Жерге орналастыруды жобалаудың теориялық негізі

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жерге орналастыруды жобалаудың теориялық негізі.

Өндірістік мақсат үшін жобалау. Ауылшаруашылыққа жатпайтын жерді пайдаланулар бойынша олар өндірістік, тасымалдау, энергетикалық, табиғатты қорғау, орман шаруашылық, сушаруашылық және т. б. болып бөлінеді. Параметрі мен мінездемлері бойынша олар әр түрлі және көпсанды, олардың шаруашылық жерге орналасуымен байланысуы мен түзілуі кезінде әр түрлі спецификалық ерекшелітерге ие болады.

Өндіріс орындарында жерді пайдалану екі үлкен топқа бөлінеді: қайта өңдейтін өндірістерде жерді пайдалану және өндіріс кәсіпорындарында жерді пайдалану. Олар өлшемдері, конфигурациясы, қоршаған ортаға әр түрлі қозғалыс түрлерімен бөлінеді.

Қайта өңдейтін өндіріс орындарында жерді пайдалануды жобалау кезінде оларды өндірістік сызық бойынша араластырады және ірі территориялы өндірістік комплекстерде жүреді, яғни көмекші өндіріс объектілерімен кәсіпорын тобы, инженерлі байланыс пен коммуникация, қызмет утудің тұрмыстық және басқа да жүйелері.

Қазақстанда ірі ТПК түзілген: Алтай кені, полиметалды кендерді қайта өңдеу жәнеоларды алу, Қарағанды-Теміртау және Павлодар-Экибастұз энергетикасы және т. б. кәсіпорындарды территорияны - өндіріс кәсіпорындар құрамына кіргізу тек қана негізгі өндірістік көзқарас бойынша кең тарамаған, сонымен қатар үнемдеудің тиімді әдісі болып табылады: құрылыс ауданы өндіріс орындары мен салыстырғанда 10% төмендейді, көлік жлоы 9-11% қысқарады, теміржол 8-20%, Ғимарат саны 25%. Осылайша территориялы - өндірістік кооперативтік өндіріс орындары құрылыс құнының төмендеуімен және олардың кемеюіне қажет жер бөлімдерінің азаюмен жүреді.

Өндіріс орындарында жерді пайдаланудың өлшемін бекіту 3 әдіс бойынша жүруі мүмкін:

өндіріс орындарының аудандарын өлшем бойынша бекіту;

есеп жолымен, бөлщек өлшемі жер сыйымдылығы бойынша анықталады, объектілердің орналасуына сәйкес аудандарды таңдау кезінде есептер бойынша қабылданған.

Техникалық жобалауды құру процесін құру кезінде бөлімшет жерлерінің өлшемі өндіріс ауданындағы барлық құрылыс объектілерінің басжоспарына сәйкес нақты әдістемелер бойынша бөлінеді.

Бөлініп алынған аудандардың нәтижесі бойынша жобалау экспликациясы құрылады.

Өндіріс аудандарының шектулі өлшемдердің нормативінің қатысуы - өндіріс орындарында жерді пайдалануды тиімдеудің ерекшеліктерінің бірі. Ауданның оңғайлы ауданы тік бұрышты. Бірақ бөлім конфигурациясы өндірістің техникалық ерекшеліктеріне байланысты болады, бұл жерде өндіріс корпусының өлшемі мен пішіні және мөлшері құрылады.

Өндіріс ауданынан басқа өндіріс орындарында жерді пайдалану территориясы негізгі өндіріске арналған, өндіріске қызмет ететін объектілердің кеңеюі үшін қосымша жер бөлімшелерін құрайды: жөндеу бөлімшелері, қоймалар жүру жолдары және басқа да коммуникация, тұрғын орындар және тағы басқа.

Өндіріс орындарында жерді пайдалануды жобалауда және таңдауда негізгі мынадай факторларға ие, яғни құрылыс кезектілісі, территория бойынша өндірістің кеңеюперспективасы және берілген өндірістің қоршаған ортаға әсері.

Өндіріс үшін жерлер құрылыс кезектіліліне сәйкес кезең бойынша жүріп отырады. Өндірістің перспективасының өсуінің есебі резервті аудандардың түзілуімен қамтамасыз етіледі.

