Корпоративтік табыс салығын төлеушілер
5.1 Корпоративтік табыс салығын төлеушілері және салық салу объектілері
5.2 Жылдық жиынтық табыс және оның құрамы
5.3 Жылдық жиынтық табысты айқындау барысында жүргізілетін шегерімдер
5.4 Тіркелген активтер бойынша шегерімдер
5.5 Инвестициялық салық преференциялар
5.6 Корпоративтік табыс салығын есептеу тәртібі және оны төлеу мерзімдері
5.7 Төлем көзінен ұсталынатын табыстар
5.8 Корпоративтік табыс салығының ставкалары, салық кезеңі, салық декларациясы
5.2 Жылдық жиынтық табыс және оның құрамы
5.3 Жылдық жиынтық табысты айқындау барысында жүргізілетін шегерімдер
5.4 Тіркелген активтер бойынша шегерімдер
5.5 Инвестициялық салық преференциялар
5.6 Корпоративтік табыс салығын есептеу тәртібі және оны төлеу мерзімдері
5.7 Төлем көзінен ұсталынатын табыстар
5.8 Корпоративтік табыс салығының ставкалары, салық кезеңі, салық декларациясы
1.Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын немесе Қазақстан Республикасындағы көздерден табыстар алатын резидент емес заңды тұлғалар корпоративтік табыс салығын төлеушілер болып табылады.
2. Оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимін қолданатын заңды тұлғалар осы Кодекстің 61-тарауына сәйкес, көрсетілген режим шеңберінде салық салынатын табыстар бойынша корпоративтік табыс салығын есептейді және төлейді
3. Ойын бизнесі салығын, тіркелген салықты төлеушілер осы Кодекстің 411, 420-баптарында көрсетілген қызмет түрлерін жүзеге асырудан түсетін табыстар бойынша корпоративтік табыс салығын төлеушілер болып табылмайды.
\
Салық салу объектілері
Корпоративтік табыс салығын салу объектілері мыналар болып табылады:
1) салық салынатын табыс;
2) төлем көзінен салық салынатын табыс;
3) Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның таза табысы.
Салық салынатын табыс
Салық салынатын табыс осы Кодекстің 99-бабында көзделген түзетулерді ескере отырып жылдық жиынтық табыс пен осы бөлімде көзделген шегерімдер арасындағы айырма ретінде айқындалады.
Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы тұлғаның Қазақстан Республикасында және одан тысқары жерлерде салық кезеңінің ішінде алуына жататын (алынған) табыстарынан тұрады.
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы Кодекстің 198-бабында көрсетілген табыстардан тұрады.
Резидент заңды тұлғаның Қазақстан Республикасынан тысқары жерлердегі көздерден алынатын табыстары осы бөлімде және осы Кодекстің 27-тарауында белгіленген тәртіппен салық салынуға жатады.
2. Мыналар салық салу мақсатына орай табыс ретінде қарастырылмайды:
1) жарғылық капиталға салым ретінде алынған мүліктің құны;
2) эмитент өзі шығарған акцияларды орналастырудан алған ақша сомасы;
3) егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, мүлікті өтеусіз негізде беретін салық төлеуші үшін өтеусіз берілген мүліктің құны. Өтеусіз орындалған жұмыстардың, көрсетілген қызметтердің құны осындай жұмыстар орындауға, қызметтер көрсетуге байланысты шеккен шығыстар мөлшерінде айқындалады;
4) осы Кодексте көзделген жағдайларда салық міндеттемесінің мөлшерін азайту сомасы;
5) егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, басқа тұлғадан алынуға жататыннан (алынғаннан) басқа, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес бухгалтерлік есепте табыс деп танылатын активтердің және (немесе) міндеттемелердің құнын өзгертуге байланысты туындайтын табыс;
6) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес активтерді қайта бағалауға арналған резервтерді азайту есебінен бөлінбеген пайданы арттыру;
7) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес іс жүзінде орындалуға тиіс міндеттеме мен бухгалтерлік есепте танылған осы міндеттеменің құны арасындағы оң айырма түрінде бухгалтерлік есептегі міндеттеменің танылуына байланысты туындайтын табыс.
2. Оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимін қолданатын заңды тұлғалар осы Кодекстің 61-тарауына сәйкес, көрсетілген режим шеңберінде салық салынатын табыстар бойынша корпоративтік табыс салығын есептейді және төлейді
3. Ойын бизнесі салығын, тіркелген салықты төлеушілер осы Кодекстің 411, 420-баптарында көрсетілген қызмет түрлерін жүзеге асырудан түсетін табыстар бойынша корпоративтік табыс салығын төлеушілер болып табылмайды.
\
Салық салу объектілері
Корпоративтік табыс салығын салу объектілері мыналар болып табылады:
1) салық салынатын табыс;
2) төлем көзінен салық салынатын табыс;
3) Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның таза табысы.
Салық салынатын табыс
Салық салынатын табыс осы Кодекстің 99-бабында көзделген түзетулерді ескере отырып жылдық жиынтық табыс пен осы бөлімде көзделген шегерімдер арасындағы айырма ретінде айқындалады.
Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы тұлғаның Қазақстан Республикасында және одан тысқары жерлерде салық кезеңінің ішінде алуына жататын (алынған) табыстарынан тұрады.
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы Кодекстің 198-бабында көрсетілген табыстардан тұрады.
Резидент заңды тұлғаның Қазақстан Республикасынан тысқары жерлердегі көздерден алынатын табыстары осы бөлімде және осы Кодекстің 27-тарауында белгіленген тәртіппен салық салынуға жатады.
2. Мыналар салық салу мақсатына орай табыс ретінде қарастырылмайды:
1) жарғылық капиталға салым ретінде алынған мүліктің құны;
2) эмитент өзі шығарған акцияларды орналастырудан алған ақша сомасы;
3) егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, мүлікті өтеусіз негізде беретін салық төлеуші үшін өтеусіз берілген мүліктің құны. Өтеусіз орындалған жұмыстардың, көрсетілген қызметтердің құны осындай жұмыстар орындауға, қызметтер көрсетуге байланысты шеккен шығыстар мөлшерінде айқындалады;
4) осы Кодексте көзделген жағдайларда салық міндеттемесінің мөлшерін азайту сомасы;
5) егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, басқа тұлғадан алынуға жататыннан (алынғаннан) басқа, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес бухгалтерлік есепте табыс деп танылатын активтердің және (немесе) міндеттемелердің құнын өзгертуге байланысты туындайтын табыс;
6) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес активтерді қайта бағалауға арналған резервтерді азайту есебінен бөлінбеген пайданы арттыру;
7) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес іс жүзінде орындалуға тиіс міндеттеме мен бухгалтерлік есепте танылған осы міндеттеменің құны арасындағы оң айырма түрінде бухгалтерлік есептегі міндеттеменің танылуына байланысты туындайтын табыс.
Тақырып 5. Корпоративтік табыс салығы
5.1 Корпоративтік табыс салығын төлеушілері және салық салу
объектілері
5.2 Жылдық жиынтық табыс және оның құрамы
5.3 Жылдық жиынтық табысты айқындау барысында жүргізілетін шегерімдер
4. Тіркелген активтер бойынша шегерімдер
5. Инвестициялық салық преференциялар
5.6 Корпоративтік табыс салығын есептеу тәртібі және оны төлеу
мерзімдері
5.7 Төлем көзінен ұсталынатын табыстар
5.8 Корпоративтік табыс салығының ставкалары, салық кезеңі, салық
декларациясы
5.1 Корпоративтік табыс салығын төлеушілері және салық салу
объектілері
Төлеушілер
1.Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының резидент
заңды тұлғалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты
мекеме арқылы жүзеге асыратын немесе Қазақстан Республикасындағы көздерден
табыстар алатын резидент емес заңды тұлғалар корпоративтік табыс салығын
төлеушілер болып табылады.
2. Оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимін қолданатын
заңды тұлғалар осы Кодекстің 61-тарауына сәйкес, көрсетілген режим
шеңберінде салық салынатын табыстар бойынша корпоративтік табыс салығын
есептейді және төлейді
3. Ойын бизнесі салығын, тіркелген салықты төлеушілер осы Кодекстің 411,
420-баптарында көрсетілген қызмет түрлерін жүзеге асырудан түсетін табыстар
бойынша корпоративтік табыс салығын төлеушілер болып табылмайды.
\
Салық салу объектілері
Корпоративтік табыс салығын салу объектілері мыналар болып табылады:
1) салық салынатын табыс;
2) төлем көзінен салық салынатын табыс;
3) Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге
асыратын резидент емес заңды тұлғаның таза табысы.
Салық салынатын табыс
Салық салынатын табыс осы Кодекстің 99-бабында көзделген түзетулерді
ескере отырып жылдық жиынтық табыс пен осы бөлімде көзделген шегерімдер
арасындағы айырма ретінде айқындалады.
5.2 Жылдық жиынтық табыс және оның құрамы
1. Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы тұлғаның Қазақстан
Республикасында және одан тысқары жерлерде салық кезеңінің ішінде алуына
жататын (алынған) табыстарынан тұрады.
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын
резидент емес заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы Кодекстің 198-
бабында көрсетілген табыстардан тұрады.
Резидент заңды тұлғаның Қазақстан Республикасынан тысқары жерлердегі
көздерден алынатын табыстары осы бөлімде және осы Кодекстің 27-тарауында
белгіленген тәртіппен салық салынуға жатады.
2. Мыналар салық салу мақсатына орай табыс ретінде қарастырылмайды:
1) жарғылық капиталға салым ретінде алынған мүліктің құны;
2) эмитент өзі шығарған акцияларды орналастырудан алған ақша сомасы;
3) егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, мүлікті өтеусіз негізде беретін
салық төлеуші үшін өтеусіз берілген мүліктің құны. Өтеусіз орындалған
жұмыстардың, көрсетілген қызметтердің құны осындай жұмыстар орындауға,
қызметтер көрсетуге байланысты шеккен шығыстар мөлшерінде айқындалады;
4) осы Кодексте көзделген жағдайларда салық міндеттемесінің мөлшерін
азайту сомасы;
5) егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, басқа тұлғадан алынуға
жататыннан (алынғаннан) басқа, халықаралық қаржылық есептілік
стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және
қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес бухгалтерлік
есепте табыс деп танылатын активтердің және (немесе) міндеттемелердің құнын
өзгертуге байланысты туындайтын табыс;
6) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан
Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасының талаптарына сәйкес активтерді қайта бағалауға арналған
резервтерді азайту есебінен бөлінбеген пайданы арттыру;
7) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан
Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасының талаптарына сәйкес іс жүзінде орындалуға тиіс міндеттеме мен
бухгалтерлік есепте танылған осы міндеттеменің құны арасындағы оң айырма
түрінде бухгалтерлік есептегі міндеттеменің танылуына байланысты туындайтын
табыс.
Жылдық жиынтық табысқа енгізілетін табыстар
1. Жылдық жиынтық табысқа салық төлеуші табыстарының барлықтүрлері:
1) өткізуден түсетін табыс;
2) құн өсімінен түсетін табыс;
3) туынды қаржы құралдары бойынша табыс;
4) міндеттемелерді есептен шығарудан түсетін табыс;
5) күмәнді міндеттемелер бойынша табыс;
6) банктердің және лицензия негізінде банк операцияларының жекелеген
түрлерін жүзегеа сыратын ұйымдардың құрылған провизияларының
(резервтерінің) мөлшерлерін азайтудан түсетін табыс;
7) сақтандыру, қайта сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру, қайта
сақтандыру ұйымдары құрған сақтандыру резервтерін азайтудан түсетін табыс;
8) талап ету құқығын басқаға беруден түсетін табыс;
9) кәсіпкерлік қызметті шектеуге немесе тоқтатуға келісім бергені үшін
алған табыс;
10) тіркелген активтердің шығып қалуынан түсетін табыс;
11) табиғи ресурстарды геологиялық зерттеуге және өндіруге дайындық
жұмыстарына арналған шығыстарды, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушылардың
басқа да шығыстарын түзетуден түсетін табыс;
12) кен орындарын әзірлеу салдарын жою қорына аударымдар сомасының кен
орындарын әзірлеу салдарын жою жөніндегі іс жүзіндегі шығыстар сомасынан
асып кетуінен түсетін табыс;
13) бірлескен қызметті жүзеге асырудан түсетін табыс;
14) егер бұрын бұл сома шегерімге жатқызылмаса, негізсіз ұсталып,
бюджеттен қайтарылған айыппұлдардан басқа, танылған немесе борышкер таныған
айыппұлдар, өсімпұлдар және басқа санкция түрлері;
15) бұрын жүргізілген шегерімдер бойынша алынған өтемақылар;
16) өтеусіз алынған мүлік түріндегі табыс;
17) дивидендтер;
18) депозит, борыштық бағалы қағаз, вексель бойынша сыйақылар, ислам
жалдау сертификаты;
19) оң бағамдық айырма сомасының халықаралық қаржылық есептілік
стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және
қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес анықталған теріс
бағамдық айырма сомасынан асып кетуі;
20) ұтыстар;
21) әлеуметтік сала объектілерін пайдалану кезінде алынған табыс;
22) кәсіпорынды мүліктік кешен ретінде сатудан түсетін табыс:
22-1) ислам банкінде орналастырылған инвестициялық депозит бойынша
табыс;
23) сенімгерлікпен басқару шарты бойынша сенімгерлікпен басқару
құрылтайшысы немесе сенімгерлікпен басқару туындайтын өзге жағдайларда
пайда алушы алатын (алынуға жататын), мүлікті сенімгерлікпен басқарудан
түсетін таза табыс;
24) осы тармақтың 1) - 23) тармақшаларында көрсетілмеген басқа да
табыстар енгізіледі.
2. Егер табыстардың бірнеше баптарында бір және сол табыстар көрсетілуі
мүмкін болатын жағдайда, көрсетілген табыстар жылдық жиынтық табысқа бір
рет енгізіледі.
Табыстың қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына және Қазақстан
Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасының талаптарына сәйкес танылу күні табыстың осы( Кодекске сәйкес
танылу күнінен ерекшеленетін жағдайда, көрсетілген табыс салық салу
мақсатына орай бір рет есепке алынады.
Бұл ретте, салық салу мақсатына орай табыстың танылу күні осы Кодекстің
ережелеріне сәйкес айқындалады.
3. Егер сенімгерлікпен басқарушы болып табылатын салық төлеушіге мүлікті
сенімгерлікпен басқаруды құру туралы актімен мүлікті сенімгерлікпен басқару
құрылтайшысы немесе пайда алушы үшін салық міндеттемесін орындау жүктелсе,
мүлікті сенімгерлікпен басқару шарты бойынша сенімгерлікпен басқару
құрылтайшысының немесе сенімгерлікпен басқару туындайтын өзге жағдайларда
пайда алушының табыстары осы бөлімнің мақсатында осы салық төлеушінің
жылдық жиынтық табысына қосылады.
4. Салық төлеушінің осы Кодекстің 131 және 132 –баптарына сәйкес
табыстарын түзетуге құқығы бар.
Өткізуден түсетін табыс
1. Егер Қазақстан Республикасының трансферттік баға белгілеу туралы
заңнамасында өзгеше көзделмесе, осы Кодекстің 87 - 98-баптарына сәйкес
жылдық жиынтық табысқа енгізілетін табыстардан басқа, өткізілген
тауарлардың, орындалған жұмыстардың, көрсетілген қызметтердің құны
өткізуден түсетін табыс болып табылады.
Өткізілген тауарлардың, орындалған жұмыстардың, көрсетілген қызметтердің
құнына, қосылған құн салығының және акциздің сомасы енгізілмейді.
2. Қызметтер көрсетуден түсетін табысқа осы бөлімнің мақсатында, сондай-
ақ:
1) кредит (қарыз, микрокредит) бойынша, репо операциялары бойынша
сыйақылар түріндегі табыс;
2) мүлікті қаржы лизингіне беру бойынша сыйақылар түріндегі табыс;
3) роялти;
4) мүлікті жалға беруден түсетін табыс жатады.
Әлеуметтік сала объектілерін пайдалану кезінде алынған табыс
1. Әлеуметтік сала объектілеріне осы бапта көзделген қызмет түрлерін
жүзеге асыру кезінде пайдаланылатын, салық төлеушіге меншік құқығында
-тиесілі мүлік жатады.
2. Салық төлеушінің жылдық жиынтық табысына мынадай қызмет түрлерін:
1) медициналық қызметті;
2) бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта
білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру;
қосымша білім беру саласындағы қызметті;
3) ғылым, денетәрбиесі және спорт, мәдениет саласындағы, тарихи-мәдени
мұраларды, мұрағат құндылықтарын сақтау жөнінде қызметтер көрсету
саласындағы қызметті;
4) қызметкерлердің, олардың отбасы мүшелерінің, өзара байланысты
тұлғалар қызметкерлерінің және отбасы мүшелерінің демалысын ұйымдастыру,
сондай-ақ тұрғын үй қорының объектілерін пайдалану жөніндегі қызметті
жүзеге асыру кезінде пайдаланылатын әлеуметтік сала объектілерін пайдалану
кезінде алынуға жататын (алынған) табыстардың іс жүзінде келтірілген
шығыстардан асып кетуі енгізіледі.
3. Қызметкерлердің коғамдық тамақтануын, мектепке дейінгі тәрбиелеу мен
оқытуды, балаларды, қарттар мен мүгедектерді әлеуметтік қорғау мен
әлеуметтік қамсыздандыруды ұйымдастыру жөніндегі қызметті жүзеге асыру
кезінде пайдаланылатын әлеуметтік сала объектілерін пайдалану кезінде
алынған табыстар жылдық жиынтық табысқа енгізілуге жатады.
Жылдық жиынтық табысты түзету
Салық төлеушілердің жылдық жиынтық табысынан:
1) тәуекелдік инвестициялаудың жабық пайлық инвестициялық қорлары мен
тәуекелдік инвестициялаудың акционерлік инвестициялық қорлары төлейтінді
қоспағанда, дивидендтер;
2) жеке тұлғалардың депозиттеріне міндетті кепілдік беруді жүзеге
асыратын ұйым алған банктердің міндетті күнтізбелік, қосымша және төтенше
жарналарының сомасы:
3) Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры алған сақтандыру
ұйымдарының міндетті, қосымша және төтенше жарналарының сомасы;
4) жеке тұлғалардың депозиттеріне міндетті кепілдік беруді жүзеге
асыратын ұйым мен Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры өздерінің
өтелген депозиттер мен төленген кепілдікті және өтемақылық төлемдер бойынша
талаптарын қанағаттандыру тәртібімен алған ақша сомасы;
5) Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру туралы
заңнамасына сәйкес алынған және жеке зейнетақы шоттарына бағытталған
инвестициялық табыстар;
6) Қазақстан Республикасының міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы
заңнамасы-на сөйкес алынған және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорының
активтерін үлғай-туға бағытталғэн инвестициялықтабыстар;
7) Қазақстан Республикасының инвестициялық қорлар туралы заңнамасына
сәйкес пайлық және ащионерлік инвестициялық қорлар кастодиандардағы
шоттарға алған және соларда болатын инвестициялық табыстар;
8) Қазақстан Республикасының секьюритилендіру туралы заңнамасына сәйкес
секьюритилендіру мәмілесі бойынша арнайы қаржы компаниясы алған, борышты
талап ету құқығын басқаға беруден алынған табыстар;
9) мүлікті сенімгерлікпен басқару шарты бойынша сенімгерлікпен басқару
құрылтайшысы немесе сенімгерлікпен басқару туындайтын өзге жағдайларда
пайда алушы алатын (алынуға жататын), мүлікті сенімгерлікпен басқарудан
түсетін таза табыс;
10) мақта қолхаттары бойынша міндеттемелердің орындалуына кепілдік беру
қоры, мақта өңдеу ұйымдарынан алатын жыл сайынғы міндетті жарналардың
сомасы;
11) астық қолхаттары бойынша міндеттемелерді орындауға кепілдік беру
қоры астық қабылдау кәсіпорындарынан алатын жыл сайынғы міндетті
жарналардың сомасы;
12) мақта (астық) қолхаттары бойынша міндеттемелердің орындалуына
кепілдік беру қоры кепілдік төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі талаптарды
қанағаттандыру тәртібімен алатын ақша сомасы;
13) инвестициялық депозиттер түрінде алынған ақшаны басқару процесінде
банкі алған, осы инвестициялық депозиттер депозиторларының шоттарына
арналған және соларда болатын табыстар алып тасталуға жатады. Мұндай
табыстарға ислам банкінің сыйақылары қосылмайды;
14) Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына
сәйкес құрылған ислам арнайы қаржылық компаниясы алған борышты талап ету
құқығын беруден түсетін табыстар алып тасталуға жатады.
2.Тауарлық-материалдық қорларды бағалаудың салық төлеуші осының
алдындағы салық кезеңінде қолданған әдісінен өзге әдіске ауысқан кезде
салық төлеушінің жылдық жиынтық табысы бағалаудың жаңа әдісін қолдану
нәтижесінде түзілген оң айырма сомасына ұлғайтылуға және теріс айырма
сомасына азайтылуға жатады.
Салық төлеуші тауарлық-материалдық қорларды бағалаудың өзге әдісіне
ауысуды салық кезеңінің басынан бастап жүргізеді.
5.3 Жылдық жиынтық табысты айқындау барысында жүргізілетін шегерімдер
Шегерімдер
1. Осы Кодекске сәйкес шегерімге жатпайтын шығыстарды қоспағанда,
салық төлеушінің табыс алуға бағытталған қызметті жүзеге асыруға байланысты
шығыстары салық салынатын табысты айқындау кезінде шегерімге жатады.
2. Осы Кодексте көзделген жағдайларда шегерімге жатқызылган шығыстардың
мөлшері белгіленген нормалардан аспауға тиіс.
3.Шегерімдерді салық төлеуші өзінің табыс алуға бағытталған қызметіне
байланысты шығыстарды растайтын құжаттары болған кезде жүргізеді. Бұл
шығыстар, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан
Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасының талаптарына сәйкес айқындалатын болашақтағы кезеңдердің
шығыстарын қоспағанда, олар іс жүзінде жүргізілген салық кезеңінде
шегерімге жатады.
Болашақтағы кезеңдердің шығыстары олар қатысты болатын салық кезеңінде
шегерімге жатады.
4. Табиғи монополия субъектілері шеккен ысыраптар Қазақстан
Республикасының заңнамасында белгілеген нормалар шегінде шегерімге жатады.
5. Егер шығыстардың бір және сол түрі шығыстардың бірнеше баптарында
көзделсе, онда көрсетілген шығыстар салық салынатын табыстың есеп-қисабы
кезінде бір-ақ рет шегеріледі.
6. Егер осы Кодекстің 103,115-баптарында өзгеше белгіленбесе, таңылған
немесе танылған айыппұлдар, өсімпұлдар, тұрақсыздық айыптары шегерімге
жатады.
7. Құрылысқа алынған, құрылыс кезеңінде есепке жазылған кредиттер
(қарыздар) үшін сыйақылар құрылыс объектісінің құнына енгізіледі.
8. Бірлескен қызмет туралы шартқа қатысушылардың уәкілетті өкілі
салықтық есепке алуды жүргізген жағдайда бірлескен қызмет немесе оның бір
бөлігі бойынша шығыстарды шегерімге жатқызу осындай өкіл табыс еткен
мәліметтердің негізінде жүзеге асырылады.
9. Салық төлеушінің құрылысқа, тіркелген активтерді сатып алуға арналған
шығындары және капитал сипатындағы басқа да шығындар осы Кодекстің 116-125-
баптарына сәйкес шегерімге жатқызылады.
10. Осы Кодекстің 97-бабының 3-тармағында көрсетілген әлеуметтік сала
объектілерін пайдалану кезінде шеккен шығыстар шегерімге жатқызылуға
жатады.
11. Егер мәміле талаптарында салық төлеушінің өткізілген тауарлар,
орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер сапасына кепілдік беруі
көзделсе, онда салық төлеушінің мәміледе белгіленген кепілдік беру мерзімі
ішінде өткізілген тауарлардың, орындалған жұмыстардың, көрсетілген
қызметтердің кемшіліктерін жою жөнінде жүргізген іс жүзіндегі шығыстарының
сомасы осы Кодекске сәйкес шегерімге жатқызылуға жатады.
12. Осы Кодекстің 260-бабына сәйкес қосылған құн салығы жөніндегі
декларацияның деректері бойынша есепке жатқызылуға жатпайтын қосылған құн
салығы шегерімге жатқызылуға жатады.
Қосылған құн салығы жөніндегі декларация табыс етілген, қосылған құн
салығы бойынша салық кезеңін қамтитын салық кезеңінде шегерім жүргізіледі.
13. Салық төлеушіні қосылған құн салығы бойынша тіркелу есебінен шығару
кезінде есепке жатқызылуға жататын қосылған құн салығы сомасының есепке
жазылған қосылған құн салығының 2009 жылғы 1 қаңтардағы
жағдай бойынша қалыптасқан, қосылған құн салығы бойынша алдағы төлемдер
шотына есепке жатқызылмаған, нөлдік ставкамен салық салынатын айналымдар
бойынша қайтаруға ұсынылмаған сомасынан асып кетуі осы Кодекстің 230-баптың
2-тармағында көрсетілген талаптар орындалғаннан кейін шегерімге жатқызылуға
жатады.
14. Жеке кәсіпкерлік туралы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес
салық төлеуші жеке кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестігіне,
қызметкерлердің жыл ішіндегі орташа тізімдік санына сүйене отырып, бір
қызметкерге тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда
белгіленген бір айлық есептік көрсеткіш шегінде төлеген жеке кәсіпкерлік
субъектілерінің мүшелік жарналары шегерімге жатады
15. Егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, төленуге жататыннан
(төленгеннен) басқа, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарын және
Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасын қолдану кезінде бухгалтерлік есепте активтердің және (немесе)
міндеттемелердің өзгеруіне байланысты туындайтын шығыс, салық салу
мақсатында шығыс ретінде қарастырылмайды.
16. Туынды қаржы құралдары жөніндегі шығыстар осы Кодекстің ережелеріне
сәйкес ескеріледі.
17. Егер сенімгерлікпен басқарушыға мүлікті сенімгерлікпен басқаруды
құру туралы актімен мүлікті сенімгерліклен басқару құрылтайшысы немесе
пайда алушы үшін салық міндеттемесін орындау жүктелсе, мүлікті
сенімгерлікпен басқару шарты бойынша сенімгерлікпен басқару құрылтайшысының
немесе сенімгерлікпен басқару туындайтын өзге жағдайларда пайда алушының
шығыстары, осы бөлімнің мақсатында осы сенімгерлікпен басқарушының
шығыстарына қосылады.
18. Салық төлеушінің осы Кодекстің 131 және 132-баптарына сәйкес
шегерімдерді түзетуге құқығы бар.
Ғылыми-зерттеу және ғылыми-техникалық
жұмыстарға арналған шығыстар бойынша шегерім
Тіркелген активтерді сатып алуға, оларды орнатуға жұмсалатын шығыстардан
және капитал сипатындағы басқа шығыстардан басқа, ғылыми-зерттеу және
ғылыми-техникалық жұмыстарға арналған шығыстар шегерімдергежатады.Осындай
шығыстарды шегерімге жатқызуға ғылыми-зерттеу және ғылыми-техникалық
жұмысқа арналған техникалық тапсырма және осындай жұмыстардың аяқталған
кезеңдерін кабылдап алу актілері негіз болып табылады.
Қызметкерлердің есепке жазылған табыстары және
жеке тұлғаларға өзге төлемдер бойынша шығыстарды шегеру
1.Осы Кодекстің 163-бабының 2-бабында көрсетілген, жұмыс берушінің:
тіркелген активтердің, преференциялар объеетілерінің бастапқы қунына
енгізілетіндерді;
осы Кодекстің 122-бабының 3 тармағына сәйкес кейінгі шығыстар болып
танылатындарды;
осы Кодекстің 87-бабына сәйкес амортизациялауға жатпайтын активтердің
бастапқы құнына енгізілетіндерді қоспағанда салық салуға жататын қызметкер
табысы бойынша шығыстары шегерімге жатады.
ІІІегерімге, оның ішінде жұмыс берушінің қызметкерді Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес жұмыс берушінің өндірістік қызметіне
байланысты мамандық бойынша оқытуға, біліктілігін арттыруға немесе қайта
даярлауға жіберілген шығыстары түріндегі қызметкердің табысы жатады.
2. Осы Кодекстің 155-бабы 3-тармағының 2), 3), 7), 9) -12), 14), 17)
тармақшаларында айқындалған жеке тұлғаларға төлемдер түріндегі салық
төлеушінің шығыстары шегерімге жатады.
3. Салық төлеушінің зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарт бойынша ерікті
кәсіптік зейнетақы жарналарының есебінен төлеген ерікті кәсіптік зейнетақы
жарналары Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру туралы
заңнамасында белгіленген шекте шегерімге жатады.
5.4.Тіркелген активтер бойынша шегерімдер
Тіркелген активтер
1. Егер осы бапта өзгеше көзделмесе, мыналар тіркелген активтерге
жатады:
1) түскен кезде халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және
Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасының талаптарына сәйкес салық төлеушінің бухгалтерлік есебінде
ескерілген және табыс алуға бағытталған қызметте пайдалануға арналған
негізгі құралдар, жылжымайтын мүлікке инвестициялар, материалдық емес және
биологиялық активтер;
2) концессия шартының шеңберінде концессионер (концессия шартын іске
асыру үшін тек қана концессионер арнайы құрған құқық мирасқоры немесе заңды
тұлға) жүргізген және (немесе) алған, қызмет мерзімі бір жылдан асатын
активтер;
3) осы Кодекстің 97-бабының 3-тармағында көрсетілген әлеуметтік сала
объектілері болып табылатын, қызмет мерзімі біржылдан асатын активтер;
4) табыс алуға бағытталған қызметте бір жылдан астам уақыт бойы
пайдалануға арналған, сенімгерлікпен басқарушының сенімгерлікпен басқару
шарты бойынша немесе мүлікті сенімгерлікпен басқаруды құру туралы өзге акт
бойынша сенімгерлікпен басқаруға алған қызмет мерзімі бір жылдан асатын
активтер.
2. Мыналар тіркелген активтерге жатпайды:
1) жер қойнауын пайдаланушы коммерциялық табудан кейін өндіру басталған
кезге дейін пайдалануға енгізетін және осы Кодекстің 111-бабына сәйкес
салық салу мақсатына орай ескерілетін негізгі құралдар және материалдық
емес активтер;
2) жер;
3) мұражай құндылықтары;
4) сәулет және өнер ескерткіштері;
5) ортақ пайдаланымдағы құрылыстар: автомобиль жолдары, тротуарлар,
бульварлар, гүлзарлар;
6) аяқталмаған күрделі құрылыс;
7) фильмқорына жататын объектілер;
8) Қазақстан Республикасы шама бірліктерінің мемлекеттік эталондары;
9) Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданыста
болған салық заңнамасына сәйкес бұрын құны толығымен шегерімдерге
жатқызылған негізгі құралдар;
10) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан
Респуоликасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасының талаптарына сәйкес пайдалы қызмет мерзімі белгісіз деп
танылған және салық төлеушінің бухгалтерлік балансында ескерілетін, пайдалы
қызмет мерзімі белгісіз материалдық емес активтер;
11) Қазақстан Республикасының инвестициялар туралы заңнамасына сәйкес
2009 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған келісімшарттар бойынша инвестициялық
жоба шеңберінде пайдалануға берілген активтер;
12) осы Кодекстің 118-бабының 13-тармағында көзделген жағдайлардан
басқа, осындай объектілер пайдалануға берілген салық кезеңінен кейінгі үш
салық кезеңі ішіндегі преференция объектілері;
13) осы Кодекстің 97-бабының 2-тармағында көзделген әлеуметтік сала
объектілері болып табылатын, қызмет мерзімі бір жылдан асатын активтер.
Құндық балансты айқындау
1. Тіркелген активтерді есепке алу техникалық реттеу және метрология
жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген сыныптамаға сәйкес
қалыптастырылатын топтар бойынша мынадай тәртіппен жүзеге асырылады:
Рет Топ Тіркелген активтердің атауы
№ №
1 2 3
1. I Мүнай, газ ұңғымаларын және беру қондырғыларын қоспағанда,
ғимараттар, құрылыстар
2. II Мұнай - газ өндіру машиналары мен жабдықтарын, сондай-ақ
ақпаратты өңдеуге арналған компьютерлер мен жабдықты
қоспағанда, машиналар мен жабдық
3. ІІІ Ақпаратты өңдеуге арналған компьютерлер мен жабдық
4. IV Басқа топтарға енгізілмеген тіркелген активтер, оның ішінде
мұнай, газ ұңғымалары, беру қондырғылары, мұнай-газ өндіру
машиналары мен жабдық
I топтың әрбір объектісі кіші топқа теңестіріледі.
2. Әрбір кіші топ (I топтың), топ бойынша салық кезеңінің басында және
аяғында кіші топтың (І топтың), топтың құндық балансы деп аталатын
қорытынды сомалар айқындалады.
I топтың құндық балансы кіші топтардың негізгі құралдардың әрбір
объектісі бойынша құндық баланстарынан және осы Кодекстің 122-бабы
3-тармағының 2) тармақшасына сәйкес құралған кіші топтың құндық балансынан
тұрады.
3. Осы Кодекстің 122-бабына сәйкес салық кезеңінде жүргізілген
түзетулерді ескеретін, салық кезеңінің бас кезіндегі кіші топтардың құндық
балансы І топтың тіркелген активтерінің қалдык құны болып табылады.
Амортизациялық аударымдарды есептеу
1. Тіркелген активтердің құны осы Кодексте белгіленген тәртіппен және
шарттарда амортизациялық аударымдарды есептеу жолымен шегерімге жатады.
2. Әрбір кіші топ, топ бойынша амортизациялық аударымдар амортизация
нормаларын қолдану жолымен, бірақ салық кезеңінің соңында кіші топтың,
топтың құндық балансына шекті нормалардан жоғары болмайтындай етіп
анықталады:
Рет Топтың Тіркелген активтердің атауы Амортизацияның
№ № шекті нормасы (%)
1 2 3 4
1. I Мұнай, газ ұңғымаларын және беру 10
қондырғыларын қоспағанда ғимараттар
құрылыстар
2. II Мұнай-газ өндіру машиналары мен 25 ... жалғасы
5.1 Корпоративтік табыс салығын төлеушілері және салық салу
объектілері
5.2 Жылдық жиынтық табыс және оның құрамы
5.3 Жылдық жиынтық табысты айқындау барысында жүргізілетін шегерімдер
4. Тіркелген активтер бойынша шегерімдер
5. Инвестициялық салық преференциялар
5.6 Корпоративтік табыс салығын есептеу тәртібі және оны төлеу
мерзімдері
5.7 Төлем көзінен ұсталынатын табыстар
5.8 Корпоративтік табыс салығының ставкалары, салық кезеңі, салық
декларациясы
5.1 Корпоративтік табыс салығын төлеушілері және салық салу
объектілері
Төлеушілер
1.Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының резидент
заңды тұлғалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты
мекеме арқылы жүзеге асыратын немесе Қазақстан Республикасындағы көздерден
табыстар алатын резидент емес заңды тұлғалар корпоративтік табыс салығын
төлеушілер болып табылады.
2. Оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимін қолданатын
заңды тұлғалар осы Кодекстің 61-тарауына сәйкес, көрсетілген режим
шеңберінде салық салынатын табыстар бойынша корпоративтік табыс салығын
есептейді және төлейді
3. Ойын бизнесі салығын, тіркелген салықты төлеушілер осы Кодекстің 411,
420-баптарында көрсетілген қызмет түрлерін жүзеге асырудан түсетін табыстар
бойынша корпоративтік табыс салығын төлеушілер болып табылмайды.
\
Салық салу объектілері
Корпоративтік табыс салығын салу объектілері мыналар болып табылады:
1) салық салынатын табыс;
2) төлем көзінен салық салынатын табыс;
3) Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге
асыратын резидент емес заңды тұлғаның таза табысы.
Салық салынатын табыс
Салық салынатын табыс осы Кодекстің 99-бабында көзделген түзетулерді
ескере отырып жылдық жиынтық табыс пен осы бөлімде көзделген шегерімдер
арасындағы айырма ретінде айқындалады.
5.2 Жылдық жиынтық табыс және оның құрамы
1. Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы тұлғаның Қазақстан
Республикасында және одан тысқары жерлерде салық кезеңінің ішінде алуына
жататын (алынған) табыстарынан тұрады.
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын
резидент емес заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы Кодекстің 198-
бабында көрсетілген табыстардан тұрады.
Резидент заңды тұлғаның Қазақстан Республикасынан тысқары жерлердегі
көздерден алынатын табыстары осы бөлімде және осы Кодекстің 27-тарауында
белгіленген тәртіппен салық салынуға жатады.
2. Мыналар салық салу мақсатына орай табыс ретінде қарастырылмайды:
1) жарғылық капиталға салым ретінде алынған мүліктің құны;
2) эмитент өзі шығарған акцияларды орналастырудан алған ақша сомасы;
3) егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, мүлікті өтеусіз негізде беретін
салық төлеуші үшін өтеусіз берілген мүліктің құны. Өтеусіз орындалған
жұмыстардың, көрсетілген қызметтердің құны осындай жұмыстар орындауға,
қызметтер көрсетуге байланысты шеккен шығыстар мөлшерінде айқындалады;
4) осы Кодексте көзделген жағдайларда салық міндеттемесінің мөлшерін
азайту сомасы;
5) егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, басқа тұлғадан алынуға
жататыннан (алынғаннан) басқа, халықаралық қаржылық есептілік
стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және
қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес бухгалтерлік
есепте табыс деп танылатын активтердің және (немесе) міндеттемелердің құнын
өзгертуге байланысты туындайтын табыс;
6) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан
Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасының талаптарына сәйкес активтерді қайта бағалауға арналған
резервтерді азайту есебінен бөлінбеген пайданы арттыру;
7) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан
Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасының талаптарына сәйкес іс жүзінде орындалуға тиіс міндеттеме мен
бухгалтерлік есепте танылған осы міндеттеменің құны арасындағы оң айырма
түрінде бухгалтерлік есептегі міндеттеменің танылуына байланысты туындайтын
табыс.
Жылдық жиынтық табысқа енгізілетін табыстар
1. Жылдық жиынтық табысқа салық төлеуші табыстарының барлықтүрлері:
1) өткізуден түсетін табыс;
2) құн өсімінен түсетін табыс;
3) туынды қаржы құралдары бойынша табыс;
4) міндеттемелерді есептен шығарудан түсетін табыс;
5) күмәнді міндеттемелер бойынша табыс;
6) банктердің және лицензия негізінде банк операцияларының жекелеген
түрлерін жүзегеа сыратын ұйымдардың құрылған провизияларының
(резервтерінің) мөлшерлерін азайтудан түсетін табыс;
7) сақтандыру, қайта сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру, қайта
сақтандыру ұйымдары құрған сақтандыру резервтерін азайтудан түсетін табыс;
8) талап ету құқығын басқаға беруден түсетін табыс;
9) кәсіпкерлік қызметті шектеуге немесе тоқтатуға келісім бергені үшін
алған табыс;
10) тіркелген активтердің шығып қалуынан түсетін табыс;
11) табиғи ресурстарды геологиялық зерттеуге және өндіруге дайындық
жұмыстарына арналған шығыстарды, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушылардың
басқа да шығыстарын түзетуден түсетін табыс;
12) кен орындарын әзірлеу салдарын жою қорына аударымдар сомасының кен
орындарын әзірлеу салдарын жою жөніндегі іс жүзіндегі шығыстар сомасынан
асып кетуінен түсетін табыс;
13) бірлескен қызметті жүзеге асырудан түсетін табыс;
14) егер бұрын бұл сома шегерімге жатқызылмаса, негізсіз ұсталып,
бюджеттен қайтарылған айыппұлдардан басқа, танылған немесе борышкер таныған
айыппұлдар, өсімпұлдар және басқа санкция түрлері;
15) бұрын жүргізілген шегерімдер бойынша алынған өтемақылар;
16) өтеусіз алынған мүлік түріндегі табыс;
17) дивидендтер;
18) депозит, борыштық бағалы қағаз, вексель бойынша сыйақылар, ислам
жалдау сертификаты;
19) оң бағамдық айырма сомасының халықаралық қаржылық есептілік
стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және
қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес анықталған теріс
бағамдық айырма сомасынан асып кетуі;
20) ұтыстар;
21) әлеуметтік сала объектілерін пайдалану кезінде алынған табыс;
22) кәсіпорынды мүліктік кешен ретінде сатудан түсетін табыс:
22-1) ислам банкінде орналастырылған инвестициялық депозит бойынша
табыс;
23) сенімгерлікпен басқару шарты бойынша сенімгерлікпен басқару
құрылтайшысы немесе сенімгерлікпен басқару туындайтын өзге жағдайларда
пайда алушы алатын (алынуға жататын), мүлікті сенімгерлікпен басқарудан
түсетін таза табыс;
24) осы тармақтың 1) - 23) тармақшаларында көрсетілмеген басқа да
табыстар енгізіледі.
2. Егер табыстардың бірнеше баптарында бір және сол табыстар көрсетілуі
мүмкін болатын жағдайда, көрсетілген табыстар жылдық жиынтық табысқа бір
рет енгізіледі.
Табыстың қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына және Қазақстан
Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасының талаптарына сәйкес танылу күні табыстың осы( Кодекске сәйкес
танылу күнінен ерекшеленетін жағдайда, көрсетілген табыс салық салу
мақсатына орай бір рет есепке алынады.
Бұл ретте, салық салу мақсатына орай табыстың танылу күні осы Кодекстің
ережелеріне сәйкес айқындалады.
3. Егер сенімгерлікпен басқарушы болып табылатын салық төлеушіге мүлікті
сенімгерлікпен басқаруды құру туралы актімен мүлікті сенімгерлікпен басқару
құрылтайшысы немесе пайда алушы үшін салық міндеттемесін орындау жүктелсе,
мүлікті сенімгерлікпен басқару шарты бойынша сенімгерлікпен басқару
құрылтайшысының немесе сенімгерлікпен басқару туындайтын өзге жағдайларда
пайда алушының табыстары осы бөлімнің мақсатында осы салық төлеушінің
жылдық жиынтық табысына қосылады.
4. Салық төлеушінің осы Кодекстің 131 және 132 –баптарына сәйкес
табыстарын түзетуге құқығы бар.
Өткізуден түсетін табыс
1. Егер Қазақстан Республикасының трансферттік баға белгілеу туралы
заңнамасында өзгеше көзделмесе, осы Кодекстің 87 - 98-баптарына сәйкес
жылдық жиынтық табысқа енгізілетін табыстардан басқа, өткізілген
тауарлардың, орындалған жұмыстардың, көрсетілген қызметтердің құны
өткізуден түсетін табыс болып табылады.
Өткізілген тауарлардың, орындалған жұмыстардың, көрсетілген қызметтердің
құнына, қосылған құн салығының және акциздің сомасы енгізілмейді.
2. Қызметтер көрсетуден түсетін табысқа осы бөлімнің мақсатында, сондай-
ақ:
1) кредит (қарыз, микрокредит) бойынша, репо операциялары бойынша
сыйақылар түріндегі табыс;
2) мүлікті қаржы лизингіне беру бойынша сыйақылар түріндегі табыс;
3) роялти;
4) мүлікті жалға беруден түсетін табыс жатады.
Әлеуметтік сала объектілерін пайдалану кезінде алынған табыс
1. Әлеуметтік сала объектілеріне осы бапта көзделген қызмет түрлерін
жүзеге асыру кезінде пайдаланылатын, салық төлеушіге меншік құқығында
-тиесілі мүлік жатады.
2. Салық төлеушінің жылдық жиынтық табысына мынадай қызмет түрлерін:
1) медициналық қызметті;
2) бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта
білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру;
қосымша білім беру саласындағы қызметті;
3) ғылым, денетәрбиесі және спорт, мәдениет саласындағы, тарихи-мәдени
мұраларды, мұрағат құндылықтарын сақтау жөнінде қызметтер көрсету
саласындағы қызметті;
4) қызметкерлердің, олардың отбасы мүшелерінің, өзара байланысты
тұлғалар қызметкерлерінің және отбасы мүшелерінің демалысын ұйымдастыру,
сондай-ақ тұрғын үй қорының объектілерін пайдалану жөніндегі қызметті
жүзеге асыру кезінде пайдаланылатын әлеуметтік сала объектілерін пайдалану
кезінде алынуға жататын (алынған) табыстардың іс жүзінде келтірілген
шығыстардан асып кетуі енгізіледі.
3. Қызметкерлердің коғамдық тамақтануын, мектепке дейінгі тәрбиелеу мен
оқытуды, балаларды, қарттар мен мүгедектерді әлеуметтік қорғау мен
әлеуметтік қамсыздандыруды ұйымдастыру жөніндегі қызметті жүзеге асыру
кезінде пайдаланылатын әлеуметтік сала объектілерін пайдалану кезінде
алынған табыстар жылдық жиынтық табысқа енгізілуге жатады.
Жылдық жиынтық табысты түзету
Салық төлеушілердің жылдық жиынтық табысынан:
1) тәуекелдік инвестициялаудың жабық пайлық инвестициялық қорлары мен
тәуекелдік инвестициялаудың акционерлік инвестициялық қорлары төлейтінді
қоспағанда, дивидендтер;
2) жеке тұлғалардың депозиттеріне міндетті кепілдік беруді жүзеге
асыратын ұйым алған банктердің міндетті күнтізбелік, қосымша және төтенше
жарналарының сомасы:
3) Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры алған сақтандыру
ұйымдарының міндетті, қосымша және төтенше жарналарының сомасы;
4) жеке тұлғалардың депозиттеріне міндетті кепілдік беруді жүзеге
асыратын ұйым мен Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры өздерінің
өтелген депозиттер мен төленген кепілдікті және өтемақылық төлемдер бойынша
талаптарын қанағаттандыру тәртібімен алған ақша сомасы;
5) Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру туралы
заңнамасына сәйкес алынған және жеке зейнетақы шоттарына бағытталған
инвестициялық табыстар;
6) Қазақстан Республикасының міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы
заңнамасы-на сөйкес алынған және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорының
активтерін үлғай-туға бағытталғэн инвестициялықтабыстар;
7) Қазақстан Республикасының инвестициялық қорлар туралы заңнамасына
сәйкес пайлық және ащионерлік инвестициялық қорлар кастодиандардағы
шоттарға алған және соларда болатын инвестициялық табыстар;
8) Қазақстан Республикасының секьюритилендіру туралы заңнамасына сәйкес
секьюритилендіру мәмілесі бойынша арнайы қаржы компаниясы алған, борышты
талап ету құқығын басқаға беруден алынған табыстар;
9) мүлікті сенімгерлікпен басқару шарты бойынша сенімгерлікпен басқару
құрылтайшысы немесе сенімгерлікпен басқару туындайтын өзге жағдайларда
пайда алушы алатын (алынуға жататын), мүлікті сенімгерлікпен басқарудан
түсетін таза табыс;
10) мақта қолхаттары бойынша міндеттемелердің орындалуына кепілдік беру
қоры, мақта өңдеу ұйымдарынан алатын жыл сайынғы міндетті жарналардың
сомасы;
11) астық қолхаттары бойынша міндеттемелерді орындауға кепілдік беру
қоры астық қабылдау кәсіпорындарынан алатын жыл сайынғы міндетті
жарналардың сомасы;
12) мақта (астық) қолхаттары бойынша міндеттемелердің орындалуына
кепілдік беру қоры кепілдік төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі талаптарды
қанағаттандыру тәртібімен алатын ақша сомасы;
13) инвестициялық депозиттер түрінде алынған ақшаны басқару процесінде
банкі алған, осы инвестициялық депозиттер депозиторларының шоттарына
арналған және соларда болатын табыстар алып тасталуға жатады. Мұндай
табыстарға ислам банкінің сыйақылары қосылмайды;
14) Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына
сәйкес құрылған ислам арнайы қаржылық компаниясы алған борышты талап ету
құқығын беруден түсетін табыстар алып тасталуға жатады.
2.Тауарлық-материалдық қорларды бағалаудың салық төлеуші осының
алдындағы салық кезеңінде қолданған әдісінен өзге әдіске ауысқан кезде
салық төлеушінің жылдық жиынтық табысы бағалаудың жаңа әдісін қолдану
нәтижесінде түзілген оң айырма сомасына ұлғайтылуға және теріс айырма
сомасына азайтылуға жатады.
Салық төлеуші тауарлық-материалдық қорларды бағалаудың өзге әдісіне
ауысуды салық кезеңінің басынан бастап жүргізеді.
5.3 Жылдық жиынтық табысты айқындау барысында жүргізілетін шегерімдер
Шегерімдер
1. Осы Кодекске сәйкес шегерімге жатпайтын шығыстарды қоспағанда,
салық төлеушінің табыс алуға бағытталған қызметті жүзеге асыруға байланысты
шығыстары салық салынатын табысты айқындау кезінде шегерімге жатады.
2. Осы Кодексте көзделген жағдайларда шегерімге жатқызылган шығыстардың
мөлшері белгіленген нормалардан аспауға тиіс.
3.Шегерімдерді салық төлеуші өзінің табыс алуға бағытталған қызметіне
байланысты шығыстарды растайтын құжаттары болған кезде жүргізеді. Бұл
шығыстар, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан
Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасының талаптарына сәйкес айқындалатын болашақтағы кезеңдердің
шығыстарын қоспағанда, олар іс жүзінде жүргізілген салық кезеңінде
шегерімге жатады.
Болашақтағы кезеңдердің шығыстары олар қатысты болатын салық кезеңінде
шегерімге жатады.
4. Табиғи монополия субъектілері шеккен ысыраптар Қазақстан
Республикасының заңнамасында белгілеген нормалар шегінде шегерімге жатады.
5. Егер шығыстардың бір және сол түрі шығыстардың бірнеше баптарында
көзделсе, онда көрсетілген шығыстар салық салынатын табыстың есеп-қисабы
кезінде бір-ақ рет шегеріледі.
6. Егер осы Кодекстің 103,115-баптарында өзгеше белгіленбесе, таңылған
немесе танылған айыппұлдар, өсімпұлдар, тұрақсыздық айыптары шегерімге
жатады.
7. Құрылысқа алынған, құрылыс кезеңінде есепке жазылған кредиттер
(қарыздар) үшін сыйақылар құрылыс объектісінің құнына енгізіледі.
8. Бірлескен қызмет туралы шартқа қатысушылардың уәкілетті өкілі
салықтық есепке алуды жүргізген жағдайда бірлескен қызмет немесе оның бір
бөлігі бойынша шығыстарды шегерімге жатқызу осындай өкіл табыс еткен
мәліметтердің негізінде жүзеге асырылады.
9. Салық төлеушінің құрылысқа, тіркелген активтерді сатып алуға арналған
шығындары және капитал сипатындағы басқа да шығындар осы Кодекстің 116-125-
баптарына сәйкес шегерімге жатқызылады.
10. Осы Кодекстің 97-бабының 3-тармағында көрсетілген әлеуметтік сала
объектілерін пайдалану кезінде шеккен шығыстар шегерімге жатқызылуға
жатады.
11. Егер мәміле талаптарында салық төлеушінің өткізілген тауарлар,
орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер сапасына кепілдік беруі
көзделсе, онда салық төлеушінің мәміледе белгіленген кепілдік беру мерзімі
ішінде өткізілген тауарлардың, орындалған жұмыстардың, көрсетілген
қызметтердің кемшіліктерін жою жөнінде жүргізген іс жүзіндегі шығыстарының
сомасы осы Кодекске сәйкес шегерімге жатқызылуға жатады.
12. Осы Кодекстің 260-бабына сәйкес қосылған құн салығы жөніндегі
декларацияның деректері бойынша есепке жатқызылуға жатпайтын қосылған құн
салығы шегерімге жатқызылуға жатады.
Қосылған құн салығы жөніндегі декларация табыс етілген, қосылған құн
салығы бойынша салық кезеңін қамтитын салық кезеңінде шегерім жүргізіледі.
13. Салық төлеушіні қосылған құн салығы бойынша тіркелу есебінен шығару
кезінде есепке жатқызылуға жататын қосылған құн салығы сомасының есепке
жазылған қосылған құн салығының 2009 жылғы 1 қаңтардағы
жағдай бойынша қалыптасқан, қосылған құн салығы бойынша алдағы төлемдер
шотына есепке жатқызылмаған, нөлдік ставкамен салық салынатын айналымдар
бойынша қайтаруға ұсынылмаған сомасынан асып кетуі осы Кодекстің 230-баптың
2-тармағында көрсетілген талаптар орындалғаннан кейін шегерімге жатқызылуға
жатады.
14. Жеке кәсіпкерлік туралы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес
салық төлеуші жеке кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестігіне,
қызметкерлердің жыл ішіндегі орташа тізімдік санына сүйене отырып, бір
қызметкерге тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда
белгіленген бір айлық есептік көрсеткіш шегінде төлеген жеке кәсіпкерлік
субъектілерінің мүшелік жарналары шегерімге жатады
15. Егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, төленуге жататыннан
(төленгеннен) басқа, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарын және
Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасын қолдану кезінде бухгалтерлік есепте активтердің және (немесе)
міндеттемелердің өзгеруіне байланысты туындайтын шығыс, салық салу
мақсатында шығыс ретінде қарастырылмайды.
16. Туынды қаржы құралдары жөніндегі шығыстар осы Кодекстің ережелеріне
сәйкес ескеріледі.
17. Егер сенімгерлікпен басқарушыға мүлікті сенімгерлікпен басқаруды
құру туралы актімен мүлікті сенімгерліклен басқару құрылтайшысы немесе
пайда алушы үшін салық міндеттемесін орындау жүктелсе, мүлікті
сенімгерлікпен басқару шарты бойынша сенімгерлікпен басқару құрылтайшысының
немесе сенімгерлікпен басқару туындайтын өзге жағдайларда пайда алушының
шығыстары, осы бөлімнің мақсатында осы сенімгерлікпен басқарушының
шығыстарына қосылады.
18. Салық төлеушінің осы Кодекстің 131 және 132-баптарына сәйкес
шегерімдерді түзетуге құқығы бар.
Ғылыми-зерттеу және ғылыми-техникалық
жұмыстарға арналған шығыстар бойынша шегерім
Тіркелген активтерді сатып алуға, оларды орнатуға жұмсалатын шығыстардан
және капитал сипатындағы басқа шығыстардан басқа, ғылыми-зерттеу және
ғылыми-техникалық жұмыстарға арналған шығыстар шегерімдергежатады.Осындай
шығыстарды шегерімге жатқызуға ғылыми-зерттеу және ғылыми-техникалық
жұмысқа арналған техникалық тапсырма және осындай жұмыстардың аяқталған
кезеңдерін кабылдап алу актілері негіз болып табылады.
Қызметкерлердің есепке жазылған табыстары және
жеке тұлғаларға өзге төлемдер бойынша шығыстарды шегеру
1.Осы Кодекстің 163-бабының 2-бабында көрсетілген, жұмыс берушінің:
тіркелген активтердің, преференциялар объеетілерінің бастапқы қунына
енгізілетіндерді;
осы Кодекстің 122-бабының 3 тармағына сәйкес кейінгі шығыстар болып
танылатындарды;
осы Кодекстің 87-бабына сәйкес амортизациялауға жатпайтын активтердің
бастапқы құнына енгізілетіндерді қоспағанда салық салуға жататын қызметкер
табысы бойынша шығыстары шегерімге жатады.
ІІІегерімге, оның ішінде жұмыс берушінің қызметкерді Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес жұмыс берушінің өндірістік қызметіне
байланысты мамандық бойынша оқытуға, біліктілігін арттыруға немесе қайта
даярлауға жіберілген шығыстары түріндегі қызметкердің табысы жатады.
2. Осы Кодекстің 155-бабы 3-тармағының 2), 3), 7), 9) -12), 14), 17)
тармақшаларында айқындалған жеке тұлғаларға төлемдер түріндегі салық
төлеушінің шығыстары шегерімге жатады.
3. Салық төлеушінің зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарт бойынша ерікті
кәсіптік зейнетақы жарналарының есебінен төлеген ерікті кәсіптік зейнетақы
жарналары Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру туралы
заңнамасында белгіленген шекте шегерімге жатады.
5.4.Тіркелген активтер бойынша шегерімдер
Тіркелген активтер
1. Егер осы бапта өзгеше көзделмесе, мыналар тіркелген активтерге
жатады:
1) түскен кезде халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және
Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасының талаптарына сәйкес салық төлеушінің бухгалтерлік есебінде
ескерілген және табыс алуға бағытталған қызметте пайдалануға арналған
негізгі құралдар, жылжымайтын мүлікке инвестициялар, материалдық емес және
биологиялық активтер;
2) концессия шартының шеңберінде концессионер (концессия шартын іске
асыру үшін тек қана концессионер арнайы құрған құқық мирасқоры немесе заңды
тұлға) жүргізген және (немесе) алған, қызмет мерзімі бір жылдан асатын
активтер;
3) осы Кодекстің 97-бабының 3-тармағында көрсетілген әлеуметтік сала
объектілері болып табылатын, қызмет мерзімі біржылдан асатын активтер;
4) табыс алуға бағытталған қызметте бір жылдан астам уақыт бойы
пайдалануға арналған, сенімгерлікпен басқарушының сенімгерлікпен басқару
шарты бойынша немесе мүлікті сенімгерлікпен басқаруды құру туралы өзге акт
бойынша сенімгерлікпен басқаруға алған қызмет мерзімі бір жылдан асатын
активтер.
2. Мыналар тіркелген активтерге жатпайды:
1) жер қойнауын пайдаланушы коммерциялық табудан кейін өндіру басталған
кезге дейін пайдалануға енгізетін және осы Кодекстің 111-бабына сәйкес
салық салу мақсатына орай ескерілетін негізгі құралдар және материалдық
емес активтер;
2) жер;
3) мұражай құндылықтары;
4) сәулет және өнер ескерткіштері;
5) ортақ пайдаланымдағы құрылыстар: автомобиль жолдары, тротуарлар,
бульварлар, гүлзарлар;
6) аяқталмаған күрделі құрылыс;
7) фильмқорына жататын объектілер;
8) Қазақстан Республикасы шама бірліктерінің мемлекеттік эталондары;
9) Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданыста
болған салық заңнамасына сәйкес бұрын құны толығымен шегерімдерге
жатқызылған негізгі құралдар;
10) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан
Респуоликасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы
заңнамасының талаптарына сәйкес пайдалы қызмет мерзімі белгісіз деп
танылған және салық төлеушінің бухгалтерлік балансында ескерілетін, пайдалы
қызмет мерзімі белгісіз материалдық емес активтер;
11) Қазақстан Республикасының инвестициялар туралы заңнамасына сәйкес
2009 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған келісімшарттар бойынша инвестициялық
жоба шеңберінде пайдалануға берілген активтер;
12) осы Кодекстің 118-бабының 13-тармағында көзделген жағдайлардан
басқа, осындай объектілер пайдалануға берілген салық кезеңінен кейінгі үш
салық кезеңі ішіндегі преференция объектілері;
13) осы Кодекстің 97-бабының 2-тармағында көзделген әлеуметтік сала
объектілері болып табылатын, қызмет мерзімі бір жылдан асатын активтер.
Құндық балансты айқындау
1. Тіркелген активтерді есепке алу техникалық реттеу және метрология
жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген сыныптамаға сәйкес
қалыптастырылатын топтар бойынша мынадай тәртіппен жүзеге асырылады:
Рет Топ Тіркелген активтердің атауы
№ №
1 2 3
1. I Мүнай, газ ұңғымаларын және беру қондырғыларын қоспағанда,
ғимараттар, құрылыстар
2. II Мұнай - газ өндіру машиналары мен жабдықтарын, сондай-ақ
ақпаратты өңдеуге арналған компьютерлер мен жабдықты
қоспағанда, машиналар мен жабдық
3. ІІІ Ақпаратты өңдеуге арналған компьютерлер мен жабдық
4. IV Басқа топтарға енгізілмеген тіркелген активтер, оның ішінде
мұнай, газ ұңғымалары, беру қондырғылары, мұнай-газ өндіру
машиналары мен жабдық
I топтың әрбір объектісі кіші топқа теңестіріледі.
2. Әрбір кіші топ (I топтың), топ бойынша салық кезеңінің басында және
аяғында кіші топтың (І топтың), топтың құндық балансы деп аталатын
қорытынды сомалар айқындалады.
I топтың құндық балансы кіші топтардың негізгі құралдардың әрбір
объектісі бойынша құндық баланстарынан және осы Кодекстің 122-бабы
3-тармағының 2) тармақшасына сәйкес құралған кіші топтың құндық балансынан
тұрады.
3. Осы Кодекстің 122-бабына сәйкес салық кезеңінде жүргізілген
түзетулерді ескеретін, салық кезеңінің бас кезіндегі кіші топтардың құндық
балансы І топтың тіркелген активтерінің қалдык құны болып табылады.
Амортизациялық аударымдарды есептеу
1. Тіркелген активтердің құны осы Кодексте белгіленген тәртіппен және
шарттарда амортизациялық аударымдарды есептеу жолымен шегерімге жатады.
2. Әрбір кіші топ, топ бойынша амортизациялық аударымдар амортизация
нормаларын қолдану жолымен, бірақ салық кезеңінің соңында кіші топтың,
топтың құндық балансына шекті нормалардан жоғары болмайтындай етіп
анықталады:
Рет Топтың Тіркелген активтердің атауы Амортизацияның
№ № шекті нормасы (%)
1 2 3 4
1. I Мұнай, газ ұңғымаларын және беру 10
қондырғыларын қоспағанда ғимараттар
құрылыстар
2. II Мұнай-газ өндіру машиналары мен 25 ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz