Қоршаған ортаның химиялық, радияциялық және биологиялық ластануы

Жоспар:

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім
1. Қоршаған ортаның химиялық ластануы
2. Қоршаған ортаның радияциялық ластануы
3. Қоршаған ортаның биологиялық ластануы

III. Қорытынды

IV. Қолданылған әдебиеттер

Қолданылған әдебиеттер

1. "Экология" - Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т., Алматы 2000ж
2. "Қала және қоршаған орта" - Әділов Ж., Алматы 1991ж

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Әлемдік экологиялық проблемалардың қауіптілерінің бірі биосфераның
ластануы болып отыр. Ол – жер шарының физикалық, химиялық, биологиялық
сапасының төмендеуімен және экожүйелердегі күрделі өзгерістер арқылы
көрініс беруде. Жер бетіндегі мұндай өзгерістерді ірі дауылдар, су
тасқындары, жанартаулар атқылауы, жер сілкіну, теңз бен мұхит деңгейінің
көтерілуі немесе тартылуы, қуаңшылық өрттер сияқты апаттар әкелуде. Адамның
табиғатты өзгертуге байланысты іс-қимылдары планетадағы өмір үшін қауіп
тудыратын тоқтаусыз өзгерстірді өмірге алып келетін деңгейге жетті.
Табиғат шектен тыс еркіндік пен кездейсоқтықты көтермейді. Өз кезегінде
табиғат адам баласының жіберген қателіктеріне жауап ретінде экологиялық
апаттарды сыйға тартады. Мәселен, қоршаған ортаның химиялық ластануы шер
шарында жиі-жиі байқалып отырған жылу эффектісін, озонның жұқаруын, қышқыл
жауындар, фотохимиялық улы тұмандар сияқты әлемдік экологиялық проблемалар
туғызу үстінде. аталған апатты құбылыстар бүкіл планета тыныштығының тепе-
теңдігін бұзып, әлемдік климаттың өзгеру қаупін туғызып отыр. Оны біз соңғы
жылдары байқалатын қуаңшылықтан, сортаңданудан, су айдындарының тартылуынан
көреміз.

Негізгі бөлім

Қоршаған ортаның химиялық ластануы.
Адамдардың шаруашылық әрекеті қазіргі кезде биосфераны ластаушылардың
негізгі көзі болып отыр. Табиғи ортаға күн сайын, сағат сайын өнеркәсіптің
газ тәріздес, сұйық және қатты қалдықтары таралып отырады.

Бізді қоршаған ортаның ластануы төмендегідей топтарға бөлінеді:
1. Химиялық ластану (көміртек өнімдері, күкірт, көмірсулар, ақаба
сулар, пестицидтер, гербицидтер, фторлы
қосылыстар, ауыл металдар, аэрозольдер).
2. Физикалық ластану (радиоактивті заттар, электромагнитті толқындар,
жылу жарық, шу және тербелістер).
3. Биологиялық ластану (ауру қоздырғыш бактериялар мен вирустар,
құрттар, қарапайымдар, зиянкес жәндіктер).
4. Эстетикалық ластану (табиғаттың қайталанбас сұлу ландшафтарының
өзгеруі, орман-тоғайлардың жойылуы, т.б.).

Өнеркісіптен бөлінетін әр түрлі химиялық заттар ауаға, суға және
топыраққа сіңіп, тізбектің бір айналымын екіншісіне өткенде, зат алмасу
нәтижесінде адам организіміне түседі.
Бүкіл жер шарында химиялық ластаушы заттардың кездеспейтін жері жоқ деп
айтуға болады. Тіпті өнеркәсіп орындарын былай қойғанда, сонау алыста
жатқан Антарктиданы алайық. Ғалымдар мұнда ғылыми бақылаулар жасау
барысында осы заманғы өнеркәсіптердің әртүрлі улы заттарын байқаған. Олар
бұл жерге басқа аумақтан ауа ағындары арқылы келген болуы мүмкін.
Табиғи ортаның ластушы химиялық заттар әр түрлі болып келеді. Олар
қасиетіне, шоғырлануына және адам организіміне әсер етуіне байланысты
бірнеше топқа бөлінеді. Мұндай заттармен улану адамның басын айналдырып,
жүрегін айнытып, тамағын жыбырлатып, жөтел тудырады. Адам организіміне
химиялық улы заттардың көп мөлшерде түсуі кейде өлім қаупін туғызуы да
мүмкін. Мұндай улы заттарға ірі өнеркәсіпті қалалардың үстіне желсіз
күндері жиналған түтіндерді де жатқызуға болады.

Қазіргі кезде ауаны ластайтын улы заттардың 150-ден астам түрі белгілі.
Бұл заттар ауада күн сәулесінің ісерімен реакцияға түсіп, жаңа қосындыларды
түзеді.
Өнеркәсібі дамыған елдерде ауаны ластаушы улы заттың бірі – күкірттің
қос тотығы (SO2) коксохимия заводтары мен тау-кен өндіру және целлюлоза-
қағаз өнеркәсіптерінен шығарылады. Олар ауада ылғалды әсерінен күкірт
қышқылына айналады. Құрамында күкірт қышқылы бар тұман немесе ылғалды ауа
адамның, жануарлардың тыныс жолдарының кілегейлі қабаттарына, терісіне әсер
етеді және мұнан өсімдік те көп зардап шегеді. Ауадағы күкіртті сутек адам
организиін улап қана қоймай, сонымен қатар жүйке ауруларын туғызады.
Ауадағы фторлы сутек өте улы зат. Азық-түліктің құрамындағы фторлы
сутектің уландырғыш қасиеті өте жоғары. Осы газбен тыныс алған адмның тыныс
жолдарының кілегейлі қабығы қабынып, өкпесі ісінеді.
Цемент заводтарынан шығатын цемент шаңы топырақта калий, кальций,
магний элементтерінің көбеюіне әсер етеді. Ал фосфор заводына жақын жердегі
топырақ құрамында фосфор мөлшерінң көбеюі заңды құбылыс. Сонымен бірге
қазірге кезде қорғасынның металлургия заводтарының маңайындағы топырақты,
жан-жануарды, өсімдікті және адам организімін ластауы шектен тыс артып
отыр.
Улы заттар адам организіміне түскеннен кейін адамның тез шаршауы, ұйқы
басу, ұйқының қашуы, бейжайлық, ұмытшалық, көңіл күінің тез өзгеруі,
зейінінің төмендеуі тез байқалады. Улы заттар адамның қан айналымына, жүйке
жүйесіне, бауырына әсер етіп, созылмалы жүйке ауруларына, белсіздікке душар
етуде. Жатырдағы ұрықтың дамуындағы аномалиялық өзгерістер мен ауру сәбидің
дүниеге келуі көбеюде.
Сонымен қатар хром, никель, бериллий, бензопирин, асбест сияқты түрлі
өнеркәсіп қалдықтары ауа кеңістігінде кездеседі. Олардың қатерлі ісік және
бұрын-соңды кездеспеген жаңа ауру түрлерінің тууына себепші болып
отырғандығы анықталуда.
Адам денсаулығына зиян келтіретін улы химиялық заттардың қатарына
темекі мен есірткі де жатады. Есірткіні қолдану біздің елімізде де жаппай
етек алуда. Оның негізгі көзі Шу алқабында өсетін жабайы кендір өсімдігі.
Сол сияқты Ауғаныстан мен Орта Азиядан келетін есірткіні Еуропа тасымалдау
Қазақстан аумағы арқылы өтеді. Соның кесірінен есірткіні пайдаланушылардың
жеткіншектер арасын атаралу байқалып отыр. Темекі түтүнінің құрамына 4
мыңға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.