Web беттерін құрудағы JavaScript-ің мүмкіндіктері және электрондық басылымдарды жасау технологиясы

Мазмұны

Кіріспе

1-тарау. Web беттерін құрудағы JavaScript-ің мүмкіндіктері және электрондық басылымдарды жасау технологиясы

1. Web беттерін құрудағы JavaScript-ің мүмкіндіктері

1. 1. 1. Web беттерін құрудағы JavaScript

1. 1. 2. JavaScript шамалары.

1. 1. 3. JavaScript -ің негізгі операторлары.

2. 1. Электрондық басылымдарды жасау технологиясы және оларға

қойылатын талаптар

2-тарау. HTML тіліндегі JavaScript-і оқытудың электрондық лабораториялық практикумын жасау және пайдаланудың әдістемесі

2. 1 JavaScript лабораториялық жұмыстары

2. 2 Электронды лабораториялық практикумды жасау және

пайдалану әдістемесі.

Қорытынды. 71

Қолданылған әдебиеттер . . . 72

Қосымша . . . 73

Кіріспе

Интернет технологиясының қарыштап дамуына байланысты, оның ықпалы тек қана адамдардың қызмет және үйрену жақтарында бейнеленіп қана қалмастан, барған сайын өмірдің әр саласына ішкерілей сіңіп бара жатыр. Интернетті қолдану арқылы адамдар көптеген ақпараттарға дэл әрі тез ие болып, өзара пікір алмастыру орайы барған сайын кеңеюде, сайттар да барған сайын көбеюде. Кейбір сайттардың пайдаланылу мөлшері күніне неше жүзмың ретке жетсе, кейбір сайттар керісінше құлазып түрады. Бұндағы себепке үңілсек, жоғары қарсы алынуға ие сайттарда мәлімет қайнары мол болудан тыс, оның жобалануының эдемілігі де адамдарды өзіне баурайтын маңызды фактор. Сол себепті сайт жобалаудың техникасын игеру үшін бастапқы білімдерден бастап үйрену керек.

Бұл жұмыста web бетінің анықтамасы, маңыздылығы көрсетілген жэне JavaScript жөнінде мәлімет беріліп, JavaScript тілін пайдалану арқылы web бетін құру мәселесі сөз болады.

Дипломдық жұмыс екі тараудан тұрады. Бірінші тарауда Web беттерін құрудағы JavaScript-ің мүмкіндіктері, айнымалылар, негізгі операторларына және электрондық басылымдарды жасау технологиясымен, жасау үрділеріне көңіл бөлінген.

Екінші тарауда HTML тіліндегі JavaScript-і оқытудың электрондық лабораториялық практикумын жасау және пайдаланудың әдістемесі қарастырылған. Бұл тарауда жалпы скриптмен жұмыс істеуге арналған бірнеше мысалдар қарастырылған.

1 ЖОБА ТАҚЫРЫБЫ БОЙЫНША МӘСЕЛЕЛЕРДІ АНАЛИТИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ТЕХНИКАЛЫҚ ІСКЕ АСЫРУ АРҚЫЛЫ НЕГІЗГІ ШЕШІМДЕРДІ ЖАСАУ.

1. 1 Техникалық тапсырманы талдау

1. 1. 1 Жүйені құрудың мақсатқа лайықтылығының детальды негіздері мен мүмкіндіктері

JavaScript -ің тегі VBScript деп аталады, SUN корпорациясы әйгілі Java ортасын шығарған соң Netscapt корпорациясы SUN корпорациясының Java туралы үғымдарын енгізіп, өздерінің әуелгі LiveScript тілін қайталай жобалап, оның атын JavaScript деп өзгертті.

JavaScript тілі объектіге негізделген (object - based) және оқиға қозғағыш (Event Driven) скрипт, сценариялық скрипт деп атаудағы себебіміз сол әдеттегі программалау тілдеріне ұқсамайды. Оны алдын-ала компиляцяға жіберудің керегі жоқ, тек HTML текстіне кірістіріп, клиенттік браузермен интерпретация жүргізсе болғаны. Ондықтан оны өңдеу, өзгерту аса қолайлы. HTML құжатын тікелей ашып, ондағы JavaScript кодтарына өңдеу жүргізіп, өзгерістен кейінгі жаңа нәтижені браузер арқылы көруге болады. Қазіргі кезде ең көп қолданылатын браузерлер, яғни Internet Explorer жэне Navigator түгелімен JavaScript тілін қолдайды.

1. 2 Web беттерін құрудағы JavaScript

Жоғарыда айтып өткендей, JavaScript тілі объектіге негізделген, (Event Driven) оқиға қозғағыш әрі қауіпсіздік функциясы бар сценариялық тіл. JavaScript программалық бөліктеу әдісі арқылы программалауды жүзеге асырады. Басқа да сценариялық тілдер сияқты, JavaScript тілі де бір түрлі түсініктемелік (интерпретивтік) тіл болып, ол қарапайым пайдалану (development) процессін қамтамасыз етеді. Ол Java, HTML тілдерімен бірге web бетте көп обьктіге сілтеме жасау, web клиентпен интерактивті (interactive) сұхбат жүргізу қатарлы функцияларды жүзеге асырып, осы арқылы клиенттік тұрғы ( client side ) қолданбалы программасын пайдаланады. JavaScript тілі HTML құжатына кірісу арқылы іске асырылыды, оның пайда болуы HTML дің жетіспеушіліктерін толықтырды.

JavaScript тілінің негізгі қүрылымдық формасы

JavaScript тілінің негізгі қүрылымдық формасы С, C++, Delphi тілдерімен негізінен қарайлас, бірақ ол бұл тілдер сияқты компиляцияны қажет етпейді де программа орындалып жатқанда біртіндеп интерпретацияланады. JavaScript тілі HTML тэгтерімен бірге қолданылыды, клиенттің өңдеуіне өте қолайлы.

Оқиға (event) дегеніміз web бетте белгілі бір операция жасалғаннан кейінгі пайда болған эрекетті меңзейді, мысалы: тышқанды басу, терезені қозғалту, менюді таңдау қатарлылардың бәрі де оқиға балып табылады. Оқиға туылған соң JavaScript клиенттің енгізуіне өзі тікелей жауап қайтара алатын болып, \үеЬ сервистік программалаудан өтуді қажет етпейді.

JavaScript тілінің қарапайымдылығы мына екі жақтан бейнеленеді: біріншіден, ол Java тілінің негізгі өрнектері мен басқару элементтеріне негізделген қарапайым әрі компакты программалық тіл болғандығы себепті, Java тілін үйрену үшін аса жақсы өткел болып саналады. Екіншіден, оның айнымалылыр типі ережесі қатаң деректер типін істетпейді.

JavaScript тілі қауіпсіз тіл. Ол жергілікті қатқыл дисктың жолашықтығына рүқсат етпейді, деректерді серверге сақтауға мүмкіндік бермейді, web құжаттарын жойылудан және өңделуден сақтайды. Онда тек қана браузер арқылы ақпараттарға шолу жасау немесе динамикалы интерактивтілік (interactive ) жүзеге асырылып, осы арқыылы деректердің жоғалуынан өнімді түрде сақтануға балады.

JavaScript тілі тек қана браузерге сүйеніп _? эдетте операциялық ортамен қатыссыз болып келеді. Компьютерде JavaScript-ті қолдайтын браузер болса болғаны, ол жүмыс істей береді. Азғантай программамен көп жүмыс істей алу -JavaScript тілінің ең үлкен артықшылығы болып табылады. 7) JavaScript пен Java үқсамайды

Айта кетуге тиісті бір жәйіт, JavaScript пен Java қарамаққа ұқсастау болып келгенмен, бәрібір екі басқа тіл болып табылады. Java болса JavaScript тіліне қарағанда элде қайда күрделі программалау тілі, ал JavaScript болса недәуір қарапайым сценариялық тіл. JavaScript тілін қолданушы адам программалық шеберлікке онша мэн бермесе де болады, сол себепті Java-нің көптеген функциялары JavaScript тілінде қолдауға ие бола алмайды.

JavaScript тілінде жазылған скриптерді іске қосу үшін не істеу қажет? Сізге ең алдымен JavaScript-пен жұмыс істеуге мүмкіндігі бар браузер қажет, мысалы Netscape Navigator или Microsoft Internet Explorer. Осы екі браузердің кеңінен таралып барлығына танымал болғанынан бастап, адамдардың көпшілігі JavaScript тілінде жазылған скриптермен жұмыс істеу мүмкіндігіне ие болды.

1. 3 JavaScript шамалары.

Айнымалылар деректерді сақтау үшін қолданылады. Сценариде айнымалылар идентификатор көмегімен беріледі. Идентификатор латын алфавитінің әрпінен басталуы тиіс. Кейіннен латын алфавитінің әріптерінен, сандарынан тұратын тізбек берілуі мүмкін, мысалы, testi, _my_test, test_l. Айнымалы типі онда сақталған мәліметтерге тәуелді болады. Деректер типі өзгерген кезде айнымалы типі де өзгереді. Айнымалыны var операторынының көмегімен анықтауға болады. Мысалы: var test1

Бұл жағдайда test1 айнымалысының типі анықталмаған және айнымалыға белгелі бір мәнді меншіктегенннен кейін айқындалады.

Оператор var айнымалының инициализациясы үшін де қолдануға болады, мысалы, оның конструкциясы келесі түрдегідей болады:

var test2=276

Тest2 айнымалысы анықталып жатыр және оған 276 мәнді меншіктелініп жатыр. Айнымалы мәні меншіктеу операторының орындалу нәтижесінде өзгереді. Меншіктеу операторы программаның кез-келген жерінде қолданылады, сонымен қатар тек мәнді ғана емес, және айнымалы типін де өзгенрте алады. Меншіктеу операторы келесі түрдегідей болады:

а=b

мұнда а - белгілі бір мәнді бергіміз келетін айнымалы; b - айнымалының жаңа мәнін анықтайтын өрнек. Сценариде келесі айнымалылыра сипатталған болсын:

var n=3725

var x=2. 75

var p=true

var s="Орындалуға тиым салынады"

n және х айнымалылары number типіне ие, р айнымалысының типі - логикалы, s айнымалысы string типінде болады. JavaScript - те тұтынушымен анықталған барлық стандартты функциялар үшін function типі анықталған. JavaScript-те объектілер object типінде болады. Переменные типа object типіндегі айнымалыларды жиі объектілер деп атайды, олар объектілерді сақтай алады.

Литералдар.

Программа операциялайтын қарапайым мәліметтер литералдар деп аталады. Литералдар өзгере алмайды. Литералдар ондық және сегіздік, он алтылық типте берілуі мүмкін.

Ондық түрдегі бүтін типті литерал ондық сандар тізбегіндегі түрде таңбамен және таңбасыз жазылады. Мысалы: 15, 123, -156, +3567.

Он алтылық сандар 0-9 аралығындағы сандар мен а, b, с, d, e, f. әріптерінен тұрады. Оналтылық сандар сан алдында Ох символдарымен жазылады. Мысалы: 0x25, 0xa1, 0xff.

Сегіздік сандар 0-7 аралығындағы сандардан ғана тұрады және де нолден басталып жазылады. Мысалы: 03, 0543, 011.

Нақты литералдың жазылуы математикадағы нақты санның жазылуынан ерекшеленеді, үтірдің орнына нүкте жазылады. Мсыалы: 123. 34, -22. 56.

Сонымен қатар нақты сандарды жазу үшін экспоненциалды форма деп аталатын ұғымды қолдануға болады, мысалы, 0, 273 санын 2. 73x10 ~7 түрде көрсетуге болады. Мұндай жазбада көбейту таңбасы және 10 саны е әрпімен ауыстырылады.

Бүтін және нақты мәндерден басқа JavaScript тілінде логикалық мәндер кездеседі. Мұнда тек екі логикалық мәндер кездеседі: ақиқат және жалған. Біріншісі true-мен, екіншісі- false-пен беріледі.

Жолдық литерал бір немесе екі тырнақшағы алынаған символдар тізбегі ретінде келеді. Жолдық литералдың мысалы ретінде: ‘book’ немесе “book”.

Өрнектер.

Өрнектер литералдардан, айнымалылардан, операция таңбаларынан және жақшалардан тұрады. Өрнектің есептелуінің нәтижесінде сан болып табылатын жалғыз мән пайда болады. Ол сан болуы мүмкін немесе символ, немесе логикалық мән болуы мүмкін. Өрнекет қолданылатын мәндер инициализацияланған болуы тиіс. Егер де өрнектерді есептеген кезде анықталмаған немесе инициализацияланбаған айнымалы кездессе, онда қателік туады. JavaScript-те анықталмаған мәнді белгілеу үшін null литералы бар. Егер де айнымалыға null мәні меншіктелсе онда айнымалы инициализацияланған болып саналады.

Өрнектер операция белгіленуі мен операндтардан тұрады. Мысалы, а*b формуласында а и b операнд болып табылады, ал операция белгіленуі - * таңбасы болады.

Операциялар унарлы және бинарлы болып екіге бөлінеді. Өрнектер +А түрінде жазылады, егер + - унарлы операцияның белгіленуі болса, немесе А+В, егер + - бинарлы операцияның белгіленуі.

Өрнектің есептелетін мәнінің типіне байланысты арифметикалық, логикалық, жолдық деп бөлуге болады.

Арифметикалық өрнектепр төмендегі кестеде көрсетілген операцияның орындалуының салдарынан болады.

Операторлар өрнекте солдан оңға қарай есептеледі. JavaScript тілінде солжақтағы және оңжақтағы операндтарға орындалатын арифметикалық әрекеттер туындайтын операторлдар анықталған. Қысқартылған деп аталатын операциялар келесі түрде көрсетілед.

Қатынас операциялары кез келген типтегі операндтарға қолданылады. Операция нәтижесі - логикалық салыстыру true, және кері жағдайда false. Салыстыру операцияларын келтірейік:

• < (меньше) ;
• <=(меньше или равно) ;
• == (равно) ;
• != (не равно) ;
• >= (больше или равно) ;
• > (больше) .

! операциясы логикалық типтегі операндатарға қолданылады. Келесі кестеде логикалық операциялар көрсетілген:

Операция приоритеттері өрнекте операциялар қандай кезекте орындалатынын анықтайды. Келеі төмендегі кестеде операция приоритеттері көрсетілген:

1. 4 JavaScript -ің негізгі операторлары.

Тармақталу алгоритмдері

1. Меншіктеу тәсілдері

Келесі мысалда:

var х = 1;

var у;

у = (х += 2) + 1;

у айнымалысының мәні 4, ал х айнымалысының мәні - 3. Мынадай тізбекті түрдегі меншіктеулерді де пайдалануға болады :

x = y = z = t = өрнек;

Мұнда бірнеше айнымалының бәріне бір ғана мән меншіктеледі.

«++» және «--» операциялары тек айнымалыларға тіркеледі, оларды өрнектерге қосып жазуға болмайды.

2. Информация енгізу

Alert функциясы информацияны экранға шығару үшін керек. Ал информация енгізу үшін prompt функциясы қажет:

prompt(“жазу", “келісім бойынша енгізілетін мән") ; мұнда экранға ішінде екі батырмасы бар терезе шығады. Біз жазба мәліметті енгізу жолына жазамыз да, ОК басамыз. Сонда терезе жоқ болады да, терезеге енгізілген мәліметтер шығады.

Ол мәнді мысалы, айнымалыға меншіктеуге, артынан басқа командаларда пайдалануға болады. Егер Cancel батырмасын шертетін болсақ, онда prompt функциясы арнайы null мәнін қайтарады (бұл "null“ сөз тіркесі емес, яғни бос жол ("") емес, мәліметтің арнайы мәні) .

Мысалы:

var str = prompt("2 х 2 қанша болады?", "5") ;

if (str == "4") alert (“Дұрыс! Жауабы, әрине 4!") ;

else alert(“Әзілді түсінсең ғана, ол қалжыңға айналады!") ;

Осы скрипті іске қосқанда экранға суреттегі терезе шығады.

Егер 4 санын енгізіп, ОК батырмасын шертетін болсақ, скрипт жұмысы төмендегі суреттегідей болып жалғасады.

Егер енгізу өрісінде 5 санын қалдырсақ (не 4-тен басқа кез келген сан енгізсек), экранға төменгі суретте көрсетілген хабарлама шығады:

3. Шартты команда

Шартты команданың жалпы жазылу түрі :

if (шарт) команда1;

else команда2;

Мысалы:

if (а > b) с = а;

else с = b;

Мұнда шарт тексеріледі. Егер ол ақиқат болса, онда команда1 атқарылады, әйтпесе - команда2 орындалады. Мына кодтардан соң:

х = 1;

if (х == 1) у = 10;

else у = 20;

х += у;

х айнымалысы 11 мәніне ие болады.

Мына командалардан соң:

х = 1;

if (x != 1) у = 10;

else у = 20;

х += у;

х айнымалысы 21 мәніне тең болады.

Шартты команданы қысқа түрде else тармағынсыз жазса да болады:

Жалпы түрі Мысал

if (шарт) команда1 if (х < 0) х = -х;

Мына кодтардан кейін:

х = 1;

у = 10;

if (x = = 1) у += 10;

х += у;

х айнымалысы 21-ге тең болады.

Ал мынадай кодтардан соң:

х = 1;

у = 10;

if (х != 1) у += 10;

х += у;

х айнымалысы 11-ге тең.

4. Ауыстырғыш

Жалпы түрі:

if (шарт1) ком1;

else if (шарт2) ком2;

else if (шарт3) ком3;

. . .

. . .

. . .

else комN;

Мысалы:

if (Day == 1) NameDay = "Дүйсенбі";

else if (Day == 2} NameDay = "Сейсенбі";

else if (Day == 3) NameDay = "Сәрсенбі";

else if (Day == 4) NameDay = "Бейсенбі";

else if (Day == 5) NameDay = "Жұма";

else if (Day == 6) NameDay = "Сенбі";

else if (Day == 7) NameDay = "Жексенбі";

else NameDay = "қате";

Мысалы:

var str = prompt("Сколько будет 2 x 2?", "5") ;

if (str == null) alert("He стали вычислять?. . Зря!") ;

else if (str == "4") alert("Гениально! Ответ и правда 4!") ;
else alert("Шутка хороша, когда ее понимают!") ;

JavaScript тілінде арнайы switch конструкциясы бар, оны Netscape Navigator және Internet Explorer браузерлерінің 4-нұсқасынан кейінгілері түсінеді. Ол Си және Java тіілдеріндегі осы командаға сәйкес келеді

Жалпы түрі

switch (өрнек)

{

case вариант1: командалар break;

case вариант2: командалар break;

. . .

default: командалар

}

Мысалы:

switch (Day)

{case 1: NameDay = "Дүйсенбі"; break;

case 2: NameDay = "Сейсенбі"; break;

case 3: NameDay = "Сәрсенбі"; break;

case 4: NameDay = "Бейсенбі"; break;

case 5: NameDay = "Жұма"; break;

case 6: NameDay = "Сенбі"; break;

case 7: NameDay = "Жексенбі"; break;

default:NameDay = "қате";

}

Мұнда switch (өрнек) мәні case сөзінен кейінгі қайсы мәнге тең болса, сол жол орындалады. Онан кейінгі break командасы басқаруды switch сөзінен кейінгі жолға береді. Егер break командасы жоқ болса, онда варианттарды тексеру жалғаса береді. Default нұсқасы (ол болмауы да мүмкін) өрнек мәні case сөзінен кейінгі бірде бір мәнге сәйкес келмеген кезде орындалады.

5. Логикалық операциялар

Шарт ретінде логикалық өрнектер де жазыла береді, ондайда келесі логикалық операциялар қолданылады:

Белгіленуі Сипаттамасы Мысалы

= = Тең x+1==8

!= Тең емес str !=”yes”

> Үлкен x*y>5

>= Үлкен немесе тең d>=0

< Кіші num>10

<= Кіші немесе тең bonus<=5

&& Логикалық ЖӘНЕ 1 < x && x < 10

Логикалық НЕМЕСЕ x== 1 x == 10

! Логикалық ТЕРІСТЕУ ! (1 < x && x < 10)

6. Блок

Жүйелік жақшаға алынған командалар тізбегі {команда1; команда2; . . . } бір команда секілді орындалады. Бұндай күрделі команда құрама немесе блок деп аталады. Жақшадан «}» кейін «; » символы қойылмайды. Блок арқылы орындалатын шартты команда мысалдары:

Шағын емтихан программасын жасайық. Емтихан бес сұрақтан тұрады. Бір дұрыс жауапқа бір балл беріледі. Нәтижесінде 2-ден 5-ке дейінгі бір баға қойылады:

- баға = 2, егер дұрыс жауаптар саны 3-тен аз болса;

- әйтпесе баға = дұрыс жауаптар саны.

Мұның программасы төмендегідей болады:

<HTML>

<HEAD>

<TITLE>Экзамен по логическим выражениям</TITLE>

</HEAD>

<BODY bgcolor=white text=black>

<H1>Экзамен по логическим выражениям</H1>

<HR>

<SCRIPT language=JavaScript>

<!--

var bonus =0; // Счетчик верных ответов.

var num =1; // Номер вопроса.

var question; // Вопрос.

// 1-й вопрос.

question = "Вопрос " + num + ". Верных

ответов = " + bonus + ". \nЕгер х=5, то 1<х

х<10 равно true или false?";

if(prompt(question, " true") =="true") bonus++;

num++;

// 2-й вопрос.

question = "Вопрос " + num + ". Верных ответов

= " + bonus + ". \nЕгер х=5, то !(l<x

x<10) равно true или false?";

if(prompt(question, " true") =="false") bonus++;

num++;

// 3-й вопрос.

question = "Вопрос " + num + ". Верных ответов

= " + bonus +". \nЕгер х=5, то х != 5 равно

true или false?";

if(prompt(question, " true") =="false") bonus++;

num++;

// 4-й вопрос.

question = "Вопрос " + num + ". Верных ответов =

" + bonus + ". \nЕгер х=5, то x++ != 5 равно

true или false?";

if(prompt(question, " true") =="false") bonus++;

num++;

// 5-й вопрос.

question="Вопрос "+num+". Верных ответов="+bonus+

". \nЕгер х=5, то ++x !=5 равно true или false?";

if(prompt(question, "true") == " true") bonus++;

// Показ результата в окне alert,

if(bonus < 2) bonus = 2;

alert("Ваша оценка за работу: " + bonus) ;

//-->

</SCRIPT>

<Р>Экзамен закончен!

</BODY>

</HTML>

Ескерту. Браузерлердің NN және IE төртінші нұсқасынан кейінгілері үшін экранға бір «&» символ орнына екі «&&» символын жазу керек.

7. Арифметикалық және тіркестік өрнектерді шарт ретінде пайдалану

if командасының шарты ретінде логикалық операциялардан бөлек арифметикалық және тіркестік өрнектерді де жазуға болады. Мұнда егер өрнек мәні 0-ге немесе бос мәнге"" тең болса, ол жалған, ал қалған жағдайда ақиқат болып саналады.

8. Логикалық тип мәндері

JavaScript тілінде айнымалылар логикалық типтегі мәндерді қабылдай алады. Мұндай тип true және false тәрізді екі түрлі мән қабылдайды.

9. Қиын шарттар

Құрамына арифметикалық және тіркестік (строковые) өрнектер кіретін шарттар алғашқы кездерде қиындықтар туғызады. Оларды түсіну үшін алдымен шарттар құрамындағы арифметикалық және тіркестік өрнектер мәнін есептер алу керек, сонан соң барып олардың мәні логикалық true және false мәндерімен салыстырылады.

«Қасқыр» және «крокодил» сияқты тіркестік константа-лар және де 25 және 3. 14 тәрізді сандық константалар-дың барлығы да логикалық true мәніне сәйкес келеді. Сәйкесінше, олардың логикалық терістеу мәндері false болады.

10. Балама мән енгізу

... жалғасы

Қазіргі Web сайттар туралы

Интернет және WEB сайт туралы түсінік

Электротехника пәні бойынша электрондық оқулық

Интернет иерархия желісі ретінде

Мәліметтер базасын жобалау бойынша электрондық оқулық

Web сайт құрудың технологиялары

Flash фильмін құрудың жалпы схемасы

PHP- мен бірге жұмыс істейтін сервердің классикалық құралы- APACHE +PHP+MySQL

Intranet –қосымшалары

Сайт құруда пайдаланылған бағдарламалар

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс