Қылмыстық құқықтық пәні
Жоспар
Кіріспе
1. Қылмыстық құқықтық пәні, түсінігі. Қылмыстық құқықтың міндеттері
2. Денсаулыққа қарсы қылмыстар, қасақана ауыр қылмыстар жалпы сипаттамасы және түрлері.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
1. Қылмыстық құқықтық пәні, түсінігі. Қылмыстық құқықтың міндеттері
2. Денсаулыққа қарсы қылмыстар, қасақана ауыр қылмыстар жалпы сипаттамасы және түрлері.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Әрбір жеке адамның денсаулығы – адам өміріндегі айтарлықтай орын алатын фактор болып табылады. Адам денсаулығы - оның негізгі байлығы. Осыған байланысты адам денсаулығын қорғау мәселесі - жалпы мемлекеттің, қоғамның әрбір азаматтың негізгі борышы. Сонымен әрбір қоғам мүшесі денсаулықты сақтау шараларын жүргізу туралы мәселелерге баса назар аударып, халықтың денсаулық сақтау мәселесінің шешілуіне белгілі бір шаралар қолданып, қоғам үшін біршама септігін тигізуі керек. Қазіргі кезде мемлекетімізде Қазақстан республикасының конститутциясына сәйкес денсаулықты сақтау мәселелері жөнінде мемлекеттік бағдармалар әзірленген, Қазақстан республикасы Конститутциясының Адам және азамат бөлімінің 29–бабының тармақтарына сәйкес, Қазақстан республикасы азаматтарының денсаулығын сақтауға құқығы бар.
Денсаулық дегеніміз–адам ағзасының дұрыс әрі қалыпты жұмыс істеуі. Яғни адам ағзасының әрбір органы, әрбір мүшесі сол жаратылған қалпында сақталып, оның дұрыс әрі қалыпты түрде белгілі бір қызметті атқаруы. Денсаулыққа қарсы қылмыстардың қоғамға қауіптілігі – бұл қылмыстарды жасаған кезде бір адам екінші бір адамның денсаулығына қасақана немесе абайсызда зиян келтіреді, яғни кінәлі қоғамға қауіпті іс - әрекеттерді жасай отырып, адам өмірі үшін ең қымбатты болып табылатын адам денсаулығына заңсыз түрде қол сұғады. Адам денсаулығына зиян келтіру көбінесе оның мемлекет пен қоғам алдындағы азаматтық міндеттерін атқару, яғни сол міндеттерін нақты орындау мүмкіндіктерінен айырады. Мысалы, адам денсаулығына зиян келуі-оның міндетті әскери қызметке шақырылуына кедергі келтіруі мүмкін, сондай-ақ әскери немесе басқа да арнайы қызметтерді атқаруына зиянды әсерін тигізуі мүмкін. Сондықтан адам денсаулығына қарсы қылмыстарды жасау тек жәбірленушінің өзіне ғана емес, сондай-ақ оның жақын туысқандары үшін де үлкен залал. Жәбірленушінің денсаулығына зиян келу салдарынан оның жақын туысқандарына да белгілі бір көлемде материалдық немесе моральдық залал келуі мүмкін. Адамды денсаулығынан айыру салдарынан оның өмірдегі, қоғамдағы еңбек және басқа да қоғам қызметтеріндегі байланысы үзінді, оның еңбекке, қоғам қызметтеріндегі байланысы үзіледі, оның еңбекке, қоғам қызметтеріне белсенді түрде қатысуына көбінесе мүмкіндік бермейді. Адам денсаулығы-адам өмірінің негізгі қуанышы, негізгі байлығы болып табылатындығы сондықтан. Қазақстан республикасының қылмыстық кодекісінде адам денсаулығына қарсы қылмысқа қандай қылмыстар жататындығы нақты көрсетілген. Адам денсаулығы-адам өмірінің негізгі қуанышы.
Криминологиялық тәсіл қылмыстың себептері мен жағдайларын, қылмыс жасаған адамның мінездемесінің ерекшеліктерін, қылмыстық әрекеттің әлеуметтік салдарын анықтауға бағытталған.
Әрбір жеке адамның денсаулығы – адам өміріндегі айтарлықтай орын алатын фактор болып табылады. Адам денсаулығы - оның негізгі байлығы. Осыған байланысты адам денсаулығын қорғау мәселесі - жалпы мемлекеттің, қоғамның әрбір азаматтың негізгі борышы. Сонымен әрбір қоғам мүшесі денсаулықты сақтау шараларын жүргізу туралы мәселелерге баса назар аударып, халықтың денсаулық сақтау мәселесінің шешілуіне белгілі бір шаралар қолданып, қоғам үшін біршама септігін тигізуі керек. Қазіргі кезде мемлекетімізде Қазақстан республикасының конститутциясына сәйкес денсаулықты сақтау мәселелері жөнінде мемлекеттік бағдармалар әзірленген, Қазақстан республикасы Конститутциясының Адам және азамат бөлімінің 29–бабының тармақтарына сәйкес, Қазақстан республикасы азаматтарының денсаулығын сақтауға құқығы бар.
Денсаулық дегеніміз–адам ағзасының дұрыс әрі қалыпты жұмыс істеуі. Яғни адам ағзасының әрбір органы, әрбір мүшесі сол жаратылған қалпында сақталып, оның дұрыс әрі қалыпты түрде белгілі бір қызметті атқаруы. Денсаулыққа қарсы қылмыстардың қоғамға қауіптілігі – бұл қылмыстарды жасаған кезде бір адам екінші бір адамның денсаулығына қасақана немесе абайсызда зиян келтіреді, яғни кінәлі қоғамға қауіпті іс - әрекеттерді жасай отырып, адам өмірі үшін ең қымбатты болып табылатын адам денсаулығына заңсыз түрде қол сұғады. Адам денсаулығына зиян келтіру көбінесе оның мемлекет пен қоғам алдындағы азаматтық міндеттерін атқару, яғни сол міндеттерін нақты орындау мүмкіндіктерінен айырады. Мысалы, адам денсаулығына зиян келуі-оның міндетті әскери қызметке шақырылуына кедергі келтіруі мүмкін, сондай-ақ әскери немесе басқа да арнайы қызметтерді атқаруына зиянды әсерін тигізуі мүмкін. Сондықтан адам денсаулығына қарсы қылмыстарды жасау тек жәбірленушінің өзіне ғана емес, сондай-ақ оның жақын туысқандары үшін де үлкен залал. Жәбірленушінің денсаулығына зиян келу салдарынан оның жақын туысқандарына да белгілі бір көлемде материалдық немесе моральдық залал келуі мүмкін. Адамды денсаулығынан айыру салдарынан оның өмірдегі, қоғамдағы еңбек және басқа да қоғам қызметтеріндегі байланысы үзінді, оның еңбекке, қоғам қызметтеріндегі байланысы үзіледі, оның еңбекке, қоғам қызметтеріне белсенді түрде қатысуына көбінесе мүмкіндік бермейді. Адам денсаулығы-адам өмірінің негізгі қуанышы, негізгі байлығы болып табылатындығы сондықтан. Қазақстан республикасының қылмыстық кодекісінде адам денсаулығына қарсы қылмысқа қандай қылмыстар жататындығы нақты көрсетілген. Адам денсаулығы-адам өмірінің негізгі қуанышы.
Криминологиялық тәсіл қылмыстың себептері мен жағдайларын, қылмыс жасаған адамның мінездемесінің ерекшеліктерін, қылмыстық әрекеттің әлеуметтік салдарын анықтауға бағытталған.
Пайдаланған әдебиеттер
1. Ұ. Сарттаева., Қылмыстық құқық жалпы бөлім “Түркістан” 2001ж.
2. А.Н. Аәжтаев., Қылмыстық құқық ерекше бөлім Аламаты 2003ж.
3. Е. Алауханов. Қылмыстық құқық ерекше бөлім Алматы 2001ж.
4. Заң журналы республикалық құқықтық, ғылыми-практикасын журнал 2001ж.
5. Б.Д. Бұғытайқызы.Қылмыстық құқық жалпы бөлім Алматы 2003ж.
6. Е.О. Арауханов. Криминология (қылмыстану) Алматы 2005ж.
1. Ұ. Сарттаева., Қылмыстық құқық жалпы бөлім “Түркістан” 2001ж.
2. А.Н. Аәжтаев., Қылмыстық құқық ерекше бөлім Аламаты 2003ж.
3. Е. Алауханов. Қылмыстық құқық ерекше бөлім Алматы 2001ж.
4. Заң журналы республикалық құқықтық, ғылыми-практикасын журнал 2001ж.
5. Б.Д. Бұғытайқызы.Қылмыстық құқық жалпы бөлім Алматы 2003ж.
6. Е.О. Арауханов. Криминология (қылмыстану) Алматы 2005ж.
Жоспар
Кіріспе
Қылмыстық құқықтық пәні, түсінігі. Қылмыстық құқықтың міндеттері
Денсаулыққа қарсы қылмыстар, қасақана ауыр қылмыстар жалпы
сипаттамасы және түрлері.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Әрбір жеке адамның денсаулығы – адам өміріндегі айтарлықтай орын
алатын фактор болып табылады. Адам денсаулығы - оның негізгі байлығы.
Осыған байланысты адам денсаулығын қорғау мәселесі - жалпы
мемлекеттің, қоғамның әрбір азаматтың негізгі борышы. Сонымен әрбір
қоғам мүшесі денсаулықты сақтау шараларын жүргізу туралы мәселелерге
баса назар аударып, халықтың денсаулық сақтау мәселесінің шешілуіне
белгілі бір шаралар қолданып, қоғам үшін біршама септігін тигізуі
керек. Қазіргі кезде мемлекетімізде Қазақстан республикасының
конститутциясына сәйкес денсаулықты сақтау мәселелері жөнінде
мемлекеттік бағдармалар әзірленген, Қазақстан республикасы
Конститутциясының Адам және азамат бөлімінің 29–бабының тармақтарына
сәйкес, Қазақстан республикасы азаматтарының денсаулығын сақтауға
құқығы бар.
Денсаулық дегеніміз–адам ағзасының дұрыс әрі қалыпты жұмыс
істеуі. Яғни адам ағзасының әрбір органы, әрбір мүшесі сол
жаратылған қалпында сақталып, оның дұрыс әрі қалыпты түрде белгілі
бір қызметті атқаруы. Денсаулыққа қарсы қылмыстардың қоғамға
қауіптілігі – бұл қылмыстарды жасаған кезде бір адам екінші бір
адамның денсаулығына қасақана немесе абайсызда зиян келтіреді, яғни
кінәлі қоғамға қауіпті іс - әрекеттерді жасай отырып, адам өмірі
үшін ең қымбатты болып табылатын адам денсаулығына заңсыз түрде
қол сұғады. Адам денсаулығына зиян келтіру көбінесе оның мемлекет
пен қоғам алдындағы азаматтық міндеттерін атқару, яғни сол
міндеттерін нақты орындау мүмкіндіктерінен айырады. Мысалы, адам
денсаулығына зиян келуі-оның міндетті әскери қызметке шақырылуына
кедергі келтіруі мүмкін, сондай-ақ әскери немесе басқа да арнайы
қызметтерді атқаруына зиянды әсерін тигізуі мүмкін. Сондықтан адам
денсаулығына қарсы қылмыстарды жасау тек жәбірленушінің өзіне ғана
емес, сондай-ақ оның жақын туысқандары үшін де үлкен залал.
Жәбірленушінің денсаулығына зиян келу салдарынан оның жақын
туысқандарына да белгілі бір көлемде материалдық немесе моральдық
залал келуі мүмкін. Адамды денсаулығынан айыру салдарынан оның
өмірдегі, қоғамдағы еңбек және басқа да қоғам қызметтеріндегі
байланысы үзінді, оның еңбекке, қоғам қызметтеріндегі байланысы
үзіледі, оның еңбекке, қоғам қызметтеріне белсенді түрде қатысуына
көбінесе мүмкіндік бермейді. Адам денсаулығы-адам өмірінің негізгі
қуанышы, негізгі байлығы болып табылатындығы сондықтан. Қазақстан
республикасының қылмыстық кодекісінде адам денсаулығына қарсы
қылмысқа қандай қылмыстар жататындығы нақты көрсетілген. Адам
денсаулығы-адам өмірінің негізгі қуанышы.
Криминологиялық тәсіл қылмыстың себептері мен жағдайларын, қылмыс
жасаған адамның мінездемесінің ерекшеліктерін, қылмыстық әрекеттің
әлеуметтік салдарын анықтауға бағытталған.
Қылмыстық құқықтың пәні, түсінігі қылмыстық құқықтың
міндеттері.
Қылмыстық құқық жеке құқық саласы ретінде адамды оның құқықтары
мен бостандықтарын, қоғамды және мемлекеті қылмыстық қол сұғушылықтан
қорғауға бағытталған қоғамдық қатынастарды реттейді.
Мұндай реттеу 3 түрлі жолмен жүзеге асырылады.
1. Қылмыстық құқық нормасы арқылы қоғамдық қатынастарды реттеу.
2. Қылмыстық құқық нормасы арқылы жазамен қорқытып, тыйым салынған
іс - әрекеттерді істеуге тыйым салынған қоғамдық қатынастар
реттеледі.
3. Қылмыстық құқық қылмыстық құқықтың нормасы арқылы азаматтарға
қылмыстық жолмен қиянат келтіргенде олардын адам қорғауға
байланысты қатынастарын ретке келтіреді.
Қылмыстық құқық – бұл жалпы құқық жүйесінің негізгі бір саласы
және пәні болып табылады. Осы ұғымдардын бәрінің жиынтығы қосылып
қылмыстық құқық құрса деген түсінікті береді. Басқа құқық саласы
сияқты қылмыстық құқықтында негізгі болса-Қазақстан Республикасының
конституциясы.
Қылмыстық құқық нормалары мазмұнына қарай 2 түрлі қызметті
жүзеге асырады.
1. Қылмыстық құқықтың жалпы ережелерін, принциптері мен
институттарымен белгілеу арқылы негізгі екі ұғым- қылмыс
пен жазаны анықтайды. Бұл нормалар Қылмыстық құқықтың
жалпы бөлімінің мазмұнын құрайды.
2. Нормалар қоғамға қауіпті әрекеттің немесе әрекетсіздіктің
қылмыс қатарына жататын белгілерін, шеңберін және оны
істегені үшін тағайындайтын жазамен түрлері мен шегін
белгілейуі. Мұндай нормалар қылмыстық құқықтың ерекше
бөлімінін мазмұны құрайды.
Қылмыстық Кодекстің 2 бабына сс қылмыстық заңдардың міндеттері
болып:
1. Адам мен азаматтын құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін,
меншікті, ұйымдардың құқықтары мен занды мұдделерін қоғамдық
тәртіппен қауіпсіздікті, қоршаған ортаны, ҚР Конституциялық құрылысы
мен аумақтың тұтастығын, қоғам мен мемлекеттің заңмен қорғалатың
мүдделерін қылмыстық қол сұғышылықтан қорғау бейбітшілік пен
азаматтың қауіпсіздігін қорғау, сқ қылмыстардың алдын алу болып
табылады.
2. Бұл міндеттерді жүзеге асыру үшін осы Кодексте қылмыстық
жауаптылық негіздері белгілінеді жеке адам қоғам немесе мемлекет
үшін қаупі қандай әрекеттер қылмыс болып табылатыны айқындалады,
оларды жасағаны үшін жазалар мен өзгеде қылмыстық құқық ықпал
ету нормаларын белгіленді делінген. Қылмыстық занның басты
міндеттерің бірі қылмыстың сақтандыру болып табылады.
Қылмыстық құқық жалпы және арнаулы сақтандыру функцияларын
жүзеге асырады. Жалпы сақтандыру-қылмыстық заң арқылы кез келген
қылмысты істеуге тиім салу, қылмысты істеген адамдарға әділ жаза
тағайындауда белгілеу арқылы жүзеге асырылады. Арнаулы сақтандыру
қылмыстық заң тйым салған әрекет пен әрекетсіздікті істеген адамға
қылмыстық құқықтық нормалар арқылы белгіленген тиісті ықпал ету
шараларын қолдану ретімен іске асырылады.
Қылмыстық құқыққа сондай ақ тәрбиелік функция тән. Қажетті
қылмыстық заңдардың болуы, оның іс жүзінде әділ қолдануы,
азаматтардың, олардың құқықтары мен бостандықтарының қорғалуы, қылмысты
істеген адамның лайықтық қылмыстық жауаптылыққа тартылуы азаматтарды
заңды құрметтеуге тәрбиелетуі және олардың заңға деген сенімділігін
арттырады. Қылмыстық құқық өзінің алға қойған қорғаушылық ,
сақтандырушылық және тәрбиелік міндеттерін тек қана белгілі бір
қылмыстық -құқықтық принциптерді сақтау арқылы ғана жүзеге асыра
алады. Қылмыстық-құқықтық принциптер заң шығарушыға, ғылымға, құқық
қорғау және қолдану органдары мен азаматтарға қылмыспен қарсы күрес
жүргізу саласындағы қажетті, негізгі және міндетті ережелердің
көрінісі болып табылады.
Заңдылық қағидасы Парламент немесе Президент қабылдаған
қылмыстық заңнын құқық қолдану тәжірибесінде де заң нормаларын
қабылдау саласында да, сөз жоқ үстемдік ету арқылы көрініс табады.
Бұл көрініс бірнеше құқықтық талаптардын жиынтығынан құралады. Оның
біріншісі республика қылмыстық қодексінің халқаралық қылмыстық
құқықтың жұрт тасыған принциптері мен нормалары басшылыққа алуы
болып табылады.
Қазақстан республикасы конституциясының 4-бабынаң үшінші
тармағында республика бекіткен халықаралық шорттардың республика
зандарынан басымдылығы болады деп көрсетілген. Тәуелсіз Қазақстан
республикасы осындай халықаралық құқық нормаларын қастерлетуі және
осындай халықаралық шорттар республикада бекітілген уақыттан бастап
басшылыққа алмады. Заңдылық қағиданың екінші бір талабы- қылмыстық
заңнын Конституциялық заңға негізделді болып табылады. Конституцияда
көрсетілген негізгі ережелерді қылмыстық заң сөзсіз басшылыққа алды
тиіс өйткені Конституциянын ең жоғары заңдық күші бар және
республиканын бүкіл аумағында ол тікелей қолданылады (4 бап-2 тарнақ)
мыс. Конституциянын 15 бабынын 2 тармағында алған жазасы ерекше
ауыр қылмыс жасаған үшін ең ауыр жаза ретінде заңмен
белгіленеді делінген. 17 бап адамнын қадір- касиетіне қол
сұғылмайтыны, ал 16 бапта әркімнін жеке басымен бостандығына құқығы
бар екендігі көрсетілген. Қылмыстың көптеген баптары осы
конституциялық заңдарға негізділіп қабылданған.
Денсаулыққа қарсы қылмыстар, қасақана ауыр қылмыстар жалпы
сипаттамасы және түрлері.
Денсаулыққа қарсы қылмыстардың қоғамға қауіптілігі-бұл
қылмыстарда жасаған кезде, бір адам екінші бір адамның денсаулығына
қасақана немесе абайсызда зиян келтіреді, яғни (өмірі) кінәлы қоғамға
қауіпті іс-әрекеттерді жасай отырып, адам өмірі үшін ең қымбатты
болып табылатын адам денсаулығына заңсыз түрде қол сұғады. Адам
денсаулығына зиян келтіру көбінесе оның мемлекет пен қоғам
алдыңдағы азаматтық міндеттерін атқару, яғни сол міндеттерін нақты
орындау мүмкіндіктерінен айырады. Мысалы: адам денсаулығына зиян келуі-
оның міндетті әскери қызметке шақырылуына кедергі келтіруі мүмкін,
сондай-ақ әскери немесе басқада арнайы қызметтерді атқаруына зиянды
әсерін тигізуі мүмкін. Сондықтан да адам денсаулығына қарсы
қылмыстарды жасау-тек жәбірленушінің өзіне ғана емес, сондай-ақ оның
жақын туысқандарына да белгілі бір көлемде материалдық немесе
моральдық залал келуі мүмкін. Адамды денсаулығынан айыру салдарынан
оның өмірдегі, қоғамдағы еңбек және басқа да қоғам қызметтеріндегі
байланысы үзіледі, оның еңбекке, қоғам қызметтеріне белсеңді түрде
қатысуына көбінесе мүмкіндік бере бермейді. Сондықтан да адам
денсаулығы-адам өмірінің негізгі қуанышы, негізгі байлығы болып
табылады.
Енді адам денсаулығына қарсы қылмыстарды топтастырайық.
Қазақстан республикасының қылмыстық кодексінде адам денсаулығына
қарсы қылмысқа қандай қылмыстар жататыны нақты көрсетілген. Сонымен
адам денсаулығына қарсы қылмыстарға мыналар жатады:
1. денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіру (103-бап); 2) денсаулыққа
қасақана орташа (104-бап); 3) денсаулыққа қасақана жеңіл зиян
келтіру (105-бап); 4) ұрып-соғу (106-бап); 5) азаптау (107-бап); 6)
денсаулыққа жан күйзелісі жағдайында зиян келтіру (108-бап); 7)
қажетті қорғаныс шегінен шығу кезінде денсаулыққа ауыр зиян
... жалғасы
Кіріспе
Қылмыстық құқықтық пәні, түсінігі. Қылмыстық құқықтың міндеттері
Денсаулыққа қарсы қылмыстар, қасақана ауыр қылмыстар жалпы
сипаттамасы және түрлері.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Әрбір жеке адамның денсаулығы – адам өміріндегі айтарлықтай орын
алатын фактор болып табылады. Адам денсаулығы - оның негізгі байлығы.
