Ұйымдағы қызметкелерді басқару жүйесіндегі қызмет түрлері
Жоспар
I.Кіріспе.
II.Негізгі бөлім.
1.Ұйымдағы қызметкерлерді басқару процессі
2.Ұйымдағы қызметкерлердін, құрамы мен құрылымы
3.Ұйымдағы қызметкелерді басқару жүйесіндегі қызмет түрлері
4.Ұйымдағы қызметкерлердің еңбек нәтижелілігін ынталандыру әдістері.
III.Қорытынды.
Әдебиеттер
I.Кіріспе.
II.Негізгі бөлім.
1.Ұйымдағы қызметкерлерді басқару процессі
2.Ұйымдағы қызметкерлердін, құрамы мен құрылымы
3.Ұйымдағы қызметкелерді басқару жүйесіндегі қызмет түрлері
4.Ұйымдағы қызметкерлердің еңбек нәтижелілігін ынталандыру әдістері.
III.Қорытынды.
Әдебиеттер
Кіріспе.
Әрбір топтың ұйым болып есептелуіне төмендегідей талаптар қойылады;
1. Осы топтың мүшесі болатын кем дегенде екі адамның бар болуы;
2.Барлығының алдына қойылған ортақ мақсат немесе
нәтиженің болуы;
Топтың мақсатына жетуі үшін топ мүшелерінің бірегей ар-
найы еңбектенуі;
Осыдан барып төменгі анықтамаға тоқталамыз.
Ұйым — алға қойылған мақсатқа жету бармемнда адамдар тобы
еңбегін сапалы үйлестірілуі.
Ұйымның мақсаты жан-жақты болуы мүмкін. Мысалы,-кәсіпорңнның басты міндетті белгілі бір мөлшерде өнім өндіру немесе қызмет көрсету болса, ал оны бастапқы міндеттің өзі оның орындалуын қамтамасыз ететін бірнаше мақсатқа бөлінеді. Бұлар; өндірісті жетілдіру және оның тиімділігін арттыру, қаржы көздерімен мүмкіндіктерді іздестіру, сыртқы ортаға бейімделу, ғылыми жетістіктерді пайдалану,ұйым қызметкерлерін әлеуметтік қорғау т. б. Яғни, ұйым мақсатына қол жеткізуде сан қилы іс-әрекеттер орындалады жане осн мақсаттың өзі әртүрлі ұйымдарға байланысты болып келеді.
Ұйымдардың негізгі түрлері.
Мақсатты орындауда нәтижеге қол жеткізуде ұйымдар құрылады және олар ресми, бейресми, күрделі болып жіктеледі.
Ресми ұйымдар дегеніміз - мақсатты орындауда басқару процесін жүйелі үйлестіретін иақтылы құрлымға ие болатын басшылық еркімен құрылған адамдар тобы.Ресми ұйымдарда нақтылы міндет қызметкерлер атрақатынасы тағайындалған және ресмиленген басшылық органы орын алады.
Бейресми ұйымдар қызмет барысындағы қатынастарға, ішкі себептерге байланыстыойламағанжерден құрылады.
Күрделі ұйымдарқұрылы мен мақсаттардың жан-жақты кешенді сипаты жағдайында пайда болады.Ресурстар мен, мүмкіндіктер, мақсаттар басымдылығына қарай тимді үйлестіруді талап етеді.
1.Ұйымдағы қызметкерлерді басқару.
Ұйымдар міндеттерді орындау барысында өздеріне тән
бірқатар сипаттамаға ие болады. 0ларға ресурстардың орын алуы,
сыртқы ортадаң тәуелділігі көлденен және тік еқбек бөлінісі және
баскарудың кажеттілігі енгізіледі.
Ресурстар. Жалпы алғанда кез-келген қызметі-нәтежесінде мақсатқа қол жеткізуде ресурстарды тиімді пайдалану. Ұйымдардағы ресурстар; адамдық, қаржылық материалдық технологаялық және акдараттнқболнп жіктелінеді.
Сыртқы ортадан тәуелділігі.Ұйымның кызметі нәтижесі көп жағдайда оның коршаған ортасындан эконолық, саяси, нарықтық,технологиялық, халықаралық,әлеуметтік,мәдини фактордарға байланысты болады. Басшылық аталған факторларды талдау арқылы ұйымға төнетін ықтимал кауіп-қатерді орнықтау бағалап, мүмкін болар зардаптарын саналы түрде алдын алуы және сыртақы ортаға бейімделуі тиіс.Сыртқы ортаны талдау процесс болып саналады, сол арқылы ұйым стратегисын ұсынуға, өзгерістерді бағалауға, бәсекелестер кызметін бақылауға және тиімді факторларды бөліп көрсетуге мүмкіндік туындайды.
Ұйым қызметін басқару ісінің тиімділігі сондағы ерекеттедің нақтылы жағдайға карап ұйымдастырылуы сипатына байланысты болады. Көлденен, еңбек бөлінісі дегеніміз — басқару процесін дегі әртүрлі кызметтерді икемді орындау мақсатында компонецттерге жіктелінуі, яғни, ұйым ішіндегі өндірістік және функционалдық қызметтердің орын алуы. Көлденен еңбек бөлінісі арқылы ұйымда бастапқы өндірістік цехтар мен бөлімдермен қатар? барлық жүйенің қызметін қамтамасыз ететін: жоспарлау, қаржы, жаңалықтар енгізу, қызметкерлерді басқару, маркетинг, жабдықтау т. б. бөлімдер құрылады.
Тік еқбек бөлінісі—басқару ісінін, күрде жүйелік сипатта бояуынан туындайтын әрекет. Мақсатқа жетуде басқарушы ұйым қызметін тиімді үйлестіріи отыруы қажет, осыдан барып қызметтердің анықталуы, өкілеттіліктердің берілуі және басқару деңгейлеріне бөліну жүзеге асырылады.
¥йым ішінде басқару деңгейлері жоғары, орта, төменгі болып бөлінеді
Жоғарғы буын (деңгей) ұйымның жалпы стратегиясын, бағыт-бағдарламасын уакыт пен кеңістік бойынша калыптастырып жасауда және жалпы ұйымдық дамуды бағалауда қызмет атқаратын жоғарғы басшыларды (президент, висе-президент, директор, басқарма) өз құрамына енгізеді.
Орта буын (деңгей) — жоғарғы буын анықтаған ұйымның жалпы мақсатын жүзеге асыруда үйлестіру қызметтерін орындайтын өндірістік және функционалдық бөлім басшылары.
Төменгі деңгей — тікелей орындаушылылар және де төмен
ішінара қызметтерді орындайтын басшы буындар.
Баскарудын, кызметтілігі.
Нарықтық экономика жағдайында басқару ісі одан әрі күрделене түсіп, бәсекелестік, меншік формаларының сан алуандығы , шаруашылық дербестік орын алғанда басқарудың кызметтілігі мен басқаруға қойылатын талаптар арта түседі. Баскарудың мақсаты — кәсіпорын мүмкіндіктерін тиімді пайдалана отырып аға қойылған нәтижеге қол жеткізу. Көрнекті американ экономисі В. В. Леоитьевтің анықтамасы бойынша, басқару — бұл өнім технологил, өндірісті ұйымдастыру, басқару еңбегі, әлеуметтік қатынас саласында жаңарту, инновациялау мақсатында жүзеге асырылатын қағидалар, тәсілдер мен әдістердің жиынтығы.
Қазіргі кездегі басқаруға қоймлатын талантарды негізгі бағыттарм және олардың даму тенденциялары туралы төмендегідей түсініктеме беруге болады;
Әрбір топтың ұйым болып есептелуіне төмендегідей талаптар қойылады;
1. Осы топтың мүшесі болатын кем дегенде екі адамның бар болуы;
2.Барлығының алдына қойылған ортақ мақсат немесе
нәтиженің болуы;
Топтың мақсатына жетуі үшін топ мүшелерінің бірегей ар-
найы еңбектенуі;
Осыдан барып төменгі анықтамаға тоқталамыз.
Ұйым — алға қойылған мақсатқа жету бармемнда адамдар тобы
еңбегін сапалы үйлестірілуі.
Ұйымның мақсаты жан-жақты болуы мүмкін. Мысалы,-кәсіпорңнның басты міндетті белгілі бір мөлшерде өнім өндіру немесе қызмет көрсету болса, ал оны бастапқы міндеттің өзі оның орындалуын қамтамасыз ететін бірнаше мақсатқа бөлінеді. Бұлар; өндірісті жетілдіру және оның тиімділігін арттыру, қаржы көздерімен мүмкіндіктерді іздестіру, сыртқы ортаға бейімделу, ғылыми жетістіктерді пайдалану,ұйым қызметкерлерін әлеуметтік қорғау т. б. Яғни, ұйым мақсатына қол жеткізуде сан қилы іс-әрекеттер орындалады жане осн мақсаттың өзі әртүрлі ұйымдарға байланысты болып келеді.
Ұйымдардың негізгі түрлері.
Мақсатты орындауда нәтижеге қол жеткізуде ұйымдар құрылады және олар ресми, бейресми, күрделі болып жіктеледі.
Ресми ұйымдар дегеніміз - мақсатты орындауда басқару процесін жүйелі үйлестіретін иақтылы құрлымға ие болатын басшылық еркімен құрылған адамдар тобы.Ресми ұйымдарда нақтылы міндет қызметкерлер атрақатынасы тағайындалған және ресмиленген басшылық органы орын алады.
Бейресми ұйымдар қызмет барысындағы қатынастарға, ішкі себептерге байланыстыойламағанжерден құрылады.
Күрделі ұйымдарқұрылы мен мақсаттардың жан-жақты кешенді сипаты жағдайында пайда болады.Ресурстар мен, мүмкіндіктер, мақсаттар басымдылығына қарай тимді үйлестіруді талап етеді.
1.Ұйымдағы қызметкерлерді басқару.
Ұйымдар міндеттерді орындау барысында өздеріне тән
бірқатар сипаттамаға ие болады. 0ларға ресурстардың орын алуы,
сыртқы ортадаң тәуелділігі көлденен және тік еқбек бөлінісі және
баскарудың кажеттілігі енгізіледі.
Ресурстар. Жалпы алғанда кез-келген қызметі-нәтежесінде мақсатқа қол жеткізуде ресурстарды тиімді пайдалану. Ұйымдардағы ресурстар; адамдық, қаржылық материалдық технологаялық және акдараттнқболнп жіктелінеді.
Сыртқы ортадан тәуелділігі.Ұйымның кызметі нәтижесі көп жағдайда оның коршаған ортасындан эконолық, саяси, нарықтық,технологиялық, халықаралық,әлеуметтік,мәдини фактордарға байланысты болады. Басшылық аталған факторларды талдау арқылы ұйымға төнетін ықтимал кауіп-қатерді орнықтау бағалап, мүмкін болар зардаптарын саналы түрде алдын алуы және сыртақы ортаға бейімделуі тиіс.Сыртқы ортаны талдау процесс болып саналады, сол арқылы ұйым стратегисын ұсынуға, өзгерістерді бағалауға, бәсекелестер кызметін бақылауға және тиімді факторларды бөліп көрсетуге мүмкіндік туындайды.
Ұйым қызметін басқару ісінің тиімділігі сондағы ерекеттедің нақтылы жағдайға карап ұйымдастырылуы сипатына байланысты болады. Көлденен, еңбек бөлінісі дегеніміз — басқару процесін дегі әртүрлі кызметтерді икемді орындау мақсатында компонецттерге жіктелінуі, яғни, ұйым ішіндегі өндірістік және функционалдық қызметтердің орын алуы. Көлденен еңбек бөлінісі арқылы ұйымда бастапқы өндірістік цехтар мен бөлімдермен қатар? барлық жүйенің қызметін қамтамасыз ететін: жоспарлау, қаржы, жаңалықтар енгізу, қызметкерлерді басқару, маркетинг, жабдықтау т. б. бөлімдер құрылады.
Тік еқбек бөлінісі—басқару ісінін, күрде жүйелік сипатта бояуынан туындайтын әрекет. Мақсатқа жетуде басқарушы ұйым қызметін тиімді үйлестіріи отыруы қажет, осыдан барып қызметтердің анықталуы, өкілеттіліктердің берілуі және басқару деңгейлеріне бөліну жүзеге асырылады.
¥йым ішінде басқару деңгейлері жоғары, орта, төменгі болып бөлінеді
Жоғарғы буын (деңгей) ұйымның жалпы стратегиясын, бағыт-бағдарламасын уакыт пен кеңістік бойынша калыптастырып жасауда және жалпы ұйымдық дамуды бағалауда қызмет атқаратын жоғарғы басшыларды (президент, висе-президент, директор, басқарма) өз құрамына енгізеді.
Орта буын (деңгей) — жоғарғы буын анықтаған ұйымның жалпы мақсатын жүзеге асыруда үйлестіру қызметтерін орындайтын өндірістік және функционалдық бөлім басшылары.
Төменгі деңгей — тікелей орындаушылылар және де төмен
ішінара қызметтерді орындайтын басшы буындар.
Баскарудын, кызметтілігі.
Нарықтық экономика жағдайында басқару ісі одан әрі күрделене түсіп, бәсекелестік, меншік формаларының сан алуандығы , шаруашылық дербестік орын алғанда басқарудың кызметтілігі мен басқаруға қойылатын талаптар арта түседі. Баскарудың мақсаты — кәсіпорын мүмкіндіктерін тиімді пайдалана отырып аға қойылған нәтижеге қол жеткізу. Көрнекті американ экономисі В. В. Леоитьевтің анықтамасы бойынша, басқару — бұл өнім технологил, өндірісті ұйымдастыру, басқару еңбегі, әлеуметтік қатынас саласында жаңарту, инновациялау мақсатында жүзеге асырылатын қағидалар, тәсілдер мен әдістердің жиынтығы.
Қазіргі кездегі басқаруға қоймлатын талантарды негізгі бағыттарм және олардың даму тенденциялары туралы төмендегідей түсініктеме беруге болады;
ӘДЕБИЕТТЕР
1 Қазақетан Республикасынық Конституцияеы. Алматы, Жеті жарғы, 1995
2. Қазакетан Республикасының Азаматтық Кодексі-Алматы,
Қазақстан, 1995.
3. Қазақстан Республикасында кәсіпкерлікті қолдау мен да-
мытудың 1994—1996 жылдарға арналған бағдарламасы.-Егемн
Қазақстан , 25 маусым.
4.1996 — 1998 жылдарға арналған реформаларды тереңдету жөніндегі Қазақстан, Республикасы үкіметінің іс-қимыл жоспары.- Егемен Қазакстан 1995,28 желтоқсан.
5. Н.Ә.Назарбаев — Қазакртанның егеменді мемлекет ретінде
қалыпатасуы мен дамуының стратегиясы.- Алматы, Дәуір, 1992 ж.
6. Н. Ә. Назарбаев — "Ғасырлар тоғысында".-Алматы, Өнер,1996ж,
7. Н, Ә. Назарбаев — "Қазақстан -2030 Барлық қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы". Ел Президентінің Қазақстан халқына жо-дауы, Алматы, 1997.
9. Қ.В.Бердалиев, С. Ы Өмірзақов — Менеджмент негіздері-Алматы, ҚазМБА, 1994,
10. К. В. Бердалиев және т. б. — "Басқару негіздері, Алматы, 1995
11. Мескон М. X., Альберт М., Хедоури Ф. — Менеджмент негіздері, М.,1995.
12. Герчикова И. Н, — "Менеджмент"-М. Банки-Биржи, 1994
1 Қазақетан Республикасынық Конституцияеы. Алматы, Жеті жарғы, 1995
2. Қазакетан Республикасының Азаматтық Кодексі-Алматы,
Қазақстан, 1995.
3. Қазақстан Республикасында кәсіпкерлікті қолдау мен да-
мытудың 1994—1996 жылдарға арналған бағдарламасы.-Егемн
Қазақстан , 25 маусым.
4.1996 — 1998 жылдарға арналған реформаларды тереңдету жөніндегі Қазақстан, Республикасы үкіметінің іс-қимыл жоспары.- Егемен Қазакстан 1995,28 желтоқсан.
5. Н.Ә.Назарбаев — Қазакртанның егеменді мемлекет ретінде
қалыпатасуы мен дамуының стратегиясы.- Алматы, Дәуір, 1992 ж.
6. Н. Ә. Назарбаев — "Ғасырлар тоғысында".-Алматы, Өнер,1996ж,
7. Н, Ә. Назарбаев — "Қазақстан -2030 Барлық қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы". Ел Президентінің Қазақстан халқына жо-дауы, Алматы, 1997.
9. Қ.В.Бердалиев, С. Ы Өмірзақов — Менеджмент негіздері-Алматы, ҚазМБА, 1994,
10. К. В. Бердалиев және т. б. — "Басқару негіздері, Алматы, 1995
11. Мескон М. X., Альберт М., Хедоури Ф. — Менеджмент негіздері, М.,1995.
12. Герчикова И. Н, — "Менеджмент"-М. Банки-Биржи, 1994
Жоспар
I.Кіріспе.
II.Негізгі бөлім.
1.Ұйымдағы қызметкерлерді басқару процессі
2.Ұйымдағы қызметкерлердін, құрамы мен құрылымы
3.Ұйымдағы қызметкелерді басқару жүйесіндегі қызмет түрлері
4.Ұйымдағы қызметкерлердің еңбек нәтижелілігін ынталандыру әдістері.
III.Қорытынды.
Әдебиеттер
Кіріспе.
Әрбір топтың ұйым болып есептелуіне төмендегідей талаптар қойылады;
1. Осы топтың мүшесі болатын кем дегенде екі адамның бар болуы;
2.Барлығының алдына қойылған ортақ мақсат немесе
нәтиженің болуы;
Топтың мақсатына жетуі үшін топ мүшелерінің бірегей ар-
найы еңбектенуі;
Осыдан барып төменгі анықтамаға тоқталамыз.
Ұйым — алға қойылған мақсатқа жету бармемнда адамдар тобы
еңбегін сапалы үйлестірілуі.
Ұйымның мақсаты жан-жақты болуы мүмкін. Мысалы,-кәсіпорңнның басты
міндетті белгілі бір мөлшерде өнім өндіру немесе қызмет көрсету болса, ал
оны бастапқы міндеттің өзі оның орындалуын қамтамасыз ететін бірнаше
мақсатқа бөлінеді. Бұлар; өндірісті жетілдіру және оның тиімділігін
арттыру, қаржы көздерімен мүмкіндіктерді іздестіру, сыртқы ортаға
бейімделу, ғылыми жетістіктерді пайдалану,ұйым қызметкерлерін әлеуметтік
қорғау т. б. Яғни, ұйым мақсатына қол жеткізуде сан қилы іс-әрекеттер
орындалады жане осн мақсаттың өзі әртүрлі ұйымдарға байланысты болып
келеді.
Ұйымдардың негізгі түрлері.
Мақсатты орындауда нәтижеге қол жеткізуде ұйымдар құрылады және олар
ресми, бейресми, күрделі болып жіктеледі.
Ресми ұйымдар дегеніміз - мақсатты орындауда басқару процесін жүйелі
үйлестіретін иақтылы құрлымға ие болатын басшылық еркімен құрылған адамдар
тобы.Ресми ұйымдарда нақтылы міндет қызметкерлер атрақатынасы тағайындалған
және ресмиленген басшылық органы орын алады.
Бейресми ұйымдар қызмет барысындағы қатынастарға, ішкі себептерге
байланыстыойламағанжерден құрылады.
Күрделі ұйымдарқұрылы мен мақсаттардың жан-жақты кешенді сипаты
жағдайында пайда болады.Ресурстар мен, мүмкіндіктер, мақсаттар
басымдылығына қарай тимді үйлестіруді талап етеді.
1.Ұйымдағы қызметкерлерді басқару.
Ұйымдар міндеттерді орындау барысында өздеріне тән
бірқатар сипаттамаға ие болады. 0ларға ресурстардың орын алуы,
сыртқы ортадаң тәуелділігі көлденен және тік еқбек бөлінісі және
баскарудың кажеттілігі енгізіледі.
Ресурстар. Жалпы алғанда кез-келген қызметі-нәтежесінде мақсатқа қол
жеткізуде ресурстарды тиімді пайдалану. Ұйымдардағы ресурстар; адамдық,
қаржылық материалдық технологаялық және акдараттнқболнп жіктелінеді.
Сыртқы ортадан тәуелділігі.Ұйымның кызметі нәтижесі көп жағдайда оның
коршаған ортасындан эконолық, саяси, нарықтық,технологиялық,
халықаралық,әлеуметтік,мәдини фактордарға байланысты болады. Басшылық
аталған факторларды талдау арқылы ұйымға төнетін ықтимал кауіп-қатерді
орнықтау бағалап, мүмкін болар зардаптарын саналы түрде алдын алуы және
сыртақы ортаға бейімделуі тиіс.Сыртқы ортаны талдау процесс болып
саналады, сол арқылы ұйым стратегисын ұсынуға, өзгерістерді бағалауға,
бәсекелестер кызметін бақылауға және тиімді факторларды бөліп көрсетуге
мүмкіндік туындайды.
