Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі

МАЗМҰНЫ:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

I.Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4

1.1 Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметінің пайда болу тарихы ... .4
1.2 Бағалау қызметін жүзеге асырудың негіздемелері мен шарттары ... ... ... ..7
1.3 Қазақстанның кәсіби бағалаушылар палатасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10

II. Қазақстан Республикасының бағалау қызметі және оның дамуы перспективалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13

2.1 Бағалау қызметінде мәселелерді шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
2.2 Қазақстан Республикасында бағалау қызметін алға қарай дамыту жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14

III. Нормативтік құқықтық актілердің түсінігі, оның ерекшеліктері және бағалау қызметінде алатын орны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18

3.1 Нормативтік құқықтық актілер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
3.2 Бағалау қызметі саласындағы нормативтік құқықтық актілер ... ... ... ... ...21
3.3 Бағалаушының автокөлік құралын бағалаудағы құқықтары мен міндеттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
3.3Автокөлік құралын бағалау туралы есеп ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31

Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32

Кіріспе
Нарықтық экономика өзімен бірге көптеген қызмет түрлерін, талап-міндеттерді ала келді. Соның бірі – бағалау қызметі. Нарық заманында әрбір дүниенің (мүлік, жер, бизнес, т.б.) нарқын белгілеу алдыңғы кезекке шықты десек, бұл талап өз кезегінде бағалау қызметінің пайда болуына алып келді. Бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн сақтандыру бағалаушы көрсететiн қызметтердiң тұтынушылар мүдделерiн қорғауды қамтамасыз ететiн шарттарының бiрi болып табылады.
Бағалаушының бағалау жүргiзу нәтижесiнде келтiрiлген зиянының салдарынан туындайтын азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн сақтандыру Қазақстан Республикасының заң актiлерiмен айқындалған тәртiппен жүзеге асырылады.
Бағалау қызметiн лицензиялау Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
Бағалау қызметiмен айналысу құқығына үмiткер жеке тұлғалар олардың бiлiктiлiк деңгейiн анықтау мақсатында бiлiктiлiк емтиханынан өткiзiледi.
Бiлiктiлiк емтиханын қабылдау үшiн құрамына мүшелердiң тақ саны кiретiн кемiнде бес адамнан тұратын бiлiктiлiк комиссиясы құрылады. Бiлiктiлiк комиссиясының құрамына бағалаушылар палаталарының өкiлдерi мiндеттi түрде кiредi, олардың саны комиссия құрамының жалпы санының кемiнде екiден бiрiн құрауға тиiс.
Кез келген экономикалық қызметтің табыстылығы 4 фактормен анықталады: Жер, жұмыс күші, капитал және басқару. Жылжымайтын мүлікті бағалау үшін оның табысының қалыптасуына әр фактордың қосқан үлесін білу қажет. Әр фактор белгілі қызметпен құралатын табыстан төленуі қажет. Жер жылжымайтын болғандықтан, жұмыс күші, капитал, басқару факторлары оған тартылуы керек. Яғни, алдымен осы факторларға компенсация жасалуы қажет, қалған ақша сомасы оның иесіне жер қойнауын пайдаланғаны үшін төленуі керек.
Соңғы кезеңдердегі Қазақстанның қаржы нарығында қалыптасқан маңызды мәселелердің бірі бағалау қызметінің сапасын көтерудің қажеттілігін түсінуге алып келді. Бірінші кезекте, бұл мемлекеттік қажеттіліктер үшін алынатын жер телімдерін дұрыс бағалау қажеттілігімен байланысты. Сонымен қатар, ипотекалық нарықтағы мәселелер де дұрыс болмағанның нәтижесі. Дұрыс бағаламаудың әсерінен инновациялық бизнесті дамыту шаралары, «ноу-хау» күтілген нәтижелерге әкелмейді. Сонымен қатар, Бағалы қағаздар нарығы инвесторлардың бағаланған бизнес құнына толығымен сенетіндей жағдай болғанда ғана дамиды. Яғни, бағалаушы - нарықтық экономикадағы маңызды тұлға, ал дұрыс емес бағалау көлеңкелі бизнес ортасының дамуына ықпал етеді.

Қолданылған әдебиеттер тізімі.

1. Асқарова Ж.А. «Бизнесті бағалау», оқу құралы. Алматы – 2007ж.
2. Акимбеков С «Экономикалық теория» Алматы –2009ж.
3. Есипов В, Маховикова Г, Терехова В
«Оценка бизнеса» Питер – 2002ж.
4. Мейірбеков А.Қ, Әлімбетов Қ.Ә, «Кәсіпорын экономикасы»,
оқу құралы. Алматы. «Экономика – 2003»
5.Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі. I және П бөлімдер. Ресми текст. М.: Кодекс, 1996. 496 б.
6.«Бағалаулық қызмет туралы » Қазақстан Республикасының заңы.
7. Ансофф И. Стратегическое управление: Учеб. пособие / Международная школа менеджеров фирмы «Континент Норт». М.: Питер, 2011. 160 б.
8. https://kolesa.kz/ интернет жүйесі
9. http://www.adilet.gov.kz сайты

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

I.Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4

1.1 Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметінің пайда болу тарихы ... .4
1.2 Бағалау қызметін жүзеге асырудың негіздемелері мен шарттары ... ... ... ..7
1.3 Қазақстанның кәсіби бағалаушылар палатасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10

II. Қазақстан Республикасының бағалау қызметі және оның дамуы перспективалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13

2.1 Бағалау қызметінде мәселелерді шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
2.2 Қазақстан Республикасында бағалау қызметін алға қарай дамыту жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14

III. Нормативтік құқықтық актілердің түсінігі, оның ерекшеліктері және бағалау қызметінде алатын орны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18

3.1 Нормативтік құқықтық актілер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
3.2 Бағалау қызметі саласындағы нормативтік құқықтық актілер ... ... ... ... ...21
3.3 Бағалаушының автокөлік құралын бағалаудағы құқықтары мен міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
3.3Автокөлік құралын бағалау туралы есеп ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 27

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31

Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32
Кіріспе
Нарықтық экономика өзімен бірге көптеген қызмет түрлерін, талап-міндеттерді ала келді. Соның бірі - бағалау қызметі. Нарық заманында әрбір дүниенің (мүлік, жер, бизнес, т.б.) нарқын белгілеу алдыңғы кезекке шықты десек, бұл талап өз кезегінде бағалау қызметінің пайда болуына алып келді. Бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн сақтандыру бағалаушы көрсететiн қызметтердiң тұтынушылар мүдделерiн қорғауды қамтамасыз ететiн шарттарының бiрi болып табылады.
Бағалаушының бағалау жүргiзу нәтижесiнде келтiрiлген зиянының салдарынан туындайтын азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн сақтандыру Қазақстан Республикасының заң актiлерiмен айқындалған тәртiппен жүзеге асырылады.
Бағалау қызметiн лицензиялау Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
Бағалау қызметiмен айналысу құқығына үмiткер жеке тұлғалар олардың бiлiктiлiк деңгейiн анықтау мақсатында бiлiктiлiк емтиханынан өткiзiледi.
Бiлiктiлiк емтиханын қабылдау үшiн құрамына мүшелердiң тақ саны кiретiн кемiнде бес адамнан тұратын бiлiктiлiк комиссиясы құрылады. Бiлiктiлiк комиссиясының құрамына бағалаушылар палаталарының өкiлдерi мiндеттi түрде кiредi, олардың саны комиссия құрамының жалпы санының кемiнде екiден бiрiн құрауға тиiс.
Кез келген экономикалық қызметтің табыстылығы 4 фактормен анықталады: Жер, жұмыс күші, капитал және басқару. Жылжымайтын мүлікті бағалау үшін оның табысының қалыптасуына әр фактордың қосқан үлесін білу қажет. Әр фактор белгілі қызметпен құралатын табыстан төленуі қажет. Жер жылжымайтын болғандықтан, жұмыс күші, капитал, басқару факторлары оған тартылуы керек. Яғни, алдымен осы факторларға компенсация жасалуы қажет, қалған ақша сомасы оның иесіне жер қойнауын пайдаланғаны үшін төленуі керек.
Соңғы кезеңдердегі Қазақстанның қаржы нарығында қалыптасқан маңызды мәселелердің бірі бағалау қызметінің сапасын көтерудің қажеттілігін түсінуге алып келді. Бірінші кезекте, бұл мемлекеттік қажеттіліктер үшін алынатын жер телімдерін дұрыс бағалау қажеттілігімен байланысты. Сонымен қатар, ипотекалық нарықтағы мәселелер де дұрыс болмағанның нәтижесі. Дұрыс бағаламаудың әсерінен инновациялық бизнесті дамыту шаралары, ноу-хау күтілген нәтижелерге әкелмейді. Сонымен қатар, Бағалы қағаздар нарығы инвесторлардың бағаланған бизнес құнына толығымен сенетіндей жағдай болғанда ғана дамиды. Яғни, бағалаушы - нарықтық экономикадағы маңызды тұлға, ал дұрыс емес бағалау көлеңкелі бизнес ортасының дамуына ықпал етеді.

I. Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі.

1.1 Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметінің пайда болу тарихы

Тәуелсіздік алғалы нарықтық экономика сөзі санамызға әбден сіңді. Нарықтық экономика өзімен бірге көптеген қызмет түрлерін, талап-міндеттерді ала келді. Соның бірі - бағалау қызметі. Нарық заманында әрбір дүниенің (мүлік, жер, бизнес, т.б.) нарқын белгілеу алдыңғы кезекке шықты десек, бұл талап өз кезегінде бағалау қызметінің пайда болуына алып келді. Жақында Алматы қалалық Әділет департаментінің мұрындық болуымен еліміздегі бағалау қызметінің мәселелерін талқылауға арналған жиын өтті. Бағалау қызметін дамы - тудағы құқықтық аспектілер деген айдар тағылған жиында отандық баға - лаушылар мен олардың жұмысын заң шеңберінде бақылайтын департамент қызметкерлері бас қосты.
Жиынға Әділет Департаменті бас - тығының орынбасары Қанат Базарбаев, баспасөз қызметінің жетекшісі Салима Якупбаева, құқықтық түсіндіру жұмысы және халыққа заңдық көмек көрсету бөлімінің мамандары, баға - лауу қызметін қадағалаушылар Қанат Байымбетов пен Берік Бержанов қатысты. Сондай-ақ, қаламыздағы баға - лаушы компаниялардың жетекшілері - Business-CosuItinq ЖШС директоры - Р.Малғаждарова, American Appraiser ЖШС директоры - Е.Есжанов, FM ConsuIting ЖШС директоры - А.Сейтенова, және Tим ЛТД ЖШС директоры - М.Сабралиевтер де дөңгелек үстел басынан табылып, бағалау қызметіне қатысты ойларымен бөлісті.
Бағалау қызметі біздің елімізде де заңмен жүйеленген. 2000 жыл - дың 30 қарашасында Қазақстан Рес - публикасының Бағалау қызметі туралы заңы қабылданды. Бағалау қыз - меті нарықтық экономиканың бірден-бір құралы болғандықтан, мемлекет тарапынан құқықтық реттеу - ді қажет етеді. Бұл Қазақстан Республикасы Президентінің 2009 жылғы № 858 Жарлығымен бекітілген 2010-2020 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының құқықтық саясат концепциясында айқындалған. Осы орайда, мемлекеттік бағалау стандарттарын анықтау, бағалау қызметін халықаралық стандарттарға сәйкестендіру және осы саладағы мемлекеттік реттеу жүйесін жетілдіру секілді құқықтық шаралар өткізу қажеттілігі туындайды. Бұл мәселені шешу жолындағы маңызды қадам деп Қазақстан Республикасының Бағалау қызметі туралы заңына 2010 жылы енгізілген өзгертулер мен толықтыруларды атап өтуге болады. Әділет департаменті құқықтық түсін - діру жұмысы және халыққа заңдық көмек көрсету бөлімінің жетекші маманы Берік Бержанов: Бізде бағалаушы заңды тұлғалардың жұмыстарына жоспарлы тексерулер болып тұрады және олардың тарапынан әкімшілік құқық- бұзушылықтар кездеседі. Мысалы, биылғы жылдың 1-ші жартыжылдығында 50-ден аса заңды тұлға тексерілген болатын. Нәтижесінде, 6 заңды тұлғаны әкімшілік жауапкершілікке тарттық. Өйткені, олардың бағалау есептері заңға қайшы жасалған, - деп атап өтті.
Елімізде бағалау қызметіне байланысты мәселелер жетерлік. Соның бірі - бағалаудың халықаралық RІСS стандартына өту болып отыр. Бұл ағылшын елінің мамандандырылған бағалаушыларымен жасалған стандарт. Бұл стандарт біздің елде әлі қолданысқа енбеген. Amerіcan Appraіser ЖШС директоры Ерлан Есжанов елімізде RІСS бөлімшесін ашу жоспарланып отырғандығын, отандық мамандар аталмыш стандарт бойынша Мәскеуден білім алып келгендігін айтып өтті. Алайда, Busіness-Consultіng ЖШС директоры Раушан Малғаждарова отандық бағалау қыз - метінде халықаралық RІСS стандартына көшу әлі бірнеше жылдарды талап ететіндігін еске салды.
Жалпы, Қазақстанда төрт мыңға жуық бағалаушы орын тіркелген. Олардың 60 пайызы Алматыда жұмыс істейді екен. Әрине, бұл кең байтақ еліміз үшін аздық етеді. Отандық бағалаушылар еліміздегі бағалау қыз - метінің көп бөлігі жылжымайтын мүлікке қатысты жүзеге асатындығын айтуда. Бағалау қызметін халыққа түсіндіру жұмыстарын жүргізудің тиісті деңгейде еместігі, алдағы уақытта мұның аясын кеңейту керектігі мәселенің бір парасы. Айта кетерлігі, отандық бағалау қызметін атқаратындардың көбі шетелдік бағалаушы компаниялардың өкілдері. Отандық бағалаушылар - дың үлес салмағы өте аз. Бағалаушы ком - па - ниялардың атаулары өзге тілде екендігі осы сөзіміздің айғағы. Неге қазақша атау бермейсіздер? деген сауалымызға ар жақтағы қожа - йындары рұқсат бермейтіндігін алға тартады. Компания атаулары ғана емес бағалаушы мамандардың өздері де мемлекеттік тілге шорқақ. Олардың ісқағаздары да ағылшын және орыс тілдерінде жүргізіледі екен. Бағалау қызметінде қазақ тілінің бағаланбай жатқандығы жанға батты.
Қазақстан Республикасының 2010-2020 жылдардағы құқықтық саясат Концепциясында көрсетілгендей, бағалау қызметі тұрақты назар мен толық жетілдіруді қажет ететін нарықтық экономиканың маңызды құралы болып табылады.
Сонымен қатар, бағалаушылар қызметі туралы сұрақтар бойынша ҚР-ның кейбір заңнамалық актілеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы Заңының 2 бабы 2 тармағына сәйкес, осы заңға енгізу кезінде бағалаушылар қызметін жүзеге асырып жатқан жеке және заңды тұлғалар қолданысқа енгізілген уақыттан бастап 9 ай ішінде,яғни 2010 жылдың 5 қыркүйегіне дейін Қазақстан Республикасының аумағында тіркелген бағалаушылар палатасының мүшелігін қабылдау тиіс болатын.
Қазіргі уақытта палатада мүшелікте болмау,бағалаушылар бағалауды жүзеге асыра алмайды. Сондықтан, осы бағалаушымен берілген бағалау туралы есеп жарамсыз болып табылады.
2010 жылдың 14 қыркүйегінде Астаналық бағалаушылар палатасы(әрі қарай-Палата) палата мүшелерінің жалпы жиналысында Палатаның Жарғысы бекітілді. Палатаның Жарғысында Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы ҚР-ның Заңымен бекітілген барлық қызметтері көрсетілген.
Көптеген жағдайда, Заң мен Жарлыққа сәйкес, бағалаушылар палатасының қызметтері болып мыналар табылады:
- Бағалаушыларды оқыту және қайта даярлау;
- Өз мүшелерінің ақпараттық және әдістемелігін ұйымдастыруды қамтамасыз ету;
- Палатаның бағалаушысының бағалау қызметіне қызмет көрсету саласы бойынша тұтынушылардан келіп түскен арыз,шағым және ұсыныстарды қарау;
- Мемлекеттік органдармен, өзін-өзі басқару органдарымен, сонымен қатар халықаралық кәсіптік бағалаушылар ұйымдарымен өз мүшелерінің мүдделерін көздейтін ұсыныстар енгізу;
- ҚР заңнамасына сәйкес бағалаушылар палатасының лицензиясынан айыру немесе әкімшілік құқықбұзушылық туралы іс қозғау туралы уәкілетті органға ұсыныс беру және т.б.
Қазіргі уақытта Палатаның мүшелері болып 57 жеке тұлға және 21 заңды тұлға табылады. Палатаның өз мүшелерін ақпараттық және әдісдемелік қамтамасыз етуді ұйымдастыру бойынша қызметін тиісті жүзеге асыру үшін Палатаның www.pospo.kz интернет-сайты бар.
Қазақстан Республикасының бағалау қызметi
1. Қазақстан Республикасының бағалау қызметi туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.
Бағалау объектiлерi
Бағалау объектiлерiне:
1) жекелеген материалдық объектiлер (заттар), оның iшiнде қараусыз қалған, иесiз мүлiктер;
2) тұлғаның мүлкiн, оның iшiнде мүлiктiң белгiлi бiр түрiн (жылжымалы немесе жылжымайтын) құрайтын заттардың жиынтығы;
3) меншiк құқығы және мүлiкке немесе мүлiктiң құрамындағы жекелеген заттарға өзге де заттық құқықтар;
4) мiндеттеменi (борышты) талап ету құқығы;
5) жұмыстар, көрсетiлетiн қызметтер, ақпарат;
6) интеллектуалдық меншiк құқығының объектiлерi;
7) азаматтық құқықтардың өзге де объектiлерi жатады. K941000
Бағалау түрлерi
1. Мiндеттi және бастамашылық бағалау - бағалау түрлерi болып табылады.
2. Мiндеттi бағалау Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес:
1) жеке тұлғалардың кәсiпкерлiк қызметте пайдаланылмайтын жылжымайтын объектiлерiне салық салу үшiн, сондай-ақ шаруа (фермер) қожалықтарының жер учаскелерiнiң кадастрлық (бағалау) құнын анықтау үшiн;
2) жекешелендiру, сенiмгерлiк басқаруға не жалға (кейiннен сатып алатын жалға) беру үшiн;
3) ипотекалық кредит беру үшiн;
4) меншiк иесiнен мүлiктi мемлекеттiк қажеттерге сатып алу және алып қою үшiн;
5) борышкер немесе өндiрiп алушы сот орындаушысы жүргiзген бағалауға қарсылық бiлдiрген жағдайда борышкер мүлкiнiң құнын анықтау үшiн;
6) мемлекеттiк меншiкке түскен мүлiк құнын анықтау үшiн;
7) өзге де жағдайларда жүргiзiледi.
3. Бастамашылық бағалау кез келген бағалау объектiсiне бағалаушының осы Заңға және Қазақстан Республикасының басқа да нормативтiк құқықтық актiлерiне сәйкес бағалау жүргiзу жөнiндегi тапсырыс берушiнiң ерiк бiлдiруi негiзiнде жүргiзiледi.
Бағалау объектiсiне бағалау жүргiзу құқығы мiндеттi құқық болып табылады және бухгалтерлiк есеп жүргiзу мен есептiлiктi жүзеге асырудың заңдармен белгiленген тәртiбiне тәуелдi емес.
Осы құқық бағалау объектiсiне қайтадан бағалау жүргiзуге де қолданылады. Бағалау объектiсiне бағалау жүргiзудiң нәтижелерi бухгалтерлiк есеп пен есептiлiктiң деректерiн түзету үшiн пайдаланылуы мүмкiн.

1.2 Бағалау қызметін жүзеге асырудың негіздемелері мен шарттары
Бағалау жүргiзудiң негiздемелерi
1. Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарына сәйкес бағалаушы мен тапсырыс берушiнiң арасында жасалған бағалау жүргiзу шарты бағалауды жүргiзуге негiздеме болып табылады.
Бағалау жүргiзу шарты бойынша бағалаушы бағалау объектiлерiнiң нарықтық немесе өзге құнын белгiлеу үшiн қызмет көрсетуге мiндеттенедi, ал тапсырыс берушi осы қызметтерге ақы төлеуге мiндеттенедi.
2. Заң актiлерiнде көзделген жағдайларда объектiнi бағалау, оның iшiнде қайта бағалау соттың немесе уәкiлеттi органның шешiмi негiзiнде жүргiзiлуi тиiс.
3. Сот және уәкiлеттi орган бағалаушыны таңдауда дербес болады.
Бағалау жүргiзу шартына қойылатын мiндеттi талаптар
1. Бағалау жүргiзу шартына Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң өтемдi қызметтер көрсету шарты туралы нормалары қолданылады.
2. Бағалау жүргiзу шартында мыналар қамтылуға тиiс:
1) тапсырыс берушi мен бағалаушының деректемелерi:
жеке тұлға үшiн - тегi, аты, әкесiнiң аты (ол болған жағдайда), тұратын жерi;
заңды тұлға үшiн - атауы, орналасқан жерi (почталық мекен-жайы), банктiк деректемелерi;
2) бағалау объектiсiнiң (объектiлерiнiң) атауы және (немесе) орналасқан жерi, айқындалатын құнның түрi;
3) бағалау түрi;
4) бағалау объектiсiнiң түрi;
5) бағалау жүргiзудiң мерзiмдерi;
5-1) бағалау жүргiзу кезiнде қолданылатын бағалау стандарттарына нұсқау;
6) көрсетiлетiн қызметтер үшiн ақы төлеудiң шарттары, тәртiбi және мөлшерi;
7) тараптардың құқықтары, мiндеттерi және жауапкершiлiгi;
8) тапсырыс берушiнiң бағалау объектiсiне меншiк құқығын растайтын құжаттың деректемелерi не тапсырыс берушiге бағалау туралы шарт жасау құқығын беретiн өзге де негiздемелер;
9) мүлiктi бағалау жөнiндегi қызметтi жүзеге асыру құқығына лицензияның деректемелерi (лицензия берген орган көрсетiлген оның нөмiрi мен берiлген күнi).
Бағалау жүргiзу шартында осы тармақта көзделмеген өзге де талаптар болуы мүмкiн.
Бағалау туралы есептiң мазмұнына қойылатын талаптар
1. Жүргiзiлген бағалаудың нәтижелерi бойынша екi дана етiп бағалау туралы есеп жасалады, олардың бiрi - тапсырыс берушiде, екiншiсi - бағалаушыда сақталады. Бағалау туралы есептiң нысаны мен мазмұнына қойылатын талаптар бағалау қызметi саласындағы нормативтiк құқықтық актiлерде белгiленедi.
2. Жеке кәсiпкер болып табылатын бағалаушы жасаған есепке ол қол қояды және оның жеке мөрiмен расталады.
Бағалау қызметiн жүзеге асыруға лицензиясы бар заңды тұлғаның есебiне бағалаушы-жеке тұлға қол қояды, заңды тұлғаның басшысы немесе ол уәкiлеттiк берген адам бекiтiп, мөрмен расталады.
3. Егер бағалауды бағаланатын бағалау объектiсiнiң құрамына кiретiн әртүрлi бағалау объектiлерi бойынша бiрнеше бағалаушы жүргiзген жағдайда, есепке әрбiр бағалаушы өзi бағалау жүргiзген бағалау объектiлерiн көрсетiп қол қояды.
4. Бағалау туралы есепте мыналар көрсетiлуге тиiс:
1) бағалаушының атауы (тегi, аты, әкесiнiң аты, (ол болған жағдайда);
2) мүлiктi бағалау жөнiндегi қызметтi жүзеге асыру құқығына лицензияның нөмiрi мен берiлген күнi;
3) айқындалатын құнның түрi;
4) есеп жасаудың күнi және бағалау жүргiзудiң күнi;
5) бағалау объектiсiнiң (объектiлерiнiң) атауы және (немесе) орналасқан жерi мен сипаттамасы;
6) бағалау жүргiзу кезiнде пайдаланылатын бағалау амалдары мен бағалау әдiстерi;
7) бағалау жүргiзу кезiнде пайдаланылатын бағалау стандарттары;
8) нақты деректердi алу көздерi көрсетiле отырып, бағалау жүргiзу кезiнде пайдаланылатын нақты деректер;
9) есеп негiздемесi;
10) бағалау нәтижесi;
11) жүргiзiлген бағалаудың нәтижесiн толық және айқын түсiндiру үшiн қажет өзге де мәлiметтер.
Бағалаушының тәуелсiздiгi
1. Бағалаушы, егер:

бағалаушының бағалау объектiсiне қатысты шарттан тыс заттық немесе мiндеттемелiк құқығы болса не оны сатып алса;
бағалаушы заңды тұлғаның - тапсырыс берушiнiң акционерi, құрылтайшысы, қызметкерi, меншiк иесi, қатысушысы, кредит берушiсi, дебиторы, демеушiсi болып табылса не бағалаушы - жеке тұлға тапсырыс берушi - жеке тұлғаның жақын туысы немесе жекжаты болып табылса;
бағалаушы-заңды тұлға басшысы не ол уәкiлеттiк берген адам тапсырыс берушi-жеке тұлғамен және (немесе) заңды тұлғаның басшысымен не ол уәкiлеттiк берген адаммен жақын туыстық немесе жекжаттық қарым-қатынаста болса, бағалауды жүргiзе алмайды.
2. Егер бұл бағалау жүргiзу нәтижесiнiң дұрыстығына, оның iшiнде бағалау жүргiзу кезiнде анықталуға тиiс мәселелер шеңберiн шектеуге терiс әсерiн тигiзуi мүмкiн болса, бағалаушының қызметiне тапсырыс берушiнiң не өзге мүдделi тұлғалардың араласуына жол берiлмейдi.

Бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн сақтандыру
Бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн сақтандыру бағалаушы көрсететiн қызметтердiң тұтынушылар мүдделерiн қорғауды қамтамасыз ететiн шарттарының бiрi болып табылады.
Бағалаушының бағалау жүргiзу нәтижесiнде келтiрiлген зиянының салдарынан туындайтын азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн сақтандыру Қазақстан Республикасының заң актiлерiмен айқындалған тәртiппен жүзеге асырылады
Бағалау стандарттары
1. Қазақстан Республикасында бағалау стандарттары деп Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әзiрленген және уәкiлеттi орган бекiткен бағалау стандарттары танылады.
Бағалаушылардың бағалау қызметiн жүзеге асыру кезiнде бағалау қызметi саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтiн халықаралық стандарттарды пайдалануға құқығы бар.
2.Бағалау стандарттары бағалау қызметiнiң барлық субъектiлерi үшiн жалпыға бiрдей мiндеттi болып табылады және олардың күшi Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында қолданылады.
3. Бағалау стандарттары қабылдануы Қазақстан Республикасының техникалық реттеу туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын стандарттау жөнiндегi нормативтiк құжаттарға жатпайды.

1.3 Қазақстанның кәсіби бағалаушылар палатасы
1.1. Қазақстанның кәсіби бағалаушылары Палатасы бағалаушылар палатасы (бұдан әрі - Палата) бағалаушылардың заңды құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін құрылған, өз құрамында бағалаушыларды біріктіретін коммерциялық емес кәсіби өзін-өзі қаржыландыратын ұйым болып табылады. Бағалаушылар палатасының қызметі Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексімен, Коммерциялық емес ұйымдар туралы, Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы Заңдарымен, өзге де нормативтік құқықтық актілермен, Палатаның құрылтай шартымен, жарғысымен және өзге де құжаттарымен реттеледі.
1.2. Палата мемлекеттік әділет органдарында 2001 жылғы 26 желтоқсанда тіркелген Қазақстанның кәсіби бағалаушыларының палатасы Қоғамдық Бірлестігін қайта құру нәтижесінде Бағалаушылар палатасы ұйымдық-құқықтық нысанында құрылды және қайта ұйымдастырылған тұлғаның барлық құқықтары мен міндеттерінің құқық мирасқоры болып табылады.
1.3.Палатаның атауы
Палатаның мемлекеттік тілдегі атауы: Қазақстанның кәсіби бағалаушыларының Палатасы Бағалаушылар Палатасы.
Палатаның орыс тіліндегі атауы: Палата оценщиков Палата профессиональных оценщиков Казахстана.
Палатаның ағылшын тіліндегі атауы: The Chamber of Appraisers The Chamber of Professional Appraisers of Kazakhstan.
Палатаның қысқартылған атауы: қазақ тілінде БП ҚКБП, орыс тілінде ПО ППОК, ағылшын тілінде CA CPAK.
1.4.Палатаның орналасқан жері
Палатаның орналасқан жері: 050036, Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы, Ауэзов ауданы, 6 шышығын, 56-А үй.
1.5.Палатаның заңды мәртебесі
Палата меншік құқығында жекеленген мүлікке иелік етеді, өз міндеттемелері бойынша осы мүлігімен жауап береді, өз атынан мүліктік және жеке мүліктік емес құқықтар мен міндеттерді иеленуге және жүзеге асыруға, сотта талапкер және жауапкер болуға құқылы. Палатаның дербес балансы, Қазақстан Республикасының және басқа да мемлекеттердің банктерінде есеп-шоттары және басқа да шоттары, мөрлері, мөртаңбалары, белгіленген нұсқадағы бланктері, Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өз символикасы бар.
1.7. Палатаның мүлігі.
1.7.1. Палата мыналардың меншік иесі болып табылады:
1)кіру және мүшелік жарналар;
2)оның мүшелерімен оның меншігіне берілген мүлік;
3)ерікті жарналар, қайырмалдықтар және гранттар;
4)дәрістер, семинарлар, сынақ істерін, басқа да шаралар өткізуден түсімдер, өндірістік және басқа да шаруашылық қызметтен табыс;
5)Қазақстан Республикасының коммерциялық емес ұйымдар туралы заңнамасымен тыйым салынбаған басқа да түсімдер.
2. Палата қызметінің мақсаты және мәні
2.1. Палат қызметінің мақсаты:
Палата құрылуының мақсаты оның мүшелерінің экономикалық, әлеуметтік, мәдени құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыру және қорғау, олардың белсенділігін дамыту, біліктілігін жоғарылату, кәсіби қызығушылықтарын қанағаттандыру, халықаралық стандарттардың және Қазақстан Республикасының бағалау стандарттарының негізінде бағалау қызметі одан әрі жетілдірілуіне ықпал ету болып табылады.
2.2. Палата қызметінің мәні:
1) бағалаушылардың оқытылуына және кәсіби білім деңгейі көтерілуіне барынша ықпал ету;
2) бағалау стандарттарын әзірлеуге қатысу;
3) бағалау қызметтерінің сапасын жақсарту, бағалаушылардың есептерін рецензиялауды (сараптамадан өткізуді) жүзеге асыру;
5) бағалау қызметі саласындағы бағдарламалар зерттелуіне, енгізілуіне және таратылуына ықпал ету;
7) мүлікті бағалау, консалтинг қызметтері нарығын зерттеу;
8) бағалаушыларға олардың жұмыстарын ұйымдастыруда кеңес беру-әдістемелік және тәжірибелік көмек көрсету;
9) халықаралық бағалау стандарттарын,есептерін және әдістемелік нұсқаулықтарын зерттеу,енгізу және таратылу ұйымдастырылуына ықпал ету;
10) Палата бағалаушыларының іскерлік және кәсіби этикасы Кодексін енгізу;
11) Қазақстан Республикасының кәсіби бағалаушыларымен ұсынылатын кең көлемді білікті қызметтері қоғаммен танылуына қол жеткізу;
12) халықаралық ұйымдарға мүшелікке кіру және қолдау, халықаралық бағалау тәжірибесін зерттеу, шетелдік мемлекеттердегі бағалаушылардың кәсіби қоғамдарымен және халықаралық ұйымдармен байланыстарды қолдау;
14) бағалау қызметі саласындағы білімдерді тарату мақсатында дәрістер, семинарлар, конференциялар, дөңгелек үстелдер және басқа да шаралар өткізу, соның ішінде халықаралық деңгейде;
15) қоғамдық пікір сауалнамасын және басқа да зерттеулер өткізу;
16) жарғылық мақсаттарға қол жеткізу үшін кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру;
17) бағалаушылар палатасының мүшелігіне қабылдау ережелері мен шарттарын, палата мүшелігіне қабылдау және шығару негіздемелері көрсетілуімен әзірлеу және бекіту;
18) мүшелерінің мемлекеттік органдармен, жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен, сондай-ақ бағалаушылардың халықаралық кәсіби ұйымдарымен қатынастарында өз мүшелерінің мүдделеріне өкілдік ету;
19) өз мүшелерімен бағалау қызметі туралы заңнаманың, бағалау стандарттарының, іскерлік және кәсіби этика ережелерінің талаптары сақталуын қамтамасыз ету;
20) бағалаушылар палатасы мүшелерінің тіркелімін жүргізу және өкілетті органмен белгіленген тәртіпте мүдделілік танытқан тұлғаларға осы тіркелімдегі ақпаратты беру;
21) өз мүшелерінің ақпараттық және әдістемелік қамтамасыз етілуін ұйымдастыру;
22) палата бағалаушыларының, бағалау қызметі саласындағы қызметтерді тұтынушылардың палата бағалаушыларының үстіне шағымдарын, үндеулерін, өтініштерін қарастыру;
23) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес өкілетті органға бағалаушылар палатасы мүшесінің лицензиясын тоқтату немесе жою бойынша әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғалуы жайлы өтініш беру;
24) біліктілік комиссиясының құрамына өз өкілдерін қосу.
3. Палатаның құқықтары мен міндеттері
3.1. Палатаның өкілеттіктері:
8)кәсіби біліктілікті жоғарылату мақсатында бағалау қызметіне оқыту бағалаушыларды оқытуды ұйымдастырады;
9)бағалау қызметін жүзеге асыруға ниеті бар және бағалау қызметін жүзеге асыру құқығына лицензия алуға үміткер болып табылатын тұлғалардың машықтануын жүзеге асыру.
10) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес басқа да өкілеттіктерді жүзеге асырады.
3.2. Палатаның құқықтары:
5) халықаралық қоғамдық ұйымдарға кіру, шетелдік коммерциялық емес үкіметтік емес ұйымдармен келісімдер жасау;
6) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес басқа ұйымдардың қатысушысы болу;
7) сәйкес облыстың, астананың аумағында тіркелген басқа палаталармен бірге қауымдастық (одақ) формасында Республикалық бағалаушылар палатасына бірігу, сондай-ақ халықаралық бағалаушылар бірлестіктеріне кіру.
4. Палатадағы мүшелік. Палата мүшелерінің құқықтары мен міндеттері
4.1. Бағалау қызметін жүзеге асыруға лицензиясы бар жеке және заңды тұлғалар Палатаның мүшелері бола алады. Палатаның мүшелерінде осы Жарғымен көзделген түрлі құқықтар мен міндеттер бар. Бағалаушы Палатаның құрылтай шарты мен жарғысын таныған және бағалаушылар палатасының мүшелігіне кіру талаптарын орындаған жағдайда, оны бағалаушылар палатасының мүшелігіне қабылдаудан бас тартылуы мүмкін емес. Бағалаушылар палатасының мүшелігіне қабылдаудан бас тартылуына сот тәртібінде шағым жасалуы мүмкін.
II. Қазақстан Республикасының бағалау қызметі және оның дамуы перспективалары.
2.1 Бағалау қызметінде мәселелерді шешу жолдары
Мемлекеттің нарықтық экономикаға араласуы дұрыс емес те шығар, бірақ бұл жағдайда бағаны тұрақтандырудың жалғыз амалы. Сонымен қатар, жалға беру институттарының дамуы да жылжымайтын мүлікке бағаның төмендеуіне әсерін тигізеді. Барлық дамыған әлем елдері жалға алынған үйлерде тұрады, европалықтар осыған орай өздерін ешқандай кемсітпейді. АҚШ-тың активтеріне сыртқы қарыздарының үлесі 94% болса, Қазақстанда 80% тең. Елімізде жылжымайтын мүлікке бағаның өсуі жыл сайын 120% асып түседі. Еуропа мен Америка елдерінде жалға берілетін үйлер нарықтың 70% алып жатыр. Қазірдің өзінде тұрғын үйге бағаның жоғарлығымен байланысты пәтерді жалға алу үшін 500-600$ төлейді. Дегенмен, қазақстандықтар әлі күнге дейін консервативті менталитетіне сәйкес әркімнің басында өз үйі болуы керек деп есептейді.
Мемлекет жылжымайтын мүлік объектісін өндіруге басқа да кез келген тауарға сияқты ешқандай шектеу қоймайды, бірақ қоғам атынан олардың пайдаланылу режимі мен өндіру тәртібін қадағалайды. Қазіргі экономикалық жағдайда жылжымайтын мүлік нарығын үш тұрғыдан сипаттауға болады: Жылжымайтын мүлік мәміле жасау кезінде пайда болатын экономикалық қатынастар жүйесі мен жылжымайтын мүлік объектісіне капитал салым саласы ретінде сипатталады. Осындай қатынастар инвесторлардың арасында жылжымайтын мүлік объектісін сату-сатып алу, ипотека, жалға беру және т.б. кезінде байқалады; Ерекше тауар ретіндегі жылжымайтын мүлік объектілерінің саласы ретінде; Адамның өмір сүруі мен өмірлік қамтамасыз етілуі үшін жағдай жасайтын қызметтер нарығы ретінде; Дегенмен, жылжымайтын мүлік нарығы да өзіндік ерекшеліктерге ие.Жоғары инвестиция деңгейі инвестордың қажет еткен мөлшердегі жылжымайтын мүлік объектісін иемденудің күрделілігімен түсіндіріледі. Ол үшін қомақты сома керек, ал ол өз кезегінде басқа активтердің төмендеуіне әкелуі мүмкін. Одан басқа инвесторда ондай қаржы болмауы да мүмкін. Мысалы, көлемі ғимараттың 5% тең жылжымайтын мүлікті иемденудің өзі қиын, тіпті акционерлік қоғамға қатысу арқылы осындай үлеске ие болғанда да, өздігінен жылжымайтын мүлік объектісін басқаруға мүмкіндік бермейді. Кез келген мүлік құнының ең басты қасиеті - оның пайдалылығы болып табылады. Жылжымайтын мүлік иесіне пайда әкелген жағдай да ғана құнды бола алады. Жылжымайтын мүліктің пайдалылығы - белгілі бір жерде, белгілі бір уақыт ішінде оның табыс әкелу қабілеті. Неғұрлым пайда көп болса, соғұрлым оның бағалану құны жоғары болады. Кез келген тұтынушы көзқарасы бойынша жылжымайтын мүліктің бағалану құны, осындай пайдалылығы бар басқа жылжымайтын мүлік құнынан жоғары болмауы тиіс. Кез келген экономикалық қызметтің табыстылығы 4 фактормен анықталады: Жер, жұмыс күші, капитал және басқару. Жылжымайтын мүлікті бағалау үшін оның табысының қалыптасуына әр фактордың қосқан үлесін білу қажет. Әр фактор белгілі қызметпен құралатын табыстан төленуі қажет. Жер жылжымайтын болғандықтан, жұмыс күші, капитал, басқару факторлары оған тартылуы керек. Яғни, алдымен осы факторларға компенсация жасалуы қажет, қалған ақша сомасы оның иесіне жер қойнауын пайдаланғаны үшін төленуі керек. Нарықтық экономикада бағаның құрылуына сұраныс пен ұсыныстың ара-қатынасы әсер етеді. Ал, пайдалылық уақыт пен кеңістікте анықталады. Нарық бұл анықтауышты баға арқылы ескереді.Бағаның құрылуына бәсекелестік әсер етеді.Егер жылжымайтын мүлік әрекет ететін сала артық табыс әкелсе, онда тәуелсіз нарықтық экономикада бұл салаға басқа да кәсіпкерлер енгісі келеді. Бұл келешекте ұсынысты көбейтіп табыс нормасын төмендетеді. Саяси, экономикалық және әлеуметтік өзгерістер нарықтық конъюнктураға және баға деңгейіне әсер етеді. Осыдан жылжымайтын мүлік құны өзгереді, яғни жылжымайтын мүлік құнын бағалау белгілі бір шектеулі мерзімге жасалуы тиіс. Осында құн өзгеру қағидасының мән-жайы жатыр. Бұл қағидадан шығатын қорытынды: жылжымайтын мүлікті пайдалану мүмкіншіліктерін қарастыру үшін, нарықтық ортаның шарттарын ескеру керек.

2.2 Қазақстан Республикасында бағалау қызметін алға қарай дамыту жолдары.
Соңғы кезеңдердегі Қазақстанның қаржы нарығында қалыптасқан маңызды мәселелердің бірі бағалау қызметінің сапасын көтерудің қажеттілігін түсінуге алып келді. Бірінші кезекте, бұл мемлекеттік қажеттіліктер үшін алынатын жер телімдерін дұрыс бағалау қажеттілігімен байланысты. Сонымен қатар, ипотекалық нарықтағы мәселелер де дұрыс болмағанның нәтижесі. Дұрыс бағаламаудың әсерінен инновациялық бизнесті дамыту шаралары, ноу-хау күтілген нәтижелерге әкелмейді. Сонымен қатар, Бағалы қағаздар нарығы инвесторлардың бағаланған бизнес құнына толығымен сенетіндей жағдай болғанда ғана дамиды. Яғни, бағалаушы - нарықтық экономикадағы маңызды тұлға, ал дұрыс емес бағалау көлеңкелі бизнес ортасының дамуына ықпал етеді.
Мүліктің нақты, дұрыс бағалануына мемлекет ғана емес, соттар, банктер және сақтандыру компаниялары да қызығушылық танытуда. Шетел тәжірибесіне сүйенсек, дәлме-дәл, нақты бағалау болмайды, сондықтан да әдетте мүлікпен мәміле жасаушы екі жақта сенетін әділетті бағалау ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.