Өндіріс комплекстерінің консентрациясы мен өндіріс түрлерімен, әр түрлі өсімдегі бөлек кәсіпорындар аздаған территорияға қатысты қоршаған ортаға белгілі негативті қозғалысты жүргізеді. Сондықтан өндіріс комплексі мен бөлек кәсіпорындарды орналастыру кезінде міндетті түрде санитарлы зонаны белгілеу керек, ол жерде өндірісті ұйымдастыру кезде және жерді пайдаланудың негізгі құқықтық режимі бекітіледі. Зона өлшемі жобалан. атын өндірістің санитарлы нормасы бойынша бекітіледі.

Үлкен специфика ретінде тауды жеріне жерді пайдалану кәсіпорындардың түзілуімен ерекшеленеді. Қазып алынған өндірістік үлес таулы шығынды пішіндегеннен кейін және таулы пульстарды ұйымдастыруды атқару кезіндегі жер бөлімдерін ретімен орналастыруды алғаннан кейін басталады. Таулы жыныс, пайдалы қазбалардан тұратын өндірістік өңдеуді көрсетеді. Тау жыныстары мамандырылған тау органдары бойынша қарастырылады. Жерді игеру өндірістерінің қажеттіліктері үшін жерді көрсету бойынша бастапқы жоба жұмысына қажетті шарттар болып заңның талаптарына сәйкес өңделген таулы жыныс актісі болып табылады. Актте пайдалы қазбаларды өндіруге қажетті бөлімшелердің орналасу жағдайы мен шекараларды суреттейтын сызба көрсетілген. Тау-кен өндірістерінде жерді пайдалануды формалау үшін жер жыныстары кезінде карьера бойынша конфигурация бөлімшесін және ауданын, орналасу жағдайын орындау кезінде ең маңызды шарт болып пайдалы қазбалардың дұрыс орналасуы болып табылады. Бұл жерде қандай да бір жағдайды өзгерту мүмкін емес, тіпті өңдеу бағалы ауылшаруашылық мәселесі қозғап отырса да. Жобаны құру кезінде карьердің перспективті ауданы және оның орналасу орны белгіленеді, сонымен қатар жинағыш-буландырғыш. Сонымен қатар сұрап отырған аудан өлшемі берілген құрылыс нормасына, аудан территориясын құру кезіндегі нормативтің тығыздығы мен бекітілген құрылыс нормасына сәйкес болады. Берілген талапты орындау үшін өндірістің технологиясын ескеру қажет, инженерлі коммуникацияны, подьезді жолдарды, аудандардың ішке орналасуының типті жобасын пайдалану.

Жерді игеруші өндірістерде жерді пайдалану: көп жылға пайдалану үшін жерді беру, үлестің ашық әдісін пайдаланғанда, кеңістік және уақыт бойынша жерді пайдалану динамикасы, белгіленген бөлімдерді пайдалануда мезгілдің тектеулігі; қажетті жер ресурстарын өндіру қажеттілігі, рекультивация, қоршаған ортаға негативті жері.

Тау-кен өндіріснде жерді пайдалану формалаудың мінездемелік ерекшелігі - карьердің, ысырылыстардың, алынған қазбаларды қоймалайтын аудандардың функциональды бөлек орналасуы. Бұл жер бөлімшелерінің иеленушілерімен жерді пайдаланушыларды жер ауданын бөлу болып табылады.

Тауды игеретін өндірістерде жерді пайдалану динамикасы кеңістік пен уақыт бойынша жердің жағдайын бұзу мен пайдалы қазбалардың орнын өңдеу бойынша жаңа жерлердің қосылуымен түсіндіріледі. Әсірісе бұрышты жерлерді ашық өңдеуде бұзылған жерлердің ауданы үлкен.

Жер бөліктерін пайдалану мерзімінің шектеулігі оны ұзақ уақыт бойы пайдалануын қарастырады, яғни олар ауылдық орманды, су шаруашылығында немесе басқа мақсаттарда рекреациялау кезінде пайдалану үшін олар рекультивациялану керек. Бұзылған жерлерді рекультивациялау ашық орындарды қайта өңдеу кезінде - ол өте жоғары шығындармен байланысқан еңбекті қажет етеді. Тауды игеруші өндірістерді түзу ауылшаруашылық өндірісіне, жер ресурсына, қоршаған ортаға белгілі әсерін көрсетеді. Пайдалы қазбалар үшін жаңа технология бойынша өндіріледі, ол жер астына қарағанда арзандау болады. Бірақ ол жерлердің жоғары шығындары мен байланысқан: жер беттігінің бөлшектері карьермен бузылады, олардың тереңдігі 200м және одан жоғарыға жетеді, ал биіктігі 50м болады. Ашық тау жұмыстары гидрологиялық шарттарды бұзады, қоршаған ортаны бұзады.

