«Қара жорғаға» биі

1 Қытайдағы қазақ қандастарымыз билеп шыққан «Қара жорға»
2 Жоғалып барып табылған «Қара жорға» биі

Соңғы кездері, бір жақсылықтың нышаны байқала бастады. «Қара жорға болмаса, бидің сәні келмейді» деп келетін ән жолдары көп тойлардың көрігін кел¬тіріп, қонақтардың, оның ішінде үлкендердің жанын жайландыра бастады. Бірақ біздің тойлардағы «Қара жорғаға» билеген қонақтарға қарап еріксіз езуіңізге күлкі үйіріледі. Себебі, «Қара жорға» биін түсінбей¬тін¬дер, неше түрлі дарақы қимыл-қозғалысқа еніп жатады.
Міне, «Қара жорғаның» қа¬дірін кетіріп, ұлттық мән-мағынасына жете үңіле алмай жүрген кезде бір қуанышты хабар жылт ете қалды. Қуанышымен бірге күйініші де іле¬сіп келді. Қытайдағы қазақ қандастарымыздың арқасында 10 мыңнан астам адам билеп шыққан «Қара жорға» биі Гиннестің рекордтар кітабына еніпті. Ұлттық биіміз «Қара жорғаны» өзге елде жүрген бауырларымыз Гинестің кітабының парағына жаздырып қалдырды. Күні кеше ғана, әншейінде мән бермей келіп, енді басқалар атын шығарғанда орта жолдан жармаса қалатын әдетіміз бар емес пе еді, «Біздің «Қара жорға» Гиннес кітабына енді» деп ауыл-ауылды аралағандай, халыққа сүйіншілеп жібердік. Расын айтар болсақ, сүйіншілетіп даурықсақ та, көп¬шілігіміз «Қара жорға» не еді өзі?» деп таңданыс білдіргеніміз анық.
Қазақтың бай әрі сан түрлі халық шығармашылығында би өнерінің орны ерекше. Ол адамзат тарихының ықылым заманында қалыптасып, түрленіп, күні бүгінге дейін жетіп отыр. Жалпы би қалай пайда болды? Ежелгі адамдар табиғаттың тылсым күшін өздерінше пайымдаған. Ол шақта адамзатты үрей билеген заман болды. Осы қорқыныштан арылып, қоршаған әлемді өз¬дерінше түсінуге талпынған адам баласы құдіретті күштерден қорған табудың бір тәсілі аяқ-қолды тырбаңдатып, белгілі бір қозғалысқа кіру деп түсінген. Сондай-ақ діни салт-жоралғыларынан көрініс тауып, дуалы сөздермен, музыкалық аспаптардың көмегі¬мен рәсімдік билер арқылы сүйемелдеген.