Бағдарламалау тілдері

Жоспар

1. Бағдарламалау тілдері мен әдістері және оларды классификациялау \жіктеу\ ... ... ... ... ... ...3
2. Программаларды жасақтау технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3.4
3. Бейсик тiлiнде программалау. Бейсик алфавитi ... ... ... ... ...5.6
4.Тұрақтылар мен айнымалылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6.7
5. REM, LET, INPUT PRINT, END операторлары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7.8
6. Тармақталу командасы ... ... ... ... 9.10

7. ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... 11.14

Дәріс жоспары
1. Бағдарламалу тілдерінің айырмашылықтары мен ерекшеліктері
2. Бағдарламалу технологиясының негізгі ұғымдары
3. Бағдарламалу әдістері. Құрылымдық бағдарламалау. Модульдік бағдарламалау. Объектіге-бағытталған бағдарламалау.

Бағдарламалау тілдері – бұл адам мен компьютер қатынасы үшін арнайы жасалған формальді тілдер.
Бағдарлама \Программа\ – бұл компьютерді басқаруға қажет логикалы реттелген командалар тізбегі.
Барлық нақты бар бағдарламалу тілдері жоғар және төменгі деңгейдегі тілдерге бөлінеді. Әр бағдарламалу тілінің алфавиті, сөздік қоры, грамматикасы және синтаксисі, семантикасы болады.
Команда \оператор\ – компьютер орындауға міндетті әрекеттің өрнектелуі.
Процедуралы тілдердің аса маңызды жіктелетін белгілерінің бірі олардың деңгейі болып табылады. Бағдарламалау тілінің деңгейі оның құрылысының семантикалық (ойлық) сыйымдылығымен және бағдарламалаушы адамның бағытымен анықталады.
Жоғарғы деңгейдегі бағдарламалау тілдері процедуралық (ФОРТРАН, АЛГОЛ, КОБОЛ) және процедуралық емес болып бөлінеді. Функциялық (ЛИСП) және логикалық (ПРОЛОГ) бағдарламалау тілдері. Объектіге-бағытталған бағдарламалау тілдері. Деректер қорының бағдарламалау тілдері. Интернетке арналған бағдарламалау тілдері. Модельдеу тілдері. Екілік тіл. Он алтылық тіл. Ассемблер, Макроассемблер тілі.
Таңдалған бағдарламалау тілінде бағдарламаны құру үшін жалпы жағдайда келесі компоненттерге ие болу керек: мәтіндік редактор, компилятор, байланыс редакторы, функция библиотекасы. Қазіргі интегралданған жүйелерде тағы бір компонент – отладчик болады, ол бағдарлама жұмысының орындалу барысында талдау жасауға мүмкіндік береді.
Бағдарламаны дайындауды тізбектелген кезеңдер қатарын бөлуге болады: есептің қойылымы, бағдарламаны жобалау, модельді құру, алгоритмді талдау, алгоритмді орындау, алгоритмнің және оның күрделілігін талдау, бағдарламаны тестілеу, құжаттау.
Бағдарламаны жобалауға арналған әр түрлі амалдар мен тәсілдер бар. Қазіргі кездегі амал абстракцияны қолданып декомпозициялауға негізделген. Архитектурасын жобалау әдістері екі топқа бөлінеді: өңдеуге бағытталған және деректерге бағытталған. Өңдеуге бағытталған әдістер келесі идеялардан тұрады: модульдік бағдарламалудан, функционалдық декомпозициядан, деректер ағымын қолдана отырып жобалаудан, жобаны құрылымдық талдау технологиясынан. Деректер құрылысын қолдануға бағытталған жобалау әдісін, Джексон әдістемесіне, Уорнер әдістемесіне, иерархиялық диаграмма әдістемесіне, жобалаудың объектіге-бағытталған әдістемесіне бөледі. Модельдерді құру барысында екі принціпті қолданады: дедуктивті (жалпыдан жекеге) және индуктивті (жекеден жалпыға). Есептегіш емес алгоритмге сұрыптау және іздеу жатады. Сызықтық іздеу процедурасы сілемнің барлық элементтерін қарапайым тізбектеп қарап шығудан және оларды эталонмен салыстырудан тұрады. Тең бөліп іздеу реттелген деректерге қолданылады. Келесі сұрыптаулар аса кеңінен қолданылады: қосу, таңдау және алмастыру көмегімен. Екілік қосу әдісі. Қосумен жақсартылған сұрыптау. Ағаш көмегімен сұрыптаудың жақсартылған әдісі. «Шейкерлі» сұрыптау. Қабыршақ әдісі. Файлдарды сұрыптау.
Бақылау сұрақтары: 1. Бағдарламалу тілдерінің айырмашылықтары мен ерекшеліктері
2. Бағдарламалу технологиясының негізгі ұғымдары
3. Бағдарламалу әдістері. Құрылымдық бағдарламалау. Модульдік бағдарламалау.

7. ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. О.Камардинов,С. Информатика А.,"Рауан",2000
2. О.Камардинов. Паскаль тiлiнде программалау. А.,РБК,1994
3. О.Камардинов. Бейсик тiлiнде берiлгендер файлда- ры.Ш.,1996
4. Б.Бөрiбаев. Информатика және компьютер. А., "Бiлiм",1995
5. В.Ф.Очков, М.А.Рахаев. Этюды на языках QBasic, QuicBasic,Basic Compiler. M., "Финансы и статистика", 1995
6. А.Корчак.Бейсик версии для MS-DOS (справочник). Том I,II. М.,1995
7. Кнут Д. Искусство программирования для ЭВМ.Т.1: Основные алгоритмы. М.: Мир, 1976
8. Кнут Д. Искусство программирования для ЭВМ.Т.З: Сортировка и поиск. М.: Мир, 1978
9. Кормен Т., Лейзерсон Ч., Ривест Р. Алгоритмы: построение и анализ/ Пер. с англ. Под.
ред. А. Шеня.-М.: МЦНМО, 2002.
10. Вирт Н. Алгоритмы и структуры данных: Пер. с анг. -М.: Мир, 1989.
11. Керниган Б., Плоджер Ф. Элементы стиля программирования: Пер. с англ.- М.: Радио и связь, 1984.
12. Крячков А.В., Сухинина И.В., Томшин В.К. Программирование на С и С++. Практикум:
Учебное пособие для вузов.М.: Горячая линия- Телеком,2000.
13. Марка Д.А., МакГоуэн К. Методология структурного анализа и проектирования.-М.:
Метатехнология, 1993.
Қосымша әдебиеттер
14. Буч Г. Объектно-ориентированный анализ и проектирование с примерами приложений
на С++.-М.: «Издательство Бином», СПб: «Невский диалект»,1998.
15. Бадд Т. Объектно-ориентированное программирование в действии. Пер. с англ.-
СПб.:Питер, 1997
16. Буч Г., Рамбо Д., Джекобсон А. Язык UML. Руководство пользователя: Пер. с англ.-М.:
ДМК, 2000
17. Майерс Г. Искусство тестирования программ. М.: Финансы и статистика,1982
18. МакГрегор Дж., Сайкс Д. Тестирование объектно-ориентированного программного
обеспечения. Киев: DiaSoft, 2002.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Бағдарлама

Лекция

21.11.2011

Assyll

Жоспар

1. Бағдарламалау тілдері мен әдістері және оларды классификациялау
\жіктеу\ ... ... ... ... ... ...3

2. Программаларды жасақтау
технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.3-4

3. Бейсик тiлiнде программалау. Бейсик алфавитi ... ... ... ... ...5-6

4.Тұрақтылар мен
айнымалылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6-7
5. REM, LET, INPUT PRINT, END
операторлары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...7-8
6. Тармақталу командасы ... ... ... ... 9-10
7. ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... 1 1-14

1-Лекция. Бағдарламалау тілдері мен әдістері және оларды классификациялау
\жіктеу\
Дәріс жоспары
1.     Бағдарламалу тілдерінің айырмашылықтары мен ерекшеліктері
2.     Бағдарламалу технологиясының негізгі ұғымдары
3.    Бағдарламалу әдістері. Құрылымдық бағдарламалау. Модульдік
бағдарламалау. Объектіге-бағытталған бағдарламалау.

Бағдарламалау тілдері – бұл адам мен компьютер қатынасы үшін арнайы
жасалған формальді тілдер.
Бағдарлама \Программа\ – бұл компьютерді басқаруға қажет логикалы
реттелген командалар тізбегі.
Барлық нақты бар бағдарламалу тілдері жоғар және төменгі деңгейдегі
тілдерге бөлінеді. Әр бағдарламалу тілінің алфавиті, сөздік қоры,
грамматикасы және синтаксисі, семантикасы болады.
Команда \оператор\ – компьютер орындауға міндетті әрекеттің өрнектелуі.
Процедуралы тілдердің аса маңызды жіктелетін белгілерінің бірі олардың
деңгейі болып табылады. Бағдарламалау тілінің деңгейі оның құрылысының
семантикалық (ойлық) сыйымдылығымен және бағдарламалаушы адамның бағытымен
анықталады.
Жоғарғы деңгейдегі бағдарламалау тілдері процедуралық (ФОРТРАН, АЛГОЛ,
КОБОЛ) және процедуралық емес болып бөлінеді. Функциялық (ЛИСП) және
логикалық (ПРОЛОГ) бағдарламалау тілдері. Объектіге-бағытталған
бағдарламалау тілдері. Деректер қорының бағдарламалау тілдері. Интернетке
арналған бағдарламалау тілдері. Модельдеу тілдері. Екілік тіл. Он алтылық
тіл. Ассемблер, Макроассемблер тілі.
Таңдалған бағдарламалау тілінде бағдарламаны құру үшін жалпы жағдайда
келесі компоненттерге ие болу керек: мәтіндік редактор, компилятор,
байланыс редакторы, функция библиотекасы. Қазіргі интегралданған жүйелерде
тағы бір компонент – отладчик болады, ол бағдарлама жұмысының орындалу
барысында талдау жасауға мүмкіндік береді.
Бағдарламаны дайындауды тізбектелген кезеңдер қатарын бөлуге болады:
есептің қойылымы, бағдарламаны жобалау, модельді құру, алгоритмді талдау,
алгоритмді орындау, алгоритмнің және оның күрделілігін талдау, бағдарламаны
тестілеу, құжаттау.
Бағдарламаны жобалауға арналған әр түрлі амалдар мен тәсілдер бар.
Қазіргі кездегі амал абстракцияны қолданып декомпозициялауға негізделген.
Архитектурасын жобалау әдістері екі топқа бөлінеді: өңдеуге бағытталған
және деректерге бағытталған. Өңдеуге бағытталған әдістер келесі идеялардан
тұрады: модульдік бағдарламалудан, функционалдық декомпозициядан, деректер
ағымын қолдана отырып жобалаудан, жобаны құрылымдық талдау технологиясынан.
Деректер құрылысын қолдануға бағытталған жобалау әдісін, Джексон
әдістемесіне, Уорнер әдістемесіне, иерархиялық диаграмма әдістемесіне,
жобалаудың объектіге-бағытталған әдістемесіне бөледі. Модельдерді құру
барысында екі принціпті қолданады: дедуктивті (жалпыдан жекеге) және
индуктивті (жекеден жалпыға). Есептегіш емес алгоритмге сұрыптау және іздеу
жатады. Сызықтық іздеу процедурасы сілемнің барлық элементтерін қарапайым
тізбектеп қарап шығудан және оларды эталонмен салыстырудан тұрады. Тең
бөліп іздеу реттелген деректерге қолданылады. Келесі сұрыптаулар аса
кеңінен қолданылады: қосу, таңдау және алмастыру көмегімен. Екілік қосу
әдісі. Қосумен жақсартылған сұрыптау. Ағаш көмегімен сұрыптаудың
жақсартылған әдісі. Шейкерлі сұрыптау. Қабыршақ әдісі. Файлдарды
сұрыптау.
Бақылау сұрақтары: 1. Бағдарламалу тілдерінің айырмашылықтары мен
ерекшеліктері
2.     Бағдарламалу технологиясының негізгі ұғымдары
3.    Бағдарламалу әдістері. Құрылымдық бағдарламалау. Модульдік
бағдарламалау.

2-Лекция.
Программаларды жасақтау технологиясы
Есепті компьютерде шығаруға даярлау технологиясы

Компьютер жұмыс істеу үшін оған керекті програмаларды програмалаушы
адам жасайды.
Программалаушы мамандығы дүние жүзіндегі ең бір тапшы мамандықтардың
бірі.
Программалау мамандығын таңдаған адам өмір бойы үйренеді.
Оқып шығып бірден программалаушы бола салатын ешқандай оқу құралы жоқ.
Прграммалаушының дайындығы негізгі ұғымдарды оқып үйренуден және
қарапайым прграммалау тәсілдерін меңгеруден басталады.
Компьютер командаларға бағынып жұмыс істейді. Біздер бұл командаларды
пернетақтаның көмегімен жазу машинкасында жазу жазғандай теріп ендіреміз.
Бірінші команданы ендірдік, компьютер оны қалай орындайды, қарап
шықтық, екінші команданы ендірдік, нәтижесін бағаладық,үшінші команданы
ендірдік. Осылайша, ендірілетін командалар көп әрі біртектес болған сайын
оларды ендіру адамның шыдамын тауысып жалықтырып жібереді. Төрт-бес
команданы есте сақтай отырып ендіруге, ал он команданы ендіру үшін қағазға
жазып алуға болады.Жүзден астам командаларды ендіру үшін өте жоғары
шыдамдалық қажет.
Программалау саймандары
Программалау саймандары дегеніміз не?-деген сұраққа жауап беру үшін
мынадай қарапайым ұқсастыру мысалын, яғни ауылда жер жыртып жүрген
троктлрды алайық. Трактор қандай саймандардың көмегімен жасалған? Ол
зауытта станоктың және жабдықтардың көмегімен жасалған. Бұл аталғандар
тракторды жасаушы саймандар блып табылады.
Ал станоктар мен жабдықтардың өздері қандай саймандардың көмегімен
жасалған? Олар басқа зауытта басқа станоктар мен жабдықтардың көмегімен
жасалған. Ал бұл станоктар мен жабдықтар қалай жасалған?
Осылайша, сұрақты қоя берсек әрбір станоктың өзінің алдында оны
жасаушы, алдыңғысынан қарапайым басқа станоктың бар екендігі келіп шығады.
Егер әрбір станоктың пайда болу тарихын қозғай берсек, онда біздер орта
ғасырдағы балға, егеу және төсті пайдаланатын ұстаханаға келіп тірелеміз.
Есепті компьютерде шығаруға даярлау технологиясы
Есепті компьютерде шығару біраз бөлігі компьютерсіз жүзеге асырылатын
мынадай негізгі кезеңдерден тұрады:
1. Есептің қойылуы:
• есеп туралыақпараттарды жинау;
• есептің шартын тұжырымдау;
• есепті шығарудың ақтық мақсатын анықтау;
• деректерді сипаттау ( олардың түрін, шамалардың ауқымын, құрлымын т.с.с.
)
2. Есепті, моделдерді талдау және зерттеу:
• есептің бар ұқсастарын талдау;
• техникалық және программалық құралдарды талдау;
• математикалық модельді жасақтау;
• деректер құрлымын жасақтау.

Бақылау сұрақтары: 1. Программалау саймандары дегеніміз не?-
2. Есепті компьютерде шығаруға даярлау технологиясы
3. Есепті, моделдерді талдау

3-Лекция
Бейсик тiлiнде программалау. Бейсик алфавитi

Жоғары деңгейлi программалау тiлдерiнiң iшiнде дүние жүзiне кең
тараған тiлдердiң бiрi - Бейсик. BASIC (Beginner's All purpose Symbolic
Instuctions Code) - "Жаңадан үйренушi-лер үшiн символдық нүсқаулар
түрiндегi көп мақсатты тiл" cөйлемiнiң қысқарған сөз ретiнде алынған түрi.
Бейсиктiң алғашқы жеңiл варианты 60-жылдардың ортасында Америкада жарыққа
шыққан болатын. Кейiннен әр елдiң ғалымдары түрлi салалық информацияны
өңдеуге мүмкiндiк туғызатын тiлдiң 30-дан аса дамытылған варианттарын
жасап шықты.Олардың iшiнде соңғы жылдары Microsoft фирмасының IBM PC
компьютерлерiне арнап дайындаған, мүмкiндiгi мол IBM Бейсик (GW-Basic,
QBasic, QuickBasic т.б.) варианттары да жарыққа шықты.
REM, LET, INPUT, READ, DATA, PRINT, END, STOP, GOTO, RESTORE, IF -
THEN, ON, FOR, NEXT, DIM, INKEY$, GOSUB, RETURN, DEF FN, DIM,
INKEY$.
Олар жөнiнде осы бөлiмнiң келесi тақырыптарында түсiнiктер берiлген.
Басқа жоғарғы деңгейлi программалау тiлдерi сияқты Бей- сиктiң өз
алфавитi мен синтаксисi (грамматикасы) бар.
Алфавит - программада пайдаланылатын түрлi символдар (әрiптер,
цифрлар, таңбалар және басқа белгiлер).
Синтаксис - мәшиненiң iс-әрекетiн анықтайтын нүсқау-ларды
(командаларды, операторларды), функцияларды, берiл-гендер мен өрнектердi
жазу ережелерi. Олар - мәшинеге түсi-нiктi шартты белгiлердi пайдалана
отырып жазылатын үлгiлер.
Бейсик алфавитiнiң символдары:
1. Латын алфавитiнiң бас және кiшi әрiптерi:
A,B,...,Z; a,b,...,z; орыс алфавитiнiң әрiптерi.
2. Араб цифрлары: 0,1,2,...,9.
3. Өрнек таңбалары:
+ (қосу), - (азайту), * (көбейту), (бөлу),
^ (дәрежелеу).
4. Қатынас таңбалары:
= (тең не меншiктеу белгiсi),
(үлкен), = (үлкен не тең),
(кiшi), = (кiшi не тең),
(тең емес).
5. Арнайы символдар:
. (нүкте), , (үтiр), : (қос нүкте), ; (нүктелi үтiр),
" " (Бос орын (бiр позициялық ашық жер)), ( (ашу жақшасы), ) (жабу
жақшасы), " және " (ашу, жабу тырнақшалары), ! (леп белгiсi), ?
(сүрақ белгiсi), # (нөмiр), ' (дәйекше (апостроф)), __ (астын сызу
белгiсi), % (процент), $ (ақша бiрлiгiнiң белгiсi (доллар)), &
(амперсенд), @ (коммерциялық "және").
Бейсик синтаксисi бойынша:
* cанның бүтiн және бөлшек бөлiктерiн бөлетiн үтiрдiң
орнына нүкте қойылады, айнымалы индексi онымен қатарла-сып жазылады
(барлық программалау тiлдерiнде де осылай-ша) және бүтiнi нөлге тең
нақты санның экранға шығары-лу кезiнде нөл жазылмай тастап ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.