Денсаулық сақтау (фармация) мекемелерінде маркетинг қызметінің тиімділігін көтеру

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 73 бет
Таңдаулыға:

МАЗМУНЫ . . .

ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР . . .

КІРІСПЕ . . .

МАЗМУНЫ . . .ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР . . .КІРІСПЕ . . .: 1 ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖӘНЕ ФАРМАЦИЯ САЛАСЫНДАҒЫ МАРКЕТИНГ ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ . . .

456: 9

МАЗМУНЫ . . .ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР . . .КІРІСПЕ . . .: 1. 1 Денсаулық сақтау саласындағы маркетингтің қалыптасуы мен негізгі тенденциясы . . .

456: 9

МАЗМУНЫ . . .ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР . . .КІРІСПЕ . . .:

1. 2 ҚР-ның денсаулық сақтау саласының фармацевтика бағытындағы маркетингтің дамуы және шетелдік тәжірибе ерекшеліктері . . .

1. 3 ҚР-дағы фармацевтика саласының маркетинг жүйесін және оның осы салада қолданылуын талдау . . .

456: 19

МАЗМУНЫ . . .ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР . . .КІРІСПЕ . . .: 2 «САНОФИ АВЕНТИС» ЖШС-НІҢ МАРКЕТИНГ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТИІМДІЛІГІН ТАЛДАУ . . .

456: 31

МАЗМУНЫ . . .ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР . . .КІРІСПЕ . . .: 2. 1 «Санофи Авентис» ЖШС-нің жалпы сипаттамасы . . .

456: 31

МАЗМУНЫ . . .ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР . . .КІРІСПЕ . . .: 2. 2 «Санофи Авентис» ЖШС-нің маркетингтік қызмет әрекеттерін талдау көрсеткіштері . . .

456: 45

МАЗМУНЫ . . .ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР . . .КІРІСПЕ . . .: 3 ҚР ЖӘНЕ «САНОФИ АВЕНТИС» ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ КОМПАНИЯСЫНДА МАРКЕТИНГ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ ШАРАЛАРЫ . . .

456: 65

МАЗМУНЫ . . .ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР . . .КІРІСПЕ . . .: 3. 1 Қазақстанның фармацевтика салаларында маркетингті дамыту болашағы . . .

456: 65

МАЗМУНЫ . . .ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР . . .КІРІСПЕ . . .: 3. 2 «Санофи Авентис» ЖШС фармацевтикалық компаниясында маркетингті жетілдіру және жетістіктерін басқа компанияларда қолдану ұсыныстары . . .

456: 68

МАЗМУНЫ . . .ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР . . .КІРІСПЕ . . .: ҚОРЫТЫНДЫ . . .

456: 75

МАЗМУНЫ . . .ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР . . .КІРІСПЕ . . .: ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . .

456: 79

ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР

ЖШС - Жауапкерлігі шектеулі серіктестік

CRM - Customer Relationship Management

МФ - мемлекеттік фармакопея

АҚ - Акционерлік қоғам

ТМККК - Тегін медициналық көмектің кепілдік көлемі

БАҚ - Баспасөз ақпарат құралдары

ТМД - Тәуелсіз мемлекеттер достастығы

ҚР - Қазақстан Республикасы

ДДСҰ -Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы

ӨҚТЭ - өкпе қызылтамырының тромбоэмболиясы

ТКТ - Терең көктамырлар тромбозы

ҒЗИ - Ғылыми зерттеу институты

ДСИ - дене салмағының индексі

БАЕМА - Бауырдың алкогольді емес май басу ауруы

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмыстың өзектілігі. Фармация мекемелерінде маркетинг қызметінің тиімділігін көтеру. Маркетинг - қазіргі бизнес философиясы, ойлау стилі және тұтынушылардың мұқтаждықтары мен тілектерін қанағаттандыруға бағытталған тұжырымдама. Ал маркетингтік қызметтің денсаулық сақтау саласындағы орны бөлек. Медициналық қызмет нарығы - медициналық қызмет жиынтығы, медициналық техника арқылы жасалған тауарлар, қызметтер, медициналық іс-әрекетті, фармакологиялық құралдарды, профилактиканы ұйымдастыру әдістері.