Ұйым қызметін басқару ісінің тиімділігі сондағы ерекеттедің нақтылы
жағдайға карап ұйымдастырылуы сипатына байланысты болады. Көлденен, еңбек
бөлінісі дегеніміз — басқару процесін дегі әртүрлі кызметтерді икемді
орындау мақсатында компонецттерге жіктелінуі, яғни, ұйым ішіндегі
өндірістік және функционалдық қызметтердің орын алуы. Көлденен еңбек
бөлінісі арқылы ұйымда бастапқы өндірістік цехтар мен бөлімдермен қатар?
барлық жүйенің қызметін қамтамасыз ететін: жоспарлау, қаржы, жаңалықтар
енгізу, қызметкерлерді басқару, маркетинг, жабдықтау т. б. бөлімдер
құрылады.
Тік еқбек бөлінісі—басқару ісінін, күрде жүйелік сипатта бояуынан
туындайтын әрекет. Мақсатқа жетуде басқарушы ұйым қызметін тиімді
үйлестіріи отыруы қажет, осыдан барып қызметтердің анықталуы,
өкілеттіліктердің берілуі және басқару деңгейлеріне бөліну жүзеге
асырылады.
¥йым ішінде басқару деңгейлері жоғары, орта, төменгі болып бөлінеді
Жоғарғы буын (деңгей) ұйымның жалпы стратегиясын, бағыт-бағдарламасын
уакыт пен кеңістік бойынша калыптастырып жасауда және жалпы ұйымдық дамуды
бағалауда қызмет атқаратын жоғарғы басшыларды (президент, висе-президент,
директор, басқарма) өз құрамына енгізеді.
Орта буын (деңгей) — жоғарғы буын анықтаған ұйымның жалпы мақсатын
жүзеге асыруда үйлестіру қызметтерін орындайтын өндірістік және
функционалдық бөлім басшылары.
Төменгі деңгей — тікелей орындаушылылар және де төмен
ішінара қызметтерді орындайтын басшы буындар.
Баскарудын, кызметтілігі.
Нарықтық экономика жағдайында басқару ісі одан әрі күрделене түсіп,
бәсекелестік, меншік формаларының сан алуандығы , шаруашылық дербестік
орын алғанда басқарудың кызметтілігі мен басқаруға қойылатын талаптар арта
түседі. Баскарудың мақсаты — кәсіпорын мүмкіндіктерін тиімді пайдалана
отырып аға қойылған нәтижеге қол жеткізу. Көрнекті американ экономисі В.
В. Леоитьевтің анықтамасы бойынша, басқару — бұл өнім технологил,
өндірісті ұйымдастыру, басқару еңбегі, әлеуметтік қатынас саласында
жаңарту, инновациялау мақсатында жүзеге асырылатын қағидалар, тәсілдер мен
әдістердің жиынтығы.
Қазіргі кездегі басқаруға қоймлатын талантарды негізгі бағыттарм және
олардың даму тенденциялары туралы төмендегідей түсініктеме беруге
болады;
1 Басқарудың кәсіптілігін дамыту, яғни теориялық біл мен іскерлікті
және тәжірибені ұштастыра білу;
2. Басқаруды демократияландыру — кызметтің орындау
барысымен маңызды маселелерді шешуге әріптестерді кеңінен тарта білу және
басқарушы қызметкерлерді тиімді таңдау мүмкіндігі.
3. Еқбек бөлінісі негізінде басқаруды мамандандыру, сол арқылы басқару
еңбегінің арнайы қызмет түріне бөліне отыры басқару персоналынық
жіктеліңуі;
4. Басқаруды шоғырландыру мақсатты орындауға қолданылатын басқару
әдістері мен формаларын өзара сәйкестекдіру мен үйлестіру;
5. Басқаруды орталықтандыру — қазіргі кездегі өндірістік
жүйенің күрделілігінен туындайтын өзіндік басқару мен
өкілеттілік, басшылықтың бір органға жинақталуы жөніндегі
тиімді аралық карым-қатынастың орнықтырылуы;
6. Басқару шешімдерінін, кеп нұскалылығы — проблемаларды шеяіудің ең
қолайлы жолын таңдау арқылы қосымша күттірмеген шығындарға басшылықтың жол
бермеуі;
7, Басқару еңбегінің мәдениетін көтеру, яғни басқару әрекетін орындауға
моральдық, этикалық; құқықтық нормаларды кеңінен қолдану.
Ұйымдардағы тиімді баскарудың сипатты белгілеріне экономкалық басқарудағы
мемлекеттік, саяси, экономиклық институттар құрылыман, олардың жүргізетін
бағытын, анықтаған, заңдылықтарын көрестеді Ұйымдардың құрылуы, келісім
жасау, меншік және кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу (монополияға карсы
күрес, салық саясаты, каржы саясаты) шаралары баскаруда манызды орын
алады.
Ұйымдастырушылық-техникалық тұрғы өз құрамына орын алған жағдайды дұрыс
бағалау міндеттерді тұрақты белгілеу оған жетудегі стратегияны кабылдау
және қажетті ресурстарды реттеу, тиімді жобалау мен ұйнмдастыру, бақылау
мен ынталандыруды енгізеді.
Ұйымның занды тұлға болып есептелуне меншік, шаруашылық жүргізу немесе
жедел баскару құқығындағы оқшау мүлкінің болуы және сол мүлікпен өз
міндеттемелері бойынша жауап беруі кажетті шарт болып табыдады.
Өз кызметінің неғізгі мақсаты пайда келтіру болып табылатын ұйым
коммерциялық ұйым деп аталынып, мұндай заңды тұлғалар мемлекеттік
кәсіпорын, шаруашылық серіктестік, өндірістік кооператив нысандарында
құрылады.
Ал мұндай мақсатта көздемейтін және алынған пайдасын қатысушыларына
үлестірмейтін ұйым коммерциялық емес ұйым деп танылып, мұндай заңды тұлға:
мекеме, коғамдық бірлестік, тұтыну кооперативті қоғамдық қор, діни
бірлеетік нысанында кұрылуы мүмкін.
Қазақстанда өнеркәсіп саласында 500-ге тарта кәсіпорын банкнгт болып
ееептедінуде. Осыдан барып өтпелі кезендегі киын-қыстау тығырықтан шығуды
басқаруға жоғарғы талаптар қойылады. Осы тұста кәсіпорының, ұйымның
дағдарыстан шығу саясаты жедел, ағымдағы шаралар мен стратегиялық бытты
көздейді.
Жедел шараларға енетіндер: шығын мөлшерін азайту;
қорларды іздестіру; кәсіби мамандарды қатыстыру; кадрлық
өзгерістер; төлемдерді тоқтата тұру мен несие алу; тәртіпті орнықтыру т.б.I
Стратегиялық бағыт алеует иен мүмкіндіктерді, ендірістік
бағдарламаларды, кірісті, жаңалықтар енгізу жүйесін талдау мен бағалауды
және қаржы, маркетинг, техника, басқару, күрделі қаржы салу саласындағы
сауықтыру тұжырымдамасын әзірлеуді қамтиды.
Міне, осының бәрі басқару әрекетіне, тікелей басқарушықа үлкен талаптар
мен жауапкершілік артады. Және жоғары білікті кәсіпкерлікті қажет етеді
Осыдан барып қазіргі басқарушы менеджерлер кімдер және олар қандай болуы
тиіс? деғен сауалдар қойылады.
Басқарудық негізгі мақсаты қолда бар: адамдық, қаржылық,материалдық
ресурстарды тиімді пайдалану арқылы игіліктерге, табысқа қол жеткізуі.
Яғни басқарудың тиімділігі мен менеджерлердің іс-әрекетін экономикалық
табыстар мен нәтижелер арқылы бағалауға болады. Менеджер үғымы ағылшын
тілінен аударғанда "бір нәрсені реттеу, текестіру, басшылық ету" дегенді
білдіреді.Менеджердің міндетіне ұйымдағы бірауыздылықты, күш-жігерді
жұмылдыруды және ұйым мұқтажын өтеуді қамтамасыз ету жатқызылады.,
Қазіргі кездегі менеджерлерге төмендегідей бірқатар талаптар қойылады;
* өзіне деген сенімділік және өзін өзі меңгере білу;
* жеке басмның бағалы касиеттері мен өзін үнемі жетілдіру;
* бастамаларды іздестіру мен өнертапқыштық;
* кызметкерлерді баулу мен байланыс орнатуға қабілеттілік;
* басқару әдіс-тәсілдерін білумен басшылық кабілеті;
* мақсаттылық пен тұрақты жоспарлау және бақылау;
* тығырықтан шығу мен тиімді шешім қабылдауға дағдылану
т.б.
Сонымен менеджер басқару саласындағм нақтылы бір міндеттерді орындайтын
жоғарғы қабілетті кәсіби маман. Баскару әрекетін жүргізу басшылықтық білім
деңгейі, басқару.
Басқарушылар үлгісі дегенміз - кажкетті іс-кммылды жүргізуде басшылар
бойындағы арнауды білімі, мінез-құлық белгілері; мақсатка жету ережелері,
адамдармен қарым-қатынас жасау әдісі, билік пен баскару шеберлігіне
байланысты жіктелінуі. Басқару теориясы мен тәжірбиесінде осындай төрт
үлгі орын алады.
1. Басқарушы-жетекші (лидер) шешімді қабылдауда және
оны жүзеге асыруда кәсіби біліктілігі, қызметкерлермен тығыз қарым-қатынас
жасауы, жұмыс аймағында еркін әрекет етуі, ықыластылығы мен әркімнің
мүмкіндігін толық үғына және ; бағалай білуі арқылы маңызды орын алады.
2. Басқарушы-әкім ұйымның табысқа жетуіне қатаң
бақылау және жарлық ету арқылы ұйымдастырудаға міндеттер
мен жауапкершіліктің тығыз аракатынасын орнатып, басшылық
пен өкілеттілікті бір органға шоғырдандырады.
3. Басқарушы-жоспарлаушы нақтылы жағдайды зерттей
отырып ұйымдағы ресурстар мен мүмкіндіктерді мақсатты орындауға
бағыштайды. Жоспарлаушы кабылдаған шешімдер көлемді
деректерге, осыған дейінғі орын алған стратегияға және ұйым болашағын
дамытуға сүйене отырып орнықтырылады.
2.Ұйымдағы қызметкерлердін, құрамы мен құрылымы
Басқару ісі ұйымға өте мақызды, қажетті қызмет болып саналады. ¥йым
ойдағыдай, табысты іс-әрекеттер жасауы үшін басқару жөніндегі жұмыстар өте
анық түрде басқарылмайтын жұмыстардан бөлініп көрсетілуі тиіс, яғни ұйымнық
басқару қызметкерлері болуы қажет. Олар өздерінің міндеттемелері мен
жауапкершіліктерінің шеңберін анықтап алуы керек.
¥йым басшысының көзқарасы тұрғысынан алып карағанда, басқару қыметкерлері
үш категорилға бөлінеді Социолог Талкот Парсонетың анықтамасы бойынша,
техникалық деңгейдегі адамдар өнім өндіру кезінде үзіліссіз тиімді жүмысты
қамтамасыз етуте немесе қызмет көрсетуте қажетті күнделікті іс-әрекеттермен
айналысады Басқару деңгейіндегі адамдар негізінде басқару мен ұйым ішіндегі
үйлесімділікті қамтамасыз етеді. Олар қызметтердіқ әртүрлі формалары мен
ұйымның әр бөлімшелерінің күш жіғерлерінің үлестері жөнінде пікірлеседі.
Институционалды деңгейдегі басшылар негізінде ұзақмерзімді жоспарлар
жасаумен, мақсаттарды айқындаумен және ұйымның түрлі өзгерістерге
бейімделуін зерттеумен айналысады
Сонымен, басқару қызметкерлері төмендегідей болып бөлінеді:
1 төменгі буын басшылары;
2. ортаңты буын басшылары;
3, жоғарғы буын басшылары.
Төменгі буын басшылары — жұмысшылар мен басқа да басқарушы емес
қызметкерлерді тікелей қадағалайтын ұйымдастыру деңгейі Олар негізінде
өндіріс міндеттемелерінің орындалуына бақылау жасайды, яғни осы
міндеттердің дұрыс орындалуы үшін тікелей мәліметтермен камтамасыз етілуін
бақылайды. Бұл буынның басшылары бөлініп берілген ресуретардың (шикізаттар,
кұрал-жабдықтар; қолданылуына, жұмсалуына тікелей жауап береді,. Төменгі
буын деңгейіне мастер, смена мастері? бөлім меңгерушісі, бизнес мектебінің
кафедра меңгерушісі қызметіндегі адамдар жатады.
Күнделікті жұмыс процессімен айналысатын басшылардың жұмысын ортаңғы
деңгей басшылары бақылап, үйлестіріп отырады. Басқарудың ортаңғы буынының
басшылар қызметіне мысал ретінде колледж деканын, жөндеу жұмысын жүргізетін
баскарушыны және филиал директорын келтіруге болады.
Ортаңғыа буын басшылары көп жағдайларда ірі бөлімшелерді немесе үйымның
бір бөлімін басқарып отырады. Оның жұмысының сипаты бөлімше еңбегінің
мазмұнымен анықталынады. Мысалы, өнеркәсіп өндірісі басшысының кдізметі
негізінде төменгі буын басшыларының еңбегін басқару мен үйлестіру болып
табылады, яғни еңбек өнімділігі жөніндегі мәліметтерді талдау және жаңа
өнім жасап шығару жөнінде ииженермен карым-қатынасы.
