Қылмыстық іс жүргізудегі дәлелдемелер теориясының басты ережелері мен дәлелдеудің негіздері



1. Дәлелдемелер ұғымы
2. . Қылмыстық іc жүргізуді дәлелдеу ұғымы
3. Дәлелдемелерді жинау және іc жүргізуге бекіту
4. Дәлелдемелерді зерттеу және дәлелдемелерді бағалаудағы ішкі сенімнің мәні
Дәлелдеме ұғымының екі жақты сипаты болады:
а). Тектік сипаттағы философиялық ұғым;
ә). Түрлік сипаттағы іс жүргізу құқықтық ұғымы;
Философия көзқарасы тұрғысынан дәлелдеме дегеніміз – шындықты анықтаудың процесі (әдісі), пайымдаудың шынайылығын негіздеу. Кең мағынасындағы «дәлелдеме» қандайда бір пайымдаудың шынайылығын айқындайтын кез келген рәсім, бұл кейбір қисынды пайымдаулардың, сондай – ақ кейбір табиғи құбылыстар мен заттарды сезім арқылы қабылдау жолымен жүзеге асады. Тар мағынасында – бұл шынайы алғы шарттардан дәлелденетін тезистерге бастайтын дұрыс ой қорытындыларының тізбегі.
Сонымен, философиялық түсінік дәлелдемені екі мағынада қамтиды:
а) Дәлелдеме – шындықты анықтаудың процесі не әдісі;
ә) Дәлелдеме – тану мен бағалаудың статистикалық объектісі;
Қылмыстық іс жүргізу құқығы үшін статистикалық объект деген дәлелдеме ұғымының екінші мағынасы тән, қылмыстық сот ісін жүргізу шеңберіндегі өзгеше қызмет түрі ретіндегі шындықты анықтау процесінің өзі «дәлелдеу» терминімен белгіленеді, оның мақсты туралы дербес тарауда айтылады.
Дәлелдеме – шындыққа көз жеткізудің құралы. Қылмыстық процестегі дәлелдемелердің мәні туралы жалпы түсінік шындықты тану процесінің өзара байланысқа түскен кезде дәлелдеме – қылмыстық іс жүргізу құқығының аса маңызды сипаттарының бірі болып табылады деп айта аламыз. Дәлелдеме сот әділдігінің басты сипаты. Сот ісін жүргізуді жүзеге асыратын адамдар мен оргондардың бүкіл қызметі іс бойынша шындықты анықтауға және осы арқылы істі әділетті шешуге бағытталған.
Дәлелдемесіз нақты адамға үкім шығаруға құқықтық негіз жоқ.
1. 30.08.95 жылы қабылданған Қазақстан Республикасының Конституциясы.
2. Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу Кодексі, “Жеті Жарғы”,
Алматы 1998 ж.
3. Г.Ж.Сулейменова, Суд и судебная власть в РК, Алматы 1999 г.
4. Б.Х.Тілеубекова, Уголовно-процессуальное право РК, Алматы 1998 г.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:   
Қ.А.Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті

Факультеті: Заң

Кафедрасы: Қылмыстық құқық, іс жүргізу және криминалистика

СӨЖ

Тақырыбы: Қылмыстық іс жүргізудегі дәлелдемелер теориясының басты ережелері
мен дәлелдеудің негіздері.

Қабылдаған: Тойқараева А.

Орындаған: Тухтабаев А.

Түркістан 2013

Жоспар:
1. Дәлелдемелер ұғымы
2. . Қылмыстық іc жүргізуді дәлелдеу ұғымы
3. Дәлелдемелерді жинау және іc жүргізуге бекіту
4. Дәлелдемелерді зерттеу және дәлелдемелерді бағалаудағы ішкі сенімнің
мәні

Қылмыстық іс жүргізудегі дәлелдемелер теориясының басты ережелері мен
дәлелдеудің негіздері

1. Дәлелдеме ұғымының екі жақты сипаты болады:
а). Тектік сипаттағы философиялық ұғым;
ә). Түрлік сипаттағы іс жүргізу құқықтық ұғымы;
Философия көзқарасы тұрғысынан дәлелдеме дегеніміз – шындықты анықтаудың
процесі (әдісі), пайымдаудың шынайылығын негіздеу. Кең мағынасындағы
дәлелдеме қандайда бір пайымдаудың шынайылығын айқындайтын кез келген
рәсім, бұл кейбір қисынды пайымдаулардың, сондай – ақ кейбір табиғи
құбылыстар мен заттарды сезім арқылы қабылдау жолымен жүзеге асады. Тар
мағынасында – бұл шынайы алғы шарттардан дәлелденетін тезистерге бастайтын
дұрыс ой қорытындыларының тізбегі.
Сонымен, философиялық түсінік дәлелдемені екі мағынада қамтиды:
а) Дәлелдеме – шындықты анықтаудың процесі не әдісі;
ә) Дәлелдеме – тану мен бағалаудың статистикалық объектісі;
Қылмыстық іс жүргізу құқығы үшін статистикалық объект деген дәлелдеме
ұғымының екінші мағынасы тән, қылмыстық сот ісін жүргізу шеңберіндегі
өзгеше қызмет түрі ретіндегі шындықты анықтау процесінің өзі дәлелдеу
терминімен белгіленеді, оның мақсты туралы дербес тарауда айтылады.
Дәлелдеме – шындыққа көз жеткізудің құралы. Қылмыстық процестегі
дәлелдемелердің мәні туралы жалпы түсінік шындықты тану процесінің өзара
байланысқа түскен кезде дәлелдеме – қылмыстық іс жүргізу құқығының аса
маңызды сипаттарының бірі болып табылады деп айта аламыз. Дәлелдеме сот
әділдігінің басты сипаты. Сот ісін жүргізуді жүзеге асыратын адамдар мен
оргондардың бүкіл қызметі іс бойынша шындықты анықтауға және осы арқылы
істі әділетті шешуге бағытталған.
Дәлелдемесіз нақты адамға үкім шығаруға құқықтық негіз жоқ.
Дәлелдемелер ұғымы және дәлелдеу
ҚР.ҚІЖК – нің 115-баының негізінде анықтаушы, тергеуші, прокурор, сот осы
Кодексте белгіленген тәртіппен ҚР.ҚК-інде көзделген әрекеттердің
болғандығын немесе болмағандығын, айыпталушының бұл әрекетті жасағандығын
немесе жасамағандығын, және айыпталушының кінәлілігін не кінәлі емес
екендігін, сондай – ақ істі дұрыс шешу үшін маңызы бар өзге де мән жайларды
анықтайтын заңды түрде алынған іс жүзіндегі деректер қылмыстық іс бойынша
дәлелдемелер болып табылады. Қылмыстық істі дұрыс шешу үшін маңызы бар іс
жүзіндегі деректер сезіктінің, айыпталушының, жәбірленушінің, куәнің
көрсетулерімен, сарапшының қорытындысымен, заттай айғақтармен, іс жүргізу
әрекеттерінің хаттамаларымен және өзге де құжаттармен анықталады.
Дәлелдеу – істі заңды, негізделген және әділ шешу үшін маңызы бар мән
жайларды анықтау мақсатында дәлелдемелерді жинаудан, зеріттеуден,
дәлелдемелерді пайдалануға қабылдаудан тұрады. Айыпталушының қылмыстық
жауаптылығы мен кінәсінің бар екендігінің негізін дәлелдеу міндеті
айыпталушыда болады. Қылмыстық іс әдетте бұрын болған оқиғалар бойынша
қозғалады. Сондықтан іске маңызы бар деп есептелетін барлық мәліметтерді
анықтау дәлелдемелер арқылы жүргізіледі. Дәлелдемелерде іс үшін маңызы бар
нақты мәліметтер, мән жайлар туралы мағлуматтар сақталады. Нақты мәліметтер
– бұл дәлелдемелердің мазмұны, қылмыстың тергелуі, қаралуы және шешіліуі
жөніндегі мәліметтер. Куәнің жауабы, жәбірленушінің жауабы, күдіктінің
жауабы, айыпталушының жауабы, сарапшының қорытындысы ревизия және құжаттық
тексерулердің актісі заттай айғақтар, тергеу және сот әрекеттерінің
хаттамалары және басқа құжаттар – бұл дәлелдеме нысаны. Заңды бұзу арқылы
алынған дәлелдемелер мен мән жайлар тізімі қылмыстық іс жүргізу кодексінің
116 бабында анықталған. Олар дәлелдеме ретінде мүмкін бола алмайды, яғни
заңды күші жоқ, олар айыптау негізіне жатпайды, сондай – ақ іс бойынша
дәлелдеуге пайдалануға болмайды.
Дәлелдемелер ретінде рұқсат етілмейтін іс жүзіндегі деректер. Іс жүзіндегі
деректер, егер олар осы кодекстің талаптарына бұза отырып процеске
қатысушыларды заңмен кепілдік берілген құқытарынан айыру немесе оларды қысу
жолымен немесе қылмыстық процестің өзге де ережелерін бұзумен, оның ішінде:

Қину, күш қолдану, қорқыту, алдау, сонымен бірге өзге де заңсыз іс
әрекеттер арқылы;
Оларға түсіндірмеудің, толық немесе дұрыс түсіндірмеудің салдарынан
туындаған қылмыстық процеске қатысушы адамдардың өз құқықтарымен
мінднттеріне қатысты жаңылуын пайдалану арқылы;
Іс жүргізу іс - әрекетін осы қылмыстық іс бойынша іс жүргізуді жүзеге
асыруға құқығы жоқ адамның жүргізіне байыланысты;
Іс жүргізу іс - әрекетіне қарсылық білдіруге жататын адамның қатысуына
байланысты;
Белгісіз көзден не сот отырысында анықтала алмайтын көзден;
Дәлелдеу барысында осы заманғы ғылыми білімге қайшы келетін әдістерді
қолдану арқылы алынып, олар істі тергеу немесе сотта қарау кезінде алынған
іс жүзіндегі деректердің дұрыстығы ықпал етсе немесе ықпал етуі мүкін
болса, дәлел ретінде пайдалануға жол берілмейді деп танылуы тиіс.
Қылмыстық іс бойынша іс жүргізу кезінде іс жүзіндегі дерекетерді дәлелдеме
ретінде пайдалануға жол бермеушілікті, сондай – ақ оларды шектеп
пайдаланудың мүмкіндігін өз бастамашылығы бойынша немесе тараптардың
өтініші бойынша процесті жүргізуші орган белгілейді.
Заңды бұзу арқылы алынған дәлелдемелер заңдық күші жоқ деп танылады және
айыптаудың негізіне жатқызыла алмайды, сондай – ақ осы кодекстің 117
бабында аталған кез – келген мән жайды дәлелдеу кезінде пайдаланыла
алмайды.
Дәлелдеменің қасиеті – бұл мәліметтерден өзгеше дәлелдемелердің ерекшелігін
құрайтын белгілер. Олардың мазмұны мен нысаны іс жүргізу заңымен
анықталады. Дәлелдеменің қасиетіне жататындар: қатыстылық, мүмкіндік және
шынайылық. Дәлелдемелердің қатыстылығы – бұл оның іс бойынша сәйкесті іс
жүргізу шешімдерін негізге қоятын және мәні бойынша бағалайтын, істің
материалдық құқықтық мән жайлары мен дәлелдемелер арасындағы себептік
байланысты объективтік түрде көрсететін фактілерді анықтаудағы жарамдылығы.

Дәлелдеменің мүмкіндігі деп – бұл дәлелдемелердің шығу көздерінің,
әдістерімен тәсілдерінің олардың алынуына көмектескеннің заң тұрғысынан
алғанда толықтылығы. Заң бойынша дәлелдеудің міндеті айыптаушығы,
анықтаушыға, тергеушіге, прокурорға және сотқа жүктелген.
Дәлелдеменің шынайылығы – бұл олардың сипаттамасы сондай тексеру
нәтижесінде анықталғандай, ондағы мәліметтер шынайы ақиқатқа өмір шындығына
сай келеді.
Дәлелдеу құқығы және оның дәлелдемелер теориясындағы орны
Дәлелдеу құқығы дәлелдеме теориясының құрамдас бөлігі болып табылады. Н.С.
Алексеев атап көрсеткеніндей, дәлелдеме теориясы дәлелдеме тарихының
мәселелерін, олардың теориялық негіздерінің, заңдық регламенттің даму
сипаттамасын, шетел мемлекеттеріндегі түрлі жүйелерді, даулы теориялық
проблемаларды және т.т. қамтиды. Қылмыстық іс жүргізу құқығындағы
дәлелдеме теориясының орны белгілей келіп Г.М. Миньковский былай деп жазды:
дәлелдеме теориясы қылмыстық процесс ғылымының бір бөлігі болып табылады,
ол бөлік анықтауда, алдын ала тергеуде және сотта дәлелдеу процесін
зеріттеуге арналған.
Дәлелдеу теориясы мынадай мәселелерді талдайды:
Таным процесінің бір түрі ретінде объективті шындықты дәлелдеу туралы;
Осы процесте танымның негізгі және шындықтың өлшемі ретінде көрінетін
қоғамдық тәжірибенің өзгеше нысандары туралы;
Қылмыстық істерді тергеу және талқылау кезінде таным объектісінің
(дәлелденетін тақыраптың) ерекшелігімен мазмұны туралы;
Қылмыстық сот ісін жүргізудегі дәлелдемелер ұғымы олардың түрлерімен
жіктелуі туралы;
Дәлелдемелерді пайдаланудың және оларды бағалаудың пинціптерімен ережелері
туралы;
Соттық зеріттеудің объективтілігіне кепілдіктер беру туралы;
Дәлелдеме теориясының мазмұны дәлелдеу құқығының мазмұны үшін шешуші болып
табылады. П.С. Элькиндтің пікірі бойынша дәлелдеу құқығын дәлелдемелерді
жинақтаудың, тексеруін және бағалаудың мақсатын, мазмұнын, тәртібін,
шектерін және құқықтық құралдарын реттейтін қылмыстық іс жүргізу
нормаларының жүйесі, сондай – ақ осындай бағалаудан туындайтын құқық
қолдану органдары қорытындыларының негізділігі мен дәлелділігі деп түсіну
керек.

2. Дәлелдеу процесі мәнісін философиялық түсіну "кең ауқымды мағынасындағы
дәлелдеме ұғымымен" жанама түрде байланысты. Мұндай айқындама жағдайында
қылмыстық іс жүргізудің "дәлелдеме" ұғымының (процеске, актіге, іс-қимылға
қатысы жоқ) мәнісі философиялық көзқарас тұрғысынан "тар мағынадағы
дәлелдеме" ұғымына сай келеді. Дәлелдеме (объектілер) және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қылмыстық сот ісін жүргізудегі заттай дәлелдемелер және дәлелдеу құқығының түсінігі
Қылмыстық іс жүргізудегі дәлелдеудің негіздері
Дәлелдеу, оның маңызы мен қылмыстық іс жүргізуде алатын орны
Қылмыстық процестегі дәлелдемелер теориясы. Негізгі ережелер
Дәлелдемелер теориясындағы дәлелдемелер және дәлелдемелердің қайнар көздерінің түсініктемелерінің ара қатынасы
Дәлелдеу процесі және дәлелдеу субьектілері
Қылмыстық іс жүргізу заңнамасы мен ғылыми көзқарас тұрғысында қарастыру
Қылмыстық іс жүргізудегі дәлелдемелер туралы
Қылмыстық іс жүргізудегі жанама дәлелдемелер
Дәлелдеме ұғымы туралы
Пәндер