Ағылшын және қазақ тілдеріндегі фразеологиялық антонимдер

Пән: Тілтану, Филология
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 55 бет
Таңдаулыға:

Ағылшын және қазақ тілдеріндегі фразеологиялық антонимдер

ЖОСПАР

КІРІСПЕ . . . 4

1 ТАРАУ. ТАРАУ АНТОНИМИЯ ҚҰБЫЛЫСЫ-ТІЛ БІЛІМІНІҢ ОБЪЕКТІСІ

1. 1. Ағылшын және қазақ тілдеріндегі антоним ұғымы және антонимдердің түрлері . . . 6

1. 2. Ағылшын және қазақ тілдеріндегі антонимдердің жасалу жолдары . . . 10

1. 3. Логикалық карама-карсылық пен антонимдік қарама-қарсылықтың

ұқсастығы мен айырмашылығы . . . 14

2 ТАРАУ. АНТОНИМДЕРДІҢ ЛЕКСИКА-СЕМАНТИКАЛЫҚ АЯСЫ

2. 1. Антонимдердің синонимдермен байланысы . . . 23

2. 2. Антонимия және полисемия . . . 27

2. 3. Ағылшын және қазақ тілдеріндегі антонимдердің қолданылу жиілігі . . . 30

3 ТАРАУ Ағылшын және қазақ тілдеріндегі фразеологиялық антонимдер

3. 1. Ағылшын және қазақ тілдеріндегі фразеологиялық антонимдердің компоненттері . . . 34

3. 2. Бір құрылымды және әр құрылымды фразеологиялық антонимдер . . . 36

3. 3. Қазақ және ағылшын тілдеріндегі фразеологиялық антонимдердің морфологиялық классификациясы . . . 37

3. 4. Ағылшын және қазақ тілдеріндегі фразеологиялық антонимдерде кездесетін құрылымдық және семантикалық қарама-қарсылықтың түрлері . . . 39

3. 5. Антонимиялық компоненттер кездеспейтін фразеологизмдер . . . 40

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 42

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 43

ҚОСЫМША 1 . . . 46

ҚОСЫМША 2 . . . 48

ҚОСЫМША 3 . . . 50

ҚОСЫМША 4 . . . 51

ҚОСЫМША 5 . . . 55

КІРІСПЕ

Бұл дипломдық жұмыс лексиканың кешірек зерттеле бастаған, әлі де болса ақтара қарап, тереңдей үңіліп зерттейтін саласы - антонимияға арналады. Таңдалынып алынған зерттеу жұмысының тақырыбы «Ағылшын және қазақ тілдеріндегі фразеологиялық антонимдер» деп аталады. Жұмыс кіріспеден, 3 тараудан, пайдаланған әдебиеттер тізімінен және зерттеу жұмысына қосымша ағылшын және қазақ тілдеріндегі антонимдер сөздігінен тұрады.

Диплом жұмысының зерттеу объектісі қазақ және ағылшын тілдеріндегі фразеологиялық антонимдердің тілдік сипаты және қолданылу ерекшеліктері.

Таңдалынып алынған тақырыптың мақсаты екі тілдегі антоним құбылысының қолданылу аясын, оның семантикалық табиғатын айқындап, жасалу жолдары мен троп түрлерімен байланысын анықтау, екі тілдегі фразеологиялық антонимдерде кездесетін мағыналық және құрылымдық ерекшеліктерін жан-жақты қарастыру, сондай-ақ қазақ және ағылшын тілдерінің лексикалық жүйесіндегі антонимдердің маңызын анықтау.

Зерттеу жұмысының өзектілігі екі тілдегі мағынасы қарама -қарсы сөздердің қолдануда қиындық туғызып, кейбір сөздердің антонимдік жұптары бірнеше жолмен берілетіндігіне байланысты, өйткені лексиканың осы саласына байланысты күні бүгінге дейін шешімін таппай жүрген өзекті мәселелер көп. Бұл жұмыстың теориялық құндылығы семасиология саласына, салыстырмалы лексикология салаларына үлес қосу.

Зерттеу жұмысының практикалық құндылығы жұмыстың керекті материалдарын пайдаланып, «тілдегі антонимдік қатынастар»атты мектептерде үйірме сабақтарын немесе арнайы курстарды өткізуге болады. Сондай-ақ қосымша оқулықтарды даярлауда, курстық жұмыс жазарда да қолдануға болады.

