Қaзaқстaн Республикaсының туризм сaлaсындaғы инвестициялық жағдайы мен инвестициялық сaясaты
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
тaқырыбы: «Қaзaқстaн Республикaсының туризм сaлaсындaғы инвестициялық жағдайы мен инвестициялық сaясaты»
050902 - «Туризм» мaмaндығы бойыншa
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
«Туризм» - деген сөз aдaмзaт болмысынa 19 ғaсырдa енді. Бүгінгі тaңдa өркениетті елдерде қaржының 35%-дейін туризмнен түседі екен. Бұл сала әлемнің көптеген елдері үшін табыс көзі екендігі жасырын емес. Сонaн дa болaр, Біріккен Ұлттaр Ұйымы осы ғaсырды «туризм ғaсыры» деп aтaуғa шешім қaбылдaғaн.
Әлемде туристік қaтынaстaрдың шaрықтaй өскендігі соншaлық, 2012 жылы 1 млрд. aдaмғa жетіп отыр. Aл мaмaндaр 2020 жылы туристік қaтынaстaр 2, 5 млрд. aдaм қaмтиды деп болжaмдaудa. Бүкіләлемдік Туристік Ұйымның деректеріне сүйенсек, туризм саласынан түсетін пайда 3, 5 трлн. долларға бағаланып отыр, бұл әлемдік жиынтық ішкі өнімнің 10, 9 пайызын, әлемдік инвестицияның 7 пайызын құрайды. 2000 жылдан бастап туризм индустриясы әлемдік тауар мен қызмет түрлерін экспорттауда жетекші бірінші орынға ие.
Біздің еліміз 2011-2014 жылдар аралығында туризм саласының даму деңгейі бойынша әлемдік рейтингтте 88-ші орында. Бұл рейтингттің бағалау көрсеткіштерінде: елдегі қоршаған орта жағдайы, туризм саласының дамуы, байланыс және ақпараттандыру жүйесі, елдегі саяси жағдай мен туристердің қауіпсіздігі, елдегі денсаулық сақтау жүйесі мен туризм саласының инфрақұрылымы, елдегі баға саясаты мен мәдениет деңгейі ескерілген. Туризм саласының дамуы ел экономикасына, жалпы жиынтық ішкі өнім көрсеткішіне тікелей әсер ететіндігі белгілі.
Бүкіләлемдік Туристік Ұйымның бағалауы бойынша, Қазақстан Республикасының туризм саласының әлеуеттік мүмкіндігі еліміздегі туристік инфрақұрылымның туристтерді қабылдайтын жетекші елдердегідей даму жағдайында жылына 17 млн туристерді қабылдауға жеткілікті. Өкінішке орай, бүгінгі күні елімізге іскерлік, туристік, демалу, т. б. мақсаттармен келетін шетелдік қонақтар саны 1, 5-1, 7 млн адамды құрайды. Туризм саласы жалпы ішкі өнімнің 0, 3 пайызын ғана құрайды. Бұл көрсеткіштер біздің еліміздің туризм саласының әлеуеттік мүмкіндігіне сәйкес келмейді.
Қазақстан Республикасындағы туризм саласының дамуы ел экономикасына шетел валютасының құйылуына, елдегі халықты жұмыс орындарымен қамтамасыз ететін шағын және орта бизнестің дамуына, қызмет көрсету саласының дамуына, еліміздің туристік имиджін қалыптастыру мен әлем елдеріне танымалдылығының артуына ықпал етеді.
Елбасы Н. Ә. Назарбаев туристік кластерді құру және дамыту жоспарын дайындаудың бірінші кезектегі маңызды мақсат екенін айқындап көрсетті. Бұл жоспарды дайындауда ескерілетін негізгі бастамалардың бірі - туристік инфрақұрылымды дамыту үшін инвестицияның тартылуы. Біздің еліміздің тек қана өндірістік салада ғана емес, сонымен қатар туризм саласына да инвестицияның жұмылдыруы негізгі пайда көзі болып табылады.
«2020 жылға дейінгі туризм саласының дамуы» тұжырымдамасында Республикамызда туризм саласының қажетті деңгейде дамуына тосқауыл болатын негізгі себептер көрсетілген. Ол себептер қатарына: еліміздегі туристік орындардағы инженерлік, транспорттық, әлеуметтік инфрақұрылымның дамуының тежелуі, қызмет көрсету деңгейінің төмендігі, туризм саласында қызмет атқаратын білікті мамандардың аздығы, туризм саласына жұмылдырылатын инвестиция тиімділігінің дұрыс айқындалмауы жатқызылады.
Туризм саласындағы инвестициялық саясат бұл қаржы көмегімен жаңа туристік объектілерді салу және пайда табу мүмкіншілігін арттыру мақсатында туристік қызмет көрсететін орындарды жаңғырту және қайта құру.
Кез келген саладағы инвестициялық саясаттың негізгі мақсаты елдің экономикалық және әлеуметтік жағдайын жақсарту негізіндегі стратегиялық жоспарды жүзеге асыру, отандық экономика мен туристік сала өндірісінің тиімділігін жоғарылату болып табылады.
Еліміздің туризм саласына шетел инвестициялaрын тaртудың қaзіргі бетaлысы мен зaңдылықтaры отaндық өндірістің мaқсaттaры мен міндеттеріне сaй емес және оның күшті бәсекелестік ортaдa қaрқынды дaмуынa әкеліп соқпaйды. Экономикaны инвестициялaндыру теориясының тәсілдері, ішкі инвестициялық қорлaрды пaйдaлaнуды жaндaндыру мәселелері, инвестициялaндырудың бaсымды бaғыттaрын aнықтaу әлі де толықтaй зерттелмеген. Сонымен, мәселенің өзектілігі, зерттеудің теориялық, тәжірибелік мaңызы және бұл бaғыттың толықтaй зерттелмегендігі дипломдық жұмыс тaқырыбын тaңдaуғa себепші болды.
Зерттеу жұмысының мaқсaты мен міндеттері: Қaзaқстaн Республикaсының туризм сaлaсынa тaртылғaн инвестициялaрды тaлдaу және шетел кaпитaлы экономикaның бәсекелестігін aрттырудың бaсты фaкторы болaтындығын aйқындaу.
- шетел инвестициялaрын тaртудың қaжеттілігін aнықтaу;
- «инвестиция» терминінің мәні мен қызметін тaлдaу;
- шет елдерінің инвестициялық сaясaтын зерттеу;
- туризм сaлaсындaғы инвестициялық жобaны бaғaлaу тәсілдерін тaлдaу;
- туризм сaлaсынa шетел инвестициялaрын тaрту мaқсaтынa aрнaлғaн мемлекеттік шaрaлaрды сұрыптaу.
Зерттеу пәні: елдің экономикaсынa инвестициялaрды тaрту кезінде пaйдa болaтын экономикaлық қaтынaстaр.
Зерттеу обьектісі: Қaзaқстaнның ұлттық экономикaсын түрлендіру жaғдaйындaғы туризм сaлaсының инвестициялық әрекеті .
Дипломдық жұмыстың құрылымы: Диплом жұмысы кіріспеден, үш тaрaудaн, қорытындыдaн, пaйдaлaнғaн әдебиеттер тізімінен тұрaды. Жұмыстың көлемі 76 бет, оның ішінде 16 сурет, 5 кесте қaрaстырылғaн.
1 ИНВЕСТИЦИЯНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ-ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ
1. 1. Инвестицияның экономикалық мазмұны мен жіктелінуі
Инвестиция термині латынның «invest» сөзінен аударғанда «салым салу» мағынасын білдіреді. Қазақстанда нарықтық қатынастарға өтумен байланысты және экономикадағы реформаларды жүргізу нәтижесінде инвестиция ұғымы пайда болды. Жоспарлы экономика кезінде негізгі қорлардың ұдайы өндірісіне және оның жөнделуіне кеткен шығындар деген термин бойынша «капитал салымы» немесе «капитал жұмсалымы», яғни ұзақ мерзімде негізгі капиталға салым салу термині қолданылған. Қазіргі уақытта «инвестиция» термині әртүрлі мағынада қолданылады, солардың бірнешеуіне тоқталайық.
Инвестиция - пайда табу мақсатында кәсіпкерлік объектілерге салынатын заңды және жеке тұлғалардың ақша қаражаттарын, жылжитын және жылжымайтын мүліктерді, интелектуалдық құндылықтарды, ақшалай салымдарды, бағалы қағаздарды білдіреді.
Инвестиция - табыс немесе пайда табу үшін ақша қаражаттарын салу, табыс немесе пайда табу үшін сатып алынған мүлік.
Инвестиция - экономикалық жүйеде қызмет ететінкапитал көлемінің, яғни адамдармен құрастырылған өндіріс құралдарының ұсынылған мөлшерінің ұлғаюы.
Инвестиция - ол өнеркәсіптің, құрылыстың, ауылшаруашылықтың және экономиканың басқа да салаларының кәсіпорындарына капитал түрінде салынып жұмсалатын шығындар жиынтығы. Сонымен қатар, инвестиция - капиталсалу және күрделі қаржы.
Инвестиция - бұл жаңа технологияларды, материалдарды және басқа да еңбек құралдарын енгізумен байланысты өндірістің ұлғаюына және жаңаруына жұмсалатын шығындар.
Инвестиция - бұл аруашылық өмірге бағыттталған салымдар және капитал құнын сақтайтын немесе өсіретін, сондай-ақ табыстың өсуіне әкелетін капитал жұмсау әдісі [2] .
Қазақстан Республикасының «Инвестициялар туралы» заңына сәйкес инвестиция - лизинг шартын жасаған кезден бастап қаржы лизингі заттарын, сондай-ақ оларға құқықтарды қоса алғанда, заңды тұлғаның жарғылық капиталына инвестор салатын мүліктің барлық түрлері (жеке тұтынуға арналған тауарлардан басқа) немесе кәсіпкерлік қызмет үшін пайдаланылатын тіркелген активтерді ұлғайту, сондай-ақ концессионердің (құқық мирасқорының) концессия шарты шеңберінде жасаған және алған тіркелген активтері болып табылады. Қорыта айтқанда, инвестиция -бұл пайда табу мақсатында тауарларды өндіруге және қызметтерді көрсетуге бағытталатын барлық мүліктік және интеллектуалдық құндылықтардың түрлерін сипаттайды.
Қазіргі ғылыми әдебиеттерде «инвестиция» түсінігі әртүрлі мағынада қолданылады. Кең мағынасында инвестиция пайда табу кезінде активтердің қолданылуын түсіндіреді.
Инвестицияларға ғимараттар, құрал-жабдықтар, материалдар, өндірістік қорлар және тағы басқалар жатады. Халықаралық заңдарда инвестицияны саяси және әлем шаруашылығы аспектілері шеңберінде сипаттайды. Инвестицияны қарастырғанда, оның мазмұндық сипаттамасынан бұрын инвестицияның мақсатты бағыттарын білу керек. Осы тұрғыдан алғанда инвестиция - табыстың ең маңызды бөлігін құрайды. Себебі, ол жалпы ұлттық табысты өндіруге жұмсалады және капитал құру мен ақша капиталына қарағанда нақты капиталды ұлғайтумен байланысты өндірісті ұлғайтуға, оны кеңейтуге кеткен шығындарды көрсетеді.
Экономикалық қызметіне байланысты инвестицияның жалпы капиталы келесідей бөліктерге бөлінеді: ауыл шаруашылығы, орман және аң аулау шаруашылықтары, балық аулау шаруашылығы, өндіріс, сауда, автокөлік жөндеу, қонақ үй мен мейрамхана, көлік пен байланыс, қаржылық қызмет, жалға беру қызметтері, мемлекеттік басқару, білім және әлеуметтік қызметтердің көрсетілуі, коммуналдық қызметтердің көрсетілуі.
Инвестициялар экономикалық категория ретінде келесі негізгі функцияларды атқарады:
- өндірістік және өндірістік емес сферадағы негізгі қорлардың жай және кеңейтілген ұдайы өндіріс үдерісі;
- айналым капиталын қамтамасыз ету және толтыру үдерісі;
- капиталды бір сферадан басқасына, аса тартымды, нақты және портфельді инвестициялардың негізінде қайта құю үдерісі;
- басқа кәсіпорындардың акцияларын сатып алу және активтеріне қаражаттарды салу жолымен меншік иелері арасында капиталды қайта бөлу үдерісі;
- адам әлеуетін, жаңа технологиялар мен материалдарды дамыту;
- болашақтағы экономикалық өсу үшін негізді қалау.
Макроэкономикалық деңгейде , инвестициялар, әсіресе капитал жұмсалымы ұлттық экономиканың дамуына және қоғамдық өндірістің тиімділігін жоғарылатуға негіз болып табылады. Атап айтқанда:
- кәсіпорындардың және өндірістік емес аяның өндірістік қорларын жүйелі түрде жаңарту;
- ғылыми - техникалық прогрессті жеделдету, отандық өнімнің сапасын жоғарылату мен бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету;
- барлық халық шаруашылығының салаларын тепе - тең түрде дамыту;
- қажетті шикізат базасын құру;
- елдің экономикалық әлеуетін үдету және мемлекеттің қорғаныс мүмкіндігін қамсындандыру;
- өндіріс пен айналыс шығындарын төмендету;
- экспорт құрылымын жоғарылату мен жақсарту;
- әлеуметтік мәселелерді, соның ішінде жұмыссыздық мәселесін шешу;
- шаруашылық субъектілері арасында меншікті қайта бөлу және т. б.
Микродеңгейде инвестициялар келесі мақсаттарға жету үшін қажет:
- қызмет аяларын жоғарылату мен ұлғайту;
- негізгі өндірістік қорлардың тым моральдік және физикалық тозуын келтірмеу;
- өндірістің және өткізілетін өнімнің өзіндік құнын төмендету;
- жаңа техника мен технологияларды енгізу негізінде өндірістің техникалық деңгейін жоғарылату;
- өнімнің сапасынжақсарту мен өнімнің бәсекеге қабілеттілігін қамсыздандыру;
- қауіпсіздің техникасын жоғарылату және табиғатты қорғау шараларын өткізу;
- кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету;
- бағалы қағаздарды сатып алу және басқа кәсіпорындардың активтеріне қаражаттарды жұмсау;
- акцияның бақылау пакетін сатып алу және т. б.
Сонымен, инвестиция экономикалық санат ретінде экономиканың дамуында маңызды рөл атқарады. Макроэкономикалық деңгейде олар жай және ұдайы өндірісті қамтамасыз ету, сонымен қатар өндіріс көрсеткіштерін, халықтың жұмыспен қамтылу деңгейі мен өмір сүру деңгейінің жоғарылауына мүмкіндік береді.
Экономикалық теорияда инвестиция түсінігі бойынша көзқарастар әртүрлілігімен қатар, инвестицияны қолдану аясына байланысты инвестиция жіктелімі әртүрлі сипат алады [6] .
Кең тараған инвестиция жіктелімі келесі белгілеріне байланысты қарастырылады:
- инвестиция бағыттары бойынша;
- меншік формасы бойынша;
- инвестиция объектісін басқару мүмкіндігіне байланысты;
- инвестициялау мерзімі бойынша;
- тәуекел деңгейі бойынша.
Инвестицияның бағыттылығына байланысты инвестицияның келесі түрлері бар:
Нақты инвестициялар негізгі капиталға, айналым қаражаттарын толтыруға бағытталған инвестициялар ретінде танылады. Яғниғ жаңа өндірісті құруға, әрекет ететін өндірісті қайта жаңғыртуға, ұлғайтуға бөлінген капитал жұмсалымы болып табылады. Нәтижесінде, өндірістік капитал қлғаюына әкелетін нақты инвестицияларда капитал құрушы негіз бар.
Қаржылық инвестициялар бағалы қағаздарға, депозиттерге, басқа да қаржылық құралдарға бағытталған жұмсалымдар, сондай-ақ қарыздарды, несиелерді беру түрінде сипаталады. Қаржылық инвестицияларда ақшалай негіз бар, соның нәтижесінде ақша капиталы ұлғаяды.
Нақты және қаржылық инвестицияларды айқындау жіктелімнің негізгі белгілері болып табылады. Қазақстан экономикасының нарықтық негізде даму жағдайында инвестицияның көп бөлігі нақты инвестициялармен байланысты. Дегенмен де, экономикасы дамыған мемлекеттерде инвестициялардың едәуір бөлігі қаржылық инвестициялардан тұрады. Қаржылық инвестициялардың көлемі ұлттық қаржы нарығының және оның институттарының даму қарқынына тәуелді. Ұлттық қаржы нарығының дамымауы инвестициялау мүмкіндігін қысқартады және қысқа, ұзақ мерзімге жұмсауға мүмкіндік бермейді. Дегенмен де, қаржылық инвестициялау нақты инвестициялардың өсуіне жағдай жасайды. Яғни екі форма бір-біріне бәсекелес емес, ал керісінше өзара байланысты болып келеді.
Материалдық емес активтерге жұмсалған инвестицияларға мүліктік құқықтарды қолдану бойынша құқықты иемдену (мысалға, жер учаскелерін, жер қойнауының объектілерін пайдалануға құқық), патенттерді, лицензияларды сатып алу жатқызылады.
Интеллекті инвестициялар адам ресурстарына (әлеуметтік аяға, мамандарды даярлауға, қызметкерлер біліктілігін жоғарылатуға) қаражат жұмсау, сонымен өатар ғылыми зерттеу және тәжірибелік - құрастыру жұмыстарына бағытталған қаражаттар ретінде анықталады.
Инвестициялардың меншік формасына байланысты инвестицияның төмендегі типтерін анықтауға болады:
Мемлекеттік инвестициялар, оларды жүзеге асырушылар ретінде:
- бюджеттік (республикалық және жергілікті бюджет), бюджеттен тыс қорлардың қарыздық қаражаттары есебіндегі мемлекеттік органдар;
- меншік және қарыздық қаражаттар есебіндегі мемлекеттік кәсіпорындар;
- меншік және қарыздық қаражаттар есебіндегі мемлекеттің қатысуы бар кәсіпорындар.
Шетелдік инвестициялар, оларды жүзеге асырушылар ретінде:
- шетелдік мемлекеттер;
- халықаралық ұйымдар;
- шетелдік заңды және жеке тұлғалар.
Жеке инвестициялар, оларды келесілер жүзеге асырады:
- жеке тұлғалар;
- мемлекеттік емес меншік формасындағы кәсіпорындар.
Біріккен инвестициялар, отандық пен шетелдік инвесторлардың бірігуі негізінде жүзеге асырылады.
Инвестициялау объектісін басқару мүмкіндігіне байланысты инвестициялар келесідей бөлінеді:
Тікелей инвестициялар нақты инвестицияларға жатқызылады. Олар кәсіпкерлік объектісін басқаруға құқық береді. Негізінен тікелей инвестор өз қаражатын жаңа немесе әрекет ететін объектіні салу кезінде оның меншік иеленушісіне кәсіпорынның тең құрылтайшысы болып табылады. Тікелей инвестор жай акциялардың қомақты үлес иеленушісі ретінде де, компанияның меншік иеленушісінің бірі де болады. Қазақстанда тікелей инвестициялар ретінде Қазақстан Республикасы мемлекеттік кепілмен байланысты және ресми техникалық көмек не гранттардан басқа, шетелдік және отандық инвесторлардың негізгі капиталға жұмсалымның барлық түрлері жатады. Тура жұмсау кезінде инвестор инвестициялау объектісін таңдауға қатысады. Сондықтан да, тікелей инвестициялауды инвестициялау объектісі туралы нақты ақпараты бар, инвестициялау механизмін жетік білетін, дайындалған инвесторлар жүргізеді.
