында ережелер ұйымдастырушы роль атқарады, олар ойынның барысын, жүйелілігін, ойнаушылардың қарым - қатынасын, баланың мінез - құлқын белгілейді. Қимыл ойындары үйдің ішінде және серуен кезінде бірнеше баламен немесе бүкіл топпен өткізіледі. Олар сондай-ақ дене шынықтыру сабақтарының құрамына енеді. Балалар ойынды игерген соң өздігінен ойнай алады. Ойын балаларға сабақта серуенге де өте қажет, тіпті бала жай дем алып отырғанын өзінде де ойын үстінде болады. Қимылды ойындар баланың барлық жас кезеңінде өтеді.
Рөлдік ойындар мектепке дейінгі балалар өмірінде елеулі орын алады. Бұл ойындар ұзақа та , қысқа да болуы мүмкін. Сюжетті - рөлді ойындар бейнелеу құралы роль мен ойын әрекеті болып табылады. Өзінің сипаты жағынан бұлар көбінесе еліктеу, шындықты көрсету болып табылады. Мысалы Дүкен ойынын ойнағанда балалар сатушы сатып алушының әрекеттеріне еліктейді. Шаштараз, Отбасы ойындары арқылы айналадағы өмірді бақылауға, күнделікті өз өмірлерінен алған білімдерін ойын сюжетіне пайдалануға төселдендіруге болады. Педагог өтілген ойынға талдау жасап, оның балаларға тигізген тәрбиелік ықпалы бағалауға, өз тобындағы сюжетті-рөльді ойындарының одан әрі басшылық ету тәсілдерін ойластыруға тиіс.
Қойылымдық ойындарда рольдер, ойын әрекеттері қандай шығарманың, ертегінің т.б. Сюжеті мен мазмұны шарттас болады. Ол сюжетті-рөльді ойынға ұқсас. Барлық балалар ертегіні жақсы көреді, ертегі айтып берсең бар ынтасымен тындайды. Ертегі балалардың ой- қиялын, сөздік қорын дамытады.
Құрылымдық ойындар- балалар әрекетінің бір түрі. Оның негізгі мазмұны қоршаған өмірді алуан түрі құбылыстарды және соларға байланысты іс-әректтерді бейнелеу болып табылады. Құрлыс ойыны бір жағынан сюжетті-рөлді ойнауға ұқсас келеді. Балалар ойын үстінде көпірлер, стадиондар, темір жолдар, театрлар, цирктер т.б. ірі құрлыстар салады.
Дидактикалық ойындар кішкене балаларға мейлінше тән оқыту формасы болып табылады, оның арғы тегі ойынды өлең мен қимылмен ұштастыру негізінде көп нерсені үйрететін ойындарды жасаған халық педагогикасына жатыр. Мысалы: Сиқырлы қалпақтың сырын ашайық- деген ойынды ересек топтарда тәрбиеші балаларды зат туралы айта білуге үйрету, олардың жүйелі сөйлеу қабілетін дамыту міндетін алға қояды. Ойын міндеті-қалпақтың астында не бар екенін білу. Дидактикалық ойындар айналамен танысу сабағында, көркем әдебиет, тіл дамыту сабақтарында жиі қолдануға болады.
Бала тәрбиесі қиын да, жауапты міндет. Ұрпақ тәрбиесі қоғамнан тыс, оқшау тұрған емес. Ол қоғамның, заманың бағыт- бағдармен, тыныс-тіршілігімен бірге жүріп отырады. Осы орайда кез-келген бүлдіршін үшін бала тәрбиесі ата-анасына берілген тәлім-тәрбиені одан әрі жалғап, жандыратыны сөзсіз
1.2Ұлттық ойындар - бастауыш сыныпта
Қазіргі күндері адамдар арасындағы қарым- қатынаста ізгіліқ, сыйласымдылық, жанашырлық, бір- біріне деген көмек сияқты адамгершілік асыл қасиеттердің тамшылығы жайлы көп айтылып жүр. Сол адамгершілік тәрбиенің аталмыш қасиеттерін бала бойына дарыту әдістерінің бірі қимыл- қозғалысты ойындар деп қарастырып, осы мәселеге тоқталғанды жөн көріп отырмын.
Баршамызға белгілі, адамның тұлғалық қалыптасуы, қоршаған ортамен, болмыспен танысуы балалық шағында өте қауырт болады. Күннен күнге өсіп келе жатқан жас тәннің ең негізгі қажет ететіні қимыл-қозғалыстар, ойындар болып табылады. Бала тәрбиесіне ықпал ететін осы жол менің ойымша тиімді де дұрыс әдістердің бірі сияқты. Өйткені ойын арқылы баланы адамгершілік қасиеттерге тәрбиелеуге болады. Ал оның тиімділігі тәрбиешілердің балаларға жаңа қимыл-қозғалыстар, ойындар үйрету кезінде олардың физиологиялық және психологиялық ерекшеліктерін ескеріп, лайықты ойындар тағайындауына тікелей байланысты болады. Біз болашақ ұрпағымызға тілімізді ғана үйретіп қоймай, салт-санамызды, әдет-ғұрпымызды, дәстүрімізді мирас етіп қалдырып, ұрпақтан ұрпаққа жалғасуына жағдай жасауымыз қажет.
Бұл ретте ойындардың, әсіресе ұлттық ойындардың мәні өте зор. Оларды қолдану негізінен дене тәрбиесі сабақтарында, спорттық жарыстар, серуендер кезінде жүзеге асады. Орайы келсе тіл дамыту мен көркем әдебиет сабақтарында да пайдаланған жөн сияқты. Себебі осы пәндерде санаға көбірек салмақ түседі. Сондай кезде өтетін тақырыпқа байланысты қимыл-ңозғалыстар, жаттығулар, жаңылтпаштар, дене тәрбиесі, сергіту минуттарын ұйымдастырса, баланың денесі ширап, көңілі көтеріліп, сабақ материалдарын қабылдау сапасы да артады. Балалар ойын барысында еркін тапқырлық әрекет байытады, сезіну, қабылдау, ойлау, қиялдау, зейін қою, ықылас, ерік және т.б. түрлі психикалық түйсік пен сезімділікке тәрбиеленеді.
Бұл ойындарды үйрету, өткізу кезінде көңіл бөлетін негізгі жайлар ойын тәртібінің қатаң сақталуын талап ету болып табылады. Ойын тәртібін бұлжытпай орындау баланы әділдікке, бір-біріне деген көмекке, өз тобындағы балалармен бірлесіп қимыл жасауға, ұйымшылдыңқа тәрбиелейді. Қазақ халқынын, жылдар бойы атадан балаға жалғасып, қалыптасқан ұлттық дәстүрі, әдет-ғурпы, тәрбие мектебі бар. Баршамызға белгілі, ойын арқылы баланың дене қурылысы жетіліп, өзі жасаған қимылына сенімі артады.
Әрбір оқушы өз денесін жан-жақты жетілдіру үшін қажетті қимыл-қозғалыста. Дене шынықтыру сабағынан басқа бос уақытында қазақ халқының ұлттық ойындарын пайдалану арқылы да өзінің денесін шынықтыруға барлық мүмкіндік жасауға болады. Денсаулық сақтау, білім беру, тәрбиелеу сабақтан тыс уақытта да ұлттық ойындар ойнату барысында да іске асырылады Сабақтан тыс уақытта ойнатылатын ... жалғасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:"Сабақта ойын түрлерін қолданудың маңызы"
(қазақ тілі мен оқыту әдістемесі, каллеграфия пәнінен курстық жұмыс)
Мамандығы:0005000 "Бастауыш білім беру"
Біліктілігі: 0105013 "Бастауыш білім беру мұғалімі"
Тобы:412 топ
Орындаған:
Жетекшісі:Құрабалдиева К.Б
Мазмұны
Кіріспе
Басты мақсат білімге құштар тұлға қалыптастыру___________________3-6
Ітарау
0.1. Бастауыш сыныптағы тәрбие тетігінің бірі ойын______________7-10
1.2. Ұлттық ойындар- бастауыш сыныпта_______________________11-12
1.3. Ойын технологиясы - білімді берік меңгерту құралы_________13-15
IIтарау
2.1. Дидактикалық ойындар арқылы шығармашылыққа баулу________16-21
2.2. Қызықты грамматика_________________________ ______________22-30
2.3. Білікті ұстаз ұтады______________________________ ___________31-32
Қорытынды ___________________________________ _______________33-35
Пайдаланған әдебиет____________________________ _______________36
Жаркент гуманитарлық-техникалық
колледжінің 412 - топ студенті
_____________________ қазақ тілін оқыту
әдістемесі пәнінен:"Сабақта ойын түрлерін
қолданудың маңызы" тақырыбы
бойынша жазған курстық жұмысына
Пікір
"Сабақта ойын түрлерін қолданудың маңызы" атты курстық жұмысына өзекті, жүйелі жоспар құрған. Білім алушы ойын жоспарға сай жүйелі баяндаған. Сызба кестелерді орынды пайдаланып, ана тілі сабақтарында ойын элементтерін пайдаланудың әдіс-тәсілдеріне, маңызына жан-жақты тоқталған.
Оқушының тілі жатық,дәлелді. Өзіндік ой-пікірін озық тәжірибені негізге ала отырып, қорытынды жасай білген.
Инновациялық технологияны сабақта ұтымды іріктей отырып, бала санасының білімінің дамуына ойынның әсерінің маңыздылығын дәлелдеп көрсеткен. Ұлттық ойын түрлері оқушының ұллтық рухын көтеретін, халқының салт-дәстүрін қадірлей білуге, тарихын саралап, құрметтуге баулитынын өз пікірімен дәлелдеп көрсетіп, жұмыс стилдік жағынан дұрыс, емле, тыныс белгілері жағынан сауатты орындалған.
Қазақ тілі мен әдебиет пәнінің оқытушысы: Құрабалдиева К.Б
Бағасы:__________________
Аннотация
1.Зерттеу тақырыбының көкейтестілігі:
Қазіргі таңда заман талабына сай білім берудің ізгілендіруге үлкен мән берілуде. Балаға бірден-бір әсер ететін орта-мектеп. Сондықтан жеке тұлғаны қалыптастыру міндетті мектепке жүктеледі. Демек, баланың әлеуметтік және шығармашылық қабілеттерін ашу-мектептің маңызды жұмыстарының бірі.
Әрбір сабақта оқушының тұлғалық қасиетінің дамуына ерекше мән беріледі. Ал сабақтағы ойын элементтері-баланың қызығушылығын, белсенділігін, шығармашылық қабілетін, дамытуға, өзін-өзі тәрбиелеуге, ұжымдық дағды қалыптастастыруға әсер ететін едік. Бастауыш сынып оқушылары-ойын баласы. Ойната отырып, білім беру, бала санасына ой салу, өздігінен іс-әрекет жасауға, бірлесе еңбектеніп, жеңістерге жету, сондықтан сабақта ойын элементтерін пайдаланудың маңызы зор.
2.Зерттеудің мақсаты:
Сабақта ойын әдістерін тиімді пайдаланы отырып, оқушыларға тиянақты білім беру, белсенділігін арттыру.
Зерттеу міндеттері:
a) Сабақта ойын түрлерін тақырыпқа байланысты қолдануға іріктей білу;
b) Ойынның жүргізілу ретін жүйелеу;
c) Сабақтың қай бөлігін де, кезеңдерінде қолдану керектігін ыңғайлау;
d) Ойынға қажетті құрал-жабдықтар, көрнекіліктерді іріктей білу;
e) Ойынның қорытындысының дұрыс шешімі
3.Зерттеу нысанасы:
Ойын элементтерінің сабақ үстінде қолдану, оқушылардың қызығушылығы, белсенділігі, ойынның қорытындысы- бұлардың бәрі оқушы біліміне тигізер әсері, ғвлвмилығы- ең басты зерттеу нысанасы.
4.Зерттеу пәні:
Қазақ тілі мен әдебиетін оқыту әдістемесін негізге ала отырып, мектептегі ана тілі, қазақ тілі, әдебиет пәндері нысанға алынады.
5.Зерттеу болжамы:
a) қазақ тілі мен әдебиет пәндері сабақтарында ойын элементтерін пайдалану. Бастауыш сынып оқушыларын сабаққа қызықтырады, белсенділігін артырады;
ә) оқушыларды өздігінен әрекет етуге, ойлануына жол ашады;
б)ойнай отырып, тиянақты білім алады;
в)шығармашылық белсенділігі артады;
г)ұйымшылдыққа, ұжымдық бірлесе еңбектенуге ұмтылады;
д)жеңіске жетуге, тез ойлап, өз ойын ашық беруге ұмытлады.
0.1 Бастауыш сыныптағы тәрбие тетігінің бірі - Ойын. Ойын - дегеніміз не? Ойын дегеніміз - халықтың баланы әдептілікке, сауаттылыққа баулитын құралдың бірі. Мектептеде тәрбиеленушілердің танымдық іс-әрекетін қалыптастыруда негізгі жұмыс түрі - ойын әрекеті.
Бала саналы, мәдениетті, адамгершілігі мол болып, жан-жақты дамуы үшін және тілін дамытып, сөз байлығын дамыту үшін және айналадағы өмір құбылысын ұғыну үшін пайдаланудың маңызы зор.
Ойын үстінде баланың түрлі қасиеттері, қабілеті мен белсенділігі де көрінетіні туралы аса көрнекті педагог А. С Макаренко былай дейді: Ойында бала қандай болса, өмірде кәсіби қызмет саласында, көбінесе сондай болады. Сондықтан келешекке адамды тәрбиелеу - бәрінен бұрын ойын арқылы жүзеге асыралады. Ойын - балалар үшін айналадағы танып, білу тәсілі.Ойын әрекеті мазмұнынан әлеуметтік сипаты баланың қоғамдық өмір сүретіндігімен байланысты. Ол алғашқы айлардан бастап - ақ маңайындағылармен қарым-қатынас жасауға ұмытылады, соның арқасында жасау құралы, күш қуаты тілді біртіндеп меңгереді.
Ойын- бала әрекетінің негізгі түрі. Ойын ойнағанда бөлме теңіз де, ұшақ та темір жол вагоны да болуы мүмкін. Балалар ойын кезінде тыныш отыра алмайды. Тіпті жалғыз баланың өзі де де сөйлесіп жүреді.. Сондықтан, ойын барысында тілдесім үлгісі қалыптасады.
Ойындар мазмұнына қарай, өзіне тән ерекшеліктеріне қарай сюжетті-рольді, драматизациялық, дидактикалық құрылыс ойындары, қимылды ойындар, ұлттық ойындар болып бөлінеді.
Ойынның түрлері өте көп. Мысалы: рөлдік ойындар, дене шынықтыру ойындары, сюжеттік ойындар, дидактикалық ойын элементерін пайдаланудың маңызы өте зор. Дидактикалық ойындар баланың ақыл - ойын дамытып, сабаққа деген қызығушылықтарын арттырады. Тіпті нашар оқитын балалардың өздері де ойын элеметтері араласқан сабаққа зор ынтамен ,жігерімен араласатыны анық.
Ұлттық қазақ ойындары: Қыз қуу, Орамал тастау, Асықтар, Бәйге ойындары. Бала өмірінің кезеңі ойын арқылы жетіледі. Ойындар әр топта жас ерекшелігіне сай жүргізіледі. Мен өз тәжірибемде ойындарды көп қолданамын. Сабақ барысында да, күннің жартысында да жүргіземін. Мектепте балалар табысты, жақсы оқу үшін баланың тілдік функциялары толық дамыған болуы керек. Баланың тілін жетілдіру үшін оны әңгімеге тарта отырып, баланың сөздік қорын жаңа сөздермен толықтырып, түсінігін молайту қажет. Баланың тілін дамытуда ойын түрлерін жүргізу арқылы, ойын шарттарын айта отырып та байытуға балады. Мысалы: Қуыршаққа қонаққа бару, Мен кіммін, Қуршақты киіндіреміз, Шарбақты құрастыру, Көлемі бойынша қой деген секілді ойын түрлерін қолдануға болады. Мен кез келген ойын түрлерін сабағымен тақырыбына сай таңдап аламын. Әсіресе дидактикалық ойындарды тіл дамыту сабақтарында пайдаланудың тиімділігін тәжірибе көрсетіп отыр. Сабақты бекіту, баланың шығаршашылығын дамыту, тіл байлығын молайту үшін ойындар сабақтың тақырыбына, мазмұнына сай таңдап аламын. Мысалы: Телефон ойынында диалогтық сөйлеудегі әңгіменің мақсаты - бір нәрсе жайында сұралап, баланың оған жауап беруге, белгілі бір әрекетке түрткі болуға үйрету болып табылады.
Қимыл ойындары - балаға дене тәрбиесін беру құрылды. Балалардың жүгіру, секіру өрмелеу, лақтыру, қағып алу қабілеттерін жетілдіруге, дамытуға мүмкіндік береді. Қимыл ойындары баланың жүйке қалыптасуына зор ықпал етеді. Қимыл ойынында ережелер ұйымдастырушы роль атқарады, олар ойынның барысын, жүйелілігін, ойнаушылардың қарым - қатынасын, баланың мінез - құлқын белгілейді. Қимыл ойындары үйдің ішінде және серуен кезінде бірнеше баламен немесе бүкіл топпен өткізіледі. Олар сондай-ақ дене шынықтыру сабақтарының құрамына енеді. Балалар ойынды игерген соң өздігінен ойнай алады. Ойын балаларға сабақта серуенге де өте қажет, тіпті бала жай дем алып отырғанын өзінде де ойын үстінде болады. Қимылды ойындар баланың барлық жас кезеңінде өтеді.
Рөлдік ойындар мектепке дейінгі балалар өмірінде елеулі орын алады. Бұл ойындар ұзақа та , қысқа да болуы мүмкін. Сюжетті - рөлді ойындар бейнелеу құралы роль мен ойын әрекеті болып табылады. Өзінің сипаты жағынан бұлар көбінесе еліктеу, шындықты көрсету болып табылады. Мысалы Дүкен ойынын ойнағанда балалар сатушы сатып алушының әрекеттеріне еліктейді. Шаштараз, Отбасы ойындары арқылы айналадағы өмірді бақылауға, күнделікті өз өмірлерінен алған білімдерін ойын сюжетіне пайдалануға төселдендіруге болады. Педагог өтілген ойынға талдау жасап, оның балаларға тигізген тәрбиелік ықпалы бағалауға, өз тобындағы сюжетті-рөльді ойындарының одан әрі басшылық ету тәсілдерін ойластыруға тиіс.
Қойылымдық ойындарда рольдер, ойын әрекеттері қандай шығарманың, ертегінің т.б. Сюжеті мен мазмұны шарттас болады. Ол сюжетті-рөльді ойынға ұқсас. Барлық балалар ертегіні жақсы көреді, ертегі айтып берсең бар ынтасымен тындайды. Ертегі балалардың ой- қиялын, сөздік қорын дамытады.
Құрылымдық ойындар- балалар әрекетінің бір түрі. Оның негізгі мазмұны қоршаған өмірді алуан түрі құбылыстарды және соларға байланысты іс-әректтерді бейнелеу болып табылады. Құрлыс ойыны бір жағынан сюжетті-рөлді ойнауға ұқсас келеді. Балалар ойын үстінде көпірлер, стадиондар, темір жолдар, театрлар, цирктер т.б. ірі құрлыстар салады.
Дидактикалық ойындар кішкене балаларға мейлінше тән оқыту формасы болып табылады, оның арғы тегі ойынды өлең мен қимылмен ұштастыру негізінде көп нерсені үйрететін ойындарды жасаған халық педагогикасына жатыр. Мысалы: Сиқырлы қалпақтың сырын ашайық- деген ойынды ересек топтарда тәрбиеші балаларды зат туралы айта білуге үйрету, олардың жүйелі сөйлеу қабілетін дамыту міндетін алға қояды. Ойын міндеті-қалпақтың астында не бар екенін білу. Дидактикалық ойындар айналамен танысу сабағында, көркем әдебиет, тіл дамыту сабақтарында жиі қолдануға болады.
Бала тәрбиесі қиын да, жауапты міндет. Ұрпақ тәрбиесі қоғамнан тыс, оқшау тұрған емес. Ол қоғамның, заманың бағыт- бағдармен, тыныс-тіршілігімен бірге жүріп отырады. Осы орайда кез-келген бүлдіршін үшін бала тәрбиесі ата-анасына берілген тәлім-тәрбиені одан әрі жалғап, жандыратыны сөзсіз
1.2Ұлттық ойындар - бастауыш сыныпта
Қазіргі күндері адамдар арасындағы қарым- қатынаста ізгіліқ, сыйласымдылық, жанашырлық, бір- біріне деген көмек сияқты адамгершілік асыл қасиеттердің тамшылығы жайлы көп айтылып жүр. Сол адамгершілік тәрбиенің аталмыш қасиеттерін бала бойына дарыту әдістерінің бірі қимыл- қозғалысты ойындар деп қарастырып, осы мәселеге тоқталғанды жөн көріп отырмын.
Баршамызға белгілі, адамның тұлғалық қалыптасуы, қоршаған ортамен, болмыспен танысуы балалық шағында өте қауырт болады. Күннен күнге өсіп келе жатқан жас тәннің ең негізгі қажет ететіні қимыл-қозғалыстар, ойындар болып табылады. Бала тәрбиесіне ықпал ететін осы жол менің ойымша тиімді де дұрыс әдістердің бірі сияқты. Өйткені ойын арқылы баланы адамгершілік қасиеттерге тәрбиелеуге болады. Ал оның тиімділігі тәрбиешілердің балаларға жаңа қимыл-қозғалыстар, ойындар үйрету кезінде олардың физиологиялық және психологиялық ерекшеліктерін ескеріп, лайықты ойындар тағайындауына тікелей байланысты болады. Біз болашақ ұрпағымызға тілімізді ғана үйретіп қоймай, салт-санамызды, әдет-ғұрпымызды, дәстүрімізді мирас етіп қалдырып, ұрпақтан ұрпаққа жалғасуына жағдай жасауымыз қажет.
Бұл ретте ойындардың, әсіресе ұлттық ойындардың мәні өте зор. Оларды қолдану негізінен дене тәрбиесі сабақтарында, спорттық жарыстар, серуендер кезінде жүзеге асады. Орайы келсе тіл дамыту мен көркем әдебиет сабақтарында да пайдаланған жөн сияқты. Себебі осы пәндерде санаға көбірек салмақ түседі. Сондай кезде өтетін тақырыпқа байланысты қимыл-ңозғалыстар, жаттығулар, жаңылтпаштар, дене тәрбиесі, сергіту минуттарын ұйымдастырса, баланың денесі ширап, көңілі көтеріліп, сабақ материалдарын қабылдау сапасы да артады. Балалар ойын барысында еркін тапқырлық әрекет байытады, сезіну, қабылдау, ойлау, қиялдау, зейін қою, ықылас, ерік және т.б. түрлі психикалық түйсік пен сезімділікке тәрбиеленеді.
Бұл ойындарды үйрету, өткізу кезінде көңіл бөлетін негізгі жайлар ойын тәртібінің қатаң сақталуын талап ету болып табылады. Ойын тәртібін бұлжытпай орындау баланы әділдікке, бір-біріне деген көмекке, өз тобындағы балалармен бірлесіп қимыл жасауға, ұйымшылдыңқа тәрбиелейді. Қазақ халқынын, жылдар бойы атадан балаға жалғасып, қалыптасқан ұлттық дәстүрі, әдет-ғурпы, тәрбие мектебі бар. Баршамызға белгілі, ойын арқылы баланың дене қурылысы жетіліп, өзі жасаған қимылына сенімі артады.
Әрбір оқушы өз денесін жан-жақты жетілдіру үшін қажетті қимыл-қозғалыста. Дене шынықтыру сабағынан басқа бос уақытында қазақ халқының ұлттық ойындарын пайдалану арқылы да өзінің денесін шынықтыруға барлық мүмкіндік жасауға болады. Денсаулық сақтау, білім беру, тәрбиелеу сабақтан тыс уақытта да ұлттық ойындар ойнату барысында да іске асырылады Сабақтан тыс уақытта ойнатылатын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz