Қазақстанда Президенттік институттың пайда болуы



Кіріспе ... ... ... ... ... ... 3
Негізгі бөлім
1.Қазақстанда Президенттік институттың пайда болуы ... ... ... ... ... ... .4
2. Президенттік институттың дамуы ... ... ... ... 8
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ..9
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ..10
Мемлекеттік биліктің институттарын қалыптастырудың негізгі міндеті жүйе ретінде қоғамның даму деңгейі мен саяси, әлеуметтік және экономикалық жағдайына сәйкес оның саяси және құқықтық рәсімдеуін таңдау болып табылады. Мұндай таңдау мемлекетті қалыптастыруда саяси және құқықтық негізін және мемлекет пен қоғамның өзара іс-қимылының сипаттамасын анықтайды. Ғылыми талдауда объективті қажетілік берілген мәселемен, сонымен қатар Қазақстан қатысты ауыспалы қоғамда басқару үлгісінің саяси және құқықтық табиғатын зерттеуде көрінеді.
Бұл қазақстандық қоғамның басқарудың қазіргі заманғы және демократиялық үлгіні таңдаудағы бірінші тәжірибесі жөнінде сөз болып отырғаны анық. Бір жағынан, Қазақстан мемлекеті тәуелсіздік алғаннан кейін басталған кезеңде саяси реформаның негізгі мақсаттарының бірі – ауыспалы кезеңдегі қоғамның қажеттілігін толық жүзеге асыру үшін, мемлекеттік билікті ұйымдастырудың әдістерінің өзгеруі болды.
Біздің көзқарасымыз бойынша, таңдау мәселесін ғылыми-теориялық дәлелдеу, Қазақстанда президенттік институттың қалыптасуы мен дамуы және мемлекеттік «құрылыстың» қиын процссінің стратегиялық концепциясын, басқарудың берілген үлгісін таңдауды жүзеге асырғандағы жағдайын, саяси және конституциялық табиғатының ерекшеліктерін, барлық заңдылықтарды шығару жоспарында қазақстандық ғалымдар әлі аяғына дейін әзірлеген жоқ.
Қазақстан Республикасының президенті – мемлекет басшысы, мемлекеттік биліктің және халық бірлігінің кепілі және рәмізі, тұрақты Конституция, азаматтар мен адамның бостандығы мен құқығы.
1. Сағындыкова А. Конституционное право РК. Алматы: Білім 1999 ж.[262-265 б]
2. Черняков А. Конституционное право РК: проблемы и практика. Алматы: Әділет пресс 1997 ж.[165-168 б]
3. Қазақстан республикасының конститутциясы. Ғылыми-құқықтық түсініктеме. Алматы: Жеті жарғы 1999 ж.[78-79 б]
4. http://www.inform.kz/

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Негізгі бөлім
1.Қазақстанда Президенттік институттың пайда
болуы ... ... ... ... ... ... .4
2. Президенттік институттың
дамуы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...8
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... 10

КІРІСПЕ
  Мемлекеттік биліктің институттарын қалыптастырудың негізгі міндеті
жүйе ретінде қоғамның даму деңгейі мен саяси, әлеуметтік және экономикалық
жағдайына сәйкес оның саяси және құқықтық рәсімдеуін таңдау болып табылады.
Мұндай таңдау мемлекетті қалыптастыруда саяси және құқықтық негізін және
мемлекет пен қоғамның өзара іс-қимылының сипаттамасын анықтайды. Ғылыми
талдауда объективті қажетілік берілген мәселемен, сонымен қатар Қазақстан
қатысты ауыспалы қоғамда басқару үлгісінің саяси және құқықтық табиғатын
зерттеуде көрінеді.
Бұл қазақстандық қоғамның басқарудың қазіргі заманғы және
демократиялық үлгіні таңдаудағы бірінші тәжірибесі жөнінде сөз болып
отырғаны анық. Бір жағынан, Қазақстан мемлекеті тәуелсіздік алғаннан кейін
басталған кезеңде саяси реформаның негізгі мақсаттарының бірі – ауыспалы
кезеңдегі қоғамның қажеттілігін толық жүзеге асыру үшін, мемлекеттік
билікті ұйымдастырудың әдістерінің өзгеруі болды.
Біздің көзқарасымыз бойынша, таңдау мәселесін ғылыми-теориялық
дәлелдеу, Қазақстанда президенттік институттың қалыптасуы мен дамуы және
мемлекеттік құрылыстың қиын процссінің стратегиялық концепциясын,
басқарудың берілген үлгісін таңдауды жүзеге асырғандағы жағдайын, саяси
және конституциялық табиғатының ерекшеліктерін, барлық заңдылықтарды шығару
жоспарында қазақстандық ғалымдар әлі аяғына дейін әзірлеген жоқ.
Қазақстан Республикасының президенті – мемлекет басшысы, мемлекеттік
биліктің және халық бірлігінің кепілі және рәмізі, тұрақты Конституция,
азаматтар мен адамның бостандығы мен құқығы.
Негізгі өзгерудің шешуші факторы президенттік институт республикасында
қазақстан мемлекетінің барлық қалыптасу процесі табысты іс-әрекет болып
табылады. Осыған байланысты басқарудың президенттік үлгісінің қазақстандық
нұсқасы, шетел мемлекетінің конституциясының тәжірибесі есебімен
қалыптасқан процесс, біздің елдің ұлттық дәстүрі актуалды болып отыр[1].

1.Қазақстанда Президенттік институттың пайда болуы
Тұғырлы нормативті-құқықтық құжат ретінде Республиканың Конституциясын
зерделеу мәселесінің жалпы комплекстік зерттеуді болжайды. Қазіргі заманғы
ғылымда, қазақстандық және шет елдік ғалымдардың еңбектерінде және
тәжірибелерінде негізгі және берілген тақырыптың актуалды сұрақтары кең
және мағыналы бейнеленген.
Бұл байланыста, бірінші кезекте, Қазақстан Республикасының
Конституциясы және конституциялық процестің өзі Қазақстан Республикасының
Президенті Н.Ә. Назарбаевтың зерттеуі болып табылады және құқықтық және
соттық реформалы, әлеуметтік-экономикалық елдерде жүргізілетін, теориялық
үңілуге арналған көпшілік баяндамалары мен ғылыми ізденуде орталық орынды
иеленеді. Президент Н.Ә. Назарбаевтың еңбегінде елдің 1993 жылығы негізгі
заңына, 1995 жылғы елдің конституциясына және Қазақстан Республикасында
барлық нормативті-құқықтық базаны іске асыру негізінде келешекте дамитын
әлеуметтік және экономикалық реформалардың ісіне қызмет ететін қабылдауға
және әзірлеуге терең талдау мен түпкілікті мінездеме береді.
Осыған байланысты кәсіби Парламенттің өкілеттігінің кеңеюін, Үкіметтің
көтерілу деңгейін, жергілікті биліктің жауапкершілігі мен әсерлігі,
қоғамдық институттар, соттың шын тәуелсіздігін қамтамасыз ету, баспасөзді
ынталандырған, азаматтардың бостандығы мен құқықтық кепілдігі ретінде
Президенттің ерекше рөлін белгілеу қажет.
Өз уақытында президенттік институтты қалыптастыру сұрақтарын әзірлеуде
политологтар мен құқықтанушылардың кезекті зерттеу үшін теориялық,
методологиялық және әдістемелік арқаны анықтайтын жұмыстары үлкен үлес
қосты: Ахметов М.М. – Қазақстан Республикасында басқарудың президенттік
үлгісінің қалыптасу ерекшеліктері. Теория және тәжірибе мәселелері
(Алматы, 2000), Видова О. – Нұрсұлтан Назарбаев.
Адамның портреті және саясат (Алматы, 1998), Жүнісова Ж.Х. –
Қазақстан Республикасының Президенті. Демократизация институттары
(Алматы, 1996), Жигалов К.В. және Сұлтанов Б.К. – Қазақстан
Республикасының Бірінші Президенті Нұрсұлтан Назарбаев. Қызмет тарихы
(Алматы, 1993), Котова А.К. – Егеменді Қазақстан: Азамат, Нәсіл, Халық
(Алматы, 1997), Малиновский В.А. Егеменді Қазақстан мемлекетің басшысы
(Алматы, 1998), Назарбаева Д.Н. – Демократизация тәуелсіз мемлекеттер
достастығының саяси жүйесі (Алматы, 1997), Нұрпеисова Е.К. және Котова
А.К. – Қазақстан мемлекеті: хандық биліктен президенттік республикаға
дейін (Алматы, 1995), Петрова В.Ф. – Тоталитарлық әлемнен кейінгі
демократизация: тарих және қазіргі заман (Алматы, 1999) және басқалар[2].
- елдің қоғамдық-саяси және әлеуметі-экономикалық тұрақтылығы мен қайта
ұйымдастырудың қажеттілігіне толық жауап беруші ретінде Қазақстанда
басқарудың президенттік үлгісінің конституциялық нұсқасын таңдауды
негіздеу.
Қазақстан Республикасының Президентін сайлаудағы сұрақтар және оның
қызметіне енуі: сайлаушы цензалар; таңдаудың қорытындыларын анықтау;
Қазақстан Республикасының Президентінің анты;
Қазақстан Республикасы Президентінің өкілеттілігінің уақытын ұзарту
сұрақтарын зерделеу, Қазақстан Республикасының Президенті қызметінен
босату, Қазақстан Республикасы Президентінің жауапкершілігі және
мемлекеттік сатқын жасаған кезде қызметтен босатуды шешу, Қазақстан
Республикасының Президентінің өкілеттілігінің ауысуы.
Қазақстан Республикасы президентінің Конституциялығының өкілеттілігін
қарастыру: заңнамалық аумағында; заңнамалық процеске қатысу; заңнамаларды
халықтандыру және жазылу.
Қазақстан Республикасы Президентінің құқықшығармашылық қызметі.
Қазақстан Республикасы Президентімен заңнамалардышығару, сонымен қатар
конституциялық немесе қарапайым заңдар мен нұсқаулық күші бар жарлықтар:
олардың заңдық жарлықтар: олардың заңдық сипаттамалары.
Қазақстан Республикасы Басқармасының және басқа мемлекеттік басқарудың
орталық органдарын ұйымдастырда, сонымен қатар олардың қызметін бақылау,
ерекше статуспен мемлекеттік органдарды іске асыратын ұйымдар және
басқалар; ішкі саяси қызметті басқару: ішкі саясаттың негізгі бағытын
анықтау, республиканың дипломатиялық басқарманың басшыларының тағайыедалуы
мен сын-пікірі, республикалық халықаралық келісім шарттарға қол қою мен
сөйлесуді жүргізу.
- Қазақстан Республикасы Президентінің қызметін қамтамасыз ету сұрақтарын
зерделеу. Қазақстан Республикасы Президентінің әкімшілігі.
- жалпы және жеке заңдылықтар, сонымен қатар басқарудың президенттік
үлгісін таңдаудың ерекшеліктері және Қазақстан Республикасы мысалында,
Кеңестік мемлекеттен кейінгі президенттік институттарды белгілеу, сонымен
қатар әзірлеуді кең қолдану үшін ғылыми және тәжірибелік ұсынымды дайындау
және Қазақстанның жаңа мемлекеттік құрылысы бойынша саяси ойлардың
жетістігі, қоғамдық ауыспалы түрде саяси құрылыстың жаңа үлгісін ендіру
стратегиясы мен тактикасы.
КСРО-да президенттік институты 1990 жылдың наурызында КСРО президенті
лауазымына Михаил Горбачевтің сайлануымен пайда болғаны белгілі. Мұндай
институттар Қазақ КСР-ін қоса алғанда одақтас республикаларда да құрыла
бастады.
Нұрсұлтан Назарбаев үшін бұл егемендікке жасалған алғашқы маңызды
қадам, сонымен қатар, КОКП-ның пайдасыз да мағынасыз ықпалынан алшақтаудың
ыңғайлы мүмкіндігі болды. Оның Президенттік кеңесті – құрамына Жоғарғы
Кеңес Төрағасы Е.Асанбаев, Премьер-Министр Ұ.Қараманов, депутаттар
С.Дрожжин, И.Жаңғоразов, С.Сартаев, босатылған негізде М.Жолдасбеков пен
Д.Сембаев кірген Мемлекет басшысы жанындағы алқалы саяси-консультативтік
орган құру ісіне үлкен энтузиазммен кіріскені сондықтан. Бұл органның
тиімділігіне бағаны Президент біршама кейінірек берді. Осы аралықта іс
жүзінде Президенттік биліктің іске қабілетті құрылымдары жоқ кезде
Президенттік кеңес мемлекеттік құрылыс, демократиялық және нарықтық
реформалар жүргізу бойынша сараптамалық-талдамалық қызмет көрсету мен
ұсыныстар жасауда айтарлықтай бағалы қызмет атқарды.
Басшылығына Н.Әбіқаев, оның бірінші орынбасарлығына В.Ни
тағайындалған, бөлімдер меңгерушілері Қ.Сүлейменов, Ғ.Шалахметов,
М.Бабушкин, Т.Сауранбеков, Г.Бердюгин және басқалар болған Мемлекет
басшысының Кеңсесі (кейіннен Президент пен Министрлер Кабинетінің Аппараты,
бүгінде Президент Әкімшілігі) құрылысы да сондай “нөлдік сатыда” тұрды.
Ол кезде аппарат құрамында қазіргі кезде, мәселен, Хаттама және
Президенттің баспасөз қызметі сияқты функцияларды орындайтын құрылымдар
болған жоқ. Иә, ондай құрылымдар сол шақта соншалықты қажет те емес еді әрі
олар өздерінің “жобалық қуатына” бірден шыққан жоқ: бұл үшін жылдар қажет
болды. Сондықтан Президенттің қызметін ұйымдастырушылық-хаттамалық және
ақпараттық қамтамасыз ету жұмыстарын мен жетекшілік ететін жалпы сектор
қызметкерлері атқарды.
Мәселе “темір шымылдықтың” құлауы жағдайында жұмыстың ескі әдісі мен
тәсілінен шешімді түрде кету қажет болса, саяси менеджменттің жаңа
эстетикасы туған топыраққа әлі сіңіріле қоймаған еді: оған біз ауыр, ұяң да
баяу жолмен келдік. Оның үстіне, кеңестік жүйенің негізін құрайтын, тіпті
жердің өзін тіреп тұр деп елестетілетін мемлекеттік билік пен басқарудың
КОКП сияқты басты механизмінен бас тарта салу, бұл қалай дегендей, көптеген
адамдардың санасына сыймады...
Жалпылай алғанда, жұмыстың шеті мен шегі көрінбейтін. Бұған қоса,
Президент жаңа басқару құрылымдарын жасақтау барысында жан-жағынан жаппай
кимелеген түпкілікті қарсылықтарға тап болды. Бірінші кезекте, әрине, тұяқ
серпу үстіндегі КОКП тарапынан. Бұл арада 1990 жылдың сәуірі мен 1991
жылдың тамызы аралығында республиканың билік олимпінде екі аппарат қатар
жұмыс істегенін қаперге сала кету қажет: Қазақстан Компартиясы Орталық
Комитетінің аппараты мен Қазақ КСР Президентінің аппараты. Бұл жерде күрес
ымырасыз сипат алды.
Сол кезеңдегі өткір проблемалардың алдыңғы қатарында кадрлар тапшылығы
тұрды. Бір жағынан, президенттіктің идеясын бөлісетін, халықтың жағдайын
білетін және олармен жұмыс істей алатын білікті қызметкерлер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстан Республикасы президенті өкілеттіктерінің ерекшеліктері
Қазақстан Республикасындағы президенттік республика ерекшеліктері
МЕМЛЕКЕТТЕГІ ПРЕЗИДЕНТІК БИЛІК НЫСАНДАРЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
ПРЕЗИДЕНТТІК ИНСТИТУТТЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК АППАРАТТЫҢ НЕГІЗІ РЕТІНДЕ. МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТТІ ЖЕТІЛДІРУ МЕХАНИЗМІ
Мемлекеттік биліктің институттары
Қазақстан Республикасы президентінің мәртебесінің конституциялық-құқықтық реттелуі
Президенттік билік
Қазақстан Республикасындағы Президенттік институттың қалыптасуы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТІНІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ СТАТУСЫ
ПРЕЗИДЕНТТІК ИНСТИТУТТЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК АППАРАТТЫҢ НЕГІЗІ РЕТІНДЕ
Пәндер