Жанама инвестициялар ақшалай негізі бар портфельдік және басқа да инвестициялар. Жанама инвестициялардың соңғы мақсаты ретінде ақшалай сыйақы түріндегі пайданы алу болып табылады. Сондықтанда олар инвестиция объектісін басқаруға құқық бермейді. Тікелей инвестицияларға қарағанда портфельдік инвестициялар бағалы қағаздарды, корпоративтік облигацияларды сатып алуға бағытталады. Бірақ, жай акциялардың қомақты пакетін иемденушілерді негізінен тікелей инвесторларға жатқызады. Жай акциялардың көп емес үлесі де бағалы қағаздар ұстаушыларға кәсіпкерлік объектісін басқаруға құқық бермейді.
Басқа инвестицияларға кәсіпорынның басқару қызметіне қатысуға құқығы жоқ несие ұйымдарының несиелерді беруі жатады.
Инвестициялау мерзіміне қарай инвестициялар келесідей жіктелімнен тұрады:
Қысқа мерзімді инвестициялар бір жылға дейінгі капитал жұмсалымы ретінде танылады. (мысалға, қысқа мерзімді банктік салымдар, қысқа мерзімді жинақ сертификаттарын және қысқа мерзімді бағалы қағаздарды сатып алу және т. б. ) .
Орта мерзімді инвестицияларға бір жылдан жоғары, бірақ бес жылға дейінгі салымдар тән (мысалға, орта мерзімді банктік салымдар, бағалы қағаздарды сатып алу және т. б. ) .
Ұзақ мерзімді инвестициялар ретінде бес жылдан жоғары кезеңге жұмсалған салым деп түсіндіріледі.
Тәуекел деңгейіне байланысты инвестициялар:
- төменгі тәуекелді инвестициялар;
- орташа тәуекелді инвестициялар;
- жоғарғы тәуекелді инвестициялар болып бөлінеді.
Жаңа ғылыми жобалар, жаңа технологиялар аясына, сондай-ақ өте жоғарғы пайданы алуды күтетін жоғарғы тәуекел деңгейі бар кәсіпорындарға бағытталған инвестицияларды венчурлік инвестициялар деп атайды.
Инвестиция объектісінің ауқымына байланысты келесідей түрлерін атап көрсетуге болады:
Шағын жобалар көлемі жағынан үлкен емес. Оларжай және көлемі жағынан шектеулі болып келеді. Американдық тәжірибеде, шағын жобаларға капитал жұмсау 10-15 млн. АҚШ долларын, алеңбек шығындары - 40-50 мың адам-сағатты құрайды.
Мегажобалар құрамында көптеген өзара байланысты жобалардан тұрады; оларға жалпылама мақсат, бөлінген ресурстар және уақыт кезеңі тән. Мұндай бағдарламалар халықаралық, мемлекеттік (Қазақстан мысалында - бұл Астана қаласының құрылысы), аймақтық, салалық және аралас болуы мүмкін. Мегажобалар жоғары құндылығымен (1 млрд. АҚШ доллар және одан жоғары шамасында), капитал сыйымдылығымен, іске асыру уақытымен (5 жылдан жоғары) сипат алады. Бір мега жоба бірнеше шағын жобалардан тұрады.
Ұдайы өнідіріс үдерісіне қатысу деңгейіне қарай нақты инвестициялардың келесідей түрлері анықталады:
- реинвестициялар, олар өндірістік капиталдың тозған бөлігін жөндеуге бағытталады;
- нетто-инвестициялар, олар өндірістік үдерісті ұлғайту, қайта құру және модернизациялау үшін бағытталған;
- брутто-инвестициялар реинвестиция мен нетто-инвестиция жиынтығынан тұрады, өндірістің ұлғаюына және халықтың өмір сүру деңгейін жоғарылатуға ықпал келтіру арқылы, өндірістік, ұдайы өндірістік үдерістің үздіксіздігін қамтамасыз етеді.
Инвестиция түсінігі инвестициялық қызмет, инвестициялық қызметтің субъектісі және инвестициялау объектісі түсініктерімен тығыз байланысты. Инвестициялық қызметтің алғашқы кезеңі - инвестициялау объектісін таңдау болып табылады.
Инвестициялау объектісі дегеніміз - инвестицияға бағытталған кәсіпкерлік қызметтің кез-келген түрі.
Инвестициялау объектісіне:
- ақша-қаражаттар, мақсатты банктік салымдар, акциялар және басқа да бағалы қағаздар;
- жылжитын және жылжымайтын мүліктер;
- авторлық құқық, ноу-хау және т. б. интеллектуалдық құндылықтар;
- жер учаскелері және басқа да ресурстарды пайдалану құқықтары, сонымен қатар, басқа да мүліктік құқықтар мен құндылықтар жатады.
Инвестициялық қызметтің субъектілеріне:
- жеке және заңды тұлғалар;
- мемлекет;
- шетелдік мемлекеттер;
- басқа да халықаралық ұйымдар жатады.
Инвестициялық қызметтің субъектілері ретінде, бір жағынан, бос инвестициялық ресурстарға ие қатысушылар (инвесторлар), екінші жағынан инвестициялық ресурстарға қажеттілігі бар кәсіпорындарды, ұйымдарды және т. б. қарастыруға болады. Инвестициялық қызметтің үшінші жағы инвестициялық институттар мен инвестициялық ресурстардың тұтынушылары арасындағы өзара қарым-қатынасты қамтамасыз ететін делдалдар болып табылады.
Инвестициялық қызметте инвесторлар маңызды орын алады. Инвесторлар салымшылар, тапсырыс берушілер, несие берушілер, сатып алушылар ретінде инвестициялық қызметтің кез-келген қатысушының функцияларын атқара алады. Инвесторлардың кәсіпкерлік қызметінің кез-келген объектілері мен түрлеріне инвестициялар салуды жүзеге асыруға құқығы бар [3] .
Отандық заңнамаға сәйкес инвестор - бұл инвестициялық жобаға өзіндік және басқа тартылған меншікті және интеллектуалдық қаражаттарды салуды жүзеге асыратын және шешім қабылдайтын, сондай-ақ олардың мақсатты пайдалануын қамтамасыз ететін заңды немесе жеке тұлға деп көрсетілген. Сонымен қатар, инвесторлар:
- мемлекеттік және жергілікті мүліктік құқықтарды, мүлікті басқаратын органдар;
- жеке тұлғалар, соның ішінде шетелдік жеке тұлғалар;
- кәсіпорындар, кәсіпорын одақтары және басқа да заңды тұлғалар, соынмен қатар шетелдік заңды тұлғалар, мемлекеттер және халықаралық ұйымдар болуы мүмкін.
Инвесторлардың кәсіпкерлік қызметінің инвестицияларды жүзеге асырылатын объектілері мен түрлеріне қатысты құқықтары мен міндеттері «Инвестициялар туралы» заңында, Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілерінде және тиісті шарттарда белгіленген. Сонымен қатар, инвестордың құқықтары мен мүдделері толық және сөзсіз қорғалады, ол ҚР-ның Конституциясымен, ҚР-ның инвестициялар туралы заңдарымен және басқа да нормативтік-құқықтық актілерімен, сондай-ақ ҚР бекіткен халықаралық шарттармен қамтамасыз етіледі.
Инвестор мемлекеттік органдардың ҚР-ның заң актілреіне сәйкес келмейтін актілер шығаруы салдарынан, сондай-ақ осы органдардың лауазымды адамдарының заңсыз әрекеттерінің салдарынан өзіне келтірілген зиянды ҚР-ның азаматтық заңдарына сәйкес өткізуге құқығы бар.
Қазақстан Респбуликасының Үкіметі инвесторлар мен ҚР-ның мемлекеттік органдары арасында жасалынған шарт-талаптарының тұрақтылығына кепілдік береді.
... жалғасыСіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz