Қазақстан Республикасының қазіргі экологиялық мәселелері

Жоспар
Кіріспе

1. Еліміздің қазіргі таңдағы әр аймағының экологиялық мәселелері.
2. Қазақстандағы экологиялық мәселелерге байланысты бірнеше аймақтары.
3. Су ресурстары.
4. Шығыс Қазақстан облысындағы Семей ядролық полигоны
5. Халық шаруашылық мәселелерін шешу жолындағы жер асты ядролық жарылыстар.
6. Кеңінен белгілі аймақтық экологиялық мәселе . Арал теңізі.
7. Қазақстанда ұлттық деңгейде ең алдымен шешуді талап ететін маңызды экологиялық мәселелер.
8. Экологиялық мәселелерді шешу жолдары.

Қазақстанның табиғат жағдайлары алуан түрлі. Қазақстан территориясы кең-байтақ жерді алып жатыр, Батыстан Шығысқа қарай – 2,925 км ( Каспий теңізі мен Орал ойпаттарынан Алтайға дейін). Солтүстіктен Оңтүстікке қарай – 1,600 км. Батыс сібір жазығы мен Орал тауларының жоталарынан Тянь-Шань таулары мен Қызылқұм шөліне дейін. Қазақстанның жалпы ауданы (2,7 млн. шаршы км) Франциядан бес есе артық. Бірнеше ландшафтық белдеулер мен тармақтары бір-бірін алмастырады: орманды дала(6 %), дала(28 %), шөлейт(18 %), шөлді(40 %). Қазақстанның Оңтүстік және шығыс шекараларын биік таулар көмкеріп жатыр. Қазақстан халқы 16 млн-нан астам адамды құрайды. Қазақстандағы қалыптасқан экологиялық жағдайы қанағаттанарлық деп айта аламыз. Қазақстандағы қазіргі кездегі экологиялық мәселелерге байланысты бірнеше экологиялық аймақтарын көрсетуге болады.
А аймағы – Каспий маңы, мұнай өндіру мен өңдеу салаларына маманданған облыстар кіреді. Бұл аймақтағы приоритетті мәселе – табиғи ортаның мұнаймен ластануы.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының қазіргі экологиялық мәселелері
Қазақстанның табиғат жағдайлары алуан түрлі. Қазақстан территориясы
кең-байтақ жерді алып жатыр, Батыстан Шығысқа қарай – 2,925 км ( Каспий
теңізі мен Орал ойпаттарынан Алтайға дейін). Солтүстіктен Оңтүстікке қарай
– 1,600 км. Батыс сібір жазығы мен Орал тауларының жоталарынан Тянь-Шань
таулары мен Қызылқұм шөліне дейін. Қазақстанның жалпы ауданы (2,7 млн.
шаршы км) Франциядан бес есе артық. Бірнеше ландшафтық белдеулер мен
тармақтары бір-бірін алмастырады: орманды дала(6 %), дала(28 %), шөлейт(18
%), шөлді(40 %). Қазақстанның Оңтүстік және шығыс шекараларын биік таулар
көмкеріп жатыр. Қазақстан халқы 16 млн-нан астам адамды құрайды.
Қазақстандағы қалыптасқан экологиялық жағдайы қанағаттанарлық деп айта
аламыз. Қазақстандағы қазіргі кездегі экологиялық мәселелерге байланысты
бірнеше экологиялық аймақтарын көрсетуге болады.
А аймағы – Каспий маңы, мұнай өндіру мен өңдеу салаларына
маманданған облыстар кіреді. Бұл аймақтағы приоритетті мәселе – табиғи
ортаның мұнаймен ластануы.
А аймағына Қазақстанның негізгі мұнай өндірушілері болып табылатын
Атырау мен Мағыстау облыстары жатады. Халқының саны 1,47 млн. адам, немесе
халықтың 5% -ынан кем бөлігін құрайды. Ал ұлттық өнімнің шамамен 16 % -ын
береді. Каспий маңы аймағында мұнайгаз өнеркәсібінің айтарлықтай дамуы
жоспарланып отыр. Каспий теңізінің солтүстігіндегі мұнай қоры – 3-3,5 млрд.
тонна және газдың – 2-2,3 метр куб. Ағымдағы мұнай өндіру барлық қордың 1%
құрайды. 1996 жылы елдің мұнай өндіру саласын қаржыландыру жүргізілді,
жақын жылдары одан да артады.
Каспий теңізінде бекіре балығы мекен етеді. Ол ең жоғары сапалы
уылдырықтың 95%-ын береді де, оның беретін табысы 10 млн. долларды құрайды.
Шектен тыс аулаумен қатар, теңіз суының мұнаймен ластануы оның санын
кемітеді. Сондықтан, биокөптүрлілікті сақтау мәселесіне көңіл аудару керек.
Қазақстанда мұнай өндіру 100 жылдан бері жүргізіліп келеді. Ескірген
технологияларды қолдану орасан зор экономикалық шығындар мен қоршаған
ортаның бұзылуына әкеліп соқтырады. Топырақтың деградациясы, судың мұнаймен
ластануы адамның денсаулығына және экожүйелерге әсер етіп, шәлдену
процестерінің жүруіне, биокөптүрліліктің жойылуына әкеледі. Тыныс алу
жолдарының қабыну аурулары мұнай өндіретін аудандардағы орташа саны
облыспен салыстырғанда жоғары. Канценогенді көмірсутектердің
концентрациясының жоғары болуы бұл зонадағы қатерлі ісіктен болатын өнімнің
басқа аймақпен салыстырғанда 2-4 есе жоғары болуына әкелді. Жас баланың
өлімі мың балаға шаққанда 37 адамды құрайды. Бұл көрсеткіш еліміз бойынша
ең жоғарғы көрсеткіш.
Мұнай өндірілген жылдары 5 млн. тоннаға жуық мұнай төгілген. Бұл
грунт пен беттік судың ластануына, өсімдіктердің жойылуы мен адамның ұшқыш
органикалық қосылыстармен ластануына әкелді. Жыл сайын шамамен 740 млн.
метр куб серіктес газдар жатады. Бұл тек бағалы шикізаттың жойылуына әкеліп
соқтырмайды, сонымен қатар атмосфераның азот және күкіртсутектерімен
ластануы мен осы маңдағы температураның жоғарылауына әкеледі.
В аймағына еліміздің шығыс облыстары жатады. Қазақстан
Республикасының өнеркәсібі жоғары дамыған аймағы. Түсті және қара
металургия, энергетикалық комплекс шоғырланған. Бұл аймақтағы мәселелер –
қоршаған ортада өндірістік қалдықтардың жиналуы, урбанзацияланған
территориядағы атмосфералық ауаның ластануы, ормандардың деградациясы,
ерекше қорғауға арналған территориялардың жеткіліксіздігі.
В аймағына солтүстік-шығыс облыстар – Шығыс Қазақстан, Павлодар,
Қарағанды, Ақмола жатады. Халқының жалпы саны 7 млн-нан астам. Аймақ тау-
кен өндіру, көмір өнеркәсібі мен жылу энергиясын өндіретін орталық болып
табылады. Аймақтың экономикасына ауыр өнеркәсіп: мұнай өндіру, азық-түлік
және жеңіл өнеркәсіп маңызды орын алады. Территорияның басым бөлігін (4
млн. га) ормандар алып жатыр, бұл бүкіл Қазақстанның орман ресурстарының
50%-ын құрайды. Ресурстардың көп бөлігі Шығыс Қазақстан облысына кіреді.
Ертіс, Нұра, Есіл өзендерінің бассейндерінің су ресурстары-негізгі су
көзі.
Республикамыздың астанасы Астана қаласы осы мәселелер аймағында
жатыр. Шығыс Қазақстан облысында Семей ядролық полигоны орналасқан.
Аймақтың экономикасының дамуына ресурстардың күйі әсер етеді. Ертіс
және Нұра өзенінің бассейндері 4,1 млн. халықты сумен қамтамасыз етеді және
ішкі өнеркәсіптік қажеттілік үшін 1700 Мвт энергия өндіреді. Бассейнаралық
су беруді жоспарлау, қара Ертістен суды Қытай халық Республикасына беру
мәселені шиеленістіруі мүмкін.
Тек бір Шығыс Қазақстан облысында 1,5 млрд. тонна улы өнеркәсіп
қалдықтары ( елде жиналғанның 90%) сақталған. Олар 32 мың га жерді алып
жатыр. Бірнеше жыл бұрын Нұра өзенінің суын пайдалану, 25 жылдан бері
сынаптың жиналуы себепті тоқтатылған. Су түбінде ластану мөлшері 200мгкг
құраған.
Ертіс өзеніне жалпы ластану және шығыс Қазақстан мен Павлодардағы
керосиннің төгілу қауіпі төндіруде.
Өнеркәсіптік қызмет нәтижесінде ауа күкірт тотықтарымен,
фенолдармен, формальдегидтермен, қатты бөлшектермен және қорғасынмен
ластанған.
Семей ядролық полигоны 1989 жылға дейін 470 ядролық жарылыс жасалып,
300 мың га территорияда радиоактивті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.