Зерттеуді жүргізу барысында мынандай материалдар пайдаланылды: қазақ, ағылшын, орыс тілдеріндегі түсіндірмелі, фразеологиялық және антонимдер сөздіктері, ғылыми мақалалар, мақал-мәтелдер жинақтары, У. Шекспир сонеттері, А. Құнанбаев, Т. Нұрмұхамедов, Д. Әбілевтердің шығармаларынан алынған үзінділер тағы басқа материалдар. Диплом жұмысын жазарда салыстырмалы әдіс, компоненттік талдау және тағы басқа әдістер қолданылды.

Диплом жұмысының бірінші тарауы екі тілде антонимге берілген анықтамалар, оның жасалу жолдары, логикалық карама-карсылық пен антонимдік қарама-қарсылықтың ұқсастығы мен айырмашылығы, антонимдердің синонимдермен байланысына фразеологиялық антонимдерге арналады

Екінші тарау антонимдердің лексика-семантикалық аясы, екі тілдегі антонимдердің қолданылу жиілігі қамтылады.

Үшінші тарау ағылшын және қазақ тілдеріндегі фразеологиялық антонимдерге арналады.

Қортынды бөлім әр тараудағы антонимдер жөніндегі түйіннен тұрады. Әдебиеттер тізімі алфавиттік ретпен берілген. Екі тілде берілген сөздік диплом жұмысына қосымша ретінде берілген. Қазақ тіліндегі антонимдер сөздігін құрастыру барысында бірнеше әдеби шығармалар талданып, мысалдар таңдалынып алынды.

1. ТАРАУ АНТОНИМИЯ ҚҰБЫЛЫСЫ-ТІЛ БІЛІМІНІҢ ОБЪЕКТІСІ

1. 1. Ағылшын және қазақ тілдеріндегі антоним ұғымы және антонимдердің түрлері

Антонимдер дегеніміз (“anti”грек тілінен аударғанда қарама-қарсы және “onyma” есім, атау) қарама-қарсы мағынаны білдіретін, бір сөз табына жататын тілдік бірліктер. Мысалы : алыс -жақын (far-near), үлкен-кіші (big-small), ауыр-жеңіл( heavy- light), қиын- оңай ( difficult -easy), жылы-суық ( warm- cold), жоғары- төмен ( up-down), ілгері- кейін ( forward -backward ), ақырын- қатты (quiet- loud ), кедей-бай(poor- rich), ескі-жаңа ( old- new ) және тағы басқалары.

Антонимия құбылысы ағылшын және қазақ тілдеріне тән құбылыс. Қазіргі уақытқа дейін қазақ тілінде антонимия құбылысы көп зерттелмеген. Қазақ тіліндегі антонимия құбылысын зерттеген ғалымдардың бірі Ж. Мусин былай дейді: «Антонимия- лексиканың кешірек зерттеле бастаған, әлі де болса ақтара қарап, тереңдей үңіліп, зерттейтін саласы. өйткені лексиканың осы саласына байланысты күні бүгінге дейін шешімін таппай жүрген мәселелер көп-ақ».

Әдетте мағыналары бір-біріне қарама-қарсы сөздер антонимдер деп аталады. Бұдан антонимдік қарама-қарсылықтың ұғымдар қарама-қарсылығымен, яғни логикалық қарама-қарсылықпен байланысты екені айқын көрінеді. Бірақ осы байланыстың сыры неде, логикалық қарама-қарсылық пен антонимдік қарама-қарсылықты тепе-тең деп қарауға болама?-деген сұрақ туады. Антонимдік мағына сапалық ұғымдарға тән болады. Осыған байланысты қандай сөздер сапалық ұғымдарды білдіреді, сапалық ұғымдарды білдіретін сөздердің барлығы да антоним бола бере ме?-деген сұраққа жауап іздеуге тура келеді.

Антонимияда әр алуан пікір таласын білдіріп жүрген мәселелердің бірі туынды антонимдер жайы. Орыс тілі ғылымында антонимдер туралы пікір таласы әлі толастаған жоқ. Бұл мәселе туралы түркітанушылар арасында әр түрлі көзқарас бар. Туынды антонимдер мәселесіне байланысты антонимия мен болымсыздық категориясының ара жігін ашу қажеттігі туады. Түркі тілдерінде туынды антонимдер тіліміздегі -лы, -лі-сыз-сіз қосымшалары қосылу арқылы жасалған сөздер арасындағы мағына қайшылығына (сулы-сусыз, малды-малсыз, үйлі-үйсіз, жерлі-жерсіз) сүйенеді. Тілдік фактілер бұндай қайшы мәндес мағынаның антонимдік қарама- қарсылықпен тең емес екендігін көрсетеді. Антоним семантикалық құбылыс болғандықтан, оның тілдегі полисемия, синонимия, омонимия сияқты лексикалық топтармен байланыспай оқшау тұруы мүмкін емес.