Осыған байланысты адам денсаулығын қорғау мәселесі - жалпы
мемлекеттің, қоғамның әрбір азаматтың негізгі борышы. Сонымен әрбір
қоғам мүшесі денсаулықты сақтау шараларын жүргізу туралы мәселелерге
баса назар аударып, халықтың денсаулық сақтау мәселесінің шешілуіне
белгілі бір шаралар қолданып, қоғам үшін біршама септігін тигізуі
керек. Қазіргі кезде мемлекетімізде Қазақстан республикасының
конститутциясына сәйкес денсаулықты сақтау мәселелері жөнінде
мемлекеттік бағдармалар әзірленген, Қазақстан республикасы
Конститутциясының Адам және азамат бөлімінің 29–бабының тармақтарына
сәйкес, Қазақстан республикасы азаматтарының денсаулығын сақтауға
құқығы бар.
Денсаулық дегеніміз–адам ағзасының дұрыс әрі қалыпты жұмыс
істеуі. Яғни адам ағзасының әрбір органы, әрбір мүшесі сол
жаратылған қалпында сақталып, оның дұрыс әрі қалыпты түрде белгілі
бір қызметті атқаруы. Денсаулыққа қарсы қылмыстардың қоғамға
қауіптілігі – бұл қылмыстарды жасаған кезде бір адам екінші бір
адамның денсаулығына қасақана немесе абайсызда зиян келтіреді, яғни
кінәлі қоғамға қауіпті іс - әрекеттерді жасай отырып, адам өмірі
үшін ең қымбатты болып табылатын адам денсаулығына заңсыз түрде
қол сұғады. Адам денсаулығына зиян келтіру көбінесе оның мемлекет
пен қоғам алдындағы азаматтық міндеттерін атқару, яғни сол
міндеттерін нақты орындау мүмкіндіктерінен айырады. Мысалы, адам
денсаулығына зиян келуі-оның міндетті әскери қызметке шақырылуына
кедергі келтіруі мүмкін, сондай-ақ әскери немесе басқа да арнайы
қызметтерді атқаруына зиянды әсерін тигізуі мүмкін. Сондықтан адам
денсаулығына қарсы қылмыстарды жасау тек жәбірленушінің өзіне ғана
емес, сондай-ақ оның жақын туысқандары үшін де үлкен залал.
Жәбірленушінің денсаулығына зиян келу салдарынан оның жақын
туысқандарына да белгілі бір көлемде материалдық немесе моральдық
залал келуі мүмкін. Адамды денсаулығынан айыру салдарынан оның
өмірдегі, қоғамдағы еңбек және басқа да қоғам қызметтеріндегі
байланысы үзінді, оның еңбекке, қоғам қызметтеріндегі байланысы
үзіледі, оның еңбекке, қоғам қызметтеріне белсенді түрде қатысуына
көбінесе мүмкіндік бермейді. Адам денсаулығы-адам өмірінің негізгі
қуанышы, негізгі байлығы болып табылатындығы сондықтан. Қазақстан
республикасының қылмыстық кодекісінде адам денсаулығына қарсы
қылмысқа қандай қылмыстар жататындығы нақты көрсетілген. Адам
денсаулығы-адам өмірінің негізгі қуанышы.
Криминологиялық тәсіл қылмыстың себептері мен жағдайларын, қылмыс
жасаған адамның мінездемесінің ерекшеліктерін, қылмыстық әрекеттің
әлеуметтік салдарын анықтауға бағытталған.
Қылмыстық құқықтың пәні, түсінігі қылмыстық құқықтың
міндеттері.
Қылмыстық құқық жеке құқық саласы ретінде адамды оның құқықтары
мен бостандықтарын, қоғамды және мемлекеті қылмыстық қол сұғушылықтан
қорғауға бағытталған қоғамдық қатынастарды реттейді.
Мұндай реттеу 3 түрлі жолмен жүзеге асырылады.
1. Қылмыстық құқық нормасы арқылы қоғамдық қатынастарды реттеу.
2. Қылмыстық құқық нормасы арқылы жазамен қорқытып, тыйым салынған
іс - әрекеттерді істеуге тыйым салынған қоғамдық қатынастар
реттеледі.
3. Қылмыстық құқық қылмыстық құқықтың нормасы арқылы азаматтарға
қылмыстық жолмен қиянат келтіргенде олардын адам қорғауға
байланысты қатынастарын ретке келтіреді.
Қылмыстық құқық – бұл жалпы құқық жүйесінің негізгі бір саласы
және пәні болып табылады. Осы ұғымдардын бәрінің жиынтығы қосылып
қылмыстық құқық құрса деген түсінікті береді. Басқа құқық саласы
сияқты қылмыстық құқықтында негізгі болса-Қазақстан Республикасының
конституциясы.
Қылмыстық құқық нормалары мазмұнына қарай 2 түрлі қызметті
жүзеге асырады.
1. Қылмыстық құқықтың жалпы ережелерін, принциптері мен
институттарымен белгілеу арқылы негізгі екі ұғым- қылмыс
пен жазаны анықтайды. Бұл нормалар Қылмыстық құқықтың
жалпы бөлімінің мазмұнын құрайды.
2. Нормалар қоғамға қауіпті әрекеттің немесе әрекетсіздіктің
қылмыс қатарына жататын белгілерін, шеңберін және оны
істегені үшін тағайындайтын жазамен түрлері мен шегін
белгілейуі. Мұндай нормалар қылмыстық құқықтың ерекше
бөлімінін мазмұны құрайды.
Қылмыстық Кодекстің 2 бабына сс қылмыстық заңдардың міндеттері
болып:
1. Адам мен азаматтын құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін,
меншікті, ұйымдардың құқықтары мен занды мұдделерін қоғамдық
тәртіппен қауіпсіздікті, қоршаған ортаны, ҚР Конституциялық құрылысы
мен аумақтың тұтастығын, қоғам мен мемлекеттің заңмен қорғалатың
мүдделерін қылмыстық қол сұғышылықтан қорғау бейбітшілік пен
азаматтың қауіпсіздігін қорғау, сқ қылмыстардың алдын алу болып
табылады.
2. Бұл міндеттерді жүзеге асыру үшін осы Кодексте қылмыстық
жауаптылық негіздері белгілінеді жеке адам қоғам немесе мемлекет
үшін қаупі қандай әрекеттер қылмыс болып табылатыны айқындалады,
оларды жасағаны үшін жазалар мен өзгеде қылмыстық құқық ықпал
ету нормаларын белгіленді делінген. Қылмыстық занның басты
міндеттерің бірі қылмыстың сақтандыру болып табылады.
Қылмыстық құқық жалпы және арнаулы сақтандыру функцияларын
жүзеге асырады. Жалпы сақтандыру-қылмыстық заң арқылы кез келген
қылмысты істеуге тиім салу, қылмысты істеген адамдарға әділ жаза
тағайындауда белгілеу арқылы жүзеге асырылады. Арнаулы сақтандыру
қылмыстық заң тйым салған әрекет пен әрекетсіздікті істеген адамға
қылмыстық құқықтық нормалар арқылы белгіленген тиісті ықпал ету
шараларын қолдану ретімен іске асырылады.
Қылмыстық құқыққа сондай ақ тәрбиелік функция тән. Қажетті
қылмыстық заңдардың болуы, оның іс жүзінде әділ қолдануы,
азаматтардың, олардың құқықтары мен бостандықтарының қорғалуы, қылмысты
істеген адамның лайықтық қылмыстық жауаптылыққа тартылуы азаматтарды
заңды құрметтеуге тәрбиелетуі және олардың заңға деген сенімділігін
арттырады. Қылмыстық құқық өзінің алға қойған қорғаушылық ,
сақтандырушылық және тәрбиелік міндеттерін тек қана белгілі бір
қылмыстық -құқықтық принциптерді сақтау арқылы ғана жүзеге асыра
алады. Қылмыстық-құқықтық принциптер заң шығарушыға, ғылымға, құқық
қорғау және қолдану органдары мен азаматтарға қылмыспен қарсы күрес
жүргізу саласындағы қажетті, негізгі және міндетті ережелердің
көрінісі болып табылады.
Заңдылық қағидасы Парламент немесе Президент қабылдаған
қылмыстық заңнын құқық қолдану тәжірибесінде де заң нормаларын
қабылдау саласында да, сөз жоқ үстемдік ету арқылы көрініс табады.
Бұл көрініс бірнеше құқықтық талаптардын жиынтығынан құралады. Оның
біріншісі республика қылмыстық қодексінің халқаралық қылмыстық
құқықтың жұрт тасыған принциптері мен нормалары басшылыққа алуы
болып табылады.
Қазақстан республикасы конституциясының 4-бабынаң үшінші
тармағында республика бекіткен халықаралық шорттардың республика
зандарынан басымдылығы болады деп көрсетілген. Тәуелсіз Қазақстан
республикасы осындай халықаралық құқық нормаларын қастерлетуі және
осындай халықаралық шорттар республикада бекітілген уақыттан бастап
басшылыққа алмады. Заңдылық қағиданың екінші бір талабы- қылмыстық
заңнын Конституциялық заңға негізделді болып табылады. Конституцияда
көрсетілген негізгі ережелерді қылмыстық заң сөзсіз басшылыққа алды
тиіс өйткені Конституциянын ең жоғары заңдық күші бар және
республиканын бүкіл аумағында ол тікелей қолданылады (4 бап-2 тарнақ)
мыс. Конституциянын 15 бабынын 2 тармағында алған жазасы ерекше
ауыр қылмыс жасаған үшін ең ауыр жаза ретінде заңмен
белгіленеді делінген. 17 бап адамнын қадір- касиетіне қол
сұғылмайтыны, ал 16 бапта әркімнін жеке басымен бостандығына құқығы
бар екендігі көрсетілген. Қылмыстың көптеген баптары осы
конституциялық заңдарға негізділіп қабылданған.
Денсаулыққа қарсы қылмыстар, қасақана ауыр қылмыстар жалпы
сипаттамасы және түрлері.
Денсаулыққа қарсы қылмыстардың қоғамға қауіптілігі-бұл
қылмыстарда жасаған кезде, бір адам екінші бір адамның денсаулығына
қасақана немесе абайсызда зиян келтіреді, яғни (өмірі) кінәлы қоғамға
қауіпті іс-әрекеттерді жасай отырып, адам өмірі үшін ең қымбатты
болып табылатын адам денсаулығына заңсыз түрде қол сұғады. Адам
денсаулығына зиян келтіру көбінесе оның мемлекет пен қоғам
алдыңдағы азаматтық міндеттерін атқару, яғни сол міндеттерін нақты
орындау мүмкіндіктерінен айырады. Мысалы: адам денсаулығына зиян келуі-
оның міндетті әскери қызметке шақырылуына кедергі келтіруі мүмкін,
сондай-ақ әскери немесе басқада арнайы қызметтерді атқаруына зиянды
әсерін тигізуі мүмкін. Сондықтан да адам денсаулығына қарсы
қылмыстарды жасау-тек жәбірленушінің өзіне ғана емес, сондай-ақ оның
жақын туысқандарына да белгілі бір көлемде материалдық немесе
моральдық залал келуі мүмкін. Адамды денсаулығынан айыру салдарынан
оның өмірдегі, қоғамдағы еңбек және басқа да қоғам қызметтеріндегі
байланысы үзіледі, оның еңбекке, қоғам қызметтеріне белсеңді түрде
қатысуына көбінесе мүмкіндік бере бермейді. Сондықтан да адам
денсаулығы-адам өмірінің негізгі қуанышы, негізгі байлығы болып
табылады.
Енді адам денсаулығына қарсы қылмыстарды топтастырайық.
Қазақстан республикасының қылмыстық кодексінде адам денсаулығына
қарсы қылмысқа қандай қылмыстар жататыны нақты көрсетілген. Сонымен
адам денсаулығына қарсы қылмыстарға мыналар жатады:
1. денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіру (103-бап); 2) денсаулыққа
қасақана орташа (104-бап); 3) денсаулыққа қасақана жеңіл зиян
келтіру (105-бап); 4) ұрып-соғу (106-бап); 5) азаптау (107-бап); 6)
денсаулыққа жан күйзелісі жағдайында зиян келтіру (108-бап); 7)
қажетті қорғаныс шегінен шығу кезінде денсаулыққа ауыр зиян
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz