Иондаушы сәуле шығару

I Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 1
II Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... .2
1) Иондаушы сәуле шығару мен олардың адам ағзасына әсері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2) Сәулелі аурудың даму кезеңдері мен алғашқы белгілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
3) Ластанған аймақтағы сәулелі ауру кезінде алғашқы медициналық көмек көрсету...6
III Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ..7
IV Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... 8

Адам ағзасына басты қауіптің бірі, радиоактивті заттардың адам ағзасына ауамен, су және тамақпен ішке кіруі және сыртқы сәулелендіру.Қорғау тәсілдерін сақтамаған жағдайда сәулелі ауруды туғызатын сәулелендіру көзі, атомды және сутекті бомбалардың жарылуы, рентген аппараты, циклотрондар, атомды реакторлар, радиоактивті заттар болып табылады.Түрлі сәулелену түрлері олардың ену қабілеттілігінің ерекшеліктеріне және жеңіл элементтер негізінде құралатын тірі нәрселердің ағзалары мен ұлпаларына энергияның берілу сипатына байланысты әр түрлі биологиялық тиімділігімен сипататалады сілдерін сақтамаған жағдайда сәулелі ауруды туғызатын сәулелендіру көзі, атомды және сутекті бомбалардың жарылуы, рентген аппараты, циклотрондар, атомды реакторлар, радиоактивті заттар болып табылады. Сәулелік зақымдаулар ЯҚ(ядролық қару) қолданған және ағзаның ішкі ортасына радионуклидтердің енуі мен сыртқы сәулеленудің нәтижесінде радиационды объектілерде техногенді авариялар салдары болуы мүмкін. Осы кезде туындайды:
1.Сырттан сәулелену салдарынан сәулелі зақымдалуы:
- жалпы сәулелену салдарынан зақымдалу;
- Сыртқы сәулеленуден жергілікті сәулелі зақымдалу
2. Радионуклидтермен дене бетінің сырттай зақымдалу
3. Ішкі радиоактивті зақымдалу
Сыртқы сәулелену салдарынан сәулелі зақымдалу.
Сырттан сәулелену кезінде сәулелену көзі сәулеленген объектілерден қашықтықта орналасады. Сыртқы сәулелену нәтижесінде жалпы және жергілікті сәулелі зақымдалу болып табылады. Сыртқы сәулеленуден сәулелі зақымдалудың ағымының ерекешілігі сәулелену түрі, мөлшерімен, сіңірілген мөлшерінің дене көлеміндегі таралуымен және уақытпен анықталады.

1) Стоматология терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. – Алматы, Қазақстан, 1991.
https://kk.wikipedia.org/wiki/Сәуле_ауруы
2) Баубеков С. Ж. Өмір қауіпсіздігі негіздерін оқытудың әдістемесі : оқу құралы: 0109000 - Тіршілік қауіпсіздік негіздері және валеология. - Алматы : Эверо, 2013.
3) Нәбиев Е. Н. Тіршілік қауіпсіздігі негіздері: оқу құралы. - Астана:Б.ж 2012.
4) Немеребаев М. Н. Тіршілік қауіпсіздігі: оқу құралы. - Алматы : Эверо, 2012.
5) Тайжанов С. Өмір қауіпсіздігі негіздері: оқу-әдістемелік құрал / С. Тайжанов. - Алматы : Эверо, 2010

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
I Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...1
II Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..2
1) Иондаушы сәуле шығару мен олардың адам ағзасына әсері ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... .4
2) Сәулелі аурудың даму кезеңдері мен алғашқы белгілері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ...5
3) Ластанған аймақтағы сәулелі ауру кезінде алғашқы медициналық көмек көрсету...6
III Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
IV Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8

I Кіріспе
Адам ағзасына басты қауіптің бірі, радиоактивті заттардың адам ағзасына ауамен, су және тамақпен ішке кіруі және сыртқы сәулелендіру.Қорғау тәсілдерін сақтамаған жағдайда сәулелі ауруды туғызатын сәулелендіру көзі, атомды және сутекті бомбалардың жарылуы, рентген аппараты, циклотрондар, атомды реакторлар, радиоактивті заттар болып табылады.Түрлі сәулелену түрлері олардың ену қабілеттілігінің ерекшеліктеріне және жеңіл элементтер негізінде құралатын тірі нәрселердің ағзалары мен ұлпаларына энергияның берілу сипатына байланысты әр түрлі биологиялық тиімділігімен сипататалады сілдерін сақтамаған жағдайда сәулелі ауруды туғызатын сәулелендіру көзі, атомды және сутекті бомбалардың жарылуы, рентген аппараты, циклотрондар, атомды реакторлар, радиоактивті заттар болып табылады. Сәулелік зақымдаулар ЯҚ(ядролық қару) қолданған және ағзаның ішкі ортасына радионуклидтердің енуі мен сыртқы сәулеленудің нәтижесінде радиационды объектілерде техногенді авариялар салдары болуы мүмкін. Осы кезде туындайды:
1.Сырттан сәулелену салдарынан сәулелі зақымдалуы:
- жалпы сәулелену салдарынан зақымдалу;
- Сыртқы сәулеленуден жергілікті сәулелі зақымдалу
2. Радионуклидтермен дене бетінің сырттай зақымдалу
3. Ішкі радиоактивті зақымдалу
Сыртқы сәулелену салдарынан сәулелі зақымдалу.
Сырттан сәулелену кезінде сәулелену көзі сәулеленген объектілерден қашықтықта орналасады. Сыртқы сәулелену нәтижесінде жалпы және жергілікті сәулелі зақымдалу болып табылады. Сыртқы сәулеленуден сәулелі зақымдалудың ағымының ерекешілігі сәулелену түрі, мөлшерімен, сіңірілген мөлшерінің дене көлеміндегі таралуымен және уақытпен анықталады.
Сыртқы сәулеленуден зақымдалудың ажыратылуы
Сәулелі зақымдалудың әсер етуіне байланысты:
-Гамма немесе рентген сәулелерден
-Нейтрон сәулелерден
-Бета сәулелерден

Иондаушы сәуле шығару мен олардың адам ағзасына әсері:
Реактивті сәулеленуді қолданудың алғашқы қадамынан бастапиондаушы радиацияның тірі ағзаға әсерін білу дүние жүзілік қоғамды қызықтырды. Бұл кенеттен болған жоқ, себебі зерттеушілер басынан бастап реактивті сәулеленудің теріс әсерін байқаған. 1895 жылы рентгеннің көмекшісі В.Груббе рентген сәулелері мен жұмыс жасағанында қолдары радиациялық күйікке ұшыраған, ал Француз оқымыстысы А.Беккерель (радиоактивтілікті ашқан) радийдің сәулеленуінен терісін ауыр күйікке шалдықтырған. Әлемге белгілі Мария Складовская-Кюри сәулелік аурудан қайтыс болған, қазірге дейін оның бейіті сәуле өткізеді. 20 жылдың соңында дүние жүзіндегі мамандар халықаралық радиациялық қорғаныс комиссиясын ұйымдастырды, оның қызметі радиоактивті заттармен жұмыс істеу ережелерін өндеп дамыту. Халықаралық Радиациялық Қорғаныс комиссиясы (ХРҚ) кезеңінің ұсынысын қолдана отырып комиссия мамандары ядролық державалық ұлттық нормативтерді дамытты. Ультра күлгін, көрінетін және инфрақызыл сәулелер ядролық жарылыстың жарық сәулесін құрайды, табиғатында электромагниттік сәулелену болып табылады. Адам жанарының ультракүлгін және инфрақызыл сәулелерді көру қабілеті жоқтығынан жарқыл шардың өсу және сөну мерзімдерін көрмейді, алайда ол адамның көзін осы кезде де зақымдауы мүмкін. Қысқаша айтканда, адам ядролық жарылыстың басталған алғашқы сәтін біле алмайды.
Жарық сәулесі жан-жаққа түзу бағытпен тарайды, мөлдір емес заттардан өтпейді. Жарқыл шардың жарық сәуле шашу уақыты (І, с) мен бомбаның қуаты (я,кт) арасында эмпирикалық байланысы байқалады t=. Әуедегі және жер үстіндегі жарлыстардың сәуле шашу уақыты сонда: q=1 млн.т. - t=10 с; q= 10 мың. т. - t=2,2 с. Соққы толқынымен жэне өткіш радиациямен салыстырғанда жарық сәулесі едэуір қашықтыққа әсер көрсетеді, оның негізгі көрсеткіші болып жарық күші (жарық импульсі) саналады.
Жарық күші Джм2 бірлігімен өлшеніп, сәуле таралу бағытына қарама қарсы перпендикуляр күйінде жайғасқан бір шаршы метр (1м2) бетіне жарқырау уақытты бойынша түскен жарық энергиясының мөлшерін көрсетеді. Оның басқаша алынған бірлік өлшемі 1 калсм2, анықтау үшін 1калсм2=4,18 104 Джм2(1 каллория-судың 1 г мөлшерін 19,5°С-тан 20,5°С-қа дейін көтеру үшін қажет энергиясы). Ауа райы ашық, ауасы мөлдір күндерде 1 млн. тонналық бомба жарылысында жарылыс орталығынан 17 км қашықтықта жарық күші шамада 240 кДжм2 тең (эуедегі жарылыс үшін). 100 мың т. бомба жарылысы үшін бұл көрсеткіштер 6 км қашықта болады.
Жарықтың сәуле шығару ауқымы жарылыстың қуаты мен биіктігіне және атмосфералық жағдайларға байланысты болады, оның әсерінен қатты қирау және орташа қирау зоналарда тұтас жаппай, ал жеңіл қирау зонасында жекелеген өрт пайда болуы мүмкін. Толық қирау зонасында барлық нәрсе қирап, ұшатындары ұшырылып кеткендіктен өрт болмайды да, бірақ қатты түтіндейді. Тұтас жаппай өрт аумағында өрт дауылы көтеріледі; жанып жатқан өлкеге жан жақтан 50-60 кмсағ. жылдамдықпен ауа ұмтылып өртті одан әрі өрістетеді.
Әсіресе бүл маңайда орналасқан жанар, жағар майлардың қоймалары тағы да басқа женіл от алдыратын заттар болса, олар өртті мүлде күшейте түседі. Жекеленген өрт алған территорияда қалың түтін, көміртек қышқыл төтығы және басқа да улы газдар басып кетеді.
Жарық сәулесі адамдардың денесін күйдіріп жанарын зақымдайды. Қуаты 1 млн. т. жарылыста ауа мөлдірлігі орташадай жағдайда 7 км қашықтықта адам денесі бірінші дәрежелі күйікке шалдығады (жарық күші 3 калсм[2]).
Бірінші дәрежелі күйікте терінің беті қызарып ісінеді, сыздап ауырады; екінші дәрежлі күйік шамада 6 км қашықтықта пайда болады (4-10 калсм[2]), тері күлдіреп, талауратады; 4-5 км қашықтықта үшінші дәрежелі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.