Қылмыстың ерекше субьектсі



1. Қылмыстың ерекше субьектсі туралы түсінік.
2. Ерекше қылмыстық түсінігі мен жүйесі

Пайдаланылған әдебиеттер
Қылмыстық заңда арнайы ерекше қылмыс субьектісінің белгілі анықтамасы жоқ. Оның белгілері ерекше субьекті ретінде Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодекісінде қаралған, барлығымызға белгілі қылмысқа жауаптьылық, ең әуелі есі дұрыстық, белгілі жас мөлшері бойынша жалпы қылмыс субьектісін анықтау арқылы жүзеге асырылады. Бірақ көптеген қылымсытық жауаптылыққа Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодекісінің жеке бабтары бойынша дәрігер, лауазымды адамдар, транспорт жүргізуші, сарпашы, куәгер, әскери қызметігілер, тағы сол сияқтылар тартылады. Бұл белгілер яғни қызметі, жынысы, азаматтығы қылмыс субьектісінің арнайы қылмыс субьектілігі болуға тиіс емес.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодекісінде арнайы қылмыс субьектісі практикада, ғылымда, қылмыстық хұқықта арнайы категориялар бойынша анықталған.
Медицина қызметкерлері, траспорт жүргізушісі, бұл жерде қылмыстық ерекше субьектісі сот әділдігіне қарсы немесешаруашылық қылмысының субьектісі және басқалары.
В. Орлов былай деп дұрыс көрсетті. Советтік қылмыстық хұқық бойынша айрықша субектісін анықтаудың маңызы өте зор. Жалпы қылмыс субьектісінің ерекшелігі ол адамдардың әр түрлі қоғамдағы ісіне, атқаратын әлеуметтік роліне сай анықталады. Бұл жерде қылмыстың айрықша субектісінің белгілері: адамның белгілі жасқа толуы, есі дұрыстығы оған қоса оның лауазымы, азаматтығы, тағы басқа белгілері.
Қылмысқа қабілетті, жеке бас иелері арнайы әрі нақты белгілері бойынша қылмыс субьектісі бола алады.
А. Трайнин арнайы қылмыс субьектісі жөнінде кең тоқталған. Мысалы, лауазымды қызмет иесі, әскерқызметкерлері оларға тең адамдар, дитектор, бас инжинер, судна капитаны, ОТК бастығы, траспорт жүргізушісі, ата-аналар, куәгерлер және басқалар. Бұл категориялар субьектісін В. Орлов та арнайы субьектілер қатарына қосып отыр. Арнайы субьекті қандай жағдайда болады. Олсубьектінің қоғамда атқарған әртүрлі әлеуметтік қызметіне сай анықталады. Бұл жерде көптеген жағдайда арнайы субьекті белгілері медициналық қызметкер, жауапты адамдар, Қазақстан азаматтары тағы сол сияқты болып бөлінген.
1. Ағыбаев. Қылмыстық құқық жалпы бөлім. Жеті Жарғы, 1999ж.
2. Ағыбаев. Қылмыстық құқық ерекше бөлім. Жеті жарғы,2000 ж.
3. Қ.Р.Қылмыстық іс жүргізу кодексі.1998 ж.
4. Қ.Р.Қылмыстық кодексі. 1998 ж.
5. Уголовное право Р.К. Издательство “Әділет”. 1997 г.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар

1. Қылмыстың ерекше субьектсі туралы түсінік.
2. Ерекше қылмыстық түсінігі мен жүйесі

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Қылмыстың ерекше субьектсі туралы түсінік.
Қылмыстық заңда арнайы ерекше қылмыс субьектісінің белгілі анықтамасы
жоқ. Оның белгілері ерекше субьекті ретінде Қазақстан Республикасының
Қылмыстық кодекісінде қаралған, барлығымызға белгілі қылмысқа жауаптьылық,
ең әуелі есі дұрыстық, белгілі жас мөлшері бойынша жалпы қылмыс субьектісін
анықтау арқылы жүзеге асырылады. Бірақ көптеген қылымсытық жауаптылыққа
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодекісінің жеке бабтары бойынша
дәрігер, лауазымды адамдар, транспорт жүргізуші, сарпашы, куәгер, әскери
қызметігілер, тағы сол сияқтылар тартылады. Бұл белгілер яғни қызметі,
жынысы, азаматтығы қылмыс субьектісінің арнайы қылмыс субьектілігі болуға
тиіс емес.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодекісінде арнайы қылмыс
субьектісі практикада, ғылымда, қылмыстық хұқықта арнайы категориялар
бойынша анықталған.
Медицина қызметкерлері, траспорт жүргізушісі, бұл жерде қылмыстық
ерекше субьектісі сот әділдігіне қарсы немесешаруашылық қылмысының
субьектісі және басқалары.
В. Орлов былай деп дұрыс көрсетті. Советтік қылмыстық хұқық бойынша
айрықша субектісін анықтаудың маңызы өте зор. Жалпы қылмыс субьектісінің
ерекшелігі ол адамдардың әр түрлі қоғамдағы ісіне, атқаратын әлеуметтік
роліне сай анықталады. Бұл жерде қылмыстың айрықша субектісінің белгілері:
адамның белгілі жасқа толуы, есі дұрыстығы оған қоса оның лауазымы,
азаматтығы, тағы басқа белгілері.
Қылмысқа қабілетті, жеке бас иелері арнайы әрі нақты белгілері бойынша
қылмыс субьектісі бола алады.
А. Трайнин арнайы қылмыс субьектісі жөнінде кең тоқталған. Мысалы,
лауазымды қызмет иесі, әскерқызметкерлері оларға тең адамдар, дитектор, бас
инжинер, судна капитаны, ОТК бастығы, траспорт жүргізушісі, ата-аналар,
куәгерлер және басқалар. Бұл категориялар субьектісін В. Орлов та арнайы
субьектілер қатарына қосып отыр. Арнайы субьекті қандай жағдайда болады.
Олсубьектінің қоғамда атқарған әртүрлі әлеуметтік қызметіне сай анықталады.
Бұл жерде көптеген жағдайда арнайы субьекті белгілері медициналық
қызметкер, жауапты адамдар, Қазақстан азаматтары тағы сол сияқты болып
бөлінген.
Жазасын өтеп келгендер, бірінші белгі бір жыл ішінде әкімшілік жазамен
екі рет жазаланғанда, Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодекісінде бұл
белгілер арнайы қылмыс субьектісімен негізгі белгілеріне жатады. Сол сияқты
олардың белгілерін анықтағанда көптеген арнайы субьектілері бар. Мысалы,
қылмыс кодекісінде көрсетілген шетел азаматтары, азаматтығы жоқтар, тексеру
жүргізушілер, тергеуші, прокурор, сот тағы басқалар. Арнайы қылмыс
субьектсінің екі белгісі бар. Қазақстан Республикасының Қылмыстық
кодекісінің 177 бабы бойынша, заңсыз дәрігерлік жұмыс атқарғаны үшін,
медициналық білімі жоқтар,жауапкешілікке тартылады. Арнайы субьект
белгілері бойынша негативті формадаы әрекеттерге заң айрықша көңіл бөлген.
Мысалы: арнайы субьектіні белгілердің негативті формасы. Бұл жалпы қылмыс
субектісінде пайдаланады. Қылмыстық жауапқа қабілетсіздігі негативті
формада оның қылмыс субьектісінің қылмысқа қабілеттілік жолымен қаралады.
Арнайы субьектіде осы жағдайлардың көптеген белгілері айтылмаған. Мысалы
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодекісіннің 218 бабында қылмыстық
жауапкершілікке мемлекеттік есепте қосып жазу немесе түзету, бұл нақты
көрсетілмеген белгілі жағдай. Мемлекеттік салада қоғамдық қатынасты
жоспарлауда заңсыз қосып жазу жауапты адамның басқарушы мен бас аға
бухғалтердің кінәсі деп табылады.
Арнайы қылмыс субектісінде заңдылық бойынша бұл белгілер
көрсетілмеген. Субьектіні анықтаудың басты бөлімінде жалпы белгілері сияқты
арнайы субьектіде көрсетілуі тиіс еді. Бұл жөнінде Р. Орынбаеотың қылмыс
субьектісі туралы жалпы түсініктгі бөліп айтқан дәлелдері ескеруге
тұлрарлық. Онда адам қылмысқа жауаптылыққа белгілі бір жасқа жеткенде
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодекісінің нормаларында нақты
көрсеткен белгілерімен тартылуға тиісті. Мұндай түсінік өте қажет. Жалпы
қылмыстық құқық оқу құралында қылмыс құрамына байланысты оның обьективті
және субьективті элементтері көрсетілген, ал субьектіге қатысты барлық
белгілер әзірше айтылмаған. Сондықтан қылмыс заңында қылымс субьектісін
анықтаудың екі белгісі ғана қарастырылған. Біріншісі, есі дұрыстық,
екіншісі жас мөлшерінің толуы бұл барлық субьектілерге қатысты. Онсыз
қылмыс субьектісі болмақ емес. Екінші деңгейі біріншісін қосқанда ерекше
белгілермен Одақтас республикалар қылмысты істер кодекісінде белгіленген.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодекісінің 13-14-ші бабында жауапқа
тартуда былай айқындалады. Бірінші деңгейдегі белгілерді қоса есепдегенде
оның бұрын сотталғаны, жазасын өтеуге кеогендігі, уақытша қамаудғы мерзімі
көрсетілуі керек. Арнайы қылмыс субьектісін осылай анықтау қылмысты
жауапкершілікті белгілеуде зор роль атқарады. Мысалы: заңға негізделмеген
анықтамалар бойынша жауапты адамдар қатардағы жұмысшы, қамбашы, қарауыл,
оператор сияқты адамдармен шатастырып, олароды арнайы субьект деп тану
фактілері бар. Соы сияқты қателіктерді түзеу жөнінде СССР Жоғары соты 1990
жылдың 30 нарызында арнайы сот практикасында қортындылады. Онда билігін,
қызметін немесе олардың қызмет бабындағы қиянаты кеңінен сөз болып, оларға
тиісті баға беру ұсынылған. Онда қылмыс субьектісі ретінде лауазымды
адамдардың ұйымдастырушылық, билік, әкімшілік-шаруашылық міндеттерін айтты.
Мұндай адамдар заң бойынша қылмыстың арнайы субьектісінде жатады. Бұдан
мынаны көруге болады, арнайы субьектіні анықтау сот тергеу практикасында
көп қиындықтар туғызды.
Сондықтан қылмыс кодекісінде арнайы қылмыс субьектісіне анықтама беруі
керек.

2. Ерекше қыллмыстық түсінігі мен жүйесі

Қайталау жағдайындағы аса қауіпті рецидивистерді бұл екеуі жалпы және
арнайы қылмыс субьектісінен және топ ретінде бөліп қарауды сынады. 1970
жылы П.С.Дагель арнайы қылмыс субьектісін классификациялау кезінде оның 4
белгісін ұсынды.
1.Субьетінің провалық жағдайы мемлекет азататы, шет елдік, азататтығы
жоқтар, жазасын өтегендер уақытша қамаудағылар, әскери қызметкерлер барлығы
56 құрамнан.
2.Субьектінің мамандық қызметі (транспорт жүргізушісі, дәрігер, корабль
капитаны, директор, бас инжинер немесе бастық 22 құрамнан).
3.Кінәлінің жәбірленушімен өзара қатысы (бары 7 құрамнан).
4.Кінәлінің жеке басының адамдық қасиеті (еркек, жеке бас, венериялық ауру,
кәмелеттік жастағы барлығы 4 құрамнан). Осы бағытта : қайталау, бірнеше
рет, үнемі, кәсіптік, рецедив, аса қауіпті рецедив-бұлар қылмыс
субьектісінің жалпы және арнайы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қылмыстық заң субьектісі
ЖЫНЫСТЫҚ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ТҮСІНІГІ
Мас күйінде қылмыс жасаған адамдардың қылмыстық жауаптылығы
Қоғамдық қауіпсіздікке, қоғамдық тәртіпке қарсы қылмыстық құқық бұзушылықтар
Меншікке қарсы қылмыстардың түрлері
Қылмыс субьектісі туралы түсінік
Қылмыс субьектісінің түсінігі
Қылмыс құрамы белгісі тұлғаның әрекет немесе әрекетсіздігі қылмыстық жауаптылықтың нақты мән-жайы ретінде
Педагогикалық диагностика және оқытудың түрлері
Қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстар ұғымы
Пәндер