Жоғарғы буын басшыларыны да қызметтеріне мысал ретінде президент,
корпорация вице-президенті және корпорацияның бас бухгалтерлерін келтіруге
болады,
Басқарудың мамандануы мен еңбек бөлінісі процесі кезінде баскару
қызметкерлері мына келесі топтарға жіктеледі:
* сызықтық басшылар тобы (кәсіпорын, цех басшылары);
* функциокалды басшылар тобы (әртүрлі бөлім басшылары);
* функционалды мамандар тобы (бөлім қызметкерлері);
* көмекші қызметкерлер тобы (техникалық қызметкерлер);
* функционалды-сызықтық басшылар тобы (әр қызмет
бөлімінің көлеміндегі басшылар — экономикалық сұрақтар жөніндегі басшы
көмекшісі, бас инженер және т. б.).
Басқару қызметінің жоғары дәрежелі мамандары өте катаң түрдегі
дайындықты, практикалық тәжірибе ісінің үйлесімділігін декерлік қасиеттері
мен соған сәйкес білімді қажет етеді. Баскару қызметкерлерінің жіктелуін
қарастырып болғаннан соң төмендегідей екі қорытынды жасауымызға болады.
* басқару органдарын құрған кезде, жоғарыда айтылған қызметкерлерінің
еңбегін ұйымдастыруды бөлшектеп қарастыру
қажет;
* жоғарыда айтылған басқару қызметкерлерінің әрбір тобына
әртүрлі деңгейдегі дайындықтар қажет.
Болашақта басқару процесінің күрделілігіне байланысты, басқару саласында
жаңа мамандар кеңінен қолданылады. ... жалғасы
I.Кіріспе.
II.Негізгі бөлім.
1.Ұйымдағы қызметкерлерді басқару процессі
2.Ұйымдағы қызметкерлердін, құрамы мен құрылымы
3.Ұйымдағы қызметкелерді басқару жүйесіндегі қызмет түрлері
4.Ұйымдағы қызметкерлердің еңбек нәтижелілігін ынталандыру әдістері.
III.Қорытынды.
Әдебиеттер
Кіріспе.
Әрбір топтың ұйым болып есептелуіне төмендегідей талаптар қойылады;
1. Осы топтың мүшесі болатын кем дегенде екі адамның бар болуы;
2.Барлығының алдына қойылған ортақ мақсат немесе
нәтиженің болуы;
Топтың мақсатына жетуі үшін топ мүшелерінің бірегей ар-
найы еңбектенуі;
Осыдан барып төменгі анықтамаға тоқталамыз.
Ұйым — алға қойылған мақсатқа жету бармемнда адамдар тобы
еңбегін сапалы үйлестірілуі.
Ұйымның мақсаты жан-жақты болуы мүмкін. Мысалы,-кәсіпорңнның басты
міндетті белгілі бір мөлшерде өнім өндіру немесе қызмет көрсету болса, ал
оны бастапқы міндеттің өзі оның орындалуын қамтамасыз ететін бірнаше
мақсатқа бөлінеді. Бұлар; өндірісті жетілдіру және оның тиімділігін
арттыру, қаржы көздерімен мүмкіндіктерді іздестіру, сыртқы ортаға
бейімделу, ғылыми жетістіктерді пайдалану,ұйым қызметкерлерін әлеуметтік
қорғау т. б. Яғни, ұйым мақсатына қол жеткізуде сан қилы іс-әрекеттер
орындалады жане осн мақсаттың өзі әртүрлі ұйымдарға байланысты болып
келеді.
Ұйымдардың негізгі түрлері.
Мақсатты орындауда нәтижеге қол жеткізуде ұйымдар құрылады және олар
ресми, бейресми, күрделі болып жіктеледі.
Ресми ұйымдар дегеніміз - мақсатты орындауда басқару процесін жүйелі
үйлестіретін иақтылы құрлымға ие болатын басшылық еркімен құрылған адамдар
тобы.Ресми ұйымдарда нақтылы міндет қызметкерлер атрақатынасы тағайындалған
және ресмиленген басшылық органы орын алады.
Бейресми ұйымдар қызмет барысындағы қатынастарға, ішкі себептерге
байланыстыойламағанжерден құрылады.
Күрделі ұйымдарқұрылы мен мақсаттардың жан-жақты кешенді сипаты
жағдайында пайда болады.Ресурстар мен, мүмкіндіктер, мақсаттар
басымдылығына қарай тимді үйлестіруді талап етеді.
1.Ұйымдағы қызметкерлерді басқару.
Ұйымдар міндеттерді орындау барысында өздеріне тән
бірқатар сипаттамаға ие болады. 0ларға ресурстардың орын алуы,
сыртқы ортадаң тәуелділігі көлденен және тік еқбек бөлінісі және
баскарудың кажеттілігі енгізіледі.
Ресурстар. Жалпы алғанда кез-келген қызметі-нәтежесінде мақсатқа қол
жеткізуде ресурстарды тиімді пайдалану. Ұйымдардағы ресурстар; адамдық,
қаржылық материалдық технологаялық және акдараттнқболнп жіктелінеді.
Сыртқы ортадан тәуелділігі.Ұйымның кызметі нәтижесі көп жағдайда оның
коршаған ортасындан эконолық, саяси, нарықтық,технологиялық,
халықаралық,әлеуметтік,мәдини фактордарға байланысты болады. Басшылық
аталған факторларды талдау арқылы ұйымға төнетін ықтимал кауіп-қатерді
орнықтау бағалап, мүмкін болар зардаптарын саналы түрде алдын алуы және
сыртақы ортаға бейімделуі тиіс.Сыртқы ортаны талдау процесс болып
саналады, сол арқылы ұйым стратегисын ұсынуға, өзгерістерді бағалауға,
бәсекелестер кызметін бақылауға және тиімді факторларды бөліп көрсетуге
мүмкіндік туындайды.
Ұйым қызметін басқару ісінің тиімділігі сондағы ерекеттедің нақтылы
жағдайға карап ұйымдастырылуы сипатына байланысты болады. Көлденен, еңбек
бөлінісі дегеніміз — басқару процесін дегі әртүрлі кызметтерді икемді
орындау мақсатында компонецттерге жіктелінуі, яғни, ұйым ішіндегі
өндірістік және функционалдық қызметтердің орын алуы. Көлденен еңбек
бөлінісі арқылы ұйымда бастапқы өндірістік цехтар мен бөлімдермен қатар?
барлық жүйенің қызметін қамтамасыз ететін: жоспарлау, қаржы, жаңалықтар
енгізу, қызметкерлерді басқару, маркетинг, жабдықтау т. б. бөлімдер
құрылады.
Тік еқбек бөлінісі—басқару ісінін, күрде жүйелік сипатта бояуынан
туындайтын әрекет. Мақсатқа жетуде басқарушы ұйым қызметін тиімді
үйлестіріи отыруы қажет, осыдан барып қызметтердің анықталуы,
өкілеттіліктердің берілуі және басқару деңгейлеріне бөліну жүзеге
асырылады.
