Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты жайында
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
1. Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты.
2. Қазақстанның сыртқы саясатының тұжырымдамасы және оның жүзеге асырылуының негізгі бағыттары.
3. Қазақстан Республикасының шет елдермен қарым.қатынасы.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер.
Негізгі бөлім.
1. Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты.
2. Қазақстанның сыртқы саясатының тұжырымдамасы және оның жүзеге асырылуының негізгі бағыттары.
3. Қазақстан Республикасының шет елдермен қарым.қатынасы.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер.
Сыртқы саясат мәселелері жөніндегі біздің мемлекетіміздің Президенті Н.Ә.Назарбаев басқарған Кеңестен соң біраз уақыт өтті. Бұл форумды қазақстандық сыртқы саясат қызметіндегі бетбұрыс сәт болды десек, асыра айтқандық болмас. Кеңестегі сөйлеген сөзінде Президент Қазақстан сыртқы саясатының басымдықтарын айқын және көрнекі түрде белгілеп берді, біздің мемлекетіміздің дипломатиялық қызметінің тиісті бағыттарына нақты міндеттер қойды.
Н.Ә.Назарбаевтың сөзі шын мәнісінде сыртқы саясат ведомствосының практикалық жұмысының, осы жердегі болсын, орталықтағы немесе шет елдегі болсын барлық аспектілерін қамтиды. Президенттің нұсқашалары біздің еліміздегі қайта құруларға қолайлы сыртқы жағдайларды жасау үшін кең саяси ептілікке және нақты дипломатиялық іс-әрекеттерді жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Басқа сөзбен айтқанда, дипломатиялық қызмет Қазақстанның халықаралық құқықтық субъектісі және әлемдік қоғамдастықтың мүшесі ретінде одан әрі дамуына жәрдемдесудің маңызды құрамына айналып отыр. Бұл жәрдем дүниежүзілік саясатта елеулі рөл атқарып отырған аймақтық мемлекет ретінде Қазақстанның халықаралық айқындамаларын нығайтудан бастап елге қаржы экономикалық.
Таяу шығыстық бағыттың Президенттің Египетке және Сауд Арабиясына сапарларымен міндеттелген жалпы желісі ешқандай түзетуді қажет етпейді. Осы теңдестірілген бағыт. Қазақстанның бұл аймақтағы ұзақ мерзімді мүдделеріне мақсатында Таяу және Орта шығыс мемлекеттерінің бірқатарына сыртқы істер министрлігінің сапары туралы мәселе әзірленіп жатыр. Бұған қоса Иран сияқты соншалықты маңызды экономикалық әріптеспен өзара қарым-қатынастардағы оң үрдістерді атап өту керек. Бұл елдің бұрынғыша біздің сыртқа экономикалық стратегиямызда үлкен орын алатынын негізге алу қажет.
Н.Ә.Назарбаевтың сөзі шын мәнісінде сыртқы саясат ведомствосының практикалық жұмысының, осы жердегі болсын, орталықтағы немесе шет елдегі болсын барлық аспектілерін қамтиды. Президенттің нұсқашалары біздің еліміздегі қайта құруларға қолайлы сыртқы жағдайларды жасау үшін кең саяси ептілікке және нақты дипломатиялық іс-әрекеттерді жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Басқа сөзбен айтқанда, дипломатиялық қызмет Қазақстанның халықаралық құқықтық субъектісі және әлемдік қоғамдастықтың мүшесі ретінде одан әрі дамуына жәрдемдесудің маңызды құрамына айналып отыр. Бұл жәрдем дүниежүзілік саясатта елеулі рөл атқарып отырған аймақтық мемлекет ретінде Қазақстанның халықаралық айқындамаларын нығайтудан бастап елге қаржы экономикалық.
Таяу шығыстық бағыттың Президенттің Египетке және Сауд Арабиясына сапарларымен міндеттелген жалпы желісі ешқандай түзетуді қажет етпейді. Осы теңдестірілген бағыт. Қазақстанның бұл аймақтағы ұзақ мерзімді мүдделеріне мақсатында Таяу және Орта шығыс мемлекеттерінің бірқатарына сыртқы істер министрлігінің сапары туралы мәселе әзірленіп жатыр. Бұған қоса Иран сияқты соншалықты маңызды экономикалық әріптеспен өзара қарым-қатынастардағы оң үрдістерді атап өту керек. Бұл елдің бұрынғыша біздің сыртқа экономикалық стратегиямызда үлкен орын алатынын негізге алу қажет.
1. Ақиқат -2004 №8 12-15 б.
2. Заң газеті -2002 3 шілде -16.
3. Егемен Қазақстан -2002 18 қыркүйек. №120 1-2 б.
4. Ақиқат 2002 №3 62-66 б.
5. Егемен Қазақстан 1998-8 шілде №132
6. Егемен Қазақстан 2002 10 қыркүйек №215 1-бет.