Антонимдердің лексика-семантикалық реңі, стилистикалық мүмкіншіліктері мен өріс аумағы, қолданылуы, тіліміздегі қарсы мағынада ұғымдарды берудің амал-тәсілдері тағы басқа мәселелерді зерттеудің ғылыми практикалық мәні түсінікті.

Антонимияға арналған еңбектер баршылық:Ж. Қ. Қонақбаева «ағылшын, орыс және қазақ тіліндегі антонимиялық фразеологиялық сөз тіркестері», А. И. Аленина «Некоторые вопросы сопоставительного изучения антонимии слов и фразеологических единиц в современном английском, немецком и русском языках», е. Н. Миллер «Природа лексической и фразеологической антонимии, А. Иванова «Антонимия в системе языка», Ж. Мусин «Қазақ тілінің антонимдер сөздігі» және тағы басқалар.

Антонимияны зерттеген ғалым Джон Лайонс антонимияны негізгі семантикалық қатынастың бір түрі деп атаған.

Орыс тіл білімін зерттеп жүрген Н. М. Шанский «Лексикология русского языка» еңбегінде, антонимдер- әр түрлі дыбысталатын, қарама-қарсылық ұғымды білдіретін тілдік бірліктер деген анықтама береді.

Ағылшын фразеологиясының атақты зерттеушісі А. В. Кунин ағылшын тіліндегі фразеологиялық антонимдерді төмендегідей семантикалық типтерге бөледі:

1. бастау-аяқтау (put something on foot-ring down the curtain)

2. іс-әрекет- іс-әрекет нәтижесін жою.

(loosen one’s purse strings-tighten one’s purse strings) -ақшасын бет-албатты шашу-ақшасын қысып ұстау.

3. жақсы-жаман, дұрыс-дұрыс емес

(earn on earnest penny- live by one’s wits) -Жұмысқа жанын салу-шырпының басын сындырмау.

(play one’s cards well- play one’s cards badly) -жұмыс істеу- ауырдың үстімен, жеңілдің астымен жүріп жұмыс істеу.

4. көбірек-азырақ

(as scare as hen’s teeth- as plentiful as blackberries) -Бір-ақ уыс- көлдей көсір

(As light as a feather- as heavy as lead) -мамықтай жеңіл- темір сияқты зілдей.

Жылдамдық.

At a snail’s pace- at breakneck (breakdown) speed- тасбақа сияқты қозғалу- көзді ашып-жұмғанша

Сондай-ақ әр түрлі антонимдер ұждандық қасиеттерді де білдіреді:

1. Сұлулық, сұлу- кейіпсіз пішін, ұсқынсыз, келбетсіз.

as prettey as a picture- as ugly as sin -ай десе аузы, күн десе көзі бар- адам көргісіз, үрей туғызатындай.

2. Эмоционалдық және интеллектуалдық қасиет немесе оның жоқтығы

a) as gentle as a lamb- as hard as nails (қой аузынан шөп алмас- тас жүрек)

А. В. Кунин фразеологиялық антонимдерді бір стильді және әр стильді деп екіге бөлген. Бір стильді фразеологиялық антонимдер бір функционалдық стильге жатады. Мысалы: with a heavy heart- көңіліне кірбің түскен -with a light heart -ақ көңіл, ақ ниетті.

Ал, әр стильді фразеологиялық антонимдер әр функционалдық стильдерге жатады. Мысалы: lose one’s heart-еңсесі түсу- keep one’s chin up-еңсесін көтеріп ұстау.

Е. Н. Миллер болса, өзінің «Природа лексической и фразеологической антонимии» еңбегінде фразеологиялық антонимдерді 3 топқа бөліп қарастырады:

1. фразеологиялық антонимдердің құрамында ортақ немесе антонимиялық компоненттер кездеспейтін, бірақ семантикалық жағынан қарама-қарсы.

Мысалы: азап тартты- рақатқа батты, алақанына түкірді- кежегесі кейін тартты; орыс тілінде:принять во внимание- сбросить со счетов, ниже травы, тише воды- сам черт не брат.

2. құрамында лексикалық антоним кездесетін фразеологиялық антоним. Мысалы: май ішті- зәр ішті, ер жүрек- қоян жүрек; орыс тілінде: бить тревогу- бить отбой.

3. болымсыздық мағынаны беретін қосымшалары бар антонимдер. Мысалы: талғамына сай- талғамына сай емес; орыс тілінде: по вкусу- не по вкусу; ағылшын тілінде: beat about the bush- not to beat about the bush.

Ж. Мусиннің «Қазақ тіліндегі антоним сөздер» деген еңбегінде фразеологиялық антонимдер екі топқа бөлінген:

1. Фразеологиялық бірліктердің мағыналары тұтастай қарама- қарсылықты білдіреді. Мысалы: қуанышың қойныңа сыймасын -кесір-кесапатқа жолыққыр, жас-жаныңа жамандық бермесін- көгермей көктей солғыр. Бұл фразеологиялық антонимдердің бір жұбы алғыс мәнде қолданылса, екіншісі қарғыс мәнде қолданылып тұр.

2. Қарама-қарсы мағынадағы фразеологизмдердің құрамында бір сөз қайталанып отырады. Мысалы:

a) жолыңа жуа біткір-жолың даңғыл болсын

ә) жүрегінің түгі бар-су жүрек

б) кең пейіл-тар пейіл

в) көңілі сынық-көңілі қош

Мұндай құбылыс ағылшын тіліне де тән. F. e. look with another eye upon something (көзқарастары әр түрлі) - see eye to eye with somebody (көзқарастары бірдей), to be born under a lucky star (бақ жұлдызы оңынан туар) - to be born under unlucky star (бақсыздың жұлдызы солынан туар)

Антонимдерді зерттеген К. Аханов өзінің мақаласына лексикалық антонимдерді үш топқа бөліп қарастырады:

1. сапаны білдіретін антонимдер.

Мысалы: жақсы-жаман (good-bad), ескі -жаңа (old-new), әдемі- ұсқынсыз (beautiful- ugly)

2. Адамның мінез-құлқын, қимылын, іс-әрекетін сондай-ақ адамдар арасындағы қарым-қатынасты білдіретін антонимдер тобы. Мысалы: сүйіну- күйіну, қуану- ренжу, салғырт-ұқыпты, сабырлы- ұшқалақ, сөйлеу-үндемеу.

3. Уақыт мерзімін білдіретін антонимдер. Мысалы: қыс-жаз, күн-түн, бүгін-ертең.

Бірақ шындығында күн-түн, сөйлеу-үндемеу дегендер табиғатында бір-біріне қарама-қарсы құбылыстар емес. Күн-түн дегендер бір тәулік ішіндегі мерзімнің екі шегі, сөйлеу-үндемеу дегендер қимыл иесінің күйін білдіреді. Демек антонимдер табиғатында бір-біріне қарама-қарсы заттардың атауы емес, заттың сапасының атауы, дәлірек айтқанда, сапаның бағасының атауы, немесе бір процестің екі түрлі күйінің атауы болып табылады.

А. Болғанбаевтың пікірінше: «антоним болатын сөздер міндетті түрде қарама-қарсы мағынаны білдіруі қажет, сондай-ақ антонимдер бір сөз табына жатуы керек. Мысалы: жақсы-жаман (сын есім), туу-өлу (етістік), өмір-өлім (зат есім) .

Антонимдік жұптың сыңарлары бір сапаға берілген бір-біріне қарама-қарсы екі түрлі бағаның атауы болып табылады. Мысалы: мамықтай жеңіл (as a feather-as heavy as lead) -темір сияқты зілдей. Бұл антонимдердің заттың салмағын білдірсе, «ит өлген жер-қарға адым жер» (cheek by jowl- far cry from) .

Орыс тіліндегі фразеологиялық антонимдерді зерттеген Попов З. Д. мен Копыленконың пікірінше «фразеологиялық бірліктерді антонимиялығын анықтау қиынға түседі, өйткені фразеологиялық антонимдердің мағыналары лексикалық антонимдердің мағыналарына қарағанда бұлыңғыр болып келеді». Олай дейтін себебіміз: «Он нес околесицу» деген фразеологизмнің мағынасы нақты емес, бұлыңғыр, өйткені лексикалық мағыналары әр түрлі. Мысалы: он говорил глупости- ол қайдағы жоқтыны сөз етті, он писал глупости- ол қайдағы жоқтыны өзінің хатында сөз етеді.

Фразеологиялық сөздікте: «нести околесицу- делать что-либо, лишенное разумной содержательности, целесообразности, не имеет четкого ограничения, например в письме или в разговоре».

Жалпы антонимиядағы зерттеушілер назарынан тыс қалып жатқан және бір мәселе -фразеологиялық антонимдер жайы.

Сыйыспайтын ұғымдар- қайшылықты ұғымдар және қарама -қарсы ұғымдар деп екіге бөлінеді. Қайшылықты ұғымдар бірін-бірі тікелей жоққа шығарады. Бұлардың арасында ешқандай аралық мүше болмайды. Тілдегі жер - жер емес, үлкен-үлкен емес, сулы-сусыз, малды-малсыз, айт-айтпа, кел-келме деген сөздердің білдіретін ұғымы осы қайшылықты ұғымдарға сай келеді. Бұл сөздердің мағыналары бірін-бірі тікелей жоққа шығарады, бұлардың арасында аралық ұғымдарды білдіретін сөздер жоқ. Қарама-қарсы ұғымдар белгілі бір логикалық қатардың ең шеткі екі мүшесі болып табылады. Олардың арасында үшінші бір аралық мүше болуы мүмкін. Қарама-қарсы ұғымдар бірін-бірі жоққа шығарып қана қоймайды, сонымен қатар затқа, құбылысқа жаңа баға береді. Мысалы, жақсы-жақсы емес- жаман деген ұғымдар қатарының ең шеткі екі мүшесі «жақсы» мен «жаман» қарама-қарсы ұғымдар болып табылады. Өйткені мұндағы жаман деген сөз затқа жақсы деген сөз арқылы берілген бағаны жоққа шығарады, сонымен бірге затқа алғашқыға мүлде кереғар жаңа баға береді. ( жаман) Тіліміздегі шамалы деген сөз бұларға аралық мүше бола алады. Шикі- пісі (аралық мүше- дүмбілез ), тар- кең (narrow- wide) аралық мүше -шақ), алда- артта (before-behind) (аралық мүше- ортада) деген сияқтылар туралы да осыны айтуға болады.

1. 2 . Ағылшын және қазақ тілдеріндегі антонимдердің жасалу жолдары

Қазақ және ағылшын тілдеріндегі антонимдер көбінесе сын есімдерден болады, онан соң етістіктерде, зат есімдерде, үстеулерде азды-көпті кездеседі. Ал қалған сөз таптарынан антонимдер тым тапшы.

Сын есімге тән антонимдердің мынадай түрлері бар:

а) түбір күйінде кездесетіндері :ауыр-жеңіл (heavy- light), кең-тар (wide-narrow), ыстық- суық ( hot- cold), үлкен- кіші (big-small), жас-кәрі (young- old), ұзын-қысқа ( long- short), терең-саяз (deep- shallow), арық- семіз (lean-fat), жеңіл- қиын ( easy- difficult), ащы- тәтті (bitter- sweet), көп-аз (many- few), оң-теріс ( right- wrong ) т. б.

ә) туынды түбір күйінде кездесетіндері: ашық -жасырын, өзімшіл- көпшіл, ашық- жабық, тілазар-елгезек, қатты- ақырын, орнықты-шалағай, олақ-іскер, оңқай-солақай, сүйкімді- жексұрын, бүтін -жыртық, жүрдек-шабан, түзу-қисық т. б.

Ағылшын тілінде: selfish- sociable, friendly, open-close, loud-quiet, beautiful- ugly, etc.

Қазақ тілінде сындық мағынадағы туынды антонимдер көбінесе -лы-, лі, -ды, --ді, -ты, -ті жұрнақтары арқылы антонимнің жағымды сыңарларын, ал -сыз, -сіз жұрнақтары жағымсыз мағынадағы сыңарларын жасайды. Мысалы:

Ер жігіт бірде малды, бірде малсыз,

Арғымақ бірде жалды, бірде жалсыз.

Ақылдыны алысым деме,

Ақылсызды жақыным деме.

Куәлі істі куә табар,

Куәсіз істі күмән табар.

Арлы арына қараса,

Арсыз жеңдім дейді.

Сол сияқты сын есім -ғы, -гі, -қы, -кі жұрнақтары арқылы да туынды антонимдер жасала береді. Мысалы: бастапқы-соңғы, бұрынғы-қазіргі, үйдегі-түздегі, сыртқы-ішкі, күндізгі-түнгі, қысқы-жазғы т. б. Ағылшын тілінде: first-last, to be in-to be out және т. б.

Етістікке тән мынадай антонимдер бар:

а) түбір күйінде кездесетіндері: озу-қалу, келу-кету, қону-ұшу, айырылу-қосылу, шашу-жинау, бару-қайту, жату-тұру, ашу-жабу, кіру-шығу, ұту-ұтылу, жеңу-жеңілу, қуану-ренжу, сүйіну-күйіну, көшу-қону, күлу-жылау, сату-алу, ысу-суу, шабу-ілбу, даму- тоқырау, қату-жібу, ауыру-сауығу т. б. Ағылшын тілінде: to be ahead-to be behind, to come-to go, to fly-to land, to depart-to join, to throw-to tidy, to open-to close, to win-to lose, to laugh-to cry, to sell-to buy, to increase-to decrease, to be ill- to recover, etc.

ә) туынды түбір күйінде кездесетіндері: қартаю-жасару, жоғарылау төмендеу, татуластыру-араздастыру, ақтау-қаралау, елдестіру-жауластыру, мақтау-даттау, күшею-бәсеңдеу, баю-кедейлену, арықтау-семіру, жаңару-күшею-бәсеңдеу, баю-кедейлену, жаңару-ескіру, арықтату-семірту және т. б. Ағылшын тілінде: to go upstairs-to go downstairs, to become rich-to become poor, to lose weight-to gain weight, etc.

Зат есімге тән антонимдер де негізгі және туынды түбір күйінде кездеседі:

а) түбір күйінде кездесетіндері: өтірік-шын, алғыс-қарғыс, рақат-бейнет, бақ-сор, өмір-өлім, өң-түс, алды-арты, шарапат-кесепат, асты-үсті, пайда-зиян, бай-кедей, жаз-қыс, күн-түн және т. б. Ағылшын тілінде: truth-lie, life-death, back-front, on-under, rich-poor, winter-summer, day-night, etc.

б) Туынды түбір күйінде кездесетіндері: аласы-бересі, байлық-жоқтық, кісілік-иттік, аштық-тоқтық, тарлық-кеңдік, жеңіс-жеңіліс, ұтыс-ұтылыс, азшылық-көпшілік, кіріс-шығыс, алыс-беріс, сыпайыгершілік-арсыздық т. б. Ағылшын тілінде: wealth-poverty, width-narrowness, victory-defeat, etc.

Үстеуге қатысты антонимдер : ерте-кеш, ілгері-кейін, жоғары-төмен, алыс-жақын, әрі-бері, сылбыр-тез т. б. early-late, forward-backward, up and down, far-near, there-here, slow-fast, etc.

Есімдікке қатысты анау-мынау, әне-міне, осы-сол тәрізді бірен-саран антонимдер ғана ұшырасады. Ағылшын тілінде де есімдікке қатысты антонимдер санаулы. Мысалы: this-that, these-those.

Тілде қарама-қарсы ұғыммен қатар, кейде, аралық ұғым да кездеседі. Мәселен ескі мен жаңаның арасында көне (көнетоз), икі мен пісінің арасында дүмбілез, суық пен ыстықтың арасында жылы (warm), ұтыс пен ұтылыстың арасында тең (equal), ерте мен кештің арасында дәл (sharp) , біткен мен бітпегеннің арасында шала, жеңу мен жеңілудің арасында итжығыс деген аралық ұғымдар бар. Бұлар антоним біткеннің бәріне тең емес, кейбіреулерінде ғана ұшырайды. Аралық ұғым керегар екі ұғымды тең ұстап тұрады. Тілдегі антонимдер қарама-қарсы құбылыстарды біріне-бірін шендестіріп, салыстыру арқылы күшті стильдік мән тудырады. Қазақ тілінде болымсыздық категориясы сыз, -сіз, -ма, -ме, -ба, -бе, -па, -пе аффикстері және емес, жоқ сөздері арқылы жасалады. Бұл аффикстер жалғанған немесе жоқ, емес дегендер тіркесе қолданылған сөздер:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.