Құқық нормасы туралы мәселе

Жоспар
Кіріспе

1 Құқық нормасы
2 Мораль

Қоғамдағы көптеген негізгі құрал - әлеуметтік нормалар. Олар қоғамның дағдарысқа ұшырамай, біркелкі дұрыс дамуын қамтамасыз етіп отырады. Бұл объективтік процесс. Әлеуметтік нормалар көне заманнан адам қоғамымен бірге өмір сүріп, диалектикалық процесс арқылы дамып, нығайып келеді. Әлеуметтік нормалар арқылы қоғамдағы қатынастардың өзара байланысы өзгеріп, жаңарып, дамып жатады. Сол арқылы қоғамның өзгеруі, жаңаруы прогресстік жолмен дамып жатады.
Әлеуметтік нормалардың негізгі түрі ретінде құқық нормасы – мемлекетпен бекітілген, санкцияланған және қорғалатын және қоғамдық қатынастарды реттеуге бағытталған және оны бұзған жағдайда мемлекеттік мәжбүрлеу шарасы қарастырылған жалпыға міндетті, формальды анықталған мінез – құлық ережесі; Әлеуметтік нормалардың маңызды түрі – құқықтық нормалар. Әлеуметтік норманың барлық сапаларын иемдене отырып, олар мемлекетпен ажырағысыз байланысы арқылы анықталатын арнаулы ерекшеліктерімен де сипатталады: көрініс табуының, бұзудан қорғаудың үлгісі ерекше болады.
Құқықтық норма бұл мемлекетпен бекітілген, мақұлданған әрекет тәртібі. Құқықтық норма - әлеуметтік құрылым ретіндегі құқықтың бастапқы элементі, бүкіл құқықтық жүйенің негізгі түсінігі. Құқықтық норманың салыстырмалы толық түсінігін анықтау үшін, оның құрулы процесін, негізделуін, табиғатын, қасиеттерін, әлеуметтік ролін ұғыну керек.
Құқық нормасы туралы мәселе заң ғылымында даулы сұрақтардың бірі. Аталмыш дипломдық жұмыста зерттеудің мақсаты: құқық нормасының мазмұнын, оның құрылымдық сипаты мен құрылымдық бөліктерін жан – жақты қарастыру. Жұмыстың мақсатынан кейін, оның негізгі шешуші жолдары ретінде мынадай міндеттер қойылады:

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Құқық нормасы (ағыл. rule of law; нем. Rechtnorm f ;лат. norma - улгі) -
Құқықтың білдірілу нысаны; қоғамдық қатынас саласындағы сол немесе басқа да
мемлекетпен рұқсат етілген жалпы сипаттағы (заң, жарлық, қаулы) міндетті
тәртіп.
Біртекті қатынастарды реттеп, құқық саласын құрайтын (азаматтық,
қылмыстық, әкімшілік құқық және т.б.) құқық нормасының жиынтығы.
Құқық нормалары жалпыға міндетті күшке ие, жауапкершілікті бұзған
жағдайда, субъектілерге заңдық құқықтар мен міндеттерді беруді
қарастырады.[1]
Мораль (латын moralіs – әдет-ғұрып) – адамдар мен әлеуметтік бірлестіктер
арасындағы қарым-қатынастарды реттейтін қағида; адамның мінез-құлқын реттеу
қызметтерін атқаратын әлеуметтік институт. Мораль әлеуметтік шындықтың
этикалық сапаларын (ізеттілік, мейірбандық, әділеттілік, мінез-құлық, әдет-
ғұрып, т.б.) бейнелейтін қоғамдық сананың ерекше нысанына жатады. Моральдың
бірқатар ерекшеліктері бар:
• Моральдық ережелер мен талаптар қоғамның ғасырлар бойы қалыптасқан
құндылық негізін құрайды және жалпылама сипатта болады;
• Моральдық қағидалар мен сезімдер нормативті, міндетті, тиісті болып
табылады;
• Мораль әлеуметтік мұраттың бір түріне жатады, ол күнделікті тұрмыс
қалыптарынан жоғары қойылады;
• Мораль мемлекеттік күшпен танылмайды, ол адамның еркіндігі аясымен
байланысты.
Мораль — тарихи кұбылыс, этиканың зерттеу объектісі. Мораль деп — белгілі
бір қоғамдағы өмір сүріп жатқан адамдар арасында қалыптасқан адамгершілік
құлық нормалары мен ұстанымдарының жиынтығын айтамыз. Мораль жеке адамның
қоғамда өмір сүре алу, басқалармен үйлесімді қарым-қатынаста болу кабілетін
танытады. Басқаша тұжырымдайтын болсақ, мораль — ізгілік, адамгершілік
ережелерінің жиынтығы екен. Моральдык нормаларды ұстану арқылы әрбір жеке
тұлға өзінің адамгершілік, ізгілік қасиеттерін қалыптастырады. Мораль
адамдардың бірлесе өмір сүруге дағдылану нәтижесінде, қарым-қатынас жолында
туындап отырған қарама-қайшылықтардан шығу барысында тарихи түрде
қалыптасқан. Мораль өзінің түп-тамырымен сонау қадым замандарға жалғасып
жатыр.
Бізді өзіміздің ең көне тегімізден алшақтататын уақыт аракашықтығына
орасан зор екендігін көзге елестету үшін мынадай шаманы алуға болады.
Адамның қалыптасуының тарихи кезеңін тұтас жүз пайыз деп алсақ, соның тек
бір пайызы ғана біздің "өз есімізді білген" тарихи уақыт болып табылады.
Яғни адамзаттың мақтан тұтар бес-алты мың- жылдық мерзімдегі мәдени-
өркениеттік кезеңі оның алдындағы адамзаттың қапастағы "тарихымен"
салыстырғанда түкке тұрмастай шамада. Ол — бізге таңсық, түсінгенімізден
түсінбегеніміз көп уақыт мерзімі.[1]
Адамдардың бірлесе өмір сүру тәжірибесінен, мәдениеттің дамуынан Моральдық
нормалар шыққан және оның орындалуын қоғамдық пікір қадағалап отырады.
Ынтымақтастық пен адамгершілікті нығайтатын қалыптар Мораль ережелері болып
қабылданады. Жеке тұлға қоғамның әдеп мәдениетін игеру барысында өз мінез-
құлқын реттей алатын қабілетке ие болып, айналасында болып жатқан
оқиғаларға Моральдық баға бере алады. Нәтижесінде адам кісілік қасиеттерін
дамыта алатын субъектіге айналып, оның бойында ар-ұят, жауапкершілік,
парыз, намыс, ізгілік секілді жоғары Моральдық, кісілік қасиеттер
қалыптасады. Моральдық сана ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.