7. Қазақстан Заман 2001 23-қараша 3-б.
8. Заң газеті 2001 31-қазан 66.
9. Егемен Қазақстан 2004 8-қыркүйек №228 3-б.
10. Оңтүстік Қазақстан 1996 9-қазан №86.
2. Заң газеті -2002 3 шілде -16.
3. Егемен Қазақстан -2002 18 қыркүйек. №120 1-2 б.
4. Ақиқат 2002 №3 62-66 б.
5. Егемен Қазақстан 1998-8 шілде №132
6. Егемен Қазақстан 2002 10 қыркүйек №215 1-бет.
7. Қазақстан Заман 2001 23-қараша 3-б.
8. Заң газеті 2001 31-қазан 66.
9. Егемен Қазақстан 2004 8-қыркүйек №228 3-б.
10. Оңтүстік Қазақстан 1996 9-қазан №86.
Жоспар
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
1. Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты.
2. Қазақстанның сыртқы саясатының тұжырымдамасы және оның жүзеге
асырылуының негізгі бағыттары.
3. Қазақстан Республикасының шет елдермен қарым-қатынасы.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер.
Кіріспе
Сыртқы саясат мәселелері жөніндегі біздің мемлекетіміздің Президенті
Н.Ә.Назарбаев басқарған Кеңестен соң біраз уақыт өтті. Бұл форумды
қазақстандық сыртқы саясат қызметіндегі бетбұрыс сәт болды десек, асыра
айтқандық болмас. Кеңестегі сөйлеген сөзінде Президент Қазақстан сыртқы
саясатының басымдықтарын айқын және көрнекі түрде белгілеп берді, біздің
мемлекетіміздің дипломатиялық қызметінің тиісті бағыттарына нақты міндеттер
қойды.
Н.Ә.Назарбаевтың сөзі шын мәнісінде сыртқы саясат ведомствосының
практикалық жұмысының, осы жердегі болсын, орталықтағы немесе шет елдегі
болсын барлық аспектілерін қамтиды. Президенттің нұсқашалары біздің
еліміздегі қайта құруларға қолайлы сыртқы жағдайларды жасау үшін кең саяси
ептілікке және нақты дипломатиялық іс-әрекеттерді жүзеге асыруға мүмкіндік
береді. Басқа сөзбен айтқанда, дипломатиялық қызмет Қазақстанның
халықаралық құқықтық субъектісі және әлемдік қоғамдастықтың мүшесі ретінде
одан әрі дамуына жәрдемдесудің маңызды құрамына айналып отыр. Бұл жәрдем
дүниежүзілік саясатта елеулі рөл атқарып отырған аймақтық мемлекет ретінде
Қазақстанның халықаралық айқындамаларын нығайтудан бастап елге қаржы
экономикалық.
Таяу шығыстық бағыттың Президенттің Египетке және Сауд Арабиясына
сапарларымен міндеттелген жалпы желісі ешқандай түзетуді қажет етпейді. Осы
теңдестірілген бағыт. Қазақстанның бұл аймақтағы ұзақ мерзімді
мүдделеріне мақсатында Таяу және Орта шығыс мемлекеттерінің бірқатарына
сыртқы істер министрлігінің сапары туралы мәселе әзірленіп жатыр. Бұған
қоса Иран сияқты соншалықты маңызды экономикалық әріптеспен өзара қарым-
қатынастардағы оң үрдістерді атап өту керек. Бұл елдің бұрынғыша біздің
сыртқа экономикалық стратегиямызда үлкен орын алатынын негізге алу қажет.
Қазақстанның сыртқы саясаты.
Біз ТМД-ға аймақтық ұйым мәртебесін беру туралы концепциясын қолдаймыз
және Достастық пен осындай ұйым ретінде ынтымақтасатын боламыз. Қазақстан
ТМД- ы іс әрекетке қабілетті құрылым деп есептейді. Бұған едәуір мөлшерде
Президенттің бастамасы бойынша Мәскеуде Мемлекетаралық экономикалық
комитеттің құрылуы өз жәрдемін тигізді.
Екі жақты қатынастар деңгейінде қазіргі кезде Украина, Беларусь,
Кавказ сырқты елдерімен, сондай-ақ Балтық мемлекеттерімен ынтымақтастықты
күшейтуге күш-жігер жұмсауымыз керек. Орта Азиялық әріптестерімізбен өзара
қарым-қатынасымызды үнемі назарда ұстауға тиіспіз. Мұның барлығы Орталық
аппарат пен елшіліктердің өзара іс-әрекеттерін тығыз қажет етеді. Жаңаша
жолдар іздестіру қажет, әйтсе де бұрын қол жеткізген уағдаластықтарды
жүзеге асыру үшін барлық нәрсені жасау керек. Осы мәселенің екінші бөлігіне
қатысты айтсақ, онда бұл арада екі тарап та да: орталық ақпаратта да,
елшіліктерге де үлкен кемшіліктердің орын алғанын мойындауға тиіспіз.
АҚШ - пен ынтымақтастық біз үшін жоғары дәрежедегі үлкен маңыздылығын
сақтап қала береді. Біз бұл Державамен өзара қарым-қатынасымызды, қол
жеткізген жетістіктерімізді бағалай білуге тиіспіз. ҚР Президентінің
жұмсаған күш жігерінің арқасында Қазақстан Орталық Азия аймағындағы АҚШ -
пен әріптестік деңгейіне көтерілген бірден-бір елге айналды. АҚШ-пен қол
жеткізілген уағдаластықтар мен келісімдерді тізіп шығудың қажеті жоқ қой
деп ойлаймын. Тек қана Қазақстанның сыртқы саясатында американ бағыты да
басымдылыққа ие болуға тиіс екенін атап өткім келеді. Бұл державамен
ынтымақтастық болмаса, біздің сыртқы саясатымыздың теңдестірілген сипаты
туралы айтудың ешқандай да мәні жоқ. Американ бағытындағы практикалық
жұмысты үнемі үдете түсуіміз қажет Қол қойылған келісімдерді орындау
процесін жете бақылап отыруымыз керек.
Сыртқы ісминінің ұзаққа мерзімдік функционалдық міндетінің бірі Каспий
проблемасы болып табылады. Жұмыс белсенді түрде жүргізілуде. Ресей,
Әзірбайжан, Иран мен кеңесулер жүргізілуде. Жағдай барынша ойланарлық
күйде, өйткені біздің Каспиден айрылып қалу қаупі туып отыр. Бұл міндеттің
ұзақ мерзімдік екенін ескере отырып, Қазақстан айқындамасын халықаралық —
құқықтық негіздеуге күш-жігерімізді жұмылдыруымыз қажет. Ресей, Иран,
Әзірбайжандағы елшіліктеріміз өз жоспарларына осы бағыттағы жұмыстарды
енгізуге тиісті. Бұл жақта, Орталықта, Каспий проблемалары жөніндегі сектор
немесе топ құрған дұрыс.
Өйткені жарты жыл Қазақстанның Ядролық қаруды таратпау туралы шартқа
қосылғаннан кейін оның халықаралық беделінің нығаюымен ерекшеленеді.
Қазақстанның бұл құжатты мерзімсіз кезеңге және сөзсіз түрде ұзарту
пайдасына айтқан пікірі көптеген мемлекеттердің пікірімен үйлеспей қалған
жоқ. Біз Ядролық Державалар тарапынан бізді қауіпсіздіктің сенімді
кепілін алуға жеткізген ядролық қарусыздану жолына бекем бел будық.
Орталық аппаратпен оның шет елдердегі мекемелерінің өзара бірлескен іс-
әрекеті туралы бір-екі ауыз айта кетейін. Бұл — актуальды мәселе. Бұл
проблемалар жөнінде министрдің орынбасарлары, елшілер, Сыртқы ісмині
орталық аппаратының нақты бағыттарының басшылары өз ойларын білдіре жатар.
Тұтастай алғанда орталық пен елшіліктердің өзара іс-әрекеті
қанағаттанарлық деңгейге жеті деп айта аламын. Бұларсыз Президенттің сыртқы
саяси бағытын жүзеге асыру мүмкіндігі туралы айтуда мүмкін болмас еді.
Әйтсе де әрбір іс-әрекеттегі сияқты мұнда да кемшілік болмай тұрмайды. Ол
тиісті түрде елшіліктердің ақпаратына көбінесе көңіл бөлмейтін орталық
аппараттың кінәсінен де, сондай-ақ белгілі қытай мақалында айтылғандай,
терең құдықтың ішінде отырып аспанның көлемі туралы ойлайтын жергілікті
проблемалар мен ғана шектеліп, кейде қазіргі талаптарға ілесе алмайтын
елшіліктердің кінәсінен де болып жатады.
Сондықтан да алдымьізға елшіліктер мен орталық аппарат арасындағы
өзара іскерлік әрекеттерді одан әрі қарай ньіғайту міндетін қойып отырамын.
Бұрынғы Одақ кезінде Қазақстанның Сыртқы істер министрлігі
негізінен протоколдық қызметпен шектеліп, сыртқы саясат мәселелерін
ол үшін орталық шешетін. Қазақстан Республикасы егеменді ел болып, өзінің
тәуелсіздігін алғаннан кейін өзінің сыртқы саясатын ұлттық- мемлекеттік
мүддесіне сай жүргізе бастады. Ол Дүниежүзілік қауымдастыққа дербес
субъект ретінде белсене кірісуді. Мұның жарқын дәлелі - Қазақстан
Республикасының БҰҰ толық құқылы мүшесі болуы. Елімізідің Хельсинки
келісіміне қосылуы, СШҚ-1 Шартына, Лиссабон хаттамасына қол қоюы және
Ядролық қаруды таратпау туралы шартқа енуі оның халықаралық беделін
нығайтып, егемендігін, қауіпсіздігін және шекараларының мызғымастығын
баянды етті. Бұған АҚШ-пен "Демократиялық серіктестік туралы партияға" қол
қоюы, НАТО-ның "Бейбітшілік мүддесіндегі серіктестік" бағдарламасына
қосылуы, АҚШ, Ресей, Ұлыбритания, Франция және Қытай сияқты ядролы
державалардың Қазақстанға берген қауіпсіздік белгілері жәрдемдесті.
Республиканың негізгі әлемдік валюта қаржы ұйымдарына — Халықаралық
валюта қорына, бүкіл дүниежүзілік банкіге еуропалық қайта құру және даму
банкісіне енуінің маңызы зор. Сондай-ақ Еурорпалық одақпен серіктестік және
ынтымақтастық туралы келісімге қол қойды. Еліміз Азияның он елін
біріктіретін Экономикалық ынтымақтастық ұйымына белсенді түрде жұмыс
істеуде.
Республика тиісті халықаралық институттармен, бірінші кезекте ЮНЕСКО-
мен қайырымдылық және мәдени салаларда тығыз байланыс жасап отыр. Оның
аймағы - ұлы Абайдың 150 жылдық мерейтойы көптеген елдерде ЮНЕСКО - ның
демеуімен аталып өтуі.
Елімізді қазір дүние жүзінің 117 мемлекеті таниды, олардың 105-і мен
дипломатиялық қатынастар орнатылды. Шетелдерде 26 елшілік ашылып, Алматыда
40 елшілік пен миссия, халықаральқ және ұлттық ұйымдардың 16 өкілдігі жұмыс
істейді.
Қазақстанның сыртқы саясатының негізінде өзінің қауіпсіздігін,
егемендігі мен территориялық тұтастығын қамтамасыз ететін, мемлекетіміздің
дүниежүзілік қауымдастыққа енуіне, республика ішіндегі реформаларды жүзеге
асыруға, оның тиімді және өсімді экономика, тұрақты демократиялық
институттар жасауға, барлық республика халқының құқығы мен бостандықтарын
қорғауға қолайлы жағдайлар жасау мүдделері жатыр. Ол өзінің қауіпсіздігін
қамтамасыз етуде әскери құралдарды емес, парасатты, салмақты дипломатияға
сүйене отырып, саяси құралдарды пайдалануды мақсат етіп отыр. Ол
халықаралық байланыстарының негізінде таяу және алыс шетелдердің бәрімен
өзара тиімді саяси-әлеуметтік, мәдени қатынастарды орнатуға ұмтылуда.
Біздің елімізбен дәйекті байланыстарды дамытуға бірталай мемлекеттер
ықылас білдіруде. Оған себеп болатын ең алдымен, өткен тақырыпта
айтылғандай, қызуар қазба байлықтарымыз. 1,5 млрд. тоннадан астам пайдалы
қазбалар игеріледі.
Мен орынбасарларыма бұл жұмысқа елшіліктерді тарту жолымен сыртқы
саясатының жекелеген бағыттарына жетекшілік жасаудың күшейтілуін тапсырдым.
Дипломатиялық ұжымдарда іскерлік жағдайын нығайтудың маңыздылығын атап
өтуді қажет деп санаймын. Біз түкке тұрмайтын, ойдан шығарылған мәселелерге
назар әударуға, өзара қырқысуға және өсек аяңдарға жол беруге Үзілді-
кесілді қарсымыз, бұл мәселеде министрлік аппаратының басшыларына және
елшілерге үлкен жауапкершілік жүктеледі. Өзім ешқашан да шегінбейтін менің
ұстанған мұратым — ол басшылықтағы демократиялық пен талап қоюшылықты нәзік
түрде үйлестіре білу. Сыртқы ісмині - бұл осы мекемеде таяқпен орнататын,
адамның жеке басын езіп - жаншитын тәртіп болуы мүмкін емес ерекше ұйым.
Талап қоюшылықты — диктаторлықпен ал тәртіптілікті - басшылық
алдындағы жағымпаздықпен шатастыруға болмайды. Дипломатиялық қызмет
жүйесіндегі басшылық орындарда отырғандардың барлығынан тап осындай жол
ұстануын сұрар едім.
ЭЫҰ қызметінің нақты (жұмысындағы) мәселелерін министрдің
орынбасарларының біріне жүктеуді есте ұстап отырмыз. Тиісті тапсырмалар мен
бейімделу іс бағыттарын негізгі атқарушы ретінде ирандағы елшілік
тағайындалады.
Азия елдерімен екі жақты қатынастарға келсек, бұл жерде Президенттің
тапсырмаларын орындау мақсатында салмақты жұмыстар жасалған. Ең алдымен
әңгіме Оңтүстік Кореямен, Индонезия, Түркиямен ең жоғары деңгейде
кездесулер ұйымдастыру туралы болып отыр. Индиямен, Пакистанмен байланыстар
күшейді.
2. Қазақстанның сыртқы саясатының тұжырымдамасы және оның жүзеге
асырылуының негізгі бағыттары.
Егемендік алып, Біріккен Ұлттар Ұйымына және көптеген халықаралық
ұйымдарға мүше болған Қазақстан өзі үшін жаңа проблемалармен өзінің сыртқы
саясатының, қорғанысы мен қауіпсіздігінің проблемаларымен, дүниежүзілік
экономика мен дүниежүзілік қауымдастыққа дербес ену проблемаларымен бетпе-
бет келіп отыр.
Халықаралық сахнаға шыққан Қазақстан сапалық тұрғыдан өзге ортаға сіңіп
кетті, ал онда оның сыртқы саяси бағыты, кез-келген басқа мемлекеттікі
сияқты ұлттық мемлекеттік мүдделер талап ететін өз қисыны бойынша дамуда.
Бірақ осының барлығына қарамастан Қазақстанның сыртқы саясаты өзімен
жалпыадамзаттық зарядты да алып жүруге міндетті. Мұның өзі болашақта оның
халқына дүниежүзілік қоғамдастықта лайықты орынды қамтамасыз етеді.
Қазақстанның геосаяси жағдайы мен этнодемографиялық құрамының
ерекшелігі, экономикасының дамуы мен әскери құрылысының деңгейі оның
қауіпсіздігін қамтамасыз етуде әскери құралдарды емес, қайта ең алдымен өз
күшіне және парасатты, салмақты дипломатияға сүйене отырып, әсіресе бұрынғы
одақ республикаларының мемлекеттігі қалыптасуының қазіргі күрделі кезеңінде
саяси құралдарды басым етеді.
Кеңес империясының ыдырауы нәтижесінде мүлдем жаңа геосаяси жағдай
туды, онда Қазақстан Еуропаны Азия Тынық мұхиты аймағымен байланыстыратын
сыртқы саяси және стратегиялық тиімді кеңістікті алып жатыр.
Бірақ ашық теңізге тікелей шыға алмау, коммуникациялық құралдардан
қашықта орналасу біздің халықаралық экономикалық байланыстарға қатысуымызды
қиындатады. Сондықтан көршілес мемлекеттермен, ең алдымен біз үшін дүние
жүзі коммуникациясына енетін қақпа болып табылатын Ресеймен және Қытаймен
толық сенім принципінде өзара тиімді достастық қатынастық ерекше мәні бар.
Қазақстан бұған әзір. Сонымен бірге біз, халықаралық ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
1. Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты.
2. Қазақстанның сыртқы саясатының тұжырымдамасы және оның жүзеге
асырылуының негізгі бағыттары.
3. Қазақстан Республикасының шет елдермен қарым-қатынасы.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер.
Кіріспе
Сыртқы саясат мәселелері жөніндегі біздің мемлекетіміздің Президенті
Н.Ә.Назарбаев басқарған Кеңестен соң біраз уақыт өтті. Бұл форумды
қазақстандық сыртқы саясат қызметіндегі бетбұрыс сәт болды десек, асыра
айтқандық болмас. Кеңестегі сөйлеген сөзінде Президент Қазақстан сыртқы
саясатының басымдықтарын айқын және көрнекі түрде белгілеп берді, біздің
мемлекетіміздің дипломатиялық қызметінің тиісті бағыттарына нақты міндеттер
қойды.
Н.Ә.Назарбаевтың сөзі шын мәнісінде сыртқы саясат ведомствосының
практикалық жұмысының, осы жердегі болсын, орталықтағы немесе шет елдегі
болсын барлық аспектілерін қамтиды. Президенттің нұсқашалары біздің
еліміздегі қайта құруларға қолайлы сыртқы жағдайларды жасау үшін кең саяси
ептілікке және нақты дипломатиялық іс-әрекеттерді жүзеге асыруға мүмкіндік
береді. Басқа сөзбен айтқанда, дипломатиялық қызмет Қазақстанның
халықаралық құқықтық субъектісі және әлемдік қоғамдастықтың мүшесі ретінде
одан әрі дамуына жәрдемдесудің маңызды құрамына айналып отыр. Бұл жәрдем
дүниежүзілік саясатта елеулі рөл атқарып отырған аймақтық мемлекет ретінде
Қазақстанның халықаралық айқындамаларын нығайтудан бастап елге қаржы
экономикалық.
Таяу шығыстық бағыттың Президенттің Египетке және Сауд Арабиясына
сапарларымен міндеттелген жалпы желісі ешқандай түзетуді қажет етпейді. Осы
теңдестірілген бағыт. Қазақстанның бұл аймақтағы ұзақ мерзімді
мүдделеріне мақсатында Таяу және Орта шығыс мемлекеттерінің бірқатарына
сыртқы істер министрлігінің сапары туралы мәселе әзірленіп жатыр. Бұған
қоса Иран сияқты соншалықты маңызды экономикалық әріптеспен өзара қарым-
қатынастардағы оң үрдістерді атап өту керек. Бұл елдің бұрынғыша біздің
сыртқа экономикалық стратегиямызда үлкен орын алатынын негізге алу қажет.
Қазақстанның сыртқы саясаты.
Біз ТМД-ға аймақтық ұйым мәртебесін беру туралы концепциясын қолдаймыз
және Достастық пен осындай ұйым ретінде ынтымақтасатын боламыз. Қазақстан
ТМД- ы іс әрекетке қабілетті құрылым деп есептейді. Бұған едәуір мөлшерде
Президенттің бастамасы бойынша Мәскеуде Мемлекетаралық экономикалық
комитеттің құрылуы өз жәрдемін тигізді.
Екі жақты қатынастар деңгейінде қазіргі кезде Украина, Беларусь,
Кавказ сырқты елдерімен, сондай-ақ Балтық мемлекеттерімен ынтымақтастықты
күшейтуге күш-жігер жұмсауымыз керек. Орта Азиялық әріптестерімізбен өзара
қарым-қатынасымызды үнемі назарда ұстауға тиіспіз. Мұның барлығы Орталық
аппарат пен елшіліктердің өзара іс-әрекеттерін тығыз қажет етеді. Жаңаша
жолдар іздестіру қажет, әйтсе де бұрын қол жеткізген уағдаластықтарды
жүзеге асыру үшін барлық нәрсені жасау керек. Осы мәселенің екінші бөлігіне
қатысты айтсақ, онда бұл арада екі тарап та да: орталық ақпаратта да,
елшіліктерге де үлкен кемшіліктердің орын алғанын мойындауға тиіспіз.
АҚШ - пен ынтымақтастық біз үшін жоғары дәрежедегі үлкен маңыздылығын
сақтап қала береді. Біз бұл Державамен өзара қарым-қатынасымызды, қол
жеткізген жетістіктерімізді бағалай білуге тиіспіз. ҚР Президентінің
жұмсаған күш жігерінің арқасында Қазақстан Орталық Азия аймағындағы АҚШ -
пен әріптестік деңгейіне көтерілген бірден-бір елге айналды. АҚШ-пен қол
жеткізілген уағдаластықтар мен келісімдерді тізіп шығудың қажеті жоқ қой
деп ойлаймын. Тек қана Қазақстанның сыртқы саясатында американ бағыты да
басымдылыққа ие болуға тиіс екенін атап өткім келеді. Бұл державамен
ынтымақтастық болмаса, біздің сыртқы саясатымыздың теңдестірілген сипаты
туралы айтудың ешқандай да мәні жоқ. Американ бағытындағы практикалық
жұмысты үнемі үдете түсуіміз қажет Қол қойылған келісімдерді орындау
процесін жете бақылап отыруымыз керек.
Сыртқы ісминінің ұзаққа мерзімдік функционалдық міндетінің бірі Каспий
проблемасы болып табылады. Жұмыс белсенді түрде жүргізілуде. Ресей,
Әзірбайжан, Иран мен кеңесулер жүргізілуде. Жағдай барынша ойланарлық
күйде, өйткені біздің Каспиден айрылып қалу қаупі туып отыр. Бұл міндеттің
ұзақ мерзімдік екенін ескере отырып, Қазақстан айқындамасын халықаралық —
құқықтық негіздеуге күш-жігерімізді жұмылдыруымыз қажет. Ресей, Иран,
Әзірбайжандағы елшіліктеріміз өз жоспарларына осы бағыттағы жұмыстарды
енгізуге тиісті. Бұл жақта, Орталықта, Каспий проблемалары жөніндегі сектор
немесе топ құрған дұрыс.
Өйткені жарты жыл Қазақстанның Ядролық қаруды таратпау туралы шартқа
қосылғаннан кейін оның халықаралық беделінің нығаюымен ерекшеленеді.
Қазақстанның бұл құжатты мерзімсіз кезеңге және сөзсіз түрде ұзарту
пайдасына айтқан пікірі көптеген мемлекеттердің пікірімен үйлеспей қалған
жоқ. Біз Ядролық Державалар тарапынан бізді қауіпсіздіктің сенімді
кепілін алуға жеткізген ядролық қарусыздану жолына бекем бел будық.
Орталық аппаратпен оның шет елдердегі мекемелерінің өзара бірлескен іс-
әрекеті туралы бір-екі ауыз айта кетейін. Бұл — актуальды мәселе. Бұл
проблемалар жөнінде министрдің орынбасарлары, елшілер, Сыртқы ісмині
орталық аппаратының нақты бағыттарының басшылары өз ойларын білдіре жатар.
Тұтастай алғанда орталық пен елшіліктердің өзара іс-әрекеті
қанағаттанарлық деңгейге жеті деп айта аламын. Бұларсыз Президенттің сыртқы
саяси бағытын жүзеге асыру мүмкіндігі туралы айтуда мүмкін болмас еді.
Әйтсе де әрбір іс-әрекеттегі сияқты мұнда да кемшілік болмай тұрмайды. Ол
тиісті түрде елшіліктердің ақпаратына көбінесе көңіл бөлмейтін орталық
аппараттың кінәсінен де, сондай-ақ белгілі қытай мақалында айтылғандай,
терең құдықтың ішінде отырып аспанның көлемі туралы ойлайтын жергілікті
проблемалар мен ғана шектеліп, кейде қазіргі талаптарға ілесе алмайтын
елшіліктердің кінәсінен де болып жатады.
Сондықтан да алдымьізға елшіліктер мен орталық аппарат арасындағы
өзара іскерлік әрекеттерді одан әрі қарай ньіғайту міндетін қойып отырамын.
Бұрынғы Одақ кезінде Қазақстанның Сыртқы істер министрлігі
негізінен протоколдық қызметпен шектеліп, сыртқы саясат мәселелерін
ол үшін орталық шешетін. Қазақстан Республикасы егеменді ел болып, өзінің
тәуелсіздігін алғаннан кейін өзінің сыртқы саясатын ұлттық- мемлекеттік
мүддесіне сай жүргізе бастады. Ол Дүниежүзілік қауымдастыққа дербес
субъект ретінде белсене кірісуді. Мұның жарқын дәлелі - Қазақстан
Республикасының БҰҰ толық құқылы мүшесі болуы. Елімізідің Хельсинки
келісіміне қосылуы, СШҚ-1 Шартына, Лиссабон хаттамасына қол қоюы және
Ядролық қаруды таратпау туралы шартқа енуі оның халықаралық беделін
нығайтып, егемендігін, қауіпсіздігін және шекараларының мызғымастығын
баянды етті. Бұған АҚШ-пен "Демократиялық серіктестік туралы партияға" қол
қоюы, НАТО-ның "Бейбітшілік мүддесіндегі серіктестік" бағдарламасына
қосылуы, АҚШ, Ресей, Ұлыбритания, Франция және Қытай сияқты ядролы
державалардың Қазақстанға берген қауіпсіздік белгілері жәрдемдесті.
Республиканың негізгі әлемдік валюта қаржы ұйымдарына — Халықаралық
валюта қорына, бүкіл дүниежүзілік банкіге еуропалық қайта құру және даму
банкісіне енуінің маңызы зор. Сондай-ақ Еурорпалық одақпен серіктестік және
ынтымақтастық туралы келісімге қол қойды. Еліміз Азияның он елін
біріктіретін Экономикалық ынтымақтастық ұйымына белсенді түрде жұмыс
істеуде.
Республика тиісті халықаралық институттармен, бірінші кезекте ЮНЕСКО-
мен қайырымдылық және мәдени салаларда тығыз байланыс жасап отыр. Оның
аймағы - ұлы Абайдың 150 жылдық мерейтойы көптеген елдерде ЮНЕСКО - ның
демеуімен аталып өтуі.
Елімізді қазір дүние жүзінің 117 мемлекеті таниды, олардың 105-і мен
дипломатиялық қатынастар орнатылды. Шетелдерде 26 елшілік ашылып, Алматыда
40 елшілік пен миссия, халықаральқ және ұлттық ұйымдардың 16 өкілдігі жұмыс
істейді.
Қазақстанның сыртқы саясатының негізінде өзінің қауіпсіздігін,
егемендігі мен территориялық тұтастығын қамтамасыз ететін, мемлекетіміздің
дүниежүзілік қауымдастыққа енуіне, республика ішіндегі реформаларды жүзеге
асыруға, оның тиімді және өсімді экономика, тұрақты демократиялық
институттар жасауға, барлық республика халқының құқығы мен бостандықтарын
қорғауға қолайлы жағдайлар жасау мүдделері жатыр. Ол өзінің қауіпсіздігін
қамтамасыз етуде әскери құралдарды емес, парасатты, салмақты дипломатияға
сүйене отырып, саяси құралдарды пайдалануды мақсат етіп отыр. Ол
халықаралық байланыстарының негізінде таяу және алыс шетелдердің бәрімен
өзара тиімді саяси-әлеуметтік, мәдени қатынастарды орнатуға ұмтылуда.
Біздің елімізбен дәйекті байланыстарды дамытуға бірталай мемлекеттер
ықылас білдіруде. Оған себеп болатын ең алдымен, өткен тақырыпта
айтылғандай, қызуар қазба байлықтарымыз. 1,5 млрд. тоннадан астам пайдалы
қазбалар игеріледі.
Мен орынбасарларыма бұл жұмысқа елшіліктерді тарту жолымен сыртқы
саясатының жекелеген бағыттарына жетекшілік жасаудың күшейтілуін тапсырдым.
Дипломатиялық ұжымдарда іскерлік жағдайын нығайтудың маңыздылығын атап
өтуді қажет деп санаймын. Біз түкке тұрмайтын, ойдан шығарылған мәселелерге
назар әударуға, өзара қырқысуға және өсек аяңдарға жол беруге Үзілді-
кесілді қарсымыз, бұл мәселеде министрлік аппаратының басшыларына және
елшілерге үлкен жауапкершілік жүктеледі. Өзім ешқашан да шегінбейтін менің
ұстанған мұратым — ол басшылықтағы демократиялық пен талап қоюшылықты нәзік
түрде үйлестіре білу. Сыртқы ісмині - бұл осы мекемеде таяқпен орнататын,
адамның жеке басын езіп - жаншитын тәртіп болуы мүмкін емес ерекше ұйым.
Талап қоюшылықты — диктаторлықпен ал тәртіптілікті - басшылық
алдындағы жағымпаздықпен шатастыруға болмайды. Дипломатиялық қызмет
жүйесіндегі басшылық орындарда отырғандардың барлығынан тап осындай жол
ұстануын сұрар едім.
ЭЫҰ қызметінің нақты (жұмысындағы) мәселелерін министрдің
орынбасарларының біріне жүктеуді есте ұстап отырмыз. Тиісті тапсырмалар мен
бейімделу іс бағыттарын негізгі атқарушы ретінде ирандағы елшілік
тағайындалады.
Азия елдерімен екі жақты қатынастарға келсек, бұл жерде Президенттің
тапсырмаларын орындау мақсатында салмақты жұмыстар жасалған. Ең алдымен
әңгіме Оңтүстік Кореямен, Индонезия, Түркиямен ең жоғары деңгейде
кездесулер ұйымдастыру туралы болып отыр. Индиямен, Пакистанмен байланыстар
күшейді.
2. Қазақстанның сыртқы саясатының тұжырымдамасы және оның жүзеге
асырылуының негізгі бағыттары.
Егемендік алып, Біріккен Ұлттар Ұйымына және көптеген халықаралық
ұйымдарға мүше болған Қазақстан өзі үшін жаңа проблемалармен өзінің сыртқы
саясатының, қорғанысы мен қауіпсіздігінің проблемаларымен, дүниежүзілік
экономика мен дүниежүзілік қауымдастыққа дербес ену проблемаларымен бетпе-
бет келіп отыр.
Халықаралық сахнаға шыққан Қазақстан сапалық тұрғыдан өзге ортаға сіңіп
кетті, ал онда оның сыртқы саяси бағыты, кез-келген басқа мемлекеттікі
сияқты ұлттық мемлекеттік мүдделер талап ететін өз қисыны бойынша дамуда.
Бірақ осының барлығына қарамастан Қазақстанның сыртқы саясаты өзімен
жалпыадамзаттық зарядты да алып жүруге міндетті. Мұның өзі болашақта оның
халқына дүниежүзілік қоғамдастықта лайықты орынды қамтамасыз етеді.
Қазақстанның геосаяси жағдайы мен этнодемографиялық құрамының
ерекшелігі, экономикасының дамуы мен әскери құрылысының деңгейі оның
қауіпсіздігін қамтамасыз етуде әскери құралдарды емес, қайта ең алдымен өз
күшіне және парасатты, салмақты дипломатияға сүйене отырып, әсіресе бұрынғы
одақ республикаларының мемлекеттігі қалыптасуының қазіргі күрделі кезеңінде
саяси құралдарды басым етеді.
Кеңес империясының ыдырауы нәтижесінде мүлдем жаңа геосаяси жағдай
туды, онда Қазақстан Еуропаны Азия Тынық мұхиты аймағымен байланыстыратын
сыртқы саяси және стратегиялық тиімді кеңістікті алып жатыр.
Бірақ ашық теңізге тікелей шыға алмау, коммуникациялық құралдардан
қашықта орналасу біздің халықаралық экономикалық байланыстарға қатысуымызды
қиындатады. Сондықтан көршілес мемлекеттермен, ең алдымен біз үшін дүние
жүзі коммуникациясына енетін қақпа болып табылатын Ресеймен және Қытаймен
толық сенім принципінде өзара тиімді достастық қатынастық ерекше мәні бар.
Қазақстан бұған әзір. Сонымен бірге біз, халықаралық ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz