Қазақстанның 2010 жылға дейінгі даму моделі

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 84 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАННЫҢ 2010 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ ДАМУ МОДЕЛІ

1. Бастапқы жағдайлар

Қазірғі заманға барабар болатын Қазақстан даму стратегиясын жасау үшін ағымдағы геосаясаттық және геоэкономикалық үдерістерді, басталған жиырма бірінші ғасырмен әкелінген мүмкіндіктер мен қауіп-қатерлерді түсіну қажет. Социалистік жүйені қиратқаннан кейін әлем жаңа әлем тәртібіні құру дәуіріне кірді. Өз негізінде қос полярлы әлем тәртібі бір полярлық тәртібіне ауысты. Бірақ әлемдік қауымдастық дамуды белсенді түрде жалғастырып жұр. Дамудың маңызды факторы әлемдік экономиканы ғаламдандыру болып табылады.

Соңғы 30 жылдың ішінде Шығыс Азия аймағының қарқынды дамуы күштердің жаңа орналастыруын әкелді. Осы уақытта әлемде үш дамыған экономикалық орталықтар бар: АҚШ, Еуропалық Одақ және Жапония. Бізбен көрші Қытайда да экономикалық алыпқа айналдырудың шын келешегі бар.

Мемлекеттің рөлін төмендету туралы болжамдарға қарамастан жиырма бірінші ғасырдағы әлемдік үдерісте басты әрекет істейтін тұлғалары болып егеменді мемлекеттердің қалатындығы анық. Басқа сөзбен айтқанда, мемлекет арасындағы бәсекелестік тарихтың бас қозғалтқышы болып қалмақ.

Жалпы, осы уақытта әлемдік саясат дамыған мемлекеттер шектелген шеңберінің мүдделерімен анықталады. Табиғи ресурстар таусылған жағдайларда ірі елдер стратегиялық маңызды шикізатқа бақылауды билеп алуға тырысады. Маңызды энергетикалық ресурстарға ие болып жүрген Қазақстан тиісті қауіп-қатерлерді басынан кешуде.

Әлемдік экономикада, шын айтқанда дамыған елдердің ұлттық компаниялары болып табылатын, трансұлттық корпорациялардың (ТҰК) мүдделері үстемдік етіп жүр. Осы уақытта ТҰК-лар әлемдік өнеркәсіптік өндірістің жартысын бақылайды. ТҰК-дағы өзгешелік белгілер: нарықтарды ғаламдық көру және әлемдік көлемде бәсекелестікті жүзеге асыру; әлемдік нарықтарды бөлу; компаниялар мүдделерін алға басуы үшін өз елдерінің мемлекеттік аппаратын пайдалану; ТҰК-лар әрекет ететін мемлекеттерге экономикалық және саяси ықпалын жүзеге асыру болып табылады.

Ірі мемлекеттер өз ТҰК-ын белсенді түрде қолдайды, ал ТҰК-лар өз кезегінде оларға халықаралық қызметтен салық қаражаттарын түсіруді, олардың экономикалық және саяси ықпалын таратуды қамтамасыз етеді.

Осы уақытта ТҰК-лар әлемдік экономиканың негізін қалайды.

ТҰК-дың дамушы елдерге жағымсыз ықпалынан келесі негізгі жағдайларды бөліп шығаруы мүмкін:

ТҰК-лар жергілікті компанияларға күшті бәсекелестікті көрсетеді және оларды дамытуға мүмкіндік бермейтін ішкі нарықта қысады;

трансұлттық капиталдың қауырт ауысуы ұлттық валюталардың тұрақтылығын бұзып тастауы және дамушы елдердің ұлттық қауіпсіздігі үшін қауіп-қатерді жасауы мүмкін.

2. Мақсаттар

Ұзақ мерзімді жоспарда бәсеке қабілеттілігі бар экономиканың негіздерін құру.

2010 жылға қарай жалпы ішкі өнімнің (ЖІӨ) көлемін екі есе арттыру.

3. Даму моделі

Экономика саласында :

мемлекетті экономикалық өсудің “локомотивіне” айналдыру;

мемлекеттің қатысуымен жүйе құрылымдайтын ірі компанияларды жасау, оларды аймақтық, мүмкіндігінше, әлемдік деңгейге шығару;

ТМД аймағында экономикалық өктемдік жүргізу.

Мемлекеттік басқару саласында :

тиімді, мемлекеттік кәсіпкерлікті басқара алатын Үкіметті құру;

биліктің орталық және жергілікті органдарының қызметін анық бөлу;

заңнамамен белгіленген құзыреті шегінде мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарға дербестігін беру;

мемлекеттің бюджеттік жүйені жетілдіру арқылы негізгі әлеуметтік салаларға бақылауы.

4. Экономикадағы мемлекет ролі

ТҰК-ға қарсы тұру үшін Қазақстан сияқты халқының саны аз болған елдерде отандық компаниялардың көлемі ұлттық экономиканың көлемімен салыстырылатын болуы тиіс. Бұл, мемлекет оларды басқарудан және олардың қызметін реттеуден шеттетілуі мүмкін емес деп көрсетеді.

Мемлекетке әрбір қаржы-өнеркәсіптік тобы (ҚӨТ) немесе ірі корпорация бойынша осы бизнесте оның мүдделері қандай, оның меншік үлесі және бағытталған қаражаттарын қалай пайдаланады деген мәселені шешу керек. Ұлттық мақсаттарды жүзеге асыруға қатысатын ҚӨТ, бұл топтарда бар болған мемлекеттік меншік үлестің негізінде, мемлекеттік қамқорлықта және бақылауда болуы тиіс.

Келешекте мемлекет жоғарғы технологиялар саласында ҚӨТ-ға дамудың мүмкіндігін туғызуы тиіс. Отандық ҚӨТ-дан үздік технологиялармен және қазіргі менеджментпен нағыз трансұлттық компанияларды жасау керек. Өз ҚӨТ-ды басқа елдердің нарықтарына барынша жылжытып, оған тұрақты түрде өздерінің сыртқы экономикалық саясатын бағдарлап, мемлекет өз ықпал аясын кеңейтіп және әлемдік экономикада өз маңызын жоғарлатып алады.

Сонымен, тарихтың жаңа айналымда мемлекетке экономиканың кіліті салаларына қайта оралуы қажет. Бірақ, бұл қайта оралу - социалистік (кеңес үлгісіндегі) мемлекеттің оралуы емес, нарық жағдайындағы елдің ішінде де, шетелде де бәсекелесетін мемлекеттің оралуы болу тиіс.

Ғаламдандыру жағдайларында кедергілерді қою, тұйық экономиканы жасау мүмкін емес және керек емес. Бұл, отандық кәсіпорындар шетелдік компаниялармен елдің ішінде де, шетелде де бәсекелесуі тиіс деп көрсетеді. Сонымен бірге ғаламдандыру және ақпараттық технологияларды дамыту бізге әлемдік нарықта жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

Қазақстан экономикасы ішкі нарықтың сиымдылығы бойынша үлкен емес болып табылады. Бұл, ұзақ мерзімді экономикалық өсуге жету үшін біздің экономиканың экспортқа бағдарланған болуы тиіс деп көрсетеді. Тек қана импорттың орнын басуға бағытталған стратегия қателескен болушы еді.

Мұнай секторында өндірістің алдағы өсуі бізге қауіп-қатерлерді де, жаңа мүмкіндіктерді де әкеледі.

Қауіп-қатерлер көрші елдер кәсіпорындарының ұқсас өнімімен біздің кәсіпорындардың өнімін салыстырғанда оның бәсеке қабілеттілігі төмендетуімен байланысты. Қазақстанда еңбек ақысының деңгейі мейілінше жоғары болғаны көршілерде жоқ болған немесе нашар дамыған кәсіпорындардың салаларын дамытуға бізді бағдарлауға мәжбүрлетеді. Бұл, жоғары қосылған құнмен жоғары технологиялық өндірісіне бағдарланған өнеркәсіптік стратегияны әзірлеу, ақпараттық технологияларды енгізу керек деп санайды.

Қазақстанда ондай стратегияны іске асыруға мүмкіндіктер бар. Олар алдымен, мемлекетпен мұнай секторынан қосымша табыстарды алуымен байланысты. Басқа жағынан зейнетақы реформасының басталымы ішкі жинақтарын көбейтуге және жинақтаушы зейнетақы қорлар түрінде ірі инвесторларды құруға мүмкіндік береді. Мемлекет бұл екі сектордан пайда болған ресурстарды шоғырландыру және экономиканы жаңғыртуға бағыттауы тиіс: әрекеттегі кәсіпорындарды қайта құру, экономиканың жаңа стартегиялық салаларын құру.

Экономиканы жаңғырту үшін ірі көлемдік ұзақ мерзімді инвестициялар керек болады. Осы кезеңде тек қана мемлекет осындай жаңғыртудың “локомотиві” болуы мүмкін, өйткені жеке секторда әлі ұзақ уақыт өнеркәсіптің жаңа технология жағынан күрделі салаларына ірі ұзақ мерзімді инвестицияларды жүзеге асыруға қабілетті бола алмайды. Тек қана мемлекет өнеркәсіптік дамудың қажетті стратегиясын іске асыру үшін адам және қаржы ресурстарын шоғырландыру мүмкін. Сонымен, біздің стратегиямыз - экономиканың барлық кілті секторларында мемлекеттің қатысуымен жүйе құрылымдайтын компанияларды құру болып табылады.

Жүйе құрылымдайтын компаниялар қазақстандық экономиканың негізін жасауы тиіс. Бұл компаниялардың айналасында ұсақ және орта кәсіпорындар құру және олардың тапсырыстар бойынша жұмыс жасауы тиіс. Жүйе құрылымдайтын компанияларда мемлекеттің қатысу нысаны экономиканың саласымен және жалпы экономикалық ахуалмен байланысты “алтын акция” иелігінен ақциялардың жүз пайыздық иелігіне дейін құбылту мүмкін (жүйе құрылымдайтын компаниялар ұлттық экономикаға әсер ететін ірі кәсіпорындарды басқаратын болған соң, бұдан әрі оларды ұлттық компаниялар деп атаймыз) .

Экономика ны жаңғырту стратегиясын іске асыру үшін тиісті қаржы жүйесін құру қажет. Мемлекеттік инвестициялық бағдарламасына сәйкес өнеркәсіптің жаңа салаларын инвестициялармен қамтамасыз етуге бейімделген мемлекеттік қаржы институттарды құруы керек. Қызмет ететін Ұлттық қормен қатар даму бюджеті, мемлекеттік несиелік даму ұйымдары осындай институттар болуы мүмкін.

Бұдан әрі ұлттық компанияларға Қазақстаннан тыс экономикалық өктемдік жүргізу, оларға таяу шетелде Қазақстанға қажет өнеркәсіптік объектілерді және инфрақұрылымды, ең алдымен энергетика және құбыр көлігі саласында, сатып алуы қажет.

Қаражаттарды бірінші кезекте қазақстандық жүктерге қажет порттарға және терминалдарға, құбырларға, мұнай өндіру зауыттарына, Орталық Азиядағы су электр стансаларын инвестициялауы қажет.

Қазақстандық экономиканың дамуына қарай ұлттық компаниялар өз қызметінің аясын кеңейту мақсатымен ТҰК-мен альянсқа кіреді.

Оңтүстік Қазақстан облысының әлеуметтік-экономикалық дамуы

2005 жылы облыста тұрақты экономикалық және қаржылық жағдай сақталды. Өткен жылмен салыстырғанда: өнеркәсіп өнімдерін өндіру көлемінің 11, 8%-ға, жалпы ауыл шаруашылығы өнімі - 4, 3%, негізгі қорға бағытталған инвестиция - 35, 9%, жүк айналымы - 13, 6%, бөлшек тауар айналымының - 3, 9% өсімі орын алды. Халықтың ақшалай табыстарының инфляциядан қарқынды өсуінің нәтижесінде нақты ақшалай табыстар артты. Тұтыну нарығының дамуы мен халықтың банктердегі салымдарының өсуі жалғасуда.

1. Нақты секторды дамыту

Өнеркәсіп. 2005 жылы облыста 142, 5 млрд. теңгенің өнеркәсіп өнімі өндірілді, нақты көлем индексі 2004 жылдың деңгейіне 111, 8% құрады.

Облыстағы өндірілген өнеркәсіп өнімі көлемінің 4, 8% үлесін құрайтын тау-кен өндіру саласында 6, 8 млрд. теңгенің өнімі өндірілді. Өңдеу өнеркәсібі (үлесі 86, 5%) өнімінің нақты көлем индексі 116, 8%, немесе өнім көлемі 123, 3 млрд. теңгені құрады. Өнеркәсіп өнімі көлемінің 8, 7% құрайтын электр қуатын, газ бен суды өндіру және бөлу саласында өнім көлемі 12, 5 млрд. теңгені құрады. Аталған сала бойынша газ тектес отынды өндіру және бөлу 49, 1%-ға және электр қуатын өндіру және бөлу 3, 1% артты. Өңдеу өнеркәсібінің салаларында 2005 жылдың қорытындысы бойынша, азық-түлік өндіру өнеркәсібінің қарқынды дамуы сақталды. Бұл салада өнім көлемі 43, 1 млрд. теңгені, нақты көлем индексі - 120, 3% құрады. Аталған саланың үлесі өңдеу өнеркәсібі өнімі көлемінің 34, 9% құрайды.

Облыстың тоқыма және тігін өндірісі - мақта жіптері өндірісінің 3, 1 есеге, мақта талшығы өндірісінің - 2, 2% өсуімен сипатталады. Осыған орай, сала бойынша өнім өндіру көлемі 12, 1% артты. Жалпы өнім көлемі 20, 8 млрд. теңгені құрады. 2005 жылы қағаз және қатырма қағаз өнеркәсібі мен баспахана ісінде өнім көлемі 811, 1 млн. теңгені құрап, 2004 жылмен салыстырғанда 10, 6% артты, бұл аптасына төрт реттен кем шықпайтын газеттер мен журналдар және мерзімді басылымдар шығарудың 67% артуынан орын алды. Кокс, мұнай өнімдері және ядерлі материалдар өндірісінде 34, 4 млрд. теңгенің өнімі шығарды және 2004 жылмен салыстырғанда, нақты көлем индексі - 124, 7% құрады. Өндіріс көлемінің өсуі вакумды газойл шығару көлемінің 95, 7%-ға, басқа да газойл түрлерінің - 16, 2%, бензиннің - 14, 3%, мазуттың - 5% артуының нәтижесінде орын алды. Химия өнеркәсібінде фармацевтикалық заттарды өндіру қарқынды дамып келеді (нақты көлем индексі - 125%) . Жалпы сала бойынша нақты көлем индексі 115, 8%, немесе өндірілген өнім көлемі 4, 6 млрд. теңгені құрады. Резина және пластмасса бұйымдарын шығарумен айналысатын кәсіпорындарда 2, 5 млрд. теңгенің өнімі өндірілді және 2004 жылмен салыстырғанда нақты көлем индексі - 180, 6% құрады. Әк (өсу қарқыны - 2, 3 есе), кірпіш (50%-ға), бетоннан жасалған бұйымдар (80, 1%-ға), цемент (23, 7%-ға) тәрізді құрылыс материалдарын өндіру қарқынды дамып келеді. Жалпы сала бойынша нақты көлем индексі 2004 жылдың деңгейіне 131, 1%, немесе өндірілген өнім көлемі 6, 5 млрд. теңгені құрады.

Машина жасау саласында нақты көлем индексі 122, 6%, өнім көлемі - 4, 8 млрд. теңгені құрады. Маңызды өнім түрлерінен: электр, электронды және оптикалық құрал-жабдықтар жасау - 44, 8%-ға, көлік құралдары мен құрал-жабдықтарын шығару - 3, 9% артты. Өнеркәсіптің басқа да салаларында жағдай әртүрлі жиһаз түрлерін шығарудың өсуімен сипатталады. Тұтастай сала бойынша нақты көлем индексі - 111, 6%, немесе өндірілген өнім көлемі 463, 2 млн. теңгені құрады. 2005 жылы облыстың 20 өнеркәсіп кәсіпорындарында 1657 жаңа жұмыс орындары, оның ішінде 18 ірі және орта кәсіпорындарында - 11602, шағын кәсіпорындарда - 55 жұмыс орны құрылды. Атап айтқанда:

Түркістан қаласындағы тоқтап тұрған ″Фараб″ акционерлік қоғамы кәсіпорнының іске қосылуына байланысты, қосымша 74 жұмыс орны құрылды;

· Арыс қаласында пластикті бөтелке шығаратын „Нұроил” жаңа кәсіпорнының іске қосылу есебінен, қосымша 25 жаңа жұмыс орны іске қосылды;

· Сарыағаш ауданында күйген кірпіш шығаратын жаңа „Муслим және К” жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің іске қосылуы есебінен, 122 жұмыс орны құрылды;

· Шымкент қаласында „Қазақ-орыс тоқыма альянсі” ЖШС іске қосылуының есебінен 331 жұмыс орны құрылды;

· Сайрам ауданында кірпіш өндіретін „Күмбез құрылыс” жаңа кәсіпорнының іске қосылуының есебінен 30 жұмыс орны құрылды.

· Ордабасы ауданында кірпіш шығаратын „Рауан” ЖШС жаңа кәсіпорнының іске қосылуы есебінен, қосымша 56 жұмыс орны құрылды.

Барлық іске қосылған жаңа кәсіпорындардың есебінен 564 жұмыс орны құрылды. Облыста өнеркәсіп кәсіпорындарын ұлғайту есебінен қосымша 678 жұмыс орны құрылды. Өндірісті ұлғайту көбінесе, ірі және орта кәсіпорындарға тән. өндірісті ұлғайтудың есебінен, Шымкент қаласындағы „Ютекс” АҚ-да - 143, „КиТ Со” ЖШС-де - 27, „Визит” АҚ-да - 4 жаңа жұмыс орындары құрылды;

· Кентау қаласындағы „Трансформатор зауыты” АҚ қосымша - 83, „ШалқияЦинк ЛТД” ЖШС-де - 21 жұмыс орны құрылды;

· Қазығұрт ауданында „Механика-жөндеу” ЖШС 22 жұмыс орны ашылды;

· Ордабасы ауданында „Бадам өнімдері” ЖШС ұлғайту есебінен, 39 жұмыс орны құрылды;

· Сарыағаш ауданында „Алекс” ЖШС ұлғайту есебінен - 102, „АВК Қапланбек” ЖШС - 12 жаңа жұмыс орындары құрылды;

· Түркістан қаласында „Түркістан насос” ЖШС 5 жаңа жұмыс орны құрылды;

· Созақ ауданында „КАТКО” ЖШС БК - 151 және „ИНКАЙ” ЖШС БК - 69 жаңа жұмыс орындары құрылды.

Жаңа өнім түрлерін ендіру есебінен облыста 341 жұмыс орны, атап айтқанды Кентау қаласында „Трансформатор зауыты” АҚ - жаңа 47, „Южполиметалл” АҚ - 44, Сарыағаш ауданында „АВК Қапланбек” ЖШС - 68, Шымкент қаласында „Меланж” АҚ - 182 жұмыс орны құрылды. Ауыл шаруашылығы. 2005 жылы ауыл шаруашылығының жалпы өнім көлемі, қолданыстағы бағада, 90, 4 млрд. теңгені құрады, бұл 2004 жылмен салыстырғанда 4, 3%-ға артық.

Ауыл шаруашылығының жалпы өнім көлемінің құрылымында 54, 7% - мал және құс етін, 34, 5% - сүт, 4, 8% - жұмыртқа, 1, 4% - тері және басқа да өнімдерді өндіруге - 4, 6% үлесі тиеселі. Ағымдағы жылдың 1-қаңтарында облыста 47 машина - технологиялық стансалар әрекет етті. Оларда 122 - шынжыр табанды және 301 - доңғалақты тракторлар, 103 - дән жинайтын комбайндар бар. МТС күшімен 93, 6 мың гектар жерде 173, 9 млн. теңгенің ауылшаруашылық жұмыстары орындалды. 2006 жылдың 1-қаңтарында ауылшаруашылық тауар өндірушілерінің қолданысында 1018 - дән жинайтын комбайн, 217 - жем шөп оратын комбайн, 11232 - трактор, 506 - мақта жинайтын машина, 2572 - жүк көлігі, 5128 - трактор тіркемесі, 2352 - соқа, 1974 - дән сепкіш, 1756 -культиватор және 761 - тракторға тіркемелі шөп орғыш және басқа ауылшаруашылық машиналары болды. Ағымдағы жылдың 1-қаңтарында ауылшаруашылық тауарын өндірумен 72286 агроқұрылымдар, оның ішінде 70584 - шаруа қожалықтары және 1702 - шаруашылық жүргізуші субъектілер айналысты. 2006 жылдың 1-қаңтарында облыстың ауылдық несие серіктестіктері 2, 1 млрд. теңге көлемінде несие берді, оның ішінде мал шаруашылығын дамытуға - 1397 млн. теңге, өсімдік шаруашылығына - 687 млн. теңге. «Ауыл шаруашылығына қаржылық қолдау көрсету қоры» АҚ үй шаруашылықтарына шағын несие беруде. 2005 жылы 2100 адам 190 млн. теңге көлемінде несие алды. Өсімдік шаруашылығы. Статистикалық алдын ала мәліметтер бойынша, 2005 жылы облыста 456, 5 мың тонна масақты дәнді-дақылдар жиналды. Бұдан басқа 56 мың тонна - майлы дақылдар, 464, 4 мың тонна - шитті мақта, 480, 1 мың тонна - көкөніс, 148, 9 мың тонна - картоп, 294, 5 мың тонна - бақша өнімдері, 60, 7 мың тонна - жеміс-жидек, 30, 4 мың тонна - жүзім жиналды. Мал шаруашылығы. 2005 жылы (тірідей салмақта) 130, 7 мың тонна - ет, 485, 4 мың тонна - сүт, 204, 3 млн. дана - жұмыртқа өндірілді. Бұл өнімдердің түрлері бойынша өсім қарқыны - тиісінше, 106, 3%, 106, 6% және 104, 4% құрады. Ірі қара мал саны 2006 жылдың 1-қаңтарында 607, 0 мың басты (2005 жылдың тиісті кезеңіне - 108, 4%), қой мен ешкі - 2970, 9 мың бас (108, 5%), жылқы - 120, 0 мың бас (107, 8%), түйе - 14, 4 мың бас (104, 0%), құстың барлық түрі - 2132, 1 мың бас (106, 5%), шошқа - 30, 9 мың басты (124, 0%) құрады. Шағын кәсіпкерлікті дамыту. 2006 жылғы 1-қаңтарында шағын кәсіпкерлікпен шұғылданатын 115, 4 мың адамды, немесе облыс экономикасында жұмыспен қамтылғандардың 33% қамтыған 313, 4 мың шағын кәсіпкерлік субъектісі тіркелген. Заңды тұлға ретінде тіркелген шағын бизнес кәсіпорындарының саны 2006 жылдың 1-қаңтарында 13, 9 мың бірлікті құрады. Салалар бойынша ауыл шаруашылығында шағын кәсіпкерлік субъектілерінің 53, 6%, саудада - 29, 4%, көлік пен байланыста - 3%, өнеркәсіп және ауылшаруашылық өнімдерін өңдеу өндірісінде - 1, 4%, мейрамхана бизнесінде - 1, 5%, құрылыста - 1, 2% және басқа да қызмет түрлерімен - 9, 9% айналысты. Шағын кәсіпкерлік субъектілері 118, 9 млрд. теңгенің немесе 2004 жылдың деңгейіне 101, 2% өнім өндіріп, қызмет пен жұмыс атқарды. Көлік. Жеке автокөлік иелерімен тасымалдаған жүк көлемі мен жолаушыларды есепке алғанда, 2005 жылы облыста 63, 5 млн. тонна - жүк және 957, 2 млн. - жолаушы тасымалданған, немесе 2004 жылдың деңгейіне - тиісінше, 100, 7% және 110, 4%. Автомобиль көлігімен 63, 5 млн. тонна - жүк (2004 жылмен салыстырғанда 0, 7%-ға артық), 957, 2 млн. - жолаушы (10, 4% артық) - тасымалданды. Облыстың жүк және жолаушылар айналымының барлығы дерлік автомобиль көлігіне тиесілі. 2005 жылы әуе көлігімен жүк тасымалдау 2004 жылмен салыстырғанда 5, 3%-ға, ал жолаушы тасымалдау - 13, 7% артты.

ОҚО-ң инвестиция саласы.

2005 жылы облыс бойынша, жасырылған және формальді емес қызметті қоса есептегенде, негізгі қорға бағытталған 65, 1 млрд. теңге инвестиция игерілді, немесе 2004 жылдың деңгейіне 135, 9% құрады.

Жасырын және формальді емес қызметті есептемегенде, инвестиция көлемі 51, 7 млрд. теңгені құрады, бұл 2004 жылмен салыстырғанда 54, 8%-ға артық. Негізгі қорға бағытталған инвестицияның негізгі көздері кәсіпорындар мен ұйымдардың өз қаржылары - жалпы игерілген қаржы көлемінің - 67, 8%, немесе 44, 1 млрд. теңге, республикалық бюджет қаржылары - тиісінше, 18, 0%, немесе 11, 7 млрд. теңге, жергілікті бюджет қаржылары - 5, 1%, немесе 3340, 1 млн. теңге және шетел инвестициясы - 9, 1%, немесе 5924, 7 млн. теңге. Инвестиция салымының басымды салалары жылжымайтын мүлікпен операция жасау, жалға беру және кәсіпорындарға қызмет көрсету саласы (жалпы инвестиция көлемінің - 31, 9%), тоқыма және тігін өнеркәсібі (11, 2%) көлік және байланыс (10, 3%) болып табылады. Мемлекеттік инвестициялар. Республикалық бюджет қаржысы есебінен 2005 жылы кешендердің құрылысы мен қайта құруға 3510, 3 млн. теңге бөлінді. Оның ішінде:

- білім беру саласында - 15 кешенге 1493 млн. теңге;

- денсаулық сақтау саласында - 6 кешенге 1079, 8 млн. теңге;

- ауыз сумен қамтамасыз ету саласында - 13 кешенге 937, 5 млн. теңге.

Сонымен қатар, несие ретінде тұрғын үй құрылысына - 5909 млн. теңге, мемлекеттік коммуналдық тұрғын үй құрылысына - 393, 8 млн. теңге қаралған. 2005 жылы облыстық бюджет қаржысы есебінен әлеуметтік сала мен коммуналдық меншіктің 64 кешендерінің құрылысы мен қайта құруға - 2668, 1 млн. теңге, оның ішінде жоба-іздестіру жұмыстарына - 168, 9 млн. теңге қаралған. Тұрғын үй құрылысын дамыту. 2005 жылы тұрғын үй құрылысына 15, 4 млрд. теңге инвестиция бағытталған, бұл 2004 жылмен салыстырғанда 2, 8 есеге артық.

Барлық меншік түрлері бойынша кәсіпорындар мен ұйымдар және халықтың қаржысы есебінен жалпы алаңы 755, 8 мың шаршы метрді құрайтын 6691 жаңа үйлер мен пәтерлер салынды, бұл 2004 жылмен салыстырғанда 2 есеге артық. Іске қосылған тұрғын үйдің 79, 1% халықтың өз қаржысы есебінен тұрғызылды.

Ішкі сауда. 2005 жылы бөлшек сауда айналымының көлемі 40, 1 млрд. теңгені құрап, 2004 жылмен салыстырғанда 3, 9%-ға артты. Негізінен бөлшек сауда айналымы көлемінің өсуі сауда кәсіпорындарының сауда айналымының артуы есебінен қалыптасты. Сауда кәсіпорындарының тауар айналымы 20, 4 млрд. теңгені құрап, 2004 жылмен салыстырғанда 24, 7%-ға артты. Сауда кәсіпорындарының бөлшек сауда айналымының жалпы көлеміндегі үлесі - 50, 9%, базарлар мен жеке кәсіпкерлердің үлесі - 49, 1% құрады. 2005 жылы облыстың қоғамдық тамақтандыру, техникалық қызмет көрсететін және автомобиль, мотоциклдер және тұрмысқа қажетті бұйымдар жөндейтін кәсіпорындары 1485, 5 млн. теңгеге қызмет көрсетті, оның ішінде қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары - 1098, 7 млн. теңге, бұл 2004 жылмен салыстырғанда 25, 1%-ға артық. 2005 жылы техникалық қызмет көрсететін және автомобиль, мотоциклдерді жөндеу бойынша қызметтер көлемі 282, 8 млн. теңгені құрап, 2004 жылдың деңгейіне 111, 1%-ға артты. Тұрмысқа қажетті бұйымдарды жөндеу бойынша қызмет көлемі 104, 0 млн. теңгені құрап, 2004 жылмен салыстырғанда 11, 4% артты.

Сыртқы сауда. ОҚО бойынша кедендік бақылау департаментінің алдын ала берген мәліметтері бойынша, 2005 жылы сыртқы сауда айналымының көлемі - 854, 7 млн. АҚШ долларын, немесе 2004 жылдың деңгейіне 114, 1% құрады. Экспорт көлемі 2005 жылы 426, 2 млн. АҚШ долларын, немесе 2004 жылмен салыстырғанда - 96, 3%, ал, импорт - тиісінше, 428, 5 млн. АҚШ долларын, немесе 139, 5% құрады.

Салық және бюджет саласы. 2005 жылы мемлекеттік бюджеттің табысы 59, 3 млрд. теңге, немесе жоспарға - 110, 8% құрады және 2004 жылмен салыстырғанда түсімдер - 23, 5%-ға өсті.