¥йым ішінде басқару деңгейлері жоғары, орта, төменгі болып бөлінеді
Жоғарғы буын (деңгей) ұйымның жалпы стратегиясын, бағыт-бағдарламасын
уакыт пен кеңістік бойынша калыптастырып жасауда және жалпы ұйымдық дамуды
бағалауда қызмет атқаратын жоғарғы басшыларды (президент, висе-президент,
директор, басқарма) өз құрамына енгізеді.
Орта буын (деңгей) — жоғарғы буын анықтаған ұйымның жалпы мақсатын
жүзеге асыруда үйлестіру қызметтерін орындайтын өндірістік және
функционалдық бөлім басшылары.
Төменгі деңгей — тікелей орындаушылылар және де төмен
ішінара қызметтерді орындайтын басшы буындар.
Баскарудын, кызметтілігі.
Нарықтық экономика жағдайында басқару ісі одан әрі күрделене түсіп,
бәсекелестік, меншік формаларының сан алуандығы , шаруашылық дербестік
орын алғанда басқарудың кызметтілігі мен басқаруға қойылатын талаптар арта
түседі. Баскарудың мақсаты — кәсіпорын мүмкіндіктерін тиімді пайдалана
отырып аға қойылған нәтижеге қол жеткізу. Көрнекті американ экономисі В.
В. Леоитьевтің анықтамасы бойынша, басқару — бұл өнім технологил,
өндірісті ұйымдастыру, басқару еңбегі, әлеуметтік қатынас саласында
жаңарту, инновациялау мақсатында жүзеге асырылатын қағидалар, тәсілдер мен
әдістердің жиынтығы.
Қазіргі кездегі басқаруға қоймлатын талантарды негізгі бағыттарм және
олардың даму тенденциялары туралы төмендегідей түсініктеме беруге
болады;
1 Басқарудың кәсіптілігін дамыту, яғни теориялық біл мен іскерлікті
және тәжірибені ұштастыра білу;
2. Басқаруды демократияландыру — кызметтің орындау
барысымен маңызды маселелерді шешуге әріптестерді кеңінен тарта білу және
басқарушы қызметкерлерді тиімді таңдау мүмкіндігі.
3. Еқбек бөлінісі негізінде басқаруды мамандандыру, сол арқылы басқару
еңбегінің арнайы қызмет түріне бөліне отыры басқару персоналынық
жіктеліңуі;
4. Басқаруды шоғырландыру мақсатты орындауға қолданылатын басқару
әдістері мен формаларын өзара сәйкестекдіру мен үйлестіру;
5. Басқаруды орталықтандыру — қазіргі кездегі өндірістік
жүйенің күрделілігінен туындайтын өзіндік басқару мен
өкілеттілік, басшылықтың бір органға жинақталуы жөніндегі
тиімді аралық карым-қатынастың орнықтырылуы;
6. Басқару шешімдерінін, кеп нұскалылығы — проблемаларды шеяіудің ең
қолайлы жолын таңдау арқылы қосымша күттірмеген шығындарға басшылықтың жол
бермеуі;
7, Басқару еңбегінің мәдениетін көтеру, яғни басқару әрекетін орындауға
моральдық, этикалық; құқықтық нормаларды кеңінен қолдану.
Ұйымдардағы тиімді баскарудың сипатты белгілеріне экономкалық басқарудағы
мемлекеттік, саяси, экономиклық институттар құрылыман, олардың жүргізетін
бағытын, анықтаған, заңдылықтарын көрестеді Ұйымдардың құрылуы, келісім
жасау, меншік және кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу (монополияға карсы
күрес, салық саясаты, каржы саясаты) шаралары баскаруда манызды орын
алады.
Ұйымдастырушылық-техникалық тұрғы өз құрамына орын алған жағдайды дұрыс
бағалау міндеттерді тұрақты белгілеу оған жетудегі стратегияны кабылдау
және қажетті ресурстарды реттеу, тиімді жобалау мен ұйнмдастыру, бақылау
мен ынталандыруды енгізеді.
Ұйымның занды тұлға болып есептелуне меншік, шаруашылық жүргізу немесе
жедел баскару құқығындағы оқшау мүлкінің болуы және сол мүлікпен өз
міндеттемелері бойынша жауап беруі кажетті шарт болып табыдады.
Өз кызметінің неғізгі мақсаты пайда келтіру болып табылатын ұйым
коммерциялық ұйым деп аталынып, мұндай заңды тұлғалар мемлекеттік
кәсіпорын, шаруашылық серіктестік, өндірістік кооператив нысандарында
құрылады.
Ал мұндай мақсатта көздемейтін және алынған пайдасын қатысушыларына
үлестірмейтін ұйым коммерциялық емес ұйым деп танылып, мұндай заңды тұлға:
мекеме, коғамдық бірлестік, тұтыну кооперативті қоғамдық қор, діни
бірлеетік нысанында кұрылуы мүмкін.
Қазақстанда өнеркәсіп саласында 500-ге тарта кәсіпорын банкнгт болып
ееептедінуде. Осыдан барып өтпелі кезендегі киын-қыстау тығырықтан шығуды
басқаруға жоғарғы талаптар қойылады. Осы тұста кәсіпорының, ұйымның
дағдарыстан шығу саясаты жедел, ағымдағы шаралар мен стратегиялық бытты
көздейді.
Жедел шараларға енетіндер: шығын мөлшерін азайту;
қорларды іздестіру; кәсіби мамандарды қатыстыру; кадрлық
өзгерістер; төлемдерді тоқтата тұру мен несие алу; тәртіпті орнықтыру т.б.I
Стратегиялық бағыт алеует иен мүмкіндіктерді, ендірістік
бағдарламаларды, кірісті, жаңалықтар енгізу жүйесін талдау мен бағалауды
және қаржы, маркетинг, техника, басқару, күрделі қаржы салу саласындағы
сауықтыру тұжырымдамасын әзірлеуді қамтиды.
Міне, осының бәрі басқару әрекетіне, тікелей басқарушықа үлкен талаптар
мен жауапкершілік артады. Және жоғары білікті кәсіпкерлікті қажет етеді
Осыдан барып қазіргі басқарушы менеджерлер кімдер және олар қандай болуы
тиіс? деғен сауалдар қойылады.
Басқарудық негізгі мақсаты қолда бар: адамдық, қаржылық,материалдық
ресурстарды тиімді пайдалану арқылы игіліктерге, табысқа қол жеткізуі.
Яғни басқарудың тиімділігі мен менеджерлердің іс-әрекетін экономикалық
табыстар мен нәтижелер арқылы бағалауға болады. Менеджер үғымы ағылшын
тілінен аударғанда "бір нәрсені реттеу, текестіру, басшылық ету" дегенді
білдіреді.Менеджердің міндетіне ұйымдағы бірауыздылықты, күш-жігерді
жұмылдыруды және ұйым мұқтажын өтеуді қамтамасыз ету жатқызылады.,
Қазіргі кездегі менеджерлерге төмендегідей бірқатар талаптар қойылады;
* өзіне деген сенімділік және өзін өзі меңгере білу;
* жеке басмның бағалы касиеттері мен өзін үнемі жетілдіру;
* бастамаларды іздестіру мен өнертапқыштық;
* кызметкерлерді баулу мен байланыс орнатуға қабілеттілік;
* басқару әдіс-тәсілдерін білумен басшылық кабілеті;
* мақсаттылық пен тұрақты жоспарлау және бақылау;
* тығырықтан шығу мен тиімді шешім қабылдауға дағдылану
т.б.
