Қылмыстық іс бойынша сотқа дейінгі іс жүргізу

Кіріспе

Қылмыстық іс бойынша сотқа дейінгі іс жүргізу
1 Қылмыстық іс қозғау сатысы, оның негіздері мен себептері және іс жүргізу тәртібі
2 Алдын ала тергеу мен анықтаудың жалпы шарттары мен талаптары және олардың айырмашылықтары жайлы
3 Тергеу іс . әрекеттерінің тәртібі мен түрлері, сараптамалар түсінігі және оның маңыздылығы
4 Алдын ала тергеуді аяқтау

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Қазақстан Республикасының Конституциясының 1-бабында көрсетілгендей мемлекеттің ең басты байлығы адам болып табылады. Сол себепті Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдарының міндетіне адам және азаматтардың құқықтары мен бұзылған мүдделерін қорғау мен қалпына келтіру болып табылады.
Қоғам мен азаматтардың мүдделерін қылмыстық қиянаттардан қорғау және құқықтық тәртіпті нығайту үшін мемлекет жүзеге асыратын шараларды орындауда басты роль атқаратын құқық қорғау органдары (прокуратура, алдын ала тергеу және анықтама жүргізетін органдар) мен сот болып табылады. Бұл мемлекеттік құқық қорғау органдары мен соттың атқаратын қызметтері бірдей емес болғанмен, олардың қызметтерін сипаттайтын негізгі мәселелерге, жалпы алғанда, мыналар жатады: қылмыстарды ашу, қылмыс істеген адамдарды толық әшкерелеу, кінәлі адамдарға заңмен көзделген ықпал ету шараларын қолдану, айыбы жоқ адамдарды ақтау, сондай-ақ қылмыстардың алдын алу шараларын жүргізу.
Аталған органдардың қызметтері бір-бірімен байланысты болса да, олардың өкілеттіктері бірдей емес. Мысалы, алдын ала тергеу органы істелген қылмысты ашып, оны істеген адамдарды әшкерелейтін дәлелдемелер жинағанының өзінде айыпталушының кінәлілігі жөнінде мәселені шешуге және оған жаза тағайындауға құқылы емес. Яғни, заңмен орнатылған тәртіп бойынша, алдын ала тергеу аяқталған соң қылмыстық іс заңдылықтың сақталуын қадағалайтын прокурорға жіберіледі. Ал прокурор өз құзыреті шегінде жедел іздестіру қызметінің, сотқа дейінгі жеңілдетілген іс жүргізудің, анықтаудың, тергеудің және сот шешімдерінің заңдылығын қадағалауды, сондай-ақ қылмыстық процестің барлық сатыларында қылмыстық ізге түсуді өз құзыреті шегінде жүзеге асыратын лауазымды тұлға. (Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі 62-бап). Сонымен қатар тергеу органының жасаған тұжырымдарымен келіскен жағдайда бұл қылмыстық істі тиісті сотқа жіберуге міндетті. Содан кейін сот алдын ала тергеу жүргізу барысында жиналған дәлелдемелердің және айыптаушы мен қорғаушы жақтарының келтірілген дәлелдемелерінің негізінде сотталушының кінәлі немесе кінәсіздігі және оған жаза қолдану немесе қолданбау жөнінде шешім шығарады. Сөйтіп, бұл қызмет тек қана заңда көрсетілген тәртіп бойынша жүзеге асырылады және қылмыс жөнінде заңды қолданумен байланысты болғандықтан қылмыстық процесс, яғни қылмыстық іс жүргізу деп аталады.

1 Қазақстан Республикасының Конституциясы, 2005.
2 Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі, Алматы, 2011.
3 С.Д.Оспанов, «Уголовный процесс Республики Казахстан», (часть общая), Алматы, 2002.
4 Ү.Нұрмашев, «Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу құқығы», Алматы,«Жеті жарғы», 2008.
5 Б.Х.Толеубекова, Уголовно - процессуальное право Республики Казахстан. Часть Общая: Учебник. – Алматы, 1999.
6 А.П.Рыжаков Уголовный процесс: Возбуждение и отказ в возбуждении уголовного дела. Тула, 1996.
7 А.Р.Михайленко Возбуждение уголовного дела в советском уголовном процессе. Саратов, 1975.
8 Д.Терентьев Возбуждение уголовного дела в советском уголовном процессе Социалистическая законность, 1951.
9 М.С.Строгович Материальная истина или судебные доказательства в советском уголовном процессе М., 1955.
10 М.С.Строгович Курс советского уголовного процесса. М., 1970, 1-том.
11 М.Оразалиев, С.Еркінов, Ғ.Есболаев, «Тергеушіге арналған анықтамалық кітап», Алматы, «Жеті жарғы», 2009.
12 В.И.Ремнев, Право жалобы в СССР. М., 1964.
13 Г.П.Химичева Расмотрение милицией заявлений и сообщений о преступлении. М.: ЮИ МВД РФ, 1997.
14 Учебник уголовного процесса, М.: Спарк, 1995.
15 А.Ағыбаев, Е.Алауханов, «Алдын ала тергеудің аяқталуы», Алматы, «Жеті жарғы», 2004.
16 Е.Ғ.Жәкішев, «Криминалистика», Алматы, «Жеті жарғы», 2006.
17 П.Әлмағанбетов, «Қылмыстық іс жүргізуде сот сараптамасын тағайындау», Алматы, «Жеті жарғы», 2004.
18 C.Ф.Бычкова, Е.С.Бычкова, А.С.Қалимова, «Сот экспертологиясы», Алматы,«Жеті жарғы», 2006.
19 Значение экспертизы в расследовании преступлений /Под ред. Л. В. Винницкого, Караганда, 1991.
20 Е.С.Бычкого Проблемы развития института специальных значений в гражданском судопроизводстве. Дисс. ...канд. юрид. наук. Алматты, 2004.
21 Р.С.Белкин Криминалистика. Проблемы, тенденции перспективы. От теории – к практике. М., 1988.
22 Арықбай Ағыбаев, Есберген Алауханов, «Алдын ала тергеудің аяқталуы», Алматы, «Жеті жарғы», 2004.
23 Е.Алауханов, М.Оразәлиев, «Айып тағу және айыптау қорытындысын түзу», Алматы, 2003, «Нұрлы әлем» баспасы.
24 Мәрзия Сейтқазықызы, «Қазақстан Республикесындағы прокурорлық қадағалау курсы», Алматы, 2006.
25 Г.Ж.Сүлейменова, «Қазақстан Республикасының қылмыстық процесі» жобалар альбомы, заң ғылымдарының докторы Т.Қ.Айтмұхамбетовтың редакциялық жетекшілігімен тәржімеленді, Алматы, 2007.
26 Уголовное процессуальное право Россиской Федерации, Москва, Юрист, 2001.
27 Уголовно – процессуальный кодекс Республики Казахстан (Общая часть), комментарий, Алматы, «Жеті жарғы», 2002.
28 Уголовно – процессуальный кодекс Республики Казахстан (Особенная часть), Алматы, «Жеті жарғы», 2003.
29 Р.Н.Акпарова, «Органы прокуратуры Республки Казахстан», Алматы, 2000.
30 Б.Х.Төлеубекова, К.Ж.Капсалямов, Б.К.Шнарбаев, Д.К.Бекишев, «Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу құқығы, Ерекше бөлім, Сотқа дейінгі сатылар», Алматы, КазГЗУ, 2002.
31 Т.Ағдарбеков, А.Әлайдар, А.Алайдаров, «Құқық негіздері», оқу құралы, Алматы, 2008.
32 С.Д.Баққұлов, «Құқық негіздері», оқулық, Алматы, 2004.
33 А.Шәкенов, «Криминалистика», оқулық, «Фолиант» баспасы, Астана 2008.
34 Учебник уголовного процесса. Ответсвенный редактор заслуженный деятель науки Российской Федерации, профессор А.С.Кобликов, Москва, 1995.