Энергетикалық мақсаттар үшін шығындарды жобалау. Энергетика - ол өндірістің жер жағынан дамыған бір түрі. Гидроэлектростанция (ГЭС) құрылысы бойынша электроэнергияны өндіру су қоймасында жер қойнауының үлкен аудандарын толтырумен қамтамасыз етіледі. Жерді шығару су қоймасы бойынша шаруа аралық жерге орналастыруда ең қиын есептердің бірі болып табылады. Республикада ірі су қоймалары негізінде Батыс және Оңтүстік Қазақстанда кең өріс алған. Су қоймасын түзетін тік қозғалыс мінездемесі территроияда әр түрлі: жердің алдын ала толуы, жағалауларды бұзу, климаттық шарттарды өзгерту. Су қоймасының байланысы жер ауданының қайтпас шығынын туындатады, соның ішінде жанық бөлімшелерін, жолды, өндірісті, ұйымдастырушы орындарды және әр түрлі байланыстарды орнынан ауыстырады. Қисық жер фауна, флора, микроклимат және территорияның гидрологиялық режимінің өзгеруін көрсетеді. Толтыру зонасында жаңа орындарға 38 жерді пайдаланушылар, әр түрлі өндірістер мен кәсіпорындар көшірілді. Бұхтарма су қоймасының қисық жері климаттың жаймен өзгертілуі бойынша көрсетіледі, олбалықтардың түрлерінің қысқаруымен түсіндіріледі. Бұл жерге территорияның мәнді бөлігінің су қоймасының түзілуін әкеледі, оларды пайдалану өте қиын немесе мүлдем мүмкін емес. Сонымен бірге, Иртыштық су мөлшері азайып кеткен. Ол үлкен жерлерде Иртыш өзенімен Семипалатинск Павлодар облысы шегінде оның өнімділігі 30ц/га дан 4-6 ц/гатөмендеп кетті. Су қоймасында түзілген кері жерлер аз мөлшерде жерге орналастыру шаруа қожалығымен көрсетіледі, сонымен қатар арнайы орындардың комплексі іске асып, пайда табады; оларға жатқызуға болады: аудандардың өлшемін анықтау, жылыту кезінде ауылшаруашылықта инженерлі қорғаулы ұсынады, ғимараттарды жаңа орындарға ауыстыру, халықты көшіру, меншік объектілерді қайта орналастыру. сондықтан жобалауда бөлшектерді пайдаланудың негізгі шарттары қайта өңделеді, сонымен бірге жерді пайдалану мен жерді иелену реорганизациясы.

Тұрақты жер жыныс ауданына сумен толып тұрған жер бөліктері кіреді және су қоймасының айналасында сызықтар бөлшегі.

Жер бөлімдерінің ауданының есебі, гидроэлектростанцияда орналасады, ол жобалау техникалық құжат пен норма бойынша шығарылады.

Су қоймасын орналастыру, ол берілген жерлердің негізін құрайды, толтыру шекрасына сәйкес бекітіледі, жобалау жоспарында 1:25000 немесе 1:1 масштаб пен көрсетіледі.

Жобалау жоспарларына толтырлған жер шекрасы кіреді., ол ауыл шаруашылық өндірістерінде жерді пайдаланудан алынып тасталынған, оған жаңа құрылыс салуға болмады және ауылшаруашылық орындарды пайдалану мінездемесі өзгереді.

Әрп бір жерді пайдалану бойынша аудандарды бөліп алып отырады және толтырылған жерлердің жобалау экспликациясын құрайды.

Одан кейін жер жынысымен байланысты басқа маңызды есептер қатары шешіледі: халық бөлімшелері қондырылады, өндірістік орталықтар, жолдар, көпірлер, байланыс сызықтары және басқа да объектілер, ол өзінің бұрыңғы орнында ұйымдастырушы нәтижесінде мүмкін болмай қалады немесе өзінің шаруашылық мәнін жоғалтады; сол және басқа да объектілерді сақтау қажеттілігінің сұрағы шешіледі, майда сулар бөлініп шығады, шекаралар қосылып, аудандар анықталады. Олардың шаруашылық пайдалануы бойынша сұрағы шешіледі.

Территорияның инженерлі қорғанысы жобаланады, жер бөліктерін, халық бөлімшелерін, жер вал өндірісі мен басқа да байланыс түрлерін жылудан, жағалауды өңдеуден қорғау мақсатында пайдаланады. Қорғалып отыратын территорияда су беттігін жүргізетін іс-шара жүргізіледі және су деңгейін жоғарылатумен күреседі. Инженерлік қорғаныс белгілі бір шығындарды талап етеді. Кейбір жағдайларда инженерлік қорғаныс - бір мақсатты іс-шара, өнімді аудан шығынын қысқартады.

Толтыру нәтижесінде ауылшаруашылық өндірісінде шығын өлшемі анықталады, сонымен бірге басқа да өнім жерлерінің ауданы қысқарады. Барлық шығындардың суммасы анықталады.

Жерлердің пайданудың негізгі шарттары бойынша ұсыныстар қайта өңделеді, қоршаған ортаның және табиғат ресурстарын қорғау іс-шаралары, тарих пен мәдениетті қорғау, су қоймасында су ресурстарын пайдаланудың белгілі бір режимі.

Қайта орналасу өндіріс, жерді бойынша ұсыныстарды қайта өңдеу, осы іс шараларға кеткен шығын мөлшерін анықтайды. Осы бойынша халық бөлімшелері мен ауылшаруашылық бөлімдерін толтырумен есептеледі.

Жобамен қорғаныстағы бөлініп алынған жерлер қарастырылуы керек, олар гидрологиялық, су қорғаныс байланысы, қалыпты эксплуатациясын қамтамасыз ету үшін негізгі су көздері. Қорғау зоналары екі немесе одан да көп белдеулерден тұрады. Қорғаныс зонасының бірінші белдеуін құрайтын жерлер берілген объектті эксплуатациялайтын өндірістерді пайдаланумен көрсетіледі. Екінші немесе кезекті белдеудегі жерлер жер иеленушілердің жеріне кірістіріледі, бірақ пайдалануы шектеулі болады.

Жылу электр станциялары (ТЕЦ және ГРЭС) . Шығыс және Орталық Қазақстанда құрылған. Жер жылу электростанциясылары отынды алатын жерді құрытар болса, онда жер шығынына, жер ауданын қосады, ол отын орнын өңдеу үшін қажет. Мұндай жағдайда жобаны құру кезінде жердің жынысын көрсетеді, дұрыс кезеңі бойынша: отын орындарын өңдеу, электростанция құрылысы үшін, объектіні орналастыру үшін, станцияға қызмет көрсету.

Жер бөлімшелерін ретімен орналастыру бойынша жер жынысының жобасын түзу және құру кезінде ашық әдіс бойынша жүргізіледі.

Сызықты байланыс бойынша жер жобасы (автомобильді, темір жол, магистралды құбыр және канал) практикада жерге орналастырудың ең кең тараған түрі болып табылады. Жердің сызықты объектілері ретінде тұрақты және уақытша пайдаланулар болып бөлінеді. Оның мінездемесін ерекшелігі сол сызықты байланыс кезінде қымбат ауылшаруашылық жерлер бөлінеді.

Жер құрылымдарында, республикада тасымалдау магистралы бойынша, ауылшаруашылық жердің үдемелі салмағы 9% жақын. Сызықты шығындардың ауданын бекіту шығын нормасымен іске асады, жер ауданының төмендеуі бойынша, рациональды жобалау шешімдері бойыншажер ауданын төмендетуге болады: сызықты объектілердің арасын қысқарту, әр түрлі коммуникациясының мүмкін саны объект жобасының техникалы есебі бойынша сызық енін азайту.

Сызықтар байланыстар үшін, жерді көрсету ерекшелігі, жер ауданының құрылыс кезеңінде уақытша азаяды, өзінің өлшемі бойынша бірнеше мәрте ауданда көтереді, егер де бұл территориялар ауылшаруашылығында пайдаланудан 1 жыл қалар болса, уақытша және тұрақтыжынысталу ауданының өлшемін анықтау мүмкіндігі. Сызықты объект кезінде жерлердің бір-біріне жақындығы уақытша пайдалану кезінде объектінің құрылыс кезеңі бойынша қарастылыады. Уақытша деп саналған бөлімшелер, құрылыс кезеңінде олардың рекультивацисы кезінде қайтарып береді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.