Табиғи ресурстардың бұзылуы

1 Қоршаған ортаны қорғау
2 Өндіріс технологиясы . қоршаған ортаны ластау көзі ретінде
Қорытынды

Табиғи ресурстардың бұзылуы мен қоғам, экономика және экологиялық мүдделер арасындағы тиісті тепе-теңдіктің болмауы бүкіл Жерге елеулі зиян келтіріп отыр. Бұдан климаттың өзгеруі байқалып, адамдардың тіршілігіне зор қауіп төндіруде. Қазақстанда бұл мәселені терең түсіне отырып оның шешілуіне өзідерінің үлесітерін қосып отырғандары мәлім. Негізінен Қазақстанда мұнай мен газ өнеркәсіптерінің ірі кешендері жоғарғы экологиялық қауіптілік факторларына жатады, олар қоршаған ортаға елеулі техногендік өзгерістер енгізеді, барлық компоненттердің: ауаның, судың, топырақтың, өсімдік пен жануарлар әлемінің кейпін өзгертеді.
Мұнайдың қарама-қайшылықты қасиеттері көп деп ескертеді экологтар. Ол табиғат туындысы бола отырып, жер бетіне шыққан кезде тіршілік атаулыға қауіп төндіріп, ал мұнай шикізатын өңдеген кезде одан шығатын қалдықты заттардың зияны орасан. Мысалы, топырақ - қоршаған ортаның маңызды компененті, ол табиғатта ондаған және жүздеген мың жыл бойы құрылымдалады. Оның ластануы елеулі экологиялық және экономикалық зиянға әкеледі: ауыл шаруашылығы өнімдерінің өнімділігі азаяды, қоршаған ортаның санитарлық жағдайы нашарлайды. Ал мұнай зауыттарынан шығып отырған қалдықтар ауаны, жер бетін, суды айтарлықтай зақымын тигізері сөзсіз.
Мұнай-газ өндіретін кәсіпорындарда товарлық өнім түрінде шикі мұнай мен газ алынады да, мұнай өндіргенде қосалқы газға және газ өндіргенде конденсатқа, сонымен қатар осы уақытқа дейін миллиондаған тонна көлемінде пайда болатын әр түрлі қалдықтарға да жеткілікті түрде назар аударылмай жатыр, бұл қоршаған ортаға тиетін жүкті күннен-күнге жоғарылатуда.
Бүгінгі таңда елімізде үш кәсіпорын - Атырау, Павлодар және Шымкент (Оңтүстік Қазақстан) мұнай өңдеу зауыттары жұмыс істейді. Олардың жиынтық қуаттары жоғары және мұнай өңдеудің кешенді болуына қарамастан, қазақстандық өндірістің ағымдағы жүктелімі әлемнің алдыңғы қатарлы мұнай өңдеу зауыттарының көрсеткіштерінен едәуір артта қалып отыр.
Қазақстанның оңтүстік территориясында ірі мұнайды қайта өңдеу зауыты «ПКОП» ААҚ орналасқан кен орны. Бірақ бұқаралық ақпарат құралдарының статистикасы бойынша Петро Казахстан Ойл Продактс компаниясының тобы рекордтық табыстарға жеткен бірде-бір мұнай өңдеу зауыттары болып табылады. Сондықтан да бұл зауыт ішкің рынокта бәсекелесті өнім шығарушы болып табылады. Шикізатты шығарудың өсуіне байланысты оның өңдеуі де өседі. Яғни, зауыттан шығатын қалдықтардың мөлшері де артып отырғандығы мәлім. Осының нәтижесінде өңдеу үшін зауыт өндірісіндегі көптеген салаларында өнімді шығаруда цех атмосферасына және қоршаған ортаға әртүрлі ластаушы элементтер бөлінеді. Қазіргі технологиялық жағдайда жабдықтардан бөлініп жатқан ластаушыларды толық жою, яғни жабдықтардан ластаушылардың толық бөлінуге мүмкіндік жоқ. Осы мәселені шешу, еңбек шартын жақсарту және де тиімді тазартқыш жабдықтарды пайдалану арқылы шешіледі.

1. Справочник инженера по охране окружающей среды (Эколога)/под ред. Перхуткина В.П.-М.: Информ-Инженерия, 2005-864 с.
2. РНД 33505,01-96. Временные методические указания по расчету экологического ущерба от сверхнормативного размещения отходов(продуктов) Астана 2004.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қоршаған ортаны қорғау

Табиғи ресурстардың бұзылуы мен қоғам, экономика және экологиялық
мүдделер арасындағы тиісті тепе-теңдіктің болмауы бүкіл Жерге елеулі зиян
келтіріп отыр. Бұдан климаттың өзгеруі байқалып, адамдардың тіршілігіне зор
қауіп төндіруде. Қазақстанда бұл мәселені терең түсіне отырып оның
шешілуіне өзідерінің үлесітерін қосып отырғандары мәлім. Негізінен
Қазақстанда мұнай мен газ өнеркәсіптерінің ірі кешендері жоғарғы
экологиялық қауіптілік факторларына жатады, олар қоршаған ортаға елеулі
техногендік өзгерістер енгізеді, барлық компоненттердің: ауаның, судың,
топырақтың, өсімдік пен жануарлар әлемінің кейпін өзгертеді.
Мұнайдың қарама-қайшылықты қасиеттері көп деп ескертеді экологтар. Ол
табиғат туындысы бола отырып, жер бетіне шыққан кезде тіршілік атаулыға
қауіп төндіріп, ал мұнай шикізатын өңдеген кезде одан шығатын қалдықты
заттардың зияны орасан. Мысалы, топырақ - қоршаған ортаның маңызды
компененті, ол табиғатта ондаған және жүздеген мың жыл бойы құрылымдалады.
Оның ластануы елеулі экологиялық және экономикалық зиянға әкеледі: ауыл
шаруашылығы өнімдерінің өнімділігі азаяды, қоршаған ортаның санитарлық
жағдайы нашарлайды. Ал мұнай зауыттарынан шығып отырған қалдықтар ауаны,
жер бетін, суды айтарлықтай зақымын тигізері сөзсіз.
Мұнай-газ өндіретін кәсіпорындарда товарлық өнім түрінде шикі мұнай мен
газ алынады да, мұнай өндіргенде қосалқы газға және газ өндіргенде
конденсатқа, сонымен қатар осы уақытқа дейін миллиондаған тонна көлемінде
пайда болатын әр түрлі қалдықтарға да жеткілікті түрде назар аударылмай
жатыр, бұл қоршаған ортаға тиетін жүкті күннен-күнге жоғарылатуда.
Бүгінгі таңда елімізде үш кәсіпорын - Атырау, Павлодар және Шымкент
(Оңтүстік Қазақстан) мұнай өңдеу зауыттары жұмыс істейді. Олардың жиынтық
қуаттары жоғары және мұнай өңдеудің кешенді болуына қарамастан,
қазақстандық өндірістің ағымдағы жүктелімі әлемнің алдыңғы қатарлы мұнай
өңдеу зауыттарының көрсеткіштерінен едәуір артта қалып отыр.
Қазақстанның оңтүстік территориясында ірі мұнайды қайта өңдеу зауыты
ПКОП ААҚ орналасқан кен орны. Бірақ бұқаралық ақпарат құралдарының
статистикасы бойынша Петро Казахстан Ойл Продактс компаниясының тобы
рекордтық табыстарға жеткен бірде-бір мұнай өңдеу зауыттары болып табылады.
Сондықтан да бұл зауыт ішкің рынокта бәсекелесті өнім шығарушы болып
табылады. Шикізатты шығарудың өсуіне байланысты оның өңдеуі де өседі. Яғни,
зауыттан шығатын қалдықтардың мөлшері де артып отырғандығы мәлім. Осының
нәтижесінде өңдеу үшін зауыт өндірісіндегі көптеген салаларында өнімді
шығаруда цех атмосферасына және қоршаған ортаға әртүрлі ластаушы элементтер
бөлінеді. Қазіргі технологиялық жағдайда жабдықтардан бөлініп жатқан
ластаушыларды толық жою, яғни жабдықтардан ластаушылардың толық бөлінуге
мүмкіндік жоқ. Осы мәселені шешу, еңбек шартын жақсарту және де тиімді
тазартқыш жабдықтарды пайдалану арқылы шешіледі.
Зауытта аминді ерітіндіні регенераттау процесі өтіп жататын қондырғысы
орналасқан цех бар. Бұл цех мұнайды күкірсутегінен тазалау үшін, МЭА
ерітіндісі арқылы өңдеуден өткізеді. Аталған процесс өтіп жатқан
қондырғының жұмыс істеуі нәтижесінде келесі қалдықтар шығады:
1. Қатты және сұйық қалдықтар жоқ (қолданылған катализат):
2. Атмосфераға шығарылатын газдар (газ қоспалары, регенерация
газдары).
Қоршаған ортаны ластайтын затардың негізгі түрлері үшін шекті – мүмкін
концнетрациясы нормаланған. Қазіргі кезде шекті – мүмкін концентрациядан
кәсіпорын жұмысының көрсеткішін бақылайтын перспективті жүйеге шекті –
мүмкін ластаулар өту жүзеге асырылуда.
Шекті – мүмкін ластаулар әр ластау көзі үшін табиғи ортаның
ерекшеліктері, көлемі және жұмыс істеп тұрған объектідегі концентрациясы,
сонымен қатар қалдықтардың структурасы арқылы санитарлық органдармен
орнатылады.
Қазіргі қоғамның табиғатты қорғау бағыттарының басты мақсаты аз қалдықты
немесе мүмкіндік болса қалдықсыз технологиялық процесті құру болып
табылады.
Газ тәрізді қалдықтар: тазалау колоннасында газды қоспа күкіртсутектен
тазаланғаннан кейін атмосфераға шығарылады; құрамында СО, Н2S, бар
регенерация газдары 380 – 4250С аралықта пештерде жандырылғаннан кейін
атмосфераға лақтырылып шығарылады.

Аминді ерітіндінің регенераттау үрдісінің автоматты басқару жүйесінің
принципиалды сызбасының анықтамасы.
Газды тазалау мен моноэтаноламиннің (МЭА) регенерациясының блогі
гидротазалау мен гидрокрекинг секциялары үшін ортақ болып келеді.
Циркуляциядағы құрамында суы бар газ (ЦҚСГ), күкіртутегіне қаныққан, С-1
гидрокерингтің жоғарғы қысымды сепараторынан К-4абсорберіне төменгі
тәрелкеге барып түседі. Н-113, Н-114 насостары арқылы К-4-ке
моноэтаноламиннің (МЭА) ертіндісі беріледі. К-4-тегі тазаланған ЦҚСГ ПК-1
(ПК-2) компессорының С-7 қабылдағыш сепараторына келеді; күкіртсутегісіне
қаныққан МЭА-нің сулы ертіндісі К-4-тің төмеңгі жағынан өзі ағысымен Т-19,
Т-18, Т-17 жылуалмастырғыштар құбырлары арқылы МЭА регенерациясының
бөлімшесіне келеді. LJRCSA-1009 приборларымен, қаныққан МЭА ертіндісінің
шығыс құбырындағы К-4-тен Т-19, Т-18, Т-17 жылуалмастырғыштарына регулятор
клапанымен жөнге келтіріліп тұрады.
С-3, С-4, С-9 –дағы газдар К-7 абсорберінің астына күкіртутегіден
тазалануға үшін келеді,оның атқарғыш механизімі К-7-дегі көмірсутегінің
шығыс құбырында орналасқан. К-7-дегі тазаланып шыққан газ қондырғыдан ГРП
газ бағытына шығарылады.
МЭА ертіндісінің регенерациясы К-6 коллоннасында өтеді. Күкіртсутегімен
қаныққан МЭА ертіндісі өзінің қысымымен К-4, К-5, К-7 абсорберінен және К-1-
дегі Н-117, Н-118-ден, Т-19, Т-18, Т-17 жылуалмастырғыштарының құбырлары
арқылы өтіп, осы жерде ол регенератталған МЭА ертіндісінің жылуының
арқасында жылынады және К-6 калоннасына бағытталады.
Күкіртсутегі және судың булары К-6-ның жоғарғы жағынан шығып, ХК-3 су
тоңазытқыш-конденсаторында конденсациялананып-суытылады және С-11
сепараторына барады. Газдың сақтандырғыш клапаннан күкіртсутекті факелді
коллекторға лақтырылуының регистрациясы PJR-3004 приборымен есепке алынады.
С-11-дегі күкірсутекті су Н-124, Н-125 насостары арқылы К-6-ға орошения
түрінде беріледі.С-11-дегі деңгей LJRCSA-3003, LJRCSA-3004 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.