Қазіргі уақытта денсаулық сақтау жүйесін реформалау барысындағы басты мақсат қоғамымыздағы, барлық сферадағы дамып келе жатқан әлеуметтік-экономикалық жағдайды - нарықтық қатынас жағдайына бейімдеу болып табылады. Бұл денсаулық сақтау жүйесінде қазіргі жаңа әдістермен басқаруды және жүріп жатқан реформаны тездетуге бағытталған жаңа технологиялар мен ақпараттық құралдарды ендіру мен өңдеуді қажет етеді. Ақырғы он жылдықта шет мемлекеттерде кәсіпорындардың өндірісін өткізу туралы басқару ілімі қалыптасты - ол маркетинг (ағыл. cөзі - market - нарық) .

Фармацевтикалық маркетинг - жалпы маркетингтің бір бөлігі, яғни фармацевтикалық көмекті іске асыру процесі, сондай-ақ, фармацевтикалық көмекке қажеттілікті және мұқтаждықты қанағаттандыруға арналған іс-әрекет.

Фармацевтикалық маркетингтің мақсаты фармацевтикалық көмекті тұтынушының қажеттілігін толығымен қанағаттандыру жолымен табыс табу болып табылады.

Шетелдік фармацевтикалық индустрияның тәжірибесі өндірістің табыстығы маркетинг қызметіне тікелей тәуелді екенін дәлелдеді, маркетингтің міндетті қызметіне талаптарды зерттеу, бағаның пайда болу мәселелері, жарнама, өтімділікті ынталандыру, әр алуан тауар жинағын жоспарлау, яғни, дәрі-дәрмек нарығын игеруге себепкер болатын хабарлаулар кіреді.

Қазақстанның фармацевтикалық нарығының негізгі бөлігі импортталатын өнімдерден тұрады. Ол бағалық тұрғыдан алғанда 90%, ал нақты заттық көріністе 70% құрайды. Отандық дәрілік құралдардың үлесі тиісінше 10 және 30 пайызды ғана құрап отыр. Бұл отандық компаниялардың дәрілеріне деген сұраныстың төмен екенін көрсетеді. Оның сыртында қазақстандық фармацевтикалық өнеркәсіп жалпы табыстылық жағынан да шетелдік компанияларға жол беріп келеді.

Маркетингтік концепцияның денсаулық сақтау саласына енгізілуі ең алдымен бұл салада бәсекелестік деңгейінің жоғарылауы және денсаулық сақтау саласының экономикалық тұрғыдан маңызды роль ала бастағанына байланысты, сонымен қоса медициналық сақтандырудың міндетті түрге айналуы нарықтық қатынастардың пайда болуының алғы шарттары болды.

Қазіргі таңда Қазақстандағы маркетингтің дамуы нарық заңдары мен қағидаларынан туындағанындай маркетингті игеру және оның кәсіпорындағы басқару жүйесімен бірігуі нарықтық экономиканың даму деңгейін көрсетеді. Нарықтағы қатаң бәсеке, халықтың төлем кабілеттілігінің әртүрлілігі, кәсіпорынның айналым кұралдарының жеткіліксіздігі, өндірістік шығындардың үнемі өсуі отандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін төмендетіп, өткізуді қиындатуда.

Әрбір кәсіпорынның нарыққа дұрыс қадам жасауы үшін маркетингтік қызмет пен маркетингтік шаралар ауадай қажетті нәрсе, бірақ маркетинг өз бетінше кешенді сала ретінде қызмет етеді, себебі кәсіпорынға маркетингтік зерттеу жүргізу беймәлім, белгісіз зат, оны қалай өткізу, қалай жоспарлау, қандай әдіс қолдану деген сұрақтар туындайды. Бұл сауалдардың әрбірі өз бетінше тағы да сұрақтар туғызады, ал осының бәрін дұрыс қолданбауы нақты мәліметтердің бетін ашпайды, сондықтан нарықтағы кәсіби маманданған маркетингтік қызметті жүргізумен айналысатын ұйымдарға жүгіну немесе маркетингтік қызметті дұрыс жоспарлай білу дұрыс шешім болады.

Денсаулық сақтау саласының аса маңызды, әрі негізгі құрылымы, экономиканың ең бір тиімді салаларының бірі - фармацевтика. Фармацевтика - пайда табудан үшінші орында тұрған сала. Сол себепті бітіру жұмысын тәжірибелік жағынан қарастыруда фармацевтикалық компания қарастырылды. Яғни фармацевтикалық компаниялардың маркетинг жүйесінің ерекшеліктері мен әдістері талданылған. Фармацевтика - нағыз қайнап тұрған ақшалы сала. Сондай-ақ фармацевтиканың медицинаның басқа салаларынан артықшылығы - ақша тұтынып қана қоймайды, сонымен бірге оны береді де. Яғни бұл салаға денсаулық сақтау қырынан кейін, экономикалық тұрғыдан да ерекше мән беру керек.

Жұмысты жазу барысында отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектерін, баспасөз беттерінде жарияланған материалдарды қолдана отырып жасалған тұжырымдар келтіріледі.

Жұмыстың мақсаты - фармация мекемелерінде маркетинг қызметінің тиімділігін көтеру, талдау және арттыру шаралары.

Дипломдық жұмысты жазу барысында жұмыстың мақсатына жету үшін келесідей міндеттер белгіленді :

«Санофи Авентис» ЖШС мысалында маркетинг қызметінің тиімділігін ашып, зерттеу және маркетингтің осы саладағы ерекшеліктерін анықтау және талдау болып табылады.
Фармация саласындағы маркетингтік қызмет тиімділігін көтеру үшін жетілдіру ұсыныстарын жасау.

Дипломдық жұмыстың ғылыми жаңалығы болып тапсырыскермен өзара байланыстағы автоматтандырылған жүйені немесе CRM-жүйесін (Customer Relationship Management) енгізу яғни, сатып алушылармен өзара байланысты басқару, бұл тапсырыскерге автоматты түрде қызмет көрсету және оларға, өндіріс пен сауда-саттықтың өзара әсерін бақылауға және талдауға мүмкіндік беруге арналған.

Зерттеу объектісі - «Санофи Авентис» ЖШС болып табылады.

Зерттеу пәні - фармацевтикалық сала субьектілерінің әлеуметтік-экономикалық қарым-қатынасы болып табылады.

Теориялық және әдістемелік негіздеріне - отандық және шетелдік экономика ғалымдарының еңбектері, Қазақстан Республикасының заңдары мен нормативтік актілері жатады.

Дипломдық жұмыс кіріспе, үш негізгі бөлім, қорытынды және әдебиеттер тізімінен құралған.

1 ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖӘНЕ ФАРМАЦИЯ САЛАСЫНДАҒЫ МАРКЕТИНГ ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

1. 1 Денсаулық сақтау саласындағы маркетингтің қалыптасуы мен негізгі тенденциясы

Сондықтан бірінші қызығушылықты кәсіпорындар мен өндірістік мекемелер халықаралық нарық жүйесіне шығу үшін көрсетті. Маркетинг жүйесін ең соңынан меңгере бастағандар өндіріс шығармайтын кәсіпорындар болды, соның ішінде медициналық мекемелер. Денсаулық сақтау жүйесіне маркетингтің концепциясын ендіру адамдардың мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік туғызып отыр. Себебі жеке медициналық клиникалар, сақтандыру медицинасының қалыптасуы және т. б. нарықтық қатынас элементтерінің қалыптасуына жағдай жасауда.

Медициналық қызмет көрсетуде маркетингтің алғы мақсаты болып мыналар саналады:

- жаңа шаруашылық механизмінің даму барысында медициналық мекемелерді қаржыландару әдісін енгізу;

- комерциялық медициналық мекемелердің дамуы, қызмет істеу барысында пайда табу;

- мемлекетке тәуелсіз сақтандыру компаниясы сияқты жаңа қаржыландыру көзін табу;

- жаңа емдеу әдістері мен технологиялық жабдықтарды қолдану;

- медициналық көмек көрсетудің сапасын арттыруға қойылатын талапты жоғарылату (күшейту) .

Осыған байланысты медициналық қызметтің қажеттілігінің құрылымы мен көлемін оңтайландыру (оптимазациялау) қажет.

Сондықтан маркетингтің көмегімен науқасқа қандай медициналық көмек қажет екені, медициналық көмектің нақты түрі мен сапасы туралы ақпарат ала аламыз. Маркетинг теориясы экономикалық ғылым жүйесінің қалыптасуымен тығыз байланысты. Маркетингті тереңдетіп зерттеу тек нарық, айырбас, тауар, сұраныс, қажеттілік сияқты экономикалық категориялардың мәнін түсіну негізінде ғана болуы мүмкін. Бұл түсініктер маркетингтің прагматикалық теориясының даму негізі болып табылады.

Маркетинг жүйесінде нарық - нақты және әлеуметті (потенциалды) тұтынушылардың жиынтығы. Нарықты тауарды сатып алу мүмкіндігі және қажеттіліктері бар тұтынушылар құрайды. Сондықтан маркетингтің басты міндеті тұтынушылардың мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін айқындау және қанағаттандыру болып табылады. [1, 400 б. ]

Медициналық қызметтеріндегі нарық - бұл өте қажетті нарық, себебі адамдарға қажетті салауаттылықты қанағаттандыратын және сапалы деңгейде, қажетті көлемде медициналық көмек алуға кепілдік берді. Мұндай нарықтық жүйенің - қызмет етуді қамтамсыз ететін өзіндік инфрақұрылымдығы бар: емдеу-профилактикалық мекемелер, жоғарғы оқу орындары, медициналық ассоциациялар, медициналық сақтандыру компаниялары және т. б. медициналық орталықтар.

Медицинада нарық жүйесі мемлекеттік денсаулық сақтау жүйесі болып саналады. Сонымен қатар, медициналық техникалардың нарық жүйесі, фармакологиялық өнімдердің нарық жүйесі, санитарлық-гигиеналық қызмет көрсетуге арналған ақпараттық жабдықтардың нарық жүйесі және т. б. болуы мүмкін. Әрбір нарық жүйелері менеджерлер мен сатушылардың тұтынушыларға сататын нарықтық сегменттеуге бөлінеді. Коммерциялық емес маркетинг - бұл қоғам мүддесін немесе идеяларды дамыту мақсатында жүзеге асыратын ұйымдар мен жеке тұлғалардың іс-әрекеті. Коммерциялық емес маркетинг пайда табу мақсатын көздемейді.

Коммерциялық емес ұйымдардың маркетингі коммерциялық маркетингке қарағанда басқа факторлармен анықталады. Кейде коммерциялық емес маркетингті институционалды деп атайды. Өйткені, емханалар, мектептер, әскери ұйымдар, театрлар, мұражайлар, мешіттер, университеттер, сондай-ақ әр түрлі қоғамдьқ ұйымдар сияқты институцияларды қамтиды. Денсаулық сақтау жүйесіндегі маркетингтің ерекшеліктері. Маркетингтің мақсаттары айтарлықтай қиын, оларды санмен өлшеу мүмкін емес. Денсаулық сақтау ұйымдары шылым шегумен, нашақорлықпен, ішімдікке тыйым салу арқылы адам ағзасына қатер төндіретін жағымсыз факторлармен күресуді мақсат етеді. Қоршаған ортаны қорғау ұйымдары табиғатты аялауды, экологиялық білім мен тәрбиені, салауатты өмір салтын насихаттайды. Денсаулық сақтау ұйымдары көбінесе мемлекеттік органдардың ықпалында болады.

«Өнімді ақшаға айналдырудан» «жетекші философия» ретінде маркетингке дейін жолын, яғни, фирмалардың дәстүрлі сауда-саттық іс-әрекетінен маркетингке дейінгі нарықтық қарым-қатынастардың дамуының нәтижесі және нарықтағы сұраныс пен ұсыныстың ара қатынасы ретінде қарастыру керек.

Нарық дамуының бастапқы сатысы өзімен тауар өндірушілер үлкен сұраныс және шектеулі ұсыныс болғандықтан (сатушы нарығы) мықты орын алған кезеңді көрсетеді. Бұл жағдайда кәсіпкерлік күш салулар өндірісті дамытуға және де аз мөлшерде тауар өткізуге бағытталған.

Өндірісті әбден жетілдіру көзқарасына сәйкес тұтынушылар кең тараған және баға жағынан қол жетімді тауарларға ұтымды қарайды деп саналады. Бұл жағдайда фирма өзінің бар күшін өндірістің әбден жетілуіне, бөліп тарату жүйесінің тиімділігін көтеруге жинақтап жұмылдыруы керек. Өндірістік-бағытталған көзқарасты қолдану екі ахуалда мақсатқа сәйкес: тауарға деген сұраныс ұсыныстан асқанда және өндірістің өзіндік құны өте жоғары және оны еңбек өнімділігін жоғарылату есебінен төмендету қажет болғанда.

Тауарды әбден жетілдіру көзқарасы тұтынушылар тек қана сапасы өте жоғары тауарларды артық көреді. Бұл жағдайда фирма барлық күшін жоғары сапалы өнімнің өндірісіне және оны үнемі жетілдіруіне шоғырландыру керек. Өндіруші өзінің тауарын сондай жақсы көреді, сондықтан тұтынушылардың неге мұқтаждығын естен шығарып жібереді.

Нарықтың дамуының ендігі кезеңінде, сұраныс пен ұсыныс шамалы тепе-теңдікте болғанда, мынадай жағдай туындайды, нарықта сатып алушылар талап ететін тауарлар үнемі болады және сатушының міндетіне бірқатар шараларды сатып алушыны қызықтыру және оны бәсекелестің тауарын емес, дәл осы тауарды өзінен сатып алуы мақсатында жүзеге асыру керек.

Бұндай жағдайда фирмалар басқармалық коммерциялық күш-жігердің күшейтілуінің көзқарасына бағытталуы керек. Осыған сәйкес, егер ол сату және дамыту өрісінде едәуір күш-жігерін жұмсамаса, тұтынушылар фирманың тауарларын мол мөлшерде сатып алмайды. Көптеген фирмалар сауда-саттықта қиыншылықты көре бастаған және қайта өндірудің белгілері айқындалған кезде осы көзқарасқа бағыттала бастайды. Бұндай компаниялардың мақсаты - нарықта қажетті өнімнің өндірісі емес, өндірілген тауарларды сату. [2, 752 б. ]

Нарықта «сатып алушының нарығы» деп атауға болатын жағдай туындауы мүмкін: еркін қарауында едәуір табысы бар сатып алушылар ұсынылатын тауарлардың әр алуан жинағының алдына ұшырайды, олар оның ішінен таңдай алады. Өндіруші шамалы тәуелді жағдайға түсіп қалады, себебі ол, басқа көптеген кәсіпорындармен жарыса отырып, сатып алушылардың бабын тауып жағу және олардың қажеттілігін қанағаттандыру керек. Көптеген кәсіпорындар бұл жағдайда өзінің іс-әрекетін сауда-саттық базардың талаптарын қанағаттандыруға бағыттауға мәжбүр болады. Бұл жағдайда кәсіпорынның маркетингке қарай бағыты туралы сөз болып отыр.

Маркетингтің көзқарасы фирманың жетістікке жету кепілі - мақсатты бағыттағы нарықтың мұқтажы мен қажеттерін бәсекешілерге қарағанда ең тиімді әдістермен анықтау болып табылатынын сендіреді.

Қазіргі заманда тауарлардың және қызметтердің сапасы, тұтынушылырдың белгілі бір фирманың және марканың жолын ұстанып, жоғары технологияларға, этикалық стандарттарға бағытталынуы сияқты мынадай факторлардың маңызы өскен сайын, маркетинг тәжиребесінде әлеуметтік және этикалық мәселелерді есепке алу қажеттілігі туындады, бұл әлеуметтік-этикалық маркетинг көзқарасының дамуына алып келеді.

Бұл көзқарас фирма мәселесі деп тұтынушының, бүтіндей қоғамның саулығын нығайту немесе сақтаумен бірге мұқтаждықтарды, қажеттіліктерді және мақсатты бағыттағы нарықтың мүддесін дәлелдеуін және бәсекешілерге қарағанда қажеттіліктерді тиімдірек әдістермен қанағаттандыруын анықтайды. Бұл көзқарас үш факторлардың балансын: фирманың табысын, сатыпалушылық қажеттіліктерді және қоғамның мүддесін болжайды.

Маркетинг ғылым ретінде принциптері, міндеті, қызметі және мақсаттары бар. Маркетингтің принциптеріне:

1. Бүкіл іс-әрекетін нарыққа бағыттау қажеттілігі, нарық талаптарының есепке алу.

2. Нарықта дифференциалды (әр түрлі, біркелкі емес) жақындау қажеттігі.

3. Жаналықтарға бағытталу.

4. Нарық талаптарының өзгеруіне бейімді сезіну.

5. Нарықта үздіксіз және мақсаттылық әсер ету.

6. Ұзақ мерзімге бағытталу.

7. Тиімді басқару, басшылық жағынан басқаруға шығармашылық, жаңашыл жақындау қажеттілігі.

8. Фирманың барлық қызметкерлері үшін маркетингтік ойлау қажеттілігін жатқызуға болады.

Нарықта белгілі мұқтаждықтары бар тұтынушылар құрайды. Тұтынушылар сұранысын теңестіруге маркетингте ерекше мән беріледі. Ұсынылып отырған тауарлар сатып алушыларға, олардың мәселелерін шешуде қандай шамада көмектесе алады деген есеппен фирмамен қарастырылады.

Сұраныс біркелкі сипатта сирек кездеседі. Көбінесе әр түрлі мұқтажы бар сатып алушы топтардың үлкен саны кездеседі. Сондықтан потенциалды сатып алушыларды топтарға бөлу қажет. Осы сияқты бөлу фирмаға сатып алушы топтардың ерекшелік қажеттіліктеріне бейімделуге және әсер ету бойынша өзінің стратегиясын өндеуге мүмкіншілік береді. Бұл жақындауды сегментация (мүшелі құрылыстың бөліну процесі) . Осылай нарыққа деген дифференциалды жақындау принципі іске асады.

Сатып алушылардың сұраныстарын қанағаттандырудағы кәсіпорынның өндірістік бағдарламасының бағытталыну нәтижесі болып нарыққа жаңа тауарлар шығару немесе жаңа нарықтарды игеру болады. Ассортиментті жаңарту, безендіру, жарнама және т. б. - бәсекелестер фонында бөлініп шығу және потенциалды сатып алушылардың назарын тарту үшін пайдалынатын құралдар. [3]

Бұндай инновация (жаңалық) тауардың және оның түрлі өзгерушілігін үнемі жетілдіруін, қолдағы барды жанартуын және жаңа тауарды жасауын, жана технологияларды өңдеуін болжайды, бірақ бұл онымен шектелмейді.

Фирмаларға өзінің бәсекелестік орнын мықтау үшін нарықтың өзгеріп тұратын талаптарымен қоса оған бір уақытта мақсатты бағытталған әсеріне белсенді бейімделу стратегиясын үйлестіру керек. Маркетинг қолданылатын және потенциалды сұранысқа өндірістің және сауда-саттықтың бейімді сезіну принципіне негізделеді. Сол мезгілде-ақ тұтынушыға, оның фирмаға және оның өніміне жағымды қарауын жасау мақсатында әсер ету керек, сонымен бірге оның ұсынылып отырған тауарды алуға ықыласын қоздыру керек. Тұтынушыға әсер ету үшін фирмалар мынадай амалдар қолдануы мүмкін: жарнама, жеке сатулар, тауар өтімін ынталандыру, паблик рилейшиз сияқты.

Маркетингтің келесі принципі оның уақытша жайын: кәсіпорын іс-әрекетінің ұзақ мерзімді нәтижеге бағытталынуын қосып алған. Бұл жерде шараларды жоспарлау және жүзеге асыру үшін ұзағырақ мерзім керек етіледі. Басында өтім нарығының мұқиятты талдауы жүргізіледі, сонан соң негіздері қаланады. Нарықта жана өнімнің ойы пайда болуымен оның табысы арасында жылдар өтуі мүмкін. Маркетингте болжалау шегі ортамерзімді жоспарлануында 5 жылды және ұзақмерзімді жоспарлануында 10-15 жылдарды құрайды.

Ұзағырақ келешекке бағытталыну принципінің жүзеге асуы стратегиялық менеджемент әдістерін пайдалануымен бірге үйлесуі фирманың сыртқы ортаның тұрақсыздық деңгейінің өсу жағдайында өзгеріп жатқан үдерістерге тиімді бейімделу механизмін пайдалана дамуына мүмкіндікті қамтамасыз етеді.

Маркетингтік ойлау ұжымда қызметкерлердің іс-әрекет қалпының бірлігін қамтамасыз ететін сондай микромәдениетті жасауды және қолдауды шамалайды. Бұл принцип бәрінен бұрын адамға деген сыйды ойлайды. [4, 556 б. ]

Маркетинг өндірістік-өтімдік іс-әрекетті басқару көзқарасы ретінде өзінің міндеттері бар:

- маркетингтің талдаулық міндеті;

- жоспарлау міндеті;

- өндірістік-өтімдік міндеті;

- маркетинг іс-әрекетін бақылау және оны бағалау.

Маркетингтің талдаулық міндетінің негізгі мазмұны - үш маңызды бағытты қамтитын маркетингтік зерттеулерді жүргізу:

1) нарықты жүйелі тексеру, өзіне нарықты тұтас сипаттарын талдауды, тұтынушыларды зерттеуді және сегментациялауды (бөліну процесін) жүргізу, тауардың тұтынушылық қасиеттерін және ол туралы сатып алушылық ұғымды талдау, нарықтың құрылымын талдау және бәсекелестердің стратегиялық орындарын бағалау;

2) фирманың өндірістік-өтімдік мүмкіншіліктерін талдау - тауардың алуан-түрлілігін, өндірістік қуаттылығын, материалдық-техникалық қамту жүйесін, компанияның ғылыми-техникалық және кадрлық потенциалын, оның қаржылық мүмкіншіліктерін зерттеу; өтімділік жүйесін және нарыққа тауардың жылжуын зерттеу. Алынған мәліметтердің негізінде SWOT-талдау - кәсіпорынның күшті және әлсіз жерлерін, мүмкіншіліктерін және қауіп-қатерін бағалау жүргізіледі;

3) маркетинг стратегиясын өндеу.

Жоспарлау міндеті 2 кезеңді қосып алған:

1) Компанияның белгілі бөлімшелерімен тауарлық, бағалық, өтімділік, қатынастық және кадрлық саясат жоспарлары жасалынуы;

2) Маркетингтік бағдарламаның қалыптасуы.

Маркетингтің өндірістік-өтімдік міндеті жоспарда салынған бағыттарды жүзеге асыруды шамалайды:

- тауарлық саясатты (өнімнің белгілі ассортиментін өндіру, жана тауарларды өндеу және т. б. ) ;

- бағалық саясатты (бағаның деңгейін және оның қозғалысын анықтау;

- өтімділік саясатты (өтім каналдарын жасау, нарыққа шығу уақытын анықтау) ;

- қатынас саясатты (нарықта тауардың жылжуы бойынша шараларды жүзеге асыру) ;

- кадрлік саясатты (кадрларды алу, оқыту, персоналды қайта дайындау, қызметкерлерді себептеу бойынша шараларды жүзеге асыру) .

Маркетингтің бақылау міндеті маркетингтік бүкіл бағдарламаның жүзеге асыру процесінде іске асады.

... жалғасы