Сонымен менеджер басқару саласындағм нақтылы бір міндеттерді орындайтын
жоғарғы қабілетті кәсіби маман. Баскару әрекетін жүргізу басшылықтық білім
деңгейі, басқару.
Басқарушылар үлгісі дегенміз - кажкетті іс-кммылды жүргізуде басшылар
бойындағы арнауды білімі, мінез-құлық белгілері; мақсатка жету ережелері,
адамдармен қарым-қатынас жасау әдісі, билік пен баскару шеберлігіне
байланысты жіктелінуі. Басқару теориясы мен тәжірбиесінде осындай төрт
үлгі орын алады.
1. Басқарушы-жетекші (лидер) шешімді қабылдауда және
оны жүзеге асыруда кәсіби біліктілігі, қызметкерлермен тығыз қарым-қатынас
жасауы, жұмыс аймағында еркін әрекет етуі, ықыластылығы мен әркімнің
мүмкіндігін толық үғына және ; бағалай білуі арқылы маңызды орын алады.
2. Басқарушы-әкім ұйымның табысқа жетуіне қатаң
бақылау және жарлық ету арқылы ұйымдастырудаға міндеттер
мен жауапкершіліктің тығыз аракатынасын орнатып, басшылық
пен өкілеттілікті бір органға шоғырдандырады.
3. Басқарушы-жоспарлаушы нақтылы жағдайды зерттей
отырып ұйымдағы ресурстар мен мүмкіндіктерді мақсатты орындауға
бағыштайды. Жоспарлаушы кабылдаған шешімдер көлемді
деректерге, осыған дейінғі орын алған стратегияға және ұйым болашағын
дамытуға сүйене отырып орнықтырылады.
2.Ұйымдағы қызметкерлердін, құрамы мен құрылымы
Басқару ісі ұйымға өте мақызды, қажетті қызмет болып саналады. ¥йым
ойдағыдай, табысты іс-әрекеттер жасауы үшін басқару жөніндегі жұмыстар өте
анық түрде басқарылмайтын жұмыстардан бөлініп көрсетілуі тиіс, яғни ұйымнық
басқару қызметкерлері болуы қажет. Олар өздерінің міндеттемелері мен
жауапкершіліктерінің шеңберін анықтап алуы керек.
¥йым басшысының көзқарасы тұрғысынан алып карағанда, басқару қыметкерлері
үш категорилға бөлінеді Социолог Талкот Парсонетың анықтамасы бойынша,
техникалық деңгейдегі адамдар өнім өндіру кезінде үзіліссіз тиімді жүмысты
қамтамасыз етуте немесе қызмет көрсетуте қажетті күнделікті іс-әрекеттермен
айналысады Басқару деңгейіндегі адамдар негізінде басқару мен ұйым ішіндегі
үйлесімділікті қамтамасыз етеді. Олар қызметтердіқ әртүрлі формалары мен
ұйымның әр бөлімшелерінің күш жіғерлерінің үлестері жөнінде пікірлеседі.
Институционалды деңгейдегі басшылар негізінде ұзақмерзімді жоспарлар
жасаумен, мақсаттарды айқындаумен және ұйымның түрлі өзгерістерге
бейімделуін зерттеумен айналысады
Сонымен, басқару қызметкерлері төмендегідей болып бөлінеді:
1 төменгі буын басшылары;
2. ортаңты буын басшылары;
3, жоғарғы буын басшылары.
Төменгі буын басшылары — жұмысшылар мен басқа да басқарушы емес
қызметкерлерді тікелей қадағалайтын ұйымдастыру деңгейі Олар негізінде
өндіріс міндеттемелерінің орындалуына бақылау жасайды, яғни осы
міндеттердің дұрыс орындалуы үшін тікелей мәліметтермен камтамасыз етілуін
бақылайды. Бұл буынның басшылары бөлініп берілген ресуретардың (шикізаттар,
кұрал-жабдықтар; қолданылуына, жұмсалуына тікелей жауап береді,. Төменгі
буын деңгейіне мастер, смена мастері? бөлім меңгерушісі, бизнес мектебінің
кафедра меңгерушісі қызметіндегі адамдар жатады.
Күнделікті жұмыс процессімен айналысатын басшылардың жұмысын ортаңғы
деңгей басшылары бақылап, үйлестіріп отырады. Басқарудың ортаңғы буынының
басшылар қызметіне мысал ретінде колледж деканын, жөндеу жұмысын жүргізетін
баскарушыны және филиал директорын келтіруге болады.
Ортаңғыа буын басшылары көп жағдайларда ірі бөлімшелерді немесе үйымның
бір бөлімін басқарып отырады. Оның жұмысының сипаты бөлімше еңбегінің
мазмұнымен анықталынады. Мысалы, өнеркәсіп өндірісі басшысының кдізметі
негізінде төменгі буын басшыларының еңбегін басқару мен үйлестіру болып
табылады, яғни еңбек өнімділігі жөніндегі мәліметтерді талдау және жаңа
өнім жасап шығару жөнінде ииженермен карым-қатынасы.
Жоғарғы буын басшыларыны да қызметтеріне мысал ретінде президент,
корпорация вице-президенті және корпорацияның бас бухгалтерлерін келтіруге
болады,
Басқарудың мамандануы мен еңбек бөлінісі процесі кезінде баскару
қызметкерлері мына келесі топтарға жіктеледі:
* сызықтық басшылар тобы (кәсіпорын, цех басшылары);
* функциокалды басшылар тобы (әртүрлі бөлім басшылары);
* функционалды мамандар тобы (бөлім қызметкерлері);
* көмекші қызметкерлер тобы (техникалық қызметкерлер);
* функционалды-сызықтық басшылар тобы (әр қызмет
бөлімінің көлеміндегі басшылар — экономикалық сұрақтар жөніндегі басшы
көмекшісі, бас инженер және т. б.).
Басқару қызметінің жоғары дәрежелі мамандары өте катаң түрдегі
дайындықты, практикалық тәжірибе ісінің үйлесімділігін декерлік қасиеттері
мен соған сәйкес білімді қажет етеді. Баскару қызметкерлерінің жіктелуін
қарастырып болғаннан соң төмендегідей екі қорытынды жасауымызға болады.
* басқару органдарын құрған кезде, жоғарыда айтылған қызметкерлерінің
еңбегін ұйымдастыруды бөлшектеп қарастыру
қажет;
* жоғарыда айтылған басқару қызметкерлерінің әрбір тобына
әртүрлі деңгейдегі дайындықтар қажет.
Болашақта басқару процесінің күрделілігіне байланысты, басқару саласында
жаңа мамандар кеңінен қолданылады. ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz