Заңға сәйкес кылмыстық ізге түсу

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
Негізгі бөлім
1. Заңға сәйкес кылмыстық ізге түсу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2. Қылмыстық ізге түсудің мазмұны мен маңызы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
3. Қазақстан Республикасындағы артықшылықтары мен қылмыстық ізге түсуден иммунитеттері бар адамдардың істері бойынша іс жүргізудің жалпы сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
4. Қылмыстық ізге түсуді жалғастыру туралы немесе қылмыстық іс қозғау туралы өтініштерді орындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28

Заңға сәйкес кылмыстық ізге түсу (айыптау) — "қылмыстық заңмен тыйым салынған әрекетпен оны жасаған адамды, қылмыс жасаудағы кінәлілігін анықтау мақсатында, сондай-ақ мұндай адамға жаза немесе өзге де қылмыстық-құқықтық ықпал ету шараларын қолдануды қамтамасыз ету үшін айыптау тарабы жүзеге асыратын іс жүргізу қызметі" деп түсіну қажет (ҚІЖК 7-бабының 13-тармағы).
Қылмыстық ізге түсу органдары — "прокурор, тергеуші, анықтау органы, анықтаушы" (ҚІЖК 7-бабының 14-тармағы). Сот осы органдар қатарына кірмейді. Прокурор сотқа дейінгі кезеңдерде, сондай-ақ сотта қылмыстық ізге түсу функциясын жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасындағы прокуратура туралы" Заң күші бар Жарлығының 46-бабына сәйкес қылмыстық ізге түсуді сотқа дейінгі кезеңдерде жүзеге асырушы прокурор:
— оқиға болған жерді қарауға, қатысуға, сараптама тағайындауға, сондай-ақ қылмыстық іс қозғау туралы мәселені шешу үшін қажетті басқа да іс-әрекеттер жасауға хақылы;
— қылмыстық іс қозғайды немесе қылмыстық іс қозғауға рұқсат беруден бас тартады;
— анықтама немесе алдын ала тергеу жүргізу үшін тиісті органға прокуратура қозғаған қылмыстық істерді береді;
— заңда көзделген жағдайларда тергеу, анықтама, сондай-ақ жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын лауазымды адамдардың іс-әрекетіне санкция береді;
— жекелеген тергеу әрекеттері бойынша іс жүргізуге қатысады;
— қол сұғуға болмайтын құқыққа ие адамды қылмыстық жауапкершілікке тартуға келісім алу үшін ұсыныс енгізеді;
— істі сотқа жібереді.

1. Б.Қ. Төлеубекова ҚР.Қылмыстық іс жүргізу құқығы. Алматы – 2000ж.
2. Ү. Нұрмашев ҚР.Қылмыстық іс жүргізу құқығы. Алматы – 2008ж.
3. Г.Ж. Сүлейменов ҚР.Қылмыстық процесі. Алматы -1999ж.
4. ҚР. Қылмыстық іс жүргізу кодексі 1997ж. 13 -желтоқсан
5. Р.К. Якубов, Уголовный процесс, Учебник для ВУЗов, Москва- 1998г.
6. Оспанов Қ.И. Құқық негіздері.Алматы: Жеті жарғы, 2007ж.
7. Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне.Түсінік.Алматы: 2004ж.
8. Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі, Алматы: Жеті жарға,1998ж.
9. Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодекс, Алматы:
10. Жеті жарғы, 2003ж.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
Негізгі бөлім
1. Заңға сәйкес кылмыстық ізге
түсу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2. Қылмыстық ізге түсудің мазмұны мен
маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ..10
3. Қазақстан Республикасындағы артықшылықтары мен қылмыстық ізге
түсуден иммунитеттері бар адамдардың істері бойынша іс жүргізудің
жалпы
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22
4. Қылмыстық ізге түсуді жалғастыру туралы немесе қылмыстық іс қозғау
туралы өтініштерді
орындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..24
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28

Кіріспе

Заңға сәйкес кылмыстық ізге түсу (айыптау) — "қылмыстық заңмен тыйым
салынған әрекетпен оны жасаған адамды, қылмыс жасаудағы кінәлілігін анықтау
мақсатында, сондай-ақ мұндай адамға жаза немесе өзге де қылмыстық-құқықтық
ықпал ету шараларын қолдануды қамтамасыз ету үшін айыптау тарабы жүзеге
асыратын іс жүргізу қызметі" деп түсіну қажет (ҚІЖК 7-бабының 13-тармағы).
Қылмыстық ізге түсу органдары — "прокурор, тергеуші, анықтау органы,
анықтаушы" (ҚІЖК 7-бабының 14-тармағы). Сот осы органдар қатарына кірмейді.
Прокурор сотқа дейінгі кезеңдерде, сондай-ақ сотта қылмыстық ізге түсу
функциясын жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасындағы
прокуратура туралы" Заң күші бар Жарлығының 46-бабына сәйкес қылмыстық ізге
түсуді сотқа дейінгі кезеңдерде жүзеге асырушы прокурор:
— оқиға болған жерді қарауға, қатысуға, сараптама тағайындауға, сондай-
ақ қылмыстық іс қозғау туралы мәселені шешу үшін қажетті басқа да іс-
әрекеттер жасауға хақылы;
— қылмыстық іс қозғайды немесе қылмыстық іс қозғауға рұқсат беруден бас
тартады;
— анықтама немесе алдын ала тергеу жүргізу үшін тиісті органға
прокуратура қозғаған қылмыстық істерді береді;
— заңда көзделген жағдайларда тергеу, анықтама, сондай-ақ жедел-
іздестіру қызметін жүзеге асыратын лауазымды адамдардың іс-әрекетіне
санкция береді;
— жекелеген тергеу әрекеттері бойынша іс жүргізуге қатысады;
— қол сұғуға болмайтын құқыққа ие адамды қылмыстық жауапкершілікке
тартуға келісім алу үшін ұсыныс енгізеді;
— істі сотқа жібереді.

1. Заңға сәйкес кылмыстық ізге түсу

Прокурор істі сотқа жіберген кезде қылмыстық ізге түсу функциясы
өзгешелеу жүзеге асырылады. Сотта прокурордың қылмыстық ізге түсуге қатысуы
мемлекеттік айыптауды қолдау түрінде болады. Басқа барлық жағдайларда
прокурор заңдылықты қадағалайды.
Қылмыстық ізге түсуді тергеушінің, анықтау органының, анықтаушының
жүзеге асыруының прокурор қызметінен айырмашы-лығы—прокурор қылмыстық ізге
түсуді заңдылықты қадағалау міндеттерін шешумен ұштастырады. Сонымен бірге,
аталған органдардың қызметі негізінен қылмыстық ізге түсуге бағытталған.
Басты айырмашылық мынада: қылмыстық ізге түсу қылмысқа қатысты емес, ал
қылмыс жасаған адамға қатысты жүзеге асырылады. Демек, қылмыс жасаған
адамды анықтамастан қылмыстық іс қозғау фактісі қылмыстық ізге түсу немесе
қылмыстық ізге түсуді қозғау басталғанының дәлелі болып табылмайды. Адам
тек қылмыс жасағанының белгілері бар жағдайда ғана қудаланады. Қылмыстық
ізге түсу адамның кінәлі екені жөніндегі ұғыммен өзара байланысты.
Сонымен, қылмыстық ізге түсу функцияларының белгілері мынадай:
іс-әрекеттің қылмыстық заңда қылмысты деп, қылмыстық жаза қолдануға
лайықты деп танылуы;
— қылмыстық істі тоқтату, қылмыстық ізге түсуді тоқтату үшін
негіздердің жоқтығы;
— адамның кінәлі екенін қуаттайтын қажетті дәлелді базаның болуы.
Қылмыстық іс жүргізу заңыңда қылмыстық ізге түсудің үш нысаны көзделген:
— қылмыстық ізге түсуді жеке түрде жүзеге асыру (ҚІЖК 33-бап);
— қылмыстық ізге түсуді жеке-жариялы түрде жүзеге асыру (ҚІЖК 34-бап);
—қылмыстық ізге түсуді жариялы түрде жүзеге асыру (ҚІЖК 32-бабының 4-
бөлігі).
Нысандарға бөлу жасалған қылмыстың сипаты мен ауырлығының белгілерінен
көзделген (ҚІЖК-нің 32-бабының 1-бөлігі).
Жеке түрде жүзеге асырылатын қылмыстық ізге түсу жәбірлену-шінің
өтініші бойынша ғана қозғалады және оның айыпталушымен бітісуіне орай
қысқартылуға тиіс. Қылмыстық ізге түсу жеке түрде Қылмыстық кодексте
көзделген мына қылмыстар бойынша жүзеге асырылады: денсаулыққа қасақана
жеңіл зиян келтіру (105-бап); денсаулыққа абайсызда зиян келтіру (111-бап);
қорқыту (112-бап); зорлау (120-баптың 1 -бөлігі); нәпсіқұмарлық сипатындағы
күш қолдану (121 баптың 1-бөлігі); жыныстық қатынас жасауға, еркек пен
еркектің жыныстық қатынас жасауына, әйел мен әйелдің жыныстық қатынас
жасауына немесе нәпсіқұмарлық сипаттағы өзге де әрекеттерге мәжбүр ету (123-
бап); жала жабу (129-бап); қорлау (130-бап); балаларын немесе еңбекке
жарамсыз ата-анасын асырауға арналған қаражатты төлеуден әдейі жалтару (136-
бап); еңбекке жарамсыз жұбайын (зайыбын) асыраудан әдейі жалтару (140-бап);
жеке өмірге қол сұғылмаушылықты бұзу (142-бап); дәрігерлік құпияны жария
ету (144-баптың 1,2-бөліктері); тұрғын үйге қол сұғылмаушылықты бұзу (145-
баптың 1-бөлігі); бөтен адамның мүлкін абайсызда жою немесе бүлдіру (188-
баптың 1-бөлігі); көліктің қауіпсіз жұмыс істеуін қамтамасыз ететін
ережелерді бұзу (300-баптың 1-бөлігі).
Аталған құрамдарды қылмыстық ізге түсу жеке түрде жүзеге асырылатын
істерге жатқызу бұзылған құқықты белгіленген қылмыстық іс жүргізу
тәртібімен қалпына келтіру мүмкіндігімен, сондай-ақ қылмыстық ізге түсу
органдарының жанжалды соттың араласуынсыз-ақ шешуінің мүмкіндігімен
байланысты. Бұл әрекеттердің қоғамдық қауіптілік дәрежесі оншалықты жоғары
емес және жәбірленушінің ерік білдіруінсіз уәкілетті органдар мен
адамдардың араласуын қажет етпейді.
Жоғарына аталған қылмыстар белгілерінің байқалуы, егер жасалған әрекет
дәрменсіз немесе басқа да себептер бойыннша өзіне тиесілі құқықтарды өз
бетінше пайдалануға қабілетсіз адамдардың мүдделерін қозғайтын жағдайда
ғана қылмыстық ізге түсуді міндетті түрде қозғауды қажет етеді (ҚІЖК 33-
бабының 2-бөлігі).
Жеке-жария түрде жүзеге асырылатын қылмыстық ізге тусуді Қылмыстық
кодексте көзделген мына қылмыстар бойынша жәбірленушінің шағымы болмаған
жағдайда бастауға және қылмыстық іс бойынша іс қозғауға болмайды:
денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіру (103-баптың 1-бөлігі); денсаулыққа
қасақана орташа ауырлықтағы зиян келтіру (104-баптың 1-бөлігі); заңсыз
аборт жасау(117-баптың 1,2-бөліктері); зорлау (120-баптың 2-бөлігі); бала
асырап алу құпиясын жария ету (135-бап); қамқоршы немесе қорғаншы
құқықтарын теріс пайдалану(139-бап); дәрігерлік құпияны жария ету (144-
баптың 3-бөлігі); сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иеленіп алу немесе ысырап
ету (176-баптың 1,2-бөліктері); интеллектуалдық меншік құқықтарын бұзу (184-
баптың 1-бөлігі); бөтен адамның мүлкін қасақана жою немесе бүлдіру (187-
баптың 1-бөлігі); бөтен адамның мүлкін абайсызда жою немесе бүлдіру (188-
баптың 2-бөлігі); заңды кәсіпкерлік қызметке кедергі жасау (189-бап);
коммерциялық немесе банктік құпияны құрайтын мәліметтерді заңсыз алу мен
жария ету (200-бап); мәміле жасауға немесе оны жасаудан бас тартуға мәжбүр
ету (226-баптың 1-бөлігі); компьютерлік ақпаратқа заңсыз кіру,
өкілеттіктерді теріс пайдалану (228-бап);
Жеке және жеке-жариялы айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсуді
қозғау шарттары үйлеседі. Айырмашылық мынада: жеке-жариялы айыптау істері
бойынша қылмыстық ізге түсу бірінші рет қылмыс жасаған адам жәбірленушімен
татуласып, оған келтірген зиянның есесін толтырған жағдайда ғана тоқтатылуы
мүмкін (ҚК 67-бап).
Прокурор жеке-жариялы айыптау ісі бойынша және жәбірленушінің шағымы
болмаған кезде іс қозғауға мына жағдайларда құқылы:
— егер әрекет дәрменсіз немесе не басқа да себептер бойынша өзіне
тиісілі құқықтарды өз бетінше пайдалануға қабілетсіз адамның мүдделерін
қозғайтын болса;
— егер әрекет басқа адамдардың, қоғамның ңемесе мемлекеттің елеулі
мүдделерін қозғайтын болса (басқа адамдар, қоғам немесе мемлекет мүдделері
елеулілігінің ара жігін ажырату өлшемдері материалдық-құқықтық сипат алып
отыр және қылмыстық құқық курсында қаралған).
Коммерциялық және езге ұйымдардағы қызмет мүдделеріне қарсы кылмыстар
бойынша қылмыстық ізге түсу (ҚК 228-232-баптары) сол ұйым немесе уәкілетті
орган басшысының арызы немесе олардың келісімі бойынша жүзеге асырылады
(ҚІЖК 35-бабы).
Осы қылмыстар бойынша кылмыстық ізге түсудің ерекшеліктері бар:
1) қылмыстық іс жүргізу заңында, жеке айыптау істері бойынша орын алып
отырғанындай, тараптардың бітісуіне орай істі қысқарту көзделмеген;
2) коммерциялық және мемлекеттік кәсіпорын болып табылмайтын өзге
ұйымдардағы қызмет мүдделеріне қарсы қылмыстар басқа ұйымдардың
мүдделеріне, сондай-ақ азаматтардың, қоғамның немесе мемлекеттің
мүдделеріне нұқсан келтірмеуге тиіс.
Қылмыстық ізге түсу процедурасынан істердің осы категориясы бойынша
үзінділер коммерциялық және мемлекеттік кәсіпорын болып табылмайтын өзге
ұйымдар мүдделерінің сақталуын қамтамасыз ететін ерекше кепілдіктер жасау
қажеттігіне қатысты келтірілген.
Жариялы жүзеге асырылатын қылмыстық ізге түсу жеке және жеке-жариялы
қылмыстық ізге түсу көзделгенінен басқа барлық қылмыстар үшін көзделген
(ҚІЖК 32-баптың 4-бөлігі).
Қылмыстық ізге түсудің барлық нысандары үшін бірыңғай жалпы талаптары
белгіленген (ҚІЖК 36-бабы), олар мыналар:
1) қылмыстық ізге түсу органы қылмыстық белгілерін тапқан әрбір
жағдайда өз құзыреті шегінде:
а) қылмыс оқиғасын белгілеу шараларын қолдануға;
ә) қылмыс дәлелденген жағдайда кінәлі адамды айыпталушы ретінде тартуға;
б) әділ жазамен қамтамасыз ету үшін заңда белгіленген шараларды
қолдануға;
в) қылмыстық ізге түсуді ақтау негіздемелері бойынша тоқтатуға негіздер
бар болса, кінәсіз адамды ақтау шараларын қолдануға міндетті;
2) қылмыстық ізге түсу органы жәбірленушіге сот әділдігіне қол жеткізуін
қамтамасыз етуге және қылмыспен келтірілген зиянды өтеу шараларын
қолдануға, ол үшін:
а) жәбірленушінің құқық субъектілігінің танылуы жөніндегі оның құқығының
жүзеге асырылуына кедергі жасамауға;
ә) адамның жәбірленуші деп тануы үшін кұқық негіздемелерінің бар (немесе
жоқ) екенін анықтау, оның тергелетін іс шеңберіндегі статусың іс жүргізу
барысында орнықтыру;
б) жәбірленушіге оның құқықтары мен міндеттерін түсіндіру,
жәбірленушінің өз құқықтары мен міндеттерін жүзеге асыруы үшін заңда
көзделген шараларды қолдану;
в) жәбірленушінің қылмыспен келтірілген зиянды өтеу жөніндегі
талаптарының орындалуы үшін қылмыстық негіздемелердің бар (немесе жоғын)
белгілеу;
г) қылмыспен келтірілген зиянды өтеудің заңда белгіленген шараларын
қолдану;
д) қылмыстық ізге түсу органдарының өз өкілеліктерін қандай да болсын
органдар мен лауазымды адамдарға тәуелсіз, қылмыстық іс жүргізу заңына
қатаң сәйкес жүзеге асыруы;
3) қылмыстық іс бойынша объективті зерттеу жүргізуге кедергі келтіру
мақсатында қылмыстық ізге түсу органына қандай түрде болса да ықпал
жасалған жағдайда қылмыстық ізге түсуді жүзеге асыру;
4) қылмыстық ізге түсу органының заңды талаптарын барлық мемлекеттік
органдардың, ұйымдардың, лауазымды адамдардың және азаматтардың орындауға
міңдеттілігі.
Заңда қылмыстық ізге түсуді болдырмайтын жағдайлар көзделген. Ол
жағдайларға түпкілікті сипат берілген және оларға кеңейтілген түсініктеме
беруге болмайды, әйтпесе заңдылықтың бұзылуы мүмкін. Қылмыстық ізге түсуді
болдырмайтын жағдайлар екі топқа бөлінген:
1) қылмыстық ізге түсуді болдырмайтын жағдайлар (ҚІЖК 37-бабы); 2)
қылмыстық ізге түсуді жүзеге асырмауға мүмкіндік беретін мән-жайлар (ҚІЖК
38-бабы). Осы жағдайлардың бөлінуі бірінші топтағы императивке және екінші
топтағы факультативке негізделген.
Жағдайлардың аталған топтарының ерекшеліктері мен айырмашылықтары
мынадай:
1.Қылмыстық ізге түсуді болдырмау мына жағдайларда орын алуы мүмкін:
— қозғалған қылмыстық іс бойынша, сондай-ақ іс әлі қозғалмаған
жағдайларда;
— ақтайтын, сондай-ақ ақтамайтын негіздемелер бойынша;
— заңда белгіленбеген жағдайлар анықталса қылмыстық ізге түсу органы,
рақымшылық ету актісінің нәтижесінде істің тоқтатылуына айыпталушы қарсылық
білдіретіннен басқа жағдайларда, сондай-ақ мерзімнің ескіруінен басқа
жағдайларда, немесе қайтыс болған адамды ақтау үшін қажет болса, іс
жүргізуді тоқтатуға міндетгі.
2. Қылмыстық ізге түсуді жүзеге асырмау мына жағдайларда орын алуы
мүмкін:
— қозғалған қылмыстық іс бойынша ғана;
— ақтамайтын негіздемелер бойынша ғана;
— айыпталушы істің тоқтатылуына қарсылық білдіретінінен басқа
жағдайларда, қылмыстық ізге түсу органының қалауы бойынша.
Қылмыстық ізге түсу органының немесе соттың калауы аталған органдардың
заңда белгіленген жағдайлар байқалса іс жүргізуді тоқтатуға құқылы екенін,
бірақ міндетті емес екенін білдіреді.

2. Қылмыстық ізге түсудің мазмұны мен маңызы

Заңға сәйкес қылмыстық ізге түсу(айыптау)-қылмыстық заңмен тыйым
салынған әрекет пен оны жасаған адамды, соңғысының қылмыс жасаудағы
кінәлілігін анықтау мақсатында, сондай-ақ мұндай адамға жаза немесе өзге де
қылмыстық-құықтық ықпал ету шараларын қолдануды қамтамасыз ету үшін айыптау
тарабы жүзеге асыратын іс жүргізу қызметі деп түсіну қажет(ҚІЖК 7-бабының
13-тармағы). Қылмыстық ізге түсу органдары- прокурор (мемлекеттік
айыптаушы), тергеуші, анықтау органы, анықтаушы(ҚІЖК 7-бабының 14-
тармағы). Сот осы органдар қатарына кірмейді. Прокурор сотқа дейінгі
кезеңдерде, сондай-ақ сотта қылмыстық ізге түсу функциясын жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасы Президентінің Қазастан Республикасындағы
прокуратура туралы Заң күші бар Жарлығының 46-бабына сәйкес қылмыстық ізге
түсуді сотқа дейінгі кезеңдерде жүзеге асырушы прокурор:

-оқиға болған жерді қарауға қатысуға, сараптама тағайындауға, сондай-ақ
қылмыстық қылмыстық іс қозғау туралы мәселені шешу үшін қажетті басқа да іс-
әрекеттер жасауға хақылы;

-қылмыстық іс қозғайды немесе қылмыстық іс қозғауға рұқсат беруден бас
тартады;

-анықтама немесе алдын ала тергеу жүргізу үшін тиісті органға
прокуратура қозғаған қылмыстық істерді береді;

-заңда көзделгенжағдайларда тергеу, анықтама, сондай-ақ жедел-
іздестіру қызметін жүзеге асыратын лауазымды адамдардың іс-әрекетіне
санкция береді;

-жекелеген тергеу әрекеттері бойынша іс жүргізуге қатысады;

-қол сұғуға болмайтын құқыққа ие адамды қылмыстық жауапкершілікке
тартуға келісім алу үшін ұсыныс енгізеді;

-істі сотқа жібереді;

Прокурор істі сотқа жіберген кезде қылмыстық ізге түсу функциясы
өзгешелеу жүзеге асырылады. Сотта прокурордың қылмыстық ізге түсуге қатысуы
мемлекеттік айыптауды қолдау түрінде болады. Басқа барлық жағдайларда
прокурор заңдылықты қадағалайды.

Қылмыстық ізге түсуді тергеушінің, анықтау органының, анықтаушының
жүзеге асыруының прокурор қызметінен айырмашылығы-прокурор қылмыстық ізге
түсуді заңдылықты қдағалау міндеттерін шешумен ұштастырады. Сонымен бірге,
аталған органдардың қызметі негізінен қылмыстық ізге түсуге бағытталған.
Басқа барлық функциялар олар үшін екінші дәрежелі сипатта болады.

Басы айырмашылық мынада: қылмыстық ізге түсу қылмысқа қатысты емес, ал
қылмыс жасаған адамға қатысты жүзеге асырылады. Демек, қылмыс жасаған
адамды анықтамастан қылмыстық іс қозғау фактісі қылмыстық ізге түсу немесе
қылмысчтық ізге түсуді қозғау басталғанының дәлелі болып табылмайды. Адам
тек қылмыс жасағанының белгілері бар жағдайда ғана қудаланады. Қылмыстық
ізге түсу адамның кінәлі екендігі жөніндегі ұғыммен өзара байланысты.

Сонымен қылмыстық ізге түсу функцияларының белгілері мынадай:

-іс-әрекеттің қылмыстық заңда қылмысты деп, қылмыстық жаза қолдануға
лайықты деп танылуы;

-қылмыстық істі тоқтату, қылмыстық ізге түсуді тоқтату үшін негіздедің
жоқтығы;

-адамның кінәлі екенін қуаттайтын қажетті дәлелді базаның болуы.

Қылмыстық іс жүргізу заңында қылмыстық ізге түсудің үш нысаны
көзделген:

-қылмыстық ізге түсуді жеке түрде жүзеге асыру(ҚІЖК 34-бап);

-қылмыстық ізге түсуді жеке-жариялы түрде жүзеге асыру(ҚІЖК 34-бап);

-қылмыстық ізге түсуді жариялы түрде жүзеге асыру(ҚІЖК 32-бабының 4-
бөлігі).

Нысандарға бөлу жасалған қылмыстың сипаты мен ауырлығының белгілеріне
негізделген(ҚІЖК-нің 32-бабының 1-бөлігі).

Жеке түрде жүзеге асырылатын қылмыстық ізге түсу жәбірленушінің өтініші
бойынша ғана қозғалады және оның айыпталушымен бітісуіне орай қысқартылуға
тиіс. Қылмыстық ізге түсу жеке түрде Қылмыстық кодексте көзделген мына
қылмыстар бойынша жүзеге асырылады:

-денсаулыққа қасақана зиян келтіру(105-бап);

-қорқыту(112-бап);

-денсаулыққа абайсыздан зиян келтіру(11-бап);

-зорлау)120-баптың 1-бөлігі);

-нәпсіқұмарлық сипатындағы күш қолдану(121-баптың 1-бөлігі);

-жыныстық қатынас жасауға, әйел мен әйелдің жыныстық қатынас жасауына
немесе нәпсіқұмарлық сипаттағы өзге де әрекеттерге мәжбүр ету(123-бап);

-жала жабу(129-бап);

-қорлау(130-бап);

-балаларын немесе еңбекке жарамсыз ата-анасын асыраға арналған
қаражатты төлеуден әдейі жалғарту(136-бап);

-еңбекке жарамсыз жұбайын(зайыбын) асыраудан әдейі жалтару(140-бап);

-жеке өмірге қолсұғушылықты бұзу(142-бап);

-дәрігерлік құпияны жария ету(144-баптың 1,2-бөліктері);

-тұрғын үйге қолсұғушылықты бұзу(145-баптың 1-бөлігі);

-бөтен адамның мүлкін абайсыздан жою немесе бүлдіру(188-баптың 1-
бөлігі);

-көліктің қауіпсіз жұмыс істеуін қамтамасыз ететін ережелерді бұзу(300-
баптың 1-бөлігі).

Аталған құрамдарды қылмыстық ізге түсу жеке түрде жүзеге асырылатын
істерге жатқызу бұзылған құқықты белгіленген қылмыстық іс жүргізу
тәртібімен қалпына келтіру мүмкіндігімен, сондай-ақ қылмыстық ізге түсу
органдарының жанжалды соттың араласуынсыз-ақ шешуінің мүмкіндігімен
байланысты. Бұл әрекеттердің қоғамдық қауіптілік дәрежесі оншалықты жоғары
емес және жәбірленушінің ерік білдіруінсіз уәкілетті органдар мен
адамдардың араласуын қажет етпейді.

Жоғпарыда аталған қылмыстардың белгілерінің байқалуы, егер жесалған
әрекет дәрменсіз немесе басқа да себептер бойынша өзіне тиесілі құқықтарды
өз бетінше пайдалануға қабілетсіз адамдардың мүдделерін қозғайтын жағдайда
ғана қылмыстық ізге түсуді міндетті түрде қозғауды қажет етеді(ҚІЖК 33-
бабының 2-бөлігі).

Жеке-жария түрде жүзеге асырылатын қылмыстық ізге түсуді Қылмыстық
кодексте көзделген мына қылмыстар бойынша жәбірленушінің шағымы болмаған
жағдайда бастауға және қылмыстық іс бойынша іс қозғауға болмайды:

-денсаулыққа қасақана зиян келтіру(103-баптың 1-бөлігі);

-денсаулыққа қасақана орташа ауырлықтағы зиян келтіру(104-баптың 1-
бөлігі);

-заңсыз аборт жасау(117-баптың 1,2-бөліктері);

-бала асырып алу құпиясын жария ету(135-бап);

-қамқоршы немесе қорғаншы құқықтарын теріс пайдалану(139-бап);

-дәрігерлік құпияны жария ету(144-баптың 3-бөлігі);

-сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иемденіп алу немесе ысырап ету(176-
баптың 1,2-бөліктері);

-интеллектуалдық меншік құқықтарын бұзу(184-баптың1-бөлігі);

-бөтен адамның мүлкін қасақана жою немесе бүлдіру(188-7-баптың 1-
бөлігі);

-бөтен адамның мүлкін абайсызда жою немесе бүлдіру(188-баптың 2-
бөлігі);

-заңды кәсіпкерлік қызметке кедергі жасау(189-бап);

-коммерциялық немесе банктік құпиянықұрайтын мәліметтерді заңсыз алу
мен жария ету(200-бап);

-мәміле жасауға немесе жасаудан бас тартуға мәжбүр ету(226-баптың 1-
бөлігі);

-компьютерлік ақпаратқа заңсыз кіру, ЭЕМ үшін зиянды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.